2008 - Ετος ια Βίου Μάθησης από το ΡΙΚ Πρόταση της Οµάδας Εργασίας προς το.σ. ΡΙΚ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην Οµάδα Εργασίας συµµετείχαν οι: EΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΙΚ Μαρία Βασιλειάδου Γλαύκος Ιωαννίδης Πέτρος Παπαπολυβίου Ανδρέας Χρυσάνθου Πρόεδρος Επιτροπής Μέλος Μέλος Αντιπρόεδρος.Σ. ΙΕΥΘΥΝΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΡΙΚ Μιχάλης Στυλιανού Γιάννης Καρεκλάς Χρύσω Κωνσταντινίδου Κίτσα Κοτζαναστάση Αναπλ. Γενικός ιευθυντής ιευθυντής Ειδήσεων & Επικαίρων Αναπλ. ιευθύντρια Προγραµµάτων Tηλεόρασης Αναπλ. ιευθύντρια Ραδιοφωνικών & Μουσικών Προγραµµάτων ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑ ΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάνος Ραζής Κώστας Αναστασίου Χαράλαµπος Θεοπέµπτου Ελπιδοφόρος Νεοκλέους Χρύσανθος Χρυσάνθου Σάββας Προκοπίδης Ρούλα Κυρίλλου-Ιωαννίδου Ανοικτό Πανεπιστήµιο Κύπρου Ανοικτό Πανεπιστήµιο Κύπρου Επίτροπος Περιβάλλοντος Υπουργείο Παιδείας Πανεπιστήµιο Κύπρου Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου υναµικού Ιδρυµα ιαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Το αποτέλεσµα αυτής της προσπάθειας οφείλεται κατά κύριο λόγο στα µέλη της οµάδας εργασίας που συµµετείχαν αφιλοκερδώς και µε την προσωπική τους ιδιότητα, προσφέροντας την εµπειρία και τις γνώσεις τους για το θέµα µέσα από την πολύχρονη επαφή τους µε τους άξονες της ια Βίου Μάθησης από τις θέσεις που κατέχουν στους συναφείς οργανισµούς στους οποίους προϊστανται ή εργάζονται. Ευχαριστούµε τον κάθε ένα ξεχωριστά. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνουµε στους ιευθυντές των Τµηµάτων Τηλεόρασης, Ραδιοφώνου και Ειδήσεων του ΡΙΚ, όπως και στον Αν. Γενικό ιευθυντή για την ουσιαστική συµµετοχή τους στην όλη προσπάθεια. 2
Τέλος, ευχαριστίες απευθύνουµε στους κ. Ανδρέα Χατζηλοϊζου για την συρραφή του κειµένου και την κα Μαίρη Αθανασίου για την οργάνωση και γενικά την προώθηση των αναγκαίων ενεργειών ώστε η συγκεκριµένη εισήγηση να έχει την τελική της µορφή. Μαρία Βασιλειάδου Πρόεδρος Εκ µέρους της Επιτροπής Προγραµµάτων του.σ.του ΡΙΚ 3
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007 ΓΕΝΙΚΑ Η ια Βίου Μάθηση δεν αποτελεί καινοφανή επινόηση, αλλά ανάγεται στην αρχαιότητα, µε την ιδιοφυή διατύπωση του Σόλωνα: «Γηράσκω αεί διδασκόµενος». Η διαφορά του τότε µε το σήµερα έγκειται στο γεγονός ότι η δια βίου µάθηση έχει αναχθεί σε αδήριτη ανάγκη, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της επιστήµης, λόγω της απεριόριστης διακίνησης πληροφοριών και της συσσώρευσης γνώσεων. Ετσι καθίστανται παρωχηµένα, σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, τα όσα οι άνθρωποι διδάχτηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους σε σχολεία, κολέγια και πανεπιστήµια. Παράλληλα, οι ραγδαίες αλλαγές στην απασχόληση απαιτούν συνεχώς την ανανέωση των επαγγελµατικών δεξιοτήτων, για να µπορεί το κάθε άτοµο να αντεπεξέρχεται µε πληρότητα στις υποχρεώσεις και τα καθήκοντά του, αλλά και να διεκδικεί τα δικαιώµατά του. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις των καιρών, έθεσε ως βασικό στρατηγικό της στόχο να καταστεί «η ανταγωνιστικότερη και δυναµικότερη οικονοµία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη, µε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µε µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή» (Σύνοδος της Λισσαβόνας, 2000). Στο επίκεντρο αυτής της ευρωπαϊκής πολιτικής βρίσκεται η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, στη βάση της σύγχρονης τεχνολογίας, της επιστηµονικής γνώσης, της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και της δια βίου µάθησης. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Χαρακτηριστικά αναφέρονται τα παραδείγµατα των ραδιοφωνικών και των τηλεοπτικών εκπαιδευτικών προγραµµάτων, που είχαν συµβολή στη διάχυση της γνώσης, λειτουργώντας συµπληρωµατικά και ενισχυτικά προς το παραδοσιακό σχολείο και την τυπική εκπαίδευση. Τη δική του σελίδα στην Ιστορία του εκπαιδευτικού ραδιοφώνου και της εκπαιδευτικής τηλεόρασης έγραψε για ένα µεγάλο διάστηµα και το ΡΙΚ. Ωστόσο το εκπαιδευτικό ραδιόφωνο και η εκπαιδευτική τηλεόραση ατόνησαν µε την έλευση της νέας τεχνολογίας, του διαδικτύου, των πολυµέσων, των δορυφορικών τηλεδιασκέψεων κ.ά. Υστερα από µια περίοδο αµηχανίας, τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας άρχισαν να αναζητούν νέο ρόλο και λόγο στη δια βίου µάθηση, δεδοµένου ότι αναπτύσσονται νέες µορφές άτυπης εκπαίδευσης, µε την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Για παράδειγµα, το BBC συµβάλλει στην δια βίου µάθηση µε την παραγωγή και µετάδοση ψηφιακών εκπαιδευτικών 4
και επιµορφωτικών προγραµµάτων. Παράλληλα το BBC παρέχει εκπαιδευτικά ψηφιακά προγράµµατα µέσω της διαδικτυακής του υπηρεσίας (BBC ONLINE). Ωστόσο παραµένει ως ζητούµενο η διαδραστικότητα (που απουσίαζε από το εκπαιδευτικό ραδιόφωνο και την εκπαιδευτική τηλεόραση) παρόλο που την καθιστά εφικτή η σύγκλιση των τεχνολογιών και του διαδικτύου. Για την επίτευξη του στόχου της ια Βίου Μάθησης, µε βασικό εργαλείο την ψηφιακή διαδραστική εξ αποστάσεως εκπαίδευση, επιδιώκονται συνεργασίες και εκπαιδευτικές συµπράξεις µεταξύ διαφόρων φορέων, περιλαµβανοµένων και των ΜΜΕ. ΡΙΚ ΚΑΙ ΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Αναγνωρίζοντας τη σηµασία της ια Βίου Μάθησης, το ΡΙΚ αποφάσισε να προκηρύξει το 2008 ως «Ετος ια Βίου Μάθησης», µε δύο στόχους. Ο βραχυπρόθεσµος στόχος είναι να εστιάσει το ενδιαφέρον της κοινωνίας και των αρµοδίων φορέων σε αυτή τη µεγάλη πρόκληση. Μακροπρόθεσµος στόχος είναι το ΡΙΚ να έχει συµµετοχή στην παροχή προγραµµάτων δια βίου µάθησης, στο πλαίσιο της κοινωνικής του προσφοράς. Το ΡΙΚ µπορεί να πρωτοπορήσει προς αυτή την κατεύθυνση, σε συνεργασία µε άλλους φορείς της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και της δια βίου µάθησης. Μπορεί να παρέχει την τεχνογνωσία και την εµπειρογνωµοσύνη για την παραγωγή ψηφιακών εκπαιδευτικών και επιµορφωτικών προγραµµάτων, σε συνεργασία µε φορείς της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και της δια βίου µάθησης, όπως το Ανοικτό Πανεπιστήµιο, ή µε άλλους φορείς των παραδοσιακών µορφών τυπικής εκπαίδευσης, όπως το Πανεπιστήµιο Κύπρου, το ΤΕΠΑΚ κ.λπ. Μπορεί επίσης να συµβάλει στη διάχυση των ψηφιακών εκπαιδευτικών και επιµορφωτικών προγραµµάτων, µέσω των καναλιών που διαθέτει, τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών, καθώς και της ιστοσελίδας του. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ --------------------- Η παρουσίαση των θεµάτων θα πρέπει να γίνεται µε εκλαϊκευµένο τρόπο. Το δε θεµατολόγιο να περιλαµβάνει ζητήµατα γενικού ενδιαφέροντος και επικαιρότητας. Ο στόχος του Ετους µπορεί να εξυπηρετηθεί και µε τη διοργάνωση διαδραστικών συζητήσεων και διαλέξεων µε τη συµµετοχή ειδικών, ενώ θα µπορούσε να υπάρξει και προβολή ενηµερωτικών «σποτ» για να τονιστεί η σηµασία της δια βίου µάθησης. Με σκοπό την πληρέστερη κάλυψη του θέµατος, τα προγράµµατα ραδιοφώνου και τηλεόρασης για το έτος ΒΜ ΡΙΚ 2008 θα µπορούσαν να διαχωριστούν σε δύο άξονες ως ακολούθως: 5
Α άξονας: Προγράµµατα ενηµέρωσης για τις πολιτικές και προοπτικές της ΒΜ : Ραδιοφωνικά Προγράµµατα: (περιλαµβάνουν συνεντεύξεις, συζητήσεις µε τη συµµετοχή του κοινού, ρεπορτάζ κλπ). Τηλεοπτικά Προγράµµατα: (περιλαµβάνουν συνεντεύξεις, συζητήσεις και παρουσιάσεις επίκαιρων θεµάτων που καλύπτουν τις διάφορες πτυχές της ΒΜ, καθώς επίσης φιλµάκια, τηλεοπτικά spots κλπ, για τη µετάδοση σύντοµων µηνυµάτων). Β άξονας: Προγράµµατα παροχής ΒΜ σε θέµατα ευρύτερου ενδιαφέροντος Σκοπός των προγραµµάτων του β άξονα είναι η παροχή καθαυτό ΒΜ στους ακροατές και στο τηλεοπτικό κοινό του ΡΙΚ σε θέµατα ευρύτερου ενδιαφέροντος. AΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΙ ΒΜ Εισηγήσεις από τον Ανώτερο Λειτουργό Ανθρώπινου υναµικού Σάββα Προκοπίδη Θέµα προγράµµατος: ια Βίου Μάθηση: Κατάρτιση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού ο ρόλος και οι δραστηριότητες της ΑνΑ για τη ΒΜ Το πρόγραµµα θα στοχεύει στην ενηµέρωση του κοινού αναφορικά µε τη σηµασία της κατάρτισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναµικού, ως σηµαντικού αντικειµένου της ια Βίου Μάθησης ( ΒΜ) και να παρουσιάσει τη συνεισφορά της ΑνΑ. Βλ. λεπτοµέρειες στις σελ. 11-13 του εκτενέστερου κειµένου ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΒΜ *** Εισηγήσεις από τον Επίτροπο Περιβάλλοντος Χαράλαµπο Θεοπέµπτου Στόχος είναι να επιµορφωθεί το κοινό, µέσω των προγραµµάτων του ΡΙΚ, για τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήµατα του τόπου µας, τι θα πρέπει να γνωρίζουµε και ποιες οι υποχρεώσεις µας. Αναφορά γίνεται και στα οικονοµικά οφέλη, όπως οι χορηγίες, ο σωστός σχεδιασµός για µείωση της κατανάλωσης ενέργειας και ο λειτουργικός σχεδιασµός του σπιτιού. Με την απόκτηση της γνώσης, µπορούµε να προστατεύσουµε σωστά το περιβάλλον και να βελτιώσουµε την ποιότητα ζωής. 6
Βλ. Λεπτοµέρειες στις σελ. 14-15 του εκτενέστερου κειµένου *** ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΒΜ Εισηγήσεις από τον Προϊστάµενο Επιµορφωτικών Κέντρων Ελπιδοφόρο Νεοκλέους ηµιουργία και προβολή τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκποµπών µε θέµα την «ια Βίου Μάθηση στην Κύπρο και στον κόσµο Από το σχεδιασµό στην υλοποίηση», µε τη συµµετοχή εκπροσώπων της Πολιτείας, των φορέων εκπαίδευσης ενηλίκων, των εκπαιδευτών και των εκπαιδευοµένων. Βλ. Λεπτοµέρειες στις σελ. 16 του εκτενέστερου κειµένου. *** Ι ΡΥΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΥΡ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΒΜ Εισηγήσεις από τη Ρούλα Κυρίλλου-Ιωαννίδου, του Ι..Ε.Π. Το Ίδρυµα ιαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων ια Βίου Μάθησης διαχειρίζεται µεταξύ άλλων 4 κύρια προγράµµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης: COMENIUS-Σχολική Εκπαίδευση ERASMUS-Τριτοβάθµια Εκπαίδευση LEONARDO DA VINCI-Επαγγελµατική κατάρτιση GRUNDTVIG-Εκπαίδευση ενηλίκων Θα αξιοποιηθούν οι ποικίλες µορφές και δραστηριότητες αυτών των προγραµµάτων που σχετίζονται επίσης µε την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων. Βλ. λεπτοµέρειες στη σελ. 17 του εκτενέστερου κειµένου *** ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΜ Εισηγήσεις από την Αν. ιευθυντή Προγρ. Τηλεόρασης Χρύσω Κωνσταντινίδου 7
1. Eνηµερωτικά προγράµµατα: Συζήτηση µε θέµα τη δια βίου µάθηση µε σκοπό την πληροφόρηση του κοινού. 2. Ενταξη θεµάτων που αφορούν στη δια βίου εκπαίδευση στα ήδη υπάρχοντα προγράµµατα, πρωϊνό, µεσηµβρινό και απογευµατινό. Ανοιχτές τηλεφωνικές γραµµές για καλύτερη ενηµέρωση του κοινού. 3. Ειδικά προγράµµατα αφιερώµατα: - Euρωπαϊκά προγράµµατα που αφορούν στη δια βίου εκπαίδευση. - ραστηριότητες Ανοικτού Πανεπιστηµίου. - Επιµορφωτικά προγράµµατα Υπουργείου Παιδείας. 4. Ενταξη εκπαιδευτικών θεµάτων στο πρόγραµµα για την Υπαιθρο. 5. Οργάνωση διαλέξεων στο θεατράκι του ΡΙΚ µε θέµα τη δια βίου εκπαίδευση και την πληροφόρηση σε εξειδικευµένους τοµείς. ΡΑ ΙΟΦΩΝΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΜ Εισηγήσεις από την Αν. ιευθύντρια Ραδιοφωνικών και Μουσικών Προγραµµάτων Κίτσα Κοτζαναστάση Καθιέρωση των ακόλουθων ραδιοφωνικών προγραµµάτων: 1. «Γηράσκω αεί διδασκόµενος». Μέσα από το πρόγραµµα αυτό θα µπορούµε να ενηµερώνουµε τους ακροατές µας, ιδιαίτερα τους ενήλικες, για τις ευκαιρίες επιµόρφωσης που έχουν τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό. Ο τίτλος «Γηράσκω αεί διδασκόµενος» θα µπορούσε να δοθεί ως τίτλος (ή υπότιτλος) για το έτος ολόκληρο. 2. Επιµορφωτικά προγράµµατα που θα µπορούσαν να καλύψουν σειρά θεµάτων από κάθε πτυχή της ζωής. Ουσιαστικά, εισηγούµαι την καθιέρωση σειράς προγραµµάτων που να είναι κάτι ανάλογο µε το Εκπαιδευτικό Ραδιόφωνο που µε επιτυχία πιστεύω µετέδιδε το ΡΙΚ στο παρελθόν. 3. Οργάνωση επιµορφωτικών συγκεντρώσεων µε διαλέξεις-συζητήσεις, υπό τη µορφή του Ελεύθερου Πανεπιστηµίου, που να µεταδίδονται και από το ραδιόφωνο. 4. Κάλυψη του θέµατος «ια Βίου Μάθηση» µε συζητήσεις µέσα από τα ενηµερωτικά µας προγράµµατα, για ενήλικες, νέους και παιδιά, ώστε να υπογραµµιστεί η σπουδαιότητα της συνεχούς µάθησης. 8
5. Για την καλύτερη οργάνωση των πιο πάνω θα χρειαστεί η ουσιαστική συνεισφορά του Πανεπιστηµίου, αλλά και των άλλων φορέων που µετέχουν στην οµάδα εργασίας. Το ΡΙΚ θα προσφέρει ουσιαστικά την οργάνωση και παραγωγή. 9