Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης

Transcript

1 Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης

2 Εβραίοι κατοικούσαν στη Θεσ/νικη από την αρχαιότητα, καθώς οι εμπορικές τους δραστηριότητες απλώνονταν σε όλη τη Μεσόγειο. Υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες για την ύπαρξη Εβραϊκής Κοινότητας στη Θεσσαλονίκη στα Ρωμαϊκά και στα Βυζαντινά χρόνια

3 1492 : Η ΑΦΙΞΗ ΤΩΝ ΣΕΦΑΡΑΔΙΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ Περίπου ισπανοεβραίοι Σεφαραδίτες, διωγμένοι από τη βασίλισσα της Ισπανίας Ισαβέλλα, αλλά και Εβραίοι από διάφορες περιοχές της Μεσογείου βρίσκουν καταφύγιο στη Θεσσαλονίκη.

4 Το έμβλημα της σεφαραδίτικης κοινότητας της Θεσσαλονίκης

5 το 1553 ζούσαν στην Θεσσαλονίκη Εβραίοι

6 Εβραίοι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης

7

8

9

10

11

12 Πολλοί Εβραίοι έγιναν έμποροι, βιομήχανοι και τραπεζίτες. Ένας από τους πρώτους βιομήχανους ήταν ο Μωυσής Αλλατίνι.. Η βίλα Αλλατίνι στη Βασιλίσσης Όλγας (1888) Σήμερα στεγάζει υπηρεσίες της νομαρχίας

13 Ωστόσο, οι πλούσιοι Εβραίοι ήταν μειονότητα. Οι περισσότεροι ήταν φτωχοί εργάτες, αχθοφόροι, τεχνίτες και ζούσαν μια δύσκολη ζωή.

14 Η εβραϊκη κοινότητα στον 20ο αιώνα Στην αρχή του αιώνα οι Εβραίοι εξακολουθούσαν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή της πόλης, αλλά και στους κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες. ότητα, 1912

15 Το κέντρο της πόλης όπου κατοικούσαν οι Εβραίοι όπως ήταν πριν την πυρκαγιά του 1917

16

17 Εβραίος στη Θεσσαλονίκη. Στο βάθος η ελληνική και η σιωνιστική σημαία

18 Εβραίοι κατά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

19

20

21

22 Ο Αβραάμ Μπεναρόγια: ιδρυτής της Φεντερασιόν, του πρώτου εργατικού σωματείου της πόλης

23 Η εφημερίδα της Φεντερασιόν

24 Ομάδα πυγμαχίας της Μακαμπί, 1936

25 Το νοσοκομείο Χιρσ, σημερινό Ιπποκράτειο

26 Κάτοικοι της εβραϊκής συνοικίας Κάμπελ μετά τον εμπρησμό το 1931 από μέλη της εθνικιστικής ομάδας ΕΕΕ (Εθνική Ένωσις Ελλάς)

27 Η αρχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκει την εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης να αριθμεί σχεδόν Η αντίστροφη όμως μέτρηση έχει ήδη ξεκινήσει. Στον πόλεμο του παίρνουν μέρος Εβραίοι από τη Θεσσαλονίκη. Σκοτώνονται 513, ενώ τραυματίζονται άλλοι Δεκάδες είναι αυτοί που διακρίνονται στα πεδία των μαχών.

28 Οι Γερμανοί στην πόλη, 9 Απριλίου 1941

29 Γερμανοί στο Λευκό Πύργο που είναι καμουφλαρισμένος για την αποφυγή βομβαρδισμών από τους Ιταλούς

30

31 Το σινεμα Πατε που επιταξαν οι Γερμανοι

32 Συσσίτιο στην Κατοχή

33 Παιδιά λιπόθυμα από την πείνα στην οδό Μητροπόλεως

34 Οι Γερμανικές δυνάμεις λίγες μέρες μετά την είσοδό τους στην πόλη, απαγορεύουν την είσοδο των Εβραίων σε χώρους εστίασης.

35 επιτάσσουν το νοσοκομείο του Χιρσ

36 φυλακίζουν τα μέλη του κοινοτικού Συμβουλίου διατάζουν τους Εβραίους να παραδώσουν τα ραδιόφωνα τους και λεηλατούν τα γραφεία της Κοινότητας τους

37 Το Δεκέμβριο του 1942, ο Δήμος, με την ενθάρρυνση της Ναζιστικής Διοίκησης, διέταξε την κατεδάφιση του κοιμητηρίου, που είχε ιστορία 500 ετών. Οι ταφόπλακες χρησιμοποιήθηκαν από τους Γερμανούς για την κατασκευή δρόμων και από το Δήμο για άλλα κατασκευαστικά έργα. Μετά τον πόλεμο, στην περιοχή του κατεστραμμένου νεκροταφείου χτίστηκε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

38 Το κατεστραμμένο εβραϊκό νεκροταφείο

39 Στις 11 Ιουλίου του 1942 διατάζουν την συγκέντρωση του άρρενος πληθυσμού ηλικίας ετών στην πλατεία Ελευθερίας, όπου υφίστανται βασανιστήρια και εξευτελισμούς και οδηγούνται σε καταναγκαστικά έργα. Η Κοινότητα θα καταβάλει στους ναζί 2,5 δισ. δρχ. για να τους απελευθερώσει. Στο τέλος του ίδιου χρόνου, οι ναζί κατάσχουν τις ανθούσες εβραϊκές επιχειρήσεις.

40 { Συγκέντρωση των Εβραίων στην πλατεία Ελευθερίας

41 Οι άντρες εβραίοι της Θεσσαλονίκης στην πλατεία Ελευθερίας, λίγο προτού αρχίσει η μεταφορά τους με τα καραβάνια του θανάτου στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωση

42 Εξευτελισμοί στην πλατεία Ελευθερίας

43

44

45 Πλατεία Ελευθερίας

46 Η καταβολή χρηματικής αποζημίωσης για την απελευθέρωση του αντρικού πληθυσμού από τα καταναγκαστικά έργα ανέστειλε απλώς τον εκτοπισμό των Εβραίων για μερικούς μήνες.

47 Τον Φεβρουάριο του 1943 μπαίνει σε λειτουργία μηχανισμός εξολόθρευσης των Εβραίων. Αρχικά, ο εβραϊκός πληθυσμός υποχρεώνεται να φοράει το κίτρινο άστρο του Δαυίδ στα ρούχα τους και να μετακινηθεί σε γκέτο. Τους απαγορεύτηκε, επίσης, η χρήση τηλεφώνων και δημόσιων μεταφορικών μέσων, καθώς και το να εγκαταλείψουν την πόλη. Οι Ναζί κρύβουν τις πραγματικές τους προθέσεις και ισχυρίζονται πως επιθυμούν την αναδιοργάνωση της κοινότητας

48 Το άστρο του Δαυίδ

49

50 { Εκτοπισμός Εβραίων στο στρατόπεδο Χιρς

51 Στις 6 Μαρτίου 1943 απαγορεύεται η έξοδος των Εβραίων από τα γκέτο, ενώ στις 15 Μαρτίου αναχωρεί ο πρώτος συρμός με προορισμό τα στρατόπεδα του θανάτου Άουσβιτς και Μπιρκενάου. Διαδοχικές αποστολές που αναχωρούν η μια μετά την άλλη θα μεταφέρουν σε λίγες εβδομάδες τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στοιβαγμένους σε βαγόνια που προορίζονταν για ζώα, στον τόπο της εξόντωσης.

52

53

54

55

56 Το μέγεθος της τραγωδίας είναι αδιανόητο. Από τούς που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια επέζησαν τελικά Από τους θεσσαλονικείς Εβραίους που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, επέστρεψαν μόνο 1950, δηλ. ένα ποσοστό 4% περίπου, ενώ το υπόλοιπο 96% αφανίστηκε ολοσχερώς.

57

58

59 Το μνημείο του ολοκαυτώματος στην πλατεία Ελευθερίας

60

61