Π.3.1.2 Κατάλογος και αναλυτική παρουσίαση περιοχών εξαιρετικού κάλλους και εκτίμηση του βαθμού αξιοποίησής τους Π.3.1.3: Ψηφιακό Υλικό (φωτογραφίες, κ.α.)
Περιεχόμενα 1. (ΠΑΛΙΟ ΚΑΣΤΑΝΟΧΩΡΙ)... 3 2. ΚΑΣΤΡΙ (ΕΥΚΑΡΠΙΑ)... 5 3. Καστρί. Η Μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ... 6 4. ΟΡΕΣΚΕΙΑ... 7 5. ΠΥΡΓΟΣ ΜΑΡΩΣ (ΔΑΦΝΗ)... 11 6. ΠΑΛΙΟ ΛΑΓΚΑΔΙ... 12 7. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΧΙΝΟΥ... 13 8. ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΘΕΡΜΩΝ... 14 9. ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΘΕΡΜΩΝ... 16 10. ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΡΠΝΗΣ... 17 11. ΠΗΓΑΔΙ ΓΕΡΑΚΙΝΑΣ... 18 12. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΓΡΙΤΑ... 19 13. ΓΕΦΥΡΑ ΣΟΧΟΥ... 20 14. ΟΡΟΣ ΒΕΡΤΙΣΚΟΣ... 22 15. ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΕΟΣ (Εθνικού Ορειβατικού Συλλόγου) ΝΙΓΡΙΤΑ... 23 16. ΚΟΥΠΑΤΣΙΑΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ... 25 2
1. (ΠΑΛΙΟ ΚΑΣΤΑΝΟΧΩΡΙ) Συντεταγμένες: 40 50 36.68 B, 23 38 03.40 E Το Καστανοχώρι είναι χτισμένο στους ανατολικούς πρόποδες της οροσειράς των Κερδυλλίων και πήρε το όνομά του από τις πολλές καστανιές που υπάρχουν στην περιοχή. Παλιότερα βρισκόταν πάνω στο βουνό με την ονομασία «Ομούρμπεη». Το χωριό εγκαταλείφθηκε, από τους κατοίκους, διότι κάηκε δύο φορές και εγκαταστάθηκαν στο Νέο Καστανοχώρι. Από τότε δεν έχει αλλάξει η όψη του χωριού. Πάνω στο παλιό Κατανοχώρι έμειναν μόνο ερείπια και δύο ναοί του Αγίου Αθανασίου και του Γενέθλιου της Θεοτόκου. 3
4
2. ΚΑΣΤΡΙ (ΕΥΚΑΡΠΙΑ) Συντεταγμένες: 40 50 09.38 B, 23 47 04.15 E Η Ευκαρπία είναι ένα αγροτικό χωριό που βρίσκεται στους πρόποδες του Κερδύλλειου όρους από την μια και τον κάμπο του Στρυμόνα από την άλλη. Έχει εξαιρετικά εύφορο έδαφος, εξού και το όνομα «Ευκαρπία» και πλούσια βλάστηση. Είναι ένα χωριό με ωραίο κλίμα, όμορφα σπίτια και ανθρώπους φιλόξενους και ζεστούς. Μία εξαιρετικά όμορφη περιοχή, σε απόσταση μόλις 60 χμ από την Καβάλα και την Δράμα, 110 χμ από την Θεσσαλονίκη και σχετικά κοντά σε δυο χιονοδρομικά κέντρα. 5
3. Καστρί. Η Μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ Συντεταγμένες: 40 50 05.71B, 23 47 03.40 E Η Μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ είναι κτισμένη στην κορυφή ενός λόφου, νότια του χωριού Ευκαρπία (Κούτση), κοντά στα ερείπια του βυζαντινού οικισμού Καστρίου, κτήμα της μονής Χιλανδαρίου στους υστεροβυζαντινούς χρόνους. Το σωζόμενο καθολικό του Ταξιάρχη Μιχαήλ κτίστηκε, σύμφωνα με επιγραφή πάνω από τη δυτική είσοδο, το 1857. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική καλυμμένη με τετράρριχτη στέγη. Εκτός από το καθολικό, γύρω από τον αύλειο χώρο διατάσσονται τα κελιά και το οστεοφυλάκιο. 6
4. ΟΡΕΣΚΕΙΑ Συντεταγμένες: 40 51 19.36B 23 38 32.10E Αποτελεί οικισμό της Δάφνης, από την οποία απέχει 1 χλμ. Κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για την ομώνυμη αρχαία πόλη, η ύπαρξη της οποίας μαρτυρείται από πλήθος νομισμάτων που βρέθηκαν στην περιοχή. Ανάμεσα στα νομίσματα που βρέθηκαν υπήρχε κι ένα με την επιγραφή Ορέσκειος (ίσως να ήταν βασιλιάς της Ορέσκειας), το οποίο δυστυχώς έπεσε στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Η Ορέσκεια κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ονομάστηκε Κιζελή από το τουρκικό κιζ (κορίτσι) και το Έλη (πενήντα) επειδή, σύμφωνα με τη παράδοση, εκεί σκότωσαν οι Τούρκοι πενήντα κορίτσια νομίζοντας ότι σκότωσαν ανάμεσα τους και την κυρά Μάρω που έμενε στον πύργο της Δάφνης. 7
8
9
10
5. ΠΥΡΓΟΣ ΜΑΡΩΣ (ΔΑΦΝΗ) Συντεταγμένες: 40 51 26.58B 23 39 07.68E Εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο υπόλειμμα κάστρου, που βρίσκεται στο χωριό Δάφνη, ο σωζόμενος πανύψηλος πύργος, ο γνωστός ως «Πύργος της Μάρως». Η Μάρω από την οποία πήρε και το όνομα ο πύργος, υπήρξε σύζυγος του Μουράτ Β και κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Γεωργίου Μπράκοβιτς, ήταν δε από τη μητέρα της Καντακουζινή, εγγονή του Ματθαίου Καντακουζηνού και ανιψιά της Ελένης, συζύγου του Δαυίδ Κομνηνού τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας. 11
6. ΠΑΛΙΟ ΛΑΓΚΑΔΙ Συντεταγμένες: 40 49 11.41B 23 33 45.45E Η ιστορία του πρωτοεμφανίζεται γύρω στο 1713. Η ίδρυσή του σαν χωριό έγινε από τη συνένωση οικογενειών οι οποίες κατοικούσαν χαμηλότερα από την τοποθεσία την οποία βρίσκεται το χωριό Λαγκάδι. Η καταπίεση των Τούρκων ήταν η αιτία που ανάγκασε τους κατοίκους να καταφύγουν σε υψηλότερα σημεία ούτως ώστε από τη μια να αποφύγουν την άμεση επαφή με αυτούς και από την άλλη να συνεχίσουν το κύριο επάγγελμά τους που ήταν η κτηνοτροφία. Η διοίκηση του χωριού γινόταν από Τούρκο μπέη και κοτσάμπαση Έλληνα, ως πάρεδρος. 12
7. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΧΙΝΟΥ Συντεταγμένες: 40 55 20.17B 23 39 03.57E Ο Αχινός απέχει από τη Νιγρίτα 18 χλμ., από τις Σέρρες 40 χλμ. και από τη Θεσσαλονίκη 110 χλμ. Σήμερα ο Αχινός είναι μία ανθούσα κοινότητα. Ο ναός του χωριού είναι ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, αφιερωμένος στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. Πριν χτιστεί ο ναός προς τιμήν των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, η εικόνα τους βρισκόταν στο ναό του Αγίου Νικολάου (που βρίσκεται στο ίδιο χωριό). Όμως πολλές φορές η εικόνα αυτή έφευγε μόνη της και πήγαινε σ' ένα παρεκκλήσι που βρισκόταν λίγο πιο έξω από το χωριό Πατρίκι. Οι ψαράδες έβλεπαν τη νύχτα μια φωτεινή στήλη, κατευθύνονταν με τις βάρκες τους προς το μέρος της και έβρισκαν την εικόνα στο παρεκκλήσι. Αυτό επαναλήφθηκε πολλές φορές, ώσπου τελικά χτίστηκε ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και τοποθετήθηκε εκεί η εικόνα τους. Από τότε η εικόνα δεν ξανάφυγε και μπορεί να τη δει και σήμερα ο επισκέπτης. 13
8. ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΘΕΡΜΩΝ Συντεταγμένες: 40533918B 23330341E Αποτελεί μία εξαιρετική τοποθεσία στην περιοχή που κάθε χρόνο την επισκέπτονται πολλοί τουρίστες, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της δροσιάς που προσφέρουν τα πλατάνια. Πρόκειται για ένα τόπο με μεγάλη βιοποικιλότητα και οικολογική αξία, ένας επίγειος παράδεισος, μια ανάσα ζωής κόντρα στην οικολογική. Ιδανικό μέρος για περιήγηση και φωτογράφηση. 14
15
9. ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΘΕΡΜΩΝ Συντεταγμένες: 40 53 49.94B 23 33 12.08E Πανελλήνια γνωστές είναι οι ιαματικές πηγές των Θερμών με το περίφημο μεταλλικό νερό που βρίσκονται μόλις πέντε χιλιόμετρα από τη Νιγρίτα Σερρών. Το νερό των ιαματικών πηγών ενδείκνυται ιδιαίτερα για νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος και για χρόνιες ρευματοθεραπείες. Εκτός των πηγών, για τα λουτρά υπάρχει και πηγή πόσιμου νερού που ανήκει στην κατηγορία των αλκαλικών οξυπηγών. Το νερό αυτής της πηγής, αφού αναμιγνύεται με ανθρακικό οξύ, εμφιαλώνεται στο εργοστάσιο εμφιάλωσης που βρίσκεται στην περιοχή και κυκλοφορεί στο εμπόριο. 16
10. ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΡΠΝΗΣ Συντεταγμένες: 40 54 20.04B 23 26 42.91E Τερπνή είναι κωμόπολη του νομού Σερρών, με 2.189 κατοίκους. Αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν 4 χλμ. έξω από την Τερπνή, στην τοποθεσία «Παλαιόκαστρο», έδειξαν πως ο τόπος ήκμασε από την Κλασική ως και την Ελληνιστική εποχή. Εκεί μάλιστα υπήρχαν και τα μεγαλύτερα μεταλλεία χρυσού στη Μακεδονία, μετά το Παγγαίο. Στο χώρο αυτό τοποθετείται και το αρχαίο βασίλειο της Βισαλτίας, το οποίο ήταν ένα από τα πιο πλούσια και ισχυρά στη Μακεδονία. Ήταν πατρίδα του βασιλέα Βισάλτη και του βασιλιά της Θράκης, Ρήσου. 17
11. ΠΗΓΑΔΙ ΓΕΡΑΚΙΝΑΣ Συντεταγμένες: 40 54 13.61B 23 30 08.57E Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβρη η Νιγρίτα διοργανώνει τα Γερακίνεια, εκδηλώσεις προς τιμή της θρυλικής Γερακίνας. Η Γερακίνα ήταν υπαρκτό πρόσωπο και η ιστορία της μας είναι γνωστή όχι μόνο μέσα από το έθιμο που την αναπαριστά αλλά και μέσα από το γνωστό, ομώνυμο, δημοτικό τραγούδι. Η Γερακίνα ήταν ξακουστή για την ομορφιά της. Γεννήθηκε στο μαχαλά Τσακαλάδες της Νιγρίτας το 1854 που η πόλη ήταν ακόμα στα χέρια των Τούρκων. Στα 16 της ερωτεύεται τον Τριαντάφυλλο Γκοστίνο. Στις 6 Αυγούστου του 1870 όμως, γλίστρησε στο πηγάδι της συνοικίας όπου είχε πάει να πάρει νερό. Έπεσε μέσα και, παρά τις προσπάθειες όλων, αρκετές ώρες αργότερα ανασύρθηκε νεκρή από τον αγαπημένο της που κατέβηκε ως τον πυθμένα του πηγαδιού με σκοινί. 18
12. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΓΡΙΤΑ Συντεταγμένες: 40 54 21.94B 23 30 00.30E Είναι κατασκευασμένος σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής και φερεται ότι θεμελιώθηκε γύρω στα 1600. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του, οι οποίες αποτελούν ένα από τα αρτιότερα σωζόμενα σύνολα αγιογραφίας του 18ου αιώνα στη περιοχή της Μακεδονίας. Αξιοσημείωτες είναι οι παραστάσεις του Μ. Αλεξάνδρου, του Κροίσου, του Δαρείου, γεγονός που υποδηλώνει την παρουσία τοπικών εργαστηρίων ζωγραφικής τοιχογραφιών και φορητών εικόνων στη περιοχή της Νιγρήτας. 19
13. ΓΕΦΥΡΑ ΣΟΧΟΥ Συντεταγμένες : 40512992B 23251116E Το γεφύρι βρίσκεται ανάμεσα στον Σοχό και τη Νιγρίτα, στηρίζεται στην απότομη όχθη του ποταμού και σχηματίζει μια μεγάλη καμάρα. Σήμερα, διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, η πρόσβαση όμως γίνεται μόνο από μονοπάτι. Η πλούσια βλάστηση, ιδιαίτερα την άνοιξη και τους φθινοπωρινούς μήνες, δημιουργεί ένα αξέχαστο τοπίο για τον επισκέπτη. 20
21
14. ΟΡΟΣ ΒΕΡΤΙΣΚΟΣ Συντεταγμένες: 4053 0419N, 2313 1506 Το Όρος Βερτίσκος παρουσιάζει τραχύ ανάγλυφο με έντονες εναλλαγές ομαλών και απότομων πτυχώσεων, το οποίο διασχίζεται από μεγάλο αριθμό ρεμάτων και χαραδρών. Η βλάστηση παρουσιάζει υψομετρική διαβάθμιση. Σε χαμηλά υψόμετρα (400-700 μέτρα) κυριαρχούν...αείφυλλοι σκληρόφυλλοι θάμνοι (πουρνάρια, φιλλύκια, κέδρα). Πιο ψηλά συναντώνται φυλλοβόλα είδη με πιο κοινά το γαύρο, το φράξο, την όστρυα και δάση βελανιδιάς, ενώ τα υψηλότερα τμήματα του βουνού καλύπτονται από δάση οξιάς. Κατά μήκος των περισσότερων ρεμάτων και σε περιοχές με αυξημένη υγρασία αναπτύσσεται υγρόφιλη δενδρώδης βλάστηση από πλατάνια, καβάκια και ιτιές. Το χωριό Βερτίσκος είναι ορεινό χωριό βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του Νομού Θεσσαλονίκης και απέχει 45 χιλιόμετρα από την πόλη. Είναι κτισμένο στη πλαγιά του Όρους Βερτίσκος (1103 m, η κορυφή το Όρους Βερτίσκου ονομάζεται Χαρβάτας) σε υψόμετρο 740 m. Ανήκει στην Επαρχία Λαγκαδά και αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βερτίσκου. 22
15. ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΕΟΣ (Εθνικού Ορειβατικού Συλλόγου) ΝΙΓΡΙΤΑ Συντεταγμένες 40505627B 23275995E Παραδοσιακό, λιθόκτιστο, με άνετους εσωτερικούς χώρους και με μια αίσθηση αρχοντιάς, το ορειβατικό καταφύγιο του ΕΟΣ Νιγρίτας, μπορεί να φιλοξενήσει 30 40 άτομα (μεμονωμένα ή και συλλόγους), που αναζητούν την εξερεύνηση της φύσης μέσα από δασικούς δρόμους και μονοπάτια. Το καταφύγιο έχει άμεση πρόσβαση στα περιπατητικά μονοπάτια καθώς αποτελεί την αρχή και το τέλος πολλών ορειβατικών διαδρομών. Το καταφύγιο βρίσκεται σε πανοραμική τοποθεσία, στη θέση «Τσιπλάκη χωράφια» του όρους Βερτίσκου και σε υψόμετρο 600 μέτρων, λειτουργώντας ως φυσικό μπαλκόνι με θέα την πεδιάδα των Σερρών. Απέχει μόλις 14 χλμ. από τη Νιγρίτα, και για τη διαμονή εκεί απαιτείται συνεννόηση εκ των προτέρων με τον Ορειβατικό Σύλλογο Νιγρίτας (Μ. Αλεξάνδρου 2, Νιγρίτα, Τ.Κ. 62200, τηλ. 2322022859). Το καταφύγιο σε απόσταση 14 χλμ. από την πόλη της Νιγρίτας, βρίσκεται σε πανοραμική τοποθεσία, στη θέση «Τσιπλάκη χωράφια» του όρους Βερτίσκου και σε υψόμετρο 600 μέτρων, λειτουργώντας ως φυσικό μπαλκόνι με θέα την πεδιάδα των Σερρών. Αριθμός κλινών : 28 Περίοδος λειτουργίας : όλο το χρόνο 23
24
16. ΚΟΥΠΑΤΣΙΑΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Συντεταγμένες 40 57'16"N 23 23'55"E Η αρχαία Βέργη ήταν μια σημαντική πόλη στην αρχαιότητα. Η Βέργα, ή Βέργη, ή Βεργαίο, ή Βέρτα, μαζί με την Άργυλο, το Κερδύλιον και την Όσσα, ήταν απ τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Βισαλτίας.. Η πόλη απέκτησε κυρίαρχο ρόλο, καθώς διευκόλυνε τη μετακίνηση των αγαθών από το Αιγαίο και τη Θάσο προς τη θρακική ενδοχώρα και τα Βαλκάνια. Άρχισε να χάνει σε σπουδαιότητα μετά την ίδρυση της Αμφίπολης (437 π.χ.), εξακολουθούσε ωστόσο να είναι αυθυπόστατη πόλη στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια. Η περιοχή γύρω από τον ποταμό Κουπατσιανό χαρακτηρίζεται από εξαιρετική ομορφιά συνδυάζοντας το φυσικό τοπίο με ένα εξαιρετικό μικρο-περιβάλλον. 25
26