70 χρόνια από το ιστορικό ΟΧΙ

ΕΤΟΣ: 16 ο Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας ELLINIZMOSZ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATÁNAK KIADVÁNYA ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2010 750 FT 3 70 χρόνια από το ιστορικό ΟΧΙ Έκτορας Δούκας: Οι ηρωικές γυναίκες της Πίνδου Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Συμπόσιο στην Ακαδημία Επιστημών Βραβείο Σίμωνος Σίνα ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat Kft. ISSN: 1786-0989 ELLINIZMOSZ A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat Kft. ISSN: 1786-0989

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Επέτειος Ηαπόφαση για την επίθεση κατά της Ελλάδας ελήφθη στις 15 Οκτωβρίου 1940 από το ιταλικό Πολεμικό Συμβούλιο, παρουσία του Μουσολίνι και παρά τις αντιρρήσεις πολλών από τους παρισταμένους για την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπιζόταν η επιχείρηση. Ο «Ντούτσε» ήθελε μία νίκη για να μπει στο μάτι του Χίτλερ, που είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις του για μία επίθεση κατά της Ελλάδας. Πίστευε ότι η χώρα μας ήταν ο εύκολος στόχος. «Το μόνο μας εμπόδιο είναι οι λασπωμένοι δρόμοι» τον είχαν διαβεβαιώσει οι επιτελείς του. Ως ημέρα της επίθεσης ορίσθηκε η 26η Οκτωβρίου, αλλά ο Μουσολίνι τη μετέθεσε για τις 28 Οκτωβρίου, προκειμένου να συμπέσει με τη 18η επέτειο της Πορείας προς τη Ρώμη, που έφερε τους φασίστες στην εξουσία. Στην Αθήνα έφθαναν σωρηδόν οι πληροφορίες για επικείμενη ιταλική επίθεση. Στο Υπουργικό Συμβούλιο της 25ης Οκτωβρίου ο Μεταξάς ενημέρωσε τους υπουργούς του για την κατάσταση και τους διαβεβαίωσε ότι η στρατιωτική προπαρασκευή της χώρας είχε προχωρήσει ικανοποιητικά. Η αλήθεια ήταν ότι η χώρα μας ήταν σχεδόν ανοχύρωτη προς την πλευρά της Αλβανίας και με ελλιπείς στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς το βάρος είχε δοθεί στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Η ζωή, εν τω μεταξύ, στην πρωτεύουσα κυλούσε στους δικούς της ρυθμούς. Το κοσμικό και πολιτιστικό γεγονός των ημερών ήταν η πρεμιέρα της όπερας του Τζάκομο Πουτσίνι «Μαντάμ Μπατερφλάι» από τη νεοσύστατη Λυρική Σκηνή. Την παράσταση θα τιμούσε ο γιος του συνθέτη, γεγονός που είχε κινητοποιήσει την κοσμική Αθήνα. Ο πρεσβευτής της Ιταλίας Εμμανουέλε Γκράτσι είχε καλέσει τον Μεταξά σε γεύμα μετά την παράσταση. Ο δικτάτορας αρνήθηκε («είναι δυσάρεστο για τον καθένα μας να δεχθεί το φιλί του Ιούδα» σημείωνε στο ημερολόγιό του) και έδωσε την εντολή σε μόνο δύο Το ΟΧΙ των Ελλήνων υπουργούς να παρακολουθήσουν την παράσταση. Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου ο Ιταλικό Πρακτορείο Ειδήσεων «Στέφανι» εξαπολύει επίθεση εναντίον της Ελλάδας, στην οποία απαντά το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η ελληνική ηγεσία πιστεύει ότι η ιταλική επίθεση είναι ζήτημα ωρών. Ο αρχηγός του ΓΕΣ Αλέξανδρος Παπάγος επικοινωνεί με τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ ενημερώνεται και ο Μεταξάς. Τα άσχημα μαντάτα δεν θα αργήσουν. Στις 3 τα ξημερώματα της Δευτέρας 28ης Οκτωβρίου, ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Αθήνα, Γκράτσι θα συναντηθεί τελικά με τον Μεταξά, αλλά για να του επιδώσει στο σπίτι του στην Κηφισιά τελεσίγραφο, με το οποίο ο Μουσολίνι απαιτούσε από την Ελλάδα να μην εμποδίσει το στρατό του να καταλάβει ορισμένες στρατηγικές θέσεις στη χώρα μας. Η κυβέρνηση των Αθηνών είχε διορία τρεις ώρες για να δώσει την απάντησή της. Ωστόσο, αυτή ήταν αυτονόητη για τον δικτάτορα: «Donc, Monsieur c est la guerre» («Λοιπόν, Κύριέ μου έχουμε πόλεμο!»). Με αυτές τις φράσεις στα Γαλλικά ειπώθηκε το ΟΧΙ από τον Μεταξά, που απηχούσε τις διαθέσεις του ελληνικού λαού. Αμέσως μετά, ο Μεταξάς ενημέρωσε τον άγγλο πρέσβη Πάλερετ και ζήτησε τη βοήθεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι Ιταλοί δεν περίμεναν την εκπνοή του τελεσιγράφου. Ο αρχιστράτηγος Βισκόντι Πράσκα έδωσε την εντολή για προσβολή των ελληνικών θέσεων από τις 5 το πρωί. Την ώρα αυτή σημειώθηκε και η πρώτη ελληνική απώλεια. Ο 27χρονος πεζικάριος Βασίλειος Τσιαβαλιάρης από τα Τρίκαλα, που υπηρετούσε σε φυλάκιο της ελληνοαλβανικής μεθορίου, σκοτώθηκε από θραύσμα ιταλικού όλμου. Η ιταλική επίθεση εκδηλώθηκε με εισβολή ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων στους τομείς της Πίνδου και της Ηπείρου (από το Γράμμο μέχρι το Ιόνιο) και με τοπικές συμπλοκές στην περιοχή της ΒΔ Μακεδονίας. Ο ιταλός αρχιστράτηγος Βισκόντι Πράσκα είχε στη διάθεσή του 135.000 άνδρες και ο έλληνας ομόλογός του Αλέξανδρος Παπάγος μόλις 35.000. Στις 9:30 το πρωί πραγματοποιούνται και οι πρώτοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί στον Πειραιά και το Τατόι δίχως συνέπειες, ενώ στην Πάτρα θα υπάρξουν νεκροί. Βομβαρδίστηκαν, ακόμη, η Διώρυγα της Κορίνθου και η ναυτική βάση της Πρέβεζας. Το απόγευμα της 28ης Οκτωβρίου ο Μουσολίνι γεμάτος καμάρι ανακοίνωνε στο Χίτλερ, με τον οποίον συναντήθηκε στη Φλωρεντία, την επίθεση κατά της Ελλάδας. Το ΟΧΙ γίνεται δεκτό με πρωτοφανή ενθουσιασμό απ όλο τον ελληνικό λαό, που ξυπνά στις 6 το πρωί από τους συριγμούς των σειρήνων και ξεχύνεται στους δρόμους, κρατώντας τη γαλανόλευκη. Οι στρατεύσιμοι ετοιμάζονταν για το μέτωπο «με το χαμόγελο στα χείλη» και το ραδιόφωνο μετέδιδε διαρκώς το περίφημο πρώτο ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου: «Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλουν από της 5:30 πρωινής σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους». Πηγή: sansimera.gr 3

Επέτειος Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας A görög ellenállás ünnepe OXI 1941 január 10-ig a görög hadsereg az albániai Kliszuráig jutott el (közép-albánia). A DUCE megalázkodott és Hitler segítségét kérte. Mivel a német segítséggel megindított március 25-i támadás is kudarcba fulladt, a német hadvezetés a MARITA-tervet dolgozta ki. Ez Románia illetve Bulgária megszállását jelentette volna, hogy így csapatokat küldhessen a Wermacht Görögországba. De erre nem került sor, ugyanis a románok illetve a bolgárok is csatlakoztak a tengelyhatalmakhoz. Jugoszláviában viszont Pál régenst megbuktatja Simovič tábornok, és ezzel a jugoszláv testvéri nép a harc útját választja, akár népünk, a biztos rabszolgasors helyett. Egész Európában e két nép állt ellen a fasiszta csapatoknak és Hitler diktátumának. Eközben Görögországban meghal Metaxas és a helyére Korzis kerül. 1936 augusztus 4-én Metaxas katonai diktatúrát vezetett be. 1939 áprilisában a fasiszta Olaszország megszállta Albániát. Az angol és a francia kormány nyilatkozatott tett, hogy szavatolja Görögország területi integritását. 4 1940. október 28-án hajnali 3 órakor Grazzi átnyújtja az olaszok ultimátumát (éppen Mussolini hatalomátvételének 18. évfordulóján), hogy Olaszország biztonsága érdekében megszállja Görögországot. Nem várva a válaszra 3 órával később elkezdődött Görögország nagyobb városainak és kikötőinek a bombázása és a fasiszta csapatok beözönlése. A görög hadsereg elszántságának illetve a nép akaratának köszönhetően visszaverte a támadókat. 16 görög hadosztály 27 olasz hadosztályt vert vissza, illetve egészen Albánia belsejéig kergette, és 1941. április 6-án a német csapatok megkezdik támadásukat Jugoszlávia és Görögország ellen. Az újabb, most már hitleri ultimátum kézhez vételekor Korizis inkább az öngyilkosságot választja (itt a megszólalásig azonos helyzet alakul ki, mint gróf Teleki Pál idejében, amikor is ezzel a mondattal tesz véget saját kezűleg életének: Nehéz ma az igaz úton járni ). 1941. április 27-én a hitleri csapatok elfoglalják Athént. Az angol csapatok szórványos ellenállást tanúsítva kimentik az országból a királyi családot, mely magával viszi Kairóba a királyi udvar elit csapatait, és a háború végéig ott is maradnak. Május 20-án az utolsó görög szigetért is nagy árat kell fizetni a németeknek. 27.000 katona pusztult el, 15.000 vízbe fúlt, 430 repülőt veszített a Luftwaffe. De végül Kréta szigete is német megszál-

Οκτωβρίου 2010 EΤΟΣ: 16 Επέτειος lás alá került. Ezzel megkezdődött a görög nép számára a megszállás szörnyű megpróbáltatásokkal teli négy éve. Mindjárt a megszállás első évében 480.000-en halnak éhen a fasisztáktól kirabolt országban. De nem kellett sokáig várniuk a görög hazafiaknak. 1941 május 31-én Manolisz Glezosz bajtársával Aposztolosz Szantasszal felkapaszkodnak az Akropoliszra, letépik a fasiszta német zászlót és helyére a görög nemzeti lobogót tűzik ki. Ez szinte jeladás volt a görög patriótáknak az ellenállásra. 1941. szeptember 28-án a G.K.P. a Görög Agrárpárt, Szocialista párt és a Népi Demokratikus Egyesület megalkotják a Nemzeti Felszabadító Frontot. (EAM-ot) mely Európa egyik legnagyobb ellenállási szervezete lett. 1941. decemberében az EAM létrehozta a Nemzeti Felszabadító Hadseregét az ELASZ-t mely 75.000 katonát, 47.000 tartalékost tudott rövid idő alatt hadba állítani. A görög tengereken megalakult az ELAN (Népi Felszabadító Flotta) több mint 1500 matrózzal. 1943-ig már több mint 140.000 katonával rendelkezett a Nemzeti Felszabadítási Front és szinte egész Görögországot ellenőrizte, kivéve a nagyobb városokat és kikötőket. Így a háború alatt a partizánok az 5. német hadtestet, 11. olasz hadtestet, a 2. bolgár hadtestet kötötték le görög földön, hogy így biztosítsák a közel-keleti olaj útját a fronthoz. 1940-1944 között a fasiszta megszállók rettenetes pusztítást vittek véghez Görög földön. Több mint 550 000 embert végeztek ki vagy deportáltak, 401 500 házat romboltak le, 1 200 000-en maradtak fedél nélkül, 1770 falut égettek fel. Az ország összes kikötője, egész vasúthálózata, gőzgépparkja, telefonhálózata, repülőterei, hídjai mind-mind elpusztultak. Így a nemzeti termék több mint 35%-ka semmisült meg. A hajóipar 80%-ka, az úthálózat 56%-ka, az állatállomány 70%-a elpusztult, az erdők 25%-ka kiégett. 1944. október 30-án hagyta el az utolsó német katona Görögországot. De sajnos ezzel nem születik meg a béke Homérosz földjén. E kis ország nagyon értékes a nagyhatalmaknak, ezért az angolok visszahozzák azt a királyi udvart, mely cserben hagyta az országot, sőt a még harcolni akaró katonákat deportálva, a haladó gondolkodású tiszteket száműzve a német megszálló gépezetet kiszolgáló görög kollaboránsokkal szövetkezve nevezett ki kormányt, amely kormány polgárháborúba taszította országunkat. E háború borzalmaitól menekülve találtunk otthont mi száműzött görögök a vendégszerető magyar nép földjén. E hazában szüleink végigküzdötték az ötvenes éveket és megtanítottak minket együtt élni, eggyé lenni a befogadó néppel. Köszöntöm mindnyájukat az ünnep alkalmából. Koranisz Laokratisz 5

Επέτειος Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Ηνησίδα Λαζαρέτο απέχει 2 ναυτικά μίλια από την ακτή της Κέρκυρας.Στη διάρκεια της Ενετοκρατίας του νησιού, τον 16ο αιώνα, κατασκευάστηκε ένα μοναστήρι και ένα λεπροκομείο. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής κατοχής, το 1798, χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό νοσοκομείο. Στη διάρκεια της Βρετανικής κατοχής, από το 1814, λειτούργησε και Νησίδα Λαζαρέτο πάλι το λεπροκομείο. Το 1864 έγινε η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου οι ιταλο - γερμανικές δυνάμεις ίδρυσαν στη νησίδα στρατόπεδο συγκέντρωσης για τους αιχμαλώτους της Εθνικής Αντίστασης. Και από το 1946 μέχρι το 1962 χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εκτέλεσης περίπου 200 πολιτικών κρατουμένων. Σήμερα η νησίδα είναι τόπος μνήμης των εκτελεσμένων πολιτικών κρατούμενων. Το κείμενο της Ρούλας Κακλαμανάκη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό : η λέξη, το 1991, και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ευαγγελία Τσαρούχα Ερειπωμένη κι όμως αρκετά ζωντανή για να θυμίζει το λόγο: κορμιά πάνω στην πέτρινη καρδιά της, μια ουλή το καθένα, που μαζεύει το νερό της βροχής μια στο βυθό και μια στον αέρα. Οράματα προδομένα,με το φως του ήλιου και τον κρυφό στοχασμό του φυσικού σκότους. O τοίχος των εκτελέσεων, όπως σώζεται σήμερα στη νησίδα Λαζαρέτο. Είναι ο τοίχος της ερειπωμένης πια εκκλησίας της Παναγίας της Ναζαρέτ. 6

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Επέτειος Ρούλα Κακλαμανάκη: Με τη δύση του ήλιου Κερκυραίοι, σώστε μας, μας σκοτώνουν Το ΟΧΙ μέσα απ τους ποιητές μας Το σκάφος μας προχωρούσε στο Ιόνιο πέλαγος, προς το στοιχειωμένο νησί Λαζαρέτο, έξω από την πόλη της Κέρκυρας μα τόσο κοντά, ώστε αν φωνάξεις από το νησί ν ακούγεται στην πόλη, όπως και αντίθετα. Είναι έρημο και στοιχειωμένο, γεμάτο φίδια και μεγάλα ποντίκια. Έχουν θάψει πολλούς σε ομαδικούς τάφους, ανά τριάντα. Πρώτη Σεπτεμβρίου και πήγαμε εκεί στο τέλος της κυριακάτικης εκδρομής να δούμε και το νησί Λαζαρέτο. Να δούμε στον τοίχο τις τρύπες από τις σφαίρες. Να δούμε πώς πέφτει τώρα το φως όταν δύει ο ήλιος. Έστηναν στον τοίχο τριάντα δύο. Τους δύο τους έβγαζαν έξω στο πλάι, για να πλύνουν μετά το τέλος της παράστασης τις χειροπέδες. Θα τις φορούσαν οι επόμενοι. Κάθε φορά θα έμεναν έξω δύο. Μια μέρα εκτέλεσαν τριακόσιους. Δέκα φορές στήθηκε το σκηνικό. Πόσοι ήταν τελικά κανείς δεν ξέρει. Μισόλογα, αποσπασματικά και θαμπωμένα από το χρόνο. Ό,τι μαθεύτηκε ήταν από τον ιερέα που εξομολογούσε και κοινωνούσε τους μελλοθάνατους. Απέναντι στον τοίχο, το ερειπωμένο κτίριο με τα πολλά παράθυρα, όπως όλα τα παλιά σπίτια της Κέρκυρας. Από τα παράθυρα εκείνα πυροβολούσαν δώδεκα τουφέκια. Εξι γεμάτα κι έξι άδεια, όπως συνήθως στις εκτελέσεις. Έπεφταν κατά εξάδες, τριάντα κάθε φορά. Κι ύστερα άλλοι τριάντα. Φώναζαν. Ούρλιαζαν: Κερκυραίοι σώστε μας, μας σκοτώνουν. Μικρά παιδιά τότε οι Κερκυραίοι πενηντάρηδες της παρέας, άκουγαν τις φωνές. Θυμούνται. Δίπλα ένα εκκλησάκι. Ερείπιο κι αυτό. Λίγο πιο πέρα το πηγάδι. Μιλάς από πάνω του κι η φωνή σου αντιλαλεί σ ολόκληρο το νησί και στο πέλαγος. Με τη δύση του ήλιου, πήγαμε κι εμείς εκεί, μετά την εκδρομή με το σκάφος. Αθηναίοι και Κερκυραίοι μαζί παρέα. Να δούμε πώς πέφτει το φως του ήλιου, που δύει από την άλλη άκρη του ορίζοντα, πάνω στον τοίχο με τις τρύπες. Έλειπαν μόνο τα τρυπημένα κορμιά των ηττημένων. Εύκολα μπορούσε κανείς να φανταστεί. Νόμιζες πως ακούς τους ίδιους τους ήχους, έτσι όπως είχαν ακουστεί πριν από σαράντα τρία χρόνια. Και ήταν η πρώτη του μήνα Σεπτέμβρη του έτους 1991. Τα ερωτήματα παρέμεναν μετέωρα και η καρδιά μας βαριά. Φοβηθήκαμε, καθώς η θάλασσα στο γυρισμό άρχισε να φουσκώνει, μη βουλιάξει το σκάφος μας εκεί ανάμεσα στ αρχοντικά, τους πύργους, τα φρούρια της Κέρκυρας και το μικρό εγκαταλελειμμένο στα φίδια και στα μεγάλα ποντίκια Λαζαρέτο, χώρος απομόνωσης κάποτε για λεπρούς κι αργότερα τόπος φρικτών εκτελέσεων. Δεν πάθαμε τίποτα. Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο, κοντά στην αγαπημένη μας Εύα που μας πρόσφερε με τη μοναδική ζεστασιά της ένα υπέροχο κοκτέιλ για να ηρεμήσουμε. Μόνο το σύμβολο του μικρού νησιού έμοιαζε να βουλιάζει, καθώς το βλέπαμε τώρα από μακριά. Από την Κέρκυρα, που δεν είναι μόνο τουριστική. Η μεγαλοσύνη στα έθνη δε μετριέται με το στρέμμα Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα Κωστής Παλαμάς ΤΡΕΙΣ ΨΥΧΕΣ Απ τη λαβωματιά του την ορθάνοιχτη αχνίζοντας το αίμα πλημμυρίζει. Ο χάρος καθρεφτίζεται στα μάτια του κι αυτός ψυχομαχώντας ψιθυρίζει Αχ! τι ναι μια ψυχή μπρος στη λαχτάρα μου; Ήθελα νά χω τρεις στη μάχη επάνω να σου τις δώσω και τις τρεις, Πατρίδα μου και τρεις φορές για σένα να πεθάνω! Ιωάννης Πολέμης 7

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Οι γιορτές μας ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας σας προσκαλεί στον εορτασμό προς τιμήν της 70ης επετείου του ιστορικού ΟΧΙ, που θα πραγματοποιηθεί στις 30 Οκτωβρίου 2010, μέρα Σάββατο και ώρα 19.30 στο Petőfi Csarnok (1146 Budapest, Zichy Mihály út 14.) Στο εορταστικό πρόγραμμα συμμετέχουν: Η χορωδία «Καρυάτιδες» που θα ερμηνεύσουν τραγούδια της εθνικής αντίστασης. Θα παρουσιαστεί το θεατρικό έργο «Μεμέντο 60». Πρωταγωνιστές: Kitti Borsos και Φώτης Κολλάτος Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Κολλάτος Εκφωνήτριες της βραδιάς: η Άρτεμις Μητροπούλου και η Δωροθέα Έντρες Μετά το πολιτιστικό μέρος της εκδήλωσης θα ακολουθήσει γλέντι μέχρι τις πρωινές ώρες με την συμμετοχή των ορχηστρών «Ο Γιώργος Κολλάτος και οι μουσικοί φίλοι του», «Παλιό μπουζούκι» και «Μύδρος». Μετά τις 21.00 η είσοδος είναι 500 Ft Στις 30 Οκτωβρίου, μέρα Σάββατο και ώρα 10.00 στο Μνημείο Αντίστασης του 13ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης στο τέρμα της οδού Vizafogó (δίπλα στο Δούναβη) θα καταθέσουμε στεφάνι για να τιμήσουμε τους νεκρούς μας των εθνοαπελευθερωτικών αγώνων. MEGHÍVÓ A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata és a Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete sok szeretettel meghívja Önt és kedves családját a Görög Ellenállás 70. évfordulója alkalmából 2010. október 30-án, szombaton 19.30 órától a Petőfi Csarnokban (1146 Budapest, Zichy Mihály út 14.) tartandó megemlékezésünkre. Az ünnepi műsorban közreműködnek: Α Kariatidák kórus, amely a nemzeti ellenállásra emlékező dalokat énekel. Bemutatásra kerül: Μementó 60 c. színpadi mű. Főszereplő: Borsos Kitti és Kollátosz Fotisz Zenéjét összeállította: Kollátosz Jorgosz Az est bemondói: Mitropoulou Artemisz és Endrész Dorothea A programot reggelig tartó vigassággal zárjuk Kollátosz Jorgosz és zenészbarátai, a Palio buzuki és a Mydros zenekarok részvételével. A belépő 21 óra után 500 Ft Október 30-án, szombaton délelőtt 10.00 órakor koszorúzási ünnepséget tartunk a Mártírok emlékművénél, a Vizafogó u. végén (a Duna mellett), tisztelegve a görög ellenállási mozgalomban elesettek, illetve a Magyarországon elhunyt görög ellenállók emléke előtt. 8

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Τα νέα μας / Híreink Συνάντηση με τον Ελληνα Πρέσβη Στις 8 Οκτωβρίου 2010 ο Πρέσβης της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουγγαρία κ. Σπυρίδων Γεωργιλές μαζί με το επιτελείο της Πρεσβείας επισκέφτηκαν την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας. Μετά τη συνάντηση αυτή ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας και η διευθύντρια του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών έστειλαν την ακόλουθη ενημέρωση στον Πρέσβη της Ελλάδας. Βουδαπέστη, 12 Οκτωβρίου 2010 ΠΡΟΣ: Ελληνική Πρεσβεία της Ουγγαρίας Κύριον Σπυρίδων Γεωργιλέ Πρέσβυν ΘΕΜΑ: Ενημέρωση για την ελληνική εκπαίδευση Αξιότιμε Κύριε Πρέσβυ, Σας ενημερώνουμε για τα ακόλουθα θέματα που αφορούν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην Ουγγαρία, η οποία γίνεται στα πλαίσια δύο σχολείων: του Σχολείου Ν. Μπελογιάννης, που ανήκει στο Δήμο Μπελογιάννης και του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών, που λειτουργεί υπό την αιγίδα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, γι αυτό κι έχει 5 τμήματα στην επαρχία. 1) Το σχολείο και το νηπιαγωγείο Ν. Μπελογιάννης αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση καθώς μας ενημέρωσε στην πρόσφατη επιστολή του ο δήμαρχος κ. Παπαλέξης, διότι, λόγω ελλείψεως οικονομικών κονδυλίων, δεν υπάρχει θέρμανση στο χώρο του σχολείου. Και ούτε έχει αποσπασμένους εκπαιδευτικούς στο σχολικό έτος 2010-2011. Εάν δεν επέμβουμε, το σχολείο Ν. Μπελογιάννης θα συγχωνευτεί στα σχολεία των γειτονικών δήμων, και θα σταματήσει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, που θα καταλήξει στην εξαφάνιση του ελληνισμού από το χωριό, που κάποτε ήταν ελληνικό καθώς και το σχολείο. Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας σκοπεύει να αποκαταστήσει το θεσμό του σχολείου, να το κάνει μειονοτικό, για να διατηρηθεί ο ελληνισμός στο χωριό. Σ αυτό θα χρειαστεί η συμπαράσταση της ελληνικής επικράτειας. 2) Στη Βουδαπέστη αυτή τη στιγμή έχουμε έλλειψη νηπιαγωγού παιδονόμου, ή μια δασκάλας να απασχολείται μονίμως με τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (28 προς το παρόν). Εξάλλου, χρειάζεται να γίνεται εγκαίρως η αντικατάσταση των αποσπασμένων δασκάλων, ιδίως στα τμήματα της επαρχίας για να μη με μένει, όχι μόνο το σχολικό τμήμα, αλλά και η μικρή ελληνική κοινότητα, χωρίς ζωντανή επαφή με την Ελλάδα. Με εκτίμηση: Λαοκράτης Κοράνης Προέδρος Ευαγγελία Τσαρούχα Σαμπό διευθύντρια 9

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας / Híreink Dohánygyár Οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων του 8ου Διαμερίσματος μαζί με την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης οργάνωσαν και φέτος την «Βραδιά αναμνήσεων» στο πολιτιστικό κέντρο Törekvés. Προηγήθηκε συγκέντρωση των συμπατριωτών μας στο προαύλιο της πολυκατοικίας, όπου εκφωνήθηκε η ομιλία της προέδρου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Γιόζεφβαρος, της κ. Ειρήνης Μποζώνα, και κατάθεση στεφάνων στην αναμνηστική πλάκα, που είναι τοποθετημένη στην πρόσοψη του κτιρίου. Η γιορτή συνεχίστηκε στο πολιτιστικό κέντρο Törekvés, όπου μας παρουσίασαν ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα τα χορευτικά συγκροτήματα «Χελιδονάκι» και «Ελληνισμός», οι χορωδίες «Καρυάτιδες» και «Ρωμιοσύνη» και η ορχήστρα «Παλιό Μπουζούκι». Οι οργανωτές της εκδήλωσης και φέτος μας ξάφνιασαν με την προβολή στην οθόνη ενός ντοκουμέντου, που σκηνοθέτησαν οι κ. Γιάννης Ράπτης και Χαράλαμπος Βλάχος, παρουσιάζοντας φωτογραφίες από τη ζωή των Ελλήνων που κατοικούσαν στο Dohánygyár, που μας χαροποίησε και μας συγκίνησε όλους, φέρνοντας στην μνήμη μας, εκείνη τη ζωή που βιώναμε σ αυτήν την πολυκατοικία. Το Dohánygyár είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία των συμπατριωτών στην Ουγγαρία, με την ζωή ολονών μας. Γι αυτό και το θεωρούμε και δικό μας, όπως και το χωριό Μπελογιάννη. Όλοι μας έχουμε κάποιες αναμνήσεις, περιπέτειες που συνδέονται με το Dohánygyár, και με ευχαρίστηση συγκεντρωνόμαστε στο χώρο αυτό. Η ιδέα της τοποθέτησης της αναμνηστικής πλάκας και η παραδοσιακή κάθε χρόνο εκδήλωση εορταστικής μνήμης είναι αξιέπαινη, είναι μια πράξη που ενώνει τον Ελληνισμό της Ουγγαρίας, που τόσο το έχει ανάγκη. Το γλέντι της βραδιάς συνεχίστηκε έως τα μεσάνυχτα με τραγούδια, χορούς και φαγοπότι, περνώντας και πάλι μια όμορφη βραδιά. Συγχαίρουμε τους οργανωτές αυτής της γιορτής. Θανάσης Ζιανός 10

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Τα νέα μας / Híreink Συμπόσιο-Οι Έλληνες έμποροι και ο σημαντικός ρόλος τους στην ουγγρική αστικοποίηση Τον πολύ σημαντικό ρόλο των Ελλήνων εμπόρων στην ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, αλλά και την αξιόλογη συμβολή τους στις επενδύσεις για υποδομές κυρίως της τότε αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας και στην προώθηση του πολιτισμού στη βάση της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς, ανέδειξε το μεγάλο Συμπόσιο στη Βουδαπέστη με τίτλο «Ο ρόλος των Ελλήνων Εμπόρων στην αστικοποίηση της Ουγγαρίας». Το Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου στο κτίριο της ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών, διοργάνωσαν η Ακαδημία Επιστημών Ουγγαρίας, το Ινστιτούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας και η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας, με αφορμή την επέτειο 200 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα εθνικού ευεργέτη Σίμωνος Σίνα, ο οποίος υπήρξε ο κυριότερος χορηγός τόσο για την Ακαδημία Επιστημών στη Βουδαπέστη όσο και για την Ακαδημία Αθηνών, προσφέροντας και τεράστια χρηματικά ποσά για φιλανθρωπικούς και πνευματικούς σκοπούς. Στο Συμπόσιο, στο πλαίσιο του οποίου έγινε και η απονομή του θεσμοθετημένου τα τελευταία χρόνια από την Ακαδημία Επιστημών Ουγγαρίας και του Ινστιτούτου Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας, «Βραβείου Σίμωνος Σίνα», πανεπιστημιακοί από την Ελλάδα και την Ουγγαρία παρουσίασαν εισηγήσεις τους. Την έναρξη του Συμποσίου κήρυξε ο καθηγητής κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Βουδαπέστης, Νίκος Φωκάς, ενώ σε αυτό συμμετείχαν η εκπρόσωπος της ελληνικής Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας Αφροδίτη Πατρώνη, ο Ούγγρος πρέσβης στην Αθήνα Γιόζεφ Τοτ, εκπρόσωποι της ελληνικής πρεσβείας στη Βουδαπέστη του Δ. Δημητρακούδη (ΑΠΕ-ΜΠΕ) όπως και των ομογενειακών φορέων. Στην ομιλία-εισήγησή του, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, Πασχάλης Κιτρομηλίδης, αναφέρθηκε στο δημοκρατικό ιδανικό του Ρήγα Φεραίου και στις αλληλοεπιδράσεις ελληνικής και ουγγρικής Αναγέννησης, ενώ η καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ολγα Κατσιαρδή, μίλησε για την Ελληνική Διασπορά στην Κεντρική Ευρώπη. Η «Δημόσια εικόνα των Ελλήνων επιχειρηματιών-από τους Ζωσιμάδες στον Ανδρέα Συγγρό» ήταν το θέμα της εισήγησης της διευθύντριας ερευνών του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, Μαρίας Χριστίνας Χατζηιωάννου, ενώ για το εκδοθέν στην Ουγγαρία βιβλίο «Νέα Ελλάς» του Γιώργου Ζαβίρα, ως ενός εκ των αντιπροσωπευτικότερων λογίων της Διασποράς, μίλησε ο Νίκος Σέργης, διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από την πλευρά των Ούγγρων πανεπιστημιακών, ο ιστορικός Τάμας Γκλάζερ αναφέρθηκε στην εισήγησή του στις ελληνόγλωσσες εκδόσεις στην Ουγγαρία, ο ιστορικός Λάσλο Τσόρμπα, γενικός διευθυντής του Εθνικού Μουσείου Ουγγαρίας, στη σχέση του Σίνα με το Μουσείο, ο ιστορικός Γκιέργκι Ντιοσέγκι στον Ελληνικό Κύκλο του κόμη Ίστβαν Σέτσενι και ο καθηγητής Αντράς Γκέρο στη «διαδικασία πνευματικής αστικοποίησης». Σε χαιρετισμό της, κατά την απονομή του φετινού Βραβείου Σίμωνος Σίνα σε γνωστή ουγγρική εταιρεία για την προσφορά της στη φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία, η επιτετραμμένη της ελληνικής πρεσβείας, Δέσποινα Λουρμπάγκου, τόνισε τους ισχυρούς δεσμούς Ελλάδας-Ουγγαρίας από την εποχή ακόμη του Βυζαντίου, οι οποίοι αναζωογονήθηκαν με την εγκατάσταση των Ελλήνων εμπόρων τον 18ο και 19ο αιώνα.η ίδια παρέπεμψε στις κοινές αξίες και γεωπολιτικές προοπτικές που μοιράζονται σήμερα οι δύο χώρες ως μέλη διαφόρων διεθνών οργανισμών, υπενθυμίζοντας και το γεγονός πως στη φετινή 75η Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης τιμώμενη χώρα ήταν η Ουγγαρία. 11

12 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας / Híreink Νίκος Σέργης, καθηγητής Ο φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων συμμετείχε στο συνέδριο προς τιμήν του Σίμωνα Σίνα σαν εισηγητής. Τον ρωτάω για το θέμα της διάλεξής του. Η διάλεξή μου είχε να κάνει με τον Γεώργιο Ζαβίρα, ο οποίος ήταν ένας Έλληνας έμπορος από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας, και ήρθε στην Ουγγαρία μετά τα μέσα του 18ου αιώνα, και πέθανε το 1806 ή 1807, δηλαδή στις αρχές του 19ου αιώνα. Ήταν ένας άνθρωπος που εκτός από το εμπόριο ασχολιόταν με τις ιδέες, είχε ένα προσωπικό αρχείο, και απ το προσωπικό αρχείο αυτό και ουσιαστικά από τις επαφές του με διάφορους λογίους και ιερείς εδώ στην Ουγγαρία Έλληνες αποπειράθηκε να γράψει ένα βιβλίο, το οποίο ήταν ένα λεξικό ή καλύτερα μια εγκυκλοπαίδεια όλων των λογίων στα χρόνια της τουρκοκρατίας, από το 1453 μέχρι το 1806 που πεθαίνει ο Ζαβίρας. Το βιβλίο αυτό το ονόμασε Νέα Ελλάς ή Ελληνικόν Θέατρον. Το βιβλίο αυτό δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί πέθανε ο συγγραφέας Στα παρασκήνια του Συμποσίου της Edit Vengrinyák του. Αυτό εκδόθηκε το 1872 στην Ελλάδα για πρώτη φορά και μετά ξαναεκδόθηκε το 1972. Στην Ουγγαρία ασχολήθηκαν κάποιοι ιστορικοί με τον Ζαβίρα. Το αρχείο του υπάρχει κάπου στην Ουγγαρία, αλλά είναι αναξιοποίητο, ίσως είναι διασπαρμένο σε διάφορα μέρη. Είναι ένας συγγραφέας που είχε ασχοληθεί με την κίνηση των ιδεών των Ελλήνων. Ειδικότερα στην εισήγησή μου αναφέρθηκα επιγραμματικά στους Έλληνες λογίους που έδρασαν στην Ουγγαρία, πέρασαν από εδώ, είτε ιερείς, είτε δάσκαλοι, και στο έργο που παρέδωσαν. Με αφορμή το βιβλίο του Ζαβίρα μίλησα για την δράση των Ελλήνων λογίων στην Ουγγαρία, όπως το αποτυπώνει ο ίδιος ο συγγραφέας. Δεν είναι η πρώτη φορά που είστε στην Ουγγαρία. Μπορείτε να μιλήσετε για την επαφή σας με την χώρα μας; Ως τουρίστας είχα έρθει για πρώτη φορά στην Ουγγαρία το 1999. Μετά τελειώνοντας την διδακτορική μου διατριβή αποφάσισα να έρθω εδώ με μια υποτροφία επιστημονικών ανταλλαγών μεταξύ Ελλάδας και Ουγγαρίας, για να κάνω μεταδιδακτορική έρευνα, όπου ασχολήθηκα με τον Ούγγρο φιλόσοφο György Lukács. Αυτή η μεταδιδακτορική έρευνα κράτησε περίπου 1,5 χρόνο και συνεργάστηκα με τον καθηγητή János Kelemen στο τμήμα φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου ELTE. Επίσης υπάρχει μια παλιά συνεργασία με τον καθηγητή κ. Φωκά και με τον Ινστιτούτο Ελλήνων Ερευνών Ουγγαρίας, και στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας κατά καιρούς έρχομαι στην Ουγγαρία. Αυτή είναι μια καλή ευκαιρία για μένα να γυρίσω στη χώρα σας γιατί αγαπάω πολύ την Ουγγαρία και τη Βουδαπέστη, αισθάνομαι τέτοια οικειότητα εδώ στην πόλη και με τους ανθρώπους και με τα πράγματα, που μου είναι πολύ εύκολο να πάρω το αεροπλάνο και να γυρίσω τα αγαπημένα μέρη. Να μην παραλείψουμε και την σχέση μου με την Αυτοδιοίκηση των Ελλήνων, όπου από την αρχή, μαζί με το Ινστιτούτο προσπαθήσαμε να κάνουμε κάποιες δραστηριότητες, όπως προβολή ταινιών και διαλέξεις. Έμαθα πως θα κάνετε άλλη μια διάλεξη στο Νεοελληνικό Τμήμα του Πανεπιστημίου ELTE για την κατάσταση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Όλα αυτά που μάθατε στην Ουγγαρία, τις εμπειρίες σας μπορείτε να τις αξιοποιήσετε και στην Ελλάδα στο πανεπιστήμιο που διδάσκετε; Υπάρχει μια τάση στα ουγγρικά πανεπιστήμια να φύγουν προς τα έξω, για ένα συνέδριο, για έρευνα, μια τάση εξωστρέφειας. Υπάρχει μια σύνδεση με την Αμερική, πολλοί καθηγητές έρχονται είτε στο CEU είτε στο ELTE, αλλά υπάρχει και μια τάση και στην έρευνα, δηλαδή οι λέκτορες, οι ερευνητές, οι διδακτορικοί, οι μεταδιδακτορικοί πηγαίνουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και συνεργάζονται εκεί. Αυτό το πράγμα στην Ελλάδα είναι πολύ περιορισμένο. Λιγότερο ίσως στις φυσικές επιστήμες, εκεί υπάρχει μια στάση εξωστρέφειας, αλλά στις ανθρωπιστικές επιστήμες είναι αρκετά δύσκολο για κάποιον να πει ότι έχω μια δραστηριότητα παράλληλη να πηγαίνω σε πανεπιστήμια εξωτερικών να έχω μια δραστηριότητα, αφενός γιατί δεν υπάρχουν ούτε χρήματα, αφετέρου γιατί δεν τους σπρώχνει και το σύστημα

Οκτωβρίου 2010 EΤΟΣ: 16 Τα νέα μας / Híreink Η Μαρία Χριστίνα Χατζηιωάννου,είναι Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και επίσης εισηγήτρια του συνεδρίου. Γιατί παρουσιάζει ενδιαφέρον στη σημερινή Ελλάδα η πρώτη ελληνική διασπορά στην Ουγγαρία, και γενικά η διασπορά των Ελλήνων στην Κεντρική Ευρώπη; Πρέπει να σας πω ότι παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον αυτή η συνέχεια που παρατηρούμε στην Ουγγαρία από την διασπορά του 18ου αιώνα στη σημερινή διασπορά. Είναι ο μοναδικός χώρος, το μοναδικό παράδειγμα που έχουμε αυτές τις συνέχειες. Υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες ελληνικές κοινότητες της Αυστραλίας, της Αμερικής, αλλά καμία δεν παρουσιάζει αυτή τη συνέχεια. Πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια στους Έλληνες σήμερα, που έχουν καταφέρει και έχουν αναδείξει αυτή τη σύνδεση, έχουν γεφυρώσει αυτές τις δυο διασπορές. Μπορείτε να πείτε παραδείγματα για τη συνέχεια; που είναι λίγο εσωστρεφές. Αυτό δεν είναι καλό. Πιστεύω στο χρόνο θα αλλάξει, θα βελτιωθεί. Η δικιά μου εμπειρία από την Ουγγαρία είναι θετική, ίσως ήμουν και τυχερός, γιατί έπεσα στα χέρια του Kelemen János, ο οποίος ήταν και βοηθητικός, αλλά και ειδικός στο θέμα. Αλλά η αίσθησή μου γενικώς είναι ότι το επίπεδο είναι πάρα πολύ καλό. Άρα θα μπορούσε μεταξύ ελληνικών και ουγγρικών πανεπιστημίων να υπάρχει μια στενότερη συνεργασία, και πάνω σ αυτό το πράγμα είχα μια ιδέα που είχα συζητήσει με τον κ. Φωκά και με τον καθηγητή Παν. Νούτση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, να ανοίξουμε μια δίοδο συνεργασίας ανάμεσα στα Πανεπιστήμιά μας.πρόσφατα το συζήτησα και με τον Πρέσβη της Ουγγαρίας στην Ελλάδα. Πιστεύω θα ήταν πολύ χρήσιμο τόσο για την δική μου γενιά, όσο και για τους επόμενους που έρχονται. Εκμεταλλευόμενη τον υπότιτλο του βιβλίου του Ζαβίρα που συμπίπτει με τη δικιά σας αδυναμία, θα ήθελα να αναφερθώ στη σχέση σας με το θέατρο. Δύο από τις βασικές μου αγάπες είναι το θέατρο και ο κινηματογράφος. Με το θέατρο ασχολούμαι ερασιτεχνικά πολλά χρόνια ως ηθοποιός και τα τελευταία χρόνια σαν σκηνοθέτης. Προσπάθησα να το κάνω και στην Ουγγαρία που είχα λίγο χρόνο, τότε γνωρίστηκα και με την κυρία που μου παίρνει αυτήν την συνέντευξη, η οποία ήταν και αυτή Το ζωντανό παράδειγμα της ελληνο-ουγγρικής συνέχειας είσαστε εσείς, εδώ πέρα που μένετε. Εμείς οι ιστορικοί αυτό που μελετάμε, είναι τα ιστορικά πρόσωπα, που έφτιαξαν την πρώτη και την δεύτερη διασπορά. Είμαστε πάρα πολύ ευτυχείς, πρέπει να πω, γιατί είναι η δεύτερη φορά που βρισκόμαστε Έλληνες ιστορικοί από την Ελλάδα εδώ, και μας δίνεται η ευκαιρία να συνομι λήσουμε με συναδέλφους Ούγγρους και να παρουσιάσουμε θέματα της εμπορικής διασποράς, με κεντρικό βέβαια το παράδειγμα του Σίμωνα Σίνα. Με ποια θέματα ασχολείται τώρα το Ινστιτούτο σας; Το Ινστιτούτο Ελληνικών Ερευνών έχει έναν τομέα στον οποίο εγώ εργάζομαι, είναι ο Τομέας της Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας, κι εκεί η διασπορά είναι το κύριο θέμα που μας ενδιαφέρει, η ελληνική διασπορά, οι έμποροι, οι επιχειρήσεις. Αυτοί είναι το κύριό μας αντικείμενο. Έχουμε μελέτες για όλον μέλος της ομάδας. Βέβαια ο χρόνος ήταν πολύ περιορισμένος και οι δυσκολίες που εμφανίστηκαν ήταν τέτοιες που δεν μας επέτρεψαν να το ολοκληρώσουμε, αλλά πιστεύω θα έχουμε την ευκαιρία στο μέλλον να το κάνουμε, γιατί η ελληνική κοινότητα και οι ελληνόφωνοι εδώ στην Ουγγαρία είναι πολύ ζωηροί. Ελπίζω την επόμενη φορά που θα έρθω στην Ουγγαρία υπόσχομαι να κάνω άλλη μια προσπάθεια και θα είναι πετυχημένη αυτήν την φορά. Ελπίζω κι εγώ να πραγματοποιηθεί, και να παρουσιαστεί ίσως στο θέατρο του Οίκου του Ελληνισμού που θα έχει ανακαινιστεί μέχρι τότε. Ευχαριστώ για τη συνέντευξη και εύχομαι καλές επιτυχίες στο έργο σας. τον κόσμο που γίνονται για την Ρωσία, για την Κεντρική Ευρώπη, για την Ιταλία και για την Αγγλία αυτή τη στιγμή. Είπατε ότι βρίσκεστε δεύτερη φορά στην Ουγγαρία. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ των δυο Ινστιτούτων; Βεβαίως και υπάρχει. Δεν είναι όμως μια συνεργασία που έχει υπογραφεί κάποιο πρωτόκολλο, αλλά υπάρχει μια συνεργασία με τον κ. Νίκο Φωκά. Η πρώτη φορά που ήρθαμε, ο λόγος ήταν η γέφυρα των Αλυσίδων, τώρα είναι πάλι ο Σίμωνας Σίνας, 200 χρόνια από τη γέννησή του. Μας δίνεται η ευκαιρία να μάθουμε τι καινούριο υπάρχει, τι κυκλοφορεί εδώ στην Ουγγαρία. Πρέπει να σας πω ότι χωρίς το αρχειακό και βιογραφικό υλικό σ αυτή τη χώρα, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Εσείς είστε η πηγή που μας τροφοδοτεί και μελετούμε το φαινόμενο της διασποράς στην Κεντρική Ευρώπη, συγκεκριμένα στη Βουδαπέστη. Ευχαριστώ πολύ και σας εύχομαι καλές επιτυχίες στο έργο σας. 13

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας / Híreink Αποκαλυπτήρια της προτομής του Margó Tivadar (Θεόδωρου Μάρκου) Στις 19 Σεπτεμβρίου και ώρα 15 πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Margó Tivadar, Θεόδωρου Μάρκου στο 18ο διαμέρισμα της Βουδαπέστης. Ο Θεόδωρος Μάρκου, ελληνικής καταγωγής γιατρός, διδάκτωρ Πανεπιστημίου στην Πέστη και στη Βιέννη, ζωολόγος, και στρατιωτικός γιατρός της ουγγρικής επανάστασης το 1848-49, έζησε τα τελευταία 20 χρόνια του στο Pestszentlőrinc. Την τιμητική πλακέτα με την προτομή, έργο του Στέφανου Στεφάνου, ελληνικής καταγωγής γλύπτη, ανέγειραν οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων του 18ου Διαμερίσματος και της Βουδαπέστης. Στην εκδήλωση συμμετείχαν οι τοπικοί φορείς, ο Αντιδήμαρχος το 18ου Διαμερίσματος, οι Πρόεδροι των Αυτοδιοικήσεων Ελλήνων Ουγγαρίας, Βουδαπέστης και του 18ου Διαμερίσματος, του Συλλόγου Ελληνικής Νεολαίας. Ο ερευνητής György Diószegi παρουσίασε σύντομη διάλεξη για τη ζωή και τη δράση του Θεόδωρου Μάρκου. Μετά από τα αποκαλυπτήρια ακολούθησε εορταστική βραδιά με ελληνικούς χορούς και μουσική. Φιλική συνάντηση Οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων, Βουλγάρων και Σέρβων του 14 ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης Ζούγκλο στις 11 Σεπτεμβρίου 2010 διοργάνωσαν και φέτος την κοινή παραδοσιακή φιλική συνάντηση των μελών τους. Η συνάντηση εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον οίκο των μειονοτήτων του Ζούγκλο, Pákozdi tér 13. Παρότι ο καιρός δεν ήταν ο καλύτερος ψιλόβρεχε ωστόσο συγκεντρώθηκαν αρκετοί συμπατριώτες μας κάτοικοι του Ζούγκλο Βούλγαροι και Σέρβοι για να περάσουμε μερικές ώρες ευχάριστα όλοι μαζί. Το πρόγραμμα και φέτος άνοιξε με τους τρεις προέδρους, οι οποίοι χαιρέτησαν τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση, και τους ευχήθηκαν καλή διασκέδαση. Παραβρέθηκαν στην εκδήλωση και ο Αντιδήμαρχος του Ζούγκλο κ. Halász Iván, και άλλοι επίσημοι του Διαμερίσματός μας. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα περιλάμβανε χορούς και τραγούδια, που μας παρουσίασαν το χορευτικό συγκρότημα «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» και οι ορχήστρες «Μύθος» με επικεφαλής τον νεαρό Λεωνίδα Ιορδανίδη, με την Βουλγάρικη «ΠΡΑΒΟ» και την Σέρβικη «ΣΕΛΟ». Υπήρχε κι ένας διαγωνισμός «Παιχνίδι» με 12 ερωτήσεις που σχετίζονταν με τη ζωή και τον πολιτισμό των τριών μειονοτήτων. Οι «νικητές» κέρδισαν από ένα πιάτο ελληνικό μπακλαβά, που κατανάλωσαν με μεγάλη όρεξη.φυσικά δεν έλειπαν και τα παραδοσιακά φαγητά των Αυτοδιοικήσεων όπως kebabcse, μουσακάς, μπριζόλες και διάφορα άλλα καθώς και ποτά. Γέμισαν τα τραπέζια, έτσι τρώγοντας, πίνοντας, χορεύοντας και τραγουδώντας, παρέες παρέες περάσαμε μια ευχάριστη ημέρα.το γλέντι κράτησε έως τις 7 η ώρα μ.μ. Αυτή ήταν η 4η φιλική συνάντηση που οργάνωσαν οι παραπάνω Αυτοδιοικήσεις. Ελπίζουμε και στο μέλλον να συνεχιστούν τέτοιου είδους φιλικές συναντήσεις, που βοηθάνε στο δυνάμωμα των καλών σχέσεων μεταξύ των εν λόγω μειονοτήτων, και στην καλύτερη αλληλογνωριμία των πολιτιστ ικών παραδόσεών μας. Βουδαπέστη, 17 Σεπτεμβρίου 2010 Δημήτρης Μπεκιάρης- 14

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Τα νέα μας / Híreink Εκδρομή στο Εστεργκομ Στις 26-6-2010 μέρα Κυριακή, πραγματοποιήθηκε μια θαυμάσια ημερήσια εκδρομή με πλοίο στην πρώτη πρωτεύουσα του Ουγγρικού Έθνους, χάρη στην πρωτοβουλία της Αυτοδιοίκησης Βουδαπέστης και των Αυτοδιοικήσεων του νομού Πέστης. Ο κόσμος άρχισε να συγκεντρώνεται από τις 8 το πρωί μπροστά στην προβλήτα. Το ιστορικό πλοίο Φάννη, του οποίου η κατασκευή έγινε το 1926-27, αρχικά ήτανε πολεμικό,πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, ενώ μετά την λήξη του πολέμου, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είχε αποσυρθεί από την κυκλοφορία. Το 1970 όμως το μεταποίησαν, πρόσθεσαν επιπλέον 10 μέτρα στο μάκρος και από τότε είναι πια εκδρομικό, με άνετους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, με μπαρ και όλα τα απαραίτητα για την άνετη εξυπηρέτηση των πελατών. Το πλοίο ήταν αραγμένο και περίμενε τους εκδρομείς. Το πρώτο που μας έκανε μεγάλη εντύπωση, μας συγκίνησε, και έκανε την καρδιά μας να σκιρτήσει, ήταν η γαλανόλευκη σημαία μας, που κυμάτιζε περήφανα στην πλώρη. Αφού επιτέλους επιβιβαστήκαμε ξεκινήσαμε με την συνηθισμένη α λα ελληνικά καθυστέρηση. Αρχικά, ο τελικός προορισμός της εκδρομής ήτανε ο Révkomárom της Σλοβακίας, ακολουθώντας πάντα τα χνάρια των Ελλήνων της πρώτης διασποράς. Χείμαρρος πληροφοριών, ονομάτων, γεγονότων και ημερομηνιών ήτανε ο dr. Diószegi György, που άρχισε την ξενάγησή του μόλις ξεκινήσαμε. Δυστυχώς εξαιτίας των μεγάλων πλημμύρων, το ύψος της στάθμης του νερού στον Ίστρο, όπως έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες τον Δούναβη, ήτανε αρκετά ανεβασμένο,με αποτέλεσμα να εμποδίζει σημαντικά την ταχύτητα του πλοίου και να μην μπορούμε να επιστρέψουμε αυθημερόν. Έτσι αντί του Révkomárom φτάσαμε τελικά στο Έστεργκομ, όπου ο κύριος dr. Diószegi μας είπε πολλά σημαντικά πράγματα, μας έδειξε ένα σπίτι κάποτε ελληνικό με το οικόσημό του, που έχει γραμμένο το 4 % που ήταν το κέρδος της Κομπανίας των Ελλήνων εμπόρων. Επίσης επισκεφθήκαμε έναν άλλοτε Ορθόδοξο Ναό.Θα ήτανε πολύ ευχάριστο και ενδιαφέρον να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδρομή στην Σλοβακία, με την θερμή παράκκληση να έχουμε τον ίδιο ξεναγό. Αυτή η εκδρομή, εμένα τουλάχιστον, με έφερε πάνω από μισό αιώνα πίσω, στα χρόνια του Dohánygyár της πρώτης γενιάς, όταν οργανώναμε Κυριακάτικες εκδρομές με πλοίο σε μέρη όπως η Ρωμαϊκή Ακτή, Άγιος Αντρέας, Leányfalu, Tahitótfalu, Βίσεγκραντ και Έστεργκομ. Θυμάμαι καθόμασταν παρέες-παρέες στο πλοίο και αρχίζαμε τα τραγούδια. Το πρώτο και πιο αγαπημένο ήτανε το «Κάποια μάνα περιμένει, με λαχτάρα καρτερεί, το παιδί της να γυρίσει, που έχει χρόνια να το δει», στη συνέχεια λέγαμε «Ένα καράβι απ τον Πειραιά» και άλλα πολλά, όπως τραγούδια της Αντίστασης και του ΔΣΕ. Τα τραγούδια μας ήτανε γεμάτα πόνο, πίκρα, καημό και στεναγμό, μιλούσαν για την πατρίδα μας, τη θάλασσα, την έρημη ξενιτιά. Όταν φτάναμε στον προορισμό μας, αρχίζαμε τους χορούς, και επειδή στις διάφορες παρέες υπήρχαν πατριώτες από όλες τις περιοχές της Ελλάδας,ο καθένας τραγουδούσε, χόρευε και συνάμα μάθαινε στους άλλους τραγούδια και χορούς του τόπου του. Δεν είναι τυχαίο ότι εμείς όλοι και τα παιδιά μας, τον κύκλο δεν τον αφήναμε, η γενιά μας και τα παιδιά μας ξέρουμε, θα έλεγα όλους σχεδόν τους δημοτικούς χορούς και τα τραγούδια της Ελλάδας. Εκείνο τον καιρό, οι παρέες κουβαλώντας κουβέρτες και τραπεζο-μάντιλα, αραδιάζανε τα φαγητά τους, μοσχοβολούσε ο τόπος. Μας έλειπε όμως η ευωδιά της Πατρίδας μας... Η σημερινή μας εκδρομή δεν έμοιαζε σε πολλά με τις τότε εκδρομές. Στο πλοίο δεν τραγουδήσαμε, αλλά χορέψαμε με την συνοδεία της ορχήστρας της Γιαννούλας Στεφανίδου, η οποία τραγουδάει πολύ ωραία και με πάθος, τα λαϊκά και δημοτικά μας τραγούδια, όπως και ο Γιάννης Σοκαλόπουλος κελαηδάει με το μπουζούκι του. Τα φαγητά που πρόσφερε ο μπουφές ήταν νοστιμότατα, το μπαρ πλούσιο σε ποτά, καφέδες και αναψυκτικά. Εύχομαι να ξαναγίνουν τέτοιου είδους εκδρομές. Μπακιρτζή Αρετή 15

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας / Híreink Επανoρθώσεις Ι. Στον «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ» του Αυγούστου από παράληψη δικιά μας, στην 14η σελίδα, όπου δημοσιεύεται η συνέντευξη του Θ. Ζ. με τον βετεράνο αγωνιστή Μιχάλη Αργύρα, δεν βάλαμε τις φωτογραφίες του. Τις δημοσιεύουμε τώρα και ζητούμε συγνώμη από τον αγωνιστή Μιχάλη Αργύρα, και από τους αναγνώστες. Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com. Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας! ΙI. Επίσης στο τεύχος του Σεπτεμβρίου ξεχάσαμε ν αναφέρουμε ότι τη συνέντευξη με την Ελευθερία Αρβανιτάκη μπορείτε να την διαβάσετε και στα ουγγρικά στην ηλεκτρονική σελίδα της εφημερίδας, www.ellinismos.hu. Az előző számban közölt interjúnk Eleftheria Arvanitakival a www.ellinismos.hu oldalon magyarul is olvasható. Ανακοινώσεις 1. Συνεχίζει τη λειτουργία του στο ίδιο σημείο που λειτουργούσε μέχρι και πρόσφατα το προπαρασκευαστικό ίδρυμα του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών της ΑΕΟΥ (νηπιαγωγείο) στην παρακάτω διεύθυνση: Bp, V. ker. Vármegye u. 13. Folytatódik a 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató iskolai készítő tanfolyama (óvoda) az eddig megszokott helyen: Bp, V. ker. Vármegye u. 13. 2. Ανακοινώνουμε επίσης ότι το πρώτο Σάββατο κάθε μήνα, ώρα: 10-13, όπως στις 6 Νοέμβρη που έρχεται, συνεχίζεται στο ξενοδοχείο ACTOR η χειροτεχνικήκαλλιτεχνική εκπαίδευση των παιδιών. Tájékoztatjuk Önöket arról is, hogy tovább folytatódnak az Actor hotelben a gyermekek számára szervezett kézműves-foglalkozások minden hónap első szombatján 10-13 óra között, első alkalommal november 6-án lesz foglalkozás. Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága 16

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Τα νέα μας από Ελλάδα Ουγγαρία ήταν η μία από τις δύο Η χώρες, μαζί με τη Σοβιετική Ένωση, που συμμετείχε ως επίσημη κρατική αποστολή στην πρώτη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε το 1926. Φέτος ήταν η τιμώμενη χώρα της 75ης ΔΕΘ και στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε Eπιχειρηματικό Forum στο Εμπορικό-Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, με στόχο την προώθηση των επιχειρηματικών και οικονομικών σχέσεων Eλλάδας Oυγγαρίας. Σχέσεις που ήδη βρίσκονται σε πολύ Η Ουγγαρία τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης καλό επίπεδο, καθώς σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο Πρέσβης της Ουγγαρίας κ. József Tóth, «ο τουρισμός μεταξύ των δύο χωρών αναπτύσσεται συνεχώς, με 300 χιλιάδες Ούγγρους να επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα και αντίστοιχα 100 χιλιάδες Έλληνες την Ουγγαρία». Η εκθεσιακή συμμετοχή της Ουγγαρίας αναπτύχθηκε σε 26 σταντ με 44 εταιρίες στο Περίπτερο 6, σε συνολική καλυμμένη επιφάνεια 350 τ.μ. και σε υπαίθριους χώρους 100 τ.μ.. Πλούσιο ήταν και το πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων, οι οποίες έδωσαν στην 75η ΔΕΘ χρώματα, γεύσεις και μουσικές και το οποίο περιελάμβανε: Συναυλία της Αθηνάς Παπαδημητρίου Παραδοσιακούς χορούς από το Λαϊκό Χορευτικό Συγκρότημα του Debrecen, όπου για 3η χρονιά φέτος παρουσιάστηκε στη ΔΕΘ Κοντσέρτο του Banda Ádám, ενός απ τους πιο ταλαντούχους βιολονίστες της γενιάς του,με κλασσική και παραδοσιακή μουσική. Επίδειξη απ τον Bernát Balázs (ένας από τους πρωταθλητές του κύβου Rubik στη χώρα),που εντυπωσίασε με την ταχύτητα και την ευφυία του, λύνοντας τον κύβο μέσα σε 10 δευτερόλεπτα! Έκθεση ζωγραφικής του Fülöp Tibor Φεστιβάλ γαστρονομίας από το περίφημο Gerbeaud Προβολή ταινίας για τη ζωή του Puskás Ferenc Επιδείξεις έφιππης τοξοβολίας Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους ο δρ. Zsolt Becsey, Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και ο κ. János Halász, Κοινοβουλευτικός Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικών Πόρων. Πηγή: helexpo.gr Στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων πήραν μέρος και καλλιτέχνες της κοινότητάς μας,γεγονός που μας δίνει ιδιαίτερη χαρά! Η Αθηνά Παπαδημητρίου με τον Θανάση Παπαβασιλείου στο χορό και τον Κutik Rezső στην κιθάρα, παρουσίασαν μουσικοχορευτική παράσταση ουγγρικής κι ελληνικής μουσικής αλλά και κομμάτια από τους δύο τελευταίους δίσκους. Τα τραγούδια αποδόθηκαν στη μητρική τους γλώσσα, με την ανάλογη ατμόσφαιρα, καθώς και με συνοδευτικά κείμενα. Η Αθηνά Παπαδημητρίου με ζωντάνια περιγράφει την εμπειρία τους στη συμπρωτεύουσα ως πέρα για πέρα θετική και δεν διστάζει ν αναφέρει πόσο την απόλαυσαν όλοι. Ο κόσμος έδειξε έμπρακτα το ενδιαφέρον του συμμετέχοντας στα τραγούδια που γνώριζε, αλλά και προσπαθώντας να έρθει σ επαφή μαζί τους κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη συναυλία. Ήταν επίσης καλεσμένοι στην εκδήλωση που οργάνωσε την επομένη η Ουγγρική Πρεσβεία και πήραν μέρος στο πρόγραμμά της.επιτυχημένη ήταν λοιπόν και η ελληνική συμμετοχή της Ουγγαρίας και με την ευχή να ξαναδωθεί αντίστοιχη ευκαιρία κλείνουμε τη σύντομη συνομιλία μας. Β. Αυγ. 17

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος Παρασκευή 5 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά, Bp VΙο διαμ. Podmaniczky u. 18 Σάββατο 6 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Radnóti Miklós του Τσέπελ,Vénusz u. 2. Σάββατο 13 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila του Φέρεντσβαρος, Toronyház utca 3/b Παρασκευή 19 Νοεμβρίου,ώρα: 20.00 στο Ζορμπά Σάββατο 20 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Helyőrségi Klub του Έγκερ, Kossuth Lajos u. 12 Ελληνική Εθνική Εορτή www.mydros.hu Συρτός Κάθε Κυριακή του Νοέμβρη, ώρα: 17.00 E 10 Bp VI ο διαμ. Eötvös u.10. διδασκαλία χορού: Γιώργος Αντωνόπουλος www.sirtos.hu Γιαννούλα Στεφανίδου & Ορχήστρα Σάββατο 13 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Evezős (σε κλειστό χώρο) Bp III ο διαμ. Nánási út 67 τηλ.: 240-03-55 www.janula.hu Kollonay Zoltán πιανίστας Κάθε Τρίτη του Νοέμβρη, ώρα: 20.30 στο Δημοτικό Σχολείο του Hévíz. Οπερέττα και ουγγρική μουσική. Κάθε Τετάρτη του Νοέμβρη, ώρα: 19.30 στο Δημαρχείο του Hévíz. Ιρλανδέζικη μουσική www.kollonayzoltán.hu Παλιό Μπουζούκι Σάββατο 13 & 27 Νοεμβρίου στο Ζορμπά www.paliobuzuki.net Σαράντης Μαντζουράκης Σάββατο 6&20 Νοεμβρίου στον Ζορμπά www.sarantismantzourakis.hu Balkán Fanatik Σάββατο 20 Νοεμβρίου, ώρα: 20:30 Bp 1093 Fővám tér 8. Χορός Πρωτοετών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο www.balkanfanatik.hu Χορωδία Ρωμιοσύνη Τετάρτη 17 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 Τιμώντας το Πολυτεχνείο. Στο Σύλλογο, Bp VIII ο διαμ. Baross utca 41. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΘΕΑΤΡΟ Παπαδημητρίου Αθηνά Τρίτη 2 Νοεμβρίου,ώρα: 18:00 Αμπιγκέιλ στο θέατρο Thália. Bp VΙο διαμ.nagymező u. 22-24. Τηλ.:312-42-30 Τετάρτη 3 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Αδέλφια εξ αίματος Πολιτιστικό Κέντρο Fővárosi. Bp 1119 Fehérvári út 47. Πέμπτη 4 Νοεμβρίου,ώρα: 19:00 Αμπιγκέιλ στο θέατρο Thália. Bp VΙο διαμ.nagymező u. 22-24. Σάββατο 13 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Τροία στο Πολιτιστικό Κέντρο Maglód Δευτέρα 15 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Αδέλφια εξ αίματος στο Gyula Παρασκευή 19 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Móczárt στο Θέατρο Οπερέττας της Βουδαπέστης Bp VΙο διαμ. Nagymező u. 18. Τηλ.: 472-2030 Σάββατο 20 Νοεμβρίου ώρα: 15.00 και 19.00 Móczárt στο Θέατρο Οπερέττας της Βουδαπέστης Κυριακή 21 Νοεμβρίου, ώρα: 17.00 Τροία Bp XVIIο διαμ. Pesti út 113. στο Πολιτιστικό Κέντρο Vigyázó Ferenc Δευτέρα 22 & Τρίτη 23 Νοεμβρίου, ώρα: 10.00, μουσικό παραμύθι Μπελάδες του δάσους στο Θέατρο Οπερέττας της Βουδαπέστης Τρίτη 23 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 Τροία στο Kiskőrös Πέμπτη 25 & Παρασκευή 26 Νοεμβρίου Αμπιγκέιλ στο θέατρο Thália. www.papdimitriuathina.lap.hu ΕΚΚΛΗΣΙΑ Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου&Στεφάνου,Bp.Váci u.55 Δευτέρα 1Νοεμβρίου,ώρα:8πμ, Αγίων Κοσμά& Αιτωλού,Θεία Λειτουργία Δευτέρα 8 Νοεμβρίου,ώρα:8πμ, Αρχαγγέλων Μιχαήλ & Γαβριήλ,Θ.Λειτουργία 15 Νοεμβρίου:έναρξη νηστείας 21 Νοεμβρίου ώρα:10πμ Τα Εισόδια της Θεοτόκου 25 Νοεμβρίου ώρα:8πμ Αγ. Αικατερίνης, Θ.Λειτουργία 30 Νοεμβρίου ώρα:8πμ Αγίου Ανδρέα, Θ.Λειτουργία Επίσης κάθε Τετάρτη στις 18.00 Παράκκληση Κάθε Σάββατο στις 18.00 Εσπερινός Κάθε Κυριακή στις 09.00 Όρθρος ΔΙΑΦΟΡΑ οι Καρυάτιδες οργανώνουν Πέμπτη 11 Νοεμβρίου, ώρα: 17.00 Το Ελληνικό Τριανόν. Η τραγωδία των Ελλήνων στη Μικρά Ασία. Ομιλητής: Σιδηρόπουλος Αρχιμήδης, κοινωνιολόγος. Στο ξενοδοχείο Actor, Bp IΧο διαμ. Viola u.10. www.kariatidak.hu Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com 18

ΟκτωβρίΟυ 2010 EτΟΣ: 16 Πολιτιστική ατζέντα Zene Mydros November 5. péntek 20:00 óra Zorbas Budapest VI. kerület Podmaniczky utca 18 November 6. szombat 19:00 óra Csepel Radnóti Miklós Művelődési Ház Vénusz utca 2. November 13. szombat 18:00 óra Ferencváros József Attila lakótelepi Közösségi Ház Toronyház utca 3/b November 19. péntek 20:00 óra Zorbas November 20. szombat 19:00 óra Eger Helyőrségi Klub Kossuth Lajos utca 12. Görög nemzeti ünnep www.mydros.hu Sirtos Novemberen minden vasárnap 17:00 óra E 10 Budapest VI. kerület Eötvös utca 10. táncot tanít Giorgos Antonopoulosz. www.sirtos.hu Stefanidu Janula és zenekara November 13. szombat 19:00 óra Evezős (zárt térben) Budapest III. kerület Nánási út 67 telefon: 240-03-55 www.janula.hu Kollonay Zoltán zongoraművész November minden kedd 20:30 Hévíz Általános iskola. Operett és Magyar koncert. November minden szerdán 19:30 h. Hévíz Városháza. Ír koncert. www.kollonayzoltán.hu Palio Buzki November 13. szombat Zorbas November 27. szombat Zorbas www.paliobuzuki.net Sarantis Mantzourakis November 06.szombat Zorbas November 20.szombat Zorbas. www.sarantismantzourakis.hu Balkán Fanatik November 20 szombat 20:30 Budapest 1093 Fővám tér 8. Közgáz Gólyabál www.balkanfanatik.hu Romiosyni Kórus November 17. szerda 18:00 óra Politechnio emlékest a Sylogosban Budapest VIII. kerület Baross utca 41. Egyéb Kariatidák rendezésében November 11. csütörtök 17:00 óra A Görög Trianon. A Kisázsiai görögség tragédiája. Előadó: Szideropulosz Archimedesz szociológus Helyszín: Budapest IX. kerület Viola utca 10. Actor Hotel Papadimitriu Athina MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ 2010. NOVEMBER Színház November 02. Abigél kedd 18:00 óra Thália Színház Budapest VI. kerület Nagymező utca 22-24. telefon:312-42-30 November 03. Vértestvérek szerda 19:00 óra Fővárosi Művelődési Ház. Budapest 1119 Fehérvári út 47. November 04 Abigél csütörtök 19:00 óra Thália Színház Budapest VI. kerület Nagymező utca 22 November 13. szombat 19:00 óra Trója Maglód Művelődési Ház November 15. hétfő 19:00 óra Vértestvérek Gyula November 19 péntek 19:00 óra Móczárt Budapesti Operett Színház VI. kerület Nagymező utca 18. telefon: 472-2030 November 20. szombat 15:00 és 19:00 óra Móczárt Budapesti Operett Színház. November 21. vasárnap 17:00 óra Trója Budapest XVII. kerület Pesti út 113. Vigyázó Ferenc Művelődési Ház. November 22 hétfő, 23. kedd 10:00 óra Erdei kalamajka mese musical Budapesti Operett színház Bp. 1065 Nagymező utca 18. November 23. kedd 19:00 óra Trója Kiskőrös November 25 csütörtök, 26. péntek Abigél Thália Színház www.papadimitriuathina.lap.hu Egyház Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest VI. kerület Váci utca 55. I. emelet 1. November 01. hétfő reggel 08:00 óra Szent Kozma és Damján Szent Liturgia November 08 hétfő reggel 08:00 óra Mihály Arkangyal Szent Liturgia November 15. Karácsonyi böjt kezdete November 21 vasárnap 10:00 óra Istenszülő (Theotokos) templomi bevezetése November 25 csütörtök 08:00 óra Szent Katalin Szent Liturgia November 30 kedd 08:00 óra Szent András Apostol (Konstantinápolyi Trón ünnepe) Liturgia Novemberben állandó liturgiák: minden szerdán 18:00óra Paraklis. Minden szombat esti istentisztelet (esperinos) 18:00óra. Minden vasárnap 09:00 órahajnali (orthros) Istentisztelet Kapcsolattartó Stefanidu Janula tel.: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com 19

Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Φόρος τιμής στους νεκρούς μας Σ τις 8 Σεπτεμβρίου 2010 πέθανε στο Κιλκίς η συμπατριώτισσά ΖΗΡΙΔΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ (1924-2010) μας Ευγενία Ζηρίδου και κηδεύτηκε δύο μέρες αργότερα στο κεντρικό νεκροταφείο της πόλης. Η αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ,γεννήθηκε στο χωριό Κρυονέρι Πωγωνίου των Ιωαννίνων το 1924. Σε ηλικία 19 χρονών συμμετέχει στην Εθνική Αντίσταση,πολεμώντας μέσα απ τις γραμμές του ΕΛΑΣ τους ξένους κατακτητές,ενώ το 1946 εντάσσεται απ τους πρώτους στο ΔΣΕ.Συμμετέχει σε πολλές μάχες στο Γράμμο,Βίτσι και Μπέλες,όπου και τραυματίστηκε. Στην Ουγγαρία εγκαταστάθηκε στα τέλη του 1949, όπου και εργάστηκε τίμια σε διάφορες επιχειρήσεις.το 1952 παντρεύτηκε με τον ανάπηρο ΣΓΟΥΡΤΗ ΑΝΤΩΝΙΑ (1934-2010) HΣγούρτη Αντωνία, το γένος Στεργιοπούλου, γεννήθηκε στις Καρυές του νομού Φλωρίνης. Ήταν πέντε αδέρφια, ένα αγόρι και τέσσερα κορίτσια και η Αντωνία ήταν η μεγαλύτερη.το 1948 έφτασε πρόσφυγας στην Ουγγαρία μαζί με άλλα παιδιά και τ αδέρφια της.τελείωσε το δημοτικό,μετά το σχολείο απέκτησε τεχνικές γνώσεις,ενώ αργότερα έμαθε να ράβει. Βραβεύτηκε για την καλή της δου- λειά,ήταν εξαιρετική εργάτρια. Παντρεύτηκε τον Χρήστο Σγούρτη το 1953 στη Βουδαπέστη κι έζησαν μαζί 57 ολόκληρα χρόνια.. Απέκτησαν μια κόρη,την Αλεξάνδρα που τους χάρισε δυο εγγονές. Στις 19.8.2010 την αποχαιρέτησε η αγαπημένη οικογένειά της,ο σύζυγός της,συγγενείς,φί λοι,συμπατριώτες και η καλύτερή της φίλη, Sárkány Erzsébet. παλαίμαχο αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, Γεώργιο Ζηρίδη,με τον οποίο ζήσανε αρμονικά κι ευτυχισμένοι 52 ολόκληρα χρόνια.τα τελευταία 6 χρόνια ζούσε μόνη της. Την φρόντιζαν τα παιδιά της Κωνσταντίνα και Γιάννης. Ο θάνατός της μας πίκρανε όλους. Η ΑΕΟΥ, το Τμήμα Ελλήνων Αντιστασιακών, οι πρώην συναγωνιστές της και οι φίλοι εκφράζουν τα συλλυπητήριά τους στα παιδιά της Γιάννη και Κωνσταντίνα και στα τρία της εγγόνια,καθώς και σε όλους τους συγγενείς,φίλους και γνωστούς της όπου κι αν βρίσκονται. Αιώνια η μνήμη σου αγαπητή και αξέχαστή μας Ευγενία. 20