ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Transcript

1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ βάσει της υπ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜ/ΤΑΜΣ/795/451/42/25/ Υ.Α. έγκρισης μελέτης και του υπ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΜΕΕΜΠΚ/9854/997/228/ εγγράφου της Διεύθυνσης Μελετών & Εκτέλεσης Έργων Μουσείων & Πολιτιστικών Κτηρίων ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ: «Επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Αρχαίας Κορίνθου» ΥΠΟΕΡΓΟ 2: «Προμήθεια, μεταφορά και εγκατάσταση μουσειακών προθηκών και λοιπών μουσειακών κατασκευών των εκθεσιακών χώρων του Αρχαιολογικού Μουσείου Αρχαίας Κορίνθου»

2 2 ΥΥΠ.ΠΟ.Α ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ «Μελέτη εφαρμογής της επανέκθεσης της Ανατολικής και της Κλασικής (Νότιας) Αίθουσας του Μουσείου Αρχαίας Κορίνθου» Μουσειογραφική Μελέτη ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΣ 2015

3 3 «Μελέτη εφαρμογής της επανέκθεσηςτης Ανατολικής και της Κλασικής (Νότιας) Αίθουσας του Μουσείου Αρχαίας Κορίνθου» Γενική εποπτεία Δρ. Κωνσταντίνος Κίσσας, Προϊστάμενος ΕΦΑ Κορινθίας Επιμέλεια-σχεδιασμός Σωκράτης Κουρσούμης, αρχαιολόγος ΕΦΑ Κορινθίας επιμελητής Αρχαίας Κορίνθου Μουσειολογική μελέτη Αμαλία Τσιτούρη, αρχαιολόγος μουσειολόγος ΥΠΠΟΑ Θάλεια Σπυριδάκι, αρχαιολόγος μουσειολόγος ΕΦΑ Κορινθίας Μουσειογραφική μελέτη Θωμάς Τσουκαλάς, αρχιτέκτων μουσειολόγος Αρχαιολογική επιμέλεια Αγλαΐα Κουτρομπή, αρχαιολόγος ΕΦΑ Κορινθίας Σύμβουλοι συντήρησης Βλάσιος Δεληστάθης, συντηρητής ΕΦΑ Κορινθίας Αγγελική Κανδρή, συντηρήτρια ΕΦΑ Κορινθίας Δήμητρα Μπαλάφα, συντηρήτρια ΕΦΑ Κορινθίας Σχεδίαση αντικειμένων Οδυσσέας Μπέλλος, σχεδιαστής ΕΦΑ Κορινθίας Τεχνική Εφικτότητα Νικόλαος Σιδηρόπουλος, πολιτικός μηχανικός ΕΦΑ Κορινθίας Έλλη Κωτσοπούλου, πολιτικός μηχανικός ΕΦΑ Κορινθίας Ευχαριστίες Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών Αθήνας Στέλιος Δασκαλάκης, μουσειογράφος ΥΠΠΟΑ Ελένη Θάνου, αρχιτέκτων ΕΦΑ Κορινθίας Αρχαιοφύλακες Αρχαίας Κορίνθου

4 4 Η παρούσα μελέτη αφορά στην επανέκθεση της Ανατολικής και της Κλασικής (Νότιας) Αίθουσας του Αρχαιολογικού Μουσείου Αρχαίας Κορίνθου, όπου θα εκτεθούν αντικείμενα που εικονογραφούν τη ζωή στην εκτός των τειχών κορινθιακή επικράτεια (κώμες ιερά), αλλά και την εντός των τειχών πόλη της αρχαίας Κορίνθου, από τα γεωμετρικά έως και τα ελληνιστικά χρόνια, προτού δηλαδή η πόλη καταστραφεί από τους Ρωμαίους (146 π.χ.) και μετατραπεί σε αυτοκρατορική αποικία με το λατινικό όνομα ColoniaLausIuliaCorinthiensis. Πρόκειται για την τελική εκδοχή της μουσειογραφικής πρότασης, σε επίπεδο πλέον εφαρμογής, η οποία επικαιροποιήθηκε κατόπιν εξέτασής της από το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσείων στις (αρ.πράξης 5) και έκδοσης της αρ.πρωτ. ΥΠΠΟΑ/Γ ΑΠΚ/ Μ/ΤΑΜΣ/795/451/42/25/ Υπουργικής Απόφασης έγκρισής της.

5 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ A ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ σελ.8 Α.1 ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ σελ.8 Α.2 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ σελ.9 Α.3 ΑΡΧΕΣ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ σελ.13 Α3.1 Αναγνωσιμότητα του χώρου σελ.13 Α3.2 Λειτουργικότητα σελ.14 Α3.3 Ομοιογένεια του σχεδιασμού σελ.14 Α3.4 Ερεθίσματα μέσω των μουσειακών κατασκευών σελ.15 Α3.5 Ενίσχυση της κεντρικής ιδέας της μουσειολογικής μελέτης σελ.15 Α3.6 Κάλυψη αναγκών ποικίλων ομάδων κοινού σελ.16 Α3.7 Προσβασιμότητα σελ.16 Α.4 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΜΕΣΑ σελ.17 Α4.1 Μουσειακές κατασκευές σελ.17 Α4.2 Υλικά σελ.19 Α4.3 Εποπτικό υλικό σελ.20 Α4.4 Πολυμεσικές εφαρμογές σελ.20 Α.5 ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ σελ.22 Α5.1 Ανατολική Αίθουσα σελ.22 Α5.2 Νότια Αίθουσα σελ.26 Α5.2.1 Εκτός των τειχών σελ.26 Α5.2.2 Η πόλη της Κορίνθου σελ.28 Α5.2.3 Επίλογος σελ.33 Β. Περιγραφή Μουσειακών Κατασκευών σελ.35 B.1 Κωδικοποίηση σελ.35 B.2 Προθήκες (ΠΡ) σελ.37 Τυπολογία B.2.1 ΠΡ 1 σελ.38 B.2.2 ΠΡ 2 σελ.40 B.2.3 ΠΡ 3 σελ.43 B.2.4 ΠΡ 4 σελ.44 B.2.5 ΠΡ 5 σελ.45 B.2.6 ΠΡ 6 σελ.48

6 6 B.2.Π Πίνακας προθηκών σελ.51 B.3 Ειδικές Κατασκευές (ΕΚ) σελ.52 B.3.Π Πίνακας Ειδικών κατασκευών σελ.53 B.4 Επενδύσεις τοίχων Διαχωριστικά (ΕΠ) σελ.53 B.4.Π Πίνακας Επενδύσεις τοίχων Διαχωριστικά σελ.55 B.5 Βάσεις Βάθρα (Β) σελ.57 B.5.Π1 Πίνακας Βάσεων - Βάθρων εκτός Προθηκών σελ.58 B.5.Π2 Πίνακας Βάσεων - Βάθρων εντός Προθηκών σελ.60 B.6 Στηρίξεις εκθεμάτων (ΣΤ) σελ.63 B.6.1 Ειδικές Στηρίξεις εκθεμάτων (Ε.ΣΤ) σελ.63 B.6.Π1 Πίνακας Ειδικών Στηρίξεων εκθεμάτων σελ.71 B.6.2 Λοιπές Στηρίξεις εκθεμάτων (ΣΤ) σελ.72 B.7 Εποπτικό Υλικό (ΕΥ) σελ.73 B.7.1 ΕΥ1 σελ.73 B.7.2 ΕΥ2 σελ.74 B.7.3 ΕΥ3 σελ.75 B.7.4 ΕΥ4 σελ.75 B.8 Τριασδιάστατη φωτορεαλιστική απόδοση μουσειακών κατασκευών σελ.76 Γ. Τεχνικές Προδιαγραφές Μουσειακών Κατασκευών Γ.1 Προθήκες σελ.78 Γ.1.1 Κρύσταλλα σελ.78 Γ.1.2 Μηχανισμοί ανοίγματος σελ.79 Γ.1.3 Ασφάλιση προθηκών σελ.81 Γ.2 Μεταλλικές δομές κατασκευών σελ.82 Γ.3 Κατασκευές ξυλείας σελ.84 Γ.4 Συνδέσεις Συναρμογές - Συγκολλήσεις σελ.85 Γ.5 Στηρίξεις σελ.87 Γ.6 Βαφές σελ.88 Γ.7 Συστήματα Ελέγχου Υγρασίας (ΣΕΥ) σελ.90 Β.7α ΣΕΥ.π σελ.90 Δ. Συγκεντρωτικοί Πίνακες Δ.1 Συγκεντρωτικός Πίνακας Αρχιτεκτονικών Σχεδίων σελ.91 Δ.2 Συγκεντρωτικός Πίνακας Κατασκευαστικών Σχεδίων σελ.92 Δ.3 Συγκεντρωτικός Πίνακας Μουσειακών Κατασκευών σελ.96

7 7 Παράρτημα Σχέδια Μουσειογραφικής Μελέτης Εφαρμογής Τεύχος Α Τεύχος Β Αρχιτεκτονικά Σχέδια Κατασκευαστικά Σχέδια Προθήκες (ΠΡ) Ειδικές Κατασκευές (ΕΚ) Επενδύσεις Τοίχων - Διαχωριστικά (ΕΠ) Βάσεις εκτός προθηκών (Β) Βάσεις Βάθρα εντός προθηκών, ανά προθήκη (ΠΡ.Β) Ειδικές Στηρίξεις εκθεμάτων (Ε.ΣΤ) Λοιπές Στηρίξεις εκθεμάτων (ΣΤ)

8 8 Α. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Α.1 ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ Το Μουσείο της Αρχαίας Κορίνθου βρίσκεται στην καρδιά του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Κορίνθου, σε μικρή απόσταση από τον ομώνυμο σύγχρονο οικισμό. Ανεγέρθηκε το 1931/1932 σε σχέδια του αρχιτέκτονα W. StuartThompson, με πρωτοβουλία της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών της Αθήνας (ΑΣΚΣΑ) και χορηγία της AdaSmallMoore, μετά από ανασκαφική διερεύνηση της επιλεγμένης θέσης, στο βορειοανατολικό άκρο του περιβόλου του ρωμαϊκού Ναού Ε. Ακολούθησε το 1950 η επέκτασή του προς ανατολάς, η οποία και ολοκληρώθηκε το Μετά την αποπεράτωσή του το Μουσείο δωρίθηκε στο ελληνικό κράτος και σήμερα λειτουργεί υπό την ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας (τέως ΛΖ ΕΠΚΑ). Η ανοικοδόμηση του κτιρίου πραγματοποιήθηκε με σκοπό να στεγάσει τα ευρήματα των ανασκαφών που διενεργούσε η ΑΣΚΣΑ στην περιοχή, ήδη από το 1896, ενώ πλέον φιλοξενεί και ευρήματα από τις ανασκαφές της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

9 9 Α.2 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η παρούσα Μουσειογραφική Μελέτη αφορά στο ανασχεδιασμό της Ανατολικής και της Κλασικής Αίθουσας (Νότια πτέρυγα) του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρχαίας Κορίνθου. Μετά την επανέκθεση των δύο μικρών αιθουσών του που ολοκληρώθηκε το 2009 στο πλαίσιο του Γ ΚΠΣ (Προϊστορική Αίθουσα και Αίθουσα Ασκληπιείου), το 2012 η τέως ΛΖ ΕΠΚΑ προέκρινε την συνολική αναμόρφωση του Μουσείου με τον ανασχεδιασμό του συνόλου των εκθεσιακών του χώρων και την δημιουργία μίας ενιαίας έκθεσης. Την ίδια χρονιά, και κατόπιν σχετικής Υπουργικής Απόφασης που υπαγόρευε την έκθεση των δίδυμων Κούρων της Κλένιας στο Μουσείο, εκπονήθηκε μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη της Ανατολικής Αίθουσας, η οποία και εγκρίθηκε με την αρ.πρωτ.υπαιθπα/γδαπκ/δμεεπ /ΤΔΑΜ/Φ21-ΛΖ/108752/30127/3898/1987/ Υπουργική Απόφαση, κατόπιν ομόφωνης γνωμοδότησης τους Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων. Η εν λόγω εγκεκριμένη πρόταση επικαιροποιείται βάσει των νέων δεδομένων λειτουργίας του μουσείου και με αφορμή τη σύνταξη Μουσειογραφικής Μελέτης για την Κλασική Αίθουσα. Σύμφωνα με την εγκεκριμένη πρόταση, η διάρθρωση και η αλληλουχία των εκθεσιακών χώρων του μουσείου μετατρέπεται σε σχέση με την ισχύουσα κατάσταση. Η προτεινόμενη πορεία του επισκέπτη ακολουθεί μία διαδρομή από αριστερά προς τα δεξιά επισκεπτόμενος διαδοχικά τις αίθουσες του μουσείου, οι οποίες παρουσιάζουν την εξέλιξη της ιστορίας της πόλης. Με δεδομένη τη μεταφορά της Προϊστορικής Αίθουσας στο βορειοανατολικό άκρο του Μουσείου, ηανατολική Αίθουσα αποτελεί τον δεύτερο σταθμό στην πορεία του επισκέπτη (πρώτο έως ότου ολοκληρωθεί η μεταφορά), ενώ η Κλασική Αίθουσα αποτελεί τον τρίτο σταθμό του επισκέπτη, για να ακολουθήσει η Αίθουσα του Ασκληπιείου, που επίσης προτείνεται να μεταφερθεί στο μέλλον στο νοτιοδυτικό άκρο του Μουσείου, και τέλος η Ρωμαϊκή Αίθουσα.

10 10 Εικ.1 Σχέδιο κάτοψης. Διάγραμμα κίνησης επισκεπτών στην υφιστάμενηκατάσταση λειτουργίας των εκθεσιακών χώρων του μουσείου. Εικ.2 Σχέδιο κάτοψης. Διάγραμμα κίνησης επισκεπτών στην εγκεκριμένη πρόταση αναδιοργάνωσης των εκθεσιακών χώρων του μουσείου. Αναφορικά με το Μουσειογραφικό σχεδιασμό της Κλασικής Αίθουσας, πρόκειται και σε αυτή την περίπτωση για επικαιροποίηση της σχεδιαστικήςαπόδοσης της μελέτης που εγκρίθηκε το 2010 με την ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΔΜΕΕΠ/Γ1/Φ21-ΛΖ/71821/1169/ Υπουργική Απόφαση. Ωστόσο η συγκεκριμένη μελέτη λάμβανε υπόψη της εντελώς διαφορετικά δεδομένα λειτουργίας του μουσείου. Ως

11 11 αποτέλεσμα, η μελέτη αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί και να συμβαδίζει με το γενικό προγραμματισμό ανασχεδιασμού της πορείας του επισκέπτη. Συγκεκριμένα, στο νέο πρόγραμμα προβλέπεται είσοδος στην Κλασική (Νότια) Αίθουσα από την ανατολική πλευρά, ως συνέχεια της πορείας μετά την Ανατολική Αίθουσα. Η πορεία του επισκέπτη είναι γραμμική, με έξοδο από την άλλη πλευρά της αίθουσας με σκοπό να συνεχιστεί η περιήγηση στην δυτική αίθουσα. Η προηγούμενη μελέτη προέβλεπε απολύτως διαφορετική κίνηση, καθώς δεν είχε δοθεί προς χρήση η Ανατολική Αίθουσα. Έτσι ο επισκέπτης θα έμπαινε στον νότιο εκθεσιακό χώρο από την δυτική είσοδο, θα ακολουθούσε κυκλική πορεία και θα έβγαινε από την ίδια θύρα. Είναι προφανές ότι το συγκεκριμένο πλάνο δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί με τα νέα δεδομένα. Επιπρόσθετα, η εκτενής μελέτη του αρχαιολογικού υλικού έφεραν νέα δεδομένα τεκμηρίωσης των ευρημάτων που παρουσιάζονται στις μουσειολογικές ενότητες της έκθεσης. Ο συνδυασμός του νέου κτηριολογικού προγραμματισμού και των νέων αρχαιολογικών δεδομένων οδήγησε στη συνολική επικαιροποίηση του μουσειογραφικού σχεδιασμού της νότιας πτέρυγας, με διατήρηση των υφιστάμενων μουσειολογικών ενοτήτων. Εικ.3 Σχέδιο κάτοψης της εγκεκριμένης μουσειογραφικής μελέτης της Ανατολικής Αίθουσας, η οποία επικαιροποιείται συνολικά βάσει των νέων δεδομένων.

12 Εικ.4 Σχέδιο κάτοψης της εγκεκριμένης μουσειογραφικής μελέτης της Νότιας Αίθουσας, η οποία επικαιροποιείται συνολικά βάσει των νέων δεδομένων. 12

13 13 Α.3 ΑΡΧΕΣ ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Η Μουσειογραφική Μελέτη αποδίδει την αντίστοιχη Μουσειολογική Μελέτη της ίδιας αίθουσας, λαμβάνοντας υπόψη ποικίλα δεδομένα. Συνυπολογίστηκαν τα κτηριολογικά χαρακτηριστικά, οι απαιτήσεις του αρχαιολογικού υλικού και η επιστημονική εγκυρότητα σε συνδυασμό με τα δεδομένα λειτουργίας του κτιρίου. Έτσι, η επισκεψιμότητα του μουσείου, οι ομάδες κοινού που φιλοξενεί, οι περίοδοι αιχμής και οι ώρες λειτουργίας αποτέλεσαν κρίσιμους παράγοντες στο σχεδιασμό, ισοδύναμους με τα επιστημονικά συμπεράσματα τεκμηρίωσης των ευρημάτων, τις απαιτούμενες συνθήκες συντήρησης και προστασίας των εκθεμάτων και την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων παρουσίασης των νοημάτων της Μουσειολογικής Μελέτης. Κατά τον σχεδιασμό χρησιμοποιήθηκαν ποικίλες μέθοδοι προσέγγισης του νοήματος της εκάστοτε μουσειολογικής ενότητας. Ωστόσο, η φιλοσοφία αντιμετώπισης της συνολικής έκθεσης είναι ενιαία και διέπεται από συγκεκριμένες αρχές. Οι γενικές αρχές οι οποίες καθορίζουν το συνολικό αποτέλεσμα αναφέρονται συνοπτικά ακολούθως. Όπως είναι ευνόητο, πολλές φορές οι αρχές αυτές αλληλεπιδρούν επηρεάζοντας η μία την άλλη και αποτελώντας η μία άμεση συνέπεια της άλλης. Α3.1 Αναγνωσιμότητα του χώρου Βασική αρχή και καθοριστικός παράγοντας για την ομαλή επίσκεψη και παρακολούθηση της έκθεσης αποτελεί η αναγνωσιμότητα του χώρου. Τόσο ο αυτόνομος επισκέπτης όσο και η ομάδα ατόμων που ίσως συνοδεύονται από ξεναγό θα πρέπει να μπορούν με ευκολία να "διαβάσουν" τα χαρακτηριστικά του χώρου. Σε κάθε θέση ή εκθεσιακή ενότητα επιδιώκεται μία σαφήνεια του σχεδιασμού και των μηνυμάτων προς τον επισκέπτη. Στόχος είναι: α) η άμεση αντίληψη της θέσης στην οποία βρίσκεται το άτομο σε σχέση με τη γενική του πορεία στην έκθεση, β) ο συνδυασμός του περιβάλλοντος με την αντίστοιχη μουσειολογική ενότητα και γ) η κατανόηση της ιεράρχησης των μηνυμάτων της έκθεσης.

14 14 Η ανάγνωση του εκθεσιακού χώρου αποτελεί το πρώτο επίπεδο πληροφόρησης του επισκέπτη, καθώς λαμβάνει τα πρώτα ερεθίσματα και τον προϊδεάζει για την αφήγηση του μουσειολογικού σεναρίου. Α3.2 Λειτουργικότητα Η λειτουργικότητα του χώρου αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την απρόσκοπτη παρακολούθηση της έκθεσης ενώ επηρεάζεται άμεσα και από την ορθή ανάγνωσή του. Δεδομένου ότι το μουσείο αποτελεί πόλο έλξης κυρίως μεγάλων ομάδων επισκεπτών και κατά τους θερινούς μήνες η επισκεψιμότητα είναι ιδιαίτερα αυξημένη, λήφθηκε μέριμνα για την εξασφάλιση: α) διαδρόμων κίνησης με ευρύτητα ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός, β) θέσεων στάσης κατά την σύντομη ξενάγηση, γ) θέσεων με ευρύτητα, δεδομένων των διαστάσεων των αιθουσών, για την πιθανή διασταύρωση ομάδων ατόμων και μεμονωμένων επισκεπτών, δ) ιεράρχηση των εκθεμάτων για την άμεση παρακολούθηση των σημείων κύριου ενδιαφέροντος. Α3.3 Ομοιογένεια του σχεδιασμού Ο μουσειογραφικός σχεδιασμός της Ανατολικής και της Κλασικής (Νότιας) Αίθουσας πραγματοποιείται με βασική επιδίωξη την επίτευξη ομοιογένειας, χωρίς να προκαλείται ομοιομορφία που θα δυσχέραινε την καλαίσθητη διαμόρφωση του εκθεσιακού περιβάλλοντος. Η ομοιογένεια επιτυγχάνεται: α) με χρήση υλικών είτε κοινών είτε όμοιας αισθητικής στο σύνολο της έκθεσης, συμπεριλαμβανομένων και των δύο εκθεσιακών χώρων, β) όμοια αντιμετώπιση των μουσειολογικών ενοτήτων αναφορικά με την παρουσίασή τους ως σύνολα αλλά και ως ομάδων εκθεμάτων με άμεσο ή έμμεσο συσχετισμό με τις παρακείμενές τους. γ) ομαλή μετάβαση από τη μία ενότητα στην επόμενη με κατανόηση του νοηματικού συσχετισμού τους.

15 15 Α3.4 Ερεθίσματα μέσω των μουσειακών κατασκευών Ο σχεδιασμός του εκθεσιακού περιβάλλοντος μέσω των μουσειακών κατασκευών, αποσκοπεί στην ενίσχυση των νοημάτων και στην πρόκληση ερεθισμάτων προς τον επισκέπτη. Η μορφολογία των κατασκευών παραπέμπει στις έννοιες που πραγματεύεται η εκάστοτε μουσειολογική ενότητα, ενισχύοντας την ομαδοποίηση των εκθεμάτων και της αίσθησης που επιδιώκεται να μεταφερθεί στον επισκέπτη. Η διάταξη των κατασκευών σε συνδυασμό με την χωροθέτηση των εκθεμάτων παρακινεί τον θεατή να κινήσει το βλέμμα του στην επιθυμητή κατεύθυνση, άλλοτε κοντά και χαμηλά και άλλοτε μακριά ψηλά. Με τον τρόπο αυτό μεταβάλλεται και ο τρόπος παρακολούθησης της έκθεσης δημιουργώντας διαφορετικά ερεθίσματα. Α3.5 Ενίσχυση της κεντρικής ιδέας της μουσειολογικής μελέτης Ο μουσειογραφικός σχεδιασμός αποδίδει τα στοιχεία που του ορίζει η Μουσειολογική Μελέτη σκηνοθετώντας το σενάριο της έκθεσης. Βασική επιδίωξη είναι τα μορφολογικά στοιχεία του σχεδιασμού να μεταφέρουν την επιθυμητή συνολική αίσθηση στο εκθεσιακό περιβάλλον. Ορισμένα από τα κύρια στοιχεία είναι τα ακόλουθα: α) Ενίσχυση της τοπογραφικής ανάπτυξης της έκθεσης. Ξεκινώντας από την προτεινόμενη διαμόρφωση του χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Κορίνθου στην Ανατολική Αίθουσα, η τοπογραφική παρουσίαση με μορφολογικά στοιχεία που υποδηλώνουν τη θέση του επισκέπτη της Κορίνθου διατηρείται. Δημιουργούνται κατασκευές που σηματοδοτούν κύρια σημεία όπως τα τείχη της πόλης και ο Ακροκόρινθος. β) Νοηματική σύνδεση των ενοτήτων. Χρησιμοποιούνται κατασκευές που ενισχύουν το νόημα της εκάστοτε ενότητας. Ταυτόχρονα, όμοιες νοηματικά ενότητες χρησιμοποιούν όμοια μορφολογικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, η αναφορά στα νεκροταφεία της Ανατολικής Αίθουσας με τις βυθισμένες σαρκοφάγους, εξελίσσεται στην αρχή της Νότιας Αίθουσας με τις ταφές σε χαμηλά επίπεδα που παραπέμπει στο φυσικό έδαφος, ενώ ο επισκέπτης ανηφορίζει προς την πόλη.

16 16 Α3.6 Κάλυψη αναγκών ποικίλων ομάδων κοινού Σε συνδυασμό με την αρχή της βέλτιστης λειτουργικότητας του χώρου και του ομοιογενούς σχεδιασμού επιδιώκεται η κάλυψη των αναγκών παρακολούθησης της έκθεσης από ποικίλες ομάδες ατόμων με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, αναφέρονται ορισμένες από τις ομάδες και ο τρόπος επίδρασης των χαρακτηριστικών τους στο σχεδιασμό. α) Μεγάλες ομάδες ατόμων. Κινούνται παράλληλα, χρειάζονται ευρείς διαδρόμους και θέσεις στάσης, δυνατότητα ταυτόχρονης θέασης. β) Άτομα με μικρό ή μεγάλο ύψος. Για την κάλυψη των αναγκών των περισσότερων ατόμων διατηρείται μία μέση ζώνη ανάπτυξης του πληροφοριακού και εποπτικού υλικού, όπως και της θέσης παρουσίασης των εκθεμάτων. Ταυτόχρονα σε συγκεκριμένες θέσεις τοποθετούνται εκθέματα σε χαμηλότερο ή ψηλότερο επίπεδο, όπου είναι πιο προσιτά σε συγκεκριμένες ομάδες, ενώ ταυτόχρονα η τοποθέτηση αυτή ερμηνεύεται από την ανάπτυξη του συνολικού μουσειογραφικού σχεδιασμού. γ) Άτομα που διαθέτουν λίγο χρόνο επίσκεψης. Τα άτομα αυτά εξυπηρετούνται μέσω της σαφούς διαβάθμισης και ιεράρχησης των θέσεων έκθεσης και των κύριων σημείων ενδιαφέροντος. δ) Άτομα με εξειδικευμένο ενδιαφέρον. Η διαβάθμιση της πληροφορίας, αλλά και η δυνατότητα παρακολούθησης παραπλήσιων εκθεμάτων με ποικίλους τρόπους δημιουργούν ένα εντονότερο ενδιαφέρον ειδικά στα άτομα που επεξεργάζονται περισσότερο τα εκθέματα και τα νοήματά τους. Α3.7 Προσβασιμότητα Κατά το σχεδιασμό λήφθηκε υπόψη η προσβασιμότητα των επισκεπτών στις θέσεις ανάπτυξης του μουσειολογικού σεναρίου. Σε συνδυασμό με την κάλυψη των αναγκών των διαφόρων ομάδων κοινού, υπολογίζεται και η πρόσβαση σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται άτομα με κινητικά προβλήματα, άτομα σε αμαξίδιο, άτομα που κινούν καρότσι νηπίου, αλλά και άτομα που μεταφέρουν αντικείμενα όπως τα ίδια τα εκθέματα.

17 17 Για το λόγο αυτό: α) Το σύνολο της έκθεσης και της ανάπτυξης του μουσειολογικού σεναρίου εξελίσσεται σε επίπεδα που επικοινωνούν με ράμπες μικρής κλίσης, ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους από άτομα σε αμαξίδιο. β)δεν διαμορφώνονται αφύλαχτες ανισοσταθμίες. γ) Τα περάσματα διαθέτουν το ελάχιστο εύρος διασταύρωσης επισκεπτών και μεταφοράς των ογκωδών αντικειμένων της έκθεσης. δ) Τα ύψη των εκθεμάτων επιτρέπουν την εύκολη θέασή τους, ενώ οι κατασκευές επιτρέπουν την προσέγγιση κατά το επιθυμητό. 4.0 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Με τον όρο ερμηνευτικά μέσα περιγράφονται τα στοιχεία και τα εργαλεία του μουσειογραφικού σχεδιασμού που συμβάλλουν στην ορθή, επιθυμητή ερμηνεία που επιδιώκει η Μουσειολογική Μελέτη. Τα κυριότερα μέσα που χρησιμοποιούνται για την ερμηνεία του μουσειολογικού σεναρίου αναφέρονται συνοπτικά στη συνέχεια. Α4.1 Μουσειακές κατασκευές Οι μουσειακές κατασκευές επιδιώκεται να αποτελέσουν, όπως ήδη αναφέρθηκε το πρώτο επίπεδο ανάγνωσης της έκθεσης, αλλά και πληροφόρησης και ερμηνείας των εκθεμάτων. - Διαμορφώνουν τη θέση τοποθέτησης και παρουσίασης των εκθεμάτων. - Συνοδεύουν μεμονωμένα εκθέματα, ομάδες και ενότητες, ως κοινό μορφολογικό στοιχείο, που παραπέμπει στο νόημα της ενότητας και αποτελούν το φόντο των εκθεμάτων. - Υποδεικνύουν την ερμηνεία των αντικειμένων, τονίζοντας ή μετριάζοντας την επιθυμητή έμφαση προς αυτά. - Επισημαίνουν την ανάγκη συντήρησης και προστασίας τους - Προτρέπουν ή αποτρέπουν τον επισκέπτη να πλησιάσει ή να απομακρυνθεί. - Διαμορφώνουν το επιθυμητό εκθεσιακό περιβάλλον. Στις μουσειακές κατασκευές συμπεριλαμβάνονται: - Προθήκες. Αεροστεγείς κατασκευές τοποθέτησης εκθεμάτων με μία ή περισσότερες κρυστάλλινες όψεις. Τα υλικά που θα

18 18 χρησιμοποιηθούν και θα προδιαγραφούν στη Μελέτη Εφαρμογής θα είναι άριστης ποιότητας, απόλυτα συμβατά με το μουσειακό περιβάλλον και κατάλληλα για την έκθεση, φύλαξη και διατήρηση των ευρημάτων. Οι προθήκες που θα χρησιμοποιηθούν κατατάσσονται σε έξι κατηγορίες βάση μορφολογικών τους χαρακτηριστικών. Τύπος 1 : Τύπος 2 : Τύπος 3 : Επιτραπέζια ή επιδαπέδια κατά περίπτωση προθήκη με ενσωματωμένη βάση, κρυστάλλινο πεντάεδρο κώδωνα και ανοιγόμενη πρόσοψη. Επιδαπέδια προθήκη, με ανακλινόμενο κρυστάλλινο πεντάεδρο κώδωνα. Επιτοίχια εντοιχισμένη προθήκη με ανοιγόμενη πρόσοψη. Τύπος 4 : Επιτραπέζια προθήκη με φορητό, αποσπώμενο κρυστάλλινο κώδωνα. Τύπος 5 : Επιτοίχια προθήκη με βάση, οροφή, πλευρικές κρυστάλλινες όψεις και κατά περίπτωση ανοιγόμενη ή κυλιόμενη κρυστάλλινη πρόσοψη. Τύπος 6 : Ενδοδαπέδια χωνευτή προθήκη με ανακλινόμενη, οριζόντια, βατή, κρυστάλλινη όψη. - Βάθρα και βάσεις. Κατασκευές τοποθέτησης εκθεμάτων ή άλλων μουσειακών κατασκευών - Στηρίξεις. Στηρίξεις εκθεμάτων εντός και εντός προθηκών, για λόγους στατικής και αντισεισμικής επάρκειας, ασφάλειας και εκθεσιακής παρουσίασης. - Ειδικές στηρίξεις. Ορισμένα από τα εκθέματα παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και απαιτούν ενδελεχή μελέτη για τη μέθοδο στήριξής τους ώστε να τηρηθούν οι κανόνες προστασίας του ευρήματος και ασφάλειας του αντικειμένου και των επισκεπτών. Τέτοια αντικείμενα αποτελούν κυρίως τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα εκθέματα που τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος. - Ειδικές κατασκευές. Πρόκειται για κατασκευές που δεν τυποποιούνται, αλλά κατασκευάζονται για μεμονωμένες θέσεις του εκθεσιακού χώρου.

19 19 - Επιφάνειες εφαρμογής εποπτικού και πληροφοριακού υλικού. Πρόκειται για επιφάνειες που είτε αποτελούν τμήμα άλλων μουσειακών κατασκευών είτε είναι αυτόνομες, τοποθετημένες στα επιλεγμένα σημεία του χώρου. Οι Μουσειακές κατασκευές αναλύονται εκτενώς στο ακόλουθο κεφάλαιο Β, ενώ επισυνάπτονται τα κατασκευαστικά σχέδια (Μουσειογραφική Μελέτη Εφαρμογής, Τεύχος Β, Μουσειακές Κατασκευές). Α4.2 Υλικά Για τις μουσειακές κατασκευές προτείνονται υλικά που συνάδουν με το χώρο. Τόσο το χώρο του ίδιου του κτιρίου που είναι κατασκευασμένο από εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα, όσο και την ευρύτερη περιοχή της Κορίνθου. Έτσι, προτείνονται κυρίως φυσικά υλικά που δένουν αρμονικά με την εσωτερική υφή και όψη του κτίσματος. Χρησιμοποιούνται: α) κατασκευές από εμφανές σκυρόδεμα, ως ενιαίες βάσεις προθηκών τύπου 1, β) μεταλλικές κατασκευές με αντιοξειδωτική επεξεργασία και χρήση ανοξείδωτου χάλυβα για ειδικές στηρίξεις, γ) ξύλινες κατασκευές, όπως το ελαφρώς υπερυψωμένο δάπεδο και ορισμένες επιφάνειες έκθεσης, δ) κονίαμα αδρανών υλικών λεπτής κοκκομετρίας για την κάλυψη κατασκευών και τμήματος του υφιστάμενου δαπέδου, και ε) λίθινες επιφάνειες και όγκοι πωρόλιθου που αποτελεί σύνηθες υλικό της περιοχής από την αρχαιότητα. Ο συνδυασμός φυσικών υλικών με αδρές ή λείες αλλά μη ανακλαστικές επιφάνειες εξισορροπούν τις κρυστάλλινες επιφάνειες των προθηκών. Τονίζεται η σημασία χρήσης των προθηκών με την εσωτερική τοποθέτηση ομάδων εκθεμάτων. Διαμορφώνεται ένα περιβάλλον οικείο και φιλικό για τον επισκέπτη.

20 20 Α4.3 Εποπτικό υλικό Το εποπτικό υλικό συνοδεύει την παρουσίαση των εκθεμάτων. Περιλαμβάνει κείμενα, φωτογραφίες, σχεδιαγράμματα και πολυμεσικές εφαρμογές. Εξυπηρετεί: α) στη βέλτιστη απόδοση του νοημάτων της κάθε ενότητας β) στην επεξήγηση στοιχείων που δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά γ) στην πληροφόρηση του κοινού δ) στη διαβάθμιση και την ιεράρχηση της πληροφόρησης με τη διαμόρφωση διαφορετικών επιπέδων ε) στη διαμόρφωση του ύφους επιθυμητού εκθεσιακού περιβάλλοντος στ) στην εναλλαγή του τρόπου προσέγγισης κάθε θέματος ζ) επικεντρώνει το ενδιαφέρον στην επιθυμητή θέση η) δημιουργεί πρόσθετα σημεία ενδιαφέροντος. Το κύριο εποπτικό υλικό που προτείνεται να χρησιμοποιηθεί στην έκθεση και παρουσιάζεται ενδεικτικά στο τεύχος της Μουσειολογικής Μελέτης, αναπτύσσεται κυρίως σε μία ζώνη μέσου ύψους. Ωστόσο στο πλαίσιο ανάπτυξης του μουσειολογικού και μουσειογραφικού σκεπτικού χρησιμοποιούνται ενίοτε ψηλότερες επιφάνειες, εκμεταλλευόμενες και το μεγάλο ύψος του χώρου, που φτάνει στα άκρα τα 4μ. και κεντρικά τα 4,9μ. Τα στοιχεία με μεγάλο ύψος εξυπηρετούν τη θέασή τους από απόσταση και δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες που απαιτούν προσέγγιση. Οι πολυμεσικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται στην έκθεση αναφέρονται κατά την περιήγηση στην έκθεση του κεφαλαίου Α5.0. Α4.4 Πολυμεσικές Εφαρμογές Στο πλαίσιο εναλλαγής των ερμηνευτικών μέσων της έκθεσης προβλέπεται η χρήση πολυμεσικών εφαρμογών. ΑΝ-ΠΕ01 Στην Εισαγωγική ενότητας της ανατολικής αίθουσας θα εγκατασταθεί οθόνη στο οποίο θα προβάλλεται βίντεο με ήχο, που θα αφορά στην ευρύτερη περιοχή της Κορίνθου.

21 21 Ν-ΠΕ02 Στην νότια αίθουσα στη θέση όπου ολοκληρώνεται η περιήγηση εκτός των τειχών και ο επισκέπτης αντικρίζει την κατασκευή που παραπέμπει στα τείχη της πόλης, διαμορφώνεται η επόμενη πολυμεσική εφαρμογή. Πρόκειται για ένα video-wall στο οποίο θα παρουσιάζονται τα κυριότερα στοιχεία της πόλης της Κορίνθου βάσει της Μουσειολογικής Μελέτης. Ν4-ΠΕ03 Πρόκειται για εφαρμογή στην ενότητα "Ιερά και Λατρείες", η οποία προσαρμόζεται ως προβολή πάνω στην επιφάνεια του εκθέματος του περιρραντηρίου, το οποίο αποτελεί σήμα κατατεθέν για την ενότητα. Στην οριζόντια επιφάνειά του θα προβάλλεται η ελαφρά κίνηση νερού, ενισχύοντας την απόδοση της χρήσης του αντικειμένου. Το έκθεμα βρίσκεται πάνω στην πορεία του επισκέπτη και είναι άμεσα προσεγγίσιμο. Καθώς κάποιος θα περνά το χέρι του πάνω από την επιφάνεια για να επεξεργαστεί ή να παίξει με την προβολή, η εφαρμογή θα δημιουργεί κυματισμό, όπως όταν ακουμπά κανείς το χέρι του στο νερό. Η πολυμεσική αυτή εφαρμογή έχει σαν στόχο την χαλάρωση της περιήγησης χρησιμοποιώντας ένα ερμηνευτικό μέσο της χρήσης του εκθέματος. ΑΝ-ΠΕ04 Στην καταληκτική ενότητα της νότιας αίθουσας "Πόλεμος και Καταστροφή" θα εγκατασταθεί οθόνη στην οποίο θα προβάλλεται βίντεο με τις κυριότερες πολεμικές συρράξεις στις οποίες συμμετείχε η Κόρινθος με αναφορά των συνεπειών τους.

22 22 Α5.0 ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Α5.1 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ Η είσοδος στην έκθεση σύμφωνα με τη νέα προτεινόμενη πορέι ατου επισκέπτη στο μουσείο πραγματοποιείται από την ΒΔ της Ανατολικής αίθουσας. Βάσει της μουσειολογικής μελέτης, η έκθεση της Ανατολικής Αίθουσας διαρθρώνεται σε δύο ενότητες: Η πρώτη ενότητα, με τον τίτλο Ιστορίες βγαλμένες από το χώμα. Οι κώμες και τα ιερά της αρχαίας Κορινθίας, εκτείνεται στο βόρειο ήμισυ της αίθουσας και παρουσιάζει με μία πολυεστιακή προσέγγιση εκθέματα από τα ιερά και τις κώμες τις ευρύτερης περιοχής της Κορίνθου. Η δεύτερη ενότητα "Από τον κόσμο των νεκρών στον κόσμο των ζωντανών. Αφηγήσεις για το χθες και το σήμερα" αναπτύσσεται στο νοητό δεύτερο ήμισυ της αίθουσας. Η ενότητα αυτή οργανώνεται με σημείο αναφοράς τους «δίδυμους αρχαϊκούς Κούρους της Κλένιας», καθώς και ένα μικρό σχετικά αριθμό αντικειμένων που προέρχονται από την ανασκαφή στο νεκροταφείο της Κλένιας. Στην ενότητα ξετυλίγονται τρία αφηγηματικά νήματα: 1. «Από τη (λαθρ)ανασκαφή στο Μουσείο: οι Κούροι διηγούνται την ιστορία τους». 2. «Σμιλεύοντας το μάρμαρο: τα διαφορετικά πρόσωπα ενός αρχαϊκού αγάλματος». 3. «Ταξίδι στο παρελθόν με όχημα τα ευρήματα ενός αρχαίου νεκροταφείου». Η έκθεση εξελίσσεται προς τη μετάβαση στην νότια αίθουσα αφήνοντας τα νεκροταφεία της ευρύτερης περιοχής και πλησιάζοντας νοητά στην Κορινθο, αντικρίζει κανείες τα αντίστοιχα ταφικά μνημεία εκτός των τειχών της πόλης. Ως κύριο έκθεμα της Ανατολικής Αίθουσας γύρω από το οποίο αναπτύσσεται η έκθεση παρουσιάζονται οι δύο Κούροι. Η ανάταξη και έκθεση των δίδυμων Κούρων της Κλένιας λόγω της ιδιαιτερότητάς της, καθώς τα γλυπτά εντοπίστηκαν θραυσμένα, αποτελεί αντικείμενο διακριτό από το αντικείμενο της παρούσας μελέτης και θα αντιμετωπιστεί ξεχωριστά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας

23 23 στο πλαίσιο της από Προγραμματικής Σύμβαση, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από την και αφορά στη «ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ, ΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΟ ΚΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΚΛΕΝΙΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ». Η Προγραμματική Σύμβαση υπεγράφη μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ωστόσο, η βάση των Κούρων η οποία περιγράφεται σε σχετική Τεχνική Έκθεση του Σεπτεμβρίου του 2014, που συνοδεύει την παρούσα μελέτη, περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μουσειακών κατασκευών. Σύμφωνα, λοιπόν με το μουσειογραφικό σχεδιασμό της εγκεκριμένης μελέτης, εισερχόμενος ο επισκέπτης στην αίθουσα από τη ΒΔ θύρα, έχει μια πλήρη εικόνα της αίθουσας. Η πρώτη εισαγωγική υποενότητα αναπτύσσεται στη ΒΑ γωνία της αίθουσας με το πληροφοριακό υλικό και την πρώτη Πολυμεσική εφαρμογή ΑΝ-ΠΕ01 του εκθεσιακού χώρου. Ταυτόχρονα, αντικρίζει τον επιδαπέδιο χάρτη που κατασκευάζεται (ΑΝ-ΕΚ01, ΑΝ-ΕΚ02) αποδίδοντας την ευρύτερη περιοχή της Κορινθίας και αντικαθιστά τον αρχικά προτεινόμενο αναρτημένο κατακόρυφο χάρτη στο μέσο του χώρου. Ο χάρτης της περιοχής που αποτελεί κύριο μέσο ανάγνωσης της έκθεσης διαμορφώνεται στο δάπεδο με ελαφρά επικάλυψη του υφιστάμενου υλικού. Συγκεκριμένα προτείνεται η χρήση μεταλλικής ταινίας που θα διαμορφώνει την ακτογραμμή και θα υποδεικνύει τις αρχαιολογικές θέσεις που παρουσιάζονται στην έκθεση, ενώ η χερσαία γη και η θάλασσα θα υποδηλωθούν με αδρανές λεπτόκοκκο κονίαμα δαπέδου διαφορετικών αποχρώσεων Εικ.5 Κάτοψη του εκθεσιακού χώρου της Ανατολικής Αίθουσας, σύμφωνα με την αρχική, εγκεκριμένη το 2012, Μουσειογραφική Μελέτη. Στο κέντρο διακρίνεται η αμφιπρόσωπη πινακίδα με τον χάρτη.

24 24 Εικ.6 Κάτοψη της ανατολικής αίθουσας όπως εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε μετά την επικαιροποίησή της στη φάση της οριστικής μελέτης και μελέτης εφαρμογής. Διακρίνεται ο επιδαπέδιος χάρτης καθώς και η διάνοιξη του χώρου με την καθαίρεση ενός διαχωριστικού τοίχου. Στρέφοντας ελαφρώς το βλέμμα δεξιά ο επισκέπτης αντικρίζει ήδη από την είσοδο του χώρου τους δίδυμους κούρους, οι οποίοι στέκονται σε διπλό βάθρο (ΑΝ-Ε.ΣΤ03), σε κεντρικό σημείο, κοντά στον άξονα της επιμήκους Ανατολικής Αίθουσας, με μικρή κλίση προς αυτόν, αντικρίζοντας μετωπικά τη θέση εισόδου στον εκθεσιακό χώρο και κατ' επέκταση τον επισκέπτη. Κατά μήκος των πλευρικών τοίχων της αίθουσας αναπτύσσονται γραμμικά στοιχεία κατασκευών ως βάσεις για την τοποθέτηση ομοειδών προθηκών που αντιστοιχούν κάθε μία σε μία αρχαιολογική θέση με τα σχετικά ευρήματά της (ΑΝ-Β101, ΑΝ-Β102). Η γραμμική διαμόρφωση οδηγεί τον επισκέπτη προς το κύριο έκθεμα, τους δύο Κούρους, οι οποίοι σηματοδοτούν τις δύο σαρκοφάγους, με τις οποίες συνδέονται βάσει των ανασκαφικών δεδομένων και οι οποίες τοποθετούνται πίσω από τους Κούρους παραπέμποντας στη διάταξη που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο. Οι σαρκοφάγοι τοποθετούνται κατά το ήμισυ σε φρεάτιο που διαμορφώνεται στο δάπεδο της αίθουσας (βλπ Μελέτη Εφαρμογής, Τεύχος Γ: Μελέτη Τεχνικής Εφικτότητας, παρ.6) ώστε να επισημαίνεται η θέση τους κάτω από το επίπεδο της βάσης των κούρων εντός του χώματος. Για την έκθεση των σαρκοφάγων πραγματοποιήθηκε και υποβλήθηκε στην ΛΖ ΕΠΚΑ μελέτη ανάταξης, η οποία επισυνάπτεται.

25 25 Ως αμέσως σπουδαιότερο αντικείμενο ενδιαφέροντος εκτίθεται η σαρκοφάγος του Χιλιομοδίου με την επιζωγραφισμένη εσωτερική επιφάνεια της καλυπτήριας πλάκας της. Στην εγκεκριμένη μελέτη προβλεπόταν η έκθεση μόνο της καλυπτήριας πλάκας της σαρκοφάγου, τοποθετημένη υπό κλίση 75 ο περίπου σε σχέση με τον οριζόντιο άξονα και σε κατάλληλο ύψος ώστε να είναι ορατή η εσωτερική ζωγραφική επιφάνεια και να υποδεικνύεται η αρχική οριζόντια θέση της. Κατά την εκτενέστερη μελέτη των δεδομένων και του αρχαιολογικού υλικού, διαπιστώθηκε ότι είναι δυνατή η ανασύσταση και έκθεση του συνόλου της σαρκοφάγου του Χιλιομοδίου. Έτσι, στην επικαιροποιημένη μελέτη προτείνεται η τοποθέτηση και της θήκης της σαρκοφάγου κάτω από την καλυπτήρια πλάκα, ώστε να είναι σαφέστερη η ενοποίησή τους ως σύνολο. Η καλυπτήρια πλάκα διατηρεί την επικλινή της θέση, αναρτημένη από το κατακόρυφο δομικό στοιχείο του χώρου. Ωστόσο, οι διαστάσεις της σαρκοφάγου που πλέον προτείνεται προς έκθεση μείωναν αισθητά το σημείο περάσματος των επισκεπτών μεταξύ της σαρκοφάγου και των Κούρων. Η αρχική της θέση κρίθηκε απαγορευτική καθώς θα μείωνε τη λειτουργικότητα του χώρου και θα υποβάθμιζε τα δύο εντυπωσιακά σύνολα. Στην επικαιροποίηση της μελέτης επιλέγεται η μερική αναδιαρρύθμιση των ομάδων εκθεμάτων και η τοποθέτηση της σαρκοφάγου του Χιλιομοδίου στον αριστερό (ανατολικό) τοίχο του χώρου, αντί του δεξιού (δυτικού) τοίχου. Αποφεύγεται έτσι, το στενό πέρασμα, ενώ ενισχύεται η οπτική γωνία θέασης της έκθεσης από την είσοδο του χώρου, με ταυτόχρονη τοποθέτηση στο οπτικό πεδίο του επισκέπτη, σε πρώτο και δεύτερο πλάνο, της σαρκοφάγου και των Κούρων αντίστοιχα. Στην ολοκλήρωση της έκθεσης της ανατολικής αίθουσας, τοποθετείται ο Λέοντας του Κοράκου με το κιονόκρανο στο οποίο ήταν αρχικά τοποθετημένος. Τα δύο εκθέματα τοποθετούνται επί μεταλλικής βάσης (ΑΝ-Ε.ΣΤ5) κυκλικής έδρασης με κατακόρυφες μεταλλικές πλάκες, η οποία παραπέμπει στο κιονόκρανο όπου αρχικά βρισκοταν τα εκθέματα. Επισημαίνεται ότι κατά την επικαιροποίηση της μελέτης της ανατολικής αίθουσας πραγματοποιούνται καθαιραίσεις δύο διαχωριστικών τοίχων, οι οποίες κρίθηκε ότι είναι εφικτές βάσει της σχετικής μελέτης, η οποία πραγματοποιήθηκε. (βλπ Μελέτη Εφαρμογής, Τεύχος Γ: Μελέτη Τεχνικής Εφικτότητας, παρ.6)

26 26 Α5.2 ΝΟΤΙΑ (ΚΛΑΣΙΚΗ) ΑΙΘΟΥΣΑ Η περιήγηση του επισκέπτη ξεκινά από το ΝΑ άκρο της αίθουσας με σκοπό να την διασχίσει και να εξέλθει από το ΝΔ άκρο. Η γενική πορεία είναι γραμμική, ωστόσο η παρακολούθηση της έκθεσης δεν επιβάλλει καθορισμένη σειρά αλληλουχίας των ενοτήτων. Οι κατά τόπους διευρύνσεις του χώρου κίνησης, οι εκατέρωθεν ανάπτυξη ενοτήτων και τα εγκάρσια διαχωριστικά διασπούν τη γραμμική πορεία προωθώντας μία πολυεστιακή παρακολούθηση. Εικ.7 Κάτοψη της νότιας αίθουσας όπως διαμορφώθηκε μετά την επικαιροποίησή της στη φάση της οριστικής μελέτης και μελέτης εφαρμογής. Α5.2.1 Εκτός των τειχών Στο πλαίσιο της ομαλής μετάβασης από τη μία αίθουσα στην άλλη και από τη μία μουσειολογική ενότητα στην επόμενη, κατά το μουσειογραφικό σχεδιασμό της εισόδου στη Νότια Αίθουσα, επανεξετάστηκε το κομβικό σημείο ένωσης των δύο χώρων. Στη θέση αυτή, νοηματικά, βάσει της μουσειολογικής μελέτης, ο επισκέπτης αφήνει τις αρχαιολογικές θέσεις των νεκροταφείων στις κώμες της ευρύτερης περιοχής της Κορίνθου και πλησιάζοντας στην πόλη συναντά τις "Ταφές εκτός των τειχών". Προκειμένου να εξυπηρετηθεί η βέλτιστη εργονομία του χώρου αλλά και η άμεση οπτική επαφή με την επόμενη ενότητα προτείνεται η κατάργηση του διαχωριστικού πετάσματος σχήματος "Γ" στο πέρασμα από την Ανατολική στη Νότια Αίθουσα.

27 27 Ταφές και νεκροταφεία της αρχαίας Κορίνθου Αφήνοντας την Ανατολική Αίθουσα και τα ευρήματα από τις κώμες της ευρύτερης περιοχής της Κορίνθου, ο επισκέπτης πλησιάζει στην πόλη. Μεταφέροντας την τοπογραφική ανάγνωση της μουσειολογικής μελέτης, η διαμόρφωση της πρώτης διακριτής ενότητας της Κλασικής Αίθουσας παραπέμπει στην "Εκτός των τειχών" περιοχή της Κορίνθου και την ανηφορική πορεία προς την πόλη (Εικ.6). Εικ.8 Διαμορφώνεται λοιπόν ένα ομαλό κεκλιμένο επίπεδο εκατέρωθεν του οποίου αναπτύσσονται οι ταφές εκτός των τειχών. Η ενότητα περιλαμβάνει ευρήματα ποικίλων ειδών, μεγεθών και απαιτήσεων προστασίας και συντήρησης, όπως κεραμικά και μεταλλικά αγγεία, μαρμάρινα γλυπτά, μικρά και ογκώδη αντικείμενα. Ανάλογα με το είδος επιλέγεται και ο τρόπος παρουσίασης, εντός ή εκτός προθήκης. Έτσι, τα ογκώδη λίθινα και κεραμικά αντικείμενα εκτίθενται ελεύθερα, ενώ η μαρμάρινη θήκη με το εσωτερικό χάλκινο αγγείο τοποθετείται ως σύνολο σε επιδαπέδια χωνευτή προθήκη. Κοινό χαρακτηριστικό διαμόρφωσης της συγκεκριμένης ενότητας αποτελούν οι όγκοι που υποδηλώνουν το φυσικό έδαφος, βρισκόμενοι σε επάλληλα επίπεδα ακολουθώντας την χρονολογική παρουσίαση των διαφόρων ταφικών συνόλων και αντικειμένων. Οι όγκοι που αποτελούν κατασκευές ξυλείας, είναι επιχρισμένοι με αδρανές κονίαμα με αδρή υφή αποδίδοντας το υλικό του εδάφους του εξωτερικού χώρου στον οποίο βρισκόταν τα νεκροταφεία.

28 28 Η παρουσίαση των εκθεμάτων γίνεται σε χαμηλά επίπεδα, ως ταφές και περιβάλλονται από τα στοιχεία που ορίζουν την εκάστοτε θέση. Ταυτόχρονα, ψηλά βάθρα όμοιου υλικού προβάλλουν τα ταφικά σήματα. Επίσης, οι προθήκες που θα κατασκευαστούν θα καλυφθούν με όμοια επιχρισμένη επένδυση αφήνοντας εμφανές μόνο το κρυστάλλινο μέρος τους. Στη συγκεκριμένη ενότητα, πέρα από τη θεματική παρουσίαση των ταφικών εθίμων και μνημείων, επισημαίνεται και η χρονολογική τους εξέλιξη από τα γεωμετρικά έως τα ελληνιστικά χρόνια. Α5.2.2 Η πόλη της Κορίνθου Από την είσοδό του στην αίθουσα, ανεβαίνοντας το κεκλιμένο επίπεδο, ο επισκέπτης αναμένει την είσοδο στην πόλη, καθώς η ενότητα των ταφικών εθίμων και μνημείων διαχωρίζεται από την υπόλοιπη έκθεση μέσω μιας κατασκευής που παραπέμπει σχηματικά στο τείχος της πόλης. Η κατασκευή συντίθεται από κατακόρυφους επικαλυπτόμενους όγκους πάνω στους οποίους θα αποδίδονται γραφιστικά χαρακτηριστικά στοιχεία της πόλης στην οποία εισέρχεται ο επισκέπτης. Στη θέση αυτή χρησιμοποιείται η πρώτη πολυμεσική εφαρμογή της αίθουσας. Στη διασπασμένη επιφάνεια των τειχών θα προβάλλονται κινούμενα, με τη μορφή διαδοχικών εικόνων, σημαντικά στοιχεία που συνθέτουν την ιστορία της πόλης. Με το πέρασμα μεταξύ των τειχών ο επισκέπτης έχει στο οπτικό του πεδίο τις τρεις μεγάλες ενότητες της ζωής των Κορινθίων: α) τις τέχνες και τις τεχνικές που ανέπτυξαν, β) τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα, από το εμπόριο ως τους θαλάσσιους δρόμους προς τις αποικίες και γ) τα λατρευτικά έθιμα και τη δημόσια ζωή. Οι τρεις αυτές θεματικές ενότητες αναπτύσσονται με φόντο την παρουσίαση του Ακροκορίνθου. Προβάλλεται και πάλι η τοπογραφική αφήγηση, καθώς ο Ακροκόρινθος αποτελούσε σήμα κατατεθέν της πόλης και σχετίζεται με τις δραστηριότητες των πολιτών.

29 29 Εικ.9 Τέχνες και Εργαστήρια Με την είσοδο στην πόλη, ο επισκέπτης αφήνει πίσω του τη ράμπα ανόδου και βρίσκεται σε ένα υπερυψωμένο επίπεδο. Στη θέση αυτή διαμορφώνεται η πρώτη διεύρυνση του χώρου και καλείται κανείς να επιλέξει την πρώτη ενότητα που θα παρακολουθήσει μεταξύ των δύο κύριων θεμάτων που αφορούν στην οικονομική δραστηριότητα της πόλης. Αριστερά του αναπτύσσεται η ενότητα που πραγματεύεται τις τέχνες και τις τεχνικές στα εργαστήρια των αρχαίων Κορινθίων, από τη μεταλλοτεχνία και τη λιθοτεχνία ως την κεραμική με την περίφημη αγγειογραφία. Κοινή κατασκευή που συνδέει τα τμήματα της ενότητας αποτελεί μία επιμήκης τμηματικά διαχωρισμένη λίθινη βάση. Το στοιχείο που χαρακτηρίζει το ύφος της ενότητας είναι τα επιμήκη στοιχεία εμφανούς φυσικής ξυλείας. Οι επιφάνειες έκθεσης που διαμορφώνονται παραπέμπουν σε πάγκο εργασίας και πάγκο παραγωγής εμπορεύσιμων προϊόντων. Τα εκθέματα παρουσιάζονται ανάλογα με το είδος τους εντός ή εκτός προθηκών. Τα ογκώδη και ευπαθή αντικείμενα της μεταλλοτεχνίας τοποθετούνται εκτός επιδαπέδιας ψηλής προθήκης. Τα λίθινα έργα και τα μεγάλα κεραμικά αγγεία εκτίθενται ελεύθερα. Μικρά κεραμικά αντικείμενα που δεν μπορούν να παρουσιαστούν ελεύθερα με ασφάλεια τοποθετούνται εντός μίας επιτοίχιας επιμήκους προθήκης μεταξύ δύο ξύλινων επιφανειών. Ταυτόχρονα διαμορφώνονται τρεις επιτραπέζιες προθήκες για μικρά κεραμικά

30 30 ευρήματα σε χαμηλό ύψος και πλησιέστερα στον επισκέπτη ώστε να είναι ευκολότερη η θέασή τους και από άτομα χαμηλού ύψους όπως παιδιά. Εμπόριο και Αποικίες Η ενότητα παρουσιάζει δύο στοιχεία της ιστορίας της Κορίνθου με κοινό συνδετικό στοιχείο τους θαλάσσιους δρόμους. Πρόκειται για τις εμπορικές επαφές, αλλά και στην ανάπτυξη αποικιών από τους αρχαίους Κορίνθιους. Η ενότητα αναπτύσσεται απέναντι από αυτή των τεχνών και των εργαστηρίων, στο βόρειο τοίχο της αίθουσας. Η εμπλοκή της θάλασσας στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων που παρουσιάζονται αποτέλεσε την αφορμή για τη διαμόρφωση της κατασκευής που αποτελεί συνδετικό μορφολογικό στοιχείο της ενότητας. Δημιουργείται η αναπαράσταση τμήματος του κήτους ενός πλοίου το οποίο εμφανίζεται ως φόντο στην πίσω πλευρά των βάθρων έκθεσης. Στο τέλος της ενότητας, το σκαρί αποκαλύπτεται και τοποθετούνται σε αυτό εμπορικοί αμφορείς αποδίδοντας τη μέθοδο μεταφοράς προϊόντων με τη χρήση πλοίων. Η ενότητα κλείνει με την αναφορά στις αποικίες και ένα κατακόρυφο πέτασμα, τοποθετημένο εγκάρσια στο χώρο με εποπτικό υλικό. Η διαχωριστική αυτή κατασκευή εμποδίζει μερικώς τη θέαση της επόμενης ενότητας διαμορφώνοντας μια επιφάνεια εποπτικού υλικού. Εικ.10

31 31 Ιερά και λατρείες Η ενότητα που αφορά στις λατρευτικές συνήθειες στη αρχαία Κόρινθο σηματοδοτείται από ένα κεντρικό έκθεμα. Ένα λίθινο περιρραντήριο, χαρακτηριστικό της λατρευτικής τελετουργίας προβάλλει στο κέντρο της αίθουσας προκαλώντας την προσοχή του επισκέπτη (εικ.9). Το κεντρικά τοποθετημένο αυτό έκθεμα χρησιμοποιείται για μία ακόμα πολυμεσική διαδραστική εφαρμογή. Στην οριζόντια επιφάνειά του θα προβάλλεται η ελαφρά κίνηση νερού, ενισχύοντας την απόδοση της χρήσης του αντικειμένου. Το έκθεμα βρίσκεται πάνω στην πορεία του επισκέπτη και είναι άμεσα προσεγγίσιμο. Καθώς κάποιος θα περνά το χέρι του πάνω από την επιφάνεια για να επεξεργαστεί ή να παίξει με την προβολή, η εφαρμογή θα δημιουργεί κυματισμό, όπως όταν ακουμπά κανείς το χέρι του στο νερό. Η πολυμεσική αυτή εφαρμογή έχει σαν στόχο την χαλάρωση της περιήγησης χρησιμοποιώντας ένα ερμηνευτικό μέσο της χρήσης του εκθέματος. Η ενότητα "Ιερά και λατρείες" διαχωρίζεται σε δύο τμήματα. Το δεξί σκέλος, στο βόρειο τοίχο της αίθουσας παρουσιάζει μνημεία εντός του κύριου τμήματος της πόλης και μικρά ιερά, ενώ ξεκινά από την εισαγωγή στην ενότητα μέσω των τελετουργικών στοιχείων. Η παρουσίαση γίνεται ανά ιερό, θεότητα ή μνημείο σε επιτραπέζιες προθήκες όμοιας μορφής με αυτές της Ανατολικής Αίθουσας, σε μία επιμήκη κατασκευή. Το δεξί σκέλος καταλήγει στο σπουδαιότερο σωζόμενο ναό της πόλης αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Αρχιτεκτονικά μέλη του ναού τοποθετούνται σχηματικά με μεταλλικές στηρίξεις στην κατακόρυφη επιφάνεια ενός εγκάρσιου διαχωριστικού τοίχου όμοιας κατασκευής με αυτή των "τειχών της πόλης" (Εικ.10).

32 32 Εικ.11 Στο αριστερό (νότιο) τμήμα της ενότητας παρουσιάζονται τα ιερά του Ακροκορίνθου. Η θέση επιλέγεται λόγω της πραγματικής θέασης του βράχου του Ακροκορίνθου από τα παράθυρα του χώρου προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση (Εικ.11). Ο Ακροκόρινθος Η προβολή του Ακροκορίνθου αποτελεί καθοριστικό μορφολογικό στοιχείο της αίθουσας. Δύο εκθεσιακές κατασκευές υποδεικνύουν την άμεση σχέση του με την πόλη προβάλλοντας την επιβλητική του παρουσία. Στη νοτιοδυτική γωνία του εκθεσιακού χώρου κατασκευάζεται ένα δεύτερο υπερυψωμένο επίπεδο, σε ύψος 2,4μ. από το δάπεδο. Η άνοδος σε αυτό πραγματοποιείται μέσω μίας κλίμακας που διαχωρίζεται σε τρία μέρη και δύο πλατύσκαλα. Η κλίμακα ανόδου αποτελεί αναφορά στην άνοδο προς τον Ακροκόρινθο. Ταυτόχρονα, κατά μήκος του νότιου τοίχου, παράλληλα με την κλίμακα ανόδου διαμορφώνεται μία επιφάνεια γραφιστικής απεικόνισης του Ακροκορίνθου μεγάλων διαστάσεων. Η απεικόνιση πραγματοποιείται σε εκτυπωμένα κατακόρυφα επάλληλα υφασμάτινα πανώ, αναρτημένα από την οροφή. Η απεικόνιση του Ακροκορίνθου αποτελεί το φόντο των ενοτήτων των ιερών του βράχου, ενώ προκαλεί τον επισκέπτη να σηκώσει το βλέμμα του προς τα πάνω. Η σύνθεση μπορεί να συνδυαστεί με την προβολή μίας

33 33 κινούμενης εικόνα νεφελώδους ουρανού σε οριζόντιες επιμήκεις κεκλιμένες επιφάνειες στην οροφή του χώρου (Εικ.11). Η ζωή στο σπίτι Η περιήγηση στις δημόσιες δραστηριότητες της πόλης ολοκληρώνεται. Ο επισκέπτης ακολουθεί τη ράμπα καθόδου παρακολουθώντας τη συνδετική υπόενότητα της οικειακής λατρείας στη συνέχεια της οποίας αρχίζει να αναπτύσσεται η ενότητα Η ζωή στο σπίτι με τα εκθέματα της οικοσκευής, ορισμένα ελεύθερα και άλλα εντός προθήκης με κρυστάλλινο κώδωνα. Ο ενότητα ολοκληρώνεται με μία μεγάλη επιτοίχια προθήκη όπου παρουσιάζεται η ζωηή των μελών της οικογένειας, άντρας, γυναίκα παιδί. Το εύρος της προθήκης σε μήκος και βάθος επιτρέπει την παρουσίαση των εκθεμάτων τοποθετημένα ως σύνολα, ομαδοποιημένα σε ελεύθερη διάταξη, ανάλογα με τη χρήση και την δραστηριότητα που εκπροσωπούν. Η μορφή και το μέγεθος των αντικειμένων της ενότητας καθιστούν απαραίτητη την τοποθέτησή τους εντός προθηκών. Στο φόντο παρουσιάζεται το απαιτούμενο εποπτικό υλικό. Σε παρακείμενη θέση εκτίθενται ιδιαίτερα αντικείμενα σχετικά με το γυναικείο καλλωπισμό σε μία επιτραπέζια προθήκη.η ενότητα ολοκληρώνεται με την ενδοδαπέδια χωνευτή προθήκη που παρουσιάζει τα ευρήματα του εθίμου του "λάκκου θεμελίωσης" της οικίας στο κέντρο του χώρου (Εικ.12). Α5.2.3 Επίλογος Πόλεμος και καταστροφή Η περιήγηση στην αίθουσα όπως και η αφήγηση της συγκεκριμένης περιόδου της ιστορίας της Κορίνθου κλείνει με την ενότητα που παρουσιάζει τις σημαντικότερες πολεμικές επιχειρήσεις που οδήγησαν και στην καταστροφή της πόλης μετά από μακρά περίοδο ευημερίας. Ως κύριο έκθεμα και σήμα κατατεθέν της ενότητας εκτίθεται ένα κορινθιακό κράνος σε φυσικό ύψος συνοδευόμενο από μία αιχμή δόρατος και το μεταλλικό αγαλματίδιο πολεμιστή. Τοποθετούνται σε περίοπτη ψηλή προθήκη (Εικ.12,13). Ελεύθερο παρουσιάζεται κεραμικό αγγείο με πολεμική παράσταση, ενώ κύριο εποπτικό μέσο

34 34 αποτελεί η προβολή βίντεο με τις σχετικές οπτικοποιημένες πληροφορίες. Εικ.11

35 35 Β. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΟΥΣΕΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Η ακόλουθη Τεχνική Περιγραφή συνοδεύει τη Μουσειογραφική Μελέτη Εφαρμογής του Αρχαιολογικού Μουσείου αρχαίας Κορίνθου και συγκεκριμένα αφορά στις Μουσειακές Κατασκευές που σχεδιάστηκαν για την Ανατολική και την Κλασική (Νότια) Πτέρυγα του μουσείου. Β.1 ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Η Τεχνική Περιγραφή αναπτύσσεται με χρήση κωδικοποίησης των κατασκευών για την λειτουργική αντιστοίχιση σχεδίων και κειμένων, την ομαδοποίηση των κατασκευών και τη συσχέτιση των αλληλεξαρτώμενων μελετών. Επεξήγηση κωδικοποίησης κατασκευών Ενδεικτικός κωδικός : Ν1-ΠΡ102.Β01 Ν1-ΠΡ102.Β301 : Ν1-ΠΡ102.Β301 : χώρου Ν1-ΠΡ102.Β301 : Ν1-ΠΡ102.Β301 : Ν1-ΠΡ102.Β301 : Ν1-ΠΡ102.Β301 : Κωδικός αίθουσας Κωδικός ενότητας ή υποενότητας εκθεσιακού Κωδικός τύπου κατασκευής Αρίθμηση κατασκευής Κωδικός τύπου εσωτερικής κατασκευής Αρίθμηση εσωτερικής κατασκευής Άρα, ο κωδικός Ν1-ΠΡ102.Β301 δηλώνει την Βάση 01, τύπου 3, στο εσωτερικό της Προθήκης 02, η οποία είναι προθήκη τύπου 1 και βρίσκεται στην Ενότητα 1, της Νότιας (Κλασικής) Αίθουσας. Παράλληλα, ο κωδικός Ν1-ΠΡ102.Β δηλώνει το σύνολο των εσωτερικών Βάσεων στο εσωτερικό της Προθήκης 02, η οποία είναι

36 36 προθήκη τύπου 1 και βρίσκεται στην Ενότητα 1, της Νότιας (Κλασικής) Αίθουσας. Οι μουσειακές κατασκευές των εκθεσιακών χώρων προσδιορίζονται και κατηγοριοποιούνται με τους ακόλουθους κωδικούς: Θέση ΑΝ : Ανατολική Αίθουσα Ν : Νότια Αίθουσα (Κλασική) Η χρήση των κωδικών ΑΝ και Ν για τις δύο αίθουσες αντίστοιχα χρησιμοποιούνται και στην κωδικοποίηση των σχετικών σχεδίων με αρχική αναφορά του κωδικού ΣΧ. Έτσι το ΣΧ-ΑΝ.1 παραπέμπει στο Σχέδιο 1 της Ανατολικής αίθουσας Μουσειακή Κατασκευή ΠΡ : Προθήκες ΕΠ : Επενδύσεις - Διαχωριστικά Β : Βάσεις - Βάθρα ΕK : Ειδικές Kατασκευές Ε.ΣΤ : Ειδικές Στηρίξεις ΣΤ : Στηρίξεις ΠΕ : Πολυμεσικές Εφαρμογές ΕΥ : Εποπτικό Υλικό Ενσωματωμένα συστήματα Φ : Φωτισμός ΣΕΥ : Σύστημα Ελέγχου Υγρασίας ΣΑ : Σύστημα Ασφάλειας

37 37 Β.2 ΠΡΟΘΗΚΕΣ (ΠΡ) Ως προθήκες ορίζονται οι ειδικές μουσειακές κατασκευές διαφόρων τύπων, για την έκθεση με προορισμό την παρουσίαση, προστασία και ανάδειξη ευαίσθητων αυθεντικών ευρημάτων και λοιπών εκθεμάτων. Πρόκειται για κατασκευές, με μεταλλικό σκελετό και υαλοπίνακες, υλικά πιστοποιημένα και κατάλληλα για μουσειακή χρήση και οι οποίες πληρούν συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές που αναφέρονται ακολούθως. Οι προθήκες προσφέρουν πλήρη αεροστεγανότητα και ασφάλεια, τόσο στον τεχνικό όσο και στον εκθεσιακό χώρο τους, για την άριστη διατήρηση των αντικειμένων που φιλοξενούν. Όλα τα επιμέρους υλικά μέσω της συνδεσμολογίας και των προδιαγραφών τους δημιουργούν ένα ενιαίο λειτουργικά σύστημα που εξυπηρετεί την απρόσκοπτη και χωρίς αντανακλάσεις θέαση των εκθεμάτων από τους επισκέπτες, παρέχοντας ταυτόχρονα ευκολία κατά τη χρήση από το προσωπικό του μουσείου (πχ. εγκατάσταση, απεγκατάσταση εκθεμάτων ή τη μελλοντική συντήρηση των εκθεμάτων, κλπ). Για τη μορφή, τις θέσεις και τις διαστάσεις των προθηκών βλ. Σχέδια ΠΡ της Μουσειογραφικής Μελέτης Εφαρμογής (Τεύχος Β Κατασκευαστικά Σχέδια). ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ Τύπος 1 : Τύπος 2 : Τύπος 3 : Επιτραπέζια ή επιδαπέδια κατά περίπτωση προθήκη με ενσωματωμένη βάση, κρυστάλλινο πεντάεδρο κώδωνα και ανοιγόμενη πρόσοψη. Επιδαπέδια προθήκη, με ανακλινόμενο κρυστάλλινο πεντάεδρο κώδωνα. Επιτοίχια εντοιχισμένη προθήκη με ανοιγόμενη πρόσοψη.

38 38 Τύπος 4 : Επιτραπέζια προθήκη με φορητό, αποσπώμενο κρυστάλλινο κώδωνα. Τύπος 5 : Επιτοίχια προθήκη με βάση, οροφή, πλευρικές κρυστάλλινες όψεις και κατά περίπτωση ανοιγόμενη ή κυλιόμενη κρυστάλλινη πρόσοψη. Τύπος 6 : Ενδοδαπέδια χωνευτή προθήκη με ανακλινόμενη, οριζόντια, βατή, κρυστάλλινη όψη. Β.2.1 ΠΡΟΘΗΚΗ ΤΥΠΟΥ 1 Επιτραπέζια ή επιδαπέδια κατά περίπτωση, ετερόφωτη κατασκευή, με μεταλλικό σκελετό, βάση, κρυστάλλινο πεντάεδρο κώδωνα και μία ανοιγόμενη όψη. Η κατασκευή δεν διαθέτει μορφολογικά διαχωριζόμενη βάση. Αποτελείται από το άνω τμήμα υποδιαιρούμενο σε δυο (2) μέρη με δομική συνέχεια. Τα δύο μέρη περιβάλλονται και καλύπτονται από πεντάεδρο κρυστάλλινο κώδωνα με ανοιγόμενη πρόσοψη και είναι τα εξής: α.1 Στεγανός χώρος φιλοξενίας εκθεμάτων. Ο χώρος φιλοξενίας εκθεμάτων κατασκευάζεται με βάση απολύτως οριζόντια. Στο χώρο αυτό τοποθετούνται εσωτερικές βάσεις - βάθρα από πωρόλιθο ή ξυλεία ZF-MDF ανάλογα με την προθήκη. Επικοινωνεί με σύστημα ελέγχου υγρασίας (ΣΕΥ.π) μέσω ειδικών θυρίδων. Ο χώρος φιλοξενίας εκθεμάτων περιβάλλεται από τον πεντάεδρο κρυστάλλινο κώδωνα, με ανοιγόμενη πρόσοψη σε κατακόρυφο άξονα. Η ανοιγόμενη πρόσοψη παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στο σύνολο του εσωτερικού της προθήκης από την πρόσοψή του. α.2 Χώρος μηχανισμού ανοίγματος - Βάση. Κάτω από τον χώρο έκθεσης α.1 βρίσκεται η ενσωματωμένη βάση που περιλαμβάνει τον

39 39 μηχανισμό της ανοιγόμενης πρόσοψης και ο χώρος του συστήματος ελέγχου υγρασίας. Ο μηχανισμός της ανοιγόμενης πρόσοψης λειτουργεί με κίνηση σε κατακόρυφο άξονα. Το κρύσταλλο θα πρέπει να ανοίγει σε κάθε επιθυμητό εύρος (0-90 ο ) και να σταθεροποιείται στις 90 ο. Στον χώρο α.2 όπου βρίσκεται και το σύστημα ελέγχου υγρασίας τοποθετείται εντός ειδικής θυρίδας που θα εξασφαλίζει την επικοινωνία με τον χώρο α.1, εύκολα προσβάσιμη για τον έλεγχο και την αλλαγή του υλικού. Το τμήμα α.2 αποτελεί ταυτόχρονα τη βάση της προθήκης η οποία εδράζεται σε ρεγουλατόρους, ώστε να επιτυγχάνεται απόλυτη οριζοντίωση. Οι ρεγουλατόροι θα πρέπει να είναι αφανείς από το μέσο ύψος του παρατηρητή και κατά συνέπεια θα πρέπει αν απέχουν τουλάχιστον 5cm από τις όψεις των προθηκών. Ο χώρος του τμήματος α.2 περιβάλλεται από τα κρύσταλλα του κρυστάλλινου κώδωνα. Η βάση και το σύνολο της κατασκευής της προθήκης θα εξασφαλίζει τη στιβαρότητα, τη σταθερότητα και την ευστάθεια της κατασκευής κατά τη χρήση και τη σταθερή λειτουργία τους. Κατά το άνοιγμα της προθήκης και τη μεταφορά του κέντρο βάρους λόγω κίνησης του κρυστάλλου, η προθήκη οφείλει να παραμένει σταθερή και χωρίς κίνδυνο ανατροπής. Ο κρυστάλλινος κώδωνας των προθηκών τύπου 1 θα είναι κατασκευασμένος από κρύσταλλα τρίπλεξ συνολικού πάχους 8mm, υπέρλευκα (extra white clear), πολυστρωματικά (laminated), αντιανακλαστικά (antireflex) με διπλή εσωτερική μεμβράνη PVB 0,76mm, με φίλτρο UV και θα είναι ρονταρισμένα. Στις εσωτερικές επιφάνειες των τεσσάρων κρυστάλλινων όψεων, στη ζώνη του μηχανισμού ανοίγματος θα γίνει εφαρμογή βαφής Backpaint, για απόκρυψη της βάσης. Το ύψος της ζώνης αυτής όπως εμφανίζεται στα κατασκευαστικά σχέδια της Μουσειογραφικής Μελέτης Εφαρμογής Τεύχος Β είναι ενδεικτικό. Στα ανοιγόμενα στοιχεία, η