ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Απρίλιος 213 Συνοπτικά αποτελέσματα για την Κύπρο Προσφορά Τα κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις το πρώτο τρίμηνο του 213 έγιναν αυστηρότερα, στον ίδιο σημαντικό βαθμό που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο (5%), αρκετά πιο πάνω από τις των συμμετεχουσών τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Σύμφωνα με τις για το δεύτερο τρίμηνο του 213, τα κριτήρια αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα, με το δείκτη διάχυσης 1 να μειώνεται στο 35%. Η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για τη χορήγηση στεγαστικών καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά επίσης συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο του 213, σε μεγαλύτερο ωστόσο βαθμό από αυτό που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό και στις δύο περιπτώσεις να υπερβαίνει το αναμενόμενο με βάση τις της προηγούμενης έρευνας. Όσον αφορά τις για το δεύτερο τρίμηνο του 213, τα κριτήρια χρηματοδότησης τόσο για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα με το δείκτη διάχυσης να καταγράφει αύξηση στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων και να παραμένει στον ίδιο βαθμό για τα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά. Ζήτηση Η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις το πρώτο τρίμηνο του 213 κατέγραψε μικρότερη μείωση σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (-1% από -2%). Βάσει των προσδοκιών των τραπεζών, το επό- Σύνοψη αποτελεσμάτων 2 Κριτήρια χορήγησης δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά - Στεγαστικά Δάνεια - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Ζήτηση για δάνεια Επιχειρήσεις Νοικοκυριά 213Q1 213Q2 () 213Q1 213Q2 () Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση - Στεγαστικά Δάνεια Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Κύπρος ζώνη του ευρώ Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση μενο τρίμηνο αναμένεται μείωση της ζήτησης, στον ίδιο περίπου βαθμό με αυτόν του πρώτου τριμήνου του 213. Ομοίως, τόσο η ζήτηση για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά κατέγραψαν μείωση το πρώτο τρίμηνο του 213, μικρότερη από αυτή που είχε καταγραφεί το προηγούμενο τρίμηνο (-2% από -4%). Η μείωση της ζήτησης στεγαστικών καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά ήταν η αναμενόμενη βάσει των προσδοκιών των συμμετεχουσών τραπεζών. Ωστόσο, το επόμενο τρίμηνο η μείωση της καθαρής ζήτησης για στεγαστικά καθώς και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αναμένεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα του τετάρτου τριμήνου του 212 με το δείκτη διάχυσης να επανέρχεται στο -4%, πάντοτε σύμφωνα με τις των τραπεζών που συμμετέχουν στην έρευνα. 1. Βλέπε σημείωση στη σελίδα 1. 2. Τα αποτελέσματα καταγράφουν τις μεταβολές που σημειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες (δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 213 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο), καθώς και τις μεταβολές που αναμένεται να σημειωθούν για τους επόμενους τρεις μήνες (δηλαδή το δεύτερο τρίμηνο του 213), επίσης σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Συνοπτικά αποτελέσματα για τη ζώνη του ευρώ Προσφορά Στη ζώνη του ευρώ τα κριτήρια χρηματοδότησης για δάνεια προς επιχειρήσεις έγιναν για ακόμη μια φορά ελαφρώς αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που κατέγραψε αυστηρότερα κριτήρια να μειώνεται περαιτέρω στο 4%, λίγο πιο κάτω από τις που είχαν καταγραφεί το προηγούμενο τρίμηνο. Το δεύτερο τρίμηνο του 213 η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων αναμένεται να κυμανθεί στον ίδιο περίπου βαθμό. Η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για τη χορήγηση στεγαστικών καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά το πρώτο τρίμηνο του 213 επίσης κατέγραψε ελαφρά μείωση σε σχέση με το βαθμό του προηγούμενου τριμήνου. Και στις δύο περιπτώσεις ο δείκτης διάχυσης ήταν λίγο πιο πάνω από το προσδοκώμενο του επίπεδο. Το δεύτερο τρίμηνο του 213 η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης στεγαστικών καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στον ίδιο χαμηλό βαθμό του πρώτου τριμήνου του 213. Ζήτηση Το πρώτο τρίμηνο του 213 η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση στα ίδια περίπου επίπεδα με αυτή του προηγούμενου τριμήνου (-12% από -13%), η οποία ωστόσο για ακόμα μια φορά ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη βάσει των προσδοκιών της προηγούμενης έρευνας. Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το πρώτο τρίμηνο του 213 κατέγραψε μείωση μεγαλύτερη από αυτή του προηγούμενου τριμήνου και απ ό,τι αναμενόταν. Τέλος, η μείωση της καθαρής ζήτησης για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά το πρώτο τρίμηνο του 213 ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη από αυτή που είχε καταγραφεί το προηγούμενο τρίμηνο (-13% από -9%), ενώ υπερέβη τις των τραπεζών. Το δεύτερο τρίμηνο του 213 αναμένεται ελαφρά μείωση στην καθαρή ζήτηση για όλες τις κατηγορίες δανείων, η οποία βάσει των προσδοκιών των συμμετεχουσών τραπεζών θα είναι μικρότερη από αυτή του πρώτου τριμήνου του 213 για όλους τους τύπους δανείων. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Κριτήρια για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τις των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Κριτήρια χρηματοδότησης: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Αναλυτικά, στην Κύπρο η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις διαμορφώθηκε στον ίδιο σημαντικό βαθμό του προηγούμενου τριμήνου, με το σταθμισμένο ως προς την ένταση των απαντήσεων καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσαν αυστηρότερα κριτήρια να ανέρχεται στο 5%, πολύ πιο πάνω από τις της προηγούμενης έρευνας. Στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων συνέβαλαν οι ίδιοι παράγοντες του προηγούμενου τριμήνου. Ωστόσο, το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών, η ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς και η κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών άσκησαν μειωμένη επίδραση προς την κατεύθυνση της θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων, ενώ αντίθετα ο κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια είχε μεγαλύτερη επίδραση στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (βλ. Παράρτημα 1). Σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις, το περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου κατάγραψε μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με το 2
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 προηγούμενο τρίμηνο, ενώ αντίθετα οι απαιτήσεις ασφάλειας σημείωσαν μικρότερη αύξηση απ' ότι το τέταρτο τρίμηνο του 212. Στη ζώνη του ευρώ η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις το πρώτο τρίμηνο του 213 μειώθηκε περαιτέρω (4% από 7%) και ήταν χαμηλότερη των προσδοκιών των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών είχε μειωμένη επίδραση προς τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων, ενώ αντίθετα η ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς και η κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών συνέτειναν στη χαλάρωση των κριτηρίων χορήγησης δανείων προς τις επιχειρήσεις. Όσον αφορά τις για το δεύτερο τρίμηνο του 213, στην Κύπρο αναμένεται ότι τα κριτήρια θα γίνουν αυστηρότερα σε μικρότερο βαθμό από ό,τι το πρώτο τρίμηνο του 213, ενώ στη ζώνη του ευρώ οι τράπεζες αναμένουν ότι η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις θα διαμορφωθεί στα ίδια περίπου επίπεδα του πρώτου τριμήνου του 213. Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Όσον αφορά την καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στην Κύπρο το πρώτο τρίμηνο του 213, σημειώθηκε μείωση της ζήτησης η οποία ήταν μικρότερη από αυτή που καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο του 212 (-1% από -2%) αλλά και από την αναμενόμενη βάσει των προσδοκιών των τραπεζών (Διάγραμμα 2). Το πρώτο τρίμηνο του 213, η αναδιάρθρωση χρέους είχε μεγαλύτερη επίδραση προς την αύξηση της ζήτησης απ' ότι τα προηγούμενα τρίμηνα η οποία ωστόσο αντισταθμίστηκε από την επίδραση των μειωμένων αναγκών για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων (βλ. Παράρτημα 1). Η μείωση της καθαρής ζήτησης για δάνεια από επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ ήταν στον ίδιο περίπου βαθμό με αυτή του τετάρτου τριμήνου του 212 (-12% από -13%) (Διάγραμμα 2), ωστόσο για τρίτο συνεχές τρίμηνο ήταν μεγαλύτερη της αναμενόμενης βάσει των προσδοκιών των τραπεζών. Όπως και στα προηγούμενα τρίμηνα, η μείωση της καθαρής ζήτησης οφείλεται κυρίως στη σημαντική αρνητική επίδραση των αναγκών χρηματοδότησης πάγιων επενδύσεων. Όσον αφορά το δεύτερο τρίμηνο του 213, βάσει των προσδοκιών των τραπεζών που συμμετέχουν στην έρευνα, στην Κύπρο αναμένεται ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα καταγράψει περαιτέρω μείωση, στον ίδιο περίπου βαθμό με αυτό του πρώτου τριμήνου του 213, ενώ αντίθετα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται ότι η μείωση της ζήτησης δανείων από επιχειρήσεις θα είναι μικρότερη από εκείνη του πρώτου τριμήνου του 213. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Ζήτηση: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 -4 "αύξηση" 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Δάνεια προς νοικοκυριά Κύπρος - ζώνη του ευρώ - Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά Στην Κύπρο συνεχίστηκε η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, σε μεγαλύτερο μάλιστα βαθμό από αυτό που καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο του 212 (4% από 3%) και πιο πάνω από τις των συμμετεχουσών τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα (Διάγραμμα 3). Όπως και τα προηγούμενα τρίμηνα, το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό καθώς και οι των τραπεζών σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα είχαν βαρύνουσα σημασία στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων, ενώ αυτό το τρίμηνο αυξημένη επίδραση για τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων είχαν οι προοπτικές της αγοράς κατοικιών (βλ. Παράρτημα 2α). Σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, οι τράπεζες εφάρμοσαν αυξημένα περιθώρια τόσο για τα συνήθη 3
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 δάνεια όσο και για τα δάνεια ψηλότερου κινδύνου, μεγαλύτερες απαιτήσεις ασφάλειας και χαμηλότερο λόγο δανείου προς αξία ακινήτου με τους δύο πρώτους όρους να μεταβάλλονται σε μικρότερο βαθμό από ό,τι το τέταρτο τρίμηνο του 212. Στη ζώνη του ευρώ, η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων κατά το πρώτο τρίμηνο του 213, κατέγραψε ελαφρά μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (8% από 9%), λίγο πιο πάνω από τις της προηγούμενης έρευνας (Διάγραμμα 3). Όπως και στην περίπτωση της χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ, έτσι και στα στεγαστικά δάνεια το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών είχε μειωμένη επίδραση προς τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων. Όσον αφορά τις για το δεύτερο τρίμηνο του 213, αναμένεται πως τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ θα γίνουν αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να καταγράφει αύξηση στην περίπτωση της Κύπρου και να παραμένει σε γενικές γραμμές αμετάβλητο στη ζώνη του ευρώ. κατεύθυνση το πρώτο τρίμηνο του 213, με εξαίρεση τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών που συνέτειναν στη μείωση της ζήτησης στον ίδιο βαθμό όπως και το τέταρτο τρίμηνο του 212 (βλ. Παράρτημα 2α). Αντίθετα, στη ζώνη του ευρώ, η μείωση της καθαρής ζήτησης για στεγαστικά δάνεια ήταν μεγαλύτερη από αυτή του προηγούμενου τριμήνου (-17% από -1%), αλλά και μεγαλύτερη της αναμενόμενης βάσει των προσδοκιών των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Η εν λόγω μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης εξηγείται κυρίως από μεγαλύτερη αρνητική συνεισφορά παραγόντων όπως είναι οι προοπτικές της αγοράς κατοικιών, οι καταναλωτικές δαπάνες που δεν σχετίζονται με αγορά κατοικίας και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Το δεύτερο τρίμηνο του 213 οι τράπεζες τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένουν την καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά να μειωθεί περαιτέρω. Σε αντίθεση με τη ζώνη του ευρώ, η εν λόγω μείωση στην Κύπρο αναμένεται να είναι μεγαλύτερη από αυτή του πρώτου τριμήνου του 213. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ζήτηση: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Κριτήρια χρηματοδότησης: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στην Κύπρο συνέχισε να καταγράφει μείωση, η οποία ωστόσο ήταν μικρότερη από αυτή που είχε καταγραφεί το προηγούμενο τρίμηνο (-2% από -4%). Η μείωση της ζήτησης ήταν η αναμενόμενη βάσει των προσδοκιών των συμμετεχουσών τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα (Διάγραμμα 4). Όλοι οι παράγοντες που συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης το προηγούμενο τρίμηνο άσκησαν μειωμένη επίδραση προς την ίδια 1-1 -2-3 -4-5 "αύξηση" 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά Τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο (Διάγραμμα 5) έγιναν αυστηρότερα το πρώτο τρίμηνο του 213 με το δείκτη διάχυσης να ανεβαίνει αισθητά στο 5% από το 3% που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο, αρκετά πιο πάνω από τις των τραπεζών που είχε καταγράψει η προηγούμενη έρευνα. Οι παράγοντες που συνέβαλαν στη σημαντική ενίσχυση της θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο ήταν η φερεγγυότητα των 4
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 καταναλωτών και ο κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια, ενώ το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό καθώς και οι σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα συνέχισαν να έχουν την ίδια σημαντική συνεισφορά προς τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων (βλ. Παράρτημα 2β). Σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά, οι τράπεζες συνέχισαν να εφαρμόζουν αυξημένα περιθώρια τόσο για τα συνήθη δάνεια όσο και για τα δάνεια ψηλότερου κινδύνου και μεγαλύτερες απαιτήσεις ασφάλειας, με τους δύο πρώτους όρους να μεταβάλλονται σε μικρότερο βαθμό από ό,τι το τέταρτο τρίμηνο του 212. Στη ζώνη του ευρώ, όπως και στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων, το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσε ότι τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων έγιναν πιο αυστηρά το πρώτο τρίμηνο του 213, κατέγραψε ελαφρά μείωση, λίγο πιο πάνω από τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα (Διάγραμμα 5). Οι πιο σημαντικοί παράγοντες και ειδικότερα το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό είχαν μειωμένη επίδραση προς την κατεύθυνση της θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων, πάντοτε σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ, οι τράπεζες αναμένουν ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων θα γίνουν αυστηρότερα το δεύτερο τρίμηνο του 213, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό στην περίπτωση της Κύπρου να παραμένει στα ψηλά επίπεδα του πρώτου τριμήνου του 213, ενώ αντίθετα στη ζώνη του ευρώ να συνεχίσει να κυμαίνεται στον ίδιο χαμηλό βαθμό. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 Κριτήρια χρηματοδότησης: καταναλωτικάκαι λοιπάδάνεια προς νοικοκυριά 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά Η μείωση της καθαρής ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο συνεχίστηκε, με το σταθμισμένο ως προς την ένταση των απαντήσεων καθαρό ποσοστό των συμμετεχουσών τραπεζών που δήλωσαν μείωση να μειώνεται αισθητά από το -4% στο -2%, αυτή τη φορά σύμφωνα με τις των συμμετεχουσών τραπεζών (Διάγραμμα 6). Η μικρότερη σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο μείωση της ζήτησης για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αντικατοπτρίζεται εν μέρει στη μικρότερη μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Ζήτηση: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4-5 "αύξηση" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 Αντίθετα, η καθαρή ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν που είχε καταγραφεί το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών να διαμορφώνεται στο -13% από -9%. Η εν λόγω μείωση της ζήτησης ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη κατά την προηγούμενη έρευνα. Η μικρή αύξηση στην επίδραση των μειωμένων δαπανών για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και της μείωσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ήταν οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχουσών τραπεζών. 5
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Για το δεύτερο τρίμηνο του 213 τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ οι τράπεζες αναμένουν μείωση της ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά, μικρότερη από αυτή που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο του 213 στην περίπτωση της ζώνης του ευρώ και μεγαλύτερη με αυτή που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο για την Κύπρο. 6
211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Παράρτημα 1. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 5 4 3 2 1-1 Κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 6 5 4 3 2 1 Κόστος που σχετίζεται με τη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών 6 5 4 3 2 1 Ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 5 4 3 2 1 Κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από άλλα 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 5 4 3 2 1 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 5 4 3 2 1 Προοπικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες 6 5 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 5 4 3 2 1 Περίθωριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 5 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 5 4 3 2 1 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 5 4 3 2 1 Μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου 6 5 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 5 4 3 2 1 Ρήτρες δανείων 6 5 4 3 2 1 Διάρκεια (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 -4 ζήτηση '"αύξηση" 1-1 -2-3 -4-5 Πάγιες επενδύσεις 3 2 1-1 -2-3 Αποθέματα και κεφάλαια κίνησης -1-2 -3-4 -5-6 Συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 6 5 4 3 2 1 Αναδιάρθρωση χρέους -1-2 -3-4 -5-6 Εσωτερική χρηματοδότηση 3 2 1-1 -2-3 Δάνεια από άλλα -1-2 -3-4 -5-6 Δάνεια από μη -1-2 -3-4 -5-6 Έκδοση χρεογράφων -1-2 -3-4 -5-6 'Εκδοση μετοχών Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 7
211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Παράρτημα 2α. Στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 5 4 3 2 1-1 κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 6 5 4 3 2 1 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από άλλα 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 5 4 3 2 1 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 5 4 3 2 1 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 5 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 5 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 5 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 5 4 3 2 1 Λόγος δανείου προς αξία ακινήτου 6 5 4 3 2 1 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 5 4 3 2 1 (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4-5 -6 ζήτηση "αύξηση" -1-2 -3-4 -5-6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών -1-2 -3-4 -5-6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 -5-6 Καταναλωτικές δαπάνες που δεν σχετίζονται με αγορά κατοικίας -1-2 -3-4 -5-6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 3 2 1-1 -2-3 Δάνεια από άλλα -1-2 -3-4 -5-6 'Αλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 8
211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Παράρτημα 2β. Καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 5 4 3 2 1-1 κριτήρια ''πιο αυστηρά" ''πιο χαλαρά" 6 5 4 3 2 1 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από άλλα 6 5 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 5 4 3 2 1 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 5 4 3 2 1 Φερεγγυότητα καταναλωτών 6 5 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 Διάρκεια 3 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 5 5 5 5 2 4 4 4 4 1 3 3 3 3 2 2 2 2-1 1 1 1 1-2 -3 (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4-5 ζήτηση "αύξηση" -1-2 -3-4 -5-6 Δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών -1-2 -3-4 -5-6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 -5-6 Απόκτηση τίτλων -1-2 -3-4 -5-6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 3 2 1-1 -2-3 Δάνεια από άλλα -1-2 -3-4 -5-6 Άλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 9
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 213 Σημειώσεις: Η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων αποτελεί μια ποιοτική έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ και βασικός της στόχος είναι η βελτίωση της πληροφόρησης για τις συνθήκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας απευθύνεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τραπεζών της κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για το δανεισμό στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν τα κριτήρια για την έγκριση των δανείων, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης πιστώσεων καθώς και την αξιολόγηση των τραπεζών για τις συνθήκες που επηρεάζουν τη ζήτηση των δανείων. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην περιγραφή της μεθοδολογίας της εν λόγω έρευνας http://www.centralbank.gov.cy/media/pdf_gr/methodology_121.pdf Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων η οποία διεξήχθη τον Απρίλιο του 213 αναφέρονται στις αλλαγές που σημειώθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 213 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και στις των τραπεζών για το δεύτερο τρίμηνο του 213 όσον αφορά τα κριτήρια και τη ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά 1. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται στις απαντήσεις των τραπεζών που συμμετέχουν στην εν λόγω έρευνα και εκφράζουν τη δική τους αντίληψη για τη χρηματοδοτική αγορά. Τα αποτελέσματα δεν αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις ή συμπεράσματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 1. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας για την Κύπρο δεν είναι σταθμισμένα ως προς το μερίδιο αγοράς της κάθε τράπεζας που λαμβάνει μέρος στην έρευνα, επομένως οι απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων έχουν την ίδια βαρύτητα. Η έρευνα καλύπτει περίπου το 85% της αγοράς χορηγήσεων στην Κύπρο που δίνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. Για την ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων της Κύπρου και της ζώνης του ευρώ χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). Σημειώνεται ότι ο δείκτης διάχυσης στο μπορεί να υποδηλοί (α) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο (β) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (γ) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 1