Το εβραϊκό ολοκαύτωμα

Το εβραϊκό ολοκαύτωμα Ιχνηλάτες της μοίρας των αθώων 1ο Γυμνάσιο Βύρωνα

Η άνοδος των Ναζί από τη Νεφέλη Στεργίου Ο Ναζισμός ή Εθνικοσοσιαλισμός ήταν η ιδεολογία του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού κόμματος. Αναπτύχθηκε, ως ιδιαίτερη μορφή φασισμού, υπό την επίδραση του παγγερμανισμού και διάφορων άλλων φοβιών ή προκαταλήψεων, εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες κρίσης της Γερμανίας, τη δεκαετία του 1920.

Κύριοι σκοποί του Ναζισμού Πολεμική προσπάθεια για δημιουργία ζωτικού χώρου και Επικράτηση της ανώτερης φυλής (άριας φυλής) απέναντι στις υπόλοιπες (παραμερίζοντας οικονομικά συμφέροντα και την πάλη των τάξεων).

Χίτλερ: Ανοδος στην εξουσία Δείχνει τις αληθινές του προθέσεις: Αρχίζουν οι διώξεις προς τους Εβραίους για να καθαρίσει, όπως έλεγε ο ίδιος, τη γερμανική κουλτούρα από άλλες επιδράσεις. Τα μέλη του εγκαθιδρύουν ένα απολυταρχικό και σοκαριστικό, δικτατορικό καθεστώς. Διώξεις κομμουνιστών, σοσιαλιστών και φιλελευθέρων στελεχών. Ιδρύεται πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Μπούχενβαλντ όπου βρίσκονται όσοι είναι αντίθετοι στο γερμανικό καθεστώς και οι ομοφυλόφιλοι.

Η ζωή των Εβραίων πριν από τον πόλεμο του Θοδωρή Ματσούκα

Όταν οι Ναζί ήλθαν στην εξουσία στη Γερμανία το 1933, Εβραίοι ζούσαν σε κάθε χώρα της Ευρώπης. Ένα σύνολο περίπου εννέα εκατομμυρίων Εβραίων ζούσε σε χώρες που θα βρίσκονταν υπό γερμανική κατοχή στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ως το τέλος του πολέμου, δύο στους τρεις από αυτούς τους Εβραίους θα ήταν νεκροί και η ζωή των Εβραίων στην Ευρώπη θα άλλαζε για πάντα. Φωτογραφία από δρόμο της εβραϊκής συνοικίας του Παρισιού πριν από τον πόλεμο. Παρίσι, Γαλλία, 1933-1939. Το 1933 οι μεγαλύτεροι εβραϊκοί πληθυσμοί ήταν συγκεντρωμένοι στην ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Σοβιετικής Ένωσης, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας. Πολλοί από τους Εβραίους της ανατολικής Ευρώπης ζούσαν σε εβραϊκές κατά κύριο λόγο πόλεις ή χωριά, με την ονομασία shtetls.

Φωτογραφία μιας εβραϊκή οικογένειας που περπατά στο δρόμο. Πολωνία, 16 Μαΐου 1935. Οι Εβραίοι της ανατολικής Ευρώπης ζούσαν μια ξεχωριστή ζωή ως μειονότητα μέσα στον πολιτισμό της πλειονότητας. Μιλούσαν τη δική τους γλώσσα, τα γίντις, που συνδύαζαν στοιχεία γερμανικών και εβραϊκών. Διάβαζαν βιβλία στα γίντις και παρακολουθούσαν θέατρο και ταινίες γίντις. Αν και πολλοί νεότεροι Εβραίοι σε μεγαλύτερες πόλεις ξεκίνησαν να υιοθετούν μοντέρνους τρόπους ένδυσης, οι μεγαλύτεροι συχνά ντύνονταν παραδοσιακά, οι άντρες φορώντας καπέλα ή κασκέτα, και οι γυναίκες καλύπτοντας τα μαλλιά τους με περούκες ή μαντίλες. Εν συγκρίσει, οι Εβραίοι της δυτικής Ευρώπης -Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ολλανδίας και Βελγίου- αποτελούσαν πολύ μικρότερο μέρος του πληθυσμού και έτειναν να υιοθετούν την κουλτούρα και τις συνήθειες των μη-εβραίων γειτόνων τους.

Οι Εβραίοι στην προπολεμική Γερμανία Σύμφωνα με την απογραφή του Ιουνίου του 1933, ο πληθυσμός των Εβραίων της Γερμανίας ήταν περίπου 500.000. Οι Εβραίοι αντιπροσώπευαν κάτι λιγότερο από το 1% του συνολικού πληθυσμού της Γερμανίας (περί τα 67 εκατομμύρια). Εν αντιθέσει με τις κανονικές μεθόδους απογραφής, τα ναζιστικά ρατσιστικά κριτήρια που κωδικοποιήθηκαν στους Νόμους της Νιρεμβέργης του 1935 και σε κατοπινές διατάξεις, όριζαν ως Εβραίο κάποιο άτομο σύμφωνα με τη θρησκεία που ασκείτο από τους παππούδες του ατόμου. Φώτο αριστερά: Τρεις γενεές μιας εβραϊκής οικογένειας ποζάρουν για μια ομαδική φωτογραφία. Βίλνα, 1938-39

Κατά συνέπεια, οι Ναζί θεώρησαν Εβραίους χιλιάδες άτομα που είχαν ασπαστεί άλλες θρησκείες εγκαταλείποντας τον ιουδαϊσμό, ακόμη και ρωμαιοκαθολικούς ιερείς και μοναχές, και προτεστάντες ιερείς που είχαν Εβραίους παππούδες και γιαγιάδες. Το 80% των Εβραίων της Γερμανίας (περίπου 400.000 άτομα) διέθεταν γερμανική υπηκοότητα. Οι υπόλοιποι ήταν κυρίως Εβραίοι με πολωνική υπηκοότητα, πολλοί από τους οποίους είχαν γεννηθεί στη Γερμανία και ήταν μόνιμοι κάτοικοι της χώρας. Συνολικά, περί το 70% των Εβραίων της Γερμανίας ζούσαν σε αστικές περιοχές. Πενήντα τοις εκατό όλων των Εβραίων κατοικούσαν στις 10 μεγαλύτερες γερμανικές πόλεις, μεταξύ των οποίων το Βερολίνο (περίπου 160.000), η Φρανκφούρτη (περίπου 26.000), το Μπρεσλάου (περίπου 20.000), το Αμβούργο (περίπου 17.000), η Κολωνία (περίπου 15.000), το Ανόβερο (περίπου 13.000) και η Λειψία (περίπου 12.000). Η γερμανική υπηκοότητα δεν έσωσε τους Εβραίους

Δύο γερμανο-εβραϊκές οικογένειες σε μια συγκέντρωση πριν από τον πόλεμο. Μόνο δύο άτομα από τις δύο οικογένειες επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Γερμανία, 1928. Η πρώτη τάξη του δημοτικού σε ένα εβραϊκό σχολείο. Κολωνία, Γερμανία, 1929-1930 Σε λίγα χρόνια οι επιζώντες θα ήταν ελάχιστοι

Οι Εβραίοι μπορούσαν να βρεθούν σε κάθε τομέα της ζωής, ως αγρότες, ράφτες, μοδίστρες, εργατικά χέρια σε εργοστάσια, λογιστές, γιατροί, δάσκαλοι και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Κάποιες οικογένειες ήταν πλούσιες οι περισσότερες ήταν φτωχές. Πολλά παιδιά διέκοπταν τη σχολική τους φοίτηση νωρίς για να δουλέψουν σε ένα εργαστήριο ή να ασχοληθούν με το εμπόριο άλλα ανυπομονούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Εβραίοι πωλητές πωλούν το εμπόρευμά τους σε μια υπαίθρια αγορά μπροστά από τη συναγωγή της Stara. Κρακοβία, Πολωνία, 1936 Ωστόσο, παρά τις διαφορές τους, ήταν όμοιοι από μία άποψη: Από τη δεκαετία του 1930, με την άνοδο των Ναζί στην εξουσία της Γερμανίας, όλοι έγιναν πιθανά θύματα, και οι ζωές τους άλλαξαν για πάντα.

Οι αιτίες δίωξης των Εβραίων από την Ελενα Βλασοπούλου

«Άδεια Καταστροφής της Ζωής που Δεν Αξίζει να Ζει» Το μίσος ενάντια στους Εβραίους ήταν μόνο ένα κομμάτι της ιδεολογίας του εθνικοσοσιαλισμού αναφορικά με αλλόθρησκους και αλλογενείς, εν συγκρίσει με τους «αρείους» ανθρώπους. Χαρακτηριστικό είναι πως το 1904 ιδρύεται από τον Άλφρεντ Πλετς η Γερμανική Εταιρεία Ευγονικής. Η «ευγονική» ήταν ένα γερμανικό κίνημα το οποίο με «λάβαρο» το έργο «Άδεια Καταστροφής της Ζωής που Δεν Αξίζει να Ζει», ήταν από τους βασικούς πυλώνες της ιδεολογίας μίσους του Χίτλερ και της παρέας του. Σύμφωνα λοιπόν με την ευγονική, το κίνημα «Υπερασπιζόταν την θεωρία που υποστήριζε ότι η εξόντωση των "άχρηστων ανθρώπων" θα έπρεπε να νομιμοποιηθεί. Έτσι, οι έννοιες της "άχρηστης ζωής" ή "ζωής που δεν αξίζει να ζει" που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί προήλθαν από εκείνο το βιβλίο. Ζητούν "την εξάλειψη εκείνων που δεν μπορούν να σωθούν... των οποίων ο θάνατος είναι επιτακτική ανάγκη"... για εκείνους που είναι υποδεέστεροι και από τα ζώα "χωρίς τη θέληση ούτε να ζήσουν ούτε να πεθάνουν". Σε αυτούς που είναι "διανοητικά νεκροί" και που αποτελούν "ξένο σώμα μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων».

Σκοπός του Χίτλερ: Ο παγκόσμιος αφανισμός του εβραϊκού έθνους Σκοπός του Χίτλερ ήταν ο παγκόσμιος αφανισμός του εβραϊκού έθνους, το οποίο επί 2000 χρόνια ήταν περιπλανώμενο σε όλη την Ευρώπη, έχοντας ωστόσο ιδρύσει ισχυρούς πυρήνες σε πολλές χώρες. Ο Χίτλερ θεωρώντας πως ο καπιταλισμός αλλά και οι Εβραίοι είναι αυτοί που κρατούν την Γερμανία από το να εξελιχθεί όπως η ίδια μπορεί και θέλει, αποφάσισε αρχικά να διώξει όλους τους Εβραίους από την ίδια την Γερμανία. Όμως, όσο η Ναζιστική Γερμανία διογκωνόταν κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα «κεφάλια» του ναζισμού, έπρεπε να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο του να υπάρχουν ισχυροί εβραϊκοί πληθυσμοί σε όλες τις κατακτημένες από αυτούς χώρες. Έτσι η ιδέα της μαζικής εξόντωσης ήταν και η «μόνη λύση». Άλλωστε σύμφωνα με την ναζιστική θεωρία υπήρχαν οι άρειοι, οι υπόλοιποι κατώτεροι λαοί, αλλά και οι άνθρωποι που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Στην τρίτη κατηγορία άνηκαν, οι Εβραίοι, οι αθίγγανοι, οι ομοφυλόφιλοι, αλλά και άτομα με κληρονομικές ασθένειες.

Δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης

Μερικά από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα στρατόπεδα εξόντωσης στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο Από τις Αναστασία Μπλιώνα και Χριστίνα Μπατσάι

Αουσβιτς - Μπιρκενάου: Πολωνία Τότε Τώρα

Κέλμνο: Πολωνία Τότε Τώρα

Μάουτχάουζεν: Γερμανία 2.000.000 άνθρωποι εξολοθρεύτηκαν Οο Ο βράχος από τον οποίο έπεφταν για να διαφύγουν Θάλαμοι αερίων (αριστερά), κρεματόριο (δεξιά)

Μπέλζεκ: Πολωνία Τότε Τώρα

Μαϊντάνεκ: Πολωνία Τώρα Τότε Το μαυσωλείο

Νταχάου: Γερμανία Τότε

Σομπιμπόρ: Πολωνία- όρια Ουκρανίας Ο σταθμός αποβίβασης για το στρατόπεδο τότε Τώρα

Τρεμπλίνκα: Πολωνία Ο σταθμός τρένου για την αποβίβαση στο στρατόπεδο τότε Τώρα

Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ

Η ζωή των ανδρών από την Ειρήνη Αναγνωστοπούλου Η ζωή και ο τρόπος που πέθαιναν οι Εβραίοι στα στρατόπεδα των Ναζί είναι ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που έχουν γίνει στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Αρχικά προοριζόταν να γίνει στρατόπεδο εργασίας για αιχμαλώτους πολέμου και φυλακισμένους αλλά άλλαξε λειτουργία μετά από λίγους μόνο μήνες. Τα περισσότερα θύματα έφθαναν με τρένο, συχνά μετά από πολυήμερα ταξίδια σε βαγόνια μεταφοράς ζώων. Το μεγαλύτερο σε διάρκεια καταγεγραμμένο ταξίδι είχε συνολική διάρκεια 17 ημερών, 17 μέρες άνθρωποι ζούσαν χωρίς φαΐ, νερό,και καθαριότητα. Αφού έφταναν στον σταθμό της πόλης Άουσβιτς, στρατιώτες των SS τους οδηγούσαν στο στρατόπεδο. Μετά τις πρώτες αφίξεις τοποθετήθηκαν ράγες που οδηγούσαν κατευθείαν στο εσωτερικό του στρατοπέδου ώστε να μην γνωρίζουν τι τους περιμένει. Η ζωή στο Άουσβιτς

Η ΔΙΑΛΟΓΗ Συχνά μεταφέρονταν κατευθείαν στους θαλάμους αερίων, αλλά τις περισσότερες φορές γινόταν διαλογή από γιατρούς του στρατοπέδου των Ναζί, βάσει της οποίας χωρίζονταν οι αδύναμοι, γέροι και ασθενείς από τους ικανούς για εργασία άντρες. Οι άντρες που επιβίωναν της διαλογής εργάζονταν έπειτα στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που συνόρευαν με το στρατόπεδο. Χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παραγωγή συνθετικής βενζίνης ή συνθετικού ελαστικού. Άλλες γερμανικές εταιρίες, διατηρούσαν επίσης βιομηχανικές εγκαταστάσεις κοντά στο στρατόπεδο.

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΚΟΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ Ο τρόπος αυτός της εργασίας αποτελούσε για τα SS μια καλή ευκαιρία για κέρδη σε βάρος των φυλακισμένων. Παράλληλα, στρατιώτες των SS, αλλά και υπάλληλοι των γερμανικών επιχειρήσεων, κακομεταχειρίζονταν τους εργαζόμενους, πολλοί από τους οποίους τελικά πέθαιναν εξαντλημένοι από την εργασία. Όλα αυτά τα γεγονότα είχαν ως αποτέλεσμα την εξόντωση μεγάλου αριθμού Εβραίων και την εξαφάνιση ενός ολόκληρου πολιτισμού.

Η ζωή των γυναικών από την Ελένη Μήτα Οι γυναίκες αντιμετώπιζαν την ίδια τραγική κατάσταση με τους άνδρες. Αιχμαλωτίσθηκε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και οδηγήθηκε σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εκεί γινόταν διαχωρισμός και κατατάσσονταν σε ομάδες ανάλογα με την ηλικία και τις αντοχές που είχαν.

Η... καθημερινότητα Σύμφωνα με τις ελάχιστες αλλά εξίσου συγκλονιστικές μαρτυρίες τους, η ζωή των γυναικών αυτών μέσα στην καινούρια τους κατοικία χαρακτηριζόταν από κακουχίες, έλλειψη τροφής και φαρμάκων, σκληρό καθημερινό πρόγραμμα. Δεν ήταν πια άνθρωποι αλλά κυριολεκτικά ζώα...

Τα βασανιστήρια Αρχικά τους ξύριζαν το κεφάλι Τα μαλλιά τα χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν κουβέρτες ή χαλιά.

Τους επέβαλλαν καθημερινά σε πειράματα κυρίως για να δοκιμάσουν καινούριες μεθόδους στείρωσης και γέννησης δίδυμων παιδιών

Άγγελοι του Θανάτου'' Γιόζεφ Μένγκελε Καρλ Κλάουμπεργκ Χορστ Σούμαν Μαξιμίλιαν Σάμουελ Φυσικά δεν ήταν μόνο αυτοί... όμως αναφέρονται ως οι Άγγελοι του Θανάτου''. Ο Σάμουελ έλεγε πως «από αυτά, τα περισσότερα πειράματα ήταν μόνο εγκλήματα χωρίς κάποια ουσία από ιατρικής άποψης». Μένγκελε

ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ Εκτός από όλα τα παραπάνω βασανιστήρια που υπέστησαν οι γυναίκες, υπάρχει και ένα ακόμα το οποίο φυσικά αφορούσε και τους άνδρες αλλά και τα παιδιά (όσα δεν οδηγούνταν κατευθείαν στους θαλάμους αερίων) ΤΟ ΝΟΎΜΕΡΟ... το νούμερο που στιγμάτισε τη ζωή τους για πάντα.. Δεν ήταν ΤΊΠΟΤΑ άλλο παρά ένα μόνο νούμερο το οποίο ήταν τώρα πια το όνομά τους, η καταγωγή τους και αργότερα (μόνο στους επιζώντες) οι μνήμες τους...

Η ζωή των παιδιών από την Ηλιάνα Νίκα Στα γκέτο, τα εβραιόπουλα πέθαιναν από την πείνα και την έκθεση στις αντίξοες καιρικές συνθήκες μια και δε τους παρείχαν κατάλληλο ρουχισμό και στέγη. Οι γερμανικές αρχές αδιαφορούσαν παντελώς για τους μαζικούς αυτούς θανάτους, επειδή θεωρούσαν τα μικρότερα παιδιά στα γκέτο ως αντιπαραγωγικά άτομα που «κατανάλωναν τροφή χωρίς να προσφέρουν τίποτα.

Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι γιατροί των SS και διάφοροι ερευνητές χρησιμοποίησαν πολλά παιδιά για ιατρικά πειράματα, με αποτέλεσμα το θάνατο πολλών από αυτά. Οι διοικήσεις των στρατοπέδων συγκέντρωσης χρησιμοποιούσαν εφήβους, κυρίως Εβραίους, σε καταναγκαστικά έργα. Πολλοί από αυτούς τους εφήβους βρήκαν το θάνατο λόγω των φρικτών συνθηκών εργασίας. Άλλα παιδιά φυλακίστηκαν από τις γερμανικές αρχές σε προσωρινά στρατόπεδα μεταφοράς, όπως συνέβη στην περίπτωση της Άννας Φρανκ και της αδερφής της στο Μπέργκεν-Μπέλσεν. τ

Στα κέντρα εξόντωσης Επειδή γενικά δεν μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τα παιδιά λόγω του νεαρού της ηλικίας ως εργατικό δυναμικό, οι γερμανικές αρχές κατά κανόνα τα επέλεγαν, μαζί με τους ηλικιωμένους, για τις πρώτες μεταγωγές προς τα κέντρα εξόντωσης ή αποτελούσαν τα πρώτα θύματα που οδηγούνταν για εκτέλεση σε ομαδικούς τάφους.

Οι 10 πιο σκληρές γυναίκες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης

Γιουάνα Μπόρμαν, η γυναίκα με τα σκυλιά Ντοροτέα Μπιντς, η φύλακας με το τσεκούρι Γκρέτα Μπόζελ, η αδίστακτη Ελίζαμπεθ Φόλκενρατ, η καλύτερη μαθήτρια Μαρία Μάντελ, η διεστραμμένη Χέρτα Μπότε, η σαδίστρια Χίλντεγκαρντ Λέχερτ, το τέρας Ρουθ Νόιντεκ, το φτυάρι Γουάντα Κλαφ, η έξυπνη!... Γυναίκες - τέρατα Άλις Ορλόφσκι, η «ξεματιάστρα»...

Εγκλημα και τιμωρία

Δίκη της Νυρμβέργης Δώδεκα κορυφαίοι Ναζί οδηγούνται στο θάνατο Των Μανώλη Έφης, Μπακόλα Μαρίας, Μάρκου Κατερίνας, Μάρκου Χριστίνας Μετά τον πόλεμο, ορισμένοι από τους υπευθύνους για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος οδηγήθηκαν ενώπιον δικαστηρίου. Η Νυρεμβέργη της Γερμανίας επελέγη ως ο τόπος για τις δίκες που διεξήχθησαν το 1945 και το 1946. Δικαστές από τις συμμαχικές δυνάμεις τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείεςπροέδρευσαν της ακροαματικής διαδικασίας στη δίκη είκοσι δύο σημαντικών Ναζί εγκληματιών πολέμου. Δώδεκα κορυφαίοι Ναζί καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Χίτλερ, Χίμλερ και Γκέμπελς αυτοκτονούν Ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Χάινριχ Χίμλερ και ο Γιόζεφ Γκέμπελς δεν δικάστηκαν ποτέ, καθώς είχαν αυτοκτονήσει πριν το τέλος του πολέμου. Το Διεθνές Δικαστήριο αποφάσισε να μην τους δικάσει μετά θάνατον, ώστε να μη δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ήταν ακόμη ζωντανοί.

Αϊχμαν: Ο διεκπεραιωτής του εκτοπισμού των Εβραίων Οι δίκες των Ναζί συνεχίστηκαν τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες. Ο Σάιμον Βίζενταλ, ένας κυνηγός των Ναζί, εντόπισε τον Άντολφ Άιχμαν στην Αργεντινή. Ο Άιχμαν, που είχε σχεδιάσει και διεκπεραιώσει τον εκτοπισμό εκατομμυρίων Εβραίων, δικάστηκε στο Ισραήλ, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε το 1962.

Γαλλίδες που συνεργάστηκαν με τους Ναζί στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο Τα ξυρισμένα κεφάλια Στη Γαλλία και στο περιθώριο των πανηγυρισμών για το φινάλε του Β Παγκοσμίου Πολέμου, τη νίκη των συμμαχικών στρατευμάτων, μια βαριά τιμωρία περίμενε της γυναίκες που συνεργάστηκαν, με κάθε τρόπο, με τους κατακτητές Γερμανούς. Τους ξύριζαν το κεφάλι σε δημόσια θέα. Η τιμωρία γινόταν κυριολεκτικά παραδειγματική αφού μετά το ξύρισμα οι γυναίκες υποχρεώνονταν να παρελάσουν μπροστά σε πλήθη οργισμένων ανθρώπων.

Ομάδα Νάκαμ, οι εκδικητές Σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει το δηλητήριο σε 3.000 φρατζόλες που προορίζονταν για τη σίτιση πρώην φρουρών SS, οι οποίοι βρίσκονταν πλέον αιχμάλωτοι σε αμερικανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης 1.900 Γερμανοί αιχμάλωτοι δηλητηριάστηκαν και 300-400 έχασαν τη ζωή τους.

Απολογισμός 5,1-6 εκατομμύρια Εβραίοι δολοφονήθηκαν