ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

Transcript

1 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

2 Αστέρας: Ήλιος Πλανήτες: Ερμής Αφροδίτη Γη Άρης Δίας Κρόνος Ουρανός Ποσειδώνας Πλανήτες νάνοι: Δήμητρα Πλούτωνας Χαουμέια Μακεμάκε Έρις

3 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΦΗ ΚΟΝΤΟΘΑΝΑΣΗ B 1 ΗΛΙΑΝΑ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Β 1

4 Ο Ήλιος είναι μια θερμή σφαίρα αερίων στο εσωτερικό της οποίας γίνονται θερμοπυρηνικές αντιδράσεις. Αποτέλεσμα των αντιδράσεων είναι η παραγωγή ενέργειας η οποία ύστερα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια φτάνει στην επιφάνεια του ήλιου και στη συνέχεια μόλις σε 8,3 λεπτά φτάνει στη γη.

5 Βέβαια το γεγονός ότι ο ήλιος βρίσκεται κοντά στη γη μας κάνει πολλές φορές να ξεχνάμε ότι είναι και αυτός ένας αστέρας από τους δισεκατομμύρια του γαλαξία μας που βλέπουμε με γυμνό μάτι στο νυχτερινό ουρανό. Έτσι τα συμπεράσματα από τη μελέτη του μπορούμε να τα γενικεύσουμε για ένα πολύ μεγάλο πλήθος αστέρων.

6 Ό Ήλιος αποτελείται από τα εξής μέρη: 1.πυρήνας 2.Ζώνη ακτινοβολίας 3.Ζώνη μεταφοράς 4.Φωτόσφαιρα 5.Χρωμόσφαιρα 6.Στέμμα 7.Ηλιακή κηλίδα 8.Κοκκίδωση 9.Έκλαμψη

7 Βασικά χαρακτηριστικά του Ηλίου Μάζα: 332,830 γήινες μάζες Μέση πυκνότητα: gm/cm^3 Περίοδος περιστροφής: 25 έως 36 μέρες Μέση θερμοκρασία επιφανείας: 6,000 C Ηλικία: 4.5 δις χρόνια Ακτίνα Ήλιου: γήινες ακτίνες Χημική Σύσταση: Υδρογόνο 70.5%, Ήλιο 28.2%, Μέταλλα (O,Fe,C) 1.3% Φασματικός τύπος: G2V

8 Ο πλησιέστερος προς τη Γη αστέρας και το κεντρικό σώμα του ηλιακού συστήματος, με ακτίνα (109 φορές την ακτίνα της Γης), μάζα ίση με γήινες μάζες και μέση πυκνότητα περίπου 1,4 φορές την πυκνότητα του νερού. Περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του με φορά ίδια με τη φορά περιστροφής της Γης, όπως έδειξαν όμως σύγχρονες παρατηρήσεις, η περίοδος περιστροφής του είναι μεγαλύτερη στον ισημερινό απ' ότι στους πόλους. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διαφορική περιστροφή

9 Μετρήσεις λαμπρότητας του Ήλιου έδειξαν ότι αυτός είναι 12 Χ φορές λαμπρότερος από αστέρα α μεγέθους και κατά 23 Χ 10 7 φορές λαμπρότερος του φωτός όλων των αστέρων μαζί. Γι αυτό άλλωστε κατά την ημέρα τους αποκρύπτει. Τέλος σε σχέση με την Πανσέληνο είναι κατά 56 Χ 10 4 φορές λαμπρότερος εκείνης. Ο Ήλιος φαίνεται τόσο λαμπρός ακριβώς λόγω της μικρής σχετικά απόστασής του από τη Γη, σε σχέση πάντα με τους άλλους αστέρες. Ακριβέστερα το απόλυτο μέγεθος του Ήλιου είναι 4,8. Όταν παρατηρούμε τον Ήλιο με τηλεσκόπιο δεν φαίνεται ομοιόμορφα φωτεινός σε όλη την έκταση του δίσκου του, αλλά λαμπρότερος στο κέντρο του και αμυδρότερος στην περιφέρεια του δίσκου του. Αυτό μαρτυρεί ότι η ηλιακή σφαίρα περιβάλλεται από ατμόσφαιρα που απορροφά το φως του.

10 Η μάζα του Ηλίου δεν είναι τέτοια ώστε να τον οδηγήσει σε κατάσταση καινοφανούς ή υπερκαινοφανούς. Ωστόσο εκτιμάται πως σε 4 με 5 δισεκατομμύρια έτη, με την εξάντληση των αποθεμάτων υδρογόνου και τη μεταστοιχείωσή τους σε ήλιο και κατόπιν σε βαρύτερα στοιχεία, θα αρχίσει να διαστέλλεται σχηματίζοντας έναν κόκκινο γίγαντα. Αυτό θα συμβεί διότι η πίεση από τη σύντηξη των βαρύτερων στοιχείων είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του υδρογόνου, έτσι για να εξισορροπηθεί με τη βαρύτητα θα μεγαλώσει ο όγκος του Ηλίου.

11 Αν και είναι πιθανόν η έκταση του κόκκινου γίγαντα να περιέχει την τροχιά της Γης, πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν πως η διαδικασία επέκτασης σε κόκκινο γίγαντα θα προωθήσει τη Γη σε απομακρυσμένη τροχιά, αποτρέποντας την εξάχνωσή της. Μετά τη φάση του κόκκινου γίγαντα, ο Ήλιος θα γίνει ένας άσπρος νάνος, που θα περιβάλλεται από ένα πλανητικό νεφέλωμα, ο οποίος θα ψύχεται για τα επόμενα 5 δισεκατομμύρια έτη.

12 ΕΡΜΗΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑ Β 3 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΤΑΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Β 3

13 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο Ερμής βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο. Είναι ο μικρότερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Έτσι, είναι πολύ δύσκολο να τον διακρίνουμε καθαρά από τη Γη.

14 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η ηλιακή του ημέρα διαρκεί διπλάσιο χρόνο (176 γήινες ημέρες) απ ότι το έτος του, ενώ μια πλήρης περιστροφή γύρω από τον άξονά του διαρκεί 59 γήινες ημέρες και μια πλήρης περιφορά του γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 88 γήινες ημέρες.

15 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ (1/3) Το κοντινότερο προς τον Ήλιο σημείο της τροχιάς του φτάνει τα 47 εκατ. χιλιόμετρα και το πιο απόμακρο τα 70 εκατ. χιλιόμετρα. Επειδή ο Ερμής βρίσκεται τόσο κοντά στον Ήλιο, το μεσημέρι η θερμοκρασία ανεβαίνει στους 370o Κελσίου.

16 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ (2/3) Δηλαδή, θερμοκρασίες που λιώνουν ακόμη και μέταλλα. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι η επιφάνεια του Ερμή τσουρουφλίζεται πραγματικά.

17 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ (3/3) Επειδή όμως ο Ερμής δεν έχει σχεδόν καθόλου ατμόσφαιρα για να κρατήσει τη θερμότητα, η θερμοκρασία το βράδυ πέφτει απότομα στους -185 βαθμούς. Η διαφορά θερμοκρασίας που επικρατεί στον Ερμή (610 ο Κελσίου) είναι η μεγαλύτερη από όλους τους πλανήτες.

18 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ (1/2) Το εσωτερικό του Ερμή μοιάζει με της Γης παρ όλο που ο πυρήνας του, που αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο, είναι αναλογικά μεγαλύτερος απ αυτόν της Γης. Ο πυρήνας αυτός αποτελεί το 80% της μάζας του Ερμή και έχει διάμετρο χιλιομέτρων. Ο πυρήνας δηλαδή του Ερμή είναι μεγαλύτερος από ολόκληρη τη Σελήνη, ενώ πάνω απ αυτόν βρίσκεται ο μανδύας του που έχει πάχος 600 χιλιομέτρων.

19 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ (2/2) Η επιφάνεια του Ερμή είναι σκληρή και βραχώδης, γεμάτη με κρατήρες ανοιγμένους από μετεωρίτες που έπεσαν πάνω του πριν από αμνημόνευτους χρόνους και πιθανότατα καλυμμένη με μια αραιή στρώση λεπτής σκόνης καθώς και τεράστιες χαράδρες.

20 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Ο Ερμής περιβάλλεται από ένα λεπτό στρώμα ηλίου, οξυγόνου και υδρογόνου, ενώ οποιοδήποτε άλλο είδος ατμόσφαιρας κι αν είχε, χάθηκε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, αφού η βαρύτητά του, η οποία δεν υπερβαίνει το 1/3 της γήινης, δεν κατόρθωσε να την συγκρατήσει. Η ατμόσφαιρα της Γης είναι ένα τρισεκατομμύριο φορές πιο πυκνή από αυτήν του Ερμή.

21 ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ(1/2) Το πεπρωμένο του Ερμή είναι διαγεγραμμένο από τώρα. Αφού είναι ο πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο, θα είναι ο πρώτος πλανήτης που θα καταστραφεί όταν ο Ήλιος μας φτάσει στο στάδιο της μετατροπής του σε κόκκινο γίγαντα.

22 ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΡΜΗ(2/2) Σε πέντε δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, ο Ήλιος θα αρχίσει να διογκώνεται και η επιφάνειά του θα φτάσει τον Ερμή και θα τον εξαερώσει. Η ίδια άλλωστε κατάληξη επιφυλάσσεται και για όλους τους άλλους εσωτερικούς πλανήτες του Ήλιου μας.

23 ΠΗΓΕΣ iek-sidir.ser.sch.gr

24 ΠΛΑΝΗΤΗΣ : ΑΦΡΟΔΙΤΗ Επιμέλεια: Βασιλάκη Όλγα B 1

25 Η Αφροδίτη είναι ο δεύτερος κοντινότερος πλανήτης του Ηλίου και γειτονικός πλανήτης της γης. Οι αρχαίοι θεωρούσαν την Αφροδίτη το λαμπρότερο αντικείμενο στον ουρανό καθώς και εωσφόρο (προπομπό αυγής). Κυρίως εμφανιζόταν ως έσπερος μετά τη δύση του ηλίου και γοήτευε τους ερωτευμένους. Σήμερα αποκαλείται αυγερινός για το πρωί και αποσπερίτης για το βράδυ. Η ανατολή του ηλίου γίνεται από τη δύση και η περιστροφή της είναι αργή και αντίθετη σε σχέση με τους άλλους πλανήτες.

26 Η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης είναι αποπνικτική και αποτελείται από Διοξείδιο του άνθρακα(96%), άζωτο(3,5%) και το θειικό οξύ που είναι πάρα πολύ πυκνό και αποτελεί μόλις το(0,5%) της ατμόσφαιρας. Ολόγυρα κυματίζουν σύννεφα καταιγίδων ενώ η όξινη βροχή εξατμίζεται προτού προλάβει να φτάσει στην επιφάνεια. Οι αστραπές φωτίζουν τα σύννεφα και το φώς του ηλίου χάνεται στο σκοτάδι. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η ατμοσφαιρική πίεση της Αφροδίτης είναι 90 φορές μεγαλύτερη της γης και είναι ίση με την πίεση που υφίσταται σε βάθος 100 μέτρων ένας γήινος ωκεανός.

27 Η θερμοκρασία της είναι αρκετά υψηλή που φτάνει μέχρι και τους βαθμούς κελσίου αρκετοί έτσι ώστε να λιώσουν ένα κομμάτι μόλυβδο και μεγαλύτερη μέχρι και από τον κοντινότερο πλανήτη του ηλίου, τον Ερμή. Το διοξείδιο του άνθρακα που παρέμεινε στην ατμόσφαιρα προκάλεσε το φαινόμενο του θερμοκηπίου ενώ το καυτό έδαφος έχει λίμνες από υλικά που στη Γή είναι σταθερά.

28 Η πρώτη επιτυχημένη αποστολή ήταν ο Mariner 2 των Αμερικανών, που μας έστειλε τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες από τον πλανήτη το Ακολούθησε η σειρά Venera των Σοβιετικών, που κατάφερε την πρώτη προσεδάφιση με το Venera 3 του την πρώτη προσεδάφιση ανθρώπινης κατασκευής σε άλλο πλανήτη. Οι Σοβιετικοί συνέχισαν να στέλνουν διαστημοσυσκευές της σειράς Venera στην Αφροδίτη έως και το 1983, κάνοντας αναλύσεις του εδάφους και της ατμόσφαιρας και παίρνοντας φωτογραφίες της επιφάνειας (για πρώτη φορά με το Venera 9 του 1975). Το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση του πλανήτη έγινε με τη διαστημοσυσκευή Magellan της NASA που έφτασε στην Αφροδίτη το 1989 και χαρτογράφησε για τέσσερα χρόνια με ραντάρ το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, αποκαλύπτοντας τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας, τους μηχανισμούς που τη διαμορφώνουν καθώς και το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη. Το 2006 εκτοξεύτηκε η πρώτη Ευρωπαϊκή αποστολή προς την Αφροδίτη, το Venus Express, που θα μείνει σε τροχιά γύρω της για ενάμισι χρόνο και θα μελετήσει κυρίως την ατμόσφαιρά της σε διάφορα μήκη κύματος, καθώς και το κλίμα και την επιφανειακή θερμοκρασία.

29 Οι διάφορες χαρτογραφήσεις της Αφροδίτης αποκάλυψαν ότι υπάρχουν 3 διαφορετικά επίπεδα κάτω από το θολό πέπλο της. Το πρώτο επίπεδο αποτελείται από χαράδρες βάθους 3χλμ, το δεύτερο επίπεδο αποτελείται από μερικούς κρατήρες μετεωριτών και το τελευταίο από ενεργά ηφαίστεια μεγαλύτερα και από το ύψος του Έβερεστ.

30 Η Αφροδίτη δεν έχει φυσικούς δορυφόρους, ούτε δακτύλιους. Ο πλανήτης διαθέτει μαγνητικό πεδίο, το οποίο όμως είναι πολύ πιο αδύναμο από αυτό της Γης. Από αυτό το γεγονός προκύπτει το συμπέρασμα ότι η Αφροδίτη δε διαθέτει ρευστό πυρήνα. Η περίοδος περιστροφής γύρω από τον άξονά της (η ημέρα της Αφροδίτης) διαρκεί 243 γήινες ημέρες.

31 Η Αφροδίτη είναι ορατή με γυμνό μάτι από τη Γη. Μπορεί κανείς να τη δει είτε νωρίς το πρωί, πριν την ανατολή του Ηλίου, ή λίγο μετά τη δύση του Ηλίου. Το επίπεδο της τροχιάς της Αφροδίτης γύρω από τον Ήλιο είναι σχεδόν ίδιο με αυτό της Γης έτσι, παρατηρούνται από τη Γη διαβάσεις της Αφροδίτης μπροστά από τον ηλιακό δίσκο. Αυτές συμβαίνουν κάθε 120 έτη, σε ζευγάρια δυο διαβάσεων με διαφορά οκτώ χρόνων η μία από την άλλη. Η πιο πρόσφατη διάβαση έγινε το 2004 και η επόμενη θα συμβεί το Εκτός από εντυπωσιακά φαινόμενα, όταν παρατηρούνται με τηλεσκόπιο, οι διαβάσεις της Αφροδίτης αποτέλεσαν και τη βάση για πολύ χρήσιμα αστρονομικά πειράματα, καθώς επέτρεψαν τη μέτρηση της απόστασης της Γης από τον Ήλιο με σχετικά μεγάλη ακρίβεια.

32 Πολυχρόνης Βελλιάδης Β 1 Αντωνόπουλος Νίκος Β 1

33 Η Γη είναι ο πλανήτης στον οποίο κατοικούν οι άνθρωποι, καθώς και εκατομμύρια άλλα είδη, και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Είναι ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο, ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας και ο μεγαλύτερος μεταξύ των τεσσάρων πλανητών που διαθέτουν στερεό φλοιό. Ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια (4, ) έτη, έχει δε έναν φυσικό δορυφόρο, την Σελήνη. Ο αστρονομικός συμβολισμός της γης αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο μία παραλλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο (Unicode: ή ). Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς με το όνομα Γαία.

34 Δομή Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του. Νέο υλικό αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια ( ) έτη τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4, ) έτη.

35 Σύσταση κατά μάζα Συνολικά, η Σύσταση της Γης κατά μάζα είναι: 33,1% Σίδηρος 27,2% Οξυγόνο 17,2% Πυρίτιο 15,9% Μαγνήσιο 1,6% Νικέλιο 1,6% Ασβέστιο 1,5% Αργίλιο 0,7% Θείο 0,25% Νάτριο 0,071% Τιτάνιο 0,019% Κάλιο 0,86% Άλλα στοιχεία

36 Κινήσεις της Γης Ο Πλανήτης Γη πραγματοποιεί τέσσερις κινήσεις: Την Περιστροφή, γύρω από τον άξονά της. Την Περιφορά, γύρω από τον Ήλιο, Την Ηλιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Ηλιακού συστήματος και Την Γαλαξιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Γαλαξία. Οι δύο πρώτες είναι και οι σημαντικότερες. Οι δύο τελευταίες, μειωμένου ενδιαφέροντος, παρουσιάζουν επιπρόσθετα εκτός των περιστροφών και τροχιακές περιφορές στον αστρικό χώρο που θα μπορούσαν έτσι να συναθροιστούν σε έξι (6).

37 Ατμόσφαιρα Η Γη έχει μία σχετικά πυκνή ατμόσφαιρα η οποία αποτελείται από 78% άζωτο, 21% οξυγόνο και 1% αργό, με ίχνη από άλλα αέρια, συμπεριλαμβανομένων διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμούς. Η ατμόσφαιρα δρα ως ένα παρέμβλημα μεταξύ της Γης και του Ηλίου. Η σύσταση της ατμόσφαιρας της γης είναι ασταθής, η δε ισορροπία διατηρείται από την βιόσφαιρα. Τα στρώματα της ατμόσφαιρας, δηλαδή η τροπόσφαιρα, η στρατόσφαιρα, η μεσόσφαιρα, η θερμόσφαιρα και η εξώσφαιρα, μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο και εξαρτώνται και από τις εποχιακές μεταβολές. Θεωρείται ότι η παρούσα σύσταση της ατμόσφαιρας είναι αποτέλεσμα της δράσης ζώντων οργανισμών. Ο εμπλουτισμός της ατμόσφαιρας της Γης με οξυγόνο άρχισε πριν περίπου 2,45 δις χρόνια. Μια μελέτη πετρωμάτων από τη Νότια Αφρική, ηλικίας 2,5 με 2,65 δις χρόνων έδειξε ότι ένα υπόστρωμα μικροοργανισμών παρήγαγε οξυγόνο. Τότε η σύσταση της ατμόσφαιρας δεν ήταν σταθερή και ανά περιόδους γινόταν πλούσια σε υδρογονάνθρακες, οι οποίοι έκαναν την ατμόσφαιρα ομιχλώδη, όπως είναι η σημερινή ατμόσφαιρα του Τιτάνας. Η αιτία αυτών των αυξομειώσεων ήταν η βιοσύνθεση μεθανίου.

38

39

40

41 ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ο Άρης αποτελείται από δύο μορφολογικά ανόμοια τμήματα, το βόρειο ημισφαίριο που αποτελείται από πεδιάδες που χαρακτηρίζονται από σχετικά μικρή πυκνότητα κρατήρων και το νότιο ημισφαίριο που βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο και είναι εμφανώς πιο καταπονημένο από προσκρούσεις μετεώρων. Εδώ βρίσκεται και ο κρατήρας Hellas basin, ο μεγαλύτερος του πλανήτη.

42 Στον πλανήτη υπάρχουν τεράστια ηφαίστεια, ανάμεσά τους το (ανενεργό σήμερα) ηφαίστειο Olympus Mons, ένα ανενεργό ηφαίστειο στο υψίπεδο Θαρσίς, που είναι και το ψηλότερο βουνό του ηλιακού συστήματος. Άφθονες είναι οι ενδείξεις για την ύπαρξη ροής νερού, κυρίως από την ύπαρξη φαραγγιών. Το φαράγγι Valles Marinris, το μεγαλύτερο του ηλιακού συστήματος δεν προήλθε από αυτή τη διαδικασία αλλά από τη ρήξη του φλοιού του Άρη λόγω του βάρους των τεράστιων ηφαιστείων που βρίσκονται βορειότερα. Olympus Mons Valles Marinris

43 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Η ατμόσφαιρα του Άρη είναι πολύ αραιή. Για αυτό η ταχύτητα του ήχου είναι μικρή, και οι ήχοι δεν διαδίδονται πολύ μακριά παρά μόνο μερικές δεκάδες μέτρα. Επίσης λόγω της διαφορετικής σύστασης της ατμόσφαιρας και της ελάχιστης πυκνότητάς της, σε συνδυασμό με την αιωρούμενη σκόνη το χρώμα του ουρανού στον Άρη δεν είναι μπλε, αλλά ένα κοκκινωπό ροζ που πλησιάζει κάπως σε απόχρωση το ροζ του σολωμού. Ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας 636 Νιούτον ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ

44

45 ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ Φόβος Δείμος

46 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

47 ΤΡΟΧΙΑ

48 ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ

49 ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ Μέχρι το 2000 είχαν γίνει πάνω από 30 απόπειρες να σταλούν διαστημικές αποστολές στον Άρη, τόσο από τις ΗΠΑ και την πρώην Σοβιετική Ένωση όσο και από τις διαστημικές υπηρεσίες της Ιαπωνίας. Τις περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες αυτού του πλανήτη τις έχουμε από τις επιτυχείς διαστημικές αποστολές Viking 1 & 2, Mars Pathfinder και Mars Global Surveyor, καθώς και από τις αποστολές Nozomi της Ιαπωνίας, Mariner (USA) και Mars (USSR). Τα μακροπρόθεσμα σχέδια της NASA προβλέπουν μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, αλλά η εκτόξευσή της αποκλείεται να πραγματοποιηθεί πριν από το 2025 τουλάχιστον.

50 Viking 1 Viking 2 Mariner Mars Pathfinder Mars Global Surveyor Nozomi

51 ΠΗΓΕΣ (Αγγλικά) (Αγγλικά) Εικόνες :

52 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΙΣΣΥ ΤΣΑΠΑΡΑ Β 3 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

53 ΔΙΑΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ Β 3

54 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ O Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και μάζα. Είναι ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον Ήλιο. Είναι ένας γίγαντας αερίων με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα εικοστό της ηλιακής, αλλά είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ο Δίας, μαζί με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες.

55 ΔΟΜΗ

56 ΣΥΝΘΕΣΗ

57 ΜΑΖΑ Ο Δίας είναι 2,5 φορές η μάζα όλων των άλλων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος σε συνδυασμό - αυτό είναι τόσο τεράστιο που το βαρύκεντρο του συστήματος Δία - Ήλιου βρίσκεται επάνω από την επιφάνεια του Ήλιου σε απόσταση 1,068 ηλιακό ακτίνες από το κέντρο του Ήλιου. Αν και αυτός ο πλανήτης κάνει τη Γη να μοιάζει με νάνο, με διάμετρο 11 φορές μεγαλύτερη, είναι πολύ λιγότερο πυκνός. Ο όγκος του Δία είναι ίσος με το γήινο, αλλά ο πλανήτης είναι μόνο 318 φορές βαρύτερος από τη Γη. Ο Δίας έχει ακτίνα ίση με 0,10 φορές την ακτίνα του Ήλιου, και έχει μάζα φορές τη μάζα του ήλιου, κάνοντας τους να έχουν περίπου ίση πυκνότητα.

58 ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Ο Δίας έχει ισχυρότατο μαγνητικό δίπολο, 14 φορές ισχυρότερο από εκείνο της Γης, με ισχύ 4,2 gauss στον ισημερινό και 10 με 14 στους πόλους. Κινήσεις αγώγιμων στοιχείων μέσα στο μεταλλικό υδρογόνο σχηματίζουν ένα μαγνητικό πεδίο, το οποίο παγιδεύει τα ιοντισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου. Η μαγνητόσφαιρά του, δηλαδή το μαγνητισμένο περιβάλλον του, σχηματίζεται γύρω του καθώς το μαγνητικό του πεδίο αλληλεπιδρά με τον ηλιακό άνεμο, αυτό το ταχύτατο, μαγνητισμένο και ιονισμένο αέριο που εκπέμπει συνεχώς ο Hλιος στο διαπλανητικό χώρο με τεράστια ταχύτητα.

59 Έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 63 δορυφόρων διαφόρων μεγεθών σε τροχιά γύρω από τον Δία από τους οποίους οι τέσσερις Γανυμήδης, Καλλιστώ, Ιώ και Ευρώπη ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο όταν παρατήρησε τον ουρανό με το τηλεσκόπιό του το 1610, είναι πολύ μεγάλοι με διάμετρο από έως χλμ. Οι δύο πρώτοι είναι μεγαλύτεροι της Σελήνης. Αυτοί οι τέσσερις φαίνονται με απλά κυάλια κατά τη διεύθυνση του ισημερινού του πλανήτη. Κατά την κίνησή τους περί το Δία άλλοτε υφίστανται "εκλείψεις", άλλοτε "διαβάσεις" (προ του δίσκου του Δία) και άλλοτε "επιπροσθήσεις". Ονόματα μερικών από τους υπόλοιπους δορυφόρους είναι: Αμάλθεια, Ιμαλία, Ελάρα, Πασιφάη, Σινώπη, Λυσιθέα, Κάρμη

60 Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΚΡΟΝΟΣ

61 ΟΥΡΑΝΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΡΟΥΠΑΚΙΩΤΗΣ Β 3

62 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ο Ουρανός είναι ένας μεγάλος πλανήτης, ένας από τους τέσσερις γίγαντες αερίων του ηλιακού μας συστήματος. Ο Ουρανός είναι ο έβδομος πλανήτης σε απόσταση από τον Ήλιο, ο τρίτος μεγαλύτερος και ο τέταρτος σε όγκο πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Το 1977 ανακαλύφθηκε ότι ο Ουρανός έχει ένα σύστημα από δακτυλίους και ο Βόγιατζερ 2, κατά τη διάρκεια της προσέγγισης του πλανήτη τον Ιανουάριο του 1986 μελέτησε τη δομή των δακτυλίων αυτών και ανακάλυψε 10 ακόμη δορυφόρους του, ανεβάζοντας τον αριθμό τους στους 15. Έχει έναν πετρώδη πυρήνα, στο μέγεθος της Γης, που καλύπτεται από έναν βαθύ "ωκεανό" νερού και αμμωνίας, ο οποίος περιβάλλεται από μια ατμόσφαιρα που αποτελείται από υδρογόνο, ήλιο και μεθάνιο. Καθώς ο Ουρανός περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο και τον εαυτό του, μοιάζει σαν να "κυλά" πάνω στην τροχιά του. καθώς οι δορυφόροι και οι δακτύλιοί του περιστρέφονται κάθετα στον ισημερινό του πλανήτη. Το αποτέλεσμα στο «ημερολόγιο» του Ουρανού είναι ότι κάθε πόλος έχει πολύ μεγάλη περίοδο νύκτας και μια πολύ μεγάλη περίοδο ημέρας, 21 γήινα έτη.

63 Μέγεθος Ο Ουρανός είναι ο τέταρτος σε μάζα πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος με μάζα 8, kg (14,5 φορές αυτής της Γης). Η μέση πυκνότητά του είναι 1270 kg/m 3 ή περίπου 30% μεγαλύτερη από αυτή του νερού. Η διάμετρός του είναι km ή περίπου 4,5 φορές αυτή της Γης.

64 Θέση στο Ηλιακό Σύστημα Ο Ουρανός απέχει κατά μέσο όρο εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Η τροχιά της περιφοράς του Ουρανού γύρω από τον Ήλιο είναι ελλειπτική, με εκκεντρότητα 4,61%. Η περίοδος περιφοράς του είναι 84,01 γήινα έτη. Η περίοδος περιστροφής γύρω από τον άξονά του είναι 17,9 ώρες. Η ελάχιστη απόστασή του από τη γη είναι 2,57 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

65 Εσωτερική δομή Το καθιερωμένο μοντέλο της δομής Ουρανός είναι ότι αποτελείται από τρία στρώματα: το βραχώδη πυρήνα στο κέντρο, ένα παγωμένο μανδύα στη μέση και μια εξωτερική στιβάδα αέριου υδρογόνου ή ήλίου. Ο πυρήνας είναι σχετικά μικρός, με ένα μάζα μόλις 0,55 γήινες μάζες και με ακτίνα μικρότερη από το 20% του Ουρανού. Ο μανδύας αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, με μάζα ίση περίπου με 13,4 γήινες μάζες, ενώ τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας είναι σχετικά μικρής σημασίας, καθώς ζυγίζουν περίπου 0,5 γήινες μάζες και εκτείνονται για το τελευταίο 20 % της ακτίνας του Ουρανού. Η πυκνότητα του πυρήνα του Ουρανού είναι περίπου 9 g / cm ³, με πίεση στο κέντρο της τάξεις των 8 εκατομμυρίων μπαρ (800 GPa) και θερμοκρασία περίπου 5000 Κ. Ο μανδύας πάγου δεν αποτελείται στην πραγματικότητα από πάγο με τη συμβατική έννοια του όρου, αλλά από ένα καυτό και πυκνό υγρό που αποτελείται από νερό, αμμωνία και άλλες πτητικές ουσίες.

66 Σύνθεση της ατμόσφαιρας του Ουρανού Η σύνθεση της Ουράνιας ατμόσφαιρας είναι διαφορετική από τη σύνθεση ολόκληρου του πλανήτη, επειδή αποτελείται κυρίως από μοριακό υδρογόνο και ήλιο. Το μοριακό κλάσμα του ηλίου, δηλαδή ο αριθμός των ατόμων ηλίου ανά μόριο αερίου, είναι 0,15 ± 0,03 στην ανώτερη τροπόσφαιρα, που αντιστοιχεί σε κλάσμα μάζας 0,26 ± 0,05. Η τιμή αυτή είναι πολύ κοντά στο πρωτοηλιακό κλάσμα μάζας του ηλίου ± 0,01, που δείχνει ότι το ηλίο δεν έχει μετακινηθεί προς το κέντρο του πλανήτη, όπως συνέβη στους γίγαντες αερίου. Το τρίτο πιο άφθονο συστατικό της ατμόσφαιρας του Ουρανού είναι το μεθάνιο (CH4). Το μεθάνιο έχει εξέχουσες ζώνες απορρόφησης στο ορατό και στο εγγύς υπέρυθρο (IR) φάσμα, καθιστώντας τον Ουρανό γαλαζοπράσινου ή κυανού χρώματος. Τα μόρια μεθανίου αντιπροσωπεύουν το 2,3% της ατμόσφαιρας από το μοριακό κλάσμα κάτω από το επίπεδο του σύννεφου μεθανίου στο επίπεδο πίεσης 1,3 bar (130 kpa) αυτό αντιπροσωπεύει περίπου 20 με 30 φορές την αφθονία άνθρακα που βρέθηκε στον Ήλιο.

67 Δορυφόροι Ο Ουρανός έχει 27 γνωστούς δορυφόρους. Οι πρώτοι τέσσερις δορυφόροι ανακαλύφθηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα από τους αστρονόμους Ουίλιαμ Χέρσελ και Ουίλιαμ Λάσελ. Ένας ακόμα ανακαλύφθηκε από τον Γκέραρντ Κάιπερ το Άλλοι δέκα δορυφόροι ανακαλύφθηκαν με τη διέλευση του Βόγιατζερ 2 το Από τότε συνεχώς ανακαλύπτονται νέοι δορυφόροι αυτού του πλανήτη από παρατηρητήρια στη Γη. Οι δορυφόροι του Ουρανού παίρνουν τα ονόματά τους από ήρωες των θεατρικών έργων του Σαίξπηρ. Αρκετοί από τους δορυφόρους του Ουρανού παρουσιάζουν ιδιομορφίες που τους κάνουν εξαιρετικά ενδιαφέροντες για τους ειδικούς επιστήμονες, όπως η Μιράντα που μοιάζει να έχει διαλυθεί από κάποιο συμβάν πρόσκρουσης και τα κομμάτια της να ανασυγκολλήθηκαν. Τα περισσότερα φεγγάρια του Ουρανού είναι μαύρα, λόγω της διάσπασης των υλικών που βρίσκονται στην επιφάνειά τους από την ακτινοβολία. Τιτάνια Μιράντα

68 Δακτύλιοι Ο Ουρανός έχει ένα πολύπλοκο σύστημα δακτυλίων, το οποίο ήταν το δεύτερο που ανακαλύφθηκε στο ηλιακό σύστημα μετά απ'αυτό του Κρόνου. Οι δακτύλιοι αποτελούνται από εξαιρετικά σκούρα σωματίδια με διαστάσεις μεταξύ λίγων μικρόμετρων μέχρι κλάσματα του μέτρου. Αποτελούνται από 13 δακτυλίους, εκ των οποίων λαμπρότερος είναι ο δακτύλιος e. Όλοι με την εξαίρεση δύο είναι πολύ στενοί, με πλάτος λίγων χιλιομέτρων. Φαίνεται ότι είναι αρκετά νέοι. Βρίσκονται σε αποστάσεις από έως km από το κέντρο του Ουρανού.

69 Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ Έφη Αμπάτη-Σοφία Κομνηνού Β 1

70 ΓΕΝΙΚΑ Ανακαλύφθηκε θεωρητικά το 1843, πριν παρατηρηθεί με τηλεσκόπιο, λόγω των βαρυτικών του επιδράσεων (παρέλξεις) που ασκούσε στον Ουρανό. Ο Γάλλος μαθηματικός αστρονόμος Ουρμπέν Λεβερι ( ) του αστεροσκοπείου των Παρισίων, υπολόγισε θεωρητικά και υπέδειξε την ακριβή θέση στην οποία έπρεπε να βρίσκεται ένας άγνωστος πλανήτης, όπου και πράγματι βρέθηκε και καταγράφηκε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1846 από τον Γερμανό αστρονόμο Γιόχαν Γκότφριντ Γκάλε του αστεροσκοπείου του Βερολίνου. Η διάμετρός του είναι περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, ενώ ο όγκος του είναι ίσος με 42 γήινους όγκους. Αντίθετα η πυκνότητα του είναι μικρή και για αυτό τον λόγο η μάζα του είναι 17 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης. Η επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνειά του φτάνει τα 13,47 m/sec2

71 ΚΛΙΜΑ Μια διαφορά μεταξύ Ποσειδώνα και Ουρανού είναι το τυπικό επίπεδο της μετεωρολογικής δραστηριότητας. Όταν το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ 2 πέταξε πάνω από τον Ουρανό, το 1986, ο πλανήτης ήταν οπτικά πολύ ήπιος. Αντίθετα, ο Ποσειδώνας παρουσίασε αξιοσημείωτα καιρικά φαινόμενα κατά τη διάρκεια του 1989, όταν το Βόγιατζερ 2 τον προσέγγισε. Ο καιρός στο Ποσειδώνα χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά δυναμικά συστήματα καταιγίδων, με ανέμους που αναπτύσσουν ταχύτητα περίπου 600 m / s -σχεδόν επίτευξη υπερηχητικής ροής. Πιο τυπικά, με τον εντοπισμό της κίνησης των μόνιμων νεφών, η ταχύτητα του ανέμου έχει αποδειχθεί ότι κυμαίνεται από 20 m / s στην ανατολική κατεύθυνση έως 325 m / s προς τα δυτικά. Στις κορυφές των νεφών, οι επικρατούντες άνεμοι πνέουν με εύρος ταχύτητας από τα 400 m / s κατά μήκος του ισημερινού έως 250 m / s στους πόλους. Οι περισσότεροι από τους άνεμους του Ποσειδώνα πνέουν σε μια κατεύθυνση αντίθετη με τη περιστροφή του πλανήτη. Η γενική εικόνα των ανέμων έδειξε ότι πνέουν σε ορθή φορά στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη έναντι ανάδρομης φοράς χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Η διαφορά στην κατεύθυνση της ροής, πιστεύεται ότι είναι ένα "επιφανειακό φαινόμενο» και δεν οφείλεται σε βαθύτερες ατμοσφαιρικών διεργασιών. Στον 70 νότιο γεωγραφικό παράλληλο, ένας πίδακας υψηλής ταχύτητας ταξιδεύει με ταχύτητα 300 m / s To 2007 ανακαλύφθηκε ότι η ανώτερη τροπόσφαιρα του νότιου πόλου του Ποσειδώνα ήταν περίπου 10 C θερμότερη από τον υπόλοιπο Ποσειδώνα, έχει μέση τιμή περίπου C (70 Κ). Η διαφορά θερμοκρασίας είναι αρκετή για να αφήσει το μεθάνιο, το οποίο αλλού βρίσκεται κατεψυγμένο στην ανώτερη ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα, να διαρρεύσει ως αέριο μέσω του νότιου πόλου στο διάστημα. Το σχετικό "θερμό σημείο" οφείλεται στην κλίση του άξονα του Ποσειδώνα, με αποτέλεσμα να εκτεθεί ο νότιος πόλος προς τον Ήλιο για το τελευταίο τρίμηνο του έτους του Ποσειδώνα, ή περίπου 40 γήινα χρόνια. Καθώς ο Ποσειδώνας κινείται αργά προς την αντίθετη πλευρά του Ήλιου, ο νότιος πόλος θα σκοτεινιάσει και ο βόρειος πόλος θα φωτιστεί, προκαλώντας την απελευθέρωση μεθανίου να στραφεί στο βόρειο πόλο. Ο εντυπωσιακότερος σχηματισμός στην επιφάνεια του πλανήτη είναι η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα στο νότιο ημισφαίριο. Η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα είναι περίπου η μισή της Μεγάλης Ερυθρής Κηλίδας του Δία, με διάμετρο ίση με της Γης.

72 ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ Ο Ποσειδώνας έχει 13 γνωστούς δορυφόρους, εκ των οποίων τον κατά πολύ μεγαλύτερο από τους υπόλοιπους Τρίτωνα, που αποτελεί το 99,5% μάζας των δορυφόρων του Ποσειδώνα και είναι ο μόνος με σφαιρικό σχήμα, και ανακαλύφθηκε μόλις 17 μέρες μετά τον Ποσειδώνα. Επίσης, ο Τρίτωνας είναι ο μόνος μεγάλος δορυφόρος που περιστρέφεται ανάδρομα, υποδεικνύοντας ότι πιθανόν ήταν ένας πλανήτης νάνος της ζώνης του Κάιπερ που αιχμαλωτίστηκε από τη βαρύτητα του Ποσειδώνα. Τα ονόματα των δορυφόρων είναι τα εξής: Ναϊάδα, Θάλασσα, Δέσποινα, Γαλάτεια, Λάρισσα, Πρωτέας, Τρίτωνας, Νηρηίδα, Αλιμήδη, Σαώ, Λαομέδεια, Ψαμάθη, Νησώ. Ο Ποσειδώνας έχει εξερευνηθεί έως σήμερα μόνο από μία διαστημική αποστολή, το Βόγιατζερ 2, που πέρασε σε απόσταση περίπου χιλιομέτρων από τις κορυφές των νεφών του πλανήτη στις 25 Αυγούστου Ενώ οι επιστήμονες περίμεναν ότι θα συναντούσαν έναν πλανήτη με ήρεμη ατμόσφαιρα, όπως ο Ουρανός, επειδή η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα είναι ελάχιστη, το Βόγιατζερ τους διέψευσε, αποκαλύπτοντας έναν πλανήτη με τους πιο γρήγορους ανέμους στο ηλιακό σύστημα, μα και με μια κηλίδα στην ατμόσφαιρα, μία μεγάλη ατμοσφαιρική καταιγίδα δηλαδή, αντάξια του μεγέθους της Μεγάλης Κόκκινης Κηλίδας του Δία, κατ' αναλογία με το μικρότερο μέγεθος του Ποσειδώνα. Το Βόγιατζερ επιβεβαίωσε επίσης την ύπαρξη των δακτυλίων του πλανήτη και φωτογράφισε τους δορυφόρους του και ιδιαίτερα τον Τρίτωνα, ανακαλύπτοντας στην επιφάνειά του κρυοηφαίστεια που εκτινάσσουν πίδακες παγωμένου αζώτου. Κατά τη δεκαετία του '90 υπήρχαν θεωρητικά σχέδια για επιπλέον αποστολές στον Ποσειδώνα, όμως ακυρώθηκαν. Σήμερα (2011) δεν υπάρχουν άμεσα σχέδια για την αποστολή κάποιας διαστημοσυσκευής στον

73 ΤΡΟΧΙΑ Η μέση απόσταση μεταξύ Ποσειδώνα και του Ήλιου είναι 4,50 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (περίπου 30,1 AU), και ολοκληρώνει μια τροχιά κάθε 164,79 χρόνια. Στις 12 Ιούλιου 2011, ο Ποσειδώνας ολοκλήρωσε την πρώτη πλήρη τροχιά μετά την ανακάλυψή του, το 1846, αν και δεν εμφανίστηκε στην ακριβή θέση του ουρανού που ανακαλύφθηκε επειδή η Γη ήταν σε διαφορετική θέση στις 365,25 ημέρες τροχιά της. Η ελλειπτική τροχιά του Ποσειδώνα έχει κλίση 1,77 μοιρών σε σχέση με τη Γη. Λόγω της εκκεντρότητας 0,011, η απόσταση μεταξύ Ποσειδώνα και του Ήλιου ποικίλλει κατά 101 εκατομμύρια χιλιόμετρα μεταξύ περιηλίου και αφηλίου, το εγγύτερο και το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς του πλανήτη γύρω από τον Ήλιο κατά μήκος της τροχιάς του, αντίστοιχα. Η κλίση του άξονα περιστροφής του Ποσειδώνα είναι 28,32 κλίση παρόμοια με αυτή της Γης (23 ) και του Άρη (25 ). Ως αποτέλεσμα, αυτός ο πλανήτης έχει παρόμοιες εποχικές αλλαγές. Ωστόσο, η μεγάλη τροχιακή περίοδος του Ποσειδώνα σημαίνει ότι οι εποχές διαρκούν σαράντα γήινα χρόνια στη Γη. Η περίοδος περιστροφής (ημέρα) είναι περίπου 16,11 ώρες. Από την κλίση του άξονά του είναι συγκρίσιμη με της Γης, η μεταβολή της διάρκειας της μέρας κατά τη διάρκεια του μακρού έτος δεν είναι περισσότερο ακραία.

74 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Σε μεγάλο υψόμετρο, η ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι 80% υδρογόνο και 19% ήλιο. Ένα ίχνος ποσότητα του μεθανίου είναι επίσης παρόν. Οι ευδιάκριτες ζώνες απορρόφησης του μεθανίου συμβαίνουν σε μήκη κύματος πάνω από 600 nm, στο κόκκινο και το υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Όπως και με τον Ουρανό, αυτή η απορρόφηση του ερυθρού φωτός από τον ατμοσφαιρικό μεθάνιο είναι μέρος αυτού που δίνει στο Ποσειδώνα το μπλε χρώμα του, αν και η έντονη γαλάζια απόχρωση του Ποσειδώνα διαφέρει από την ηπιότερη, γαλαζοπράσινη του Ουρανό. Δεδομένου ότι η ατμοσφαιρική περιεκτικότητα σε μεθάνιο του Ποσειδώνα είναι παρόμοια με αυτή του Ουρανού, κάποιο άγνωστο ατμοσφαιρικό συστατικό θεωρείται ότι συμβάλλει στο χρώμα του Ποσειδώνα. H ατμόσφαιρα Ποσειδώνα υποδιαιρείται σε δύο κύριες περιοχές: το χαμηλότερο στρώμα της τροπόσφαιρας, όπου θερμοκρασία μειώνεται με το υψόμετρο και τη στρατόσφαιρα, όπου αυξάνεται η θερμοκρασία με το ύψος. Τα όρια μεταξύ των δύο, η τροπόπαυση, εμφανίζεται σε πίεση 0,1 bars (10 kpa). Η στρατόσφαιρα δίνει συνέχεια θέση για την θερμόσφαιρα σε πίεση μικρότερη από 10-5 με 10-4 μικρομπάρ (1 έως 10 Pa ). Η θερμόσφαιρα βαθμιαία μεταβάλλεται στην εξώσφαιρα. Τα μοντέλα δείχνουν ότι η τροπόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι χωρισμένη σε σύννεφα διαφορετικών συνθέσεων ανάλογα με το υψόμετρο. Τα σύννεφα στο πάνω επίπεδο εμφανίζονται σε πιέσεις κάτω από ένα μπαρ, όπου η θερμοκρασία είναι κατάλληλη για να συμπυκνώσει το μεθάνιο. Για πιέσεις μεταξύ του ενός και πέντε ατμόσφαιρες (100 και 500 kpa), τα σύννεφα της αμμωνίας και του υδροθείου πιστεύεται ότι σχηματίζονται. Πάνω από μια πίεση των πέντε μπαρ, τα σύννεφα μπορεί να αποτελούνται από αμμωνία, θειούχο αμμώνιο, υδρόθειο και το νερό. Βαθύτερη νέφη πάγου νερού θα πρέπει να βρίσκονται σε πιέσεις περίπου 50 ατμόσφαιρων (5,0 MPa), όπου η θερμοκρασία φθάνει τους 0 C. Αποκάτω, σύννεφα της αμμωνίας και υδροθείου μπορεί να σχηματιστούν.

75 Έχουν παρατηρηθεί στον Ποσειδώνα σύννεφα μεγάλου υψομέτρου να ρίχνουν σκιές στα αδιαφανή σύννεφα από κάτω. Υπάρχουν, επίσης, σε μεγάλο υψόμετρο λωρίδες νεφών που τυλίγονται γύρω από τον πλανήτη σε σταθερό γεωγραφικό πλάτος. Αυτές οι περιμετρικές ζώνες έχουν πλάτος της τάξης των χλμ. και βρίσκονται περίπου χλμ. πάνω από την επιφάνεια των νεφών. To φάσμα του Ποσειδώνα δείχνει ότι η κατώτερη στρατόσφαιρα του είναι θολή λόγω της συμπύκνωσης των προϊόντων της υπεριώδους φωτόλυσης του μεθανίου, όπως το αιθάνιο και το ακετυλένιο. Η στρατόσφαιρα είναι επίσης το σπίτι μικρών ποσοτήτων μονοξειδίου του άνθρακα και του υδροκυανίου. Η στρατόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι θερμότερη από ότι του Ουρανού, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης των υδρογονανθράκων. Για λόγους που παραμένουν ασαφείς, η θερμόσφαιρα του Ποσειδώνα είναι σε ανώμαλα υψηλές θερμοκρασίες περίπου 750 Κ. Ο πλανήτης είναι πολύ μακριά από τον Ήλιο για να έχει παραχθεί αυτή η θερμότητα από την υπεριώδη ακτινοβολία. Ένας υποψήφιος μηχανισμός θέρμανσης είναι η ατμοσφαιρική αλληλεπίδραση με τα ιόντα του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη. Άλλοι υποψήφιοι είναι κύματα βαρύτητας από το εσωτερικό τα οποία διαχέουν στην ατμόσφαιρα. Η θερμόσφαιρα περιέχει ίχνη διοξειδίου του άνθρακα και νερό, που μπορεί να έχουν κατατεθεί από εξωτερικές πηγές, όπως οι μετεωρίτες και η σκόνη.

76 ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ-ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ Το μαγνητικό πεδίο του Ποσειδώνα μοιάζει με του Ουρανού και έχει παράξενο προσανατολισμό. Ο άξονας του μαγνητικού πεδίου σχηματίζει γωνία περίπου 50 με τον άξονα περιστροφής του πλανήτη και το κέντρου απέχει περίπου χιλιόμετρα από το κέντρο του Ποσειδώνα (0,55 ακτίνες). Ο λόγος της μεγάλης αυτής απόκλισης δεν είναι ακόμη γνωστός. Η ένταση του μαγνητικού πεδίου είναι περίπου ίση με το 1/5 της έντασης του γήινου μαγνητικού πεδίου. Το μαγνητικό πεδίο πιθανόν να δημιουργείται από κινήσεις αγώγιμου υλικού (ίσως ένας συνδυασμός αμμωνίας, μεθανίου και νερού) στα μεσαία στρώματά του. Στον Ποσειδώνα παρατηρήθηκαν πέντε δακτύλιοι, ανάλογοι με του Ουρανού και του Κρόνου, οι οποίοι είναι αρκετά λεπτοί και αμυδροί. Αποτελούνται από παγωμένο μεθάνιο και από σωματίδια σκόνης που προέρχονται από θραύσματα συγκρούσεων. Επειδή τα υλικά αυτά δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα, μερικά τμήματα των δακτυλίων φαίνονται πιο λαμπερά από άλλα. Εκτείνονται σε απόσταση από χιλιόμετρα πάνω από τα σύννεφα του πλανήτη και μέχρι τα χιλιόμετρα ενώ το πλάτος τους δεν ξεπερνάει τα 15 με 20 χιλιόμετρα. Ο εξωτερικός δακτύλιος ονομάζεται Δακτύλιος Άνταμς και περιέχει τρία ανεξάρτητα τόξα: την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα. Ο αμέσως επόμενος ονομάζεται Λεβεριέ, ενώ στη συνέχεια βρίσκονται ο Λάσελ και ο Αραγκό και τέλος ο αμυδρός αλλά πλατύς δακτύλιος Γκάλε.

77 Επιμέλεια: Κίτσος Ορφανόπουλος Α 3

78 Ο τελευταίος πλανήτης Ο Πλούτωνας χαρακτηρίζεται για πολλά τελευταίος. Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι τον περισσότερο καιρό βρίσκεται ένατος στην απόσταση απ τον ήλιο με σχέση τους άλλους πλανήτες ενώ εξαιτίας της ελλειπτικής του τροχιάς λίγες φόρες βρίσκεται μπροστά απ τον Ποσειδώνα. Επίσης είναι τελευταίος στην ανακάλυψή του αφού ανακαλύφθηκε μόλις τον περασμένο αιώνα, στις 21 Ιανουαρίου του Ανακαλύφθηκε φωτογραφικά ως νέος πλανήτης από τον Αμερικανό αστρoνόμο Κλάιντ Τόμπω (Cl. Tombaugh).

79 Ο πλανήτης-νάνος Ο Πλούτωνας είναι και σε κάτι πρώτος το οποίο δεν είναι και πολύ θετικό. Είναι, λοιπόν, ο πρώτος πλανήτης ο οποίος έπαψε να θεωρείται πλανήτης. Έτσι το 2006, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση αποφάσισε να μη θεωρείται πλανήτης ο Πλούτωνας, αλλά μάλλον πλανήτης-νάνος. Τον Ιούνιο του 2008 η ίδια Ένωση εισήγαγε τον όρο πλουτωνίδες για να περιγράψει τον Πλούτωνα και όλα τα υπόλοιπα σφαιρικά ουράνια σώματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα (μεταποσειδώνια αντικείμενα) και είναι πολύ μικρά για να χαρακτηριστούν πλανήτες, αλλά αρκετά μεγάλα ώστε η βαρύτητα να τους έχει δώσει σφαιρικό σχήμα.

80 Άλλα στοιχεία του Ο Πλούτωνας (επίσημη ονομασία Πλούτωνας), βρίσκεται στα εξωτερικά τμήματα του Ηλιακού Συστήματος και έτσι χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Είναι ένας στερεός πλανήτης με διάμετρο χμ. Η μέση απόστασή του από τον Ήλιο είναι περίπου 6 δισ. χμ. Ο Πλούτωνας έχει τη μεγαλύτερη τροχιά από όλους τους πλανήτες η οποία όπως ήδη προανέφερα είναι πεπλατυσμένα ελλειπτική και έτσι η μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο είναι περίπου 4,5 δισ. χμ. ενώ η μεγαλύτερη είναι 7,4 δισ. χμ. περίπου. Επίσης η τροχιά του βρίσκεται σε διαφορετικό επίπεδο απ τους υπόλοιπους πλανήτες.

81 Οι δορυφόροι του Πλούτωνα Ο Πλούτωνας μαζί με το δορυφόρο του, Χάροντα αποτελεί διπλό σύστημα, ενώ το 2006 ανακαλύφθηκαν κι άλλοι δυο μικροί δορυφόροι σε τροχιά γύρω του. Τον Ιούνιο του 2006, οι δυο αυτοί δορυφόροι ονομάστηκαν Νύχτα, από τη μυθολογική οντότητα Νύχτα, μητέρα του Πλούτωνα, και Ύδρα, από το εννιακέφαλο τέρας, φύλακα του Κάτω Κόσμου. Επειδή όμως υπάρχει ήδη αστεροειδής ονόματι Νυξ (δηλαδή Νύχτα), αποφάσισαν να χρησιμοποιούν τη λίγο διαφορετική ορθογραφία Nix (Νιξ) στα αγγλικά για το δορυφόρο του Πλούτωνα. Τέλος, τον Ιούλιο του 2011, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ ανακάλυψε άλλον ένα δορυφόρο, ο οποίος Εδώ έχει λείπει διάμετρο ο νέος μόλις 13 με 34 χιλιόμετρα. Είναι γνωστός ως S/2011 (134340) 1 ή Ρ4. Άρα ο Πλούτωνας έχει δορυφόρος 4 δορυφόρους.

82 Πλούτωνας και Χάρων Το 1978 ανακαλύφθηκε ο δορυφόρος του Πλούτωνα, Χάρων και από τότε το ζεύγος Πλούτων- Χάρων θεωρείται ως ένας διπλός πλανήτης, αφού κινούνται γύρω από ένα κοινό κέντρο, και όχι ένας πλανήτης και ο δορυφόρος του. Κατά την περίοδο ο Πλούτων και ο Χάρων βρίσκονταν συνεχώς σε θέσεις έκλειψης και δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν και οι δύο από τη Γη.

83 Κάθε πρωί που κίναγα να πάω στη δουλειά Ιδανικός προορισμός για κάποιον που δεν βρίσκει χρόνο μέσα στη μέρα να κάνει διάφορες δουλείες είναι ο Πλούτωνας με προϋπόθεση να αντέχει το κρύο, αφού η θερμοκρασία του κυμαίνεται απ τους -223ο C έως τους -233o C ανάλογα με την απόσταση απ τον Ήλιο, και να μπορεί να φτάσει ως εκεί. Αυτό συμβαίνει καθώς η μέρα στον Πλούτωνα διαρκεί όσο 6,4 γήινες ημέρες και ο ένας πλουτωνικός χρόνος, δηλ. η περιφορά του γύρω απ τον Ήλιο, διαρκεί 248 γήινα χρόνια.

84 Αν, λοιπόν, πάω στον Πλούτωνα 1. Θα μπορούσα να δω τον Χάρων μονάχα από τη μια πλευρά του πλανήτη, διότι η τροχιά του δορυφόρου διαρκεί ακριβώς όσο μια ημέρα του Πλούτωνα. Έτσι, ο μοναδικός σύντροφος του πιο απόμακρου και μικρότερου δορυφόρου του ηλιακού μας συστήματος παραμένει ακριβώς πάνω στο ίδιο σημείο του ουρανού, καθώς διακρίνεται πάντοτε η ίδια πλευρά του. 2. Την εποχή που βρίσκεται κοντά στον Ήλιο η επιφανειακές θερμοκρασίες φτάνουν τους -230ο Κελσίου, αν και όσο απομακρύνεται ο πλανήτης από τον Ήλιο θα γίνετε όλο και ψυχρότερος. Αν μάλιστα στεκόμουν πάνω στην επιφάνειά του τότε θα αντίκριζα τον Ήλιο σαν μια μικρή λαμπρή κουκίδα στον ουρανό. 3. Επειδή η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι αρκετά αραιότερη απ ότι της Γης και χωρίς ίχνος οξυγόνου, δεν θα ήταν δυνατόν να αναπνεύσω και να επιβιώσω με κανέναν τρόπο. Θα ένιωθα πολύ ελαφρύς, μιας και το βαρυτικό πεδίο του είναι το 1/10 από αυτό της Γης, ενώ αν κοίταζα γύρω μου θα νόμιζα ότι βρισκόμουν στο μέσον ενός τεράστιου φυσικού παγοδρομίου γεμάτο πάγο και βράχους μεθανίου.

85 Ο Πλούτωνας είναι τόσο μακριά, ώστε οι μακρές ημέρες του φωτίζονται μόνο με λυκόφως, όπως δείχνει αυτή η καλλιτεχνική αναπαράσταση με υπολογιστή. Ακόμα και τώρα, που βρίσκεται σχετικά πιο κοντά, ο Ήλιος φαίνεται φορές πιο αμυδρός από όσο στη Γη. Στην ίδια αναπαράσταση, διακρίνεται η «σαν παγωμένη ομίχλη» ατμόσφαιρά του, όγκοι παγωμένου μεθανίου στην επιφάνειά του, καθώς και ο Χάροντας.

86 Η ζυγαριά στον 9ο πλανήτη Η επιφανειακή βαρύτητα του Πλούτωνα είναι το0,07 της γήινης. Αυτό σημαίνει πως ένας άνθρωπος θα ζυγίζει στον Πλούτωνα περίπου: 70 κιλά 100 κιλά 25 κιλά 5 κιλά 7 κιλά 1,75 κιλά

87 Η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα Στην παρούσα φάση, ο Πλούτωνας έχει όντως μία εξαιρετικά αραιή ατμόσφαιρα, με εμφάνιση πιθανώς σαν παγωμένη ομίχλη και με επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση 0,3 pascal, μόλις το 1/ της γήινης. Αποτελείται από άζωτο, μεθάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα, τα οποία προέρχονται από την εξάχνωση μέρους του παγωμένου στρώματος που καλύπτει τον πλανήτη. Είναι επίσης σημαντικό ότι ο Πλούτωνας γίνεται όλο και πιο κόκκινος.

88 Ο συμβολισμός του Πλούτωνα

89 Ακολουθούν μερικές εικόνες και φωτογραφίες του Πλούτωνα

90

91

92

93

94

95

96 Αν από περιέργεια θέλετε να δείτε τον Πλούτωνα στον ουρανό δεν μπορείτε να το κάνετε με γυμνό μάτι αλλά με μεγάλα τηλεσκόπια. Αν αυτές οι πληροφορίες σας φάνηκαν λίγες μην ανησυχείτε γιατί το 2015 ε η αποστολή της διαστημοσυσκευής New Horizons, (Νέοι Ορίζοντες), που εκτοξεύτηκε στις αρχές του 2006 θα φτάσει στο σύστημα του Πλούτωνα..

97 ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ΠΩΣ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΚΑΙ ΣΑΣ ΕΛΥΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ. ΕΠΙΣΗΣ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ Κ. ΒΛΑΧΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΤΑΞΙΔΙΔΕΨΟΥΜΕ ΕΣΤΩ ΚΙ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΤΟ ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ.

98 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ Έφη Αμπάτη Β 1, Νίκος Αντωνόπουλος Β 1, Όλγα Βασιλάκη Β 1, Πολυχρόνης Βελιάδης Β 1, Ηλιάνα Δαμιανού Β 1, Σοφία Κομνηνού Β 1, Εφη Κοντοθανάση Β 1, Κίτσος Ορφανόπουλος Α 3, Δημήτρης Πετρόπουλος Β 3, Χρήστος Πολίτης Β 3, Άρτεμις Πουλακίδα Β 3, Γεράσιμος Ρουπακιώτης Β 3, Αγγελική Στραυρακοπούλου Β 3, Σίσσυ Τσαπάρα Β 3