ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 18-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΛΑΥΡΙΟ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΟΥΝΙΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 18-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΛΑΥΡΙΟ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΟΥΝΙΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Οργανωτική Επιτροπή Πρόεδρος Λουκάς Δημήτριος, Δήμαρχος Λαυρεωτικής Εκτελεστικός Γραμματέας Βλάδος Αναστάσιος Εκτελεστική Επιτροπή Δερμάτης Γιώργος Κανατούρης Αριστείδης Μάνθος Κώστας Παπαγιαννάκος Νικόλαος Μέλη Γεώργιζας Κωνσταντίνος Δράκος Δημήτριος Λεβαντής Νικόλαος Μαρκουλή Αθανασία Νικολάου Δημήτριος Οικονόμου Ελένη Παπαθανασίου Σταμάτης Πόγκας Κώστας Πρόφης Δημήτριος Ρωκ-Μελά Σοφία Τσαλιαγκός Πέτρος 2 Φωτογραφία εξωφύλλου: Υπόστεγο με τις ισπανικές καμίνους Castiliano ανακαμίνευσης αρχαίων σκωριών στο Λαύριο. (Λιθογραφία Cayer et Cie, απο το βιβλίο του Ανδρέα Κορδέλλα "Le Laurium", Μασσαλία, 1869)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΧΏΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΉΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΊΟΥ Κτηριακό Συγκρότημα Παλαιού Μηχανουργείου και Χυτηρίου Είσοδος από την πλατεία Καμινευτών στο λιμάνι (δίπλα στο Δημαρχείο) Το Χυτήριο και το εν επαφή Μηχανουργείο της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου (Ελληνική Εταιρεία, 1873-1927) ολοκληρώθηκαν στην μορφή με την οποία σώζονται σήμερα το 1877. Το Μηχανουργείο και τα συναρτώμενα με αυτό Χυτήριο-Σιδηρουργείο-Λεβητοποιείο είχαν μεγάλη επισκευαστική και κατασκευαστική επάρκεια για την επιδιόρθωση ή παραγωγή νέων εξαρτημάτων των μηχανών του πλυντηρίου, των ατμομηχανών, των καμίνων, του κινητού υλικού του βιομηχανικού και του αστικού σιδηροδρόμου Αθηνών-Λαυρίου και των λιμενικών υποδομών της Εταιρείας, υποστηρίζοντας την εύρυθμη λειτουργία των μεταλλευτικών και μεταλλουργικών της εγκαταστάσεων. Σήμερα χρησιμοποιούνται από τον Δήμο Λαυρεωτικής για τις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου και για πολιτιστικές εκδηλώσεις. 3

Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Μελετών ΝΑ Αττικής (Ε.ΜΕ.Ν.Α.) Πρόεδρος: Νικόλαος Παπαγιαννάκος Αντιπρόεδρος: Κώστας Πόγκας Γενική Γραμματέας: Αικατερίνη Πέτρου Ταμίας: Δημήτριος Πρόφης Ειδική Γραμματέας-Υπεύθυνη Ιστοσελίδας: Ελένη-Ελευθερία Γκάμα Έφορος Βιβλιοθήκης: Δημήτριος Νικολάου Αναπληρωτής Έφορος Βιβλιοθήκης: Νικόλαος Λεβαντής Μέλος: Ελευθερία Παπαδάκη-Λάππα Μέλος: Παρασκευή Τζαβούρη Αναπληρωματικά μέλη: Πέτρος Φιλίππου-Αγγέλου, Μαρία Κατσούλη Επιστημονική Επιτροπή Αλεξάκης Ελευθέριος Δρ Εθνολόγος, τ. Δ/ντής Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών Ανδρίκου Ελένη Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων-Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής (ΕΦΑΑΝΑΤ) Βεκρής Ελευθέριος Δρ Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός Γκίνη-Τσοφοπούλου Ελένη Αρχαιολόγος, Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων Γουήλ-Μπαδιεριτάκη Άννα-Ιωάννα Αναπλ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών Δερμάτης Γιώργος Δρ Ιστορικός Ιατρού Σταύρος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Κόλλιας Σεραφείμ Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Λέκκας Σπύρος Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Μεθενίτης Κωνσταντίνος Αναπλ. Καθηγητής, Τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών Παπαγιαννάκος Νικόλαος Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π., DEA Αρχαιολογίας-Γεωγραφίας Παπαδάκη-Λάππα Ελευθερία Δρ Οικονομικής Ιστορίας, Κοινωνιολόγος Πόγκας Κώστας τ. Δήμαρχος Λαυρίου Πρόφης Δημήτριος Οικονομικός Σύμβουλος Στεφανής Αθανάσιος Ερευνητής Ακαδημίας Αθηνών, Σύμβουλος- Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Τσαλικίδης Εμμανουήλ Πολιτικός Επιστήμων, Βιβλιοθηκονόμος Φιλίππου-Αγγέλου Πέτρος Αρχαιολόγος Χαίρη Ελπίδα Δρ Αρχαιολόγος, Αρχιτέκτων 4

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η Εταιρεία Μελετών Νοτιοανατολικής Αττικής (Ε.ΜΕ.Ν.Α) δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 1999. Έχει έδρα τα Καλύβια και γεωγραφικό αντικείμενο ενδιαφέροντος και µελέτης την περιοχή που εκτείνεται µεταξύ Υµηττού, Πεντέλης και Σουνίου. Σκοπός της Ε.ΜΕ.Ν.Α είναι η πρωτότυπη έρευνα και µελέτη κάθε επιστηµονικού ή πολιτισµικού θέµατος που σχετίζεται µε την περιοχή και τους κατοίκους της, όπως η συγκέντρωση, καταγραφή, µελέτη και δηµοσίευση του αρχαιολογικού, ιστορικού, αρχειακού, λαογραφικού υλικού, καθώς και νέων στοιχείων που κομίζουν οι επιστήμες της υγείας και του περιβάλλοντος. Η διοργάνωση των Επιστηµονικών Συναντήσεων, που ξεκίνησαν το 1984 από τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής, αποτελεί πλέον θεσµό και κορυφαία εκδήλωση της Ε.ΜΕ.Ν.Α ανά διετία. Η πρώτη προσπάθεια έγινε στα Καλύβια µε αφορµή την έκδοση τιµητικού τόµου αφιερωµένου στη ζωή και το έργο του αρχαιολόγου Χρίστου Ν. Πέτρου-Μεσογείτη. Βασικοί συντελεστές αυτής της Α Επιστηµονικής συνάντησης ήταν ο αείµνηστος γιατρός-ιστοριοδίφης Γ. Χατζησωτηρίου και οι αρχαιολόγοι Π. Φιλίππου-Αγγέλου και Ε. Κακαβογιάννης. Η παρούσα ΙΣΤ Επιστηµονική Συνάντηση έχει ενταχθεί στο επετειακό πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 150 χρόνων από την ίδρυση του Νεότερου Λαυρίου, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Λαυρεωτικής. Η Ε.ΜΕ.Ν.Α έχει στόχο την οργάνωση και λειτουργία βιβλιοθήκης-αναγνωστηρίου στην έδρα της για την εξυπηρέτηση των ενδιαφεροµένων, την έκδοση περιοδικών, πρωτότυπων µελετών και συγγραµµάτων. Θεωρεί σηµαντική την προκήρυξη διαγωνισµών συγγραφής επιστηµονικών µελετών διαφόρων ειδικοτήτων, αλλά και ανάθεσης, εκτέλεσης και υλοποίησης έργων, προκειµένου να αναδειχθούν τεκμηριωμένες προτάσεις που αφορούν τη ΝΑ. Αττική. Από τους άµεσους στόχους της Ε.ΜΕ.Ν.Α, ο πρώτος είναι ήδη σε εξέλιξη από το καλοκαίρι του 2008 και αφορά στη συντήρηση και πρώτη καταγραφή του ενιαίου ιστορικού αρχείου της περιοχής. Συγκεντρώνει τµήµατα αρχείων του δήµου Μαρκοπούλου (τέως δήµου Κρωπίας). Ως επιστέγασµα αυτής της προσπάθειας η Ε.ΜΕ.Ν.Α αποπεράτωσε την καταγραφή, ταξινόµηση και δηµοσιοποίηση του αρχείου του ιατρού Γ. Χατζησωτηρίου, µε ανάρτηση στην ιστοσελίδα της (www.emena.gr), έπειτα από την ευγενική παραχώρηση της οικογένειάς του. Παράλληλα, και άλλα αρχεία δηµοτικών και συνεταιριστικών φορέων πρόκειται να ταξινομηθούν και να δημοσιοποιηθούν δια µέσου της ιστοσελίδας της Ε.ΜΕ.Ν.Α, ώστε να δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης στους ερευνητές. Μέσα από τις προσπάθειες της Ε.ΜΕ.Ν.Α και χάρη στη δραστηριότητα των µελών της, στο ενδιαφέρον των εισηγητών των Επιστημονικών Συναντήσεων αλλά και των φίλων που παρακολουθούν το έργο της, επιδιώκεται η ανάδειξη του σημερινού επιστημονικού δυναμικού, ιδιαίτερα των νέων, που αναμένουμε να δώσουν τη νέα εκκίνηση για την ανάπτυξη της Νοτιοανατολικής Αττικής. Ο πρόεδρος Νικόλαος Παπαγιαννάκος 5

6 Καμινευτές μπροστά στο υπόστεγο των καμίνων Piltz της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου (Ελληνική Εταιρεία) Αρχείο Κ.Γ.Μάνθου (φωτ. τέλη 19ου αι.)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 150 ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΟΤΕΡΟ ΛΑΥΡΙΟ 1865-2015 Αποσπάσματα από τις χειρόγραφες «Εντυπώσεις του Μεταλλειολόγου Ανδρέα Ν. Κορδέλλα» Αρχείο Κ.Γ.Μάνθου 7

8 Το κτηριακό συγκρότημα του Μηχανουργείου και του Χυτηρίου (φωτ. 1911)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 18-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 Αρχείο Κ.Γ.Μάνθου 9

ΑΙΘΟΥΣΑ "ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ" ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 17:30 Προσέλευση Προεδρείο: Γ. Ν. Δερμάτης, Κ. Πόγκας, Ν. Παπαγιαννάκος 18:00 Χαιρετισμοί Πρόεδρος Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής, Αναστάσιος Βλάδος Πρόεδρος Εταιρείας Μελετών ΝΑ. Αττικής, Νικόλαος Παπαγιαννάκος Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής, Πέτρος Φιλίππου-Αγγέλου, Αρχαιολόγος "Σύντομο ιστορικό των Επιστημονικών Συναντήσεων ΝΑ. Αττικής" Δήμαρχος Λαυρεωτικής και Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής, Δημήτριος Λουκάς Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαος Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αριστείδης Μπαλτάς "Κήρυξη Έναρξης ΙΣΤ Επιστημονικής Συνάντησης" ΑΦΙΕΡΩΜΑ: "150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ" Εισαγωγική Ομιλία Κώστας Γ. Μάνθος, Msc Αρχιτέκτων Γιώργος Ν. Δερμάτης, Δρ Ιστορικός του Πανεπιστημίου της Louvain-la-Neuve "Η γενέθλιος ημερομηνία-χρονολογία (5η Μαΐου 1865) του Νεότερου Λαυρίου και ο εορτασμός της 25ετηρίδας (22 Απριλίου 1890). Οι ανάλογοι επετειακοί εορτασμοί στον 20ο αι." Κεντρική Ομιλία Κωνσταντίνος Παναγόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ, τ. Γεν. Διευθυντής Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου Ομάδα Συνεργατών Αναστάσιος Βλάδος, Οικονομολόγος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Γιώργος Ν. Δερμάτης, Δρ Ιστορικός Αθανασία Μαρκουλή, Τραπεζικός, Φιλόλογος-Ιστορικός, Δρ ΕΜΠ Μαριλένα Μαρμάνη, Ιστορικός-Αρχαιολόγος, υπ. Δρ ΕΜΠ "Η συμβολή του Νεότερου Λαυρίου στη σημερινή Ελλάδα" 21:00 Μουσική Εκδήλωση, Κουαρτέτο τζαζ Δ. Κακαβούλης πιάνο, Δ. Κόλλιας σαξόφωνο, Γ. Ζαρέας τρομπόνι, Σ. Σιαμαντίδης κοντραμπάσο Κέρασμα 10

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΜΠΤΗ 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο : Α. Λαζαρίδου, Ο. Κακαβογιάννη 17:30 Μέξη Μαρία, Αρχαιολόγος Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής (ΕΦΑΑΝΑΤ) Καπετάνιος Ανδρέας, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ "Σαν Τζώρτζιο Ντελ Άρμπορο: μιά πρώτη αρχαιολογική ματιά" 17:50 Γκικάκη Μαρία, Δρ Αρχαιολόγος ΔΔΕΑΜ "Θησαυρός νομισμάτων σε μεταλλουργικό εργαστήριο στο Λιμάνι Πασά" 18:10 Τσάιμου Κωνσταντίνα, Αν. καθηγήτρια ΕΜΠ, Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας Τσάιμου Ανθή, MSc. Γεωτεχνικός Μηχανικός και Ορυκτών Πόρων "Συγκρότημα κατεργασίας αργυρούχων μεταλλευμάτων στη θέση Αρύ Λαυρεωτικής" 18:30 Κωστάκης Ευστάθιος, Αρχαιολόγος "Η λατρεία της Δήμητρας και της Κόρης στην περιοχή της Λαυρεωτικής" Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 2η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο : Ε. Ανδρίκου, Μ. Νάζου 19:30 Ασημάκου Ελένη, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ Κακαβογιάννη Όλγα, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων "Από τα νεκροταφεία του αρχαίου δήμου Σουνίου" 19:50 Τσαραβόπουλος Άρης, Αρχαιολόγος Παπαθανασίου Κωνσταντίνα, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ-Θεολόγος "Χθόνια λατρεία στο νεκροταφείο της Φοινικιάς" 20:10 Νάζου Μαργαρίτα, Αρχαιολόγος, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Πανεπιστήμιο Γάνδης Βελγίου "Οι αρχαιολογικές έρευνες της Βελγικής Σχολής Αθηνών στον Θορικό (2010-2015)" 20:30 Νάκας Ιωάννης, Αρχαιολόγος "Οξυπύθμενοι αμφορείς από τη Σούριζα Λαυρίου" Συζήτηση 11

ΑΙΘΟΥΣΑ "ΧΥΤΗΡΙΟ" ΠΕΜΠΤΗ 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1η ΤΟΜΕΑΣ: ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Προεδρείο : Α. Στεφανής, Ε. Γκάμα 17:30 Στεφανής Αθανάσιος, Ερευνητής Ακαδημίας Αθηνών, Καθηγητής-Σύμβουλος Ελλ. Ανοικτού Πανεπιστημίου "Θρησκευτική ζωή σε αρχαίους Δήμους της Ανατολικής Αττικής" 17:50 Αγγελής π. Τιμόθεος, Θεολόγος-Αρχιμανδρίτης Ι.Μ.Μ.Λ "Απεικονίσεις του Νεομάρτυρος Αγίου Κωνσταντίνου του Υδραίου στο Λαύριο" 18:10 Κουτελάκης Χάρης, Αρχαιολόγος, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας "Θέατρο και μεταλλωρύχοι-μεταλλουργοί: Η περίπτωση του Θορικού, της Ελευσίνας και των Δελφών" 18:30 Παπαδημητρίου Γεώργιος, Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Π. "Ανιχνεύοντας το μεταλλευτικό τοπίο της Λαυρεωτικής στην Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο, τέλος του 4ου έως και τον 1ο αιώνα π.χ." Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 2η ΤΟΜΕΑΣ: ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ Προεδρείο : Α. Γουήλ Μπαδιεριτάκη, Ζ. Μάργαρη 19:30 Γουήλ-Μπαδιεριτάκη Άννα-Ιωάννα, Αν. Καθηγήτρια Λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών "Η Νεοελληνική λαογραφία της Νοτιοανατολικής Αττικής, όπως αποτυπώνεται, απ το 1965 στα φοιτητικά και σπουδαστικά χειρόγραφα της Βιβλιοθήκης του Σπουδαστηρίου Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών" 19:50 Μάργαρη Ζωή, Δρ Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας-Εθνολόγος, Ερευνήτρια Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας-Ακαδημία Αθηνών "Από τον Περιστέρη στον Σαλέα: Η μουσικοχορευτική παράδοση των Σπάτων" 20:10 Πρόφης Ιωάννης, Ζωγράφος-Λαογράφος-Συγγραφέας "Το χειρόγραφο Εμ. Μαντού, δασκάλου στο παλαιό Δημοτικό Σχολείο Κορωπίου" 20:30 Τσεβά Αγγελική, Εικαστικός καλλιτέχνης "Η πασιφλώρα (ρολόι) σαν σύμβολο ευτυχίας στα Μεσόγεια" Συζήτηση 12

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 3η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο : Σ. Ραυτοπούλου, Μ. Γκικάκη 17:30 Ντούνη Κερασία, Δρ Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ "Τεχνικά έργα κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία) στη Νοτιοανατολική Αττική" 17:50 Χαριτάκη Ειρήνη, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ "Η διασπορά της αττικής γεωμετρικής κεραμικής στον κόσμο" 18:10 Ραυτοπούλου Στέλα, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ Κοντονίκα Γεωργία, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ "Αμπελοκαλλιέργεια στα Μεσόγεια: διαχρονικές πρακτικές από την ανασκαφή στο οικ. Λιντλ Ελλάς στα Καλύβια Σαρωνικού" Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο : Κ. Ντούνη, Π. Μιχαηλίδη 19:00 Σκαλιά Μαρία, Αρχαιολόγος "Πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα ταφικού χαρακτήρα από την Ανατολική Μεσογαία: πρώτη παρουσίαση" 19:20 Γαλιατσάτου Παναγιώτα, Δρ Αρχαιολόγος Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων "Κεραμική και ταφικά έθιμα από δημοτικά και οικογενειακά νεκροταφεία στη Μεσογαία" 19:40 Βασιλειάδου Μαγδαληνή, Δρ Κλασικής Αρχαιολογίας, ΕΦΑΑΝΑΤ Βήκα Ευφροσύνη, Δρ Οστεοαρχαιολογίας, ΕΦΑΑΝΑΤ "Αρχαίο νεκροταφείο στο Κορωπί: Νέα ανασκαφικά δεδομένα" Συζήτηση 13

ΑΙΘΟΥΣΑ "ΧΥΤΗΡΙΟ" ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 3η ΤΟΜΕΑΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο : Ε. Παπαδάκη-Λάππα, Φ. Μαρμάνη 17:30 Παπαδάκη-Λάππα Ελευθερία, Δρ Κοινωνιολόγος, Εκπαιδευτικός "Λαύριο, επιχειρήσεις, σιδηρόδρομος και λιμάνι, 19ος-20ος αιώνας" 17:50 Αλεξάκης Ελευθέριος, Δρ Εθνολόγος, Λαογράφος, Κοινωνικός Ανθρωπολόγος, τ. Δ/ντής Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών "Εγκαταστάσεις αλλοεθνών και ετεροδόξων στη Λαυρεωτική (1980-2000)" 18:10 Μαρμάνη Φωτεινή, Δρ Κοινωνιολογίας Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών "Στερεότυπα και εκπαίδευση στις Δομές Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο Αλλοδαπών Αττικής" 18:30 Ιατρού Γεώργιος, Μαθηματικός "Αντιστασιακές Οργανώσεις διαφυγής στην διάρκεια της Κατοχής. Τα γεγονότα στην ακτογραμμή Κερατέας-Λαυρίου" Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4η ΤΟΜΕΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Προεδρείο : Σ. Κόλλιας, Ε. Χαίρη 19:20 Νικολάου Δημητριος, Αρχειονόμος-Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας Παπαγιαννάκος Νικόλαος, Αρχιτέκτων ΕΜΠ- DEA Αρχαιολογίας-DEA Γεωγραφίας "Ανάπτυξη και παρουσία του οικισμού και της κτηματικής περιφέρειας του Μαρκόπουλου από τις αρχές του 18ου αι. έως το 1830" 19:40 Νικολάου Δημήτριος, Αρχειονόμος-Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας Παπαγιαννάκος Νικόλαος, Αρχιτέκτων ΕΜΠ- DEA Αρχαιολογίας-DEA Γεωγραφίας "Ανάπτυξη και παρουσία του οικισμού και της κτηματικής περιφέρειας του Μαρκόπουλου από το 1830 έως το 1923" 20:00 Πρόφης Δημήτριος, Οικονομολόγος "Η ταυτότητα των κατοίκων της ανατολικής Αττικής, κατά τον 16ο αιώνα" Συζήτηση 14

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 5η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο: Μ. Μέξη, Α. Καπετάνιος 09:00 Μιχαηλίδη Παναγιώτα, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ Τιμοθέου Ιωάννης, Αρχαιολόγος "Κτιριακό συγκρότημα ύστερων κλασικών χρόνων στην ευρύτερη περιοχή του Αεροδρομίου Σπάτων" 09:20 Γκικάκη Μαρία, Δρ Αρχαιολόγος ΔΔΕΑΜ Κακαβογιάννη Όλγα, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων Τσάτσαρης Ανδρέας, Αναπλ. Καθηγητής τμ. Πολ. Μηχανικών και Μηχ. Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής ΤΕΙ Αθηνών και Δ/ντης Εργαστηρίου Γεωπληροφορικής "Συμβολή παραγόντων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος στην συγκρότηση και ανάπτυξη του αρχαίου αττικού δήμου του Μυρρινούντα" 09:40 Πέτρου Αικατερίνη, Αρχαιολόγος ΕΦΑΑΝΑΤ "Παιχνίδι από νεκροταφείο του αρχαίου δήμου Μυρρινούντος" 10:00 Μουπαγιτσόγλου Κοσμάς, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc Imperial College London "Αρχαία κατάλοιπα στον Υμηττό (8ος π.χ.- 4ος μ.χ. αι.). Ιστορικό πλαίσιο και σημερινή κατάσταση" Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 6η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο: Α. Πέτρου, Β. Σκαράκη 11:00 Σκαράκη Βασιλική, Αρχαιολόγος, ΕΦΑΑΝΑΤ "Σφραγιδόλιθος με παράσταση νέγρου από το ιερό της Άρτεμης στη Βραυρώνα" 11:20 Παπαθωμά Ευαγγελία, Συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, ΕΦΑΑΝΑΤ "Τα νέα ένυδρα ξύλινα ευρήματα της Βραυρώνας. Η παθητική συντήρησή τους-πρώτες παρατηρήσεις" 11:40 Σούλιου Αναστασία, Αρχαιολόγος "Αρχαιολογική Συλλογή Λιοπεσίου" 12:00 Ανδρίκου Ελένη, Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ΕΦΑΑΝΑΤ "Το έργο για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων Σουνίου και Βραυρώνας την περίοδο 2007-2013" Διάλειμμα-Συζήτηση 15

ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 7η ΤΟΜΕΑΣ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Προεδρείο: Κ. Γ. Μάνθος, Μ. Μαρμάνη 13:00 Στουπάκης Μιχάλης, Αρχιτέκτων Μηχανικός Δακορώνιας - Μαρίνα Ιωσήφ, Αρχιτέκτων Μηχανικός "Love_As: Επανάχρηση του Συγκροτήματος Παραγωγής Αρσενικού στο Τεχνολογικό Πολιστιστικό Πάρκο Λαυρίου" 13:20 Κολόμβου Κωνσταντίνα, Αρχιτέκτων εσωτερικού χώρου, διακοσμήτρια "Μια κατάδυση στον ερμητικό κόσμο των στοών: Βιωματικό Μουσείο στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου" 13:40 Μορμόρη Χριστίνα, Αρχιτέκτων Μηχανικός, M.Sc Αναστηλώσεων Ε.Μ.Π. "Βιομηχανικό συγκρότημα στη χερσόνησο Οξυγόνο του Λαυρίου Αττικής" ΣΥΝΕΔΡΙΑ 8η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ (Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή) Προεδρείο: Ε. Γκίνη-Τσοφοπούλου, Ν. Βασιλικού 17:00 Πέτρου Δήμητρα, Αρχαιολόγος, ΕΦΑΑΝΑΤ Παπαγιαννάκος Νικόλαος, Αρχιτέκτων ΕΜΠ, DEA Αρχαιολογίας, DEA Γεωγραφίας "Νεότερα αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά δεδομένα από τον ναό Αγίας Τριάδας στο Μαρκόπουλο" 17:20 Δούλης Αθανάσιος, Αρχιτέκτων μηχανικός, μεταπτυχιακός φοιτητής "Μεταβυζαντινοί ναοί Κρωπίας" 17:40 Χαίρη-Παπαγιαννάκου Ελπίδα, Αρχιτέκτων DPLG, Δρ Αρχαιολόγος "Επιδράσεις της Φραγκοκρατίας σε ναούς των Μεσογείων" 18:00 Βασιλικού Νίκη, Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων ΕΦΑΑΝΑΤ "Ο ναός της Αγίας Παρασκευής στη Παιανία και τα νεότερα στοιχεία για τις οικοδομικές φάσεις και το τοιχογραφικό του διάκοσμο" 18:20 Λαζαρίδου Αναστασία, Δρ Αρχαιολόγος, Διευθύντρια ΕΦΑΑΝΑΤ "Το έργο του Γεωργίου Μάρκου σε Ναούς των Μεσογείων: νέες παρατηρήσεις" Συζήτηση 16

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ "ΧΥΤΗΡΙΟ" ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 5η ΤΟΜΕΑΣ: ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ Προεδρείο: Α. Μαρκουλή, Η. Κονοφάγος 09:00 Φίτρος Μιχάλης, Φοιτητής Γεωλογίας "Ιστολογική ανάλυση και ορυκτοχημικά δεδομένα της φλεβικής μεταλλοφορίας Φιλόνι 80 στην Πλάκας Λαυρεωτικής" 09:20 Σιδέρη-Κονοφάγου Σταυρούλα, Φιλόλογος Κονοφάγος Ηλίας, Δρ Χημικός Μηχανικός "Συμβολή της παραγωγής αργύρου του αρχαίου Λαυρίου στην οικονομία της πόλης κράτους των Αθηνών" 09:40 Μαρκουλή Αθανασία, Τραπεζικός, Φιλόλογος-Ιστορικός-Δρ ΕΜΠ "Η συμβολή του ορυκτού πλούτου της Καμάριζας στην ιστορία του αρχαίου και Νεότερου Λαυρίου" 10:00 Χιώτης Ευστάθιος, Δρ Μηχανικός Μεταλλείων-Μεταλλουργός "Η διάδοση μεταλλευτικής τεχνογνωσίας του Λαυρίου σε άλλες εφαρμογές κατά την αρχαιότητα" Διάλειμμα-Συζήτηση ΣΥΝΕΔΡΙΑ 6η ΤΟΜΕΑΣ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Προεδρείο: Ε. Αλεξάκης, Δ. Νικολάου 11:00 Μακρής Δημήτριος, Ερευνητής τοπικής ιστορίας "Λιγνιτωρυχεία Αττικής, δημιουργία και λειτουργία τους" 11:20 Μπαλόπητα Δέσποινα, Υπ. Δρ. Σχ. Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π. "Η μελέτη μέρους των αρχειακών τεκμηρίων της συλλογής «Ι. Κατσίκα» στο Μουσείο Μεταλλείας Μεταλλουργίας Λαυρίου (Μ.Μ.Μ.Λ.)" 11:40 Μακρής Δημήτριος, Ερευνητής τοπικής ιστορίας Κιούση Βάσω, Διευθύντρια ΕΚΤ&Π "Εξόρυξη-Μεταφορά-Χρήση του Λιγνίτη τον 20ο αι." 12:00 Μαρμάνη Μαριλένα, Ιστορικός-Αρχαιολόγος, υπ. Δρ ΕΜΠ "Η ιστορική βιομηχανική κληρονομιά της πόλης του Λαυρίου, αντικατοπτριζόμενη μέσα από τα μνημεία της και όχι μόνο, ως μάθημα τοπικής ιστορίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση" Συζήτηση 17

ΑΙΘΟΥΣΑ "ΧΥΤΗΡΙΟ" ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 7η ΤΟΜΕΑΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ Προεδρείο: Α. Κανατούρης, Ε. Τσαλικίδης 17:00 Πέππας Γεώργιος, Δικηγόρος "Η Απαρχή της δημόσιας στοιχειώδους εκπαίδευσης στο Λαύριο (Εργαστήρια - Νεάπολη) 1873-1900" 17:20 Ρωκ Μελά Σοφία, Yπεύθυνη ΒΒΕΜ "Τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Βιοτεχνικού Βιομηχανικού Εκπαιδευτικού Μουσείου" 17:40 Τσώνος Νικόλαος, Τεχνολόγος κλωστοϋφαντουργός "Τα Κλωστήρια των Αφών Φαίδωνα και Ιωσήφ Αμπάζογλου και η πορεία τους μέσα στο χρόνο" 18:00 Κανατούρης Αριστείδης, Μαθηματικός-Πληροφορικός, τ.στέλεχος ΙΒΜ "Η Προξενική εκπροσώπηση στο Λαύριο (1874-1940)" Συζήτηση ΑΙΘΟΥΣΑ "ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ" ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 9η ΤΟΜΕΑΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Προεδρείο: Γ. Ν. Δερμάτης, Κ. Γλαντζή-Οικονόμου 10:00 Τσαλιαγκός Πέτρος, Εκπαιδευτικός, Θεολόγος, δ/ντής ΓΕΛ Λαυρίου "Καταγραφές (παρα)ψυχικών φαινομένων από το Λαύριο και την Κερατέα στο περιοδικό «Ψυχικαί Ερευναι (1925-1930)», Η συμβολή του ιατρού Π. Παναγιώτου" 10:20 Γλαντζή Οικονόμου Κυριακή, Ιατρός, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος "Βιογραφία ιατρού Ανδρέα Γεωργίου Αλεξάνδρου" 10:40 Ανανιάδης Λεωνίδας, Ιστορικός "Κοινωνικές δυναμικές και επιρροές των ποδοσφαιρικών συλλόγων στο Λαύριο του Μεσοπολέμου και της Κατοχής" 11:00 Μαρμάνη Μαριλένα, Ιστορικός-Αρχαιολόγος, υπ. Δρ ΕΜΠ "Οι αδελφοποιήσεις του Δήμου Λαυρεωτικής, κατά την χρονική περίοδο 2000-2015" Διάλειμμα-Συζήτηση 12:00 Γενική Συνέλευση και αρχαιρεσίες Ε.ΜΕ.Ν.Α. 18

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ "ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟ" ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΕΔΡΙΑ 10η ΤΟΜΕΑΣ: ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προεδρείο: Κ. Μεθενίτης, Σ. Ιατρού 17:00 Δασενάκης Εμμανουήλ, Καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος "Παρακολουθηση και αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης στον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο με εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Θαλάσσιας Στρατηγικής" 17:20 Μπακέας Ευάγγελος, Επίκ. Καθηγητής, Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας, ΕΚΠΑ "Προσδιορισμός υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε αιωρούμενα σωματίδια PM10 και PM2.5" 17:40 Δρούγκας Σταύρος, Χημικός Καψιμάλη Ιωάννα, Χημικός, υπ. Δρ Χημείας Χασάπης Κωνσταντίνος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Χημείας, ΕΚΠΑ "Αναβάθμιση οικιακών κομπόστ με συγκομποστοποίηση φυτικών υπολειμμάτωνκατηγοριοποίηση προϊόντων. Η εμπειρία στην Παλλήνη" 18:00 Τζαβελοπούλου Κατερίνα, Δρ Κλασικής Αρχαιολογίας "Οικονομία στη διαχείριση φυσικών πόρων και υλικών και σεβασμός του περιβάλλοντος κατά την αρχαιότητα: Παραδείγματα από τη ΝΑ Αττική" 18:20 Κιμπεζής Γεώργιος, Κτηνίατρος "Λεϊσμανίαση: Ζωοανθρωπονόσος με υψηλό επιπολασμό, νοσηρότητα στους σκύλους της περιοχής των Μεσογείων και σποραδικές προσβολές στον ανθρώπινο πληθυσμό. Παρουσίαση του νοσήματος, επιζωοτιολογικά και επιδημιολογικά στοιχεία, τρόπος μετάδοσης και θεραπεία" Συζήτηση Συμπεράσματα ΙΣΤ Επιστημονικής Συνάντησης ΝΑ. Αττικής Μουσική εκδήλωση Η Χορωδία Λαυρίου σε τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζηδάκη και Ηλία Ανδριόπουλου, υπό την διεύθυνση του αρχιμουσικού Θεόδωρου Λεμπέση 19

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 17-28 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2015 Οι παράλληλες εκδηλώσεις, που περιλαμβάνουν τις εκθέσεις, Χαρακτικής, Ζωγραφικής και Βιβλίου, πραγματοποιούνται στο πρόσφατα αποκατεστημένο ιστορικό νεοκλασικό κτήριο του άλλοτε ξενοδοχείου «Η Ευρώπη», ιδιοκτησίας του κ. Αθανασίου Μαρτίνου, ο οποίος, ως χορηγός τους, ευγενικά το παραχώρησε γι αυτόν τον σκοπό. Διεύθυνση: οδός Κ. Πλειώνη 33 και Ευστ. Βογιατζή, Λαύριο Έναρξη: Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015, ώρα 18:00, θα παρευρεθούν οι καλλιτέχνες Διάρκεια: Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015 - Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015 Ώρες λειτουργίας: Τρ.- Παρ. 16.30-21.00, Σάβ. & Κυρ. 11.00-14.00 και 17.00-21.00 Αρχείο Κ.Γ.Μάνθου 20

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ε Κ Θ Ε Σ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ Η Ένωση Ελλήνων Χαρακτών (ΕΕΧ), στο πλαίσιο του εορτασμού των 150 χρόνων του Νεότερου Λαυρίου, εκθέτει έργα των μελών της. Στην έκθεση συμμετέχουν οι: Οδυσσέας Αννιτσάκης, Μιχάλης Αρφαράς, Judy Attwood, Βασιλική Γκαραβέλα, Μαρία Ζαβιτσάνου, Μαρία Ζιάκα, Μίλαν Ζούνιτς, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Γρηγόρης Κότσαρης, Μιχάλης Κότσαρης, Δήμητρα Κουμαντάκη, Κρίσικο Κλέβες, Αναστασία Κωνσταντάκου, Ντίνα Κώτσιου, Γιάννης Λουκάς, Kati Mahrt, Γιάννης Μονογυιός, Ίρις Ξυλά Ξαναλάτου, Ελένη Παττακού, Pino Pandolfini, Δήμητρα Πετροπούλου Δημητράκη, Μαρίνα Προβατίδου, Δήμητρα Σιατερλή, Δημήτρης Σπανόπουλος, Νίκος Σταυρακαντωνάκης, Μαίρη Σχοινά, Ράνια Σχορετσανίτη, Θάλεια Τσερκέζη, Μιχαήλ Φαλκώνης, Μυρτώ Φερεντίνου και Φλωράνς Χρηστάκη. 21

Έ Κ Θ Ε Σ Η Ζ Ω Γ Ρ Α Φ Ι Κ Ή Σ της Κατερίνας Γκρανιά-Παπαδημητρίου με θέμα το Λαύριο Η ζωγράφος Κατερίνα Γκρανιά-Παπαδημητρίου γεννήθηκε στο Λαύριο. Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΕΕΤΕ) της Ένωσης Πτυχιούχων της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΕΠΑΣΚΤ) και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής. Έργα της έχουν εκτεθεί στη Νέα Υόρκη, στο Dortmund της Γερμανίας και σε πολλές ελληνικές πόλεις, ευρίσκονται δε σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, Η.Π.Α., Ιταλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιρλανδία καθώς και στις πινακοθήκες A.S.L. της Νέας Υόρκης και του δήμου Τριπόλεως. 22

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ε Κ Θ Ε Σ Η ΠΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΎΓΧΡΟΝΩΝ ΒΙΒΛΊΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΎΡΙΟ Η βιβλιογραφία για το Αρχαίο και Νεότερο Λαύριο είναι ανεξάντλητη. Η παρούσα έκθεση με παλαιά και σύγχρονα βιβλία πραγματοποιείται για να τιμηθεί η επέτειος των 150 χρόνων και να δοθεί ένα μικρό αισθητικό και ερευνητικό έναυσμα στον επισκέπτη-αναγνώστη. Τα βιβλία προέρχονται από την βιβλιοθήκη της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής, την Δημοτική Βιβλιοθήκη Λαυρίου και βιβλιοθήκες ιδιωτών. 23

24 ΤΟ ΚΤΉΡΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΕΊΟΥ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΎ ΚΈΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΆΣ ΜΗΤΡΟΠΌΛΕΩΣ ΜΕΣΟΓΑΊΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΉΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΉ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΈΡ στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επισκοπείου της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου (κεντρική πλατεία), Λαύριο Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2015, ώρα 18.00 το ντοκιμαντέρ «memoria» του Γιώργου Ιατρού Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015, ώρα 18.30 το ντοκιμαντέρ «Χαλκηδόνα» του Γρηγόρη Οικονομίδη Με την υποστήριξη του Συνδέσμου Κερατέας «Χρυσή Τομή» 25

Τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.) Κακαβογιάννης Ευάγγελος Κακαβογιάννη Όλγα Μπακούρη Ελένη Κανατούρης Αριστείδης Πόγκας Κωνσταντίνος Μάνθος Γεώργιος Καφορέα Καλλιόπη Κούσης Ιωάννης Βουρλάκος Νικόλαος Αλεξάκης Ελευθέριος Κατσάμπας Αριστείδης Γιουρούσης Αντώνιος Κρεμαστιώτης Δημήτριος Μανούσης Αθανάσιος Δρογγίτης Δημήτριος Γεώργιζας Αθανάσιος Πανταλέοντος Αντιγόνη Μάνθος Κωνσταντίνος Δερμάτης Γεώργιος Βογιατζής Γεώργιος Ταμβάκης Σταμάτιος Γλαντζή-Οικονόμου Κυριακή Αλιβιζάτος Κοσμάς Δουκέρης Σπύρος Γονιός Γεώργιος Τεκέρταλη Κανέλλη Τεκέρταλης Αναστάσιος Τρικαλιώτης Γεώργιος Κούκουρα-Μαργαρίτη Αφροδίτη Γκρανιά-Παπαδημητρίου Κατερίνα Γκρανιά Στέλλα Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.) Πρόεδρος: Αναστάσιος Μ. Βλάδος Αντιπρόεδρος: Αριστείδης Γ. Κανατούρης Γενικός Γραμματέας: Κώστας Γ. Μάνθος Ταμίας: Κυριακή Γλαντζή-Οικονόμου Ειδικός Γραμματέας: Πέτρος Τσαλιαγκός Έφορος Ιστορικού Αρχείου: Γιώργος Ν. Δερμάτης Έφορος Βιβλιοθήκης: Αθανασία Μαρκουλή Έφορος Ορυκτολογικού Μουσείου: Νικόλαος Βουρλάκος Αναπλ. Έφορος Ορυκτολογικού Μουσείου: Κωνσταντίνος Γεώργιζας Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου είναι διετής. Πρόεδροι διετέλεσαν: Ε.Χ. Κακαβογιάννης, 15/12/1984-13/01/1991 Α.Γ. Κανατούρης, 15/02/1991-31/01/1993 Γ.Ν. Δερμάτης, 14/02/1993-31/03/2001 Α.Μ. Βλάδος, 10/04/2001-έως σήμερα 26

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής (Ε.ΜΕ.Λ.) ιδρύθηκε το 1984 και αποτελεί τον σύλλογο των επιστημόνων του Λαυρίου και της ευρύτερης περιοχής, αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό Ν.Π.Ι.Δ. που επιδιώκει πολιτιστικούς σκοπούς. Μέλος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH). Οι βασικοί στόχοι της αποσκοπούν σε πολιτιστικές παρεμβάσεις ουσίας, δημιουργία υποδομών και θεσμών, που έχουν σχέση με την μελέτη, σωτηρία και ανάδειξη του ιστορικού-μνημειακού και φυσικού πλούτου της Λαυρεωτικής. Τα κυριότερα από τα πεπραγμένα της Ε.ΜΕ.Λ.: Ίδρυση το 1986 του Ορυκτολογικού Μουσείου Λαυρίου, που προβάλλει τον μεταλλευτικό πλούτο της Λαυρεωτικής και συνεχής εμπλουτισμός του με νέα εκθέματα (αγορές με ίδιους πόρους και δωρεές). Στόχος και όραμά μας η μεταστέγασή του από τη σημερινή ασφυκτικά μικρή στέγη του στο παρακείμενο κατάλοιπο του Μεταλλοπλυσίου της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου, αφού προηγουμένως αναστηλωθεί. Ίδρυση το 2003 του Μουσείου Κεραμικής ΑΚΕΛ-Πάνος Βαλσαμάκης με εκθέματα από δωρεές Λαυριωτών, αλλά και αγορές με ίδιους πόρους. Το Μουσείο στεγάζεται προσωρινά σε κτήριο του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, αναμένοντας την οριστική στέγασή του στο υπό αναστήλωση, με δαπάνες της Περιφέρειας Αττικής, διατηρητέο βιομηχανικό κτήριο «Δεξαμενή καθίζησης» του Μεταλλοπλυσίου. Εκδόσεις μελετών αναφερομένων στη Λαυρεωτική (9 τον αριθμό, η πιο πρόσφατη το 2014), επιστημόνων μελών της Ε.ΜΕ.Λ. Συγκρότηση του Ιστορικού Αρχείου Λαυρίου, με τη συγκέντρωση σημαντικού αρχειακού υλικού. Διοργάνωση, είτε αυτοτελώς, είτε σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς, Επιστημονικών Συναντήσεων και Συνεδρίων. Συνδιοργάνωση με την Ελληνική Φιλοτελική Εταιρεία της Εθνικής Φιλοτελικής Έκθεσης στο Λαύριο (30/9-4/10/2009). Διαχρονική υποδοχή και ξενάγηση στο Λαύριο ειδικών επιστημόνων από όλο τον κόσμο, φοιτητών, μαθητών και οργανωμένων ομάδων. Παρεμβάσεις και αγώνες για τη σωτηρία, προστασία και ανάδειξη των αρχαίων και νεότερων μνημείων της περιοχής, νεοκλασσικών και παραδοσιακών κτηρίων, βιομηχανικής πολιτιστικής κληρονομιάς, του φυσικού περιβάλλοντος και του Εθνικού Δρυμού Σουνίου. Συνεργασία με τοπικούς φορείς σε θέματα κοινωνικά και υγείας. Εμπλουτισμός της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λαυρίου με μεγάλο αριθμό βιβλίων, ιστορικών και σπάνιων εκδόσεων που αφορούν το Λαύριο και τη μεταλλουργία (375 τόμοι), εν αναμονή της επαναλειτουργίας της. Εκδηλώσεις μνήμης και ανέγερση της προτομής του Α. Κορδέλλα και του Κ. Κονοφάγου (σε συνεργασία με τον Δήμο Λαυρεωτικής). Συμβολή στην προσπάθεια για επαναλειτουργία των Σιδηροδρόμων Αττικής (προαστιακού τρένου). Ενεργός συμμετοχή στην κοινή προσπάθεια φορέων για τη δημιουργία του Μουσείου Μεταλλείας- Μεταλλουργίας στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου και την ίδρυση Κέντρου Βιομηχανικών, Τεχνικών και Πανεπιστημιακών Αρχείων (Ε.Μ.Π. και Πανεπιστημίου Αθηνών). Ενεργός συμμετοχή στη διοργάνωση και διεξαγωγή των εκδηλώσεων με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150ετίας από την αναγέννηση του Λαυρίου (1865-2015), σε συνεργασία με τον Δήμο Λαυρεωτικής και τους λοιπούς φορείς της πόλης. 27

28 Ο εσωτερικός χώρος του Μηχανουργείου και εργαζόμενοι (φωτ. 1911)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Αρχείο Κ.Γ.Μάνθου 29

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η Χορωδία Λαυρίου ιδρύθηκε το 1939 στο Λαύριο από ομάδα φιλομούσων Λαυριωτών με προτροπή του τότε ιερέως του Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής Αντωνίου Σιδέρη. Η χορωδία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κοινωνική και πολιτιστική ιστορία του Νεότερου Λαυρίου. Ξεκίνησε ως εκκλησιαστική χορωδία υπό την διεύθυνση του μαέστρου Γεωργίου Τζανετάκη και περνώντας ο καιρός η εμφάνισή της καθιερώθηκε στις Κυριακάτικες λειτουργίες. λαμβάνει μέρος στις ναυτικές εβδομάδες, που τότε διοργανώνονται από την τοπική εφορεία προσκόπων. Το 1965 διασπάται. Ένα κομμάτι των χορωδών αποχωρεί και δημιουργεί μια νέα, μικτή χορωδία. Αρκετοί είναι οι χορωδοί που, μετά από ένα χρονικό διάστημα, επιστρέφουν στην Χορωδία Λαυρίου. Στο τέλος του 1939 ο Γεώργιος Τζανετάκης στρατεύεται και τη διεύθυνση αναλαμβάνει ο Μιχάλης Τζανετάκης. Λίγο καιρό αργότερα ο Γεώργιος Τζανετάκης αναλαμβάνει και πάλι και διευθύνει μέχρι το 2005. Από το 2005 μέχρι το 2011 τη διεύθυνση έχει ο Κωνσταντίνος Μαυριδερός και από το 2014 μέχρι σήμερα ο Θεόδωρος Λεμπέσης. Στην Κατοχή η χορωδία δεν παρουσιάζει καμία δραστηριότητα. Ξεκινάει και πάλι δειλά το 1948. Το 1956 συμμετέχει σε διάφορες εκδηλώσεις του Δήμου Λαυρεωτικής και σε δυο χορωδιακά φεστιβάλ που λαμβάνουν χώρα στο Λαύριο. Το 1958 στην αίθουσα της «Ευτέρπης» θα τραγουδήσει μαζί με τη μικτή χορωδία του Ν. Τσιλίφη. Κάθε χρόνο η παρουσία της εμπλουτίζει τις εκδηλώσεις της πόλης. Συμμετέχει επίσης σε χορωδιακά δρώμενα της Αθήνας και από το 1962 Από το 1982 το ρεπερτόριο της Χορωδίας Λαυρίου εμπλουτίζεται και εκτός από εκκλησιαστικούς ύμνους περιλαμβάνει χορωδιακά τραγούδια ξένων κλασσικών συνθετών αλλά και Ελλήνων, οπερέτες, μαντολινάτες αλλά και σύγχρονων Ελλήνων συνθετών έντεχνης και λαϊκής μουσικής. Το 1981 η χορωδία γίνεται επίσημο σωματείο με καταστατικό και πρώτο πρόεδρο τον Νικόλαο Γλαντζή και εν συνεχεία τον Γεώργιο Λεμπέση. Από το 2002 μέχρι τον Μάιο του 2015 πρόεδρος διετέλεσε ο Ιωάννης Μπαλόπητας και από τον Μάιο του 2015 και μέχρι σήμερα ο Χαράλαμπος Συρίγος. Χρόνο με τον χρόνο η Χορωδία Λαυρίου γίνεται ένα ζωντανό κύτταρο της πόλης, η παρουσία της στην πολιτιστική ζωή της Λαυρεωτικής είναι έντονη με πολλές και διαφορετικές εμφανίσεις με αποκορύφωμα την εκδήλωση που ή ίδια διοργάνωσε το καλοκαίρι του 2015 στα πλαίσια των εκδηλώσεων για εορτασμό των 150 χρόνων του Νεότερου Λαυρίου. 30

31

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 17-28 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2015 ΕΚΘΕΣΕΙΣ Σύγχρονης Ελληνικής Χαρακτικής (Ε.Ε.Χ.) Ζωγραφικής με θέμα το λαυρεωτικό τοπίο και Παλαιών και Σύγχρονων Βιβλίων για το Λαύριο ΠΡΟΒΟΛΈΣ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΈΡ "memoria" 23/11/2015 "Χαλκηδόνα" 24/11/ 2015 ΜΟΥΣΙΚΉ Κουαρτέτο τζαζ 18/11/2015 Χορωδία Λαυρίου 22/11/2015