ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ



Σχετικά έγγραφα
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: Η ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΑΝΑΓΔΝΝΖΖ ΣΖ ΑΘΖΝΑΪΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΦΗΛΟΚΟΜΗΚΖ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ ΚΑΗ ΦΗΛΟΚΟΜΗΜΟ

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: Η ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Εισαγωγή. Ειρήνη Σταματούδη, LL.M., Ph.D. Διευθύντρια Ο.Π.Ι.

Ο Φιλοκοσμικός Διαφωτισμός

ζωή για τη δική της ευδαιμονία. Μας κληροδοτεί για το μέλλον προοπτικές χειρότερες από το παρελθόν. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. ''

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα: Μάρκετινγκ και Διοίκηση Λειτουργιών

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

Ποιητικές καταθέσεις ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ. ποιήματα. CaptainBook.gr

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη.

Εμείς τα παιδιά θέλουμε να γνωρίζουμε την τέχνη και τον πολιτισμό του τόπου μας και όλου του κόσμου.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C)

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της!

Φύλλο εργασίας E ομάδας

«Τα Βήματα του Εστερναχ»

Η άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές.

«Το αγόρι στο θεωρείο»

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος"

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

χώρας μας, όπως ο κ. Κοντογιώργης, έχουν μία παρόμοια δυστυχώς άποψη, η οποία είναι η εξής!

Γιάννης Μηλιός, Συνέντευξη στα Επίκαιρα 28/07/2012

ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ

Συμπολίτισσες και Συμπολίτες

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΚΘΕΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μ. ΜΠΟΥΝΤΟΥΚΑ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ:

Γεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 1 από 5

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

Δημιουργία σημαντικού εισοδήματος.

Σήμερα, ακούστηκε η φωνή του Έλληνα, η φωνή της Ελληνίδας.

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

Καρλ Πολάνυι. Επιμέλεια Παρουσίασης: Άννα Κουμανταράκη

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

πως θα θα παραχθούν αυτά τα προϊόντα αυτό εξαρτάται από την τεχνολογία που έχει στη διάθεσή της μια κοινωνία

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Για εμάς τους Σοσιαλιστές, τους Σοσιαλδημοκράτες, τα Εργατικά Κόμματα, τη Σοσιαλιστική Διεθνή, το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα η απάντηση είναι ΟΧΙ.

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

Καθοδηγόντας την ανάπτυξη: αγορές εναντίον ελέγχων. Δύο διαφορετικά συστήματα καθοδήγησης της ανάπτυξης εκ μέρους της αγοράς:

αναγκάζουν να εργάζονται πολλές ώρες για πολύ λίγα χρήματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η ηρωίδα του βιβλίου Τασλίμα από το Μπαγκλαντές, η οποία

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ( π. Χ)

e-seminars Συνεργάζομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

Νεοελληνική Γλώσσα Γ Λυκείου

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ «ΔΕΔΟΜΕΝΟ ή ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ»;

Παραινέσεις 1 ενός πατέρα του καιρού μας. Αγαπημένο μου παιδί,

Από τον ευρωβουλευτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ιωάννη Κουκιάδη, αντιπρόεδρο της. Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς

«Δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής του Πολιχνίτου με το νέο θεσμικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο»

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ.

Συνέντευξη στη «Χώρα της Κυριακής» Συνέντευξη Τηλέμαχου Χυτήρη στη «Χώρα της Κυριακής»

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 23

Ενότητα 13 - Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Ανδρέας Ν. Λύτρας Το Φαινόμενο της Φτώχειας. Όψεις και Διαστάσεις

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20

Ελεύθερη Ελληνική Πολιτεία. Ο Αθηναίος του χθες Ο Ελεύθερος Έλληνας του Αύριο

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Στέφανος Λίβος: «Η συγγραφή δεν είναι καθημερινή ανάγκη για μένα. Η έκφραση όμως είναι!»

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

στόχοι καινοτομία επιτυχίες πωλήσεις προϊόντα γκάμα ιδέες μερίδιο αγοράς επιτυχίες στρατηγική αγοραστές πτώση άνοδος αγορές επιδιώξεις αστοχίες πώληση

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα.

Νίκος Σιδέρης. Μιλώ για την κρίση με το παιδί. Εμπιστευτική επιστολή σε μεγάλους που σκέφτονται ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΤΙΤΥΠΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010

ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

Χριστούγεννα. Ελάτε να ζήσουμε τα. όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά

Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Διδακτική πρόταση για τη συγγραφή περίληψης στο Γυμνάσιο

1. Σκοπός της οικονομικής ανάπτυξης είναι η αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων.

«Πώς επηρεάζονται οι άνθρωποι από τη δόξα, τα χρήματα και την επιτυχία;»

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις*

Κυρίες και κύριοι καλημέρα Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση

Στη Β Αθήνας. Νίκος Δένδιας. Μπορεί! Υποψήφιος Βουλευτής Β Αθήνας

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009

Γενικό Λύκειο Ζεφυρίου Τμήματα : Α1 Α2

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012

Transcript:

11 Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος Καθηγητής Ε.Μ.Πολυτεχνείου ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΘΗΝΑ 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

1 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος Καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) 1

Συγγραφέας: Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος: Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και της Οικονομίας, Φιλοκοσμική Δημοκρατία και Φιλοκοσμισμός, αριθμός σελίδων 148. Πρώτη Έκδοση: 2014 Εκδόσεις: ΣΥΛΛΟΓΟY ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Κυκλάδων 122-124 15562, Χολαργός, ΑΘΗΝΑ Τηλ&Fax: 211-010-9432 E-mail: parask@philocosmy.com (επίσης parask@softlab.ntua.gr) Webpage: www.philocosmy.com (πρώην www.bookofhumanity.org) ISBN: Εξώφυλλο: Ο Περικλής ομιλεί προς την Εκκλησία του Δήμου της αρχαίας Αθήνας στο λόφο της Πνύκας. Η Πνύκα είναι ένας μικρός λόφος στα δυτικά της Ακρόπολης της Αθήνας όπου γίνονταν οι συνελεύσεις της Εκκλησίας του Δήμου. Η Ακρόπολη βρίσκεται στο κέντρο του πάνω μέρους του πίνακα, ο δε Παρθενώνας (ο ναός της θεάς Αθηνάς) βρίσκεται στην κορυφή της Ακρόπολης. Η Πνύκα ήταν για τους αρχαίους Αθηναίους ό,τι είναι σήμερα π.χ. το κτίριο του Κοινοβουλίου της Αγγλίας στο Λονδίνο και το κτίριο του Κογκρέσου των Η.Π.Α. στην Ουάσιγκτον. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. 2

11 Αφιερώνεται, με θαυμασμό και αγάπη, στους αρχαίους Έλληνες, για τη συμβολή τους στην ανύψωση του ανθρώπου, η οποία λειτούργησε ως ένα (τρόπος του λέγειν) Big Bang που εξερράγη στην Ελλάδα πριν 2.500 χιλιάδες χρόνια και κατέκλεισε και συνεχίζει να κατακλύζει την ανθρωπότητα ακόμα και μέχρι σήμερα, με φιλοσοφία, με δημοκρατία, με επιστήμη, με παιδεία, με τέχνες, με πανανθρώπινες αξίες, με πολιτισμό, με ανθρωπιά και ο κατάλογος δεν έχει τέλος. 3

Ο συγγραφέας εκχωρεί όλα τα κέρδη από το βιβλίο του Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και Οικονομίας, Φιλοκοσμική Δημοκρατία και Φιλοκοσμισμός στον μη κερδοσκοπικό Σύλλογο Φιλοκοσμίας Ελλάδος. Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 2010. Τα στοιχεία του Συλλόγου δίνονται πιο κάτω. Ο λόγος για τον οποίο ο συγγραφέας εκχωρεί όλα τα κέρδη στον Σύλλογο Φιλοκοσμίας Ελλάδος είναι ότι, για τα θέματα της πορείας της Ανθρωπότητας, δεν θέλει να μπαίνει μεταξύ του συγγραφέα και των συνανθρώπων του το κέρδος, παρά μόνο η φροντίδα και η αγάπη για έναν καλύτερο κόσμο. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Διεύθυνση Επικοινωνίας: Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος Πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού Συλλόγου Φιλοκοσμίας Ελλάδος Κυκλάδων 122-124 15562, Χολαργός, ΑΘΗΝΑ Τηλ & Fax: 211-010-9432 E-mail: parask@philocosmy.com (επίσης parask@softlab.ntua.gr) Webpage: www.philocosmy.com (πρώην www.bookofhumanity.org) Facebook: facebook. com/paraskevasnparaskevopoulos Youtube: youtube.com/user/p.n.paraskevopoulos 4

11 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΑΣ... 9 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 13 ΜΕΡΟΣ Α ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 1.1 Εισαγωγικά... 19 1.2 Η Αθηναϊκή Δημοκρατία... 20 1.3 Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία... 29 1.4 Πρόληψη και καταστολή... 30 1.5 Το Αθηναϊκό προληπτικό πολιτικό σύστημα: ο μετ εμποδίων αυτοκινητόδρομος... 32 1.6 Σύγκριση Αθηναϊκής και Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας... 34 1.7 Σύγκριση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας εκ του αποτελέσματος... 36 1.8 Οι σπουδαιότερες προσωπικότητες της αρχαίας Ελλάδος που επηρέασαν περισσότερο την ανθρωπότητα... 37 1.9 Τελικά σχόλια... 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 2.1 Ορισμός της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας... 45 2.2 Η βασική δομή της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας... 48 2.3 Η πρώτη φάση = η φάση των εκλογών = η φάση της αξιοκρατίας... 52 2.4 Η δεύτερη φάση = η φάση της κλήρωσης = η φάση της ισότητας... 54 2.5 Η Φιλοκοσμική Διοίκηση του Κράτους... 57 2.6 Δύο φορές εκλογές για τη συγκρότηση της Διοίκησης του Κράτους: το επίπεδο των επαϊόντων... 63 2.7 Ευελιξία στην υλοποίηση της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας... 64 2.8 Ο ρόλος των πολιτικών κομμάτων στη Φιλοκοσμική Δημοκρατία... 67 5

Σελίδα 2.9 Ο χρυσός κανόνας της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας... 69 2.10 Τελικά σχόλια... 70 ΜΕΡΟΣ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ 3.1 Εισαγωγικά... 77 3.2 Η αθηναϊκή οικονομία... 77 3.3 Τα σημερινά οικονομικά συστήματα: τα τρία υπάρχοντα «ισμός»... 81 3.4 Καπιταλισμός... 81 3.5 Σοσιαλισμός... 85 3.6 Κουμμουνισμός... 85 3.7 Η σημερινή οικονομική εικόνα της ανθρωπότητας: η παγκοσμιοποίηση... 87 3.8 Οι παλαιοί και ο νέος όρος επιβίωσης του ανθρώπου... 90 3.9 Τελικά σχόλια... 94 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ 4.1 Τι είναι Φιλοκοσμισμός... 97 4.2 Επέκταση του Φιλοκοσμισμού σε ενώσεις κρατών και σε ολόκληρο τον πλανήτη... 101 4.3 Η Φιλοκοσμική Δημοκρατία και η Φιλοκοσμική Οικονομία... 103 4.4 Η Φιλοκοσμοποίηση θα εξοστρακίσει την παγκοσμιοποίηση.. 104 4.5 Ο χρυσός κανόνας του Φιλοκοσμισμού... 105 4.6 Η Μεταβατική περίοδος από την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και τον Καπιταλισμό στην Αθηναϊκή Δημοκρατία και το Φιλοκοσμισμό... 108 4.7 Μερική εφαρμογή της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας και του Φιλοκοσμισμού... 111 4.8 Η επιστήμη και η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας και του Φιλοκοσμισμού: τo Φιλοκοσμικό κρατικό διεπιστημονικό επιτελείο... 112 6

11 Σελίδα 4.9 Δυσκολίες εφαρμογής της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας και του Φιλοκοσμισμού και πώς θα τις ξεπεράσουμε... 115 4.10 Η παγκόσμια ιστορία της ανθρωπότητας και ο Φιλοκοσμισμός... 118 4.11 Τελικά σχόλια... 123 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΖΕΥΞΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟ 5.1 Εισαγωγικά... 127 5.2 Σύζευξη της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας με το Φιλοκοσμισμό... 128 5.3 Ο χρυσός κανόνας της σύζευξης της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας με το Φιλοκοσμισμό... 129 ΕΠΙΛΟΓΟΣ... 133 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ... 139 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΩΝ... 143 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... 145 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 145 ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ... 147 7

8

1 ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΑΣ Ο όρος Φιλοκοσμία (στα αρχαία ελληνικά, φιλώ = αγαπώ) είναι η γνώση, ο σεβασμός, η φροντίδα, η προστασία και η αγάπη για όλο τον κόσμο, όπου ο όρος κόσμος περιλαμβάνει τα πάντα, από τα φύλλα ενός δένδρου μέχρι τα πέρατα του σύμπαντος. Επίσης, σημειώστε ότι οι όροι Φιλοκοσμία και Φιλοκοσμική Δημοκρατία είναι, σε μεγάλο βαθμό, ισοδύναμοι και χρησιμοποιούνται στο κείμενο εναλλάξ και κατά το δοκούν. Για τη Φιλοκοσμία, από το 2002 μέχρι σήμερα, έχω γράψει μία σειρά από βιβλία στα ελληνικά. Τέσσερα από αυτά έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Τα τέσσερα αυτά βιβλία, τόσο στα ελληνικά, όσο και στα αγγλικά, κατά αύξοντα αριθμό σελίδων, είναι τα πιο κάτω: ΒΙΒΛΙΟ 1 ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ [1α] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, η Φιλοκοσμική Δημοκρατία, Πρώτη Έκδοση, Seaburn Publishing Group, N.Y. 2013, σελ. 78, ISBN: 1-59232-412-6. [1β] Paraskevas N. Paraskevopoulos, Rebirth of Athenian Democracy, Philocosmic Democracy, First Edition, Seaburn Publishing Group, N.Y. 2013, pp. 78, ISBN: 1-59232-413-4. [1γ] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, η Φιλοκοσμική Δημοκρατία, Πρώτη Έκδοση, Σύλλογος Φιλοκοσμίας Ελλάδος, Αθήνα, 2013, σελ. 78, ISBN: 978-618-80777-0-6. ΒΙΒΛΙΟ 1 ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ [1δ] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, η Φιλοκοσμική Δημοκρατία, Δεύτερη Έκδοση, Σύλλογος Φιλοκοσμίας Ελλάδος, Αθήνα, 2014, σελ. 88, ISBN:. 9

[1ε] Paraskevas N. Paraskevopoulos, Rebirth of Athenian Democracy, Philocosmic Democracy, Second Edition, Philocosmic Association of Greece, Athens, 2014, pp. 84, ISBN:. ΒΙΒΛΙΟ 2 ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ [2α] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και Οικονομίας, Φιλοκοσμική Δημοκρατία και Φιλοκοσμισμός, Πρώτη Έκδοση, Σύλλογος Φιλοκοσμίας Ελλάδος, Αθήνα, 2014 (υπό ολοκλήρωση). [2β] Paraskevas N. Paraskevopoulos, Rebirth of Athenian Democracy and Economy, Philocosmic Democracy and Philocosmism, First Edition, Philocosmic Association of Greece, Athens, 2014 (under completion). ΒΙΒΛΙΟ 3 ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ [3α] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Φιλοκοσμικό Μανιφέστο, Μία Πρόταση για το Παρόν και το Μέλλον της Ανθρωπότητας, Πρώτη Έκδοση, Σύλλογος Φιλοκοσμίας Ελλάδος, Αθήνα, 2015 (υπό ολοκλήρωση). [3β] Paraskevas N. Paraskevopoulos, Philocosmic Manifesto, A Proposal for the Present and Future of Mankind, First Edition, Philocosmic Association of Greece, Athens, 2015 (under completion). ΒΙΒΛΙΟ 4 ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ [4α] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Το Βιβλίο της Ανθρωπότητας, Το «Ευφυές Σχέδιο» του Ανθρώπου, Πρώτη Έκδοση, Seaburn Publishing Group, N.Y., 2011, σελ. 784, ISBN 159232293Χ. [4β] Paraskevas N. Paraskevopoulos, The Book of Humanity, Man s Intelligent Design, First Edition, Seaburn Publishing Group, N.Y., 2011, pp. 752, ISBN 1592322743. [4γ] Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος, Το Βιβλίο της Ανθρωπότητας, Το «Ευφυές Σχέδιο» του Ανθρώπου, Πρώτη Έκδοση, Σύλλογος Φιλοκοσμίας Ελλάδος, Αθήνα, 2011, σελ. 784, ISBN 978-618-80777-2-0. 10

11 Το βιβλίο [1] παρουσιάζει το σημαντικό θέμα της αναγέννησης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας της αρχαίας Αθήνας, κατ αναλογία με την αναγέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων που ήδη έχει συμβεί. Το βιβλίο [2] παρουσιάζει την ύλη του βιβλίου [1] συμπληρωμένο με την αναγέννηση της Αθηναϊκής Οικονομίας. Το βιβλίο [3] είναι μια ευρεία περίληψη της πολυσέλιδης εισήγησης [4] ή, αλλιώς, συνθέτει το Φιλοκοσμικό Μανιφέστο. Το βιβλίο [4] παρουσιάζει το περίγραμμα μιας ολοκληρωμένης εισήγησης αναφορικά με το θέμα της Φιλοκοσμίας. Όπως ήταν επόμενο, μια εμπεριστατωμένη εισήγηση για ένα τόσο σπουδαίο και ευρύ θέμα θα απαιτούσε ένα μεγάλο σε μέγεθος σύγγραμμα. Από την άλλη μεριά, το σύγγραμμα αυτό, προκειμένου να είναι προσιτό στον αναγνώστη, θα έπρεπε να έχει έναν σχετικά μικρό αριθμό σελίδων. Αφιέρωσα χρόνο και προσπάθεια να μειώσω τον αριθμό των σελίδων όσο μπορούσα περισσότερο. Η ύλη του βιβλίου [1] περιέχεται στην ύλη του [2], η ύλη του [2] στην ύλη του [3] και η ύλη του [3] στην ύλη του [4]. Σημειώνουμε ότι ο λόγος για τον οποίο γράψαμε τα τέσσερα πιο πάνω βιβλία της Φιλοκοσμίας είναι για να διευκολύνουμε τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη να επιλέξει εκείνο το βιβλίο για το οποίο διαθέτει, αφενός μεν τον απαιτούμενο χρόνο για να το διαβάσει, αφετέρου δε τα χρήματα για να το αγοράσει. Τέλος, κάνουμε σαφές ότι το παρόν βιβλίο παρουσιάζει, αποκλειστικά και μόνο, την πρότασή μας για ένα νέο πολιτικό σύστημα. Άλλες προτάσεις μας, όπως π.χ. για ένα νέο οικονομικό σύστημα, τις παρουσιάζουμε στα βιβλία [2], [3] και [4]. Αναφέρουμε ότι η ύλη καθενός από τα τέσσερα βιβλία αποτελεί μέρος του συνολικού έργου που ονομάσαμε Φιλοκοσμία. Για διευκόλυνση, ο τίτλος καθενός από τα τέσσερα βιβλία και ο τίτλος Φιλοκοσμία, θα χρησιμοποιούνται στο κείμενο κάθε βιβλίου εναλλάξ και κατά το δοκούν. Τα βιβλία που εκδίδονται από το Σύλλογο Φιλοκοσμίας Ελλάδος μπορείτε να τα προμηθευτείτε από το Σύλλογο (για περισσότερες πληροφορίες βλέπε σελ. 4). 11

12

11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το κυρίαρχο θέμα κάθε κοινωνίας είναι το πολιτικό οικονομικό της σύστημα. Αυτό είναι που καθορίζει την πορεία των κύριων δραστηριοτήτων της, όπως είναι η δικαιοσύνη, η παιδεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο πολιτισμός και η ανθρωπιά. Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στην πολιτική και στην οικονομία και είναι χωρισμένο σε τρία Μέρη, όπου το Μέρος Α αναφέρεται στην πολιτική, το Μέρος Β αναφέρεται στην οικονομία και το Μέρος Γ αναφέρεται στη συνύπαρξη και των δύο. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε περιληπτικά τα εν λόγω τρία Μέρη. Μέρος Α: Πολιτική Το Μέρος Α αποτελείται από τα κεφάλαια 1 και 2, η ύλη των οποίων έχει ως εξής: Το κεφάλαιο 1 παρουσιάζει δύο πολιτικά συστήματα: το πολιτικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας, γνωστό ως Αθηναϊκή Δημοκρατία, και την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία που έχουμε σήμερα. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία υπήρξε το καλύτερο πολιτικό σύστημα που εφηύρε ο άνθρωπος. Εφαρμόστηκε μόνο μία φορά, στην αρχαία Αθήνα. Η δομή της είναι τέτοια που θέτει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και καλλιεργεί τις πανανθρώπινες αξίες, ενώ παράλληλα καταπολεμά αποτελεσματικά τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Για την εποχή μας, η Αθηναϊκή Δημοκρατία έχει το μειονέκτημα ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί, όσο ο αριθμός των κατοίκων μιας χώρας μεγαλώνει τόσο πολύ που φτάνει σε εκατομμύρια, σε δεκάδες εκατομμύρια, σε εκατοντάδες εκατομμύρια, ακόμα και πάνω από το ένα δισεκατομμύριο. Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία είναι το πολιτικό σύστημα που έχουν σήμερα οι περισσότερες χώρες στον πλανήτη. Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να εφαρμοστεί και εφαρμόζεται σε πολλές χώρες με πολλές δεκάδες εκατομμύρια κατοίκων, ακόμα και με ένα δισεκατομμύριο. Οι σιαμαίες αδερφές, Κοινοβουλευτισμός και Καπιταλισμός, έχουν τέτοια δομή που θέτουν στο επίκεντρο το θεό χρήμα, γεγονός που επιτρέπει την ανάπτυξη παθογενειών, όπως είναι η ανηθικότητα, η απληστία, η διαφθορά, η αναξιοκρατία κ.λ.π. 13

Το κεφάλαιο 2 παρουσιάζει μια νέα μορφή πολιτικού συστήματος που ονομάζουμε Φιλοκοσμική Δημοκρατία. Η Φιλοκοσμική Δημοκρατία είναι μια εύστοχη ένωση της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας με την Αθηναϊκή Δημοκρατία. Η ένωση αυτή είναι τέτοια που οδηγεί, για την εποχή μας, σε μία πολλά υποσχόμενη νέα μορφή δημοκρατίας. Μέρος Β: Οικονομία Το Μέρος Β αποτελείται από τα κεφάλαια 3 και 4, η ύλη των οποίων έχει ως εξής: Το κεφάλαιο 3 παρουσιάζει, αφενός μεν το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας, αφετέρου δε τα τρία οικονομικά συστήματα που έχουμε σήμερα, δηλ. τον Καπιταλισμό, το Σοσιαλισμό και τον Κουμμουνισμό. Τα εν λόγω τρία οικονομικά συστήματα, για διευκόλυνση, θα τα ονομάζουμε τα τρία ισμός. Το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας, υπήρξε το καλύτερο οικονομικό σύστημα που εφηύρε ο άνθρωπος. Συγκεκριμένα, ο κύριος άξονάς του ήταν ο εξής: να υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, ποτέ όμως πολύ πλούσιοι και ποτέ πολύ φτωχοί. Σύγκριση μεταξύ του οικονομικού συστήματος της αρχαίας Αθήνας με τα σημερινά τρία ισμός μπορεί να γίνει, κατά προσέγγιση, με βάση το σημερινό συνήθη τρόπο διαχωρισμού της κοινωνίας σε τρεις τάξεις: την ανώτερη, τη μεσαία και την κατώτερη. Με βάση αυτό το διαχωρισμό προκύπτει ότι ο Καπιταλισμός έχει και τις τρεις τάξεις, ο Σοσιαλισμός έχει και τις τρεις τάξεις, το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας έχει μόνο μία τάξη και συγκεκριμένα έχει μόνο τη μεσαία τάξη και τέλος, ο Κομουνισμός δεν έχει καμία τάξη, διότι είναι μία αταξική κοινωνία. Το συμπέρασμα είναι αυτό που είπαμε πιο πάνω, ότι δηλ. το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας αποτελείται από μία και μόνο τάξη, την μεσαία τάξη, στην οποία, εξ ορισμού, δεν υπάρχουν ούτε πολύ πλούσιοι, ούτε πολύ φτωχοί. Το κεφάλαιο 4 παρουσιάζει μια νέα μορφή οικονομικού συστήματος που ονομάζουμε φιλοκοσμισμό. Ο φιλοκοσμισμός είναι μία εύστοχη ένωση της οικονομίας της αρχαίας Αθήνας με μερικά από τα χαρακτηριστικά των σημερινών τριών ισμών. Η ένωση αυτή είναι τέτοια που οδηγεί, για την εποχή μας, σε μια πολλά υποσχόμενη νέα μορφή οικονομίας. 14

11 Μέρος Γ: Σύζευξη της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας με το Φιλοκοσμισμό Το Μέρος Γ αποτελείται μόνο από ένα κεφάλαιο, το κεφάλαιο 5, η ύλη του οποίου έχει ως εξής: Στα κεφάλαια 2 και 4 παρουσιάζουμε, χωριστά, τη Φιλοκοσμική Δημοκρατία από το Φιλοκοσμισμό. Στο κεφάλαιο 5 παρουσιάζουμε και τα δύο μαζί. Τη συνύπαρξη και των δύο ονομάζουμε σύζευξη της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας με το Φιλοκοσμισμό. Η εν λόγω σύζευξη είναι ένα νέο πολιτικό οικονομικό σύστημα, το οποίο, αν το εφαρμόσουμε θα δημιουργήσει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όπου η ζωή μας θα αποκτήσει μεγαλύτερο νόημα και ουσία και επιτέλους θα ζούμε μια ζωή που μας αξίζει. Κλείνοντας την παρουσίαση του Προλόγου, εκφράζω την άποψη ότι για να ελπίσουμε στα σοβαρά ότι θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε σημαντικά την ζωή μας, θα χρειαστεί να κάνουμε ένα ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΛΜΑ. Ένα τέτοιο άλμα είναι η εφαρμογή της προτεινόμενης σύζευξης της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας με το Φιλοκοσμισμό. Αν δεν εφαρμόσουμε μία τέτοια ριζοσπαστική αλλαγή, ματαιοπονούμε. Τέλος, κάνουμε σαφές ότι η Φιλοκοσμική Δημοκρατία και ο φιλοκοσμισμός είναι μια πρόταση για ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ για το πώς θα οργανωθούμε πολιτικά και οικονομικά προκειμένου να αναβαθμίσουμε τη ζωή μας. Είναι μια πρόταση που πιστεύω ότι ταιριάζει να εφαρμοστεί στον αναδυόμενο νέο κόσμο μας. * Με τούτο το βιβλίο δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μου δοθεί η δυνατότητα να βγω από την καλλιεργούμενη και επιτεινόμενη μοναξιά των ημερών και να μιλήσω μαζί σας, για το πώς θα διαχειριστούμε το δώρο της ζωής που έχουμε στα χέρια μας. Να σας πω πώς νιώθω για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας, αλλά και να ακούσω και εσάς να μιλάτε και να ενδιαφέρεστε για τα ίδια. 21 Μαρτίου 2015 Π.Ν. Παρασκευόπουλος 15

16

1 ΜΕΡΟΣ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ 75

1 Αμφορέας με παράσταση του Αχιλλέα και του Αίαντα (Achilles and Ajax Amphora). Έργο του 550 έως 530 π.χ. 76

1 Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο και ο άνθρωπος δημιούργησε τον φτωχό. Λαϊκή σοφία Εκείνο που με θλίβει περισσότερο, δεν είναι η παρανομία, η εκμετάλλευση, η εξαθλίωση και η δυστυχία που προκαλούν οι κακοί άνθρωποι, αλλά η αδιαφορία και η σιωπή των καλών. Ο Συγγραφέας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Η επιβίωση του ανθρώπου είναι το μείζον θέμα της ζωής του. Για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, από καταβολής κόσμου, έχει εφαρμόσει μία πληθώρα από διαφορετικά οικονομικά συστήματα. Στο παρόν κεφάλαιο θα παρουσιάσουμε, αφενός μεν το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας το οποίο θα ονομάζουμε Αθηναϊκή Οικονομία, αφετέρου δε τα τρία τρέχοντα οικονομικά συστήματα, δηλ. τον καπιταλισμό, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό. Στο κεφάλαιο 4 που ακολουθεί θα παρουσιάσουμε ένα νέο οικονομικό σύστημα που ονομάζουμε Φιλοκοσμική Οικονομία ή μονολεκτικά ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟ. 3.2 Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η Αθηναϊκή Οικονομία, όπως και η Αθηναϊκή Δημοκρατία, σε πολύ γενικές γραμμές, αρχίζει να εφαρμόζεται από την εποχή του Σόλωνα (εισήγαγε τα εισάχθεια, που ήταν ένα νομοθετικό μέτρο, το οποίο καταργούσε τα δημόσια και ιδιωτικά χρέη) και συνεχίζει βελτιώνοντας από τον Κλεισθένη και τον Περικλή. Στο παρόν εδάφιο θα παρουσιάσουμε, εν συντομία και κατά προσέγγιση, τα βασικά 77

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες χαρακτηριστικά της Αθηναϊκής Οικονομίας, παραλείποντας, όπου χρειασθεί πολλά, τα οποία είναι ως επί το πλείστον δευτερεύοντα. 1. Ελεύθερη αγορά. Το οικονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας ήταν η ελεύθερη αγορά, όπου ίσχυαν οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης, με τον εξής περιορισμό: να μην υπάρχουν ούτε πολύ πλούσιοι, ούτε πολύ φτωχοί. Ειδικότερα, κάθε άτομο είχε την ελευθερία να αναπτύσσεται στον οικονομικό τομέα, όπου για τους μεν πλούσιους υπήρχε ένα λογικό και ταυτόχρονα αυστηρό άνω όριο, για δε τους φτωχούς υπήρχε ένα λογικό και ταυτόχρονα αυστηρό κάτω όριο. 2. Φορολογία. Η φορολογία ήταν, κατά κύριο λόγο, άμεση. Οι φτωχότεροι δεν πλήρωναν άμεσους φόρους, παρά μόνο οι πλουσιότεροι. Υπήρχε και έμμεση φορολογία που επιβαλλόταν μόνο στα είδη πολυτελείας. Επειδή οι αγοραστές των πολυτελών ειδών ήταν κατά κανόνα οι πλουσιότεροι, αυτό σήμαινε ότι οι φτωχότεροι δεν πλήρωναν έμμεσους φόρους. Με λίγα λόγια, οι φτωχότεροι δεν πλήρωναν καθόλου φόρους, εκτός των περιπτώσεων που αγόραζαν είδη πολυτελείας. 3. Η συμμετοχή στα έξοδα των πολέμων. Κάθε πλούσιος ήταν υποχρεωμένος να πληρώνει έκτακτη εισφορά σε περίπτωση πολέμου. 4. Η τριηραρχία. Οι πολύ πλούσιοι ήσαν υποχρεωμένοι να πληρώνουν τα έξοδα για την κατασκευή ενός πολεμικού πλοίου, που ονομαζόταν τριήρης, να το συντηρεί και να εκπαιδεύει τους απαιτούμενους ναύτες έτσι ώστε, εν καιρώ πολέμου, όλα να ήταν έτοιμα προς δράση. 5. Η χορηγία. Η πόλη όριζε σε πλούσιους να πληρώνουν τα έξοδα της συγκρότησης και εκπαίδευσης των μελών του χορού κάθε θεατρικού έργου. Θυμίζουμε ότι στα θεατρικά έργα της αρχαίας Αθήνας υπήρχε πάντα μία ομάδα ατόμων (δηλ. ο χορός) που έπαιρναν μέρος στο θεατρικό έργο εκπροσωπώντας την κοινωνία, δηλ. εκφράζοντας την άποψη της κοινωνίας στα τεκταινόμενα του έργου. 6. Η αντίδοση. Όταν επρόκειτο για κάποιο πολυδάπανο έργο που ήταν πολύ χρήσιμο για την πόλη, τα έξοδα του έργου ανατίθετο στον πλουσιότερο Αθηναίο τον οποίο, για διευκόλυνση, ονομάζουμε πλούσιο Α. Όμως, αν ο εν λόγω πλούσιος Α θεωρούσε τον εαυτό του ότι δεν ήταν αυτός ο πλουσιότερος της πόλης και υποδείκνυε κάποιον άλλον πλούσιο, π.χ. τον πλούσιο Β, ισχυριζόμενος ότι ο Β ήταν πλουσιότερος από τον εαυτό του, τότε ακουλουθείτο η εξής 78

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες διαδικασία: αν ο πλούσιος Β θεωρούσε ότι ήταν πλουσιότερος του Α, τότε αναλάμβανε χωρίς διαμαρτυρία τα έξοδα του έργου. Αν ο πλούσιος Β θεωρούσε τον εαυτό του φτωχότερο του Α, τότε ο Β θα προκαλούσε τον Α λέγοντάς του: αφού επιμένεις ότι εγώ (ο πλούσιος Β) είμαι πλουσιότερος από εσένα (τον πλούσιο Α), τότε ευχαρίστως να αναλάβω εγώ τα έξοδα του έργου με την προϋπόθεση ότι θα ανταλλάξουμε περιουσίες. Είναι φανερό ότι η τελική απόφαση θα αποκάλυπτε ποιός από τους δύο ήταν ο πλουσιότερος. Προφανώς ο θεσμός της αντίδοσης ευνοούσε την αποκάλυψη των περιουσιακών στοιχείων των πλουσίων του Δήμου. 7. Η αναδιανομή του πλούτου. Τα πιο πάνω έξι παραδείγματα έχουν τον ίδιο παρονομαστή: οι πλούσιοι πλήρωναν τις πάσης φύσεως δαπάνες για έργα της πόλης, ενώ οι υπόλοιποι πολίτες δεν συμμετείχαν στις δαπάνες. Κατ' αυτόν τον τρόπο οι πλούσιοι γινόντουσαν φτωχότεροι, οι δε φτωχοί απολάμβαναν τα έργα της πόλης που χρηματοδοτούσαν οι πλούσιοι. Επιπλέον οι πλούσιοι χρηματοδοτούσαν τους φτωχούς για να έχουν μία καλύτερη ζωή. Για παράδειγμα, πλήρωναν τα έξοδα των εισιτηρίων των φτωχών για την παρακολούθηση θεατρικών έργων. Με λίγα λόγια, αυτός ο τρόπος οικονομικής διαχείρισης του πλούτου των πολιτών στην αρχαία Αθήνα δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά η αναδιανομή του πλούτου (από τους πλούσιους προς τους φτωχούς). 8. Η απόκτηση μεγάλης περιουσίας εμποδίζετο. Το οικονομικό θεσμικό πλαίσιο του Δήμου εμπόδιζε την απόκτηση μεγάλων περιουσιών. Τα μεγάλα και λαμπερά σπίτια, η επίδειξη πλούτου κ.λ.π. ήταν αδιανόητα. Αν κάποιος έκανε το λάθος της επίδειξης, γρήγορα κάποια ανάθεση έργου θα του έκοβε την διάθεση για επίδειξη. 9. Το παράδειγμα της ιερόδουλης. Αξίζει να αναφέρουμε και τούτο. Στην Αθηναϊκή Δημοκρατία η δραστηριότητα της ελεύθερης αγοράς ήταν περιορισμένη. Ενδεικτικά, αναφέρουμε το εξής παράδειγμα. Μία πολύ όμορφη ιερόδουλη την "διεκδικούσαν" τέσσερις άνδρες. Για τις "υπηρεσίες" της ο ένας της προσέφερε μισή δραχμή, ο άλλος μία δραχμή, ο τρίτος μιάμιση δραχμή και ο τέταρτος δύο δραχμές. Αμοιβή πιο πάνω από δύο δραχμές ήταν ασυμβίβαστη με το πνεύμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και θα προκαλούσε κοινωνικοπολιτικό σκάνδαλο, διότι κανείς δεν θα μπορούσε να απολαύσει τις χάρες μιας ιερόδουλης (αλλά και άλλων παρόμοιων απολαύσεων) από το γεγονός και μόνο ότι ήταν πλουσιότερος. Στο τέλος και οι τέσσερις άνδρες ήθελαν τόσο πολύ την όμορφη ιερόδουλη, που και οι τέσσερις 79

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες της προσέφεραν δύο δραχμές. Σε αυτή την περίπτωση η κλήρωση (!) μεταξύ των τεσσάρων αποφάσιζε σε ποιόν θα πάει τελικά η ιερόδουλη. 10. Η κατανομή του πλούτου και της πολιτικής δύναμης. Στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν οικονομικές τάξεις, ο αριθμός των οποίων δεν ήταν σταθερός. Για τις ανάγκες της παρούσης παραγράφου θα θεωρήσουμε ότι οι τάξεις ήσαν τέσσερις. Σε πολύ γενικές γραμμές, η πρώτη και η δεύτερη τάξη ήσαν οι πλούσιες, με πλουσιότερη την πρώτη τάξη, ενώ η τρίτη και η τέταρτη ήσαν οι φτωχές, με φτωχότερη την τέταρτη τάξη. Ο αριθμός των πολιτών ( = ψηφοφόρων) της πρώτης μαζί με της δεύτερης τάξης, δηλ. των πλουσίων, ήταν γύρω στο 1/3 του συνόλου των πολιτών της Εκκλησίας του Δήμου, ενώ της τρίτης μαζί με της τέταρτης τάξης, δηλ. των φτωχών, ήταν τα 2/3. Αυτό σημαίνει ότι την πλειοψηφία στην Εκκλησία του Δήμου την είχαν οι φτωχοί. Άρα, συγκρίνοντας τη δύναμη του πλούτου με την πολιτική δύναμη προκύπτει ότι ήταν αντιστρόφως ανάλογες. Αυτό δείχνει ότι οι πλούσιοι και οι φτωχοί συντήχθηκαν, συμβιβάστηκαν και συναποτέλεσαν το Δήμο. Η εικόνα αυτή της αρχαίας Αθήνας είναι ατράνταχτη απόδειξη ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία ήταν όντως μία λαϊκή Δημοκρατία και ο πολιτισμός της ήταν ένας λαϊκός πολιτισμός. Αυτή η εικόνα της αρχαίας Αθήνας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η κατάλληλη ατμόσφαιρα όπου οι πολίτες της ανεδείκνυαν τα χαρίσματά τους, όχι τόσο τα οικονομικά, αλλά κυρίως τα πνευματικά. Η σημερινή Κοινοβουλευτική Δημοκρατία είναι πολύ κοντά στο αντίθετο. 11. Αριστοτέλης. Σε συμπλήρωση των πιο πάνω και με στόχο να δώσουμε μια πιο συνολική εικόνα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας μαζί με την Αθηναϊκή Οικονομία, παραθέτουμε την άποψη του Αριστοτέλη, η οποία πολύ συνοπτικά είναι η εξής: Τι πρέπει να προσφέρουν οι πολίτες προς την πολιτεία (υποχρεώσεις πολιτών): Συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Προστασία της Δημοκρατίας από αυτούς που τη βλάπτουν. Τι πρέπει να προσφέρει η πολιτεία στους πολίτες (δικαιώματα πολιτών): Ισότητα για όλους. Λελογισμένη και επαρκή ιδιοκτησία. Ευημερία για όλους. Το κοινό καλό για όλους. 80

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες Αξίζει να τονίσουμε το εξής: οι αρχαίοι Αθηναίοι, ουσιαστικά, ζούσαν απλά και μετρημένα. Αν κάποιος ήθελε να ζήσει πλούσια δεν ήταν καλοδεχούμενος στην Αθήνα. Αν επέμενε να θέλει να ζήσει πλούσια, τότε έπρεπε να πάει σε άλλη πόλη. Ελπίζω ότι κάποια στιγμή στο μέλλον η ανθρωπότητα θα ζει στα πλαίσια της Αθηναϊκής Οικονομίας, απλά και μετρημένα. Αν κάποιος επιμένει να θέλει να ζήσει πλούσια, τότε θα πρέπει να πάει σε άλλο πλανήτη. Στον πλανήτη μας δεν θα είναι πια καλοδεχούμενος. 3.3 ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ: ΤΑ ΤΡΙΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΙΣΜΟΣ Στην εποχή μας υπάρχουν τρία οικονομικά συστήματα, ή εν συντομία, τρία "ισμός", που είναι ο καπιταλισμός, ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός. Και τα τρία αυτά "ισμός" έδωσαν εξετάσεις και απέτυχαν, διότι απεδείχθη στην πράξη ότι δυστυχώς δεν επαρκούν για την εξασφάλιση μιας ζωής δίκαιης και ανθρώπινης. Μακάρι, έστω ένα από τα συστήματα αυτά να μας είχε αποδείξει ότι εξασφαλίζει μια καλή, ή έστω μία ανεκτή ζωή για όλους μας. Δυστυχώς κανένα δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει την απαίτηση αυτή, η οποία θα πρέπει να αποτελεί τον κύριο στόχο κάθε οικονομικού συστήματος. Στο σχήμα 3.1 δείχνει, κατά (μεγάλη) προσέγγιση, την κατανομή του πληθυσμού του πλανήτη σε κάθε έναν από τους τρεις "ισμούς", αναδεικνύοντας τις διαφορές μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Στα εδάφια 3.4, 3.5 και 3.6 που ακολουθούν θα παρουσιάσουμε τον καπιταλισμό, τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό, αντίστοιχα. 3.4 ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ Ο καπιταλισμός είναι μία τριταξική κοινωνία, όπου η κατανομή του πληθυσμού μοιάζει με αναποδογυρισμένο κολονάτο ποτήρι κρασιού [σχήμα 3.1(α)]. Οι τρεις τάξεις είναι η ανώτερη, η μέση και η κατώτερη. Κατά προσέγγιση, στην ανώτερη τάξη ζει το 3%, στη μέση τάξη το 7%, ενώ στην κατώτερη τάξη ζει το 90% του συνολικού πληθυσμού των καπιταλιστικών χωρών. Αν θέλουμε να δούμε, όχι την κατανομή του πληθυσμού, αλλά την κατανομή του πλούτου, τότε αρκεί να αναποδογυρίσουμε το κολονάτο ποτήρι, οπότε το σχήμα θα είναι, σαν όρθιο κολονάτο ποτήρι κρασιού ή ακόμα καλύτερα σαν όρθιο ποτήρι σαμπάνιας. Πατέρας του καπιταλισμού υπήρξε ο Άνταμ Σμιθ (εικόνα 3.2). 81

Σχήμα 3.1 Τα τρία «ισμός»: Καπιταλισμός (τριταξική κοινωνία), Σοσιαλισμός (τριταξική κοινωνία) και Κομμουνισμός (αταξική κοινωνία). Τα σχήματα δείχνουν, κατά προσέγγιση, για κάθε «ισμό» την κατανομή του πληθυσμού σε κάθε χώρα, αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη, αναδεικνύοντας τις διαφορές μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες 82

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες Άνταμ Σμιθ (1723 1790). Καρλ Μαρξ (1818 1883). Εικόνα 3.2. Ο ιδρυτής του καπιταλισμού Άνταμ Σμιθ και ο ιδρυτής του κομμουνισμού Καρλ Μαρξ. Το ηθικό περίβλημα του καπιταλισμού, περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: την ελευθερία, τον ορθό λόγο, το ατομικό συμφέρον, την επιδίωξη της ατομικής ιδιοκτησίας, της ατομικής επιτυχίας και της ατομικής ευδαιμονίας. Στην πράξη γίνεται επιτυχία μόνο για λίγους και ποτέ για όλους. Και αυτοί οι ολίγοι, θα φθάσουν στην ατομική επιτυχία, εκμεταλλευόμενοι τους άλλους, ακόμα και πατώντας επί πτωμάτων συνανθρώπων τους. Ο καπιταλισμός έφερε τη μεγάλη υλική αναβάθμιση. Η αναβάθμιση αυτή έχει τεράστια σημασία, γιατί επηρέασε πολύ θετικά το βιοτικό επίπεδο του ανθρώπου. Όμως, για να πετύχει αυτό, έχει υποτάξει τον άνθρωπο στη λογική της παραγωγικότητας, της αποτελεσματικότητας και της κατανάλωσης. Αυτή είναι η σαρωτική λογική τής σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας, που σαν χείμαρρος, μάς παρασύρει στο δρόμο της ολοκληρωτικής αλλοτρίωσης. Στο δρόμο 83

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες αυτό, ο σύγχρονος άνθρωπος, αποξενωμένος από τον πραγματικό του εαυτό, γίνεται έρμαιο μιας έμμεσα επιβαλλόμενης συνεχούς ανάγκης να κερδίζει τη ζωή του. Και για να το πετύχει αυτό, δουλεύει όσο πιο σκληρά και «αποδοτικά» μπορεί, πολλές φορές σε δύο, ακόμα και τρεις δουλειές. Και στο τέλος, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, χάνει αυτό που με τόσο κόπο προσπαθεί να κερδίσει: τη ζωή του. Στη φύση δεν υπάρχει αισχροκέρδεια. Στον καπιταλισμό κυριαρχεί η αισχροκέρδεια. Ο καπιταλισμός υποβαθμίζει και εν τέλει καταστρέφει τους δύο μεγαλύτερους συντελεστές του πλανήτη μας: τον άνθρωπο και τη φύση. Ο ιδανικός καπιταλισμός είναι μια θαυμάσια ουτοπία. Η μεγάλη μας αντίρρηση στον ιδανικό καπιταλισμό, είναι ότι δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στην πράξη. Γιατί αυτό που ειπώθηκε, ως ικανότητες και χαρίσματα του ανθρώπου, καταλήγει να είναι μια απάνθρωπη μανία εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, σε βαθμό που οι «ικανότητες» και τα «χαρίσματα», να μετατρέπονται σε πονηρίες και δολοπλοκίες, στο πως να αδικήσεις, να εκμεταλλευτείς και να καταπιέσεις τους άλλους, αρκεί εσύ να γίνεις πιο πλούσιος και πιο δυνατός. Μακάρι να μπορούσαμε να φτιάξουμε μια κοινωνία τίμιων καπιταλιστών. Η πράξη δείχνει ότι, δυστυχώς, δεν μπορούμε. Γι αυτό υποστηρίζουμε ότι, ο ιδανικός καπιταλισμός δεν είναι εφαρμόσιμος. Εξάλλου, το γνωρίζουν όλοι όσοι ζουν σε καπιταλιστικές χώρες, ότι στην πράξη ο καπιταλισμός εκπέμπει μια συνεχώς αυξανόμενη αποπνικτική οσμή ανηθικότητας και απανθρωπιάς. Λυπάμαι που το λέω, αλλά δυστυχώς η κοινωνία της ελεύθερης οικονομίας, καταντά μια κοινωνία, βούρκος συμφερόντων, διαπλοκής, κερδοσκοπίας, αισχροκέρδειας, τοκογλυφίας, απανθρωπιάς και εγκληματικότητας. Έτσι ο καπιταλισμός μάς εξωθεί σε αυτό που έλεγε ο Τόμας Χομπς: «Άνθρωπος προς άνθρωπον, λύκος» (homo homini, lupus). Για του λόγου το αληθές, βλέπε τη Γη ολόκληρη, όπου τα 3/4 της ανθρωπότητας ζει στη φτώχεια, ενώ οι μισοί από αυτούς ζουν στην απόλυτη φτώχεια, ο δε πλανήτης κατακρεουργείται λυσσαλέα. 84

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες 3.5 ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ Ο σοσιαλισμός είναι μία τριταξική κοινωνία, όπου η κατανομή του πληθυσμού μοιάζει με αυγό, ή ακόμα καλύτερα μοιάζει με τη στενόμακρη μπάλα ποδοσφαίρου που παίζουν στις Η.Π.Α [σχήμα 3.1(β)]. Κατά προσέγγιση, στην ανώτερη τάξη ζει το 25%, στη μέση τάξη το 50%, ενώ στην κατώτερη τάξη ζει το 25%. Ο σοσιαλισμός είναι είδος προς εξαφάνιση. Αυτό συμβαίνει διότι στις σοσιαλιστικές χώρες επιτρέπεται να υπάρχουν πολύ πλούσιοι. Ο πλούτος σιγά-σιγά συγκεντρώνεται στα χέρια ολίγων, οι οποίοι, προφανώς, «συγγενεύουν» με τον καπιταλισμό, και ως εκ τούτου επιδιώκουν το μετασχηματισμό της χώρας τους από σοσιαλιστική σε καπιταλιστική. Αυτό, μεταξύ άλλων, έχει ως αποτέλεσμα τα σοσιαλιστικά κόμματα να κινούνται από αριστερά προς το κέντρο (κεντροαριστερά) και από το κέντρο προς τα δεξιά (κεντροδεξιά), γεγονός που οδηγεί σε απορρόφηση των σοσιαλιστικών χωρών από τον καπιταλισμό, όπως έχει ήδη συμβεί σχεδόν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες με εξαίρεση τις Σκανδιναβικές. 3.6 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ Ο Κομμουνισμός είναι μία αταξική κοινωνία που μοιάζει με επίπεδο δίσκο [σχήμα 3.1(γ)]. Η αταξική κοινωνία δεν έχει ούτε ανώτερη, ούτε μέση, ούτε κατώτερη τάξη. Εδώ, ολόκληρη η κοινωνία ζει σε ένα καθεστώς όπου κανένας δεν είναι φτωχότερος, αλλά ούτε και πλουσιότερος από τον άλλο. Ο δίσκος κινείται προς τα πάνω ή προς τα κάτω, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση κάθε συγκεκριμένης κομμουνιστικής χώρας. Μερικά παραδείγματα τέτοιων χωρών είναι το Βιετνάμ, η Βόρειος Κορέα, η Κούβα και η Κίνα. Πατέρας του κομμουνισμού υπήρξε ο Καρλ Μαρξ (εικόνα 3.2). Η «ιδανική» αταξική κοινωνία είναι μια θαυμάσια ουτοπία. Η μεγάλη μας αντίρρηση στην αταξική κοινωνία είναι ότι, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη. Μακάρι να μπορούσε. Όμως αποδείχτηκε στην πράξη ότι, αντί για μια ιδανική αταξική κοινωνία, φθάσαμε σε μια κοινωνία καταπιεσμένων, ανελεύθερων και εξαθλιωμένων ανθρώπων, όπου οι ολίγοι, οι πλέον ένθερμοι κομμουνιστές (οι αποκαλούμενοι νομεγκλατούρα), έχουν τα ηνία της κοινωνίας στα χέρια τους και αυτοί μεν περνούν καλά, ο δε λαός έχει τα μαύρα του τα χάλια. Η ιδανική αταξική κοινωνία, στην υλοποίησή της, κατάντησε να είναι ένα σύνολο αργόσχολων υπαλλήλων, βουτηγμένων μέσα σε μια ανήθικη 85

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες γραφειοκρατία, με αποτέλεσμα λαός και ηγεσία, να σχηματίζουν μια κοινωνία με στασιμότητα, σχεδόν στα πάντα, με φτώχεια και με ταπείνωση. Ειδικά για τη φτώχεια, είχε κυκλοφορήσει το εξής «χαριτωμένο», στην τέως Σοβιετική Ένωση. Ότι ο λαός, από τη μεριά του, έλεγε: «Εμείς κάνουμε ότι δουλεύουμε και αυτοί κάνουν ότι μας πληρώνουν». Η δε ηγεσία, από τη μεριά της, έλεγε: «Εμείς κάνουμε ότι τους πληρώνουμε και αυτοί κάνουν ότι δουλεύουν». Ίσως, μόνο αυτό αρκεί για να βγάλει καθένας τα συμπεράσματά του, για την τόσο μικρή «ταχύτητα» της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της τέως Σοβιετικής Ένωσης. Σημαντικό είναι επίσης να αναφέρουμε ότι τις τελευταίες δεκαετίες η μεγάλη ατμομηχανή του κομμουνισμού, δηλ. η εργατική δύναμη, έγινε και αυτή είδος υπό εξαφάνιση, ιδιαίτερα δε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1989. Σήμερα, η εργατική δύναμη έχει εξασθενίσει, τόσο στις καπιταλιστικές χώρες της Δύσης, όσο και στις φτωχές χώρες στον υπόλοιπο κόσμο. Η κατάσταση αυτή, κατά τη γνώμη μου, είναι εξαιρετικά ανησυχητική, διότι, αν είναι αληθινή η διαπίστωση ότι όντως έχει εξασθενίσει η εργατική δύναμη σε ολόκληρο τον πλανήτη, αυτό σημαίνει ότι έχει πέσει το μεγαλύτερο προπύργιο της πάλης εναντίον της αδικίας, της φτώχειας και της αγραμματοσύνης των λαών σε κάθε γωνιά της Γης. Είναι πολλοί συνάνθρωποί μας, αμετακίνητοι οπαδοί του Μαρξισμού, που βλέπουν ως μόνη λύση στα σημερινά πλανητικά αδιέξοδα, την εφαρμογή του κομμουνισμού στη Γη. Προσωπικά, σέβομαι απόλυτα αυτή τους την επιθυμία. Έχω όμως τη γνώμη ότι, η πρότασή τους είναι ανέφικτη, είναι απραγματοποίητη, κυρίως για τον πολύ πρακτικό λόγο ότι δεν μπορείς να έχεις σοβαρές ελπίδες να βγάλεις την ανθρωπότητα από τα μεγάλα της αδιέξοδα με μια προσέγγιση (όποια και αν είναι αυτή) που δοκιμάστηκε κοντά στον έναν αιώνα σε πολλές, τόσο μικρές όσο και μεγάλες χώρες, σε πλούσιες όσο και φτωχές χώρες και που μόλις πρόσφατα κατέρρευσε. Γι αυτό πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να αναζητήσουμε μια νέα προσέγγιση, πρακτικά εφαρμόσιμη, που θα έχει περισσότερες πιθανότητες να επιτύχει. 86

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες 3.7 Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ: Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ Η σημερινή οικονομική εικόνα της ανθρωπότητας μπορεί να συνοψισθεί σε μία μόνο λέξη: παγκοσμιοποίηση. Η παγκοσμιοποίηση είναι η διάδοση του καπιταλισμού από τη μία έως την άλλη άκρη της Γης. Είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχθούμε ότι η παγκοσμιοποίηση, δυστυχώς, έχει δημιουργήσει πολλά και σοβαρότατα προβλήματα στην ανθρωπότητα. Σημειώνουμε τα πιο κάτω. Το χρηματιστηριακό κέρδος, ανά λεπτό της ώρας, είναι της τάξεως των 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Η παραγωγή, που είναι η πραγματική κινητήριος δύναμη της ανάπτυξης, συρρικνώνεται, με αποτέλεσμα να διογκώνεται η αχυρένια και επικίνδυνη οικονομία του χρηματιστηρίου, όπου μεταξύ άλλων, ξεπλένεται το μαύρο βρώμικο χρήμα, δηλ. η απάτη, η βρωμιά, η διαπλοκή, η εγκληματικότητα και το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών. Κοντολογίς, καταργήθηκε ο μόνος ουσιαστικός λόγος ύπαρξης του καπιταλισμού, που είναι οι επενδύσεις κεφαλαίου στην παραγωγή, δεδομένου ότι η ημερήσια παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών, για τον πληθυσμό του πλανήτη μας, εκτιμάται ότι είναι γύρω στο 5% του όγκου των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Η παγκοσμιοποίηση έχει στόχο την κυριαρχία του παγκόσμιου καπιταλισμού, δηλ. του πολυεθνικού κεφαλαίου. Μπροστά σε αυτό, η δύναμη του κράτους ολοένα και περισσότερο αποδυναμώνεται και αμφισβητείται από την ισχύ και τον εναγκαλισμό των υπερεθνικών επιχειρήσεων. Τα κράτη αδρανούν, δείχνουν αδυναμία, με αποτέλεσμα να συγκαλύπτουν τη διάδοση και επικράτηση της παγκοσμιοποίησης, γεγονός που οδηγεί σε έκρηξη, σε πρωτοφανή ύψη, την ανεργία (ιδιαίτερα στους νέους), τη φτώχεια, την εξαθλίωση και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Το ειδικό βάρος των πολιτών στη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν, έχει απελπιστικά περιοριστεί. Ο άνθρωπος, για να επιζήσει, έχει ανάγκη από υλικά αγαθά. Πρέπει να εργασθεί για να τα αποκτήσει για να μπορεί να επιζήσει. Στην καπιταλιστική κοινωνία η ανάγκη για υλικά αγαθά, μετασχηματίζεται σε δουλεία, σε πλαστές ανάγκες. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί στη λατρεία του κέρδους, της ιδιοκτησίας και του χρήματος. Αυτός ο μετασχηματισμός της ανάγκης σε λατρεία σπρώχνει τον άνθρωπο στη ματαιοδοξία, την κενότητα και στο ψυχρό και άκρατο 87

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες ατομισμό. Όμως, πληροφορούμε όλους αυτούς που λατρεύουν το χρήμα, ότι το χρήμα, το πραγματικό χρήμα, είναι οι άνθρωποι. Ο μεγάλος ζήλος για τα υλικά αγαθά δεν μπορεί να συνυπάρξει με τα πνευματικά αγαθά. Είναι σαν να βάζουμε μαζί το νερό (υλικά αγαθά) με τη φωτιά (πνευματικά αγαθά). Είναι βέβαιον ότι το νερό θα «νικήσει» τη φωτιά και θα τη σβήσει. Δεν υπάρχει όραμα για έναν καλύτερο κόσμο. Σκοπός της παγκοσμιοποίησης είναι πως θα κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους με συνέπεια να κάνει τους φτωχούς φτωχότερους. Η παγκοσμιοποίηση λειτουργεί με αυξανόμενη ανευθυνότητα, με ασυδοσία, με βαρβαρότητα, με διαφθορά και με αυταρχισμό. Η δημοκρατία και η πολυφωνία συμπιέζονται, πολλές φορές αφόρητα. Οι 3 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο, έχουν περιουσία που ξεπερνά το άθροισμα του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) των 28 λιγότερο αναπτυγμένων χωρών του πλανήτη μας. Οι 82 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο, έχουν ετήσιο εισόδημα, όσο είναι το ετήσιο εισόδημα όλου (!) του ινδικού λαού, που είναι γύρω στα 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι! Οι 358 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο, έχουν ετήσιο εισόδημα, όσο είναι το ετήσιο εισόδημα του μισού (!) πληθυσμού της Γης, που είναι 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι! Δηλαδή, καθένας από αυτούς τους πλουσίους, κατά μέσον όρο, έχει εισόδημα, όσο έχουν 10 εκατομμύρια άνθρωποι. Ακόμα πιο απλά: καθένας από αυτούς τους πλουσίους, κατά μέσον όρο, έχει ετήσιο εισόδημα, όσο έχουν όλοι οι κάτοικοι μιας χώρας, όπως η Ελλάδα. Το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γης, έχει εισόδημα, το πολύ ένα δολάριο την ημέρα. Ζουν, όπως το χαρακτηρίζουν τα Ηνωμένα Έθνη, σε απόλυτη φτώχεια. Είναι αβέβαιοι αν θα βρουν τροφή από τη μια μέρα στην άλλη. Το 1% των πλουσιοτέρων της Γης απολαμβάνει το 40% του παγκόσμιου πλούτου. Το 40% των φτωχότερων της Γης απολαμβάνει το 2,5% του παγκόσμιου πλούτου. Το 20% των πλουσιοτέρων της Γης κατέχει το 83,5% του παγκόσμιου πλούτου. Το επόμενο 20% κατέχει το 12%. Το επόμενο 20% κατέχει το 2%. Το επόμενο 20% κατέχει το 1,5% και τέλος το 20% των περισσότερων φτωχών κατέχει το 1%. 88

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες Η παγκοσμιοποίηση μάς χειραγωγεί και μας κρατά ομήρους και σκλάβους της, όχι αλυσοδένοντας τα πόδια μας (όπως γινόταν παλαιά), αλλά αλυσοδένοντας τα μυαλά μας. Οι πολύ μεγάλες τράπεζες και οι οίκοι αξιολόγησης παίζουν κυρίαρχο ρόλο, σχεδόν πάντα με καταστροφικές συνέπειες για τους λαούς της Γης. Η δύναμη της τοκογλυφίας και της αισχροκέρδειας των τραπεζών είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να οδηγήσει χώρες στη πτώχευση, ακόμα και στη διάλυση ενώσεις κρατών, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), αλλά ακόμα και να οδηγήσει ολόκληρη την ανθρωπότητα στη φτώχεια και την εξαθλίωση, αρκεί οι τράπεζες να αυξάνουν τα κέρδη τους. Οι τράπεζες κυριαρχούν στο βαθμό που μετατρέπουν την δημοκρατία σε τραπεζοκρατία. Οι πολιτικοί δεν μπορούν να κυβερνήσουν την χώρα τους, διότι οι τράπεζες «κυβερνούν» τους πολιτικούς. Οι πολυεθνικές εταιρείες μετατρέπουν τη δημοκρατία σε εταιροκρατία. Ο πυρήνας του καπιταλισμού είναι ο κορπορατισμός. Είναι οι μαμούθ οικονομικές συντεχνίες οι οποίες κυβερνούν τον κόσμο. Δεν ενδιαφέρονται για την κοινωνία, αλλά μόνο για την αύξηση των κερδών τους. Γι αυτό πρέπει να καταργηθούν. Αν δεν καταργηθούν, τότε θα καταργήσουν εμάς. Ζούμε στην εποχή της δικτατορίας των αγορών. Στην εποχή της δικτατορίας του χρήματος. Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι ο καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση απέτυχαν παταγωδώς να οικοδομήσουν μια καλή ζωή για όλους μας. Αντίθετα οδηγούν την ανθρωπότητα σε έναν ωκεανό αθλιότητας, που κάθε μέρα μεγαλώνει και περισσότερο. Ως γνωστόν, επί των ημερών μας, το κέντρο του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης είναι οι Η.Π.Α. (εικόνα 3.3). Κλείνουμε το εδάφιο αυτό με τον Έριχ Φρομ, ο οποίος διατυπώνει την άποψη, με την οποία συμφωνούμε απόλυτα, ότι ο σύγχρονος άνθρωπος, απαλλαγμένος από τα μεσαιωνικά δεσμά, δεν ήταν ελεύθερος να δημιουργήσει μια ζωή γεμάτη νόημα, μια ζωή που να στηρίζεται στη λογική και την αγάπη, και έτσι, αποζήτησε να βρει ένα είδος ασφάλειας με την υποταγή του σε έναν ηγέτη, μια φυλή ή ένα κράτος. Η ζωή στη δημοκρατία του εικοστού αιώνα, αποτελεί από πολλές απόψεις μια άλλη φυγή από την ελευθερία, τη φυγή προς την 89

Κεφάλαιο 3: Η Αθηναϊκή Οικονομία και οι σημερινές οικονομίες αλλοτρίωση. Και αυτό διότι συγκεντρώνει όλες του τις δυνάμεις στην οικονομική παραγωγή και όχι στην ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας. Έτσι ο άνθρωπος έχει αποξενωθεί από τον κόσμο που δημιούργησε ο ίδιος, από τους συνανθρώπους του, από τα πράγματα που χρησιμοποιεί και καταναλώνει, από την κυβέρνησή του, από τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι μια προσωπικότητα που άγεται και φέρεται. Μια τέτοια κοινωνία ανθρώπων είναι μια άρρωστη κοινωνία. Μια υγιής κοινωνία είναι εκείνη όπου κανένας άνθρωπος δεν θα χρησιμεύει σαν μέσο για την επιτυχία των σκοπών ενός άλλου, όπου ο άνθρωπος θα είναι το κέντρο και όπου όλες οι οικονομικές και πολιτικές δραστηριότητές του, θα υποτάσσονται στο σκοπό της ανάπτυξής του. 3.8 ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΚΑΙ Ο ΝΕΟΣ ΟΡΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ α. Οι παλαιοί όροι της επιβίωσης του ανθρώπου Είναι κοινά αποδεκτό ότι η φύση έχει δημιουργήσει, για κάθε μορφή ζωής, μια πανοπλία μηχανισμών, που στόχο έχουν να επιτύχουν, πρώτα και πάνω απ όλα, την επιβίωση και την διαιώνιση. Το δυσκολότερο από τα δύο, με μεγάλη διαφορά, είναι η επιβίωση. Ειδικά για τον άνθρωπο, η επιβίωση υπήρξε και παραμένει μέχρι σήμερα ο πιο σημαντικός παράγοντας του ανθρώπινου γίγνεσθαι. Σε ατομικό επίπεδο, σε οικογενειακό επίπεδο και σε κοινωνικό επίπεδο, ο άνθρωπος έχει αναπτύξει μηχανισμούς για να προστατεύει το μείζον αγαθό, που είναι η ζωή του. Στο ατομικό επίπεδο, συντελείται η μεγαλύτερη προσπάθεια για την επιβίωση. Καθένας μας προσπαθεί να αποκτήσει όσο γίνεται περισσότερα «προσόντα» για να είναι όσο γίνεται περισσότερο σίγουρος για την επιβίωσή του. Τα «προσόντα» αυτά ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες: στα προσωπικά και τα οικονομικά. Τα προσωπικά είναι τόσο τα επαγγελματικά και η θέση εργασίας, όσο και η σωματική και ψυχική υγεία. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι η κινητή και ακίνητη περιουσία. Στο οικογενειακό επίπεδο έχουμε τον βασικό κανόνα, όπου κάθε μέλος της οικογένειας, συμβάλλει με τον τρόπο του για την επιβίωση, πρώτα του εαυτού του και παράλληλα των υπολοίπων μελών (φυσικά υπάρχουν οι γνωστές διαφοροποιήσεις, όπως π.χ. ότι οι γονείς προσφέρουν πολύ περισσότερα στα παιδιά τους από ότι αυτά στους 90

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Ο ΦΙΛΟΚΟΣΜΙΣΜΟΣ Η Αθηναϊκή Δημοκρατία ήταν το πολιτικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας. Βασίζεται στην κλήρωση και την πρόληψη και η δομή της είναι τέτοια που περιορίζει, ακόμα και μηδενίζει, την ανάπτυξη παθογενειών στην πολιτική, όπως την απληστία, την ανηθικότητα, την αναξιοκρατία, την διαπλοκή και τη διαφθορά. Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία είναι το πολιτικό σύστημα που έχουμε σήμερα. Βασίζεται στις εκλογές και την καταστολή και η δομή της είναι τέτοια που επιτρέπει την ανάπτυξη πολλών και σοβαρών παθογενειών στην πολιτική. Η Αθηναϊκή Οικονομία είχε την εξής βασική αρχή: οι άνθρωποι θα ζουν μέσα σε μία μόνο τάξη, τη μεσαία τάξη, η οποία είχε ένα κάτω και ένα πάνω οικονομικό όριο, όπου το κάτω όριο περιορίζει αποφασιστικά τη φτώχεια των φτωχών και το πάνω όριο περιορίζει αποφασιστικά τον πλούτο των πλούσιων. Ο Καπιταλισμός έχει ως κάτω όριο το μηδέν, και ως άνω όριο το άπειρο. Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν στο όριο μηδέν διότι πεθαίνουν, αυτοί και τα παιδιά τους, από την πείνα. Παράλληλα, υπάρχουν και βαθύπλουτοι. Βέβαια, τα πλούτη τους δεν έχουν φθάσει ακόμα στο άπειρο, αλλά δεν θα αργήσουν και πολύ να το καταφέρουν. Η Φιλοκοσμική Δημοκρατία έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την ένωση της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας με την Αθηναϊκή Δημοκρατία ή αλλιώς την ένωση των εκλογών με την κλήρωση. Κατά τη φάση των εκλογών επιλέγουμε πολύ περισσότερους από ό,τι χρειαζόμαστε για την πλήρωση των θέσεων, π.χ., της Βουλής και στη συνέχεια, κατά τη φάση της κλήρωσης, επιλέγουμε μόνο όσους χρειαζόμαστε για την πλήρωση των θέσεων της Βουλής. Η Φιλοκοσμική Οικονομία ή Φιλοκοσμισμός είναι στα αχνάρια της Αθηναϊκής Οικονομίας. Ο Φιλοκοσμισμός, κατά κύριο λόγο, είναι ένα οικονομικό σύστημα όπου, για μεν τους φτωχούς θα καλύπτονται οι βασικές τους ανάγκες, για δε τους πλούσιους θα δίδεται η ευκαιρία συσσώρευσης πολύ περιορισμένου πλούτου. Ο Χρυσός Κανόνας της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας: οι μεν εκλογές γίνονται αξιοκρατικά, η δε πολιτική δύναμη κατανέμεται λίγη σε πολλούς, για μικρό χρονικό διάστημα και χωρίς δικαίωμα επανεκλογής στο ίδιο αξίωμα. Ο Χρυσός Κανόνας του Φιλοκοσμισμού: να υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι, ποτέ όμως πολύ φτωχοί και ποτέ πολύ πλούσιοι. Η σύζευξη της Φιλοκοσμικής Δημοκρατίας και του Φιλοκοσμισμού, θα υπερέχει κατά κράτος της σύζευξης της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και του Καπιταλισμού που έχουμε σήμερα, διότι είναι ένα προληπτικό πολιτικό-οικονομικό σύστημα, γεγονός που απαλλάσσει την πολιτική και την οικονομία από παθογένειες, αφού θα τις προλαμβάνει πριν καν αυτές εκδηλωθούν. Αν υιοθετηθεί, θα αλλάξει ριζικά τη ζωή μας προς το καλύτερο. Είναι μία πρόταση που ταιριάζει να εφαρμοστεί στον αναδυόμενο νέο κόσμο μας. Είναι γεγονός ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία και Οικονομία αναγεννώνται μέσα από τη Φιλοκοσμική Δημοκρατία και το Φιλοκοσμισμό. Όμως, η αναγέννησή τους, δεν επιτυγχάνεται πλήρως, αλλά σε πολλά από τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Η πλήρης αναγέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και Οικονομίας θα μπορούσε να εξεταστεί στο απώτερο μέλλον, αφού πρώτα εφαρμοστεί με επιτυχία η Φιλοκοσμική Δημοκρατία και ο Φιλοκοσμισμός.