Ιστορία της Τέχνης (ΦΕΚ 805/ 30-6-2000 Τροποπ.: ΦΕΚ 1393/Β/14-9-2006 ) Υπεύθυνος Προγράµµατος: Ευγένιος Ματθιόπουλος, Επίκ. Καθηγητής Πληροφορίες: Γραµµατεία του Τµήµατος 2831077337 & 77379 e-mail: history@phl.uoc.gr ιεύθυνση Ιστοσελίδας: www.history-archaeology.uoc.gr Κ Α Ν Ο Ν Ι Σ Μ Ο Σ Π. Μ. Σ. / Μ Α Θ Η Μ Α Τ Α Σύµβουλοι σπουδών: α) Ευγένιος Ματθιόπουλος, γραφείο 77 Τµήµατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, τηλ. 2831077367, matthiopoulos@phl.uoc.gr, β) Παναγιώτης Ιωάννου, γραφείο 70 Τµήµατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, τηλ. 2831077361, ioannou@phl.uoc.gr. Ι. Παρουσίαση του Προγράµµατος Στο Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας λειτουργεί από το ακαδηµαϊκό έτος 1993-1994 Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) στην «Ιστορία της Τέχνης» στα πλαίσια του Τοµέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σύµφωνα µε τις υπουργικές αποφάσεις (Β7/254/22-6-2000 Φ.Ε.Κ./30.6.00, Β7/58/26.1.1994, Φ.Ε.Κ. 87, τ. Β ) και τις διατάξεις των άρθρων 10 έως 14 του νόµου 2083/1992. Το Π.Μ.Σ. στην «Ιστορία της Τέχνης» έχει ως σκοπό τη διαµόρφωση ειδικών στο χώρο της ευρωπαϊκής και νεότερης ελληνικής τέχνης. Η συµµετοχή στο πρόγραµµα θα επιτρέψει την απόκτηση ειδικευµένων γνώσεων και την εξοικείωση µε τις ερµηνευτικές µεθόδους και τις τεχνικές ανάλυσης του έργου τέχνης. Ανώτατο στάδιο δοκιµασίας, όσον αφορά την εκµάθηση των παραπάνω, είναι η εκπόνηση και η επιτυχής δηµόσια υποστήριξη διδακτορικής διατριβής. Αποτελεί κοινή πεποίθηση των διδασκόντων ότι η ιστορία της τέχνης δεν µπορεί να αντιµετωπίζεται ως µια απλή διαδοχή των µορφών µέσα στο χρόνο, αλλά ότι απαιτείται µια διεπιστηµονική προσέγγιση (ιστορία της λογοτεχνίας και της µουσικής, ιστορία των ιδεολογιών, ιστορία της φιλοσοφίας και της αισθητικής, πολιτική και οικονοµική ιστορία), όπου το καλλιτεχνικό φαινόµενο διακρίνεται ως ένα από τα στοιχεία που συναπαρτίζουν την ιστορία του πολιτισµού. Η νεότερη ελληνική τέχνη εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης. Με βάση την παραπάνω λογική έχουν οργανωθεί τα µαθήµατα γύρω από πέντε θεµατικούς άξονες: Τεχνοτροπίες της ευρωπαϊκής τέχνης Κριτική και θεωρία της τέχνης-αισθητικές θεωρίες Τέχνη - Κοινωνία - Πολιτισµός Ευρωπαϊκή και Νεοελληνική τέχνη Ασκήσεις µπροστά σε πρωτότυπα έργα τέχνης (επισκέψεις Μουσείων και Εκθέσεων).
Το πρόγραµµα φιλοδοξεί µε παραδείγµατα µεγάλης ιστορικής εµβέλειας, να αναδείξει την πολυεδρικότητα τόσο των ίδιων των καλλιτεχνικών φαινοµένων όσο και της µεθόδου προσέγγισής τους. ΙΙ. Τίτλοι και ιάρκεια Σπουδών 1. Τίτλοι Σπουδών Το πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην «Ιστορία της Τέχνη» απονέµει: α) Μεταπτυχιακό ίπλωµα Ειδίκευσης στην Ιστορία της Τέχνης β) ιδακτορικό ίπλωµα στην Ιστορία της Τέχνης 2. ιάρκεια Σπουδών Η χρονική διάρκεια για την απονοµή των τίτλων είναι τέσσερα (4) διδακτικά εξάµηνα κατ' ελάχιστο και πέντε (5) κατ' ανώτατο όριο για το Μεταπτυχιακό ίπλωµα Ειδίκευσης, ενώ για το ιδακτορικό ίπλωµα απαιτούνται επιπλέον έξι (6) διδακτικά εξάµηνα. ΙΙΙ. Προϋποθέσεις Εισαγωγής 1. Κατηγορίες Πτυχιούχων Υποψήφιος για το Π.Μ.Σ. στην «Ιστορία της Τέχνης» πρέπει να είναι πτυχιούχος των Τµηµάτων Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Φιλολογίας, Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών, Κοινωνιολογίας ελληνικών ή ξένων πανεπιστηµίων, καθώς και πτυχιούχος Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών και Αρχιτεκτονικών Σχολών της ηµεδαπής ή της αλλοδαπής. Η επιλογή των µεταπτυχιακών φοιτητών γίνεται σύµφωνα µε το άρθρο 12 παρ. 2 του Ν. 2083/1992 και ειδικότερα συνεκτιµώνται οι εξής παράµετροι (όλες σε δεκάβαθµη κλίµακα): Βαθµός πτυχίου µε συντελεστή 1 Προφορική συνέντευξη µε συντελεστή 2 Γραπτή εξέταση µε συντελεστή 2 Προφορική εξέταση µε συντελεστή 2 Ξένη γλώσσα µε συντελεστή 1 Γραπτή πρόταση υποψηφίου µε συντελεστή 0,5. Προϋπόθεση για να γίνει δεκτός ο υποψήφιος είναι να έχει τη βάση σε όλες τις εξετάσεις (προφορική και γραπτή εξέταση, συνέντευξη και γλώσσα) και να συγκεντρώνει τουλάχιστον 60 µονάδες επί του συνόλου των 85. Οι εισαγωγικές εξετάσεις διενεργούνται το τελευταίο δεκαήµερο του Φεβρουαρίου ή/και του Σεπτεµβρίου εκάστου έτους. Οι ανακοινώσεις για την εξεταστέα ύλη και ο αριθµός των φοιτητών που θα γίνει δεκτός ανακοινώνονται στις αρχές εκεµβρίου και στις αρχές Μαΐου αντιστοίχως.
2. Αριθµός Εισακτέων Ο αριθµός εισακτέων στο πρόγραµµα για τους δύο κύκλους µεταπτυχιακών σπουδών ορίζεται κατ' ανώτατο όριο σε δεκαπέντε (15). IV. Κανονισµός και Πρόγραµµα Σπουδών 1. Πρόγραµµα Μαθηµάτων Α Κύκλου Μεταπτυχιακών Σπουδών Για την απονοµή του Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης προσφέρονται τα εξής µεταπτυχιακά σεµινάρια: A Eξάµηνο 1. Κριτική και θεωρία της τέχνης - Αισθητικές θεωρίες 2. Τέχνη - Κοινωνία - Πολιτισµός Β Εξάµηνο 3. Ευρωπαϊκή και νεοελληνική τέχνη 4. Τεχνοτροπίες της ευρωπαϊκής τέχνης Γ Eξάµηνο 5. Κριτική και θεωρία της τέχνης - Αισθητικές θεωρίες 6. Τεχνοτροπίες της ευρωπαϊκής τέχνης Εξάµηνο 7. Τέχνη - Κοινωνία - Πολιτισµός 8. Τεχνοτροπίες της ευρωπαϊκής τέχνης Οι ασκήσεις σε Μουσεία και Εκθέσεις συνδέονται άµεσα µε σεµινάρια αφιερωµένα στην «Ευρωπαϊκή και νεοελληνική τέχνη» και στις «Τεχνοτροπίες της ευρωπαϊκής τέχνης». Κάθε σεµιναριακό µάθηµα διδάσκεται τρεις ώρες εβδοµαδιαίως επί δεκατρείς εβδοµάδες και αντιστοιχεί σε µια διδακτική µονάδα. Για την κτήση του Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης ο φοιτητής είναι υποχρεωµένος: να συµµετάσχει επιτυχώς σε τέσσερα (4) τουλάχιστον ειδικά µεταπτυχιακά σεµινάρια. Τα σεµινάρια διακρίνονται σε κύρια και συγγενή. Τα τρία από τα τέσσερα πρέπει υποχρεωτικά να είναι της κύριας γνωστικής κατεύθυνσης. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα, µετά από σύµφωνη γνώµη του επιβλέποντος καθηγητή τους, να επιλέξουν άλλο ένα σεµινάριο από τα µεταπτυχιακά σεµινάρια του προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Κλασικής Αρχαιολογίας, της Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων και της Φιλοσοφίας. Η διάρκεια διδασκαλίας των σεµιναρίων είναι τρεις ώρες εβδοµαδιαίως επί 13 εβδοµάδες και αντιστοιχεί σε δεκαπέντε (15) πιστωτικές µονάδες ECTS (π.µ.). Ο µεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να συγκεντρώσει εξήντα(60) π.µ. από την επιτυχή παρακολούθηση και εξέταση στα ειδικά µεταπτυχιακά σεµινάρια. να συντάξει, να παραδώσει και να παρουσιάσει σε σεµινάριο ή colloquium τελική εργασία της οποίας η σύνταξη και η παρουσίαση θα κριθούν επαρκείς από τριµελή επιτροπή, στην οποία συµµετέχει ο καθηγητής που επέβλεψε την εκπόνησή της και δυο µέλη που ορίζονται από τη Γενική Συνέλευση µε την Ειδική Σύνθεση που προβλέπει ο νόµος, ύστερα από πρόταση του επιβλέποντος καθηγητή. Η εκπόνηση και η επιτυχής υποστήριξη της τελικής εργασίας αντιστοιχεί σε εξήντα (60) π.µ. Το θέµα της εργασίας αυτής µπορεί να δίνεται και µετά την επιτυχή ολοκλήρωση δυο σεµιναρίων.
Υποχρεωτικά προσφερόµενα µαθήµατα κατά το ακαδηµαϊκό έτος 2008-2009: Χειµερινό εξάµηνο ακαδηµαϊκού έτους 2008-2009 Τίτλος µαθήµατος Τύπος Πιστωτικές ιδάσκων µαθήµατος µονάδες ECTS Η πρόσληψη του έργου του Βαν Γκογκ κατά τον 20ό αιώνα. Σεµινάριο 15 Ευγένιος Ματθιόπουλος Εαρινό εξάµηνο ακαδηµαϊκού έτους 2008-2009 Τίτλος µαθήµατος Τύπος Πιστωτικές ιδάσκων µαθήµατος µονάδες ECTS Σχέδιο εναντίον χρώµατος: θεωρητικές αντιπαραθέσεις και καλλιτεχνική παραγωγή από το 16 ο έως το 18 ο αιώνα. Σεµινάριο 15 Παναγιώτα Κορνέζου Υλικοτεχνική υποδοµή Για τις ερευνητικές ανάγκες των µεταπτυχιακών φοιτητών του Προγράµµατος η βιβλιοθήκη του Πανεπιστηµίου Κρήτης (http://www.libr.uoc.gr) στο Ρέθυµνο έχει περίπου 180.000 τόµους και 1.000 περίπου ελληνικά και ξένα περιοδικά (ανάµεσα σ' αυτά πλήρεις σειρές των Gazette des Beaux-Arts, Burlington Magazine, Art Bulletin, Art Index, Art History, Art Journal, Arte Veneta, Jahrbuch der kunsthistorischen Sammlungen des allerhöchsten Kaiserhauses, Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, Mitteilungen des kunsthistorischen Institutes in Florenz, Répertoire d'art et d'archéologie, Oud Holland, Wallraf-Richartz Jahrbuch, Zeitschrift für Kunstgeschichte και πολλά άλλα) και περικλείει σηµαντικές ιδιωτικές συλλογές που έχουν περιέλθει σ' αυτό µε αγορά ή δωρεά (συλλογή Αρβανιτίδη, Μερλιέ, Μοάτσου, Ορλάνδου, Παπακώστα, de Simony, Πρεβελάκη κ.ά.). Ειδικά στην Ιστορία της Ευρωπαϊκής Τέχνης, παρ' όλα τα κενά της, η κατάσταση της βιβλιοθήκης είναι αρκετά καλή. Τα τελευταία χρόνια έχουν αποκτηθεί η βιβλιοθήκη και το αρχείο του Γιώργο Πετρή (δωρεά της αδελφής του Ελλης Σίµου) και έχει αγοραστεί η βιβλιοθήκη και το αρχείο του Αλέξανδρου Ξύδη. Λόγω του µακροπρόθεσµου προγραµµατισµού των παραδόσεων και σεµιναρίων γίνονται έγκαιρα νέες αγορές ειδικά για την κάλυψη των άµεσων αναγκών. Στο Ρέθυµνο υπάρχει επίσης η βιβλιοθήκη του "Κέντρου οµήνικος Θεοτοκόπουλος" που λειτουργεί στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών (http://www.ims.forth.gr/). Η βιβλιοθήκη αυτή, που βρίσκεται στο ξεκίνηµά της, είναι εξειδικευµένη στην ισπανική τέχνη του 16ου, 17ου και 18ου όπως και στην ιταλική τέχνη του 16ου αιώνα. Επίσης, η συλλογή διαφανειών έργων της ευρωπαϊκής τέχνης αποτελεί µέρος της φωτοθήκης του τοµέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Η συλλογή αυτή, που συνεχώς εµπλουτίζεται, εµπεριέχει πάνω από 10.000 διαφάνειες, η πλειοψηφία των οποίων έχει αγοραστεί κατ' ευθείαν από τα ξένα µουσεία (Λούβρο, Εθνική Πινακοθήκη Αγγλίας, Εθνική Πινακοθήκη Σκωτίας, κ.ά.). Στους χώρους του Τµήµατος φιλοξενείται Εργαστήριο το οποίο είναι στη διάθεση των φοιτητών. Το Εργαστήριο είναι εξοπλισµένο µε ικανό αριθµό ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων εποπτικών µέσων απαραίτητων στη λειτουργία του ΠΜ.Σ. Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Ο ΤΗΛΕΦΩΝΟ Εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης 2831077374
2. Β Κύκλος Μεταπτυχιακών Σπουδών - Εκπόνηση ιδακτορικής ιατριβής Προϋπόθεση για την αποδοχή µεταπτυχιακού φοιτητή µε σκοπό την εκπόνηση ιδακτορικής ιατριβής στην Ιστορία της Τέχνης είναι η κατοχή Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης των Τµηµάτων Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Φιλολογίας, Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και Κοινωνιολογίας ελληνικού ή ξένου Πανεπιστηµίου ή Ελληνικής ή ξένης Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Σε ορισµένες εξαιρετικές περιπτώσεις µπορούν να γίνουν δεκτοί υποψήφιοι χωρίς Μεταπτυχιακό ίπλωµα Ειδίκευσης εφόσον κριθεί από το Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τµήµατος ότι καλύπτουν τις προϋποθέσεις του Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης µε το ερευνητικό και συγγραφικό τους έργο. Στο πρώτο εξάµηνο µετά την εγγραφή του, ο φοιτητής, σε συνεννόηση µε ένα τουλάχιστον µέλος.ε.π. του Τµήµατος, µπορεί να υποβάλει αίτηση για εκπόνηση διατριβής σε συγκεκριµένο θέµα. Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (Γ.Σ.Ε.Σ.) ορίζει τον επιβλέποντα καθώς και τα άλλα δύο µέλη της συµβουλευτικής επιτροπής, σύµφωνα µε το άρθρο 13 παρ. 1β του Ν 2083/1992. Και τα τρία µέλη της συµβουλευτικής επιτροπής πρέπει να είναι ερευνητές που το αντικείµενό τους έχει σχέση µε το θέµα της υπό εκπόνηση διατριβής. Την ευθύνη για την περάτωση της διδακτορικής διατριβής µέσα σε λογικά χρονικά περιθώρια έχει ο µεταπτυχιακός φοιτητής σε συνεργασία µε τον επιβλέποντα καθηγητή (ή τον επιβλέποντα ερευνητή), όπως ορίζεται από τις σχετικές διατάξεις. Την πρόοδο της εργασίας παρακολουθεί η πιο πάνω τριµελής συµβουλευτική επιτροπή. Η διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής είναι τριετής. Παράταση αυτού του χρόνου επιτρέπεται µόνο µε απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τµήµατος, µετά από εισήγηση του επιβλέποντα καθηγητή. Όταν επίκειται η ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής, η Γ.Σ.Ε.Σ. του Τµήµατος ορίζει, σύµφωνα µε το άρθρο 13 παρ. 1ζ του. Ν. 2083/1992, εξεταστική επιτροπή συµπληρώνοντας την τριµελή συµβουλευτική επιτροπή. Η διδακτορική διατριβή υποστηρίζεται από το µεταπτυχιακό φοιτητή σε ανοικτή συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του Τµήµατος. Για την έγκρισή της απαιτείται η σύµφωνη γνώµη πέντε τουλάχιστον µελών της εξεταστικής επιτροπής, προκειµένου να του απονεµηθεί ο τίτλος του διδάκτορα του Τµήµατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, σύµφωνα µε το άρθρο 13 παρ. 1ζ του Ν. 2083/ 1992. ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΑΚΑ. ΕΤΟΥΣ 2008-2009 Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο ΙΤ124 Ευγένιος Ματθιόπουλος Η πρόσληψη του έργου του Βαν Γκογκ κατά τον 20ό αιώνα. Ε Α Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο ΙΤ125 Τιτίνα Κορνέζου Σχέδιο εναντίον χρώµατος: θεωρητικές αντιπαραθέσεις και καλλιτεχνική παραγωγή από το 16 ο έως τον 18 ο αιώνα. ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Έκθεση Αρχείου Πετρή