Επικοινωνίες Για να επικοινωνούµε στο πεδίο σε αποστάσεις εκτός οπτικής επαφής, χρησιµοποιούµε ασύρµατες επικοινωνίες. Το κύριο υλικό είναι ο ποµποδέκτης (κοινώς ασύρµατος) ή θα ακούσετε να το αποκαλούν και PMR (πι-εµ-αρ). Σχεδόν πάντα συνοδεύετε από ένα ενσύρµατο εξωτερικό σετ µικροφώνου και ακουστικών που αποκαλούµε hands-free ή head-set. Πόσο ακριβής είναι αυτοί οι όροι αλλά τι πραγµατικά σηµαίνουν και πόσο προς αφορούν θα το δούµε παρακάτω. Ποµποδέκτες Πολύ γρήγορα, να πούµε ότι οι ραδιοσυχνότητες, χωρίζονται σε µπάντες ανάλογα το εύρος της συχνότητας τους. Έτσι έχουµε HF (High Frequency Υψηλή συχνότητα), VHF (Very High Frequency) και UHF (Ultra High Frequency). Η διαχείριση αυτών των συχνοτήτων και ο τρόπος εκµετάλλευσης τους, είναι θέµα διεθνών συµφωνιών για τµήµατα αυτών των συχνοτήτων (πχ. συχνότητες ηλεκτρονικών συσκευών, συχνότητες αεροπορικών επικοινωνιών, δορυφορικές εκποµπές κτλ.) αλλά και των κρατών που ορίζουν ποιες συχνότητες θα χρησιµοποιούνται για συγκεκριµένες χρήσεις (τηλέφωνο, ραδιόφωνο, ελεύθερες συχνότητες επικοινωνίας µε ποµποδέκτες κτλ.) και ποιος θα έχει δικαίωµα να τις χρησιµοποιεί (υπηρεσίες, ραδιοερασιτέχνες κτλ). Έτσι υπάρχουν φάσµατα συχνοτήτων (µπάντες) για εκποµπές ραδιοφώνου και τηλεόρασης, άλλες για τηλεχειριζόµενες εκποµπές (τηλεχειριστήρια, ασύρµατα τηλέφωνα κτλ) και όσο αφορά τις ασύρµατες επικοινωνίες, διαχωρίζονται και πάλι σε αεροπορικές εφαρµογές, ναυσιπλοΐας, στρατιωτικές. σωµάτων ασφαλείας. Τέλος υπάρχουν και συγκεκριµένες συχνότητες για επικοινωνίες ιδιωτών. Ιδιωτών όµως που πρέπει να έχουν σύµφωνα µε τον νόµο άδεια ραδιοερασιτέχνη για να ακούν και να εκπέµπουν σε αυτές αλλά και για να έχουν στην κατοχή τους τα ανάλογα µηχανήµατα. Όλο αυτό όµως απέκλειε την µεγάλη µάζα των ανθρώπων που ήθελαν µια ασύρµατη επικοινωνία µικρής εµβέλειας για λόγους αναψυχής κυρίως. ηµιουργήθηκε λοιπόν µια µικρή µπάντα στα VHF για ερασιτεχνική χρήση µε µηχανήµατα χαµηλής ισχύος. Η PMR 446 όπως ονοµάστηκε, προέρχεται από τις λέξεις Personal Mobile Radio και καλύπτει τις συχνότητες 446.000 έως 446.100 MHz. Οι ποµποδέκτες για χρήση µόνο αυτής της µπάντας, λειτουργούν µε ισχύ σήµατος µέγιστη 0,5W (όταν ένας φορητός ποµποδέκτης VHF που απαιτεί άδεια αγοράς µπορεί να έχει ισχύ ακόµα και 10W). Η αγορά και χρήση των ποµποδεκτών που εµείς αποκαλούµε PMR, δεν απαιτεί άδεια πουθενά στον κόσµο, το ίδιο και στην χώρα µας σύµφωνα µε την υπουργική απόφαση υπ αριθµό 14100/6-3-2002 του Υπουργείου Μεταφορών. Τα PMR λοιπόν είναι αυτά που µπορούµε να έχουµε και να χρησιµοποιούµε νόµιµα και αυτά χρησιµοποιούµε. Τεχνικά έχουν εµβέλεια 2-6 km υπό ευνοϊκές συνθήκες και ανάλογα τον τύπο του µηχανήµατος (άλλες επιδόσεις έχει ένα PMR από κατάστηµα παιχνιδιών και αξίας 20 ευρώ και άλλη ένα ποιοτικό PMR κόστους 60, 70 ακόµα και 100 ευρώ), ενώ σε πεδία µε έντονα εµπόδια (αστικός ιστός) δεν ξεπερνάνε τα µερικά 100αδες µέτρα. Υπάρχουν διάφορες µάρκες και µοντέλα PMR. Στα PMR έχουν προκαθορισθεί 8 κύρια κανάλια µε συγκεκριµένη συχνότητα τα οποία είναι προ-αποθηκευµένα σε όλους τους ποµποδέκτες PMR για ευκολότερη χρήση. Έτσι αν επιλέξετε στο PMR
σας το κανάλι 2, θα µπορούν να σας ακούσουν όλα τα PMR (που είναι στην εµβέλεια σας) και είναι στο κανάλι 2, Ακολουθεί πίνακας µε τα κανάλια και τις αντίστοιχες συχνότητες: Τέλος και προκειµένου να υπάρχουν περισσότερα κανάλια επικοινωνίας, έχουν οριστεί 38 υπό- κανάλια σύµφωνα µε τον επόµενο πίνακα: Έτσι έχουµε συνδυασµούς όπως 1-12 (κανάλι 1, υπό-κανάλι 12), 9-26 και πάει λέγοντας. Τονίζουµε ξανά ότι η κατοχή και η χρήση ποµποδεκτών VHF/UHF είναι παράνοµη χωρίς άδεια ράδιο-ερασιτέχνη. Σετ µικρόφωνων ακουστικών (hands-free) Το άλλο κοµµάτι του συστήµατος επικοινωνίας είναι το αποκαλούµενο Hands free. Αν και σαν όρος είναι λίγο αδόκιµος, είναι το κοµµάτι που µέσω καλωδίου συνδέεται το PMR µε ένα εξωτερικό µικρόφωνο και ακουστικό/ά. Ο σκοπός του διπλός: να ακούµε απευθείας στο αυτί µας και όχι από το µεγάφωνο του PMR ώστε να µην γινόµαστε αντιληπτοί από µακριά αλλά και να µας βοηθάει να µιλήσουµε από το εξωτερικό µικρόφωνο χωρίς να απασχολούµε τα χέρια µας πέρα από το πάτηµα προς κουµπιού (Press To Talk PTT το κουµπί που πατάµε για να εκπέµψουµε). Υπάρχουν δύο τύποι Hands free: - Hands free (assemblies), όπου το βύσµα σύνδεσης στο PMR, µικρόφωνο, PTT, και ακουστικό µαζί µε το καλώδιο που τα συνδέει είναι ένα κοµµάτι - ύο µερών όπου το καλώδιο µε το βύσµα στο PMR και το PTT είναι σε ένα καλώδιο και εκεί µπορούµε να συνδέσουµε τα λεγόµενα head-set. - Head Set είναι συστήµατα µικροφώνου, ακουστικού/ων µε κατάλληλο βύσµα για να συνδέονται στα παραπάνω.
3 διαφορετικοί τύποι hands free (assemblies). Αποτελούν προς πιο φθηνές και ελαφριές λύσεις µικρού όγκου. Στα µείον τους ότι οι περισσότερες έχουν πολύ λεπτά καλώδια που εύκολα κόβονται ή παθαίνουν βλάβες. Κάποια µοντέλα έχουν µικρόφωνο και PTT µαζί (Νο 2 και Νο 3) ενώ κάποια άλλα (σπανιότερα) ξεχωριστά το PTT από το µικρόφωνο (Νο 1). Πάντα έχουν ένα ακουστικό που µπαίνει στον ακουστικό πόρο (Νο 1 και Νο 3) ή έχουν το λεγόµενο ear tube, έναν διάφανο κούφιο σωλήνα που µεταφέρει τον ήχο στον ακουστικό πόρο από το µικρόφωνο που βρίσκεται σε άλλο σηµείο. Επάνω αριστερά έχουµε το U-94 STD. Το πλέον κλασικό και διαδεδοµένο. Λόγω της απλότητας του σχεδιασµού του, πιο αξιόπιστο και εύκολα επισκευάσιµο.
Το D-Switch και µιλάµε για τον µηχανισµό ενεργοποίησης και όχι τους ακροδέκτες. Ένας G-Switch 2 µε διακόπτη για ενεργοποίηση (spring loaded switch). Ένας Peltor MT
Τέλος κάτω δεξιά έχουµε το βύσµα τύπου Nexus (σε στρατιωτικές εφαρµογές κωδικοποιείται κυρίως ως U-174 αλλά υπάρχουν και διαφοροποιήσεις ανάλογα τον χρήστη και το µέσο) που έχουν τα Headset τα οποία συνεργάζονται µε αυτά τα σετ PTT. Και ναι όπως είπαµε είναι ακριβώς ίδιο µε το στρατιωτικού τύπου βύσµα αλλά δεν έχει καµία συµβατότητα. Και αν στην µια πλευρά συνδέονται µε τα head-set µε βύσµα Nexus, από την άλλη έχουµε το βύσµα που συνδέεται µε το PMR. Και εκεί γίνονται πολλές λάθος αγορές και αυτό γιατί ενώ τα βύσµατα έχουν κωδικοποιηθεί µε λατινικά γράµµατα (πχ τύπος Κ), για ευκολία και πολύ πριν εµείς ασχοληθούµε µε τα PMR τα βύσµατα "ονοµάστηκαν" µε το όνοµα της εταιρείας που είναι συµβατά αλλά όχι µόνο και όχι πάντα. Έτσι οι Baofeng δεν χρησιµοποιούν "βύσµα Baofeng" αλλά βύσµα Kenwood, ενώ παρότι
υπάρχει "βύσµα Midland" κάποια PMR της εταιρείας είναι συµβατά µε "βύσµα Kenwood". ώστε λοιπόν προσοχή να παραγγείλετε το PTT ή το hands free µε συµβατό βύσµα για το PMR σας και µην κρίνετε µόνο από την µάρκα ή τον τύπο της υποδοχής. Τελευταία "εξέλιξη" είναι τα PTT όπου µπορούν να προσαρµοστούν διάφορα βύσµατα ανάλογα το PMR που χρησιµοποιείται. Στα θετικά τους ότι αν αλλάξετε PMR και το βύσµα του είναι διαφορετικό, απλά παραγγέλνετε αντίστοιχο αντάπτορα
µειώνοντας το κόστος και δεν αναγκάζεστε να πουλάτε µαζί και το PTT χάνοντας µέρος των χρηµάτων σας. Επίσης επειδή το σύνηθες θέµα αστοχιών σε όλα τα κινέζικα είναι αστοχίες στα βύσµατα εσωτερικά, απλά παραγγέλνετε ένα νέο βύσµα. Στο κακό τους ότι όσο σε µια ηλεκτρική συνδεσµολογία προσθέτετε συνδέσεις (και µάλιστα αµφιβόλου ποιότητας) τόσο αυξάνετε την πιθανότητα αστοχίας. Όσο αφορά τα head-set, έχουµε 3 κατηγορίες. Εδώ έχουµε την κατηγορία bowman όπου έχουµε ένα σετ µικροφώνου στην άκρη µιας εύκαµπτης προέκτασης που το φέρνει µπροστά στο στόµα προς και ένα ακουστικό που στέκεται εξωτερικά µε ένα σύστηµα ιµάντων. Η πιο ελαφριά λύση και αρκετά ευέλικτη αφού αφήνει το ένα αυτί προς ελεύθερο να ακούει εξωτερικούς ήχους.
Πάµε στο επόµενο στυλ head set. Εδώ έχουµε αντίγραφα των µοντέλων Zsordin και Comtac που λειτουργούν (όχι και µε τον καλύτερο τρόπο όσο αφορά τα κινέζικα) ως έξυπνες ωτοασπίδες. Πέρα του µικροφώνου και των δύο ακουστικών που στηρίζονται σε µια µεταλλική αψίδα, έχουν ενσωµατωµένο και ένα µικρόφωνο για να λαµβάνει τους εξωτερικούς ήχους. Αυτό συνδεδεµένο µε ένα ηλεκτρονικό κύκλωµα (παίρνει ρεύµα από δύο µπαταρίες ΑΑΑ συνήθως) ενισχύει τους εξωτερικούς ήχους ανάλογα την ρύθµιση που έχουµε αλλά και κόβει τελείως τον ήχο σε ήχους πάνω από κάποια Db. Αυτό στα real spec γινόταν για προστατεύει τους χρήστες από ήχους εκρήξεων και πυροβολισµών αλλά και να ενισχύει τους ήχους του περιβάλλοντος ως βοήθεια τακτικής αντίληψης. Τα κινέζικα αντίγραφα, κρατάνε τα αρνητικά τους (ογκώδη και βαριά και πολλές φορές πολύ κουραστικά αυτό συµβαίνει και µε τα real spec σε ορισµένες περιπτώσεις που δεν αξίζει να ασχοληθούµε) και παραµένουν κακής ποιότητας (κατασκευή και λειτουργία) οπότε είναι µάλλον µια µη προτεινόµενη αγορά.
Τελευταία κατηγορία τα λεγόµενα λαρυγγόφωνα (throat mics). Τοποθετούνται µε έναν ιµάντα στον λαιµό, στο ύψος των φωνητικών χορδών και τα µικρόφωνα που έχουν, λαµβάνουν ήχους χωρίς να χρειαστεί να µιλήσουµε ουσιαστικά! Και αυτό είναι µια πολύ ωραία ιδέα και ίσως η πιο εύχρηστη αλλά δύσκολα θα βρείτε κινέζικο αντίγραφο της προκοπής. Αν και πρέπει να µιλάτε κανονικά για να σας ακούσουν αλλά τουλάχιστον δεν έχετε µικρόφωνα µπροστά στο στόµα. Αν πάτε σε αυτή την λύση ΟΠΩΣ ΉΠΟΤΕ, το λαρυγγόφωνο να έχει ΥΟ µικρόφωνα (όπως αυτό προς φωτογραφίας) και όχι ένα µικρόφωνο µόνο και µια άδεια θήκη όπως έχουν τα περισσότερα.
Στα αρνητικά των κινέζικων αντιγράφων όποιας µάρκας (αν και ισχύει για ΟΛΑ τα head-set) η επιλογή µικροφώνων (κάψες) κακής ποιότητας που λόγω και του τύπου τους (µιλάµε για πυκνωτικές κάψες όπως λέγονται ή παθητικές) αλλά και της ποιότητας τους αστοχούν πυκνά - συχνά ιδιαίτερα σε συνθήκες υγρασίας (είτε καιρός, είτε από ιδρώτα). Έτσι ένα ανταλλακτικό αξίας 0,50-1 ευρώ µπορεί να σας αφήσει χωρίς επικοινωνίες. Και δυστυχώς δεν µπορείτε να κάνετε και πολλά πέρα από µια αντικατάσταση µε µια πιο ποιοτική κάψα.