ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ(EΠΑΛ) ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και την λέξη Σωστό, εάν είναι σωστή και Λάθος εάν είναι λανθασμένη. Α1. Ο αντιπραγματισμός διευκολύνει τις συναλλαγές των εμπορευμάτων. Α2. Οι εμπορικές τράπεζες,γενικά,επιδιώκουν μόνο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Α3. Ο προϋπολογισμός του κράτους πρέπει να είναι πάντα ισοσκελισμένος. Α4. Προοδευτικός φόρος είναι εκείνος του οποίου ο φορολογικός συντελεστής αυξάνεται καθώς αυξάνεται η φορολογική βάση. Α5. Το Ευρώ ανατιμάται όταν αυξάνεται η τιμή της λίρας. Α6. Με το διεθνές εμπόριο κάθε χώρα αυξάνει τις παραγωγικές της δυνατότητες. Α7. Το επιπλέον έσοδο από την πώληση μιας επιπλέον μονάδας προϊόντος ονομάζεται μέση πρόσοδος. Α8. Οι επιχειρήσεις στο ολιγοπώλιο ανταγωνίζονται μεταξύ τους μόνο στην τιμή του προϊόντος. Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και το γράμμα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση. Α9. Ο τόκος είναι η αμοιβή που πληρώνουν οι τράπεζες: α. σε όσους δανείζονται χρήματα. β. σε όσους παίρνουν καταναλωτικά δάνεια. γ. στους καταθέτες. δ. στις επιχειρήσεις. Α10. Ένας φόρος είναι αναλογικός, όταν: α. μειώνεται, καθώς μειώνεται και το εισόδημα. β. αυξάνεται, καθώς μειώνεται και το εισόδημα. γ. όταν ο φορολογικός συντελεστής είναι ίδιος ανεξάρτητα από το μέγεθος της φορολογικής βάσης. δ. τίποτα από τα παραπάνω. Α11. Το εμπόριο μεταξύ των χωρών είναι καλό διότι: α. αυξάνονται οι εισαγωγές και των δύο χωρών. β. αυξάνονται οι εξαγωγές και των δύο χωρών. γ. κυκλοφορεί πιο γρήγορα το συνάλλαγμα. δ. τίποτα από τα παραπάνω.
Α12. Η τιμή ενός προϊόντος σε αγορά πλήρους ανταγωνισμού: α. είναι πάντοτε ίδια. β. είναι πάντοτε δεδομένη για κάθε επιχείρηση. γ. καθορίζεται τις περισσότερες φορές από την επιχείρηση που το παράγει. δ. καθορίζεται τις περισσότερες φορές από την μεγαλύτερη επιχείρηση. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Α1. Λ Α5. Λ Α2. Λ Α6. Σ Α3. Λ Α7. Λ Α4. Σ Α8. Λ Α9. γ Α10. γ Α11. δ Α12. β ΟΜΑΔΑ Β Β1. Ποιές είναι οι λειτουργίες του χρήματος; Β2. Τι γνωρίζετε για τον δημόσιο δανεισμό; Β3. Να αναφέρετε και να αναλύσετε τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. B4. Να αναφέρετε τον ορισμό, τα χαρακτηριστικά και τα αίτια δημιουργίας του μονοπωλίου. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Β1. Βλέπε σχολικό βιβλίο: Κεφάλαιο 8 ο, σελ. 152, 2. Β2. Βλέπε σχολικό βιβλίο: Κεφάλαιο 9 ο, σελ. 182, 3 (ii β). Β3. Βλέπε σχολικό βιβλίο: Κεφάλαιο 11 ο, σελ. 192-193, 6. Β4. Βλέπε σχολικό βιβλίο: Κεφάλαιο 6 ο, σελ. 124-125, 7,8
ΟΜΑΔΑ Γ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ Έστω οτι ο Κος Κακλαμάνος κάνει κατάθεση όψεως, στην Εθνική τράπεζα, 500.000Εuro. Απ τα χρήματα αυτά η τράπεζα δανειοδοτεί τον Κο Αναστασίου, που με τη σειρά του ανοίγει λογαριασμό στην ίδια τράπεζα. Απ την κατάθεση όψεως του Κου Αναστασίου, η τράπεζα δανειοδοτεί την Κα Μάστορη, η οποία καταθέτει το ποσό σε λογαριασμό ταμιευτηρίου. Αν η κεντρική τράπεζα έχει ορίσει ως ποσοστό ρευστών διαθεσίμων το 20%, ποιά είναι η ποσότητα χρήματος που δημιούργησε η Εθνική τράπεζα; Αν η τράπεζα μειώσει το ποσοστό ρευστών διαθεσίμων στο 15%, θα αυξηθεί ή θα μειωθεί η ποσότητα χρήματος και πόσο; Για ποσοστό ρευστών διαθέσιμων: 20% Ποσό κατάθεσης Ποσό ρευστών διαθεσίμων Υπόλοιπου ποσού σε κυκλοφορία 500.000 100.000 400.000 400.000 80.000 320.000 320.000 64.000 256.000 Η ποσότητα χρήματος που δημιουργήθηκε: 400.000 + 320.000 + 256.000 = 976.000 Για ποσοστό ρευστών διαθέσιμων: 15% Ποσό κατάθεσης Ποσό ρευστών διαθεσίμων Υπόλοιπου ποσού σε κυκλοφορία 500.000 75.000 425.000 425.000 63.750 361.250 361.250 54.187,5 307.062,5 Η ποσότητα χρήματος που δημιουργήθηκε: 425.000 + 361.250 + 307.062,5 = 1.093.312,5 Άρα η ποσότητα χρήματος αυξήθηκε, μετά την μείωση του ποσοστού ρευστών διαθέσιμων. Αύξηση: 117.312,5
ΑΣΚΗΣΗ 2 Καταθέτει κάποιος 300.000 Euro για 3 έτη, με επιτόκιο 08%. Τι χρηματικό ποσό θα εισπράξει στο τέλος του δεύτερου έτους; Κν = Κο (1 + i) ν Κν = 300.000 + (1 + 0,08) 3 Κν = 3000.000 + (1,08) 3 Κν = 377.913,6 ΑΣΚΗΣΗ 3 Καταθέτει η Κα Βελλή στην Εθνική τράπεζα ένα χρηματικό ποσό σε λογαριασμό επί προθεσμία με επιτοκιο 10%. Στο τέλος του δεύτερου έτους θα εισπράξει 600.000 Euro. Ποιό είναι το ποσό που κατέθεσε; Κν = Κο (1 + i) ν 600.000 = Κο (1 + 0,1) 2 600.000 = Κο (1,1) 2 Κο 495.868 ΆΣΚΗΣΗ 4 Να υπολογίσετε το φόρο εισοδήματος που θα καταβάλουν οι πολίτες Α και Β με εισόδημα 2.8000.00 και 22.500.000 αντίστοιχα, αν ισχύει η παρακάτω φορολογική κλίμακα: Κλιμάκιο Φορολογικός εισοδήματος συντελεστής 1.500.000 0% 1.000.000 8% 1.500.000 10% 2.500.000 20% 2.500.000 30% 3.000.000 40% Υπερβάλλον 45%
Για εισόδημα 2.800.000 Κλιμάκιο εισοδήματος Φορ. Συντελεστής Φόρος 1.500.000 0% 0 1.000. 000 8% 80.000 300.000 10% 30.000 Άρα σύνολο φόρων: 110.000 Για εισόδημα 22.500.000 Κλιμάκιο εισοδήματος Φορ. Συντελεστής Φόρος 1.500.000 0% 0 1.000. 000 8% 80.000 1.500. 000 10% 150.000 2.500.000 20% 500.000 2.500.000 30% 750.000 3.000.000 40% 1.200.000 10.500.000 50% 5.250.000 Άρα σύνολο φόρων: 7.930.000 ΆΣΚΗΣΗ 5 Να υποθέσετε ότι έχουμε δύο χώρες, τη Γερμανία και τη Γαλλία, που παράγουν αυτοκίνητα και κρασί. Η Γερμανία χρησιμοποιώντας τους παραγωγικούς της συντελεστές παράγει 200 αυτοκίνητα ή 100 κιλά κρασί, ημερησίως. Η Γαλλία χρησιμοποιώντας τους παραγωγικούς της συντελεστές παράγει 60 αυτοκίνητα ή 120 κιλά κρασί, ημερησίως. Αν δεν υπάρχει εμπόριο μεταξύ τους η Γερμανία παράγει 100 αυτοκίνητα και 50 κιλά κρασί ενώ, η Γαλλία παράγει 30 αυτοκίνητα και 60 κιλά κρασί. Να δείξετε με τη βοήθεια του απόλυτου και συγκριτικού πλεονεκτήματος τι θα συμβεί στις δύο χώρες αν αρχίσουν εμπόριο μεταξύ τους.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ Συνδ. Αυτοκ. Κρασί Α 200 0 Β 100 50 Γ 0 100 ΓΑΛΛΙΑ Συνδ. Αυτοκ. Κρασί Α 60 0 Β 30 60 Γ 0 120 Απόλυτο πλεονέκτημα Χωρίς εμπόριο οι χώρες παράγουν, για να ικανοποιήσουν τις εγχώριες ανάγκες τους : Γερμανία = 100 αυτοκ. 50 κιλά κρασί Γαλλία = 30 αυτοκ. 60 κιλά κρασί Αν οι χώρες κάνουν μεταξύ τους εμπόριο τότε θα εξειδικευτεί η κάθε μία στο προϊόν που παράγει περισσότερο. Άρα η Γερμανία θα παράγει μόνο αυτοκίνητα (200 αυτοκίνητα) και η Γαλλία μόνο κρασί (120 κιλά κρασί). Θα κρατήσει η κάθε μία την ποσότητα που θα της καλύψει τις εγχώριες ανάγκες της (η Γερμανία 100 αυτοκίνητα και η Γαλλία 60 κιλά κρασί) και τα υπόλοιπα θα τα εξάγουν. Έτσι η Γαλλία θα αποκτήσει 100 αυτοκίνητα (70 επιπλέον από αυτά που θα παρήγαγε χωρίς εμπόριο) και η Γερμανία 60 κιλά κρασί (10 μόνο επιπλέον απ αυτό που θα παρήγαγε χωρίς εμπόριο). Άρα το εμπόριο μεταξύ των 2 χωρών θα ευνοήσει και τις δύο χώρες. Συγκριτικό πλεονέκτημα ΓΕΡΜΑΝΙΑ Συνδ. Αυτοκ. Κρασί Α 200 0 Β 100 50 Γ 0 100 ΚΕ αυτοκ. Α Β = 50 0 / 200 100 = 50/100 = 0,5 ΚΕ κρασιού Α Β = 100 / 50 = 2 ΚΕ αυτοκ. Β Γ = 100 50 / 100 0 = 50/100 = 0,5 ΚΕ κρασιού Β Γ = 100 / 50 = 2
ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΕ Αυτοκ. ΚΕ Κρασί Α Β 0,5 2 Β Γ 0,5 2 ΓΑΛΛΙΑ Συνδ. Αυτοκ. Κρασί Α 60 0 Β 30 60 Γ 0 120 ΚΕ αυτοκ. Α Β = 60 / 30 = 2 ΚΕ κρασιού Α Β = 30 / 60 = ½ = 0,5 ΚΕ αυτοκ. Β Γ = 60 / 30 = 2 ΚΕ κρασιού Β Γ = 30 / 60 = ½ = 0,5 ΓΑΛΛΙΑ ΚΕ Αυτοκ. ΚΕ Κρασί Α Β 2 0,5 Β Γ 2 0,5 Σύμφωνα με τους πίνακες η κάθε χώρα θα παράγει εκεί που εξειδικεύεται περισσότερο, δηλαδή σε εκείνο το προϊόν που το ΚΕ είναι μικρότερο σε σχέση με το ΚΕ του ίδιου προϊόντος που παράγει η άλλη χώρα. Άρα η Γερμανία θα παράγει αυτοκίνητα και η Γαλλία κρασί. ΆΣΚΗΣΗ 6 Τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα αφορούν μια επιχείρηση που λειτουργεί σε πλήρως ανταγωνιστική αγορά. Η αγοραία συνάρτηση ζήτησης είναι Q Δ = 50-Ρ και προσφοράς. Q S = 8+2P.
ΠΡΟΙΟΝ (Q) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ(TC) 0 50 1 63 2 71 3 77 4 86 5 100 6 123 7 157 Να βρεθούν το κέρδος ή ζημίας α) υπολογιστικά β) γραφικά, από το διάγραμμα με το οριακό και μέσο μεταβλητό κόστος γ) γραφικά, από το διάγραμμα συνολικού κόστους και συνολικού εσόδου. QΔ = Q s => 50 P = 8 + 2P => 42 = 3P => P = 14 TR = P Q / FC + VC = TC / AVC = VC/Q / MC = ΔVC/Δ Q TR FC VC TC K = TR - TC AVC MC 0 0 50 0 50-50 - - 1 14 50 13 63-49 13 13 2 28 50 21 71-43 10,5 8 3 42 50 27 77-35 9 6 4 56 50 36 86-30 9 9 5 70 50 50 100-30 10 14 6 84 50 73 123-39 12,1 23 7 98 50 107 157-59 15,2 34 α) Παρατηρούμε ότι η επιχείρηση για την τιμή 14 έχει σε όλα τα επίπεδα παραγωγική ζημιά. Σκοπός της είναι να παράγει σε εκείνο το σημείο που θα ελαχιστοποιεί τη ζημιά. Αυτό συμβαίνει στο επίπεδο παραγωγής 5 μονάδων.
β) Η επιχείρηση για την τιμή P = 14 καλύπτει το AVC και το MC αλλά δεν καλύπτει το ATC. Γι αυτό και βραχυχρόνια θα παράγει με ζημιά στο επίπεδο παραγωγής των 5 μονάδων. (ATC 5μον = 20) γ) Μεταξύ των καμπυλών TC TR, η μικρότερη κατακόρυφη απόσταση παρατηρείται στο επίπεδο παραγωγής των 5 μονάδων. Επιμέλεια θεμάτων: Καρατζά Αριάδνη-Οικονομολόγος