Ε Γ Γ Ρ Α Φ Η Σ Υ Σ Τ Α Σ Η Π Ο Ρ Ι Σ Μ Α

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αρµόδια: ρ. Βασιλική Μπώλου Βοηθός Συνήγορος του Καταναλωτή Εισηγήτρια: Ελένη Αθανασίου Ειδική Επιστήµονας Τηλ.: 210-6460276, 210-6460458 Ηλεκτρον. /νση: elathanasiou@synigoroskatanaloti.gr Αθήνα, 23 εκεµβρίου 2009 Αρ. πρωτ.: *** ΠΡΟΣ: 1.(***) εταιρία εξυπηρέτησης πολυκατοικιών 2. κ. (***) ιαχειριστή Πολυκατοικίας Ε Γ Γ Ρ Α Φ Η Σ Υ Σ Τ Α Σ Η Π Ο Ρ Ι Σ Μ Α (Άρθρο 4 παρ. 5 ν. 3297/2004) Στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων µας, κατ άρθρο 4 παρ. 5 ν. 3297/2004 (ΦΕΚ 259 Α ), µε σκοπό την συναινετική επίλυση της διαφοράς που ανέκυψε, κατόπιν της από 18.03.2008 αναφοράς του κ. (***), ως διαχειριστή και εκπροσώπου της πολυκατοικίας επί της οδού (***) στο Μαρούσι (αριθµ. πρωτ. εισερχ. ***Α/18.03.2008), σας αποστέλλουµε την παρούσα, για να σας γνωρίσουµε τα κάτωθι: Κατόπιν ενδελεχούς ελέγχου του φακέλου της υπό κρίση διαφοράς και µετά την συνάντηση προς επίτευξη συµβιβασµού που έλαβε χώρα στα γραφεία της Αρχής στις 25.06.2009, διαπιστώνουµε τα ακόλουθα: Λ. ΑΛΕΞΑΝ ΡΑΣ 144, 114 71 ΑΘΗΝΑ / ΤΗΛ.: 210-6460814, 210-6460862 / ΦΑΞ: 210-6460414

2 Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή» δέχθηκε, την αναφορά του κ. (***), στην οποία δόθηκε αριθµ. πρωτ *** Α. Στην ως άνω έγγραφη αναφορά του, ο καταναλωτής καταγγέλλει την εταιρία εξυπηρέτησης πολυκατοικιών µε το διακριτικό τίτλο «***» για πληµµελή εκπλήρωση της παροχής της, καθώς και για άρνησή της να αναγνωρίσει την ευθύνη της για πταίσµα του βοηθού εκπλήρωσης. Ειδικότερα, µεταξύ του καταγγέλλοντος, ως διαχειριστή και εκπροσώπου της πολυκατοικίας, και της εταιρίας εξυπηρέτησης πολυκατοικιών συνήφθη σύµβαση έργου µε αντικείµενο τη µόνωση της ταράτσας της πολυκατοικίας, αντί τιµήµατος 1.000 ευρώ. Η επιλογή της εργολήπτριας εταιρίας έγινε, όπως αναφέρει ο καταγγέλλων, λόγω της παρεχόµενης από αυτήν επταετούς εγγύησης και της διαφηµιζόµενης πολυετούς πείρας της στο χώρο των µονώσεων. Ο καταγγέλλων αναφέρει ότι, παρά τις εργασίες στεγανοποίησης της ταράτσας, η κατάσταση παρέµεινε η ίδια, µε αποτέλεσµα µάλιστα η υγρασία να έχει εισχωρήσει προκαλώντας ζηµιές και στις οροφές των διαµερισµάτων του πέµπτου ορόφου, που είναι ο τελευταίος και σε αίτηµά του προς την εταιρία για επιδιόρθωση των κακοτεχνιών και αποκατάσταση του προβλήµατος, στο πλαίσιο της εγγύησης, η εταιρία δεν ανταποκρίθηκε. Με το υπ αριθµ. πρωτ. Β/ *** /06.05.2008 έγγραφό του, ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» διαβίβασε στην καταγγελλόµενη εταιρία την παραπάνω αναφορά και ζήτησε να εκθέσει τις απόψεις της. Επί της ανωτέρω αναφοράς, η εταιρία απέστειλε την υπ αριθµ. πρωτ. εισερχοµένου Β/ *** /27.05.2008 απάντησή της. Ειδικότερα, η εταιρία στην απάντησή της αναφέρει ότι στο πλαίσιο εκτέλεσης των εργασιών της συνεργάζεται µε διάφορα συνεργεία και ελεύθερους επαγγελµατίες, τους οποίους υποδεικνύει στους πελάτες της και ότι εν προκειµένω, συνέστησε στην πολυκατοικία τον κ. Χ, ο οποίος και εκτέλεσε τις εργασίες µε δικό του συνεργείο και εκδίδοντας δικό του παραστατικό. Συµπληρωµατικά, αναφέρει ότι, δυνάµει του από 31.01.2006 ιδιωτικού συµφωνητικού συνεργασίας µεταξύ αυτής και του κ. Χ, αντίγραφο του οποίου επισυνάπτει, η εταιρία δεν φέρει καµία ευθύνη για την αποκατάσταση πάσης ζηµίας που προκαλείται κατά την εκτέλεση των εργασιών, για την οποία αποκλειστικά υπεύθυνος είναι ο κ. Χ και ότι η ίδια αµείβεται µόνο µε το ποσό των 20 ευρώ για κάθε κλήση από πελάτη. Κατόπιν, µε το υπ αριθµ. πρωτ. Β/ *** /08.09.2008 έγγραφο, µε το οποίο ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» προέβη σε επισηµάνσεις προς την εταιρία, ζητήθηκε από την τελευταία να επανεξετάσει την εν θέµατι υπόθεση. Σε συνέχεια του ανωτέρω εγγράφου, η εταιρία κοινοποίησε στον «Συνήγορο του Καταναλωτή» το από 23.10.2008 εξώδικο προς τον καταγγέλλοντα κ. ***, µε το οποίο, ενώ τόνιζε ότι η εταιρία απλώς συνέστησε τον κ. Χ, ο οποίος ενεργεί ατοµικά ως ελεύθερος επαγγελµατίας, ζητούσε από τον καταγγέλλοντα να ορίσει ηµέρα και ώρα, προκειµένου να στείλει τεχνικό σύµβουλο της εταιρίας στην πολυκατοικία να διαπιστώσει τις εργασίες που εκτέλεσε ο κ. Χ και τυχόν κακοτεχνίες, για να ειδοποιήσει τον τελευταίο να τις αποκαταστήσει. Στην απάντησή της µάλιστα

3 αναφέρει ότι η ενέργειά της αυτή γίνεται, για να δείξει καλή πρόθεση. Σε συνέχεια του ανωτέρω εξωδίκου, ο καταγγέλλων έστειλε προς την εταιρία επιστολή, µε την οποία ενηµέρωνε ότι είναι στη διάθεσή της για την πραγµατοποίηση επίσκεψης στην πολυκατοικία και ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» έστειλε το µε α.π. εξερχοµένου Β/ *** /29.12.2008 έγγραφό του προς τον κ ***, µε το οποίο τον καλούσε να ορίσει προς την εταιρία ηµεροµηνία και ώρα επίσκεψης στην πολυκατοικία. Κατόπιν των ανωτέρω, ο καταγγέλλων µας έστειλε το από 23.01.2009 έγγραφό του, µε το οποίο µας ενηµέρωσε ότι την 21 η Ιανουαρίου 2009 παρουσιάστηκαν στην πολυκατοικία δύο άτοµα, προκειµένου να διενεργήσουν έλεγχο κακοτεχνιών, αλλά αποχώρησαν χωρίς να προβούν στο σχετικό έλεγχο, καθώς αρνήθηκαν, κατά δήλωση του καταγγέλλοντος, αφενός να δηλώσουν τα ονόµατά τους και να επιδείξουν κάποιο έγγραφο από το οποίο να προέκυπτε ότι εκπροσωπούν την εταιρία και αφετέρου οποιαδήποτε υποχρέωση της εταιρίας από την επταετή εγγύηση. Με το µε α.π. εξερχοµένου Β/ *** /28.05.2009 έγγραφό µας εκλήθησαν τα εµπλεκόµενα µέρη για την επίτευξη συµβιβασµού στις 25 Ιουνίου 2009, ηµέρα Πέµπτη και ώρα 11.00 π.µ. στα γραφεία της Αρχής. Κατά την ανωτέρω ηµεροµηνία, η εταιρία εκπροσωπήθηκε από τον κ. *** και από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της κ. ***. Ο καταγγέλλων, ο οποίας παρέστη αυτοπροσώπως, προσκόµισε το από ***.2008 πρακτικό Γενικής Συνέλευσης της πολυκατοικίας, από το οποίο προκύπτει αφενός ότι έχει οριστεί διαχειριστής της πολυκατοικίας ο ίδιος και αφετέρου ότι ένα εκ των θεµάτων της ηµερήσιας διάταξης της Συνέλευσης ήταν και το πρόβληµα της υγρασίας σε διαµέρισµα. Ειδικότερα, από τα πρακτικά που τηρήθηκαν φαίνεται ότι η ιδιοκτήτρια του διαµερίσµατος, που παρουσίασε πρόβληµα υγρασίας εξαιτίας της κακής µόνωσης της ταράτσας, επικοινώνησε µε την εταιρία, από την οποία έλαβε, κατά δήλωσή της, την απάντηση ότι ο κ. Χ έφυγε στο εξωτερικό και ότι η εταιρία δεν φέρει καµία ευθύνη. Αποφασίστηκε δε ο διαχειριστής της πολυκατοικίας αφενός να έλθει σε επικοινωνία µε την εταιρία, προκειµένου να αναλάβει η τελευταία τις ευθύνες της και αφετέρου να πάρει προσφορές, για να ξαναγίνει η µόνωση της ταράτσας. Τέλος, ανέφερε ότι, λόγω του µεγάλου χρονικού διαστήµατος που µεσολάβησε και της συνεχούς άρνησης της εταιρίας να ανταποκριθεί και να αναγνωρίσει την ευθύνη της από το πταίσµα του βοηθού εκπλήρωσης, οι ένοικοι της πολυκατοικίας ήδη προέβησαν στην ανάθεση της εκ νέου µόνωσης της ταράτσας σε άλλον εργολάβο, ο οποίος πραγµατοποίησε και τις εργασίες, προσκοµίζοντας το σχετικό ιδιωτικό συµφωνητικό και απόδειξη. Μετά την ανταλλαγή απόψεων, υπεγράφη µεταξύ των εµπλεκοµένων µερών το µε αρ. πρωτ. Β/ *** /25.06.2009 πρακτικό συνάντησης για την επίτευξη συµβιβασµού, µε το οποίο συµφωνήθηκε να επισκεφθεί την ίδια ηµέρα ο ανωτέρω εκπρόσωπος της εταιρίας την πολυκατοικία, για να διενεργήσει αυτοψία και να διαπιστώσει την κατάσταση της ταράτσας και των διαµερισµάτων του 5 ου ορόφου, προκειµένου η εταιρία να διατυπώσει έγγραφη πρόταση προς τον καταγγέλλοντα και τον «Συνήγορο του Καταναλωτή» µέχρι την 13 η Ιουλίου 2009 για την επίλυση της διαφοράς. Σε συνέχεια του ανωτέρω πρακτικού, η εταιρία απέστειλε την από 13.07.2009 απάντησή της, µε την οποία ενηµερώνει, κατόπιν της επίσκεψης του τεχνικού της, ότι η ζηµία του διαµερίσµατος προϋπήρχε της µόνωσης της ταράτσας από τον κ. Χ,

4 χωρίς να αναφέρει τίποτα σχετικά µε τη µόνωση της ταράτσας και ότι αρνείται την καταβολή προς τη διαχείριση της πολυκατοικίας οποιουδήποτε ποσού. Β. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1. Σύµφωνα µε τη διάταξη της ΑΚ 334 παρ. 1 «Ο οφειλέτης ευθύνεται για το πταίσµα των προσώπων που χρησιµοποιεί για να εκπληρώσει την παροχή, όπως για δικό του πταίσµα». Βοηθός εκπλήρωσης είναι το (φυσικό ή νοµικό) πρόσωπο, το οποίο ο οφειλέτης χρησιµοποιεί για να εκπληρώσει την παροχή. Έτσι, ο βοηθός εκπλήρωσης εντάσσεται στο πεδίο δράσης και ευθύνης του οφειλέτη (ως «κυρίου της υπόθεσης»). Η σχέση βοηθού εκπλήρωσης είναι η σχέση µεταξύ οφειλέτη και του προσώπου, που αυτός χρησιµοποιεί για να εκπληρώσει την παροχή. Γίνεται δεκτό, ότι η σχέση βοηθού εκπλήρωσης ιδρύεται µε την κατά ΑΚ 334 παρ. 1 χρησιµοποίηση τρίτου από τον οφειλέτη και αποτελεί πραγµατική κατάσταση, ανεξάρτητη από την εσωτερική σχέση µεταξύ βοηθού και οφειλέτη. Προϋποθέσεις της ευθύνης για τον βοηθό εκπλήρωσης είναι: α) Σχέση βοηθού εκπλήρωσης. β) Συµπεριφορά του βοηθού κατά την εκπλήρωση της παροχής. γ) Πρόκληση ανωµαλίας στην εξέλιξη της ενοχής. Για την πρώτη δε προϋπόθεση της σχέσης βοηθού εκπλήρωσης απαιτείται: α) Ύπαρξη ενοχικής σχέσης µεταξύ κυρίου της υπόθεσης και τρίτου. β) Χρησιµοποίηση του βοηθού για την εκπλήρωση της παροχής. γ) ικαίωµα του οφειλέτη κυρίου της υπόθεσης να χρησιµοποιήσει το βοηθό. δ) «Εξάρτηση» του βοηθού από τον οφειλέτη κύριο της υπόθεσης. Για την εφαρµογή της ΑΚ 334 παρ. 1 απαιτείται να υπάρχει ενοχική σχέση (µεταξύ δανειστή και οφειλέτη). Είναι αδιάφορος ο γενεσιουργός λόγος της σχέσης αυτής. Η χρησιµοποίηση του βοηθού για την εκπλήρωση της παροχής του οφειλέτη µπορεί να γίνεται είτε κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες είτε κατά το στάδιο της εκπληρώσεως και να αναφέρεται είτε στην κύρια υποχρέωση (παροχή) είτε στις παρεπόµενες υποχρεώσεις (παροχές). Γενικά γίνεται δεκτό, ότι για την ύπαρξη σχέσης βοηθού εκπλήρωσης δεν απαιτείται η ύπαρξη εξαρτήσεως (υπηρεσιακής, οικονοµικής, νοµικής κ.λπ.) του βοηθού από τον οφειλέτη. Έτσι, όχι µόνο ο υπάλληλος του οφειλέτη, αλλά και ανεξάρτητος επαγγελµατίας µπορεί να είναι βοηθός εκπλήρωσης, αν υπάρχει δικαίωµα επιλογής. Κατά την ΑΚ 334 παρ. 1, το πταίσµα του βοηθού θεωρείται «ίδιον» πταίσµα του οφειλέτη, µε την έννοια, ότι για το πταίσµα του βοηθού ευθύνεται (απέναντι στον δανειστή) ο οφειλέτης 1. Η διάταξη, δηλαδή, καθιερώνει αντικειµενική ευθύνη για τον οφειλέτη, ο οποίος και χωρίς δικό του πταίσµα θα ευθύνεται, επειδή «έπταισε» ο βοηθός 2. Η χρησιµοποίηση προσώπου για την εκπλήρωση της παροχής πρέπει να γίνεται µε τη βούληση του οφειλέτη. Αν ο βοηθός δεν ενεργεί µε τη βούληση του οφειλέτη, δεν θεµελιώνεται ευθύνη του οφειλέτη. Η σχέση βοηθού εκπλήρωσης και οφειλέτη είναι 1 Βλ. Ι.Σ. Σπυριδάκη, Ενοχικό ίκαιο Γενικό Μέρος, εκδ. ΑΝΤ. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ 2004, σελ. 346 επ. 2 ΕφΑθ 4464/2003, ΑΡΧΝ 2004, σελ. 197

5 ανεξάρτητη από οποιασδήποτε µορφής συµβατική ή άλλη σχέση, στην οποία στηρίζεται. εν απαιτείται εγκυρότητα της σχέσης, στην οποία στηρίζεται η βούληση του οφειλέτη, γιατί η σχέση αυτή συνιστά πραγµατική κατάσταση. Για την ύπαρξη ευθύνης του οφειλέτη απαιτείται υπαίτια συµπεριφορά (πταίσµα) του βοηθού εκπλήρωσης, η οποία είναι αντίθετη προς την κύρια και τις παρεπόµενες υποχρεώσεις του, οι οποίες απορρέουν από την ενοχή. Τέλος, απαιτείται η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας µεταξύ της υπαίτιας συµπεριφοράς του βοηθού εκπλήρωσης και της υπηρεσίας που έχει αναλάβει για την εκπλήρωση της παροχής 3. 2. Με τη διάταξη του άρθρου 9γ του ν. 2251/1994, σύµφωνα µε την οποία «Μία εµπορική πρακτική είναι αθέµιτη, όταν είναι αντίθετη προς τις απαιτήσεις επαγγελµατικής ευσυνειδησίας και στρεβλώνει ουσιωδώς ή ενδέχεται να στρεβλώσει ουσιωδώς την οικονοµική συµπεριφορά του µέσου καταναλωτή, στον οποίο φθάνει ή στον οποίο απευθύνεται το προϊόν...», εισάγεται γενική ρήτρα, µε την οποία θεσπίζεται η γενική απαγόρευση της αθέµιτης εµπορικής πρακτικής. Ως εµπορική πρακτική νοείται κάθε πράξη ή παράλειψη, τρόπος συµπεριφοράς ενός εµπόρου, η οποία συνδέεται άµεσα µε την προώθηση, πώληση ή προµήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές. Οι προϋποθέσεις για την εφαρµογή του άρθρου 9γ είναι οι εξής: α) Πρέπει να πρόκειται για εµπορική πρακτική, η οποία είναι αντίθετη προς τις απαιτήσεις της επαγγελµατικής ευσυνειδησίας. Ο όρος «επαγγελµατική ευσυνειδησία» υποδηλώνει το πρότυπο της ιδιαίτερης ικανότητας και επιµέλειας, που δικαιολογηµένα µπορεί να αναµένει κανείς ότι θα επιδείξει ένας έµπορος απέναντι στους καταναλωτές στον τοµέα δραστηριότητάς του κατά τις επιταγές της καλής πίστης και τις έντιµες πρακτικές του εµπορίου. Ορισµός της έννοιας «επαγγελµατική ευσυνειδησία» περιέχεται ρητώς στο άρθρο 9α περ. η : πρόκειται για «το µέτρο της ειδικής τεχνικής ικανότητας και µέριµνας που ευλόγως αναµένεται να επιδεικνύει ένας προµηθευτής προς τους καταναλωτές, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην έντιµη πρακτική της αγοράς ή και στη γενική αρχή της καλής πίστης στον τοµέα των δραστηριοτήτων του προµηθευτή». β)η παραπάνω εµπορική πρακτική πρέπει να έχει ως αποτέλεσµα να στρεβλώνει ουσιωδώς ή να ενδέχεται να στρεβλώσει ουσιωδώς την οικονοµική συµπεριφορά του µέσου καταναλωτή, τον οποίο προσεγγίζει ή προς τον οποίο απευθύνεται. Η ουσιώδης στρέβλωση της οικονοµικής συµπεριφοράς του καταναλωτή ορίζεται από το άρθρο 9α περ. ε ως «η χρήση εµπορικής πρακτικής µε σκοπό τη σηµαντική µείωση της ικανότητας του καταναλωτή να λάβει τεκµηριωµένη απόφαση, µε επακόλουθο ο καταναλωτής να λάβει µια απόφαση συναλλαγής που διαφορετικά δεν θα ελάµβανε». Ως µέτρο για την κρίση των αθέµιτων εµπορικών πρακτικών καθιερώνεται ο µέσης αντίληψης καταναλωτής στον οποίο φθάνει ή στον οποίο απευθύνεται το προϊόν. Μια από τις δύο κατηγορίες εµπορικών πρακτικών, που αποτέλεσαν αντικείµενο ειδικής επεξεργασίας, είναι οι παραπλανητικές εµπορικές πρακτικές. Κάθε πρακτική που πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 9δ ως παραπλανητική, θεωρείται αυτόµατα αθέµιτη χωρίς να χρειάζεται να διερευνηθεί, αν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις 3 Βλ. Βασ. Βαθρακοκοίλη, ΕΡΝΟΜΑΚ Τόµος Β Γενικό Ενοχικό, Άρθρα 287-495, εκδ. 2003, σελ. 194 επ.

6 του άρθρου 9γ. Κατά το άρθρο 9δ «Μια εµπορική πρακτική θεωρείται παραπλανητική όταν περιλαµβάνει εσφαλµένες πληροφορίες και είναι, συνεπώς, αναληθής ή, όταν, µε οποιονδήποτε τρόπο, συµπεριλαµβανοµένης της συνολικής παρουσίασής της, παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει τον µέσο καταναλωτή, ακόµα και εάν οι πληροφορίες είναι, αντικειµενικά, ορθές, όσον αφορά ένα ή περισσότερα από τα στοιχεία, τα οποία παρατίθενται κατωτέρω και, ούτως ή άλλως, τον οδηγεί ή ενδέχεται να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής, την οποία διαφορετικά δεν θα ελάµβανε». Μεταξύ των στοιχείων αυτών είναι και τα στοιχεία που αναφέρονται στη φύση και στα χαρακτηριστικά γνωρίσµατα του προσώπου του προµηθευτή ή του αντιπροσώπου του, όπως είναι η ταυτότητα, η οικονοµική επιφάνεια, η ιδιότητα κ.λπ. (άρθρο 9δ, παρ. 1 στοιχ. στ ). Για να θεωρηθεί µια εµπορική πρακτική παραπλανητική, πρέπει να αποτέλεσε ή να ενδέχεται να αποτελέσει για τον µέσο καταναλωτή την αιτία λήψης απόφασης για συναλλαγή, την οποία δεν θα ελάµβανε, αν δεν είχε προηγηθεί η εν λόγω πρακτική 4. Το σηµαντικό δεν είναι η φύση της απόφασης αυτή καθεαυτή, αλλά η ικανότητα του καταναλωτή να λάβει απόφαση, για παράδειγµα εάν θα προχωρήσει ή όχι σε κάποια συναλλαγή και µε ποιον, πληροφορηµένος. Η προϋπόθεση αυτή έχει σχέση µε την επίδραση που ασκεί αυτή στην ικανότητα του µέσου καταναλωτή να επιλέξει ελεύθερα (τεκµηριωµένα) και αποτελεσµατικά τον τρόπο µε τον οποίο θεωρεί ότι θα µεγιστοποιήσει την ωφέλειά του στην αγορά 5. ΥΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΠΟ ΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Μεταξύ των εµπλεκοµένων µερών συνήφθη σύµβαση έργου µε αντικείµενο τη µόνωση ταράτσας. Προς εκτέλεση της σύµβασης αυτής, η εταιρία εξυπηρέτησης πολυκατοικιών χρησιµοποίησε τον κ. Χ που αναλαµβάνει οικοδοµικές εργασίες, δυνάµει του από 31.01.2006 µεταξύ τους ιδιωτικού συµφωνητικού. Σύµφωνα µε το συµφωνητικό αυτό, η εταιρία αναθέτει στον κ. Χ την εκτέλεση διαφόρων οικοδοµικών εργασιών σε πελάτες που υποδεικνύει η ίδια. Ειδικότερα, αξίζει να επισηµανθούν οι κατωτέρω όροι του ιδιωτικού συµφωνητικού: 1. Σύµφωνα µε τον υπ αριθµόν 5 όρο «Ο δεύτερος (κ. Χ), µετά το τέλος των εργασιών, θα εκδίδει προς τους πελάτες δικά του στοιχεία, χωρίς τηλέφωνά του, εκείνα που προβλέπονται από τον ΚΒΣ, τα οποία σε εµφανές µέρος θα φέρουν το λογότυπο, τα τηλέφωνα της εταιρίας και πάνω από αυτά τις λέξεις: ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ». 2. Στον υπ αριθµόν 8 όρο ορίζεται ότι: «Ο δεύτερος συµβαλλόµενος (κ. Χ), υποχρεούται: α)να διαφηµίζει την εταιρία κατά την επικοινωνία του µε τους πελάτες( ) και να τους ευχαριστεί για την προτίµηση στην εταιρία. β)να εµφανίζεται ως υπάλληλος της εταιρίας, για να µην κλονίζεται η αξιοπιστία της και ο πελάτης να µην χάνει την εµπιστοσύνη του προς αυτή, δεδοµένου ότι περιµένει 4 Βλ. Ι. Καράκωστα, ίκαιο Προστασίας Καταναλωτή, εκδ. ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 2008, σελ. 895 επ., Ελίζα Αλεξανδρίδου, Ο τροποποιηµένος νόµος για την προστασία του καταναλωτή από τη σκοπιά ενός Εµπορικολόγου, ΝοΒ 2007, σελ. 98. 5 Βλ. Γ. Άργυρο, Η προστασία των καταναλωτών από τις αθέµιτες εµπορικές πρακτικές στην ευρωπαϊκή αγορά σύµφωνα µε την Οδηγία 2005/29/ΕΚ, ΕΕ 2006, σελ. 873 επ.

7 υπάλληλός της να τον εξυπηρετήσει και όχι συνεργάτης που ξέρει ότι δεν του ασκεί την ίδια επιρροή µε του υπαλλήλου». 3. Σύµφωνα δε µε τον υπ αριθµόν 10 όρο του συµφωνητικού: «Απαγορεύεται στον δεύτερο συµβαλλόµενο (κ. Χ) να κάνει χρήση του ονόµατος, της διεύθυνσης και του τηλεφώνου των πελατών που εξυπηρετεί, µετά την εκτέλεση της εργασίας (...)», ενώ σύµφωνα µε τον υπ αριθµόν 11 όρο: «Απαγορεύεται στο δεύτερο συµβαλλόµενο (κ. Χ) κατά το διάστηµα της συνεργασίας να δίνει στους πελάτες της εταιρίας το προσωπικό του τηλέφωνο ή κάρτα µε τα δικά του στοιχεία ή να ζητά το τηλέφωνο των πελατών ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, το οποίο θα διευκόλυνε αυτόν στην απευθείας επικοινωνία του µε τον πελάτη( )». 4. Τέλος, στον υπ αριθµόν 12 όρο ορίζεται ότι: «(...) ο δεύτερος συµβαλλόµενος (κ. Χ) υποχρεούται να έχει µαζί του επαρκή αριθµό διαφηµιστικών εντύπων της πρώτης και άλλο παρόµοιο υλικό, που θα αφήνει σε κάθε πελάτη της, όπως και σε γείτονές τους και σε όποιον άλλον εν δυνάµει πελάτη». Στην υπό εξέταση, λοιπόν, υπόθεση, που προέκυψε θέµα αντικειµενικής ευθύνης της εταιρίας για τυχόν πταίσµα του βοηθού εκπλήρωσης, η τελευταία αποποιήθηκε των ευθυνών της, επικαλούµενη το από 31.01.2006 µεταξύ της εταιρίας και του κ. Χ ιδιωτικό συµφωνητικό και υποδεικνύοντας ως αποκλειστικά υπεύθυνο για την αποκατάσταση πάσης ζηµίας τον κ. Χ. Όπως προέκυψε, η σύµβαση µίσθωσης έργου συνήφθη µεταξύ της εταιρίας και των ενοίκων της πολυκατοικίας, επί της οδού *** στο Μαρούσι, διά του διαχειριστή τους. Ο διαχειριστής και οι ένοικοι της πολυκατοικίας γνώριζαν ως αντισυµβαλλόµενό τους µέρος την εταιρία, το κύρος και τη φήµη της οποίας εµπιστεύτηκαν και στην οποία απευθύνθηκαν και ανέθεσαν την εκτέλεση του έργου. Από τους ανωτέρω εκτιθέµενους όρους του µεταξύ της εταιρίας και του κ. Χ ιδιωτικού συµφωνητικού, προκύπτει ότι η εταιρία δηµιουργεί και µάλιστα επιδιώκει την ενίσχυση της εντύπωσης ότι ο εκτελών το έργο λειτουργεί ως υπάλληλός της, όταν µάλιστα τον υποχρεώνει να υποδηλώνει κάτι τέτοιο µε τη συµπεριφορά του, να µην κοινοποιεί τα στοιχεία του στους πελάτες και οι αποδείξεις που εκδίδει να φέρουν τα στοιχεία της εταιρίας. Τη δε συµβατική σχέση µεταξύ της εταιρίας και όσων αναφέρονται σε αυτήν για ανάθεση έργου και η ίδια αναγνωρίζει, όπως φαίνεται από σχετικές αναφορές στους ανωτέρω όρους, καθώς και από τη συνεχή επανάληψη στο ιδιωτικό συµφωνητικό της διατύπωσης «πελάτες της εταιρίας». Στο πλαίσιο των εργασιών της η εταιρία συνεργάζεται µε διάφορα συνεργεία και ελεύθερους επαγγελµατίες, τους οποίους υποδεικνύει στους πελάτες της και όχι µόνο δεν ενηµερώνει για αυτή τη συνεργασία, όπως υποστηρίζει, αλλά αντίθετα, όπως προκύπτει από το ανωτέρω ιδιωτικό συµφωνητικό, φροντίζει να δηµιουργεί την εντύπωση ότι οι «συνεργάτες της» είναι υπάλληλοί της, εντύπωση, η οποία εδραιώνεται στη συνείδηση των αντισυµβαλλοµένων µε την εταιρία µερών, το οποίο αποδεικνύεται από το ότι ο καταγγέλλων κ. ***, στη µνεία που κάνει στο έγγραφο της αναφοράς του στο πρόσωπό του κ. Χ, χρησιµοποιεί την έκφραση «υπάλληλος της εταιρίας». Η εταιρία είναι ο κύριος της υπόθεσης, ήδη οφειλέτης, υποχρεωµένος να ικανοποιήσει τους πελάτες του, µε τους οποίους συνάπτεται η σύµβαση. Οι πελάτες

8 και εν προκειµένω ο καταγγέλλων την εταιρία γνωρίζει ως υπεύθυνο απέναντί του, µε την εταιρία προέβη σε σύναψη σύµβασης και αυτήν εµπιστεύεται αδιαφορώντας αν η εταιρία θα εκπληρώσει αυτοπροσώπως ή µε τη βοήθεια άλλων προσώπων 6. Ο κύριος της υπόθεσης αυξάνει το πεδίο εξουσίας, επιρροής και δραστηριότητάς του µε τη χρησιµοποίηση βοηθών εκπλήρωσης, αφού χάρη σε αυτούς επεκτείνει τις εργασίες του και εποµένως και τη δυνατότητα κερδών 7. Ο κ. Χ είναι το ενδιάµεσο πρόσωπο, ο βοηθός εκπλήρωσης, που παρεµβαίνει, για να εξυπηρετήσει τον οφειλέτη και εντάσσεται στο πεδίο δράσεως του τελευταίου, χωρίς να απαιτείται αυτός να τελεί σε σχέση εξαρτήσεως προς τον οφειλέτη, να ενεργεί δηλαδή κάτω από τον έλεγχο και την εποπτεία του τελευταίου. Η ανάµιξη του κ. Χ έγινε µε τη βούληση της εταιρίας και τυχόν πταίσµα του ισχύει σαν πταίσµα της εταιρίας, η ευθύνη της οποίας θεµελιώνεται στη διάταξη του άρθρου 334 ΑΚ και είναι αντικειµενική, καθώς ευθύνεται, εάν «έπταισε» ο βοηθός. Επιπρόσθετα, συνάγεται ότι η εταιρία ακολουθεί µία πρακτική παραπλανητική για το καταναλωτικό κοινό, καθώς, αφού δηµιουργεί την εντύπωση ότι ο εκτελών το έργο είναι υπάλληλός της, κατόπιν σε περίπτωση πληµµελούς εκπλήρωσης της παροχής, αρνείται να αναλάβει οιαδήποτε ευθύνη, αλλά αντίθετα παροτρύνει τους πελάτες της να κινηθούν εναντίον του συνεργάτη της κοινοποιώντας τους για πρώτη φορά τα στοιχεία του, όπως έγινε, εν προκειµένω, µε την µε α.π. εισερχοµένου Β/ *** /27.05.2008 απάντηση της εταιρίας προς τον «Συνήγορο του Καταναλωτή». Πρόκειται για αθέµιτη παραπλανητική πρακτική, καθώς δηµιουργεί σύγχυση στον καταναλωτή σε σχέση µε τις ιδιότητες του προσώπου του προµηθευτή. Ο καταναλωτής απευθύνεται στην εταιρία για σύναψη σύµβασης µε αυτήν και από την όλη συµπεριφορά της δεν είναι δυνατόν να αντιληφθεί ότι τα πρόσωπα που χρησιµοποιεί για την εκπλήρωση της παροχής της δεν είναι υπάλληλοί της, αλλά «συνεργάτες», για τις ενέργειες των οποίων η εταιρία θα αρνηθεί στο µέλλον οιαδήποτε ευθύνη. Η εικόνα που είχε δηµιουργηθεί, εν προκειµένω, στον καταγγέλλοντα κ. *** και στους ενοίκους της πολυκατοικίας ήταν ότι συναλλάσσονται µε µία γνωστή στο χώρο της εξυπηρέτησης των πολυκατοικιών εταιρία και όχι µε «συνεργάτες» αυτής. Η παραπάνω συµπεριφορά της εταιρίας διατάραξε ουσιαστικά την οικονοµική συµπεριφορά του καταγγέλλοντος, ο οποίος, αν γνώριζε ότι η εταιρία παρέχει τις υπηρεσίες της µε εξωτερικούς συνεργάτες και όχι υπαλλήλους, για τις πράξεις ή παραλείψεις των οποίων αρνείται, έστω και παρά το νόµο, οποιαδήποτε ευθύνη, δεν θα λάµβανε απόφαση συναλλαγής µαζί της και θα ανέθετε το έργο σε άλλον προµηθευτή.. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΣΥΣΤΑΣΗ Κατόπιν όλων των ανωτέρω και λαµβάνοντας υπόψη τη δυσχέρεια απόδειξης τυχόν πληµµελούς εκπλήρωσης της παροχής από τον κ. Χ, λόγω τόσο της τεχνικής φύσης αυτής, όσο και της αποκατάστασης οιασδήποτε κακοτεχνίας από τον άλλο εργολάβο, 6 ΕφΑθ 2879/2003, /ΝΗ 2004, σελ. 1448 7 Βλ. Γεωργιάδη Σταθόπουλου, ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩ ΙΚΞ, Γενικό Ενοχικό, ΕΡΝΟΜΑΚ, τόµος ΙΙ, ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ, σελ. 196

9 που εν τω µεταξύ προέβη στην εκ νέου µόνωση της ταράτσας, αλλά κυρίως τη συµπεριφορά της εταιρίας απέναντι στους ενοίκους της πολυκατοικίας, τη συνεχή άρνησή της να δεχτεί ευθύνη της για τυχόν «πταίσµα» του βοηθού εκπλήρωσης της και ως εκ τούτου να στείλει τεχνικό προς διαπίστωση τυχόν κακοτεχνιών και διόρθωση αυτών, ο «Συνήγορος του Καταναλωτή», µε σκοπό τη διατύπωση εύλογης πρότασης για τη συµβιβαστική επίλυση της διαφοράς, Ι) Απευθύνει σύσταση προς την καταγγελλόµενη εταιρία: α) να παύσει και να παραλείπει στο µέλλον την ανωτέρω αθέµιτη εµπορική πρακτική και β) να άρει τη ζηµία που υπέστησαν οι ένοικοι της πολυκατοικίας από την παράνοµη και αντισυµβατική συµπεριφορά της, επιστρέφοντας στον καταγγέλλοντα, ως διαχειριστή της πολυκατοικίας το ποσό των 1.000 ευρώ, που είχαν αυτοί καταβάλει για τις εργασίες στεγανοποίησης της ταράτσας. ΙΙ) Καλεί τα εµπλεκόµενα µέρη να του γνωστοποιήσουν εγγράφως εντός δέκα (10) ηµερών από την παραλαβή της παρούσας, εάν αποδέχονται τα διαλαµβανόµενα στην παρούσα έγγραφη σύσταση. Σε περίπτωση συµφωνίας των µερών, θα καταρτιστεί πρακτικό συµβιβασµού, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 3297/2004, µετά από σχετική πρόσκληση του Συνηγόρου του Καταναλωτή. ΙΙΙ) Αποφασίζει ότι σε περίπτωση που κάποιο από τα εµπλεκόµενα µέρη δεν αποδεχθεί τα διαλαµβανόµενα στην παρούσα έγγραφη σύσταση, τότε ο Συνήγορος του Καταναλωτή δύναται να ενεργήσει, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο Ν. 3297/2004. Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Ευάγγελος Ζερβέας