Αρχικά αποτελέσματα πιλοτικής απογραφής αστέγων στο δρόμο και σε δομές υποστήριξής τους στους Δήμους: Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Ηρακλείου, Ν. Ιωνίας, Ιωαννιτών και Τρικκαίων Μάης 2018
Υπεύθυνος Φορέας Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γραφείο Αν. Υπουργού Θεανώ Φωτίου Δικαιούχος έργου: ΗΔΙΚΑ ΑΕ Υπεύθυνη Έργου: Δήμητρα Σιατίτσα Επιστημονικός Σύμβουλος: Νίκος Κουραχάνης
Επιστημονική Ευθύνη Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Πάντειο Πανεπιστήμιο Ομάδα Επιστημονικής Ευθύνης -Εποπτείας Κώστας Δημουλάς (Υπεύθυνος)-Πάντειο Πανεπιστήμιο Clive Richardson Πάντειο Πανεπιστήμιο Βασίλης Αράπογλου- Πανεπιστήμιο Κρήτης Κώστας Γκούνης Πανεπιστήμιο Κρήτης Παναγιώτης Καρλαγάνης -Βοηθός Έρευνας
Μέθοδος καταγραφής «Σάρωση» δρόμων, πεζόδρομων και υπόστεγων που βρίσκονται εντός γεωγραφικών τομέων καταγραφής που οριοθετήθηκαν περιμετρικά των σημείων του αστικού χώρου όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες ανέφεραν ότι είχαν παρατηρήσει την παρουσία αστέγου/ων κατά τις νυχτερινές ώρες 20.30 μ.μ.-2.30 π.μ. Κάθε τομέας καταγραφής είχε έκταση περίπου 36 εκταρίων (80-85 οικοδομικών τετραγώνων) και περιείχε δρόμους μήκους 8.000-9.000 μέτρων που καλούνταν να διανύσει η κάθε ομάδα καταγραφέων. «Σάρωση» πάρκων στα οποία υπήρχαν πληροφορίες από τις κοινωνικές υπηρεσίες ότι υπάρχουν άστεγοι κατά τις πρωινές ώρες 6.30-9.00 π.μ. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων με αστέγους που εξυπηρετούνται από τις δομές ημέρας (συσσίτια, κέντρα ημέρας) Συμπλήρωση ερωτηματολογίων με τους αστέγους που εξυπηρετούνται από τους υπνωτήρια και ξενώνες φιλοξενίας αστέγων Συμπλήρωση Ερωτηματολογίων με τους αστέγους που μένουν σε υποστηριζόμενα διαμερίσματα Κάθε ομάδα καταγραφής αποτελούνταν από 3 άτομα μεταξύ των οποίων έμπειρα στελέχη των κοινωνικών υπηρεσιών, εθελοντές και αμειβόμενοι φοιτητές.
Εργαλεία καταγραφής αστέγων Ειδική Φόρμα Παρατήρησης αστέγων στο δρόμο Ειδικό Ερωτηματολόγιο συνέντευξης με αστέγους στο δρόμο Ερωτηματολόγιο συνέντευξης με αστέγους που υποστηρίζονται από δομές Ερωτηματολόγια για αστέγους που μένουν σε υποστηριζόμενα διαμερίσματα. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ONLINE ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΗΔΙΚΑ Α.Ε.
Συνεργαζόμενοι φορείς Κοινωνικές υπηρεσίες και φορείς των Δήμων διενέργειας της καταγραφής (Αθηναίων-Θεσσαλονίκης-ΗρακλείουΙωαννιτών- Ν. Ιωνίας Τρικκαίων) Εθνικοί Δημόσιοι Φορείς (ΕΚΚΑ-ΕΙΕΑΔ-ΟΚΑΝΑ-ΚΕΘΕΑΕΛΣΤΑΤ) ΜΚΟ (Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία, Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, PRAKSIS, Θετική Φωνή, UNESCO Πειραιά, Γιατροί του Κόσμου, ΑΡΣΙΣ, Σχεδία, Equal society, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Ίδρυμα Α&Μ Καλοκαιρινού, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης, Αμκε Συνειρμός, ΧΕΝ, Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Έρευνας και Παρέμβασης, Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων κ.α.)
Αριθμός Καταγραφέων Αστέγων ανά Δήμο ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ Πάντειο/ άλλοι Φοιτητές Εθελοντές φορέων/ επαγγελματίες ΣΥΝΟΛΟ Αθήνα 100 78 178 Θεσσαλονίκη 8 52 60 Ηράκλειο 11 50 61 Πειραιάς 10 35 45 Ν. Ιωνία 1 7 8 Τρίκαλα 0 9 9 Ιωάννινα 0 8 8 Σύνολο 130 239 369
ΑΘΗΝΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Ν. ΙΩΝΙΑ
ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΑΣΤΕΓΩΝ ΜΑΗΣ 2018
Πίνακας 1. Κατανομή αστέγων ανά Δήμο και είδος καταγραφής Δρόμος Παρατήρηση Δρόμος Δομές Υποστ. Διαμερίσματα ΣΥΝΟΛΟ Σύνολο 317 374 516 438 1645 Αθήνα 106 247 233 207 793 Θεσσαλονίκη 100 71 126 83 380 Πειραιάς 63 33 118 51 265 Ηράκλειο 30 13 21 55 119 Ιωάννινα 12 9 9-30 Τρίκαλα 2-5 28 35 Ν.Ιωνία 4 1 4 14 23
Πίνακας 2. Κατανομή αστέγων στο δρόμο ανά Δήμο Ερωτηματολόγιο Δρόμος Παρατήρηση Δρόμος ΣΥΝΟΛΟ Σύνολο 317 374 691 Αθήνα 106 247 353 Θεσσαλονίκη 100 71 171 Πειραιάς 63 33 96 Ηράκλειο 30 13 43 Ιωάννινα 12 9 21 Τρίκαλα 2-2 Ν.Ιωνία 4 1 5
1800 Αριθμός Αστέγων ανά τρόπο καταγραφής και Δήμο. (Πιλοτική απογραφή Μάης 2018) 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Σύνολο Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Τρίκαλα Ν.Ιωνία Ερωτηματολόγιο Δρόμος Παρατήρηση Δρόμος Ερωτηματολόγιο Δομές Ερωτηματολόγιο Υποστηριζόμενα Διαμερίσματα
800 Κατανομή αστέγων στο δρόμο ανά Δήμο. (Πιλοτική Απογραφή αστέγων Μάης 2018) 700 600 500 400 300 200 100 0 Σύνολο Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Τρίκαλα Ν.Ιωνία Ερωτηματολόγιο Δρόμος Παρατήρηση Δρόμος
250 Που θα μείνετε αποψε; (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 200 150 100 50 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Σύνολο Δε γνωρίζω/ δεν απαντώ Σε κλειστό χώρο Στο ύπαιθρο
140 Μένετε για πρώτη φορά στο δρόμο; (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Σύνολο Δεν γνωρίζω/ δεν απαντώ Ναι Όχι
80 Που κατοικούσατε πριν μείνετε άστεγος αυτή τη φορά; ( Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 70 60 50 40 30 20 10 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Σύνολο Δε γνωρίζω/ δεν απαντώ Αλλού Σε δικό μου σπίτι Σε κέντρο υποδοχής / κράτησης για μετανάστες Σε ξενώνα / δομή φιλοξενίας Σε προνοιακή δομή / ίδρυμα Σε σπίτι μελών της οικογένειάς μου Σε σπίτι που νοίκιαζα Σε σπίτι φίλων Σε σωφρονιστικό ίδρυμα
140 Ποιος ο λόγος που αναγκαστήκατε να μείνετε στο δρόμο αυτή τη φορά; (Πιλοτική απογραφή αστέγων. Μάης 2018) 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Σύνολο Οικογενειακό πρόβλημα Πρόβλημα υγείας Οικονομικό πρόβλημα Ανεργία Έξωση Απώλεια ιδιόκτητης κατοικίας Αποφυλάκιση Λήξη παρανομής σε ίδρυμα κλπ. Κακές συνθήκες εκεί που ήταν Άλλος λόγος
140 Ιθαγένεια αστέγων στο δρόμο. (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Σϋνολο Δεν αναφέρεται Ελληνική Άλλης χώρας εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης Άλλης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
200 Εκτίμηση ηλικίας αστέγων στο δρόμο απο τους ερευνητές. (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Νέα Ιωνία Σύνολο κάτω από 18 18-44 45-64 πάνω από 65 Δεν είμαι σίγουρος
350 Εκτίμηση φύλου αστέγων στο δρόμο απο τους ερευνητές. (Πιλοτική Απογραφή Αστέγων.Μάης 2018) 300 250 200 150 100 50 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Νέα Ιωνία Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Δεν είμαι σίγουρος
Χρήση υπηρεσιών από αστέγους που διαμένουν στο δρόμο. (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Σύνολο Κέντρο Ημέρας Υπνωτήριο Ξενώνα Συσσίτιο/Κουζίνα Άλλο Δ.Γ./Δ.Α. Καμία
250 Χαρακτηρισμός κατάστασης υγείας από τους αστέγους που εξυπηρετούνται από δομές. (Πιλοτική Απογραφή Αστέγων. Μάης 2018) 200 150 100 50 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Σύνολο Δε γνωρίζω/ δεν απαντώ Πολύ καλή Καλή Μέτρια Κακή Πολύ κακή
180 Εκτίμηση προβλημάτων υγείας των αστέγων που ζουν στο δρόμο απο τους ερευνητές. (Πιλοτική Απογραφή αστέγων Μάης 2018) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Αθήνα Θεσσαλονίκη Πειραιάς Ηράκλειο Ιωάννινα Νέα Ιωνία Σύνολο Άλλο Δεν αναφέρεται Σωματική αναπηρία Χρήση ουσιών Ψυχικό νόσημα
120 Πηγή εισοδήματος για το 25,9% των αστέγων που απαντούν στο ερωτηματολόγιο των δομών ότι έχουν εισόδημα εκτός εργασίας. (Πιλοτική απογραφή αστέγων Μάης 2018) 100 80 60 40 20 0
ΚΕΑ λαμβάνει το 20,2% των αστέγων που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δομών Είδος επιδόματος που λαμβάνουν οι άστεγοι που απαντούν θετικά στο ερωτηματολόγιων δομών. (Πιλοτική απογραφή αστέγων.μάης 2018) Άλλο (προσδιορίστε) Επίδομα αναπηρίας Οικογενειακό επίδομα Δε γνωρίζω/ δεν απαντώ Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ)
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΟΥ - ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δημιουργία εργαλείων και ορισμός διαδικασιών για την καταγραφή των αστέγων ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τι περιλαμβάνει το έργο: Α. Καταγραφή και παρακολούθηση αστέγων: Μεθοδολογία και ορισμός διαδικασιών, με στόχο τη θεσμοθέτηση πάγιας ενιαίας διαδικασίας παραγωγής δεδομένων για την αποτύπωση των αναγκών & την ενημέρωση του σχεδιασμού και της αξιολόγησης των δημόσιων πολιτικών για τους αστέγους. Εφαρμογή με ερωτηματολόγια για την επιτόπια καταγραφή αστέγων στο δρόμο και σε δομές και την διαχείριση της βάσης δεδομένων Πιλοτική απογραφή του άστεγου πληθυσμού στο δρόμο και σε δομές ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΤΕΓΩΝ
Τι περιλαμβάνει το έργο: Β. Διασύνδεση και συντονισμός των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες σε αστέγους: Θεσμοθέτηση μηχανισμού για την σταθερή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των φορέων τοπικά και με την κεντρική διοίκηση με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών πρόσβασης σε υπηρεσίες Εφαρμογή διαχείρισης στεγαστικών αιτημάτων > Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα, ως μέρος του Εθνικού Μηχανισμού Παρακολούθησης, Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής (ν 4445/2017) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΤΕΓΩΝ
Τι περιλαμβάνει το έργο: Γ. Δημοσιότητα και Πληροφόρηση Νέα επικοινωνιακή ταυτότητα για τις δράσεις φροντίδας αστέγων του Υπουργείου Πλατφόρμα ενημέρωσης στην ιστοσελίδα του Υπ. Εργασίας που θα λειτουργήσει από τον Σεπτέμβριο του 2018 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΤΕΓΩΝ
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΙ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΣΤΕΓΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΦΟΡΕΩΝ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΔΟΜΕΣ ΑΜΟΙΒΟΜΕΝΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ
ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Γ.Γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης/ Δ/νση Καταπολέμησης της Φτώχειας ΗΔΙΚΑ ΕΚΚΑ ΕΙΕΑΔ ΕΛΣΤΑΤ ΟΚΑΝΑ ΚΕΘΕΑ ΚΥΑΔΑ Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Εκπρόσωποι Δήμων πιλοτικής καταγραφής Αθηναίων Θεσσαλονίκης Πειραιά Ηρακλείου Ν. Ιωνίας Ιωαννίνων Τρικκαίων Ομάδα Παντείου Πανεπιστημίου
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΙΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ Θεσμοθέτηση πάγιων διαδικασιών και μηχανισμού διαχείρισης/παρακολούθησης των πολιτικών για τους αστέγους Σταθερή λειτουργία της Ομάδα Εργασίας για την επεξεργασία και διαβούλευση προτάσεων Συστηματική παραγωγή στατιστικών στοιχείων για την αξιολόγηση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και παροχών
ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ Πάντειο/ Φοιτητές Εθελοντές φορέων/ επαγγελματίες ΣΥΝΟΛΟ Αθήνα 100 78 178 Θεσσαλονίκη 8 52 60 Ηράκλειο 11 50 61 Πειραιάς 10 35 45 Ν. Ιωνία 1 7 8 Τρίκαλα 0 9 9 Ιωάννινα 0 8 8 Σύνολο: 130 239 369
ΤΟΜΕΙΣ & ΔΟΜΕΣ ΤΟΜΕΙΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΜΕΡΙΣ ΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ Αθήνα 48 8 5 8 21 Θεσσαλονίκη 13 13 1 4 18 Ηράκλειο 14 7 2 2 11 Πειραιάς 7 3 2 1 6 Ν. Ιωνία 2 0 0 1 1 Τρίκαλα 2 2 0 1 3 Ιωάννινα 4 1 1 0 2 Σύνολα: 90 34 11 17 62
ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΘΕΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΣΧΕΔΙΑ PRAKSIS ΑΡΣΙΣ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Equal Society Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός UNESCO ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ ΚΟΔΕΠ Δήμου Πειραιά ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ Ίδρυμα Α&Μ Καλοκαιρινού, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης ΧΕΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Έρευνας και Παρέμβασης Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων... ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Ομάδα Ινστιτούτου Bloomberg ΚΚΠΠ Αττικής ΣΚΛΕ Υπ. Προστασίας Πολίτη Περιφέρεια Αττικής, Τομέα Πειραιά και Νήσων Εταιρία catering Γευσήνους
ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΕΙΚΑΣΙΚΗ ΣΑΤΣΟΣΗΣΑ «ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΤΕΓΩΝ»
Λογόηυπο
Λογόηυπα δράζεων
Site Map