Καθηγητής στον Τοµέα Αρχαιολογίας Γνωστικό Αντικείµενο: Προϊστορική Αρχαιολογία ΦΕΚ προκήρυξης θέσης: ΦΕΚ διορισµού: 999/29-10-2008 τ.γ Email: efstrati@hist.auth.gr Γραφείο: 304 Τηλ.: 2310-99.7276 Σύντοµο βιογραφικό Γεννήθηκα στην Αυστραλία το 1953 και μεγάλωσα στην Κομοτηνή όπου και τελείωσα τη Μέση εκπαίδευση. Στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εισάγομαι το 1972 και αποφοιτώ το 1976. Την επόμενη χρονιά ξεκινώ τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Bedford College) πάνω σε θέματα προϊστορίας της Ελλάδας και της Μ. Ανατολής με έμφαση στη Mινωϊκή και Μυκηναϊκή αρχαιολογία, τη Νεολιθική του Ελλαδικού Χώρου, την Κυπριακή Προϊστορία, την Προϊστορία της Ανατολίας και την Εθνοαρχαιολογία. Αποκτώ τον πρώτο μεταπτυχιακό μου τίτλο το 1979 (Masters of Arts) από το Bedford College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου με επιβλέποντα καθηγητή τον N. Coldstream. Ακολουθεί το διδακτορικό δίπλωμα (PhD) από το Institute of Archaeology του ίδιου Πανεπιστημίου το 1983 με θέμα "Agios Petros - A Neolithic site in Northern Sporades. Aegean relationships duringthe Neolithic of the 5th millennium BC" με επιβλέποντα καθηγητή τον John Evans και εξεταστές τους C. Renfrew και J. Mellaart. Τον επόμενο χρόνο επιστρέφω στην Ελλάδα και υπηρετώ τη στρατιωτική μου θητεία (1983-85). Αμέσως μετά εργάζομαι για δύο χρόνια (1986-88) ως αρχαιολόγος στην ΙΘ ΕΠΚΑ Κομοτηνής με σύμβαση αορίστου χρόνου. Τον Μάϊο του 1988 εκλέγομαι στη θέση του Λέκτορα της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και το 1992 καταλαμβάνω τη θέση του Επίκουρου Καθηγητή στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Το 1998 μετά από κρίση μονιμοποιούμαι στην ίδια θέση. Το 1999 εκλέγομαι στη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή στην οποία και υπηρετώ μέχρι σήμερα. Το ακαδημαϊκό έτος 1999-2000 δίδαξα για ένα εξάμηνο ως επισκέπτης καθηγητής στη Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Από το 2003 διδάσκω και συντονίζω τη Θεματική Ενότητα Η Αρχαιολογία του Ελληνικού Χώρου στον Κύκλο Σπουδών του Ελληνικού Πολιτισμού, στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Τον Μάιο του 2008 εκλέγομαι στη θέση του Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ.
Η ερευνητική μου δραστηριότητα περιλαμβάνει έρευνες πεδίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό με ανασκαφικά, εθνοαρχαιολογικά και γενικότερα αρχαιολογικά αντικείμενα και ενδιαφέροντα (επιφανειακές έρευνες κλπ). Πρόκειται συνήθως για μακροχρόνιες ερευνητικές δραστηριότητες τις οποίες σχεδίασα και διηύθυνα είτε προσωπικά είτε σε συνεργασία με συναδέλφους. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι ανασκαφικές έρευνές μου (i) στο Νεολιθικό οικισμό της Μάκρης στη Θράκη, (ii) το Εθνοαρχαιολογικό Πρόγραμμα στην Ορεινή Ροδόπη (1986-1999), (iii) οι Επιφανειακές Ερευνες στην Πεδιάδα της Ροδόπης (1992-), και πιο πρόσφατα (μετά το 2000) (iv) το Ελληνοισπανικό Ερευνητικό Πρόγραμμα στην Καταλονία, (v) το Προϊστορικό Αρχαιολογικό Πρόγραμμα στο ΒΔ Τμήμα του Ν. Γρεβενών (2003-), (vi) οι Εθνοαρχαιολογικές έρευνες στο Σουλτανάτο του Ομάν (2005-2008), (vii) η Ανασκαφή στην προ-νεολιθική εγκατάσταση Ούριακος στη Λήμνο (2009-) και (viii) το Αρχαιολογικό Πρόγραμμα Κύπρου (ανασκαφή στην επι-παλαιολιθική θέση Βρέτσια-Ρουδιάς στο Τρόοδος) (2009-). Η στροφή των ερευνητικών μου ενδιαφερόντων τα τελευταία χρόνια σε περιοχές εκτός Ελλάδος με οδήγησαν στο σχεδιασμό τριών Ερευνητικών Προγραμμάτων με αντικείμενο την προϊστορική αρχαιολογία και την εθνοαρχαιολογία σε χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μ. Ανατολής: στην Κύπρο και το Σουλτανάτο του Ομάν στον Περσικό Κόλπο. Ενδεικτικές Δημοσιεύσεις Βιβλία Μονογραφίες ηµοσιεύσεις Agios Petros - A Neolithic site in the Northern Sporades. Aegean relationships during the Neolithic of the 5th millennium BC. BAR. International Series 241, σελ. 429, Oxford, 1985. Archaeological Excavations in Central and Northern Greece (σε συνεργασία με D. Leekley), σελ 184. Noyes Press, New Jersey, 1980. Εθνοαρχαιολογικές Αναζητήσεις στην Ορεινή Ροδόπη Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Βάνιας, σελ. 398, 2002. Μάκρη - Εβρου. Αρχαιολογικός Οδηγός, Μουσείο Κομοτηνής, σελ. 80, (σε συνεργασία με Ν. Καλλιντζή). Θεσ/κη, 1994. Efstratiou, N. The Neolithic Settlement of Knossos in Crete. New Evidence for the Early Occupation of Crete and the Aegean Islands. Contributions by P. Carmona, E. Badal and M. Ntinou, S. Dimitriadis, Manuel Perez Ripoll, A. Sarpaki, M. Madella, Y. Fakorellis and Y. Maniatis. Α Τόμος (σε συνεργασία με Karetsou, A, Ntinou, M) (υπό εκτύπωση). Επιλεγµένα άρθρα New prehistoric finds from Western Thrace Greece, Αnatolica ΧΙΧ, 33-46, 1993.
Production and distribution of a ceramic type in highland Rhodope: an ethnoarchaeological study, Origini, 311-328, 1993. The archaeology of the Greek uplands - the case of the Rhodope mountains, BSA, 88, 135-180, 1993. First evidence for the Palaeolithic in Aegean Thrace. In Bailey, G, E. Adam, E. Panagopoulou, C. Perles and K. Zachos (eds) The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas, BSA Studies 3, 211-215 (σε συνεργασία με Α. Ammerman και Ε. Αδάμ), 1999. The Neolithic of Aegean Thrace. Appendix στο βιβλίο Die Agaische Fruhzeit E. Alram (ed), 567-580, Wien, 1996. Τhe neolithisation of Europe: the Greek experience, Porocilo XXII, 63-82, Ljubljana, 1996. H προϊστορική πασσαλόπηκτη παράδοση του ελλαδικού χώρου - μια αρχαιολογική πειραματική προσέγγιση, Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία, 391-401, Θεσ/κη, 1997. Ευστρατίου, Ν,., Γεω-αρχαιολογικές έρευνες στη λίμνοθάλασσα της Βιστωνίδας στη Θράκη, ΑΕΜΘ, 617-624, (σε συνεργασία με Ammerman, Α και C. Mclennen) Θεσ/κη, 1997. Η έρευνα σ ένα προϊστορικό λατομείο πυριτόλιθου στη Θράκη τα πρώτα αποτελέσματα, ΑΕΜΘ, 31-41, σε συνεργασία με Μ. Φωτιάδη) Θεσ/κη, 1998. Pastoralism in highland Rhodope: archaeological implications from recent observations. In Bartosiewicz, L and Greenfield, H (eds) Transhumant Pastoralism in Southern Europe: Recent Perspectives from Archaeology, History, and Ethnography, 145-158. Archaeolingua Publishers (Academy of Sciences), Budapest, 1999. Excavations at the Neolithic settlement of Makri, Thrace, Greece (1988-1996). A preliminary report, Saguntum 31, 11-62 (συλλογική έκδοση), Valencia, 1998. Πετρωτά Θράκης: προϊστορικό λατομείο πυριτόλιθου, ΑΕΜΘ, 9-19, (σε συνεργασία με Φωτιάδη, Μ και Δ. Παπαγιάννη) Θεσ/κη, 2001. Αναζητώντας τον καθημερινό χρόνο στη νεολιθική Μάκρη: μικρο-δομή και μικροστρωματογραφία δαπέδων, επιφανειών χρήσης και εξωτερικών χώρων, ΑΕΜΘ, 1-9, (σε συνεργασία με Π. Καρκάνα) Θεσ/κη, 2001. Προϊστορικές έρευνες στην Πίνδο. Η ορεινή περιοχή των Γρεβενών. Τα πρώτα αποτελέσματα, ΑΕΜΘ, 581-591 (σε συνεργασία με Biagi, Ρ, Ελεφάντη, Π, και M. Spataro) Θεσ/κη, 2003.
Προϊστορικές ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή της Σαμαρίνας στην Πίνδο του Ν. Γρεβενών, ΑΕΜΘ, 623-631 (σε συνεργασία με Biagi, P, Ελεφάντη, Π και Μ. Ντίνου) Θεσ/κη, 2004. Εφαρμογές της αρχαιολογίας του τοπίου στη Θράκη.Τα πρώτα στοιχεία για τις πρώιμες εγκαταστάσεις στην περιοχή ΑΕΜΘ, 1-9, (σε συνεργασία με Ammerman, A.J, Ντίνου, Μ. και Σ. Μιχάλακα) με Θεσ/κη, 2004. Survey in Aegean Thrace: exploring the landscape. In Iakovou, M (ed) Archaeological Field Survey in Cyprus. Past History, Future Potentials, BSA Studies 11, 183-191, (σε συνεργασία μεa.j. Ammerman) London, 2004. The Neolithic settlement of Knossos: new light on an old picture. In Cadogan, G, Hatzaki, E and A. Vasilakis (eds) Knossos: Palace, City, State, BSA Supplements, 39-49 (σε συνεργασία μεkaretsou, A, Banou, E και Margomenou, D.) London, 2004. Tracing the story of the first farmers in Greece a long and winding road. In Lichter, C and R. Meric (eds) How Did Farming Reach Europe, BYZAS, 143-155, 2005. Looking for the early prehistory of Greek Thrace: research problems, prospects and first results. In Gatsov, I and H. Schwarzberg (eds) Aegean Marmara Black Sea : Present State of Research of the Early Neolithic. ZAKS, 69-82, 2005. The Neolithic site of Makri in Thrace - Greece. Its contribution to the issue of the Neolithic sequence of the 6th millennium in the Balkans. In Vorgic, B (ed) From Starcevo to Vinca, 7-31 (σε συνεργασία με Ν. Ούρεμ-Κώτσου), Zrenjanin, 2006. Prehistoric exploitation of Grevena highland zones: hunters and herders along the Pindus chain of Western Macedonia (Greece), (σε συνεργασία με Biagi, P, Elefanti, P, Karkanas, P and Ntinou, M.), World Archaeology, Special Issue Archaeology at Altitude vol. 38, 3, 415-435, London, 2006. Neolithic households in Greece. The contribution of ethnoarchaeology. In Westgate, R, Fisher, N and J. Whitley (eds) Building Communities: House, Settlement and Society in the Aegean and Beyond, 29-39, Cardiff, 2007. The beginning of the Neolithic in Greece. Probing the limits of a grand narrative. In Antoniadou, S. and A. Pace (eds) Mediterranean Crossroads, 121-133, Athens, 2007. The phytolith archaeological record: strengths and weaknesses evaluated based on a quantitative modern reference collection from Greece, (σε συνεργασία με Tsartsidou, G, Lev-Yadun, S, Albert, R-M, Rosen, A-M and S.Weiner) Journal of Archaeological Science 34, 1262-1275, 2007. Finding the early Neolithic in Aegean Thrace: the use of cores (σε συνεργασία με A.J. Ammerman, M. Ntinou, K. Pavlopoulos, Roberto Gabrielli, K. Thomas & M. A. Mannino) Antiquity 82, 139-150, 2008. Η ορεινή αρχαιολογία της Πίνδου, Εγνατία 12, 45-63. Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής. Θεσσαλονίκη, 2008.
Use of space in a Neolithic village in Greece (Makri): phytolith analysis and comparison of phytolith assemblages from an ethnographic setting in the same area (σε συνεργασία με Tsartsidou,G, Lev-Yadun, S and Weiner, S.) Journal Archaeological Science 36, 2342-2352, 2009. Floor sequences in Neolithic Makri, Greece: micromorphology reveals cycles of renovation, (σε συνεργασία με P. Karkanas), Antiquity 2009, 83, 955-957. Neolithic tells and archaeological narratives uncovering 6 th millennium Makri in Greek Thrace. In Leben auf dem Tell als Soziale Praxis. Kolloquien zur Vor- und Fruhgeschichte Band 14. Eurasien-Abteilung des Deutschen Archaologischen Instituts, 45-55. Bonn. 2010. Middle Palaeolithic chert exploitation in the Pindus Mountains of Western Macedonia, Greece (σε συνεργασία με P. Biagi, D.E. Angelucci, Nisbet, R.) Antiquity 085, 328, 2011. Land and people in tribal societies: aspects of land possession in Neolithic societies. In Relaki, M., Catapoti, D. (eds), An Archaeology of Land Ownership (σε συνεργασία με E. Alphas) London, Routledge. 2010a. In press. An Upland Early Site in the Troodos Mountains, Report of the Department of Antiquity, Cyprus (σε συνεργασία με McCartney, C, Karkanas, P, Kyriakou, D.) 2011. In press. The early camp site of Roudias in upland Troodos: the second season of fieldwork (2010), Report of the Department of Antiquity, Cyprus (σε συνεργασία με McCartney, C, Karkanas, P, Kyriakou, D.) 2012. In press. Ερευνητικά προγράμματα σε εξέλιξη Ανασκαφή του Νεολιθικού οικισμού της Μάκρης-Έβρου. Επιφανειακές έρευνες στην πεδιάδα της Ροδόπης. Προϊστορικές έρευνες στο ΒΔ ορεινό τμήμα του Ν. Γρεβενών. Εθνοαρχαιολογική έρευνα στην περιοχή Ras-Al-Hadd του Ομάν (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μακεδονία). Προϊστορικό Πρόγραμμα στην Κύπρο. Προϊστορικό Πρόγραμμα στη Λήμνο. Προσωπικές ιστοσελίδες http://users.auth.gr/~efstrati/index.html http://prehist-arch.web.auth.gr http://petrotasurvey.hist-arch.uoi.gr