ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ 2 0 1 5-2 0 1 6 Α Θ Η Ν Α 2 0 1 5
Επιµέλεια έκδοσης: Δ. Λαμπροπούλου Σ. Μεργιαλή-Σαχά Γ. Πάλλης Δ. Πλάντζος Τελευταία ενηµέρωση: 14.10.2015 Εικόνα εξωφύλλου: Σαράντη Καραβούζη, Μαρμάρινο άλογο, 1993, μεταξοτυπία, 60 74 εκ., (λεπτ.) Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. [1]
Περιεχόµενα ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ... 4 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ... 8 ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ... 11 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ... 14 Α. ΣΤΟΧΟΙ... 14 Ι. Αντικείμενο της Ιστορικής Επιστήμης... 14 ΙΙ. Αντικείμενο των Επιστημονικών Κλάδων της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης... 16 B. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ... 19 Ι. Γενικά... 19 ΙΙ. Μαθήματα... 22 Α. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 22 Β. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ... 22 Γ. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ... 22 Δ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ... 23 ΙΙΙ. Οδηγίες για τους φοιτητές/τριες με έτος εισαγωγής προ του 2011... 64 IV. Περιγραφή μαθημάτων... 69 1. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ... 69 2. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ... 88 V. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-16... 110 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ, ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ... 110 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ, ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ... 113 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ... 114 ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ... 115 VI. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΛΛΑ ΤΜΗΜΑΤΑ... 116 ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ERASMUS... 122 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ... 126 ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ... 127 ΜΟΝΑΔΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ... 130 ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΩΓΗΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ... 131 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΔΟΑΤΑΠ - ΣΥΣΤΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ... 132 [2]
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Πρύτανης Αναπληρωτές Πρύτανη Μελέτιος Αθανάσιος Δημόπουλος Ναπολέων Μαραβέγιας Θωμάς Σφηκόπουλος Κωνσταντίνος Μπουραζέλης Νικόλαος Μυλωνάς Γεώργιος Πολυμενέας Γεώργιος Ζωγράφος ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Κοσμήτωρ Ελένη Καραμαλέγκου [3]
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Διεύθυνση Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημιόπολη Ζωγράφου Αθήνα 157 84 www.arch.uoa.gr Γενικά Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας είναι ένα από τα Τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Τμήμα αποτελείται από δύο Τομείς: α. Τομέας Ιστορίας β. Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Διαθέτει δύο ειδικές Βιβλιοθήκες (Σπουδαστήρια), που στεγάζονται στον 6ο όροφο του κτηρίου της Φιλοσοφικής Σχολής. Ώρες λειτουργίας του Σπουδαστηρίου Ιστορίας: Δευτέρα έως Παρασκευή, 8 π.μ.-6 μ.μ. Ώρες λειτουργίας του Σπουδαστηρίου Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης: Δευτέρα έως Παρασκευή, 9 π.μ.-6 μ. μ. Κατά τις εξεταστικές περιόδους και κατά την περίοδο ισχύος του εαρινού ωραρίου το ΣπουδαστήριοΑρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9 π.μ.-7 μ.μ. Διαθέτει επίσης: Ψηφιακό Εργαστήριο Διδασκαλίας Εργαστήριο Πληροφορικής Εργαστήριο Ψηφιακής Αποτύπωσης του Δημόσιου και Ιδιωτικού Βίου των Βυζαντινώ Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης (με τις Μονάδες: Αρχαιολογικό Πάρκο, Μονάδα Συντήρησης) Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας Μονάδα Ψηφιακών Φωτογραφικών Εφαρμογών [4]
1. Διοίκηση του Τµήµατος Πρόεδρος Γραμματέας Προσωπικό Γραμματείας Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών Αναστασία Παπαδία-Λάλα Ειρ. Κατσικαρέλη Α. Ταχμιτζής Ελπ. Χριστοδούλου Α. Ζαφειρόπουλος Αγγ. Μπερερή (σε άδεια άνευ αποδοχών) Ι. Φιλάος Χρ. Μπάκουλα Γ. Κουρτέση-Φιλιππάκη 2. Διοίκηση των Τοµέων ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Διευθύντρια Ε.ΔΙ.Π: Διοικητικός Δ.Ε. Μ. Ντούρου-Ηλιοπούλου Α. Αντωνόπουλος Χ. Μπαλή Στ. Τζαγάκη ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Διευθυντής Π. Πολυχρονάκου-Σγουρίτσα Ε.Τ.Ε.Π. Μ. Γκιώνη 3. Σπουδαστήρια του Τµήµατος ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Διευθυντής Αναπληρώτρια διευθύντρια Βιβλιοθηκονόμος Διοικητικοί Π.Ε. Κ. Μπουραζέλης Κ. Γαρδίκα Μ. Καρασούλη Μ. Σκούντζου Χρ. Κούκου ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Διευθύντρια Λ. Καραλή Βιβλιοθηκονόμοι Μ. Μένη Ε.Τ.Ε.Π. Στ. Κανακάκη Διοικητικός Π.Ε. Φ. Μπαλλά 4. Ψηφιακό Εργαστήριο Διδασκαλίας Διευθύντρια Αναπληρωτές διευθυντές Μ. Ντούρου-Ηλιοπούλου Κ. Γαρδίκα Π. Πετρίδης [5]
5. Εργαστήριο Πληροφορικής Διευθύντρια Διοικητικός Π.Ε. Ό. Κατσιαρδή-Hering Ι. Ματζαβάκης 6. Εργαστήριο Ψηφιακής Αποτύπωσης του Δηµόσιου και ΙδιωτικούΒίου των Βυζαντινών Διευθύντρια Α. Κόλια-Δερμιτζάκη 7. Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας Διευθύντρια Λ. Καραλή 8. Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης Διευθύντρια: Μ. Κωνσταντουδάκη- Κιτρομηλίδου Υπεύθυνοι Συλλογών: Προϊστορικής Αρχαιολογίας: Κλασικής Αρχαιολογίας: Αρχαίας Γλυπτικής, Επιγραφικής και Εκμαγείων: Βυζαντινής Ζωγραφικής: Βυζαντινής Κεραμικής και Μικροτεχνίας: Διαμεσογειακής και Διαχρονικής Συλλογής Κεραμικής: Ανασκαφικής Έρευνας: Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας: Πετρωμάτων, Μεταλλευμάτων και Αρχαίας Τεχνολογίας: Νεότερης Τέχνης: Λαϊκής Αιθιοπικής Τέχνης: Ε.ΔΙ.Π: Αρχαιολόγος Μουσείων Π.Ε.: Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης Τ.Ε.: Επιστάτης Δ.Ε.: Φύλακες Δ.Ε.: Π. Πολυχρονάκου-Σγουρίτσα Ευρ. Κεφαλίδου Ό. Παλαγγιά Δ. Πλάντζος Μ. Κωνσταντουδάκη- Κιτρομηλίδου Π. Πετρίδης E. Πλάτων Ειρ. Πέππα-Παπαϊωάννου Λ. Καραλή Στ. Κατάκης Δ. Παυλόπουλος Δ. Παυλόπουλος Λ. Αραχωβίτης (Αρχαιολογικό Πάρκο) Μ. Ρογκενμπούκε (Μονάδα Συντήρησης) Α. Σφυρόερα Β. Λέτσιος Ι. Σκορδύλης Χρ. Τραγουδάρας Ι. Κούσουλας, Μ. Χουλιάρας, Ν. Αγγέλης [6]
9. Μονάδα Ψηφιακών Φωτογραφικών Εφαρµογών Υπεύθυνη: Ε. Μαντζουράνη Ε.Τ.Ε.Π. Ν. Μπάκα 10. Σύµβουλοι Σπουδών για το Ακαδηµαϊκό Έτος 2015-16 ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Π. Κονόρτας Κ. Γαγανάκης ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Δ. Πλάντζος (χειμερινό εξάμηνο) Γ. Πάλλης 11. Σύµβουλοι για Φοιτητές ΑΜΕΑ για το Ακαδηµαϊκό Έτος 2015-16 Αικ. Νικολάου Γ. Πάλλης [7]
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Α/Α ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΡΟΦΟΣ 1. ΑΝΕΖΙΡΗ ΣΟΦΙΑ 403 4ος 2. ΒΑΒΟΥΡΑΝΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 720 7ος 3. ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ ΠΑΝΟΣ 717 7ος 4. ΓΑΓΑΝΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 408 4ος 5. ΓΑΡΔΙΚΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ 646 6ος 6. ΓΙΑΝΤΣΗ-ΜΕΛΕΤΙΑΔΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ 646 6ος 7. ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΜΑΡΙΑ 408 4ος 8. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ 612 6ος 9. ΚΑΡΑΛΗ-ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΙΟΥΛΙΑ 405 4ος 10. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ 409 4ος 11. ΚΑΤΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ 404 4ος 12. ΚΑΤΣΙΑΡΔΗ-HERING ΟΛΓΑ 408 4ος 13. ΚΕΠΕΤΖΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ 406 4ος 14. ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ ΕΥΡΥΔΙΚΗ 404 4ος 15. ΚΟΛΙΑ-ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗ ΑΘΗΝΑ 401 4ος 16. ΚΟΝΟΡΤΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ 409 4ος 17. ΚΟΠΑΝΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 404 4ος 18. ΚΟΥΡΤΕΣΗ-ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 719 7ος 19. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ 401 4ος 20. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΔΑΚΗ-ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ 406 4ος 21. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ 403 4ος 22. ΜΑΝΙΑΤΗ-ΚΟΚΚΙΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΤΣΑ 401 4ος [8]
23. ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ 423 4ος 24. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ ΕΥΘΥΜΙΑ 613 6ος 25. ΜΕΡΓΙΑΛΗ-ΣΑΧΑ ΣΟΦΙΑ 408 4ος 26. ΜΟΥΛΙΟΥ ΜΑΡΙΑ (ΜΑΡΛΕΝ) 406 4ος 27. ΜΠΟΥΡΑΖΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 616 6ος 28. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 401 4ος 29. ΝΤΟΥΡΟΥ-ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ 403 4ος 30. ΠΑΛΑΓΓΙΑ-ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΟΛΓΑ 404 4ος 31. ΠΑΛΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 406 4ος 32. ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 405 4ος 33. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ-ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ ΑΝΝΑ 405 4ος 34. ΠΑΠΑΔΙΑ-ΛΑΛΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ 408 4ος 35. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ 401 4ος 36. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 613 6ος 37. ΠΕΤΡΙΔΗΣ ΠΛΑΤΩΝ 406 4ος 38. ΠΛΑΝΤΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 404 4ος 39. ΠΛΑΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ 419 4ος 40. ΠΛΟΥΜΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ 403 4ος 41. ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΟΥ-ΣΓΟΥΡΙΤΣΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 405 4ος 42. ΡΑΠΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 408 4ος 43. ΣΕΙΡΗΝΙΔΟΥ ΒΑΣΩ 409 4ος 44. ΧΑΣΙΑΚΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ 612 6ος 45. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΥΑΝΘΗΣ 403 4ος 46. ΧΡΗΣΤΟΥ ΕΙΡΗΝΗ 401 4ος 47. ΨΩΜΑ ΣΕΛΗΝΗ 403 4ος [9]
ΛΟΙΠΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Ε.ΔΙ.Π. 48. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣΑΝΔΡΕΑΣ Τομέας Ιστορίας 49. ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ Αρχαιολογικό Πάρκο 50. ΜΠΑΛΗ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ Τομέας Ιστορίας 51. ΡΟΓΚΕΝΜΠΟΥΚΕ ΜΙΣΕΛ Μονάδα Συντήρησης 52. ΣΦΥΡΟΕΡΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης 53. ΔΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΔΗΣ Αποσπασμένος από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στο Τμήμα Πληροφορίες για τις ώρες υποδοχής των φοιτητών από τα μέλη ΔΕΠ παρέχονται από τους αντίστοιχους τομείς, καθώς και στην ιστοσελίδα του Τμήματος: http://www.arch.uoa.gr/didaktiko-proswpiko/ores-ypodoxis-koinoy.html Τομέας Ιστορίας: 210 7277400 Τομέας Αρχαιολογίας & Ιστορίας της Τέχνης: 210 7277426, 210 7277432 [10]
ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Α. ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Αρχαία Ιστορία Καθηγητής Κωνσταντίνος Μπουραζέλης Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σελήνη Ψωμά Επίκουρος Καθηγήτρια Σοφία Ανεζίρη Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Καθηγήτρια Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νικολέττα Γιαντσή-Μελετιάδη (σε άδεια κατά το χειμερινό εξάμηνο) Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους Καθηγήτρια Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επίκουροι Καθηγήτριες Αθηνά Κόλια-Δερμιτζάκη Σοφία Μεργιαλή-Σαχά (σε άδεια κατά το χειμερινό εξάμηνο)* Τριανταφυλλίτσα Μανιάτη-Κοκκίνη Κατερίνα Νικολάου Ειρήνη Χρήστου Ιστορία Πρώιµων Νεότερων Χρόνων: Ιστορία Νέου Ελληνισµού (από τον 13ο αι. έως την Ελληνική Επανάσταση) Καθηγήτριες Αναστασία Παπαδία-Λάλα (σε άδεια κατά το εαρινό εξάμηνο) Όλγα Κατσιαρδή-Hering Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επίκουροι Καθηγήτριες Μαρία Ευθυμίου Βάσω Σειρηνίδου Κατερίνα Κωνσταντινίδου Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία (16ος-18ος αι.) Αναπληρωτής Καθηγητής Κωνσταντίνος Γαγανάκης Ιστορία της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας Αναπληρωτής Καθηγητής Παρασκευάς Κονόρτας [11]
Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, 19ος-21ος αι. (Ελλάδα, Ευρώπη, Κόσµος): Νεότερη Ελληνική Ιστορία (από την Ελληνική Επανάσταση έως σήµερα) Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επίκουροι Καθηγητές Λέκτορας Κατερίνα Γαρδίκα Σπυρίδων Πλουμίδης Ευάγγελος Καραμανωλάκης Δήμητρα Λαμπροπούλου (σε άδεια κατά το χειμερινό εξάμηνο) Ιστορία του Μεταπολεµικού Κόσµου Καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου* Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Επίκουρος Καθηγητής Επίκουρος Καθηγήτρια Κωνσταντίνος Ράπτης Μαρία Παπαθανασίου *Αναμένεται το ΦΕΚ διορισμού Β. Τ Ο Μ Ε Α Σ Α Ρ Χ Α Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Κ Α Ι Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Σ Τ Η Σ Τ Ε Χ Ν Η Σ Προϊστορική Αρχαιολογία Καθηγήτριες Αναπληρωτής Καθηγητής Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επίκουροι Καθηγητές Λέκτορες Παναγιώτα Πολυχρονάκου- Σγουρίτσα Ιουλία Καραλή Ελένη Μαντζουράνη Ελευθέριος Πλάτων Γεωργία Κουρτέση-Φιλιππάκη Ιωάννης Παπαδάτος Γεώργιος Βαβουρανάκης (σε άδεια κατά το χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο) Κωνσταντίνος Κοπανιάς Άννα Παπαδημητρίου-Γραμμένου Αφροδίτη Χασιακού-Αργυράκη Κλασική Αρχαιολογία Καθηγήτρια Καθηγητής Επίκουροι Καθηγητές/ Καθηγήτρια Όλγα Παλαγγιά Πάνος Βαλαβάνης Δημήτρης Πλάντζος (σε άδεια κατά το εαρινό εξάμηνο) Ευρυδίκη Κεφαλίδου Χρύσανθος Κανελλόπουλος Στυλιανός Κατάκης [12]
Βυζαντινή Αρχαιολογία Καθηγήτρια Αναπληρωτής Καθηγητής Επίκουρος Καθηγήτρια Λέκτορας Μαρία Κωνσταντουδάκη- Κιτρομηλίδου Πλάτων Πετρίδης Βικτωρία Κέπετζη Γεώργιος Πάλλης Ιστορία της Τέχνης Αναπληρωτής Καθηγητής Επίκουρος Καθηγήτρια Δημήτριος Παυλόπουλος* (σε άδεια κατά το χειμερινό εξάμηνο) Ευθυμία Μαυρομιχάλη (σε άδεια κατά το εαρινό εξάμηνο) Μουσειολογία Λέκτορας Μαρία (Μάρλεν) Μούλιου *Αναμένεται το ΦΕΚ διορισμού [13]
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Α. Στόχοι Ι. Αντικείµενο της Ιστορικής Επιστήµης Αντικείμενο της επιστήμης της ιστορίας είναι η μελέτη του παρελθόντος. Μελέτη, η οποία αγκαλιάζει κάθε τομέα της ανθρώπινης δράσης, όπως την πολιτική, την κοινωνική ζωή, την οικονομία, τον πολιτισμό, την καθημερινότητα, τη σχέση με το φυσικό περιβάλλον, σε οποιαδήποτε στιγμή του παρελθόντα χρόνου. Η μελέτη αυτή εξαρτάται από την ποσότητα, την ποιότητα και το είδος των πηγών (γραπτές, προφορικές, οπτικοακουστικές κ.ά.), τις οποίες διαθέτει ο/η ιστορικός, καθώς και από τις μεθόδους και τις τεχνικές ανάλυσης που θα χρησιμοποιήσει στην προσέγγισή τους. Ο στόχος είναι η κριτική εξέταση, η σφαιρική και πολυεπίπεδη κατανόηση των όσων έχουν συμβεί στο παρελθόν με βάση τα ερωτήματα και τους προβληματισμούς που γεννά η εκάστοτε συγκυρία. Η ιστορική γνώση που παράγεται, κρίνεται και αξιολογείται στο πλαίσιο ενός ανοιχτού και γόνιμου διαλόγου εντός της ιστορικής κοινότητας αλλά και με το ευρύτερο κοινό. Ο Τομέας Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει ως στόχο την κατάρτιση ιστορικών σε όλο το χρονικό και θεματικό φάσμα της ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας, από την αρχαιότητα στη συγχρονία. Στο επίκεντρο των παρεχόμενων σπουδών έχει τεθεί καταρχάς η εξοικείωση των φοιτητών και των φοιτητριών με τη σύγχρονη ιστορική θεωρητική σκέψη και την επιστημονική έρευνα. Η μελέτη διαφορετικών περιόδων αποτελεί έναν ακόμη στόχο του προγράμματος, το οποίο δεν περιορίζεται μόνο στην Ιστορία. Συμπληρώνεται και με μαθήματα από άλλα Τμήματα της Φιλοσοφικής κυρίως Σχολής, με επιδίωξη την πολύπλευρη ανάπτυξη του φοιτητή και της φοιτήτριας, -ιδιαίτερα για όσους και όσες θα διδάξουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση-, καθώς και τη γνωριμία τους με διαφορετικές προσεγγίσεις από τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί στον Τομέα Ιστορίας μια εντυπωσιακή ανάπτυξη του προγράμματος ιστορικών μαθημάτων, το οποίο καλύπτει με σημαντική επάρκεια μια σειρά από περιόδους και γνωστικά αντικείμενα και παρέχει στους φοιτητές και στις φοιτήτριες στέρεα μεθοδολογικά εργαλεία και ουσιαστική γνώση της ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας. Πιο συγκεκριμένα τα ιστορικά μαθήματα εκτείνονται στα παρακάτω πεδία: Θεωρία και Μεθοδολογία της Ιστορίας Eισαγωγή στις Ιστορικές Σπουδές Μεθοδολογικά προβλήματα της Ιστορίας [14]
Εισαγωγή στην Παγκόσµια Ιστορία Αρχαία Ιστορία Ιστορία του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου Ρωμαϊκή Ιστορία Μεσαιωνική- Βυζαντινή Ιστορία Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους Ιστορία Πρώιµων Νεότερων Χρόνων: Ιστορία Νέου Ελληνισμού (από τον 13ο αι. έως την Ελληνική Επανάσταση) Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία (16ος-18ος αι.) Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, 19ος-21ος αι. (Ελλάδα, Ευρώπη, Κόσµος): Νεότερη και σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (από την Ελληνική Επανάσταση έως σήμερα) Ιστορία του Μεταπολεμικού Κόσμου Νεότερη και σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία (1789 έως σήμερα) Η κατεύθυνση Ιστορίας είναι η μία από τις δύο ειδικεύσεις που μπορούν να επιλέξουν οι φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Οι πτυχιούχοι με ιστορική ειδίκευση έχουν καταρχάς τη δυνατότητα να εργαστούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου μπορούν να διδάξουν την Ιστορία και τα άλλα φιλολογικά μαθήματα. Ένας σημαντικός αριθμός των αποφοίτων μας έχει στραφεί με επιτυχία σε άλλες επαγγελματικές επιλογές (διαχείριση πολιτιστικών αγαθών, δημοσιογραφία, επιμέλεια εκδόσεων) στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με βάση τα εφόδια που έχει αποκτήσει στη διάρκεια των σπουδών του, τη συνθετική και κριτική σκέψη, τη γλωσσική επάρκεια, την πολύπλευρη και πολυπρισματική μελέτη των πολιτικών και κοινωνικών φαινομένων. Απόφοιτοι του Τομέα μας, μετά από μεταπτυχιακές σπουδές, διδάσκουν σε ελληνικά και ξένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα να εργαστούν σε εξειδικευμένα κέντρα ιστορικής έρευνας και παραγωγής γνώσης (αρχεία, ερευνητικά κέντρα, βιβλιοθήκες, μουσεία κ.ά.). [15]
ΙΙ. Αντικείµενο των Επιστηµονικών Κλάδων της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης 1. Αρχαιολογία Αντικείμενο της επιστήμης της Αρχαιολογίας είναι η μελέτη του υλικού πολιτισμού του παρελθόντος, με σκοπό την κατανόηση και την ερμηνεία της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής δομής των κοινωνικών συνόλων. Μέσα από τη μελέτη της αρχαίας τεχνολογίας, χειροτεχνίας και τέχνης και των ιδεολογικών παραμέτρων που τις καθορίζουν, αλλά και των πάσης φύσεως οργανικών και ανόργανων καταλοίπων που σχετίζονται με την ζωή του ανθρώπου,ο αρχαιολόγος επιχειρεί να ανασυνθέσει τον τρόπο ζωής, όσο και σκέψης, των αρχαίων κοινωνιών. Η αρχαιολογική έρευνα περιστρέφεται συνήθως γύρω από κεντρικούς θεματικούς άξονες της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως: φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, κοινωνική και πολιτική οργάνωση, θρησκεία και λατρεία, δημόσιος και ιδιωτικόςχώρος, τέχνη, τεχνολογία και αισθητική, οικονομία και εμπόριο, πολεμικές πρακτικές, ταφικά έθιμα, αθλητισμός, κόσμηση και ένδυση κ.ο.κ. Η διδασκαλία της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών επικεντρώνεται στη μελέτη της μεθοδολογίας και της ιστορίας της αρχαιολογικής έρευνας, στην ανασκαφική μέθοδο, στη μελέτη των απαρχών του πολιτισμού στον ελληνικό χώρο και στις γύρω περιοχές, στη μελέτη του κλασικού πολιτισμού και των νεωτερικών του προσλήψεων, καθώς και στη μελέτη των ποικίλων εκφάνσεων της Βυζαντινής Τέχνης. Συγκεκριμένα, εξειδικεύεται στα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα: A. Προϊστορική Αρχαιολογία: Αντικείμενο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας είναι η μελέτη του υλικού πολιτισμού και της οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών από την εμφάνιση του ανθρώπου (2,5 εκατ. χρόνια) έως το τέλος της εποχής του Χαλκού (1100 π.χ.), κυρίως στην περιοχή του ελλαδικού αιγαιακού χώρου και, ευρύτερα, της Ανατολικής Μεσογείου, και περιλαμβάνει τις παρακάτω μεγάλες χρονοπολιτισμικές ενότητες: 1. Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή 2. Νεολιθική Εποχή 3. Πρώιμη, Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού (Ελλαδικός - Κυκλαδικός - Μινωικός - Μυκηναϊκός - Κυπριακός πολιτισμόςκαι νησιωτικός πολιτισμός του ΒΑ Αιγαίου) B. Κλασική Αρχαιολογία: Αντικείμενο της Κλασικής Αρχαιολογίας είναι η μελέτη των υλικών καταλοίπων της ανθρώπινης δραστηριότητας από το τέλος της Εποχής του Χαλκού έως και την Ύστερη Αρχαιότητα στον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο και περιλαμβάνει τις παρακάτω μεγάλες περιόδους: 1. Πρώιμοι Χρόνοι (Πρωτογεωμετρική και Γεωμετρική εποχή) 2. Αρχαϊκοί Χρόνοι 3. Κλασικοί Χρόνοι [16]
4. Ελληνιστικοί Χρόνοι 5. Ρωμαϊκοί Χρόνοι Γ. Βυζαντινή Αρχαιολογία και Αρχαιολογία της Μεταβυζαντινής περιόδου: Αντικείμενο της Βυζαντινής Αρχαιολογίας είναι η μελέτη και ερμηνεία των υλικών καταλοίπων της ανθρώπινης δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των έργων καλλιτεχνικής δημιουργίας διαφόρων κλάδων, από την εμφάνιση του Χριστιανισμού έως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αντικείμενο της Αρχαιολογίας της Μεταβυζαντινής περιόδου είναι η μελέτη και ερμηνεία των μνημείων και γενικά παντοειδών αντικειμένων τέχνης από την Άλωση έως τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους. Το γνωστικό αυτό αντικείμενο περιλαμβάνει τις παρακάτω μεγάλες περιόδους: 1. Παλαιοχριστιανική περίοδος 2. Βυζαντινή περίοδος (Πρωτοβυζαντινή - Μεσοβυζαντινή - Υστεροβυζαντινή) 3. Μεταβυζαντινή περίοδος Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις γενικές αρχές, μεθόδους και τεχνικές της αρχαιολογικής έρευνας πεδίου, κυρίως μέσα από την πρακτική συμμετοχή στην πανεπιστημιακή ανασκαφή στο Πλάσι Μαραθώνα, η οποία είναι εκπαιδευτική και ταυτόχρονα ερευνητική. Στο Τμήμα προσφέρονται επίσης μαθήματα Αρχαιολογίας της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Εγγύς Ανατολής από την Εποχή του Χαλκού έως και το τέλος της Νεοασσυριακής Περιόδου (609 π.χ.). Επιπλέον, προσφέρονται μαθήματαμουσειολογίας, ενταγμένα στην κατεύθυνση της Αρχαιολογίας, προσαρμοσμένα ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες όλου του Τμήματος προβάλλοντας διαφορετικού τύπου μουσεία, εντός και εκτός Ελλάδας, καθώς και τις λειτουργίες τους. Η μουσειολογία μελετά την ιστορία των μουσείων και των συλλογών, τις αξίες και τον ρόλο τους στην κοινωνία, τρόπους οργάνωσης και τομείς λειτουργίας τους, ζητήματα δεοντολογίας και καλής πρακτικής και φυσικά τις ποικίλες δραστηριότητές τους. Τα μαθήματα που προσφέρονται έχουν ως στόχο να αναδείξουν την επιστήμη της μουσειολογίας, τις αξίες και ερμηνείες των μουσείων, των μουσειακών αντικειμένων και των συλλογών καθώς και τη σχέση αυτών με τους ανθρώπους, να εξοικειώσουν τους φοιτητές με μουσειοπαιδαγωγικές θεωρίες και πρακτικές και να τους προετοιμάσουν για έναν επόμενο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών στη μουσειολογία, εφόσον το επιθυμούν. [17]
2. Ιστορία της Τέχνης Η Ιστορία της Τέχνης ως γνωστικό αντικείμενο εξετάζει την Τέχνη (Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική, Χαρακτική, Διακοσμητική) της Μεσαιωνικής Δύσης και των Νεότερων Χρόνων, καθώς και εκφάνσεις της Σύγχρονης Τέχνης, σε όλον τον κόσμο. Ως ειδικός επιστημονικός κλάδος συγκροτήθηκε στη Γερμανία κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και ανέπτυξε δικά της, ευδιάκριτα μεθοδολογικά εργαλεία. Η μορφολογική/τεχνοτροπική ανάλυση και η εικονογραφική/εικονολογική θεωρία είναι από τις σημαντικότερες προσεγγίσεις έργων τέχνης που γνώρισαν ευρύτατη εφαρμογή και αποδοχή. Στον 20όν αιώνα άλλωστε εμφανίζονται στην Ιστορία της Τέχνης πολλαπλές ερμηνευτικές τάσεις που συνδέονται με την Ψυχανάλυση, την Κοινωνική Ανθρωπολογία, τη Σημειωτική, τον Μαρξισμό, κ.ά. Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών η διδασκαλία της Ιστορίας της Τέχνης εξειδικεύεται στις παρακάτω τεχνοϊστορικές ενότητες: 1. Τέχνη της Αναγέννησης 2. Τέχνη του Μπαρόκ και του Ροκοκό 3. Νεότερη Ευρωπαϊκή Τέχνη - Νεοελληνική Τέχνη 4. Σύγχρονη Τέχνη Η αρχαιολογική παιδεία και η γνώση της ιστορίας της τέχνης αποτελούν τη βάση της αισθητικής και πνευματικής καλλιέργειας και κυρίως στηρίζουν και ολοκληρώνουν την ιστορική αντίληψη. Η γνώση των ιστορικών γεγονότων και της εξέλιξης του πνεύματος και των ιδεών, όπως προκύπτει από τα κείμενα, αντικείμενα μελέτης φιλολόγων και ιστορικών ολοκληρώνεται με τη γνώση των υλικών καταλοίπων των πολιτισμών αντικείμενο μελέτης των αρχαιολόγων και ιστορικών της τέχνης. Η κύρια επαγγελματική κατεύθυνση του αρχαιολόγου και του ιστορικού της τέχνης είναι η απορρόφησή του στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Κράτους, στόχος της οποίας είναι η αρχαιολογική έρευνα και η προστασία των μνημείων (εντοπισμός, αποκάλυψη, μελέτη, συντήρηση, ανάδειξη και νομική προστασία), καθώς και η οργάνωση μουσείων και εκθέσεων. Αποφασιστική υπήρξε πάντοτε, η συμβολή των αρχαιολόγων και ιστορικών της τέχνης στη διατήρηση και ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας του ελληνικού χώρου, με τη διάσωση των αρχαίων μνημείων και έργων τέχνης, των παραδοσιακών οικισμών και του ιστορικού, εν γένει, αλλά και φυσικού τοπίου μέσα στο οποίο έζησε και έδρασε ο άνθρωπος. Δημιουργούν, έτσι, κίνητρα επισκεψιμότητας και επικοινωνίας με ανθρώπους από όλο τον κόσμο με πολλαπλά οφέλη, μεταξύ των οποίων και οικονομικά. Αρχαιολόγοι και ιστορικοί της τέχνης απασχολούνται επίσης σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά και σε Ερευνητικά Ιδρύματα, καθώς και σε ιδιωτικά Μουσεία και Συλλογές. Τέλος, η Μέση Εκπαίδευση απορροφά μεγάλο μέρος αποφοίτων του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. [18]
B. Οργάνωση του Προγράµµατος Σπουδών Ι. Γενικά Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας περιλαμβάνει δύο κατευθύνσεις σπουδών, που αντιστοιχούν σε δύο ειδικεύσεις: α) ειδίκευση Ιστορίας και β) ειδίκευση Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Η επιλογή κατεύθυνσης δηλώνεται από τον φοιτητή στη Γραμματεία μετά την ολοκλήρωση του Δ εξαμήνου των σπουδών του. Με την ειδίκευση, ο φοιτητής εμβαθύνει, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης έρευνας, σε ορισμένες εποχές ή επιμέρους κλάδους και αποκομίζει ειδικές γνώσεις, ερεθίσματα και μεθόδους προσέγγισης της ιστορικής και αρχαιολογικής επιστήμης. Το πτυχίο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, και των δύο κατευθύνσεων, εξασφαλίζει Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια στους αποφοίτους του ώστε να είναι δυνατή η απορρόφησή τους και από τη Μέση/Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Για τους εισαχθέντες προ του 2013, η Παιδαγωγική Επάρκεια εξασφαλίζεται από το πρόγραμμα το οποίο ήδη ακολουθούν. Για όσους έχουν εισαχθεί από το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 και στο εξής, η Παιδαγωγική Επάρκεια εξασφαλίζεται σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στις σελ. 40-63 του παρόντος Οδηγού. Ο ελάχιστος χρόνος ολοκλήρωσης των σπουδών δεν μπορεί να είναι κατώτερος των 8εξαµήνων, κατά τα οποία οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν οι ίδιοι το πρόγραμμά τους. Τα μαθήματα χωρίζονται σε μαθήματα Βάσης, σε μαθήματα Κορµού, σε μαθήματα Ειδίκευσης και σε μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής. Τα μαθήματα Βάσης περιλαμβάνουν μαθήματα Φιλολογίας και Παιδαγωγικής, τα οποία οι φοιτητές του Τμήματός μας υποχρεούνται να παρακολουθήσουν, προκειμένου να διαμορφώσουν τη βάση εκείνη των γνώσεων που θα τους επιτρέψει να προσεγγίσουν, με την απαραίτητη ευρύτερη εποπτεία, τον επιστημονικό κλάδο που θα επιλέξουν, αλλά και να ανταποκριθούν επιτυχέστερα στις απαιτήσεις της πιθανής μελλοντικής τους απορρόφησης στη Μέση Εκπαίδευση. Τα μαθήματα Κορµού περιλαμβάνουν μαθήματα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης και είναι υποχρεωτικά για τους φοιτητές των δύο κατευθύνσεων. Με τα μαθήματα αυτά, οι φοιτητές του Τμήματός μας αποκτούν έναν κοινό κορμό γνώσεων, με αφετηρία τον οποίο μπορούν, στη συνέχεια, να εμβαθύνουν σε ειδικότερους κλάδους της επιστήμης τους μέσω των μαθημάτων Ειδίκευσης. Η κατηγορία αυτή μαθημάτων περιλαμβάνει Υποχρεωτικά και Επιλεγόµενα. Από τα προσφερόμενα Επιλεγόμενα μαθήματα Ειδίκευσης υποχρεούται ο φοιτητής να επιλέξει μέχρι το πέρας των σπουδών του τουλάχιστον δύο σεμιναριακά μαθήματα, στα οποία η απόδοσή του θα ελέγχεται με σεμιναριακή εργασία, που θα αποδεικνύει την ικανότητά του στον χειρισμό της επιστημονικής μεθόδου, στον εντοπισμό θεμάτων με ερευνητικό ενδιαφέρον και στην κριτική τοποθέτηση απέναντι στο θέμα που εξετάζεται. Προσφέρονται επίσης μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής, τα οποία ο φοιτητής μπορεί να επιλέξει από δύο κατηγορίες μαθημάτων (βλ. παρακάτω). Μία από αυτές τις κατηγορίες είναι μαθήματα, υποχρεωτικά ή επιλεγόμενα, που προσφέρονται από την άλλη κατεύθυνση. Μαθήματα του Τμήματος προσφέρονται στα υπόλοιπα Τμήματα της Σχολής είτε ως υποχρεωτικά είτε ως επιλεγόμενα (σε συνδιδασκαλία). [19]
Συγκρότηση ψηφιακού εργαστηρίου για την εξυπηρέτηση των αναγκών διδασκόντων και διδασκομένων. Στεγάζεται σε χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου, στον β όροφο του κτηρίου της ΦιλοσοφικήςΣχολής, και χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη διεξαγωγή μαθημάτων, στα οποία απαιτείται η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή από διδάσκοντες και διδασκομένους. Πρακτική Άσκηση Φοιτητών (ΕΠΕΔΒΜ-ΕΣΠΑ 2007-2015) Το Πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος Ιστορίας καιαρχαιολογίας στοχεύει στην ερευνητική και επαγγελματική εξοικείωση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού φοιτητών και φοιτητριών του Τμήματος, στους φυσικούς χώρους επαγγελματικής τους δραστηριότητας, προκειμένου να επιτευχθεί η δημιουργία διαύλου αμφίδρομης μετάδοσης πληροφοριών μεταξύ πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και συναφών προς αυτήν υπηρεσιών, με σκοπό την αμοιβαία συνεργασία. Η πρακτική άσκηση των φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας είναι προαιρετική και πραγματοποιείται σε Εφορείες Αρχαιοτήτων, Ιστορικά Αρχεία, Μουσεία, Βιβλιοθήκες, Υπηρεσίες των Υπουργείων, Πολιτισμού και Τουρισμού, Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθώς και σε ερευνητικά ιδρύματα, τα σχετικά με την Ιστορία της Τέχνης. Διευκρινίζεται ότι το Πρόγραμμα Πρακτική Άσκηση Φοιτητών (ΠΠΑ) εντάσσεται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης (ΕΠΕΔΒΜ) του Υπουργείου Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο-ΕΚΤ) και από Εθνικούς Πόρους. Την επιστημονική ευθύνη του Προγράμματος Πρακτικής Άσκησης έχειη κ. Γ. Κουρτέση-Φιλιππάκη. Τα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων φοιτητών/τριών για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα αυτό είναι η βαθμολογία τους και το εξάμηνο φοίτησής τους (από το Β εξάμηνο και εξής). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται για τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα στην κα. Μ. Χαρίση, κυψέλη 409. Πρακτική Άσκηση Φοιτητών (Εθελοντική) Στo πλαίσιo του Τομέα Ιστορίας λειτουργεί πρόγραμμα εθελοντικής εργασίας των φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας σε Αρχεία και Ερευνητικά Κέντρα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στις υπεύθυνες του προγράμματος: αναπληρώτρια καθηγήτρια Μ. Ευθυμίου και καθηγήτρια Α. Κόλια-Δερμιτζάκη. Από τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης προσφέρονται επίσης μαθήματα και ελεύθερα φροντιστήρια. [20]
Βιβλιοθήκες Οι δύο Βιβλιοθήκες του Τμήματος (Σπουδαστήριο Ιστορίας και Σπουδαστήριο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης) διαθέτουν περίπου 70.000 τόμους εξειδικευμένων βιβλίων και περιοδικών. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους έχει ήδη καταγραφεί ηλεκτρονικά και το έργο αυτό συνεχίζεται. Η αναζήτηση μπορεί να γίνει στη διεύθυνση: http://www.lib.uoa.gr/yphresies/opac/ Ιστοσελίδα Η ιστοσελίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας βρίσκεται στη διεύθυνση: www.arch.uoa.gr. Οι φοιτητές μπορούν να συμβουλεύονται την ιστοσελίδα για το περιεχόμενο και την εξεταστέα ύλη των μαθημάτων και για ανακοινώσεις που τους αφορούν. Επιπλέον, σε μεγάλο αριθμό μαθημάτων προσφέρεται η δυνατότητα πρόσβασης στην ηλεκτρονική τάξη (http://eclass.uoa.gr). [21]
ΙΙ. Μαθήµατα Α. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1) Κάθε μάθημα θα πρέπει να διδαχθεί εξαμηνιαίως επί 13 πλήρεις εβδομάδες κατ ελάχιστον, άλλως θεωρείται μη διδαχθέν. 2) Το χειμερινό εξάμηνο αρχίζει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου και το εαρινό εξάμηνο λήγει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου. 3) Μετά την πάροδο του χρονικού διαστήματος που προβλέπεται ως ελάχιστη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών του Τμήματος προσαυξημένου κατά δύο (2) έτη, δεν χορηγούνται οι πάσης φύσεως παροχές προς τους φοιτητές (ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, υποτροφίες επίδοσης και υποτροφίες και δάνεια ενίσχυσης, δωρεάν σίτιση, στέγαση και παροχή διδακτικών βιβλίων ή άλλων βοηθημάτων, διευκόλυνση για τις μετακινήσεις κ.ά.). 4) Στο Τμήμα δεν προβλέπεται διαδικασία βελτίωσης βαθμού σε ήδη εξετασθέντα μαθήματα. 5) Oι φοιτητές κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους δεν δικαιούνται δωρεάν βιβλία περισσότερα από τον υποχρεωτικό αριθμό μαθημάτων του προγράμματος σπουδών τους (52 μαθήματα). Β. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Για την απόκτηση του πτυχίου απαιτείται η επιτυχής παρακολούθηση 52μαθημάτων, το καθένα από τα οποία διδάσκεται επί τρεις ώρες κάθε εβδομάδα. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (νόμος 3374/2-8-2005), το πρόγραμμα σπουδών είναι οργανωμένο με βάση το σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης πιστωτικών μονάδων ECTS π.µ.. Οι πιστωτικές μονάδες εκφράζουν ποσοτικά την εργασία που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων μάθησης και ο οποίος κατά τη διάρκεια ενός εξαμήνου αποτιμάται σε τριάντα (30) π.µ. Συνολικά, στη διάρκεια της φοίτησής τους οι φοιτητές θα πρέπει να συγκεντρώσουν 240 π.µ. (ECTS) τουλάχιστον. Σημ.: Στο ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ο αριθμός των τριάντα πιστωτικών μονάδων κατά εξάμηνο και των συνολικά 240 πιστωτικών μονάδων ισχύει κατά προσέγγιση. Γ. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ Το πτυχίο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών εξασφαλίζει Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια στους αποφοίτους του ώστε να είναι δυνατή η απορρόφησή τους και από τη Μέση / Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Για όσους έχουν εισαχθεί από το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 και στο εξής, η Παιδαγωγική Επάρκεια εξασφαλίζεται σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στις σελ. 40-63 του παρόντος Οδηγού. Οι προ του 2013-2014 εισαχθέντες φοιτητές του Τμήματος καθώς και οι πτυχιούχοι αυτού ΔΕΝ υπάγονται στις σχετικές με την υποχρέωση πιστοποιημένης παιδαγωγικήςδιδακτικής επάρκειας διατάξεις και το πτυχίο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τους διασφαλίζει αυτομάτως τη δυνατότητα συμμετοχής σε μελλοντικούς διαγωνισμούς ΑΣΕΠ για τον κλάδο «ΠΕ02 Φιλολόγων», όπως αυτό ίσχυε και πριν από την ψήφιση του ν. 3848/2010. [22]
Δ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ α.φοιτητεσ/τριεσ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΙΣΑΧΘΕΙ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΕΤΗ 2011-12 ΚΑΙ 2012-13 Οι πιστωτικές μονάδες οργανώνονται σε τρίωρα εξαμηνιαία μαθήματα που ενδέχεται να συνοδεύονται από φροντιστηριακές ασκήσεις ή επιτόπια μαθήματα προς ενδιαφερόμενους φοιτητές.τα μαθήματα κατανέμονται στις ακόλουθες ενότητες: 1) Μαθήµατα υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις α) Μαθήματα Βάσης: 11 μαθήματα= 40 π.μ. (9 μαθήματα από το Τμήμα Φιλολογίας 3,5 π.μ και 2 μαθήματα από το Τμήμα Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας 4 π.μκαι 4,5 π.μ., αντιστοίχως) β) Μαθήματα Κορμού: 20 μαθήματα 5 π.μ = 100 π.μ. Ειδικότερα: Μαθήματα Ιστορίας: 10 μαθήματα 5 π.μ = 50 π.μ. Μαθήματα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης: 10 μαθήματα 5 π.μ = 50 π.μ. 2. Μαθήµατα κατεύθυνσης α) Μαθήματα Ειδίκευσης: 1 17 μαθήματα, που οργανώνονται για την: Κατεύθυνση Ιστορίας σε: 8 μαθήματα 9 μαθήματα Υποχρεωτικά Ειδίκευσης Επιλεγόμενα Ειδίκευσης 40,5 π.μ. (7 μαθήματα 50,5-54 π.μ. 5 π.μ. και 1 μάθημα 5,5 π.μ) (αναλυτικά παρακάτω) 1 Από τα προσφερόμενα Επιλεγόμενα μαθήματα Ειδίκευσης υποχρεούται ο φοιτητής να επιλέξει μέχρι τέλους των Σπουδών του τουλάχιστον δύο σεµιναριακά µαθήµατα.η επίδοση του φοιτητή στα σεμιναριακά μαθήματα θα διαμορφώνεται με βάση την όλη συμμετοχή του, την προφoρική παρουσίαση σεμιναριακής εργασίας κατά τη διάρκεια του εξαμήνου και την τελική γραπτή μορφή της εργασίας αυτής, που θα αποδεικνύει την ικανότητά του στον χειρισμό της επιστημονικής μεθόδου, στον εντοπισμό ζητημάτων που ενδιαφέρουν ερευνητικά και στην κριτική τοποθέτηση απέναντι στο εξεταζόμενο θέμα, καθώς και την τήρηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Η συμμετοχή του φοιτητή στα σεμιναριακά μαθήματα είναι υποχρεωτική. Η απουσία του φοιτητή σε περισσότερα από δύο (2) τρίωρα μαθήματα ενός σεμιναριακού μαθήματος συνεπιφέρει τη μη αναγνώριση του μαθήματος αυτού.το μέγεθος των γραπτών σεμιναριακών εργασιών θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 5.500 και 7.000 λέξεων, συμπεριλαμβανομένων των παραπομπών. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των φοιτητών ανά σεμινάριο δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει τους 23. [23]
Κατεύθυνση Αρχαιολογίας σε: 9 μαθήματα 8 μαθήματα Υποχρεωτικά Ειδίκευσης Επιλεγόμενα Ειδίκευσης 46 π.μ. (8 μαθήματα 45-48 π.μ. 5 π.μ. και 1 μάθημα 6 π.μ.) (αναλυτικά παρακάτω) β) Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 4 μαθήματα Ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων των μαθημάτων ελεύθερης επιλογής από άλλο Τμήμα ή άλλησχολή, εκτός του Τμήματός μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ορίζεται σε 3. ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ, σε περίπτωση που οι φοιτητές επιλέξουν ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής μαθήματα του Τμήματός μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, από την ίδια ή την άλλη κατεύθυνση σπουδών τους, πέραν των όσων υποχρεούνται για τη λήψη του πτυχίου τους, ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων των μαθημάτων αυτών αντιστοιχεί στον αριθμό των πιστωτικών μονάδων που δίδεται από το Τμήμα μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, σύμφωνα με τον παρακάτω κατάλογο. Συγκεντρωτικά η κατανομή των διδακτικών και πιστωτικών μονάδων έχει ως εξής: Για την κατεύθυνση Ιστορίας: Κατηγορία Είδος Αριθµός Π.Μ. Υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις Κατεύθυνσης Σύνολο Βάσης 11 40 Κορμού 20 100 Υποχρεωτικά 8 40,5 Ειδίκευσης Επιλεγόμενα 9 50,5-54 Ειδίκευσης Ελεύθερης 4 Κυμαινόμενος αριθμός π.μ., σύμφωνα με τη ρύθμιση Επιλογής για τις π.μ. των μαθημάτων ελεύθερης επιλογής 52 231-234,5 π.μ και επιπλέον οι π.μ. των τεσσάρων μαθημάτων ελεύθερης επιλογής [24]
Για την κατεύθυνση Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης: Κατηγορία Είδος Αριθµός Π.Μ. Υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις Κατεύθυνσης Σύνολο Βάσης 11 40 Κορμού 20 100 Υποχρεωτικά 9 46 Ειδίκευσης Επιλεγόμενα 8 45-48 Ειδίκευσης Ελεύθερης 4 Κυμαινόμενος αριθμός π.μ., σύμφωνα με τη ρύθμιση Επιλογής για τις π.μ. των μαθημάτων ελεύθερης επιλογής 52 231-234 π.μ. και επιπλέον οι π.μ. των τεσσάρων μαθημάτων ελεύθερης επιλογής Προσφερόµενα µαθήµατα Αναλυτικότερα οι πιστωτικές μονάδες ανά προσφερόμενο μάθημα έχουν ως εξής: ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ α) Μαθήματα Βάσης π.μ. 11 μαθήματα 40 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία I 3,5 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία II 3,5 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία III 3,5 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία IV ή Γλωσσολογία 3,5 Λατινική Φιλολογία I 3,5 Λατινική Φιλολογία II 3,5 Βυζαντινή Φιλολογία 3,5 Νεοελληνική Φιλολογία I 3,5 Νεοελληνική Φιλολογία II 3,5 Παιδαγωγικά I 4 Παιδαγωγικά II 4,5 Σύνολο 40 β) Μαθήματα Κορμού π.μ. 20 μαθήματα 100 Μαθήματα Ιστορίας π.μ. ΙΙ 03 Εισαγωγή στην Παγκόσμια Ιστορία 5 ΙΙ 04 Εισαγωγή στις Ιστορικές Σπουδές 5 ΙΙ 10 Αρχαία Ιστορία Α 5 ΙΙ 11 Αρχαία Ιστορία Β 5 ΙΙ 12 Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Α 5 ΙΙ 13 Βυζαντινή Ιστορία Α 5 ΙΙ 21 Βυζαντινή Ιστορία Β 5 [25]
ΙΙ 14 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Α 5 ΙΙ 17 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Α 5 ΙΙ 18 Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α 5 Σύνολο 50 Μαθήματα Αρχαιολογίας ΙΑ 04 Εισαγωγή στην Επιστήμη της Αρχαιολογίας 5 ΙΑ 02 Προϊστορική Αρχαιολογία Α 5 ΙΑ 10 Προϊστορική Αρχαιολογία Β 5 ΙΑ 11 Κλασική Αρχαιολογία Α 5 ΙΑ 12 Κλασική Αρχαιολογία Β 5 ΙΑ 13 Βυζαντινή Αρχαιολογία Α 5 ΙΑ 14 Βυζαντινή Αρχαιολογία Β 5 ΙΑ 17 Εισαγωγή στην Επιστήμη της Ιστορίας της Τέχνης ΙΑ 15 Ιστορία της Τέχνης Α 5 ΙΑ 16Ιστορία της Τέχνης Β 5 Σύνολο 50 π.μ. 5 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ α) Μαθήματα Ειδίκευσης Κατεύθυνση Ιστορίας Υποχρεωτικά π.μ. 8 μαθήματα 40,5 ΙΙ 25 Αρχαία Ιστορία Γ 5 ΙΙ 22 Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Β 5 ΙΙ 29 Μεθοδολογικά προβλήματα της Ιστορίας 5,5 ΙΙ 30 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Β 5 ΙΙ 31 Νεότερη Ελληνική Ιστορία Β 5 ΙΙ 19 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Β 5 ΙΙ 24 Ιστορία Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ΙΙ 5 ΙΙ 84 Ιστορία Μεταπολεμικού Κόσμου Ι 5 Σύνολο 40,5 Επιλεγόμενα Οι φοιτητές της Κατεύθυνσης Ιστορίας υποχρεούνται να παρακολουθήσουν εννέα (9) επιλεγόμενα μαθήματα Κατεύθυνσης, εκ των οποίων τουλάχιστον τα δύο σεμιναριακά. Κάθε ένα από τα επιλεγόμενα σεμιναριακά μαθήματα αντιστοιχεί σε 6 π.μ., ενώ κάθε ένα από τα επιλεγόμενα μη σεμιναριακά μαθήματα αντιστοιχεί σε 5,5 π.μ. Επομένως, οι πιστωτικές μονάδες στο σύνολο των επιλεγόμενων μαθημάτων Κατεύθυνσης Ιστορίας μπορεί να κυμαίνονται μεταξύ των 50,5 (2 σεμιναριακά και 7 μη σεμιναριακά μαθήματα) και των 54 π.μ. (9 σεμιναριακά μαθήματα). [26]
Α) Επιλεγόμενα σεμιναριακά π.μ. ΣΙ 38 Αρχαία Ιστορία 6 ΣΙ 91 Αρχαία Ιστορία 6 ΣΙ 51 Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως 6 ΣΙ 31 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 52 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 66 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 13 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 26 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 88 Βυζαντινή Ιστορία 6 ΣΙ 18 Νεότερη Ελληνική Ιστορία 6 ΣΙ 37 Νεότερη Ελληνική Ιστορία 6 ΣΙ 135 Νεότερη Ελληνική Ιστορία 6 ΣΙ 55 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 6 ΣΙ 119 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 6 ΣΙ 113 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 6 ΣΙ 122 Ιστορία Νέου Ελληνισμού I 6 ΣΙ 57 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Ι 6 ΣΙ 218 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 6 ΣΙ 60 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 6 ΣΙ 67 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 6 ΣΙ 63 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 6 ΣΙ 219 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 6 ΣΙ 215 Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία 6 ΣΙ 06 Σύγχρονη Ιστορία 6 ΣΙ 217 Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 6 Β) Επιλεγόμενα μη σεμιναριακά π.μ. ΙΙ 89Αρχαία Ιστορία - Επιγραφική 5,5 ΙΙ 91 Αρχαία Ιστορία - Νομισματική 5,5 II 212 Βυζαντινή Ιστορία 5,5 ΙΙ 213 Βυζαντινή Ιστορία 5,5 ΙΙ 215 Βυζαντινή Ιστορία 5,5 ΙΙ 126 Ιστορία της Εκπαίδευσης 5,5 ΙΙ 20 Νεότερη Ελληνική Ιστορία 5,5 ΙΙ 07 Ιστορία Νέου Ελληνισμού 5,5 ΙΙ 88 Σύγχρονη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 5,5 ΙΙ 55 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 5,5 ΙΙ 64 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία ΙΙ 5,5 ΙΙ 140 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 5,5 ΙΙ 110 Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Ι 5,5 Κατεύθυνση Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης [27]
Υποχρεωτικά 9 μαθήματα 46 ΙΑ 21 Τοπογραφία Αρχιτεκτονική Πολεοδομία 5 ΙΑ 26 Προϊστορική Αρχαιολογία Γ 5 ΙΑ 42 Αρχαιολογία των Ανατολικών Πολιτισμών 5 ΙΑ 31 Κλασική Αρχαιολογία Γ 5 ΙΑ 108 Αρχαιολογία Ρωμαϊκών Χρόνων 5 ΙΑ 43 Εμβάθυνση στην Αρχαιολογία 5 ΙΑ 44 Αρχαιολογία της Μεταβυζαντινής περιόδου 5 ΙΑ 29 Ιστορία της Τέχνης Γ 5 ΙΑ 103 Ανασκαφική και Επεξεργασία Αρχαιολογικού Υλικού Μουσειολογία Σύνολο 46 π.μ. 6 Επιλεγόμενα Οι φοιτητές της Κατεύθυνσης Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης υποχρεούνται να παρακολουθήσουν οκτώ (8) επιλεγόμενα μαθήματα Κατεύθυνσης, εκ των οποίων τουλάχιστον τα δύο σεμιναριακά. Κάθε ένα από τα επιλεγόμενα σεμιναριακά μαθήματα αντιστοιχεί σε 6 π.μ., ενώ κάθε ένα από τα επιλεγόμενα μη σεμιναριακά μαθήματα αντιστοιχεί σε 5,5 π.μ. Επομένως, οι πιστωτικές μονάδες στο σύνολο των επιλεγόμενων μαθημάτων Κατεύθυνσης Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης μπορεί να κυμαίνονται μεταξύ των 45 (2 σεμιναριακά και 6 μη σεμιναριακά μαθήματα) και των 48 π.μ. (8 σεμιναριακά μαθήματα). Α) Eπιλεγόμενα σεμιναριακά π.μ. ΣΑ 116 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 70 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 10 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 112Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 122 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 22 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 110 Προϊστορική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 13 Αρχαιολογία Ανατολικών Πολιτισμών 6 ΣΑ 55 Αρχαιολογία Ανατολικών Πολιτισμών 6 ΣΑ 26 Κλασική Αρχαιολογία 6 ΣΑ 150 Αρχαιολογία των Ρωμαϊκών Χρόνων 6 ΣΑ 94 Βυζαντινή Αρχαιολογία 6 ΣΑ 181 Βυζαντινή Αρχαιολογία 6 ΣΑ 96 Βυζαντινή Αρχαιολογία 6 ΣΑ 58 Βυζαντινή Αρχαιολογία 6 ΣΑ 80 Ιστορία της Τέχνης 6 ΣΑ 135 Μουσειολογία 6 Β) Επιλεγόμενα μη σεμιναριακά π.μ [28]
ΙΑ 137 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 72 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 74 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 IA 200 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 73 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 203 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 202 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 208 Προϊστορική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 119 Κλασική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 115 Κλασική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 110 Κλασική Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 201 Κλασική Αρχαιολογία 5,5 ΙΙ 89Αρχαία Ιστορία - Επιγραφική 5,5 ΙΑ 146 Βυζαντινή Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 82 Βυζαντινή Αρχαιολογία 5,5 ΙΑ 132 Ιστορία της Τέχνης 5,5 ΙΑ 106 Μουσειολογία 5,5 ΙΑ 190 Μουσειοπαιδαγωγική 5,5 β) Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 4 μαθήματα ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων των μαθημάτων ελεύθερης επιλογής από άλλο Τμήμα, άλλη Σχολή ή άλλο ΑΕΙ, εκτός του Τμήματός μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ορίζεται σε 3. ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ, σε περίπτωση που οι φοιτητές επιλέξουν ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής μαθήματα του Τμήματός μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, από την ίδια ή την άλλη κατεύθυνση σπουδών τους, πέραν των όσων υποχρεούνται για τη λήψη του πτυχίου τους, ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων των μαθημάτων αυτών αντιστοιχεί στον αριθμό των πιστωτικών μονάδων που δίδεται από το Τμήμα μας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, σύμφωνα με τον παραπάνω κατάλογο (σελ. 24-31). Ο φοιτητής μπορεί να επιλέξει τέσσερα μαθήματα ελεύθερης επιλογής από: 1. μαθήματα του Τμήματος της ίδιας ή της άλλης κατεύθυνσης, 2. μαθήματα άλλων Τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής και άλλων Πανεπιστημιακών Σχολών της Αθήνας σύμφωνα με τις διαθεσιμότητες. (Για τον σχετικό κατάλογο, βλ. στην πλατφόρμα my stydies / βασικός κύκλος / επιλογές άλλων Τμημάτων / 5ο,7ο εξάμηνο για τα Χειμερινά προσφερόμενα, και βασικός κύκλος / επιλογές άλλων Τμημάτων / 6ο,8ο εξάμηνο για τα Εαρινά προσφερόμενα). Προς ενίσχυση της παιδαγωγικής κατάρτισης των φοιτητών, συστήνεται η παρακολούθηση τριών μαθημάτων Παιδαγωγικών (πλέον των δύο υποχρεωτικών Bάσης). Από τα τρία συστηνόμενα μαθήματα τα δύο πρέπει να είναι τα μαθήματα ΠΔ300 «Παιδαγωγική Ψυχολογία» και ΠΔ302 «Αναλυτικό Πρόγραμμα. Διδασκαλία και Μάθηση», που προσφέρονται από τον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ προς τους φοιτητές του Τμήματός μας, στο 5ο και 6ο [29]
εξάμηνο του ενδεικτικού μας προγράμματος. Το τρίτο από τα συστηνόμενα μαθήματα οι φοιτητές του Τμήματός μας μπορούν να το επιλέγουν ανάμεσα από όλα τα προσφερόμενα μαθήματα Παιδαγωγικών του Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ, σε συνδιδασκαλία με τους φοιτητές του Τμήματος ΦΠΨ. Επαναλαμβάνεται ότι τα τρία συστηνόμενα μαθήματα Παιδαγωγικής θα είναι για τους φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Σε περίπτωση που ο φοιτητής επιθυμεί να επιλέξει μαθήματα της κατηγορίας 2, παρακαλείται να επικοινωνήσει με τον σύμβουλο σπουδών του Τομέα της κατεύθυνσης σπουδών του. Σημειώνεται ότι: το επιλεγόμενο μάθημα πρέπει να διδάσκεται τουλάχιστον τρεις ώρες εβδομαδιαίως. [30]
Συνοπτική Θεώρηση του Προγράμματος και Προτεινόμενο Ενδεικτικό Πρόγραμμα ανά Εξάμηνα (ΕΙΣΑΧΘΕΝΤΕΣ 2011-12 ΚΑΙ 2012-13) α) Γενικά Για τον καταρτισμό του ενδεικτικού προγράμματος που παρατίθεται στις επόμενες σελίδες θεωρήθηκε σκόπιμο τα γενικά και υποχρεωτικά μαθήματα να προτάσσονται των ειδικών, έτσι ώστε να δημιουργηθεί η βάση εκείνη των γνώσεων που θα επιτρέψει στον φοιτητή να κινηθεί με άνεση σε περισσότερο εξειδικευμένα μαθήματα. Με αυτό το σκεπτικό, στα πρώτα εξάμηνα απαντούν γενικά μαθήματα, ενώ στα τελευταία ειδικά. Η κατανομή των μαθημάτων σε εξάμηνα είναι ενδεικτική και όχι υποχρεωτική για τον φοιτητή, ο οποίος μπορεί να συνδυάσει ελεύθερα τα μαθήματα που θέλει να παρακολουθήσει, εφόσον αυτά προσφέρονται. Ενδείκνυται τα γενικά μαθήματα να προηγούνται των ειδικών και επισημαίνεται ότι ο φοιτητής πρέπει να καταρτίσει το εβδομαδιαίο πρόγραμμά του, έτσι ώστε οι ώρες των διδασκομένων μαθημάτων να μη συμπίπτουν. Η οργάνωση του προγράμματος προσαρμόζεται στον ελάχιστο αριθμό μαθημάτων και πιστωτικών μονάδων που απαιτούνται για την απόκτηση του πτυχίου, όπως αυτά αναλύονται στις προηγούμενες σελίδες. Από τα επιλεγόμενα μαθήματα ο φοιτητής μπορεί να επιλέξει αυτά που ανταποκρίνονται στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά του, εφόσον αυτά προσφέρονται. Οι φοιτητές υποχρεούνται δύο φορές κάθε χρόνο, κατά το χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο, ύστερα από σχετική ανακοίνωση της Γραμματείας του Τμήματος, να δηλώνουν όλα τα μαθήματα, στα οποία προτίθενται να εξετασθούν. Οι δηλώσεις των μαθημάτων γίνονται μέσω Διαδικτύου στην ιστοσελίδα: http://my-studies.uoa.gr. Για τις δηλώσεις των μαθημάτων οι φοιτητές μπορούν να χρησιμοποιούν είτε δικό τους υπολογιστή είτε τους υπολογιστές που βρίσκονται 1) στο Σπουδαστήριο Ιστορίας και στο Σπουδαστήριο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης (6ος όροφος), 2) στο Εργαστήριο Πληροφορικής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (8ος όροφος) και 3) στην Πανεπιστημιακή Λέσχη (Ιπποκράτους 15). Στα μαθήματα που προσφέρονται από περισσότερους από έναν διδάσκοντες καλούνται οι φοιτητές να δηλώσουν τον διδάσκοντα που θα παρακολουθήσουν μία εβδομάδα μετά την έναρξη των μαθημάτων. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών θα κατανέμεται στους διδάσκοντες, εκτός αν έχει οριστεί διαφορετικά από τον Τομέα για το συγκεκριμένο μάθημα. Η αποτυχία σε υποχρεωτικό μάθημα συνεπάγεται την εκ νέου παρακολούθησή του σε επόμενο εξάμηνο. Σε περίπτωση αποτυχίας σε μάθημα επιλογής, ο φοιτητής μπορεί να επιλέξει το ίδιο ή [31]
άλλο μάθημα. Σε περίπτωση που οι φοιτητές μετά την απόκτηση του πτυχίου τους επιθυμούν να παρακολουθήσουν την άλλη κατεύθυνση σπουδών, δεν δικαιούνται να επιλέξουν τα μαθήματα ειδίκευσης ή ελεύθερης επιλογής στα οποία είχαν επιτύχει κατά τον πρώτο κύκλο σπουδών τους. β) Σύμβουλοι Σπουδών Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος, για να διευκολύνει τους φοιτητές σχετικά με την οργάνωση των σπουδών τους, αποφάσισε να ορίσει συμβούλους σπουδών από κάθε Τομέα, οι οποίοι κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 θα δέχονται δύο (2) ώρες την εβδομάδα τους φοιτητές που επιθυμούν να ζητήσουν οδηγίες για τις σπουδές τους (η ημέρα και η ώρα θα ανακοινωθούν στους Τομείς). Σύμβουλοι Σπουδών για τον Τομέα Ιστορίας είναι οι Π. Κονόρτας και Κ. Γαγανάκης και για τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης ο Γ. Πάλλης. Στις επόμενες σελίδες παρατίθεται ενδεικτικό πρόγραμμα ανά εξάμηνα καθώς και ορισμένες παρατηρήσεις που θα βοηθήσουν τον φοιτητή. [32]
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑ ΕΞΑΜΗΝΑ 2 (ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΙΣΑΧΘΕΙ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΕΤΗ 2011-12 ΚΑΙ 2012-13) Κοινό για τους φοιτητές και των δύο κατευθύνσεων 1ο Έτος: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (1ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος ** II04 Εισαγωγή στις Ιστορικές Σπουδές ** ΙΙ03 Εισαγωγή στην Παγκόσμια Ιστορία ** ΙΙ10 Αρχαία Ιστορία Α ** IA04 Εισαγωγή στην Επιστήμη της Αρχαιολογίας ** ΙΑ11 Κλασική Αρχαιολογία Α Β ΦΑ03 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία Ι 1ο Έτος: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (2ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος ** ΙΙ11 Αρχαία Ιστορία Β ** ΙΙ12 Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Α ** ΙΑ02 Προϊστορική Αρχαιολογία Α ** ΙΑ12 Κλασική Αρχαιολογία Β ** IA17 Εισαγωγή στην Επιστήμη της Ιστορίας της Τέχνης Β ΦL03 Λατινική Φιλολογία Ι 2 Οι ενδείξεις με τους κωδικούς αριθμούς των μαθημάτων: Β = Μαθήματα Βάσης **= Μαθήματα υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις *Ι = Υποχρεωτικά Κατεύθυνσης Ιστορίας *ΙΙ= Υποχρεωτικά Κατεύθυνσης Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης Τα μαθήματα με την ένδειξη Β (Βάσης) και εκείνα που απαντούν στα 4 πρώτα εξάμηνα είναι υποχρεωτικά και για τις δύο κατευθύνσεις. [33]
2ο Έτος: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (3ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος ** ΙΙ13 Βυζαντινή Ιστορία Α ** ΙΙ17 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Α ** ΙΑ13 Βυζαντινή Αρχαιολογία Α ** ΙΑ15 Ιστορία της Τέχνης Α Β ΦΑ04 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία ΙΙ Β ΦL04 Λατινική Φιλολογία ΙΙ B ΦΒ27 Βυζαντινή Φιλολογία 2ο Έτος: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (4ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος ** ΙΙ21 Βυζαντινή Ιστορία Β ** ΙΙ18 Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α ** ΙΙ14 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Α ** ΙΑ10 Προϊστορική Αρχαιολογία Β ** ΙΑ14 Βυζαντινή Αρχαιολογία Β ** ΙΑ16 Ιστορία της Τέχνης Β Β ΦΝ03 Νεοελληνική Φιλολογία Ι [34]
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 3ο Έτος: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (5ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος *Ι ΙΙ29 Μεθοδολογικά Προβλήματα Ιστορίας* *Ι ΙΙ25 Αρχαία Ιστορία Γ *Ι ΙΙ31 Νεότερη Ελληνική Ιστορία Β *Ι ΙΙ19 Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία Β Β ΦΑ27 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία ΙΙΙ 1 Επιλεγόμενο Ιστορίας 1 Ελεύθερη Επιλογή** * Από το ακαδ. Έτος 2013-2014 το μάθημα συνοδεύεται από υποχρεωτική πρακτική άσκηση εξοικείωσης με αρχειακό υλικό και τεχνικές της ιστορικής έρευνας. Βλ. Πρακτική Άσκηση Φοιτητών/τριών Κατεύθυνσης Ιστορίας σελ. 111-112. ** Συστήνεται η παρακολούθηση του μαθήματος ΠΔ300 «Παιδαγωγική Ψυχολογία» που προσφέρεται από τον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ. 3ο Έτος: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (6ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος *Ι ΙΙ22 Μεσαιωνική Ιστορία της Δύσεως Β *Ι ΙΙ30 Ιστορία Νέου Ελληνισμού Β *Ι ΙΙ84 Ιστορία Μεταπολεμικού Κόσμου *Ι ΙΙ24 Ιστορία Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Β ΦΑ07 ή ΦΓ07 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία ΙV ή Γλωσσολογία Β ΦΝ83 Νεοελληνική Φιλολογία ΙΙ 1 Ελεύθερη Επιλογή*** *** Συστήνεται η παρακολούθηση του μαθήματος ΠΔ302 «Αναλυτικό Πρόγραμμα. Διδασκαλία και Μάθηση» που προσφέρεται από τον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ. [35]
4ο Έτος: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (7ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος Β ΠΔ301 Παιδαγωγικά Ι: Διδακτική της Ιστορίας: Θεωρία και Πράξη 4 Επιλεγόμενα Ιστορίας 1 Ελεύθερη Επιλογή 4ο Έτος: ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (8ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος Β ΠΔ303 Παιδαγωγικά ΙΙ: Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας των Φιλολογικών Μαθημάτων 4 Επιλεγόμενα Ιστορίας 1 Ελεύθερη Επιλογή [36]
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ 3ο Έτος: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (5ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος *ΙΙ ΙΑ26 Προϊστορική Αρχαιολογία Γ *ΙΙ ΙΑ42 Αρχαιολογία των Ανατολικών Πολιτισμών *ΙΙ ΙΑ43 Εμβάθυνση στην Αρχαιολογία *ΙΙ ΙΑ44 Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία Β ΦΑ27 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία ΙΙΙ 1 Επιλεγόμενο Αρχαιολογίας & Ιστορίας της Τέχνης 1 Ελεύθερη Επιλογή* * Συστήνεται η παρακολούθηση του μαθήματος ΠΔ300 «Παιδαγωγική Ψυχολογία» που προσφέρεται από τον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ. 3ο Έτος:ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ (6ο) Κωδικός Τίτλος µαθήµατος *ΙΙ ΙΑ31 Κλασική Αρχαιολογία Γ *ΙΙ ΙΑ21 Τοπογραφία-Αρχιτεκτονική-Πολεοδομία *ΙΙ ΙΑ29 Ιστορία της Τέχνης Γ Β ΦΑ07 ή ΦΓ07 Αρχαία Ελληνική Φιλολογία ΙV ή Γλωσσολογία Β ΦΝ83 Νεοελληνική Φιλολογία ΙΙ 1 Επιλεγόμενο Αρχαιολογίας & Ιστορίας της Τέχνης 1 Ελεύθερη Επιλογή** ** Συστήνεται η παρακολούθηση του μαθήματος ΠΔ302 «Αναλυτικό Πρόγραμμα. Διδασκαλία και Μάθηση» που προσφέρεται από τον Τομέα Παιδαγωγικής του Τμήματος ΦΠΨ. [37]