Μη περιοδική έκδοση της Αυτόνομης Ριζοσπαστικής Παρέμβασης Περίοδος Β' Τεύχος 6 ο Ιούλιος 2005 Ο νόμος για τα αδέσποτα ήρθε. Τα αδέσποτα γιατί φεύγουν; Την μεταολυμπιακή σιγή για το ζήτημα αδέσποτα διαδέχτηκε τον τελευταίο καιρό μια ολοένα εντεινόμενη συζήτηση, με αφορμή την τύχη των εξαγόμενων αδέσποτων. Καθώς το θέμα έχει πάρει και δικαστικές προεκτάσεις- βλ. παρεμπόδιση αποστολής σκύλων προς υιοθεσία στη Γερμανία τον Φλεβάρη του 2005- στο στόχαστρο όλων βρίσκεται ο Ν. 3170/2003, για διαφορετικούς κάθε φορά λόγους, θεωρούμε επιβεβλημένη την κατάθεση και της δικής μας άποψης πάνω στο επίδικο ζήτημα. Ο νόμος για τα αδέσποτα (3170/2003) Αναμφισβήτητα ο νόμος περιέχει πολλές και σημαντικές τομές στο ζήτημα της διαχείρισης των αδέσποτων και έχει αναγνωριστεί ως μία απ' τις πιο προωθημένες νομοθετικές ρυθμίσεις παγκοσμίως. Πέτυχε να διαχειριστεί το ζήτημα των αδέσποτων στους Ολυμπιακούς Αγώνες χωρίς να καταλήξουμε σε «τελικές λύσεις» τύπου Ζαππείου. Τόλμησε να νομοθετήσει τη λύση «στείρωσηεμβολιασμός- επανατοποθέτηση» (έστω υπό όρους) τη στιγμή που άλλες προτάσεις διαχείρισης, κυρίως απ' το εξωτερικό, αντικαθιστούσαν τις φόλες με τον εγκλεισμό σε άσυλα και την ευθανασία. Δεν μπόρεσε όμως να λύσει το πρόβλημα των αδέσποτων στην Ελλάδα εξαιτίας συγκεκριμένων ατελειών του: Η ανάθεση του κόστους ίδρυσης και λειτουργίας καταφυγίων στους δήμους ουσιαστικά μετέθεσε το πρόβλημα στις πλάτες των δημάρχων, χωρίς όμως να το επιλύσει. Τα ισχνά οικονομικά των δήμων υπονόμευσαν τα περισσότερα από τα προγράμματα διαχείρισης. Η πληρωμή των υποτιμολογημένων υπηρεσιών των κτηνιάτρων γίνεται μετά από χρόνια. Το «έμπειρο και κατάλληλα εκπαιδευμένο» προσωπικό που θα στελέχωνε τις ομάδες περισυλλογής των αδέσποτων αναζητείται ακόμα και η περισυλλογή γίνεται από εθελοντές φιλόζωους. Καταφύγια όπως τα Ποιος φοβάται το κτηνιατρικό φάρμακο στα χέρια των κτηνιάτρων; Αφορμή για το κείμενο αυτό στάθηκε ένα έγγραφο της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Αντίληψης Φαρμάκων και Εφοδίων (ΚΑΦΕ). Σύμφωνα με αυτό προτείνεται η θέσπιση «Συνταγής κτηνιατρικών φαρμάκων για παραγωγικά ζώα» σε διπλότυπα μπλοκ που εκδίδονται και διανέμονται από το Δημόσιο. Το απόκομμα θα παραδίδεται από τον παραγωγό στο φαρμακείο ή το κατάστημα λιανικής πώλησης ενώ το στέλεχος θα παραμένει στο μπλοκ προς έλεγχο των κτηνιάτρων.
Είναι ίσως η πιο ακραία και η πιο χαρακτηριστική εκδοχή της αντίληψης που διατρέχει το Υπουργείο: υπεύθυνοι όλων των δεινών είναι οι ιδιώτες κτηνίατροι δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε, ας τους περιορίσουμε με κρατικές συνταγές, αντίγραφο των οποίων δεν κρατά ο παραγωγός ώστε να ακολουθήσει τις οδηγίες! Να το πούμε με άλλα λόγια: Τη στιγμή που το σύνολο των μεγάλων εκτροφών προμηθεύεται απευθείας τα φάρμακα, χωρίς κτηνίατρο, συνταγές και έλεγχο, το Υπουργείο κρύβει την αδυναμία του να ελέγξει εξαπολύοντας ένα κυνήγι μαγισσών γύρω από την οικόσιτη κτηνοτροφία και τους κτηνιάτρους με άδειες λιανικής πώλησης φαρμάκων. Πέρα όμως από το προφανές παράλογο, ας δούμε και τι έκανε και η άλλη πλευρά. Οι ευθύνες πρέπει να μοιραστούν και αλλού. Ο Π.Κ.Σ. έστω και πέντε χρόνια μετά την ψήφιση του ν. 2538/97 και με την αποτυχία μεταρρύθμισής του προς το καλύτερο με τον ν. 2945/01 ξεκίνησε μια επίπονη διαδικασία. Οργάνωσε δύο συσκέψεις με εμπειρογνώμονες, διαμόρφωσε μια άποψη που επικυρώθηκε από τη μαζικότερη Γ.Σ. των τελευταίων χρόνων, καθώς και Συνελεύσεις Παραρτημάτων, κατέθεσε αυτήν την άποψη σε μορφή τροπολογίας, έστω και με καθυστέρηση, τον Μάιο του 2004 και μετείχε σε δύο υπηρεσιακές συσκέψεις μέχρι το Δεκέμβρη του 2004. Τότε κατέληξε στην τελική -μέχρι σήμερα-διατύπωση, μετά τις αντιρρήσεις της Υπηρεσίας, που αφορούσαν τα άρθρα 9 α και 9 β το περιεχόμενο των οποίων ήδη περιλαμβανόταν στην νομολογία ως υπουργικές αποφάσεις. (βλ. Κτην. Εν. τ.63) όριζε ο νομοθέτης δεν λειτουργούν εκτός των αναγκαίων για την επιβεβαίωση του κανόνα εξαιρέσεων. Ενώ βασική παραδοχή του νόμου είναι πως τα αδέσποτα δημιουργούνται από εγκαταλελειμμένα δεσποζόμενα, κανένα μέτρο δεν πάρθηκε για την αποτροπή της εγκατάλειψης. Δεν έχει ανατεθεί ακόμα ο έλεγχος της απαιτούμενης απ' το νόμο ηλεκτρονικής ταυτοποίησης των σκύλων. Όταν ο νόμος μιλάει για αδέσποτα αναφέρεται μόνο στους σκύλους. Οι γάτες φαίνεται δεν αποτελούν «δημόσιο κίνδυνο» αφού δεν γαβγίζουν, δεν δαγκώνουν, έχουν και εφτά ζωές γιατί να μας απασχολήσουν; Αλλά και για τους σκύλους που μας απασχολούν, συμπληρωματικά μέτρα που προτάθηκαν ή λειτουργούν στο εξωτερικό αφέθηκαν εκτός νόμου: η επιδότηση της υιοθεσίας αδέσποτων ή της στείρωσης δεσποζόμενων, για παράδειγμα. Η ένταξη στα σχολικά προγράμματα ενημερωτικών κύκλων σχετικών με τα ζώα έμεινε ευχή. Εάν δε εφαρμοστούν οι όροι επανατοποθέτησης μακριά από σχολεία, νοσοκομεία, κλπ οι σκύλοι θα απελευθερώνονται στα βουνά Τελικά, τι λείπει απ' το νόμο; Μια διάταξη, η οποία να ορίζει πως όσα
ψηφίστηκαν αξίζει να εφαρμοστούν και γι αυτό θα βρεθούν κονδύλια, ανθρώπινο δυναμικό και πολιτική βούληση Ελλείψει αυτών ο μόνος νόμος που έχει πραγματική ισχύ δύο χρόνια μετά την ψήφιση του ν.3170 είναι ο νόμος της φόλας. κι οι αυτόκλητοι σωτήρες. Η μη εφαρμογή του ν.3170 πέρα από τη διάψευση αρκετών προσδοκιών έφερε στην επιφάνεια ένα πρόβλημα που υπέβοσκε εδώ και αρκετό καιρό, την αθρόα διακίνηση αδέσποτων προς το εξωτερικό. Ας μας επιτραπούν ορισμένες παρατηρήσεις πάνω στο ζήτημα: Ακόμα και η πιο διαφανής διακίνηση αδέσποτων οδηγεί τα ζώα σε χώρες όπου η νομοθεσία ορίζει τον εγκλεισμό των αδέσποτων σε κυνοκομείο μέχρι να βρεθεί ανάδοχη οικογένεια. Ελπίζουμε απλώς- μια και δεν μπορούμε να κάνουμε και τίποτα άλλο- πως τα υιοθετούμενα από την Ελλάδα ζώα δεν καταδικάζουν σε δια βίου εγκλεισμό ή ακόμα και στην ευθανασία ζώα των χωρών προορισμού Για να μην ξαναμπούμε στον κόπο της παρουσίασης των διατυπώσεων των 14 σχεδίων που πήρε η τροπολογία, στεκόμαστε στις βασικές αρχές της: Κάθε κτηνίατρος που έχει άδεια κτηνιατρείου μπορεί να χορηγεί λιανικώς φάρμακα κατά την παροχή υπηρεσιών. Αν κάποιος κτηνίατρος θέλει και να εκτελεί συνταγές άλλων κτηνιάτρων θα πρέπει να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία (άδεια λιανικής, μητρώα κτλ.) και να έχει ιδιαίτερο χώρο. Η λειτουργία καταστήματος λιανικής πώλησης δεν είναι ασυμβίβαστη με τις υπόλοιπες δραστηριότητες του κτηνιάτρου. Δεν μπορούν εταιρείες να έχουν στην κατοχή τους άδειες πώλησης κτηνιατρικών φαρμάκων. Οι άδειες είναι αυστηρά προσωπικές- όπως και οι άδειες κτηνιατρείων- Εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως το περιεχόμενο αυτής της τροπολογίας μπορεί και λειτουργικό να είναι και να προασπίσει την δημόσια υγεία και να υπερασπιστεί τα επαγγελματικά μας δικαιώματα. Πιο συγκεκριμένα, η γενίκευση της χρήσης της διπλότυπης κτηνιατρικής συνταγής για παραγωγικά που προτείνουμε (όπου αντίτυπα της κρατά ο παραγωγός και το κατάστημα πώλησης) επιτρέπει τον έλεγχο κτηνιάτρων αλλά και παραγωγών για την επιλογή και την ποσότητα φαρμάκων αλλά και την τήρηση των χρόνων αναμονής. Κτηνιατρικές δραστηριότητες όπως η εξέταση ζώων πριν την χορήγηση φαρμάκων από κτηνίατρο που έχει άδεια λιανικής πώλησης γίνονται νόμιμες, ελέγξιμες, πληρωτέες και φορολογητέες. Σταματούν να υπάρχουν κτηνίατροι διαφορετικών επαγγελματικών δικαιωμάτων ανάλογα με το πότε ξεκίνησαν να απασχολούνται επαγγελματικά. Επωφελούνται οι μικροπαραγωγοί που δεν μπορούν να βρουν κτηνιάτρους-συνταγογράφους και κτηνιάτρους-εκτελεστές συνταγών σε κάθε
επαρχία ή και να τους βρίσκουν δεν μπορούν να τους πληρώσουν. Αυτό που προσπαθούμε να υπερασπιστούμε είναι τη θιγόμενη τιμή του συνόλου σχεδόν των συναδέλφων της επαρχίας που, βρίσκοντας μπροστά τους ένα εκτεταμένο δίκτυο αγροτικών κτηνιατρείων, επέλεξαν να έχουν διπλή άδεια ώστε να μπορούν να εκτελούν και τις συνταγές των δημόσιων κτηνιάτρων. Όσο όμως και να προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε πως μετά την παύση της διατίμησης και την απελευθέρωση του ανταγωνισμού σε μια Κάτω από την παραπάνω προϋπόθεση, κανείς δεν θα είχε αντίρρηση στη μετακίνηση ζώων προς ανάδοχες οικογένειες που θέλουν να υιοθετήσουν ζώα που γνώρισαν από δημοσιεύσεις των φιλοζωικών σωματείων. Χωρίς όμως οργανωμένα καταφύγια υπό ποιες συνθήκες κάποιος συγκεντρώνει μαζικά ζώα, τα φωτογραφίζει και τα περιγράφει ώστε να μπορούν να υιοθετηθούν υπεύθυνα; Έστω όμως ότι οργανώνεται μια μετακίνηση προς συγκεκριμένο παραλήπτημελλοντικό ιδιοκτήτη με σαφή στοιχεία. Η διακίνηση χωρίς την παρουσία ιδιοκτήτη ακόμα κι αν συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά (πιστοποιητικό υγείας και ηλεκτρονικής σήμανσης, διαβατήριο, δήλωση παραλαβής από το Δήμο και δήλωση ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί το ζώο για πειράματα) ορίζεται ως εμπορική πράξη από την κοινοτική νομοθεσία αλλά και από τον κοινό νου. Μιλώντας λοιπόν για εμπόριο, τη στιγμή που ανθεί το διεθνές παραεμπόριο κατοικίδιων και αναφέρεται ότι 7.000 αδέσποτα μετακινούνται ετησίως προς υιοθεσία από την Ελλάδα (1), η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια και ο έλεγχος αυτής της διακίνησης επιβάλλεται προτού μαζίμε τα ξερά του trafficking ζώων για γούνες και παράνομα πειράματα (2) καούν και πραγματικές προσπάθειες ανακούφισης του προβλήματος. Η πρόσβαση στα αρχεία των σωματείων για το που κατέληξαν τα ζώα θα μπορούσε να εξαφανίσει τη κατάσταση γενικής καχυποψίας που επικρατεί. Η θέσπιση ποινών για το παράνομο εμπόριο ζώων θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για τους επίδοξους εμπόρους. Τη στιγμή αυτή, την ανεπάρκεια του κράτους να ελέγξει όσα το ίδιο θέσπισε, καλούνται να καλύψουν τα δικαστήρια όπου συζητούνται οι καταγγελίες για παράνομη διακίνηση και οι μηνύσεις των υπέρμαχων των εξαγωγών κατά όσων αμφισβητούν τα κίνητρα ή τις πρακτικές τους (3). Για όσους πιστεύουν πως η πρόταση της επανατοποθέτησης μπορεί να αντιταχθεί στο μονόδρομο του μπόγια, αν στηριχτεί από πολιτεία και τοπική αυτοδιοίκηση, η πρόκληση εξακολουθεί να είναι ανοιχτή. Σωστά εστιάζεται το ενδιαφέρον στη τύχη των μετακινούμενων προς το εξωτερικό ζώων, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν στους δρόμους πολύ περισσότερα αδέσποτα που έχουν την ανάγκη αν μη τι άλλο της προσοχής μας. Βελτιώσεις αλλά και συμπληρώσεις κι ανατροπές έχει σίγουρα ανάγκη το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο. Αρκεί το ζητούμενο να είναι η λύση του
προβλήματος κτηνοτροφική παραγωγή που μειώνεται, οι κτηνίατροι αναγκάστηκαν να ενσωματώσουν το τίμημα των κτηνιατρικών υπηρεσιών στην τιμή του φαρμάκου, κανένας γραφειοκράτης δεν πείστηκε. Αν δεν κάνεις ελέγχους, δεν ξέρεις καν τις πραγματικές συνθήκες στην παραγωγή. Να κάνουμε όμως και μια παρατήρηση: ενώ οι παραγωγοί και οι κτηνίατροι διαχειμάζονται, τα κέρδη των εταιρειών εκτινάσσονται. Έτσι για να μην ξεχνάμε πως δες υπάρχουν ουδέτερες πολιτικές και η έλλειψη ελέγχων στην παραγωγή έχει πολιτικό πρόσημο. Τη στιγμή που οι νομαρχίες άρχισαν την επιβολή προστίμων με ένα παγωμένο επί χρόνια νόμο και το υπουργείο άρχισε να ξεδιπλώνει μια ακόμα πιο επιθετική τακτική με το έγγραφο της ΚΑΦΕ, θα περίμενε κανείς το Σύλλογο σε πλήρη κινητικότητα για την άρση του νόμου. Αντί γι' αυτό 6 μήνες μετά τις εκλογές, τρεις μήνες μετά το πρόγραμμα πάλης, ο Σύλλογος δεν έχει ακόμα συναντηθεί επίσημα με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου. Αντί του Συλλόγου, δράση ανέλαβε κατά ομολογία της η ΔΑΚΕ Γεωτεχνικών η οποία στις άτυπες συναντήσεις με τον Υπουργό ανέλαβε να λανσάρει ως διέξοδο τη μόνη λύση την οποία δέχεται η Υπηρεσία, μια και αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας. Να επιτραπεί δηλ. στους κτηνιάτρους να χορηγούν κατά την άσκηση του επαγγέλματος τις αναγκαίες για τη θεραπεία ποσότητες φαρμάκων. Σε πρώτη ανάγνωση όλοι είναι σύμφωνοι. Σε δεύτερη όμως, από την ώρα που οι φορολογικοί έλεγχοι και οι περαιώσεις δέχονται ως φορολογητέα ύλη το 45% των εσόδων από παροχή υπηρεσιών και το 9% των εσόδων από εμπόριο, αυτό που προτείνεται είναι η εξίσωση προς τα κάτω όλων των κτηνιάτρων, που για να ασκούν νόμιμα το επάγγελμα, πρέπει να γίνουν συνέταιροι με την εφορία. Και αυτό βαφτίζεται διεκδίκηση και πιθανή λύση για το πρόβλημα! Δεν διαφωνούμε πως αυτή η πρόταση θα μπορούσε να τεθεί υπόψη των συναδέλφων, να συζητηθεί και- γιατί όχι- να υπερψηφιστεί, παρά τη διαφωνία μας. Μέχρι τότε όμως υπάρχει άποψη του Συλλόγου επικυρωμένη από δύο συνελεύσεις ή ακόμα περισσότερο υπάρχει Σύλλογος που δεν μπορεί να υποκατασταθεί από μια παράταξη, υπάρχει μια σκληρή για την πλειοψηφία των κτηνιάτρων πραγματικότητα στην οποία, ακόμα κι όσοι σνομπάρουν τις συνελεύσεις του Συλλόγου, δεν μπορούν να κωφεύουν, δηλώνοντας μάλιστα ότι εκπροσωπούν τον Π.Κ.Σ. Ιδιαίτερα μάλιστα όσοι αναρριχήθηκαν στην πλειοψηφία ευαγγελιζόμενοι πως η ταύτιση με την κυβέρνηση μπορούσε να δώσει ικανοποιητική λύση στο πρόβλημα «κτηνιατρικό φάρμακο». των αδέσποτων και όχι η εξαγωγή του (1) Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 17/7/2005, Ιός, Συνέντευξη Κατσούλα Λάμπρος Αντωνιάδης, Πάνος Ζώης,
(2) ΟΙΚΟ Μαΐου, Άρθρο Π. Μπάκα (3) Φιλοζωικό σωματείο απέδωσε ανώνυμο άρθρο κατά των μετακινήσεων στην ιστοσελίδα Τετραποδολογείν στον δεύτερο των υπογραφόντων και τον μήνυσε για δυσφήμιση. Προτού την τεχνητή ευφορία διαδεχτεί ένα εξίσου τεχνητό αδιέξοδο, ο Σύλλογος οφείλει να ξανακαθορίσει τη στάση του. Η αναγκαστική παρανομία δεν μπορεί να συνεχιστεί, ούτε να αποτελεί λύση το σημείο υποχώρησης του Υπουργείου. Ζητάμε απ' όλους, Σύλλογο και Γ.Σ., Παραρτήματα, τον καθένα, να πάρουν θέση, προτού ξαναβασιλέψει η αδράνεια Το να απαιτηθούν έλεγχοι σε εκτροφές, φυραματάδικα και pet shop που διακινούν φάρμακα οφείλει να είναι το πρώτο βήμα.. Δεν είναι ζήτημα μόνο επαγγελματικής επιβίωσης, το ασφαλές και ποιοτικό τρόφιμο είναι απαίτηση της Ελληνικής κοινωνίας. Ο νόμος μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Καμία υποχώρηση από τις θέσεις του Συλλόγου. Οι κτηνίατροι μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα του κτηνιατρικού φαρμάκου ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ