1 Από : Κ.Κρεμαλή Προς : ΤΕΕ - Γραφείο Διεθνών Σχέσεων Λέκκα 23-25, 10562 Αθήνα Αθήνα 7.9.05 Θέμα : Έκθεση Συμμετοχής στο 7 Παγκόσμιο Συνέδριο Χημικής Μηχανικής- Γλασκώβη- Σκωτία 1.0. Γενικά Το 7 Παγκόσμιο Συνέδριο Χημικής Μηχανικής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Χημικών Μηχανικών (ΕΡΟΕ) που ενσωμάτωσε και το 5 Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Χημικής Μηχανικής, πραγματοποιήθηκε στη Γλασκώβη από 10 έως 14 Ιουλίου, οργανώθηκε από το Βρετανικό Ινστιτούτο Χημικών Μηχανικών, το παρακολούθησαν περίπου 2000 σύνεδροι από όλο τον κόσμο και ήταν υπό την αιγίδα της πριγκίπισσας Άννας. Η θεματολογία του Συνεδρίου ήταν προσανατολισμένη στις καινοτομίες και στα επιτεύγματα της Χημικής Μηχανικής. Οκτακόσιες περίπου εισηγήσεις οργανώθηκαν σε ενότητες και υποενότητες και παρουσιάστηκαν σε εικοσάλεπτες και πεντάλεπτες διαλέξεις. Υπήρξαν επίσης 1000 ΡΟ3ΤΕΚ3. Κεντρικές ομιλίες στην ολομέλεια του Συνεδρίου έγιναν από διακεκριμένους προσκεκλημένους με προεξάρχοντα τον Νομπελίστα καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιουΐδ Ρ35ΪΘΓ ϋβ3η-μ3γΐθ-ιθ!ιη. Επίσης κεντρικές ομιλίες στις διάφορες θεματικές ενότητες έγιναν επίσης από εξέχοντες επιστήμονες. Σημειώνω τον Έλληνα Καθηγητή του Μ1Τ Γρ. Στεφανόπουλο που δραστηριοποιείται στη μεταβολική μηχανική, κλάδο της βιολογικής μηχανικής. Συνδιοργανωτές του Συνεδρίου ήταν οι μεγάλες και γνωστές εταιρίες ΒΡ, ΒΝΡΙ_, 5ΗΕΙΙ, ΑΒΒ, 9δΚ χορηγοί και υποστηρικτές άλλες Εταιρείες και Οργανισμοί όπως η Κογβί Αοβάβηηγ οί Εη9ίηβθΠΠ9, η ϋεοηεμα, το ΑΙΟΙιΕ αλλά και εκδοτικοί οίκοι όπως \Λ/ΙΙ_ΕΥ και το διεθνές περιοδικό ΟΗΕΜΙΟΑΙ. ΕΝΟΙΝΕΕΚΙΝΘ. Οι οργανωτές δεξιώθηκαν 1350 συνέδρους σε μια Σκωτσέζικη εκδήλωση και το Συνέδριο έκλεισε με τη βράβευση προσώπων που έχουν διακριθεί για τοέργο τους και μεταξύ των οποίων και τρεις νέοι που παρέλαβαν καθιερωμένα βραβεία από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Χημικών Μηχανικών. Το επόμενο, 8 Συνέδριο θα γίνει στο Μόντρεαλ το 2009 και την διοργάνωση ανέλαβε η Αμερικανική Συνομοσπονδία Χημικών Μηχανικών. 2.0.Η θευατολογία του Συνεδρίου Σε συνημμένο παράρτημα δίνεται η θεματολογία του Συνεδρίου σε ενότητες και υποενότητες. Όλες οι εισηγήσεις περιλαμβάνονται σε Οϋ που παραδίνεται στη βιβλιοθήκη του ΤΕΕ. Κρίνω σκόπιμο να αναφερθώ σε ορισμένες εντυπώσεις και συμπεράσματα : Το πλήθος το εισηγήσεων αφορούσε εργασίες κυρίως εφαρμοσμένης έρευνας που διεξάγεται σε πανεπιστημιακά εργαστήρια και Ινστιτούτα, βασίζεται στις αρχές και την πρακτική της Χημικής Μηχανικής και στην επίλυση προβλημάτων που εμφανίζονται κατά τον σχεδιασμό
διεργασιών και εξοπλισμού των διαφόρων παραγωγικών διαδικασιών και ιδιαίτερα των νέων που βασίζονται σε "καθαρές τεχνολογίες". Είναι φανερό ότι ττροϊόν της έρευνας είναι καινοτομίες και επιτεύγματα με τα οποία προάγεται η επιστήμη και το επάγγελμα του Χημικού Μηχανικού. Μεγάλο βάρος στη σημερινή εποχή δίνεται σε θέματα ενέργειας, στις μετρήσεις και στην αριστοποίηση των διεργασιών, σε βιολογικές διεργασίες που εξυπηρετούν την φαρμακοβιομηχανία, τη βιομηχανία τροφίμων και την προστασία του περιβάλλοντος σε νέα υλικά και καταλύτες όπου σχεδιάζεται και ελέγχεται λεπτομερώς η μικροδομή τους προκειμένου να επιτευχθούν επιθυμητές ιδιότητες και σε νέες συσκευές και μικροσυσκευές. Κλειδί σε όλες τις περιπτώσεις για την εργασία των Χημικών Μηχανικών είναι οι προσομοιώσεις για τις οποίες υπήρξαν πολλές εισηγήσεις. Διαπιστώνεται μια αγωνία για τα ακαδημαϊκά εφόδια που πρέπει να έχουν σήμερα οι Χημικοί Μηχανικοί προκειμένου να υποβοηθήσουν την κοινωνία στην επίλυση προβλημάτων, που μολονότι απαιτούν τεχνικές λύσεις δεν επιλύονται μόνο με αυτές. Οικονομικοί, περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες επιβάλλουν μια ολιστική προσέγγιση στην επίλυση των σύγχρονων προβλημάτων και διαφαίνεται μια προσπάθεια κατάλληλου επανασχεδιασμού των ακαδημαϊκών προγραμμάτων. Από τις εντυπωσιακές ομιλίες προσκεκλημένων ομιλητών ας μας επιτραπεί να ξεχωρίσουμε ορισμένα κεντρικά σημεία που θεωρούμε ότι αποδίδουν το επίπεδο του Συνεδρίου αλλά και τα σημαντικά θέματα στη σημερινή εποχή της Χημικής Μηχανικής. Με θέμα "ΡβΓδρβοίϊνβδ ίη 8υρΓ3Γηο!θουΐ3Γ δαβηο 3ηα Εηα,ΐηββιϊηο" ο Νομπελίστας καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιουίε ΡβδίβΓ ϋβ3π-μ3ΐϊθ- 1_βήπ προσδιόρισε το σκοπό της 5υρΓ3ηιοΙθουΐ3Γ Χημείας στον σχεδιασμό και στην κατασκευή σύνθετων χημικών συστημάτων και προηγμένων υλικών, στα οποία τα μοριακά συστατικά ενώνονται αυθόρμητα σε πολυμοριακές ενώσεις με κώδικα επικοινωνιαο και όχι με ομοιοπολικούς δεσμούς. Με θέμα Ίηηονβΐΐηα, ίο βθουγθ Ιήβ βηβγ9υ ννθ ηββά" ο εντεταλμένος σύμβουλος της 8ΗΕΙΙ. για την εξερεύνηση και την παραγωγή κ. ΜβΙοοίτι ΒΠΓΚ1Θ(1, αφού εκτίμησε ότι οι ενεργειακές ανάγκες στον πλανήτη τα προσεχή 50 χρόνια θα είναι διπλάσιες και τριπλάσιες των σημερινών, επισήμανε τον κεντρικό καινοτομικό ρόλο των Χημικών Μηχανικών και των Μηχανικών Διεργασιών στην αντιμετώπιση των προκλήσεων για την παραγωγή, τη μεταφορά και χρήση της ενέργειας χωρίς περιβαλλοντικές και κλιματικές επιβαρύνσεις. Μεταξύ αυτών των προκλήσεων περιέλαβε την αποδοτικότερη εκμετάλλευση των παραδοσιακών πηγών(π.χ. άσφαλτος και βαρέα αργά πετρέλαια, εξαγωγή αργού και αερίου από σχιστόλιθους), την βελτίωση των μεθόδων υγροποίησης Φ.Α. για τη μεταφορά του, την αεριοποίηση των ανθράκων και της βιομάζας για την παραγωγή ενεργειακών προϊόντων υψηλής ποιότητας, την ανάπτυξη βιοκαυσίμων που δεν θα ανταγωνίζονται τα τρόφιμα και την προοπτική χρήσης του υδρογόνου. 2
3 θευατολονία του 7 συνεδρίου ΧΜ Από την επιστήμη στη μηχανική (Βοίβηοβ ίηίο Εηα'ιηββηηα) Οι εισηγητές σ' αυτή τη θεματική ενότητα εξερευνούν το επιστημονικό επίπεδο σε νέα υλικά και έξυπνα συστήματα παραγωγής και διερευνούν τις επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών σε χημικές παραγωγικές διαδικασίες και γενικότερα στην κοινωνία. Οι υποενότητες προσδιορίζονται με τους τίτλους : Μίκροπαραγωγή (ΝβηοΓΤίθηυίθΟίοπηρ)- Ενεργειακές και πυρηνικές επιστήμες (ΕηβΓαγ βηα 1 ηυοίθβι* δαβηοβδ) Αισθητήρες και μετρήσεις (δβηδογδ 3Π0 1 Μθβδυι-βιτιβηί) Μορφοποίηση προϊόντων (ΡΐΌάυοί ΡοιτηυΙθϋοη) Έλεγχος δυνάμεων και επιφανειών (ΟοηίΓοΙΓιης ΡοΓοβδ 3ηα! 3υΓΐ3οβδ) Σήμερα ο στόχος της μείωσης του κόστους και της αύξησης της απόδοσης στις παραγωγικές διαδικασίες, περνά από την επιτυχή μεταφορά της επιστημονικής έρευνας στα πιο πάνω πεδία και σε τεχνολογία βιώσιμη και αποδεκτή από τους καταναλωτές. Προαγωγή των Βασικών Γνώσεων (Αάνβηαηα ίηβ ΡυηάΒΐηβηίΒίδ) Αυτή η θεματική ενότητα αποτέλεσε την σπονδυλική στήλη του Συνεδρίου και περιλαμβάνει τα πεδία: Φαινόμενα μεταφοράς (ΤΓ3Πδροι1 ΡΙιβηοιΤΊβη3). Θερμοδυναμική (ΤΪΊθΐτηοσγη3ΐτΊίθδ). Μηχανική της Κατάλυσης και των αντιδράσεων (03*3ΐγδΐδ 3ησ! Γ83θίϊοπ ΕηαίηβΘπηα,). Μαθηματικά μοντέλα (Μοα"θΙΐη9). Μηχανική των ρευστών και Μικρορευστοδυναμική (ΡΙυϊα 1 ΜβοΙιβηϊοδ 3πά ΜΐΚαοίΙυίάϊοδ). Διεπιφανειακά και κολλοειδή φαινόμενα (ΙηίβΓίβοίβΙ 3ηά ΟοϋοίάθΙ ΡήβηοΓηβη3). Συστήματα σωματιδίων (Ρ3Γίΐουΐ3ΐθδ δγδίβηΐδ). Ο μετασχηματισμός πρώτων υλών σε τελικά προϊόντα παραμένει πάντοτε ο οδηγός της χημικής μηχανικής και η αποδοτική μετατροπή αποτελεί ένα ουσιαστικό τμήμα του ορθολογικού σχεδιασμού και της λειτουργίας κάθε σύγχρονης τεχνολογίας. Με το πνεύμα αυτό η εμβάθυνση στα πιο πάνω πεδία εξυπηρετεί τις πρόσφατες εξελίξεις αφού αποτελεί κλειδί για την ανάπτυξη πλέον αποδοτικών διεργασιών και την αναζήτηση νέων μεθόδων παραγωγής, που συμβάλλουν στην πρόοδο και αυτής καθεαυτής της επιστήμης του Χημικού Μηχανικού. Από τα Μόρια στα Κέρδη (ΜοΙβουΙβε Ίηίο Μοηβγ) Η έμφαση σ' αυτή τη θεματική ενότητα δίνεται στη δημιουργία ευκαιριών επιτυχούς επιχειρηματικής δράσης δια μέσου καινοτομιών σε προϊόντα και παραγωγικές διαδικασίες. Οι υποενότητες προσδιορίζονται με τους τίτλους :
4 Μεγέθυνση των ρυθμών μεταφοράς στις Διεργασίες (ΡΐΌΟβδδ ΙπΙβηεΐτΊθ3ΐΐοη). Σχεδιασμός και Διαχείριση με την Τεχνολογία των Βηματικών Αλλαγών (5ίβρ 0Ιΐ3η9β ΤβοΙιηο!θ9Υ Ο6δΐ9η 3ηά Μ3η39βΓηβπΙ). Καινοτομίες σε προϊόντα και Διεργασίες (ΡΐΌοβδβ 3ηά ΡΓοαυοΐ Ιπηονβΐίοπ). Επίχειρηματικότητες και Κεφάλαια για ευκαιρίες (ΕηίΓβρΓθηβυΓβίιίρ Εμπορικοί και Τεχνικοί Κίνδυνοι (ΟοηηηηβΓαβΙ 3ηα. ίβομηίθ3! πδκ) Οι εισηγήσεις στα πιο πάνω πεδία εξηγούν τους τρόπους με τους οποίους τα αποτελέσματα διαχείρισης των παραγωγικών διεργασιών και η ριζική μείωση του μεγέθους των εργοστασίων, μπορούν να αποτελέσουν τη λύση για τον περιορισμό αποβλήτων και τη μεγιστοποίηση της απόδοσης, που είναι συνώνυμη με τα κέρδη της επιχειρηματικής δράσης. Εκπαίδευση Χημικών Μηχανικών (ΟϊιβσιίοΒΐ Εηαίηβθπηα Εάυαβϋοη) Η οργάνωση των περιεχομένων σπουδών και των μεθόδων εκπαίδευσης πρέπει να παραλληλίζονται με την ανάπτυξη και τις αλλαγές στη βιομηχανία. Στον κεντρικό αυτό στόχο επικεντρώνονται σε εισηγήσεις σ' αυτή τη θεματική ενότητα προκειμένου η εκπαίδευση της νέας γενιάς Χημικών Μηχανικών να συμβάλλει στη συνεχή εξέλιξη του επαγγέλματος. Επισημαίνεται επίσης ότι η αποτελεσματική επικοινωνία θα πρέπει να αποτελεί κλειδί για όλους τους επαγγελματίες των διεργασιών του 21 ου αιώνα και αυτή η ικανότητα πρέπει να προκύπτει από τα προγράμματα σπουδών. Διαχείριση πολύπλοκων Συστημάτων ( ΜΒΠΒαίηα ΟοσιρίΘχίίγ) Η συστηματική ανάπτυξη παραγωγικών διεργασιών, η υποστήριξη της λειτουργίας τους, η διαχείριση των κινδύνων και η καλύτερη αντίληψη με σκοπό την βελτίωση της απόδοσης, αποτελούν σύνθετα προβλήματα και οι εισηγήσεις στη θεματική αυτή ενότητα αναζητούν τρόπους ώστε η βιομηχανική παραγωγή να ευθυγραμμίζεται με τους στόχους των εταιριών. Οι υποενότητες στα θέματα αυτά είναι: Πολυβαθμωτά Μαθηματικά Μοντέλα (ΜυΙΐΐ803ΐθ ΜοάθΙΐη9). Σύνθεση και Σχεδιασμός Διεργασιών (ΡΐΌΟθδδ δγηττίθδΐδ 3ηα! ϋβ5ϊ9η). Λειτουργία Διαδικασιών, Ρυθμίσεων και Αυτόματος Έλεγχος (ΡΓΟΟβδδ ΟρβΓθΙίοη, Αυΐοιτΐ3ΐϊοη 3ηα. ΟοηίΓΟί). Αλυσιδωτή Διαχείριση και Υποστήριξη στη Λήψη Αποφάσεων (5υρρΙγ 0&3ίη Μ3η39βΓΠβηί 3πά Βυ3ίηβ83 Οβοίδΐοπ 3υρροι1). Νέες στρατηγικές Υπολογισμών και Αριθμητικών Αναλύσεων (Νβνν 0θΓτιρυΐ3ίΐοη 3πά ΝυΓηβπο3ΐ 5οΙυΙΐοη δίτβίθςίβδ). Σύστημα ασφάλειας και διαχείρισης κινδύνων (δ3ίβίγ 3ηά Μ3η39βΓΠβηΐ δγδίβπη) Βιολογικά συστήματα (Βγδΐβιτίδ ΒΐοΙο9Υ)
5 Η Μηχανική για τη Ζωή (Εηα'ιηββήηα ϊοτ υίβ) Η βελτίωση της ποιότητας της ζωής πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το ανθρώπινο είδος και η μηχανική καλείται όπως πάντοτε να διαδραματίσει κύριο ρόλο στον τομέα αυτό. Οι εισηγήσεις που εξυπηρετούν αυτό το στόχο αναφέρονται στα εξής πεδία : Βιοχημική Μηχανική (ΒίοοΙιβιτπθ3ΐ Επ9ϊηβθπη9)- Μηχανική των Ιστών (Τΐδδυβ Εηςιίηββπης)). Μέθοδοι απορρόφησης των Φαρμάκων (0αΐ9 ΟβϋνβΓγ). Βίο υλικά (ΒΐθΓΠ3ΐβΠ3ΐδ). Βιώσιμες και Καθαρές Τεχνολογίες (5υδί3ίη3&Ιβ 3ηά 0Ιβ3Γ ΤθοήποΙο^βδ). Περιβαλλοντική Μηχανική και Διαχείριση (ΕηνΐΓοπΓΠβπίθί Εηςίπθβππς 3ηα Μ3Π39ΘΠΊ8Πί). Αποδοτική χρήση Πρώτων Υλών και Ενέργειας (ΚββουΐΌθ βηά βηβΐ"9υ ΕτΤιάβηογ). Τρόφιμα και Ποτά (Ροοα" 3ηοΙ ϋπηκδ). Η αλματώδης ανάπτυξη των βίο επιστημών οδηγεί τη μηχανική στο σχεδιασμό και στη παραγωγή νέων και σύνθετων προϊόντων όπως πρωτείνες ΩΝΑ, μικροβίων και ιστών θηλαστικών. Εκτός όμως από τον τομέα αυτό η μηχανική καλείται να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις όπως το περιβάλλον, η ενέργεια και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη. Εδώ και Τώρα (Κϊαήί ΗβΓβ, ΡϋαΙιί Νονν). Η διάχυση της τεχνολογίας εξυπηρετεί την επωφελή χρήση της. Στο πνεύμα αυτό οι εισηγήσεις σ' αυτή τη θεματική ενότητα περιλαμβάνουν αναφορές με τις οποίες προσφέρονται άμεσα οφέλη από την εμπειρία που έχει αποκτηθεί στη έρευνα και ανάλυση προϊόντων και διεργασιών. Κ. ΚΡΕΜΑΛΗΣ