οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Προπτυχιακοί φοιτητές είναι οι φοιτητές που παρακολουθούν των πρώτο κύκλο σπουδών,.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Προπτυχιακοί φοιτητές είναι οι φοιτητές που παρακολουθούν των πρώτο κύκλο σπουδών,."

Transcript

1

2 Κατάλογος όρων που αφορούν την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση «Φοιτητές» «Μεταπτυχιακοί φοιτητές» «Υποψήφιοι διδάκτορες» «Φοιτητές μερικής φοίτησης» οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Προπτυχιακοί φοιτητές είναι οι φοιτητές που παρακολουθούν των πρώτο κύκλο σπουδών,. εκείνοι που παρακολουθούν το δεύτερο κύκλο σπουδών εκείνοι που παρακολουθούν τον τρίτο κύκλο σπουδών οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, οι οποίοι επιλέγουν τη μερική φοίτηση σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 33 (ν. 4009/2011) «Ενεργοί φοιτητές» οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, οι οποίοι εγγράφονται σύμφωνα με το άρθρο 33 (ν. 4009/2011) και των οποίων η διάρκεια φοίτησης δεν έχει υπερβεί τη διάρκεια των εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη του τίτλου σπουδών σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών, προσαυξανόμενη κατά τέσσερα εξάμηνα. Για τους φοιτητές μερικής φοίτησης ο χρόνος αυτός είναι διπλάσιος του ενδεικτικού για το πρόγραμμα σπουδών που παρακολουθούν. «Γενικό πρόγραμμα σπουδών» «Ειδικό πρόγραμμα σπουδών» «Σύγκλητος» «Πρύτανης» «Κοσμητεία» «Κοσμήτορας» «Καθηγητές» «Τίτλος σπουδών» το πρόγραμμα σπουδών του πρώτου έτους μιας σχολής, εφόσον ακολουθείται από ειδικά προγράμματα σπουδών. το πρόγραμμα σπουδών μετά το γενικό πρόγραμμα σπουδών μιας σχολής. η Σύγκλητος Πανεπιστημίου και η Συνέλευση ΤΕΙ. ο πρύτανης Πανεπιστημίου και ο πρόεδρος ΤΕΙ. η κοσμητεία σχολής Πανεπιστημίου και η διεύθυνση σχολής ΤΕΙ. ο κοσμήτορας σχολής Πανεπιστημίου και ο διευθυντής σχολής ΤΕΙ. οι καθηγητές (καθηγητές πρώτης βαθμίδας), οι αναπληρωτές καθηγητές και οι επίκουροι καθηγητές. το πτυχίο ή δίπλωμα που απονέμεται ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση οποιουδήποτε από τους τρεις κύκλους σπουδών 2

3 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ AMET: Academy of Maritime Education & Training BSMarE: Bachelor of Science Marine Engineering BSMT: Bachelor of Science in Maritime Transport CoC: Certificate of Competency CVET: Continuous Vocational Education and Training EaR: Endorsement attesting the recognition of a foreign certificate of competency ECVET: European Credit System for Vocational Education and Training ECTS: European Credit Transfer and Accumulation System EDH: Efficient Deck Hand EMSA: European Maritime Safety Agency EQF: European Qualifications Framework HE: Higher Education HND: Higher National Diploma IAMI: International Association of Maritime Institute IMarEST: International Maritime Organization IMO AND The Institute of Marine Engineering, Science and Technology IMO: International Maritime Organization ITS: Istituti Tecnici Superiori ITTL: Istituti TECNICI dei Trasporti e Logistica IVET: Initial Vocational Education and Training MCA: Maritime and Coastguard Agency MET: Maritime Education and Training METI: Maritime Education and Training Institutions MNTB: Merchant Navy Training Board MSA: China Maritime Safety Administration NVQ: National Vocational Qualification OEW: Officer in charge of an engineering watch OOW: Officer in charge of a navigational watch SMarT: Support for maritime training SMU: Shanghai Maritime University SSU: Southampton Solent University STCW Convention: The International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers 1978, as amended STCW: International Convention on Standards of Training, Certificate and Watchkeeping for Seafarers STCW-IS: STCW Information System, hosted and managed by EMSA SVQ: Scottish Vocational Qualification VET: Vocational Education Training 3

4 Πίνακας Περιεχομένων ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 4 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 9 Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων Εκπαιδευτικά επίπεδα Η δομή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος Πρωτοβάθμια εκπαίδευση Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Τριτοβάθμια εκπαίδευση Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Προγράμματα Διδακτορικών Σπουδών Η τυπική περίπτωση ενός ΑΕΙ Κύκλοι Σπουδών και Πιστωτικές Μονάδες Τρόποι Εισαγωγής Εκπαιδευτικό Προσωπικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Δυνατότητα Υλοποίησης Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Οι Πόροι των ΑΕΙ Η περίπτωση της Αστυνομικής Ακαδημίας Διάρθρωση της Αστυνομικής Ακαδημίας Η περίπτωση της Σχολής Ανθυποπυραγών (Πυροσβεστική Ακαδημία) Η Σχολή Αρχιπυροσβεστών

5 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στο πεδίο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Συστήματα Πιστοποίησης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης εντός του εθνικού πλαισίου εκπαίδευσης Η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου (UK) Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Τυπικά προγράμματα σπουδών Εκπαίδευση εντός πλοίου Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης με τις απαιτήσεις της STCW και των Ευρωπαϊκών προτύπων Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Χρηματοδότηση Η περίπτωση της Γερμανίας Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευση εντός πλοίου Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού

6 Η περίπτωση της Ιταλίας Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευση εντός πλοίου Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα και με τις απαιτήσεις της STCW Η περίπτωση της Ισπανίας Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η περίπτωση της Κροατίας Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα Η περίπτωση της Πολωνίας Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα Η περίπτωση της Φιλανδίας Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης

7 Προγράμματα Σπουδών Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Εκπαίδευση εντός πλοίου Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Η περίπτωση της Μάλτας Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Η περίπτωσης της Βουλγαρίας Σχολές & Τμήματα Εναρμόνιση με τα Διεθνή Πρότυπα Εξωστρέφεια - Συνεργασίες Η περίπτωση της Ρουμανίας Σχολές & Τμήματα Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης με τα Διεθνή Πρότυπα Εξωστρέφεια Η περίπτωση της Κύπρου Προγράμματα Σπουδών ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΡΑΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΕΕ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ (CΟC) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ Η περίπτωση των Φιλιππίνων

8 Εκπαίδευση εν πλω Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Εναρμόνιση με την STCW Διοίκηση και εκπαιδευτικό προσωπικό Η περίπτωση της Ινδίας Ναυτική Εκπαίδευση Η περίπτωση της Τουρκίας Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ Το σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης στη Κίνα Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης

9 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα 9

10 Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (EQF) είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς που λειτουργεί ως ένας μηχανισμός, ο οποίος επιτρέπει την ευκολότερη ανάγνωση και κατανόηση των προσόντων σε διαφορετικές χώρες και συστήματα στην Ευρώπη. Έχει δύο βασικούς στόχους: (α) την προώθηση της κινητικότητας των πολιτών από χώρα σε χώρα και (β) τη διευκόλυνση της διά βίου μάθησής τους. Το EQF έχει σχεδιαστεί ως σημείο αναφοράς των διαφορετικών συστημάτων και πλαισίων προσόντων στην Ευρώπη. Λαμβάνει υπόψη την ποικιλομορφία των εθνικών συστημάτων και διευκολύνει την ερμηνεία και σύγκριση των προσόντων μεταξύ διαφορετικών χωρών. Υπό αυτή την έννοια, το EQF είναι ένα πλαίσιο για πλαίσια ή και συστήματα και, συνεπώς, μπορεί να περιγραφεί και ως ένα «Μετα-πλαίσιο». (Ένα πλαίσιο προσόντων μπορεί ενταχθεί σε ένα δεύτερο σύστημα 2 προσόντων, όπου τα επίπεδα προσόντων περιγράφονται ρητά σε μια ενιαία ιεραρχία.) Αυτό το μετα-πλαίσιο θα επιτρέψει στα συστήματα προσόντων με τα εγγενή επίπεδα ή και στα εθνικά και κλαδικά πλαίσια προσόντων τους, να συσχετίζονται το ένα με το άλλο. Κατά τη διαδικασία υλοποίησης του EQF, προβλέπεται κάθε χώρα να προσαρμόσει τα εθνικά της προσόντα (διπλώματα, πιστοποιητικά ή πτυχία) στα οκτώ επίπεδα του EQF, μέσω εθνικών πλαισίων προσόντων ή μέσω των εγγενών επιπέδων των εθνικών συστημάτων προσόντων. Αυτό σημαίνει ότι στο πρώτο στάδιο, τα επίπεδα των εθνικών πλαισίων προσόντων ή τα τμήματα των συστημάτων προσόντων θα αντιστοιχηθούν με τα επίπεδα του EQF. Τα τυπικά επαγγελματικά επίπεδα καθορίστηκαν ως εξής: 10

11 Επίπεδο Περιγραφή Προσόντων 8 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης σε εξειδικευμένους τομείς. Απασχολείται σε εργασίες που απαιτούν ερευνητικές δεξιότητες, επιστημονικό έργο και ηγετικά προσόντα. Το επίπεδο 8 σχετίζεται με τον τρίτο κύκλο προσόντων στην ανώτατη εκπαίδευση. 7 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης στο χώρο των εξειδικευμένων επαγγελματιών. Τα προσόντα επιπέδου 7 σχετίζονται με τον δεύτερο κύκλο προσόντων στην ανώτατη εκπαίδευση. 6 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα απασχόλησης και επαγγελματικής ανέλιξης στο χώρο των εξειδικευμένων επαγγελματιών. Τα προσόντα επιπέδου 6 σχετίζονται με τον πρώτο κύκλο προσόντων της ανώτατης εκπαίδευσης και παρέχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε μαθησιακές διαδρομές στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. 5 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα απασχόλησης σε εργασίες υψηλής εξειδίκευσης, καθώς και επαγγελματικής ανέλιξης μέσω της πρόσβασης σε προγράμματα σπουδών ανώτατης εκπαίδευσης. Η δυνατότητα αυτή καθίσταται εφικτή μέσω της αναγνώρισης τμήματος των τυπικών προσόντων του ενδιαφερομένου ή και της εργασιακής εμπειρίας. Οι όροι και οι προϋποθέσεις αυτής της κάθετης κινητικότητας καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο. Τα προσόντα επιπέδου 5 τυπικά σχετίζονται με την ολοκλήρωση μετά-δευτεροβάθμιου προγράμματος εκπαίδευσης και κατάρτισης. Αυτά τα προσόντα συνδέουν τη μετά-δευτεροβάθμια με την ανώτατη εκπαίδευση. Τα προσόντα αυτού του επιπέδου αναφέρονται στο σύντομο κύκλο (short cycle) σπουδών, που έχει αναπτυχθεί μέσα από τη διαδικασία της Μπολόνιας για την ανώτατη εκπαίδευση. 11

12 4 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα απασχόλησης σε εργασίες με απαιτήσεις αυξημένων ικανοτήτων, που μπορεί να εμπεριέχουν τα καθήκοντα της επίβλεψης και συντονισμού, τις οποίες διεκπεραιώνει αυτόνομα. Τα προσόντα επιπέδου 4 τυπικά σχετίζονται με την ολοκλήρωση τουλάχιστον του δεύτερου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που έχει συμπληρωθεί/ επαυξηθεί στη συνέχεια από προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ή από εργασιακή εμπειρία. Έχει τη δυνατότητα κάθετης κινητικότητας σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης υπό προϋποθέσεις. 3 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε εργασίες καθορισμένων, μη αυτόνομων καθηκόντων. Έχει τη δυνατότητα κάθετης κινητικότητας σε προγράμματα αρχικής και συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης καθώς και ανώτατης εκπαίδευσης υπό προϋποθέσεις. Τα προσόντα επιπέδου 3 τυπικά σχετίζονται με την ολοκλήρωση και του δεύτερου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αντιπροσωπεύει επίσης διαδρομές μη τυπικής μάθησης μέσω της αναγνώρισης εργασιακής εμπειρίας. 2 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε προγράμματα κατάρτισης και σε απασχόλησης, όχι αυξημένων απαιτήσεων και προσόντων. Έχει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης του δεύτερου κύκλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή/ και παρακολούθησης προγραμμάτων συνεχιζόμενης κατάρτισης. 1 Ο κάτοχος προσόντων αυτού του επιπέδου έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης, όχι αυξημένων απαιτήσεων και προσόντων. Έχει τη δυνατότητα συνέχισης στο δεύτερο κύκλο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα προσόντα αυτού του επιπέδου είναι συχνά σημεία εισόδου σε διαδρομές δια βίου μάθησης για άτομα χωρίς τυπικά προσόντα. Η μάθηση αυτού του επιπέδου συνήθως αποκτάται κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης/άσκησης εργασίας και συμβάλλει στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων. Ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες μπορούν να αποκτήσουν το συγκεκριμένο επίπεδο προσόντων μέσω προγραμμάτων ενηλίκων, καθώς επίσης και με ευκαιρίες μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Εκπαιδευτικά επίπεδα Τα διάφορα εκπαιδευτικά επίπεδα έχουν τυποποιηθεί διεθνώς προκειμένου να είναι διακριτή η αντιστοιχία εκπαιδευτικών τίτλων, η εκπόνηση στατιστικών για την εκπαίδευση κλπ. Η 12

13 τρέχουσα εκδοχή (ISCED) διακρίνει 7 εκπαιδευτικές βαθμίδες όπως αναφέρονται στην έκδοση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Eurydice, Eurostat, Key data on education in Europe ISCED 0: Προσχολική αγωγή. Ως προσχολική αγωγή ορίζεται το αρχικό στάδιο διδασκαλίας. Έχει ως έδρα το σχολείο ή το εκπαιδευτικό κέντρο και έχει σχεδιαστεί για παιδιά ηλικίας 3 ετών τουλάχιστον. ISCED 1: Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Η έναρξη αυτής της βαθμίδας τοποθετείται μεταξύ 4 και 7 ετών, είναι υποχρεωτική σε όλες τις χώρες και γενικά διαρκεί από 5 έως 6 έτη. ISCED 2: Κατώτερη βαθμίδα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συνεχίζει τα βασικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας βαθμίδας παρά το γεγονός ότι η διδασκαλία είναι τυπικά περισσότερο εστιασμένη στα σχολικά μαθήματα. Συνήθως το τέλος αυτής της βαθμίδας συμπίπτει με το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. ISCED 3: Ανώτερη βαθμίδα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η βαθμίδα αυτή αρχίζει στο τέλος της υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Η ηλικία εισαγωγής είναι τυπικά τα 15 ή 16 έτη. Συνήθως χρειάζονται τίτλοι εισαγωγής (τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης) και άλλες ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής. ISCED 4: Μεταδευτεροβάθμια μη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα προγράμματα αυτά περνούν επάνω από τα όρια που χωρίζουν την Ανώτερη βαθμίδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έχουν ως στόχο τη διεύρυνση των γνώσεων των αποφοίτων του επιπέδου ISCED 3. Τυπικά παραδείγματα είναι τα προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για να προετοιμαστούν οι φοιτητές για μελέτες σε επίπεδο 5 ή προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για τη προετοιμασία των φοιτητών για άμεση είσοδό τους στην αγορά εργασίας. 13

14 Σημείωση: Η μεταδευτεροβάθμια μη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όπως βλέπουμε, δεν αποτελεί ιδιαίτερη εκπαιδευτική βαθμίδα αλλά ένα επίπεδο εκπαίδευσης (ISCED 4), στο οποίο εφαρμόζονται συγκεκριμένα προγράμματα. ISCED 5: Τριτοβάθμια εκπαίδευση (πρώτο στάδιο). Η εισαγωγή σε αυτά τα προγράμματα απαιτεί συνήθως επιτυχή ολοκλήρωση του επιπέδου ISCED 3 ή 4. Η βαθμίδα αυτή περιλαμβάνει προγράμματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με ακαδημαϊκό προσανατολισμό (τύπος Α) τα οποία έχουν σε μεγάλο βαθμό θεωρητική βάση και προγράμματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με επαγγελματικό προσανατολισμό τα οποία είναι συνήθως μικρότερης διάρκειας από τα προγράμματα τύπου Α και είναι προσανατολισμένα προς την αγορά εργασίας. ISCED 6: Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (δεύτερο στάδιο). Το επίπεδο αυτό προορίζεται για τις σπουδές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που οδηγούν στην απόκτηση τίτλου προχωρημένης έρευνας (Διδακτορικό τίτλο ή Διατριβή). Η δομή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διακρίνεται σε τρείς βαθμίδες εκπαίδευσης: 1. Την πρώτη βαθμίδα εκπαίδευσης 2. Την δεύτερη βαθμίδα εκπαίδευσης 3. Την τρίτη βαθμίδα εκπαίδευσης Πρωτοβάθμια εκπαίδευση Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται από το Νηπιαγωγείο που συνιστά την προσχολική εκπαίδευση και το Δημοτικό που συνιστά τον πρώτο κύκλο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Νηπιαγωγείο (isced level 0) Το Νηπιαγωγείο έχει ως στόχο την υποστήριξη και ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της διαδικασίας κοινωνικοποίησης που παρέχεται από την οικογένεια. 14

15 Η φοίτηση στο Νηπιαγωγείο διαρκεί δύο χρόνια, από την ηλικία των τεσσάρων μέχρι των έξι ετών, και αποτελεί στάδιο προετοιμασίας που συμβάλει στην ένταξη των παιδιών στο Δημοτικό Σχολείο. Δημοτικό Σχολείο (isced level 1) Το Δημοτικό Σχολείο ανήκει στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Η φοίτηση σε αυτό είναι υποχρεωτική και διαρκεί έξι χρόνια, από την ηλικία των έξι μέχρι των δώδεκα ετών. Στην Ελλάδα σταδιακά εφαρμόζεται η λειτουργία του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας και εμπλουτισμένο αναλυτικό πρόγραμμα, όπου εντάσσονται κατά προτεραιότητα τα παιδιά των εργαζόμενων γονέων, καθώς και Προγράμματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας για μαθητές που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και για αλλοδαπούς μαθητές. Επίσης, λειτουργούν Ειδικά Σχολεία και Τάξεις Ένταξης για παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Παράλληλα λειτουργούν από το 1996 Σχολεία Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών αναγκών ομάδων με κοινωνικές, πολιτισμικές ή θρησκευτικές ιδιαιτερότητες. Με την ολοκλήρωση της ΣΤ' τάξης περατώνεται η φοίτηση στο Δημοτικό Σχολείο και εκδίδεται Τίτλος Σπουδών, ο οποίος διαβιβάζεται υπηρεσιακώς σε Γυμνάσιο της περιοχής προκειμένου οι μαθητές να συνεχίσουν τη φοίτησή τους σ' αυτό. Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση παρέχεται σε δύο κύκλους: Την υποχρεωτική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που προσφέρεται από το Γυμνάσιο και τη μεταϋποχρεωτική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που προσφέρεται από το Ενιαίο Λύκειο και τα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (Τ.Ε.Ε.). Γυμνάσιο (isced level 2) Το Γυμνάσιο καλύπτει τα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και οι μαθητές φοιτούν σ' αυτό από την ηλικία των δώδεκα μέχρι των δεκαπέντε ετών. Η εκπαίδευση που παρέχεται στο Γυμνάσιο, όπως αναφέρεται στο σχετικό Νόμο, έχει ως στόχο να προωθήσει την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών με βάση τις δυνατότητες που έχουν 15

16 στην ηλικία αυτή και τις απαιτήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν στη ζωή. Ειδικότερα, το Γυμνάσιο βοηθά τους μαθητές να διευρύνουν το σύστημα αξιών τους, να συμπληρώσουν και να συνδυάσουν την κατάκτηση της γνώσης με τους ανάλογους κοινωνικούς προβληματισμούς, να καλλιεργήσουν τη γλωσσική τους έκφραση, να αναπτύξουν ομαλά το σώμα τους, να γνωρίσουν τις διάφορες μορφές της τέχνης, να διαμορφώσουν αισθητικό κριτήριο, να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητες, κλίσεις, δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Λειτουργούν ημερήσια Γυμνάσια καθώς και εσπερινά. Στα εσπερινά Γυμνάσια γίνονται δεκτοί εργαζόμενοι μαθητές εφόσον έχουν συμπληρώσει το 14ο έτος της ηλικίας τους. Επίσης, στην Ελλάδα λειτουργούν Μουσικά Γυμνάσια, Γυμνάσια Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης και Γυμνάσια με τμήμα Αθλητικής Διευκόλυνσης. Οι απόφοιτοι Γυμνασίου λαμβάνουν Απολυτήριο Τίτλο, ο οποίος τους παρέχει τη δυνατότητα ένταξης στο Β' Κύκλο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ενιαίο Λύκειο (isced level 3) Το Ενιαίο Λύκειο θεσμοθετήθηκε με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1997, με το Ν. 2525, και αντικατέστησε τους παλαιούς τύπους λυκείων. Στόχος του είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη των ικανοτήτων - δεξιοτήτων του μαθητή και η προετοιμασία του ώστε να αναλάβει υπεύθυνο ρόλο μέσα στη σύγχρονη κοινωνία. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η έμφαση στη γενική παιδεία και η μεγάλη δυνατότητα που παρέχει για οριζόντια και κάθετη μετακίνηση στις άλλες ισότιμες ή ανώτερες βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος. Το Ενιαίο Λύκειο αποτελείται από 3 τάξεις και η φοίτηση διαρκεί τρία χρόνια. Η εισαγωγή των αποφοίτων του Γυμνασίου στην Α' τάξη γίνεται χωρίς εξετάσεις. Οι κάτοχοι Απολυτηρίου Ενιαίου Λυκείου έχουν τις εξής δυνατότητες: Να μπουν στην αγορά εργασίας εργαζόμενοι στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα Να εισαχθούν στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Πανεπιστήμια) ή στα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ) της χώρας, συμμετέχοντας στις εξετάσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο εθνικό επίπεδο σε πέντε μαθήματα γενικής παιδείας και σε τέσσερα μαθήματα κατεύθυνσης. 16

17 Να εισαχθούν σε δημόσια ή ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ), και να αποκτήσουν Δίπλωμα Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής κατάρτισης. Εκτός από τα ημερήσια λειτουργούν και εσπερινά Ενιαία Λύκεια με τετραετή φοίτηση για τους εργαζόμενους νέους. Επίσης λειτουργούν Μουσικά Ενιαία Λύκεια, Εκκλησιαστικά Ενιαία Λύκεια, Ενιαία Λύκεια με Τμήμα Αθλητικής Διευκόλυνσης, Μειονοτικά Ενιαία Λύκεια και Ενιαία Λύκεια Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, καθώς και Ενιαία Λύκεια Ειδικής Αγωγής και Τάξεις Ένταξης για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια και τεχνικές σχολές (isced level 3) Τα Τ.Ε.Ε. υπάγονται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ενώ επίσης λειτουργούν Τ.Ε.Ε. υπό την εποπτεία και άλλων Υπουργείων, καθώς και Τ.Ε.Ε. μαθητείας του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.). Στόχος τους, σύμφωνα με το Ν. 2640/1998, είναι ο συνδυασμός της γενικής παιδείας με την εξειδικευμένη τεχνική και επαγγελματική γνώση, με σκοπό την επαγγελματική ένταξη στην αγορά εργασίας. Εκτός από τα ημερήσια λειτουργούν και εσπερινά Τ.Ε.Ε. για εργαζόμενους έως 50 ετών που επιθυμούν να βελτιώσουν τη θέση τους στην αγορά εργασίας. Οι υποψήφιοι εισάγονται χωρίς εξετάσεις με απαραίτητη προϋπόθεση να είναι κάτοχοι απολυτηρίου Γυμνασίου ή άλλου ισότιμου τίτλου του εξωτερικού. Η φοίτηση στα Τ.Ε.Ε. διαρκεί έως και 3 χρόνια και οργανώνεται σε δύο αυτοτελείς Κύκλους Σπουδών, οι οποίοι περιλαμβάνουν επιμέρους τομείς και ειδικότητες. Ο πρώτος κύκλος διαρκεί δύο χρόνια και ο δεύτερος ένα χρόνο, ενώ για τα εσπερινά προστίθεται ένα έτος για τον πρώτο κύκλο και ένα εξάμηνο για τον δεύτερο. Το πρόγραμμα διδασκαλίας περιλαμβάνει βασικά μαθήματα Γενικής Παιδείας, καθώς και Τεχνολογικά (θεωρητικά και εργαστηριακά) μαθήματα των επιμέρους Τομέων και Ειδικοτήτων. Οι Τομείς που λειτουργούν και στους δύο κύκλους σπουδών είναι οι ακόλουθοι: Μηχανολογικός Ηλεκτρονικός 17

18 Ηλεκτρολογικός Εφαρμοσμένων Τεχνών Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης Κατασκευών Οικονομίας και Διοίκησης Γεωπονίας - Τροφίμων - Περιβάλλοντος Υγείας και Πρόνοιας Χημικών εργαστηριακών εφαρμογών Ναυτικός και Ναυτιλιακός Πληροφορικής και Δικτύων Η/Υ Κομμωτικής και Αισθητικής Ο αριθμός των Τομέων που λειτουργούν σε κάθε Τ.Ε.Ε. εξαρτάται από τις τοπικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, τον αριθμό και τις προτιμήσεις των μαθητών. Οι Τομείς διαιρούνται σε επιμέρους Ειδικότητες στη Δεύτερη τάξη του Α κύκλου και στο Β κύκλο σπουδών. Για την εργαστηριακή άσκηση των μαθητών λειτουργούν ως χωριστές σχολικές μονάδες τα Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (Σ.Ε.Κ.). Οι απόφοιτοι του Α κύκλου σπουδών στα Τ.Ε.Ε. μπορούν: Να πάρουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ανάλογα με την ειδικότητα που έχουν ακολουθήσει και τις κείμενες διατάξεις. Να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Β κύκλο του Τ.Ε.Ε. Οι απόφοιτοι του Β κύκλου σπουδών στα Τ.Ε.Ε. μπορούν: Να πάρουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ανάλογα με την ειδικότητα που έχουν ακολουθήσει και τις κείμενες διατάξεις. 18

19 Να εγγραφούν σε μεταδευτεροβάθμιο Ι.Ε.Κ., φοιτώντας στο 3ο εξάμηνο σπουδών σε αντίστοιχη ειδικότητα ή στο 1ο εξάμηνο σε οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα. Να εισαχθούν στα ΤΕΙ σε τμήματα αντίστοιχης ή συναφούς ειδικότητας, κατόπιν εξετάσεων σε πανελλαδικό επίπεδο σε 2 μαθήματα Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά και Νέα Ελληνικά) και 1 μάθημα Ειδικότητας. Μετά την ολοκλήρωση του Α κύκλου σπουδών διενεργούνται εξετάσεις εντός του σχολείου σε όλα τα διδαχθέντα μαθήματα. Στους επιτυχόντες χορηγείται Πτυχίο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 2 και θεωρούνται ικανοί να εκτελέσουν αυτόνομα εξειδικευμένη, κυρίως χειρωνακτική εργασία. Μετά την ολοκλήρωση του Β κύκλου σπουδών οι μαθητές παίρνουν, κατόπιν εξετάσεων που διενεργούνται εντός του σχολείου σε όλα τα διδαχθέντα μαθήματα, Πτυχίο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 3 και θεωρούνται ικανοί να εκτελέσουν τεχνική εργασία που μπορεί να εκτελεστεί αυτόνομα ή και να συνεπάγεται ευθύνες πλαισίωσης και συντονισμού. Για όσους επιθυμούν συνέχιση των σπουδών τους σε ΤΕΙ δίνουν εξετάσεις, σε πανελλαδικό επίπεδο, σε 2 μαθήματα Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά και Νέα Ελληνικά) και 1 μάθημα Ειδικότητας. Οριζόντια μετακίνηση μεταξύ Ενιαίου Λυκείου και Τ.Ε.Ε.: Τα Ενιαία Λύκεια συνδέονται με τα Τ.Ε.Ε. με οριζόντια διασύνδεση ώστε να είναι δυνατή η μετάβαση του μαθητή από το ένα στο άλλο εφόσον το επιθυμεί. Έτσι, ο απόφοιτος του Α κύκλου Τ.Ε.Ε. μπορεί να μεταβεί στη Β τάξη του Ενιαίου Λυκείου, ενώ αντίστροφα ο μαθητής του Ενιαίου Λυκείου μπορεί να μεταβεί στην Α τάξη του Α κύκλου των Τ.Ε.Ε. και στη Β τάξη του Α κύκλου των Τ.Ε.Ε. μόνο σε συγκεκριμένους τομείς. Τριτοβάθμια εκπαίδευση Στην Ελλάδα, με βάση το Ν. 2916/2001, η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χωρίζεται σε Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται στα Πανεπιστήμια, και σε Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση, η οποία παρέχεται στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι). Επιπλέον, από το ακαδημαϊκό έτος 1997/98 θεσμοθετήθηκε το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.). Με διάταξη του Συντάγματος, η επαγγελματική και η ειδική εκπαίδευση παρέχονται επίσης και στις 19

20 σχολές της Ανώτερης Βαθμίδας Εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα, η δομή της Ελληνικής Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχει ως εξής: Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση: Η Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση έχει ως αποστολή την υψηλή θεωρητική και σφαιρική κατάρτιση του μελλοντικού επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Στην Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση ανήκουν τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα λειτουργούν 20 Πανεπιστήμια, σε διάφορες πόλεις της χώρας, τα οποία αποτελούνται από Σχολές, οι οποίες με τη σειρά τους διαιρούνται σε Τμήματα και αυτά σε αντίστοιχους Τομείς. Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση: Η Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση έχει ως ρόλο να συμβάλει στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας και στην πρόοδο της επιστήμης και της εφαρμοσμένης έρευνας. Η εκπαίδευση είναι προσανατολισμένη στην αφομοίωση και μεταφορά των δεδομένων της επιστήμης στην παραγωγή. Οι σπουδές στα ΤΕΙ σε σύγκριση με αυτές στα Πανεπιστήμια έχουν περισσότερο εφαρμοσμένο χαρακτήρα. Στην Ελλάδα υπάρχουν 15 ΤΕΙ, τα οποία αποτελούνται από δύο (2) τουλάχιστον Σχολές, που περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερα Τμήματα. Τα ΤΕΙ λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της χώρας, ενώ μερικά έχουν και ανεξάρτητα παραρτήματα, δηλαδή ανεξάρτητα Τμήματα σε άλλη πόλη. Στην Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση υπάγεται και η Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ), η οποία αντικατέστησε πρόσφατα (Ν. 3027/2002) τη Σχολή Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΣΕΛΕΤΕ). Στην ΑΣΠΑΙΤΕ ανήκει το Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων (ΓΤΠΜ), το οποίο πήρε τη θέση της Παιδαγωγικής Τεχνικής Σχολής (ΠΑΤΕΣ) και καλύπτει μεγάλο μέρος της παιδαγωγικής επιμόρφωσης των υποψηφίων εκπαιδευτικών Τ.Ε.Ε. Ανώτερη Εκπαίδευση: Στην Ανώτερη Βαθμίδα Εκπαίδευσης υπάγονται διάφορες σχολές που παρέχουν επαγγελματική ειδίκευση σε συγκεκριμένους τομείς που αφορούν στη θρησκεία, στην τέχνη, στον τουρισμό, στο ναυτικό, στο στρατό και στη δημόσια τάξη. Πιο συγκεκριμένα, στις σχολές αυτές περιλαμβάνονται οι Ανώτερες Εκκλησιαστικές Σχολές, οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, οι Ανώτερες Σχολές Χορού και Δραματικής Τέχνης, οι Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης, οι Ανώτερες Σχολές Υπαξιωματικών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και η Ανώτερη Σχολή Αστυφυλάκων. 20

21 Σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα, οι φορείς της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), πλήρως αυτοδιοικούμενα, που τελούν υπό την εποπτεία του κράτους και χρηματοδοτούνται από αυτό. Τα προγράμματα σπουδών προσφέρονται κυρίως στην Ελληνική γλώσσα. Ωστόσο, προσφέρονται εξειδικευμένα προγράμματα σπουδών προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου σε ξένη γλώσσα. Παράλληλα, η γνώση μίας ή περισσοτέρων ξένων γλωσσών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή και παρακολούθηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Η φοίτηση, ως επί το πλείστον, είναι δωρεάν με κάποιες εξαιρέσεις που αφορούν κυρίως ορισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και τις σπουδές στο Ε.Α.Π. Προϋποθέσεις Εισαγωγής Βασική προϋπόθεση για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι η κατοχή του απολυτηρίου του Ενιαίου Λυκείου, ενώ ο αριθμός των φοιτητών που εισάγονται σε κάθε Τμήμα των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ καθορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας σε ετήσια βάση. Η διαδικασία εισαγωγής βασίζεται στην επίδοση των μαθητών κατά τη Β και τη Γ τάξη σε εννέα (9) μαθήματα Γενικής Παιδείας και Κατεύθυνσης, που εξετάζονται σε θέματα πανελλαδικού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένης της προφορικής βαθμολογίας κατά 30% και της γραπτής βαθμολογίας κατά 70%. Περισσότερες πληροφορίες για το σύστημα πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Υπ. Παιδείας. Δικαίωμα εισαγωγής σε ορισμένο αριθμό θέσεων των ΤΕΙ έχουν και οι απόφοιτοι των Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.). Δυνατότητα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, χωρίς εξετάσεις, έχουν και όσοι έχουν υπερβεί το 23ο έτος της ηλικίας τους μέσω των εναλλακτικών μορφών Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης του Ε.Α.Π. Όσον αφορά στις Σχολές Ανώτερης Εκπαίδευσης, σε ορισμένες απ' αυτές δεν απαιτείται η συμμετοχή στις γενικές εξετάσεις, αλλά ακολουθούν ειδικό σύστημα εισαγωγής. Τέλος, αλλοδαποί απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εξωτερικού μπορούν να εισαχθούν στην ελληνική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με βάση το βαθμό του απολυτηρίου της χώρας τους. Η εισαγωγή τους, βέβαια, εξαρτάται από τον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων για φοιτητές εξωτερικού και την πιστοποίηση για τη γνώση της Ελληνικής γλώσσας μέσω ειδικών εξετάσεων που διοργανώνονται από τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Πληροφορίες για τον τρόπο εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση ελλήνων 21

22 του εξωτερικού και παιδιών υπαλλήλων που υπηρετούν στο εξωτερικό, θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας. Οι πολίτες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαλλάσσονται από οικονομικές υποχρεώσεις για σπουδές στα ΤΕΙ, χρειάζεται όμως να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες οικονομικές υποχρεώσεις εάν επιθυμούν να σπουδάσουν σε κάποιο από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Οι απόφοιτοι Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε Κατατακτήριες Εξετάσεις για να εισαχθούν σε άλλα Τριτοβάθμια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Προγράμματα σπουδών Πανεπιστήμια: Η φοίτηση στα Πανεπιστήμια διαρκεί τέσσερα (4) έτη, εκτός από ορισμένες Σχολές όπου η φοίτηση μπορεί να διαρκέσει πέντε (5) ή έξι (6) έτη. Το ακαδημαϊκό έτος στα Ελληνικά Πανεπιστήμια διαιρείται σε δύο εξάμηνα των δεκατριών (13) πλήρων εβδομάδων διδασκαλίας και τριών (3) εβδομάδων εξετάσεων. Οι φοιτητές περατώνουν τις σπουδές τους με την πάροδο των τεσσάρων ετών και εφόσον έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση και εξέταση των υποχρεωτικών μαθημάτων, καθώς και των μαθημάτων επιλογής. Ο τίτλος σπουδών στα Ελληνικά Πανεπιστήμια είναι το Πτυχίο ή το Δίπλωμα ανάλογα με τη Σχολή φοίτησης. Τα Πανεπιστήμια παρέχουν τίτλους σπουδών στα εξής επιστημονικά πεδία: Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Επιστήμες Θετικές Επιστήμες Επιστήμες Υγείας Τεχνολογικές Επιστήμες Επιστήμες Οικονομίας και Διοίκησης. ΤΕΙ: Η φοίτηση στα ΤΕΙ διαρκεί τέσσερα (4) έτη. Διαιρείται σε οκτώ (8) εξάμηνα που περιλαμβάνουν τα προγράμματα διδασκαλίας και το εξάμηνο εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας, κατά τη διάρκεια του οποίου είναι δυνατό να πραγματοποιείται και η καθοδηγούμενη και αξιολογούμενη άσκηση στο επάγγελμα. Ο τίτλος σπουδών στα ΤΕΙ είναι το Πτυχίο. Τα ΤΕΙ παρέχουν συνολικά 81 εξειδικεύσεις στους τομείς των: 22

23 Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών Διοίκησης και Οικονομίας Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας Τεχνολογικών Εφαρμογών Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής Τεχνολογίας Γεωπονίας Μουσικής Τεχνολογίας. Τέλος, στα περισσότερα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας λειτουργούν Γραφεία Διασύνδεσης (Γ.Δ.), τα οποία αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την αγορά εργασίας. Μέσα από τη στενή συνεργασία με παραγωγικούς φορείς βοηθούν τους αποφοίτους και τελειοφοίτους να μεταβούν ομαλά στον κόσμο της παραγωγής. Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Στην Ελλάδα, τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών οδηγούν στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.). Ο γενικός στόχος των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) είναι η διεύρυνση των σπουδών, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, με σκοπό την παροχή ειδίκευσης σε διάφορες γνωστικές περιοχές. Στην Ελλάδα λειτουργούν διακόσια δέκα τρία (213) Π.Μ.Σ. στα Πανεπιστήμια και δώδεκα (12) Π.Μ.Σ. στο Ε.Α.Π. που οδηγούν στην απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.). Στα μεταπτυχιακά προγράμματα μπορούν να εγγραφούν απόφοιτοι των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Η εισαγωγή των υποψηφίων γίνεται με τη διαδικασία της επιλογής ή των εξετάσεων (προφορικών ή/και γραπτών). Επίσης, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας. Η χρονική διάρκειά τους δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα ημερολογιακό έτος. Περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών παρέχονται από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας προγράμματα. - μεταπτυχιακά 23

24 Προγράμματα Διδακτορικών Σπουδών Οι Διδακτορικές Σπουδές οδηγούν στην απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος. Ο γενικός στόχος των σπουδών απόκτησης Διδακτορικού Διπλώματος είναι η εξειδίκευση σε στρατηγικής σημασίας γνωστικές περιοχές, και η εμβάθυνση και ανάπτυξη της βασικής έρευνας σε διάφορες επιστημονικές περιοχές με αποτέλεσμα τη σύγχρονη ενδυνάμωση του επιστημονικού ιστού της χώρας. Για την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η κατοχή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) σε όσα Πανεπιστήμια λειτουργούν οργανωμένα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών. Η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής σε τμήματα των Πανεπιστημίων που δε λειτουργούν οργανωμένα Π.Μ.Σ. γίνεται ύστερα από αίτηση του υποψηφίου και αφού ακολουθηθεί συγκεκριμένη διαδικασία. Υπάρχουν, δε, ορισμένα Τμήματα των Πανεπιστημίων (π.χ. Πολυτεχνείο) όπου παρέχεται η δυνατότητα απόκτησης μόνο διδακτορικού διπλώματος. Οι προϋποθέσεις εισαγωγής στα τμήματα αυτά καθορίζονται από τα ίδια τα Τμήματα. Περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά στα προγράμματα διδακτορικών σπουδών παρέχονται από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας - μεταπτυχιακά προγράμματα. 24

25 25

26 Στην Ελλάδα τα 8 επίπεδα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των προσόντων από την πρωτοβάθμια έως την ανώτατη εκπαίδευση. Κάθε επίπεδο περιλαμβάνει ένα σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που καθορίζουν τα μαθησιακά αποτελέσματα. Τα μαθησιακά αποτελέσματα συγκροτούν τα προσόντα του αντίστοιχου επιπέδου. Τα 8 Επίπεδα τίτλων σπουδών που αποκτώνται στη χώρα σύμφωνα με το «Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων» είναι: Επίπεδο 1: Απολυτήριο Δημοτικού. Επίπεδο 2: Απολυτήριο Γυμνασίου. Επίπεδο 3: Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 3 ΣΕΚ. Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Κατάρτισης Επιπέδου 1 ΙΕΚ. Επίπεδο 4: Πτυχίο ΕΠΑΣ Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 3 ΕΠΑΛ. Απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου ΕΠΑΛ. Απολυτήριο (Γενικού) Λυκείου. Επίπεδο 5: Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 4 ΕΠΑΛ. Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Επιπέδου 4 ΙΕΚ. Δίπλωμα/Πτυχίο Ανωτέρας Σχολής Επίπεδο 6 (Bachelor Degree): Πτυχίο Πανεπιστημίου Πτυχίο ΤΕΙ. Πτυχίο Ανώτατης Εκπαίδευσης (πενταετείς σπουδές, στρατιωτικές σχολές) Επίπεδο 7 (Master's Degree): Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Επίπεδο 8 (Doctorate): Διδακτορικό Δίπλωμα 26

27 Η τυπική περίπτωση ενός ΑΕΙ Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ). Τα ΑΕΙ είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου πλήρως αυτοδιοικούμενα. Η εποπτεία του κράτους ασκείται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του Συντάγματος. Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελείται από δύο παράλληλους τομείς: α) τον πανεπιστημιακό τομέα, που περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία και την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, τα οποία στο εξής αναφέρονται ως «Πανεπιστήμια» και β) τον τεχνολογικό τομέα, που περιλαμβάνει τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ) και την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.), τα οποία στο εξής αναφέρονται ως «ΤΕΙ». Σκοπός Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής αποστολής των ιδρυμάτων κάθε τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης: α) Τα Πανεπιστήμια δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην υψηλή και ολοκληρωμένη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της επιστήμης, της τεχνολογίας και των τεχνών, καθώς και της διεθνούς επιστημονικής πρακτικής σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. β) Τα ΤΕΙ δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, στις εφαρμογές των επιστημών, της τεχνολογίας και των τεχνών, στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Στο πλαίσιο αυτό συνδυάζουν την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση. 27

28 Βαθμίδα Εκπαίδευσης Τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ ανήκουν στην ανώτατη εκπαιδευτική βαθμίδα. Διάρθρωση των ΑΕΙ Τα ΑΕΙ των δύο τομέων της ανώτατης εκπαίδευσης (τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ) λειτουργούν παράλληλα, με διακριτή φυσιογνωμία, σκοπό και αποστολή, που διαφοροποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν. Τα όργανα κάθε ιδρύματος είναι: α) το Συμβούλιο, β) ο πρύτανης και γ) η Σύγκλητος. Κάθε ΑΕΙ αποτελείται από σχολές, οι οποίες αποτελούν τις βασικές διοικητικές και ακαδημαϊκές μονάδες του. Η σχολή καλύπτει μια ενότητα συγγενών επιστημονικών κλάδων και συντονίζει και εποπτεύει τη λειτουργία των προγραμμάτων σπουδών, αναθέτοντας την υλοποίησή τους σε τμήματα. Όργανα της σχολής είναι: α) ο κοσμήτορας, β) η κοσμητεία και γ) η γενική συνέλευση Το τμήμα αποτελεί τη βασική εκπαιδευτική μονάδα, του ιδρύματος, προάγει την επιστήμη, την τεχνολογία ή τις τέχνες στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο. Το τμήμα αποτελείται από σύνολο των καθηγητών της σχολής που διδάσκουν σε ένα πρόγραμμα σπουδών. Όργανα του τμήματος είναι: α) ο διευθυντής και β) η συνέλευση Τα εργαστήρια, οι κλινικές και τα μουσεία υπάγονται στις σχολές, όπως ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος. 28

29 Η σχολή μεταπτυχιακών σπουδών, συντονίζει και οργανώνει τα προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών του ιδρύματος και αναθέτει την υλοποίησή τους σε τμήματα ή ομάδες διδασκόντων. Όργανα της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών είναι: α) ο κοσμήτορας, β) η κοσμητεία, γ) ο διευθυντής μεταπτυχιακού και ο διευθυντής διδακτορικού προγράμματος σπουδών και δ) η ομάδα διδασκόντων μεταπτυχιακού και η ομάδα διδασκόντων διδακτορικού προγράμματος σπουδών Η σχολή δια βίου μάθησης αποτελεί τη βασική διοικητική μονάδα του ΑΕΙ η οποία εξασφαλίζει το συντονισμό και τη διεπιστημονική συνεργασία στην ανάπτυξη προγραμμάτων δια βίου μάθησης. Η σχολή δια βίου μάθησης οργανώνεται, διοικείται και λειτουργεί κατ αναλογία προς τη σχολή μεταπτυχιακών σπουδών. Διάρκεια Φοίτησης Οι σπουδές στα ΑΕΙ διαρθρώνονται σε τρεις κύκλους, τον πρώτο, τον δεύτερο και τον τρίτο. Ο πρώτος κύκλος σπουδών αντιστοιχεί στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών, και περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ ελάχιστο σε 180 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή τίτλου σπουδών 1. Κάθε ακαδημαϊκό έτος περιλαμβάνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες. Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου του επόμενου έτους. Το διδακτικό έργο κάθε ακαδημαϊκού έτους διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα. Ο φοιτητής εγγράφεται στη σχολή στην αρχή κάθε εξαμήνου σε ημερομηνίες που ορίζονται από την κοσμητεία και δηλώνει τα μαθήματα που επιλέγει. Αν δεν εγγραφεί για δύο συνεχόμενα εξάμηνα, διαγράφεται αυτοδικαίως από τη σχολή. Για τη διαγραφή 1 Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από εισηγήσεις των πρυτάνεων των ιδρυμάτων, οι οποίες διατυπώνονται μετά από γνώμη των κοσμητειών των οικείων σχολών, καθώς και ύστερα από γνώμη της ΑΔΙΠ, ορίζεται το σύνολο των πιστωτικών μονάδων που απαιτούνται για την απονομή τίτλου σπουδών από όλα τα ομοειδή προγράμματα σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη και τις αντίστοιχες εξελίξεις σε κάθε επιστημονικό πεδίο, στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης. 29

30 εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του κοσμήτορα. Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει τουλάχιστον δεκατρείς πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας (Ο αριθμός των εβδομάδων για τη διενέργεια των εξετάσεων ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος). Κανονική Διάρκεια σπουδών: Η περίοδος κανονικής φοίτησης, που ισούται με τον ελάχιστο αριθμό των αναγκαίων για την απονομή του τίτλου σπουδών εξαμήνων, εξαρτάται από το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών της σχολής, προσαυξημένο κατά τέσσερα εξάμηνα. Στην πλειοψηφία των τμημάτων η κανονική διάρκεια σπουδών ισούται με τέσσερα ακαδημαϊκά έτη (εξαιρούνται οι ιατρικές και πολυτεχνικές σχολές, συμπεριλαμβανομένης και της σχολής καλών τεχνών). Μετά την κανονική διάρκεια σπουδών οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στα εξάμηνα, μόνον εφόσον πληρούν τους όρους συνέχισης της φοίτησης που καθορίζονται στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος. Λόγω της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ πολλά θέματα που άπτονται μεταξύ άλλων και της διάρκειας σπουδών καθορίζονται από τον κανονισμό προπτυχιακών σπουδών. Ο κανονισμός αυτός περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τις προϋποθέσεις για την απονομή τίτλου σπουδών, την πρόβλεψη υποχρεωτικής παρακολούθησης συγκεκριμένων μαθημάτων, τον ανώτατο αριθμό πιστωτικών μονάδων που αντιστοιχούν στα μαθήματα στα οποία μπορεί να εγγραφεί κάθε φοιτητής ανά εξάμηνο, τον χαρακτηρισμό των μαθημάτων και τα τυχόν προαπαιτούμενα μαθήματα, τη δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων από άλλες σχολές ή ιδρύματα, τις κατευθύνσεις, την έκταση και το περιεχόμενο των προπτυχιακών μαθημάτων, τη σειρά των μαθημάτων στα οποία μπορούν να εγγραφούν οι φοιτητές, τις διαδικασίες αξιολόγησης των μαθημάτων και των διδασκόντων από τους φοιτητές, τους τρόπους διασφάλισης του αδιάβλητου των εξετάσεων, την προθεσμία μέσα στην οποία χορηγείται ο τίτλος σπουδών και τα αρμόδια προς τούτο όργανα. Διπλωματική Εργασία: Η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας εξαρτάται από τον κανονισμό προπτυχιακών σπουδών κάθε τμήματος. Για παράδειγμα στα τμήματα Ναυτιλιακών Σπουδών του Π. Πειραιώς., Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Π. Αιγαίου, της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιο Πολυτεχνείου και του τμήματος Ναυπηγών Μηχανικών του ΤΕΙ Αθήνας, η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των προπτυχιακών σπουδών. 30

31 Πρακτική Άσκηση: Οι φοιτητές των ΑΕΙ έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, εφόσον αυτή περιλαμβάνεται στο οικείο πρόγραμμα σπουδών. Οι όροι και οι προϋποθέσεις της πρακτικής άσκησης ρυθμίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος. Για παράδειγμα στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιο Πολυτεχνείου και στο τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών του ΤΕΙ Αθήνας η πραγματοποίηση πρακτικής άσκησης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των προπτυχιακών σπουδών. Κύκλοι Σπουδών και Πιστωτικές Μονάδες Οι σπουδές στα ΑΕΙ διαρθρώνονται σε τρεις κύκλους, τον πρώτο, τον δεύτερο και τον τρίτο. α) Ο πρώτος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών, περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ ελάχιστο σε 180 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή τίτλου σπουδών. Κάθε ακαδημαϊκό έτος περιλαμβάνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες. Κάθε ίδρυμα μπορεί να οργανώνει προγράμματα σύντομου κύκλου σπουδών, τα οποία περιλαμβάνουν μαθήματα που αντιστοιχούν κατά μέγιστο σε 120 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή πιστοποιητικού κατάρτισης σύντομου κύκλου, κατά τα οριζόμενα στον Οργανισμό του ιδρύματος. Το πιστοποιητικό αυτό δεν είναι ισότιμο με τίτλο σπουδών πρώτου κύκλου. β) Ο δεύτερος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ ελάχιστο σε 60 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Σπουδών (Μ.Δ.Σ.), σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος. γ) Ο τρίτος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος διδακτορικών σπουδών, το οποίο περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ ελάχιστο σε 30 πιστωτικές μονάδες, και την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Ολοκληρώνεται σε κατ ελάχιστο τρία έτη με την απονομή διδακτορικού διπλώματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος. Τρόποι Εισαγωγής 31

32 Η απόλυτη σχεδόν πλειοψηφία των υποψηφίων (90%) εισάγονται στα ΑΕΙ με το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων, ωστόσο υπάρχουν και άλλοι ακόμη επίσημοι τρόποι εισαγωγής στα ΑΕΙ της χώρας. Συγκεκριμένα οι τρόποι εισαγωγής στα ΑΕΙ είναι οι εξής: 1. Εισαγόμενοι με το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β). o 1α. Κατηγορία 90% (Ημερήσια ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β) o 1β. Κατηγορία 10% (Εσπερινά λύκεια και εσπερινά ΕΠΑΛ) 2. Εισαγόμενοι με το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β) με τις ειδικές περιπτώσεις (πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, κοινωνικών κριτηρίων) o 2α. Ποσοστό επί της κατηγορίας 90% o 2β. Ποσοστό επί της κατηγορίας κατηγορία 10% 3. Εισαγόμενοι (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β) με διάκριση σε επιστημονικές Ολυμπιάδες 4. Εισαγόμενοι (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β) στην ειδική κατηγορία των αθλητών. 5. Εισαγόμενοι (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Β) στην ειδική κατηγορία ατόμων που πάσχουν από συγκεκριμένες σοβαρές ασθένειες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (5%). 6. Εισαγόμενοι με την ειδική κατηγορία των Ελλήνων πολιτών της μουσουλμανικής μειονότητας Θράκης. 7. Εισαγόμενοι με την ειδική κατηγορία Αλλοδαποί Αλλογενείς και απόφοιτοι Λυκείων αντιστοίχων σχολείων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μη Ελληνικής καταγωγής. 8. Εισαγόμενοι με την ειδική κατηγορία υπότροφοι Αλλοδαποί Αλλογενείς. 9. Εισαγόμενοι με την ειδική κατηγορία Ομογενών. 10. Εισαγόμενοι με την ειδική κατηγορία Ελλήνων του εξωτερικού και τέκνα Ελλήνων υπαλλήλων που υπηρετούν στο εξωτερικό. 11. Εισαγόμενοι με κατατακτήριες εξετάσεις (2% για αποφοίτους ΑΕΙ και 5% για αποφοίτους ΤΕΙ). 32

33 Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το διδακτικό και ερευνητικό έργο στα Α.Ε.Ι. ασκείται από τους καθηγητές οι οποίοι διακρίνονται σε καθηγητές πρώτης βαθμίδας (καθηγητές), αναπληρωτές καθηγητές και επίκουρους καθηγητές. Το διδακτικό έργο κατανέμεται σε εξαμηνιαία μαθήματα και νοείται: α) η αυτοτελής διδασκαλία ενός μαθήματος, β) η αυτοτελής διδασκαλία μαθημάτων εμβάθυνσης σε μικρές ομάδες φοιτητών, γ) οι εργαστηριακές και κλινικές ασκήσεις και η εν γένει πρακτική εξάσκηση των φοιτητών, δ) η επίβλεψη εργασιών ή διπλωματικών εργασιών και ε) η οργάνωση σεμιναρίων ή άλλων ανάλογων δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην εμπέδωση των γνώσεων των φοιτητών. Το ερευνητικό έργο περιλαμβάνει ιδίως τη βασική ή εφαρμοσμένη έρευνα, την καθοδήγηση διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών διπλωμάτων και διδακτορικών διατριβών και συμμετοχή σε συνέδρια και ερευνητικά σεμινάρια. Προσόντα εκλογής των καθηγητών Ελάχιστες προϋποθέσεις για την εκλογή σε θέση καθηγητή όλων των βαθμίδων είναι η κατοχή διδακτορικού διπλώματος και η συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο της προς πλήρωση θέσης είτε του αντικειμένου της διδακτορικής διατριβής είτε του ερευνητικού ή επιστημονικού εν γένει έργου του υποψηφίου (περιπτώσεις α, β και γ της παρ. 1 του άρθρου 19 του Ν. 4009/ Α 195). Όμως η προϋπόθεση κατοχής διδακτορικού διπλώματος για κατάληψη θέσης καθηγητή δεν ισχύει προκειμένου περί γνωστικού αντικειμένου εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, για τα οποία δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής κατά τους κανόνες της οικείας τέχνης ή επιστήμης (de lege artis). Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, προϋπόθεση για την εκλογή αποτελεί το αναγνωρισμένο έργο με βραβεύσεις σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς, η συμμετοχή σε εθνικές και διεθνείς εκθέσεις και γενικώς η εθνική και διεθνής αναγνώριση του έργου (ν. 4405/2016 Άρθρο 4). Σημείωση: Είναι δυνατόν να τεθούν και πρόσθετες προϋποθέσεις και προσόντα για την κατάληψη θέσης καθηγητή, συμπεριλαμβανομένης και της διδακτικής ικανότητας, καθορίζονται, ανάλογα με τη βαθμίδα, το γνωστικό αντικείμενο της θέσης και τις διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες της σχολής, από τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος. 33

34 Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Το πρόγραμμα σπουδών κάθε ΑΕΙ περιέχει τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ επιλογή υποχρεωτικών και των προαιρετικών μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο, και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των μαθημάτων. Περιέχει, επίσης, τα προσόντα και τις ειδικότητες του εκπαιδευτικού προσωπικού που απαιτούνται για την εφαρμογή του και την επίτευξη των μαθησιακών στόχων του. Επίσης σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων της Ανώτατης Εκπαίδευσης, κάθε πρόγραμμα ανώτατων σπουδών περιέχει τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα προσόντα που αποκτώνται από το σύνολο του προγράμματος σπουδών, καθώς και από κάθε επί μέρους μάθημα ή εκπαιδευτική δραστηριότητα ή πρακτική άσκηση που περιλαμβάνεται σε αυτό, τις πιστωτικές μονάδες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη Φ.5/89656/Β3/ απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β 1466), καθώς και το επίπεδο των προσόντων σε αντιστοίχησή του με εκείνα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Δια Βίου Μάθησης και του Πλαισίου Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης. Δύο ενδεικτικές περιπτώσεις προγραμμάτων σπουδών ΑΕΙ σε αντιστοίχιση με τις ΥΕΝ είναι η Σχολή Ναυπηγών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα του Παραρτήματος. Τέλος οι φοιτητές των ΑΕΙ μπορούν να πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, εφόσον αυτή περιλαμβάνεται στο οικείο πρόγραμμα σπουδών με όρους που ρυθμίζονται στον Οργανισμό του εκάστοτε ιδρύματος. Δυνατότητα Υλοποίησης Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Όλα τα ΑΕΙ της χώρας έχουν τη δυνατότητα υλοποίησης και δευτέρου κύκλου σπουδών ο οποίος περιλαμβάνει Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ). Το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών καταρτίζεται από ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από καθηγητές του οικείου γνωστικού πεδίου. Τα ΠΜΣ εντάσσονται στο στρατηγικό σχεδιασμό κάθε ΑΕΙ, αποσκοπούν στην προαγωγή της γνώσης, την ανάπτυξη της έρευνας ενώ συγκροτούνται από την κοσμητεία ή, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ιδίου Α.Ε.Ι., από τις κοσμητείες των οικείων σχολών προπτυχιακών σπουδών. 34

35 Σύμφωνα με τα άρθρα 41 και 42 του ν. 4009/2011, τα ΑΕΙ μπορούν να οργανώνουν και να προσφέρουν προγράμματα σπουδών από κοινού ή σε συνεργασία με σχολές διαφορετικών Α.Ε.Ι. της ημεδαπής, που οδηγούν στην απονομή τίτλου σπουδών του προγράμματος αυτού. Για τα προγράμματα αυτά καταρτίζεται πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ των συνεργαζόμενων Α.Ε.Ι., στο οποίο καθορίζονται ιδίως το αντικείμενο του προγράμματος και, κατά περίπτωση, τα επιστημονικά πεδία, ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών προκειμένου για προγράμματα δεύτερου ή τρίτου κύκλου σπουδών, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, η μετακίνηση του διδακτικού προσωπικού. Διοργάνωση σπουδών σε ξένη γλώσσα Ανάλογα με τον Οργανισμό της κάθε σχολής, τα ΑΕΙ έχουν τη δυνατότητα να διδάσκουν προγράμματα σπουδών, εν όλω ή εν μέρει, κατ εξαίρεση, σε ξένη γλώσσα, (με απόφαση του πρύτανη, η οποία εκδίδεται ύστερα από πρόταση της κοσμητείας της οικείας σχολής και εγκρίνεται από τη Σύγκλητο του ιδρύματος). Τα ανωτέρω προγράμματα σπουδών οργανώνονται με τη διαδικασία οργάνωσης των προγραμμάτων σπουδών των αντίστοιχων κύκλων. Οι Πόροι των ΑΕΙ Πόροι των Α.Ε.Ι. είναι: α) η κρατική επιχορήγηση, β) οι πρόσοδοι που προέρχονται από την αξιοποίηση της περιουσίας τους, γ) χρηματοδοτήσεις από οποιαδήποτε πηγή που σχετίζονται με την επιστημονική έρευνα, την ανάπτυξη και την επιστημονική μελέτη, δ) δωρεές, κληρονομίες και κληροδοσίες και ε) πόροι από κάθε άλλη πηγή. Στο πλαίσιο του γ) ιδρύθηκαν στα ΑΕΙ οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας 2 (ΕΛΚΕ) με σκοπό, (ν. 3848/2010), τη διάθεση και διαχείριση κονδυλίων που προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή και προορίζονται για την κάλυψη δαπανών, οποιουδήποτε είδους, που είναι απαραίτητες 2 Συνήθως οι ΕΛΚΕ λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 679/ (φ.ε.κ. Β 826/ ) που εκδόθηκε με βάση τις εξουσιοδοτικές διατάξεις του άρθρου 18 του Ν. 706/1977 και του άρθρου 6 παρ. 4 του Ν. 1514/1985, καθώς και του Οδηγού Χρηματοδότησης που εκδόθηκε με βάση την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 3 παρ. 2 εδ. α του Ν. 3027/2002. Η ως άνω Κοινή Υπουργική Απόφαση 679/1996 κυρώθηκε αναδρομικά με το άρθρο 36 του νόμου 3794/2009 (ΦΕΚ 156 Α ) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 του νόμου 3848/2010 (ΦΕΚ Α 71/2010). 35

36 για τις ανάγκες ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών, αναπτυξιακών καθώς και έργων συνεχιζόμενης κατάρτισης. Επίσης, στις δραστηριότητές των ΕΛΚΕ περιλαμβάνεται η διαχείριση κονδυλίων από την παροχή επιστημονικών, τεχνολογικών και καλλιτεχνικών υπηρεσιών, η εκπόνηση ειδικών μελετών, η εκτέλεση δοκιμών, μετρήσεων, εργαστηριακών εξετάσεων και αναλύσεων, η παροχή γνωμοδοτήσεων, σύνταξη προδιαγραφών για λογαριασμό τρίτων, διαμόρφωση και εκτέλεση επιστημονικών, ερευνητικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων ως και άλλων σχετικών υπηρεσιών με πιστώσεις από το αποθεματικό του ΕΛΚΕ προς όφελος του εκάστοτε ΑΕΙ. Η περίπτωση της Αστυνομικής Ακαδημίας Σκοπός Η Αστυνομική Ακαδημία έχει ως αποστολή την εκπαίδευση, μετεκπαίδευση, επιμόρφωση και εξειδίκευση όλων των κατηγοριών και βαθμών του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας. Η Αστυνομική Ακαδημία συγκροτείται από το Επιτελείο και τις εξής Υπηρεσίες : Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας Σχολή Αστυφυλάκων Ελληνικής Αστυνομίας Σχολή Μετεκπαίδευσης Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας Σχολή Εθνικής Ασφάλειας Ισχύουσα Νομοθεσία Ν. 2226/94 «Εισαγωγή Εκπαίδευση και Μετεκπαίδευση στις Σχολές Αστυνομικής Ακαδημίας» Π.Δ. 4/94 «Εισαγωγή στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων με το σύστημα των Γενικών Εξετάσεων» Υ.Α. 6500/1/61-γ-1995 «Κατατακτήριες εξετάσεις για την εισαγωγή στη Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας» Υ.Α. 6500/2/6-δ-1995 «Βασική Στρατιωτική Εκπαίδευση κατατασσόμενων στις Αστυνομικές Σχολές» 36

37 Π.Δ. 585/85 «Κανονισμός Εκπαίδευσης Προσωπικού Υ.Δ. Τάξης» Π.Δ. 319/95 «Οργανισμός Σχολής Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας» Π.Δ. 352/95 «Οργανισμός Σχολής Αστυφυλάκων» Π.Δ. 190/96 «Οργανισμός Σχολής Μετεκπαίδευσης Επιμόρφωσης» Π.Δ. 380/96 «Οργανισμός Σχολής Εθνικής Ασφάλειας» Υ.Α. 7002/12/1-στ-1999 «Εκπαίδευση Ειδικών Φρουρών» Υ.Α. 6999/3/ «Συμπληρωματική εκπαίδευση Ειδικών Φρουρών και Συνοριακών Φυλάκων που εντάσσονται στο αστυνομικό προσωπικό» Υ.Α. 7001/12/782-μβ-1998 «Εκπαίδευση Συνοριακών Φυλάκων» Π.Δ. 84/08 «Προσόντα Κριτήρια και Διαδικασία Πρόσληψης Συνοριακών Φυλάκων» Π.Δ 14/2001 «Οργάνωση Υπηρεσιών Ελληνικής Αστυνομίας Άρθρο 18 Αστυνομική Ακαδημία» Π.Δ. 82/2006 «Προϋποθέσεις, δικαιολογητικά, εξεταζόμενα μαθήματα και διαδικασία προαγωγικών εξετάσεων για την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων Αρχιφυλάκων γενικών καθηκόντων» Κ.Υ.Α. 6999/3/2-στ'-2010 «Βασική Εκπαίδευση κατατασσόμενων στις Αστυνομικές Σχολές» Ν 4249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Π.Σ. και της Γ.Γ.Π.Π. και άλλες διατάξεις» Άρθρα 38, 40 «Αναβάθμιση - αναδιοργάνωση της Αστυνομικής Ακαδημίας» Π.Δ. 178/2014 «Οργάνωση Υπηρεσιών Ελληνικής Αστυνομίας» Βαθμίδα Εκπαίδευσης Η Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας είναι ισότιμη με τα Ιδρύματα και τις Σχολές του Πανεπιστημιακού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως αυτή ορίζεται από τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις και τις αντίστοιχες παραγωγικές Σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και 37

38 παρέχει ισότιμη εκπαίδευση και χορηγεί ισότιμα πτυχία, προς εκείνα που χορηγούνται από τα Ιδρύματα και τις Σχολές αυτές. Διάρκεια Φοίτησης Η φοίτηση στη Σχολή διαρκεί οκτώ (8) εξάμηνα και χωρίζεται σε τέσσερα (4) εκπαιδευτικά έτη, ενώ διακρίνεται σε θεωρητική και πρακτική, ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα. Διάρθρωση της Αστυνομικής Ακαδημίας Τα εκπαιδευτικά όργανα της Αστυνομικής Ακαδημίας είναι: α. Τo Εκπαιδευτικό Συμβούλιο, το οποίο συγκροτείται από το διοικητή της Αστυνομικής Ακαδημίας, ως πρόεδρο και τον υποδιοικητή αυτής, το διοικητή της οικείας Σχολής, το διευθυντή της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρωπίνων Πόρων του Επιτελείου Ελληνικής Αστυνομίας και τον Διευθυντή Σπουδών, καθώς και έναν εκπρόσωπο του διδακτικού προσωπικού της οικείας Σχολής. β. Ο Διευθυντής Σπουδών κάθε Σχολής, ο οποίος επιλέγεται από το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο της προηγούμενης παραγράφου, μεταξύ του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) της χώρας που διδάσκει στην Αστυνομική Ακαδημία. Εισαγωγή στην Αστυνομική Ακαδημία Η εισαγωγή των υποψηφίων σπουδαστών στη Σχολή πραγματοποιείται από το 1995 με το σύστημα των Πανελλήνιων Εξετάσεων σε ποσοστό 86%. Επιπλέον από το ακαδημαϊκό έτος και εφεξής, από τον αριθμό των δοκίμων που εισάγονται, ποσοστό μέχρι 10% συνολικά καλύπτεται από τις παρακάτω ειδικές κατηγορίες υποψηφίων, με βάση τη σειρά επιτυχίας τους στο διαγωνισμό: α. πολύτεκνοι και τέκνα τους, β. τέκνα αναπήρων και θυμάτων πολέμου, καθώς και τέκνα αναπήρων ή θυμάτων εν ενεργεία ή εν συντάξει αστυνομικού προσωπικού ειρηνικής περιόδου, γ. τέκνα αναγνωρισμένων σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία ως αγωνιστών της εθνικής αντίστασης, 38

39 δ. τέκνα ή εν χηρεία σύζυγοι αστυνομικού προσωπικού που έχασε τη ζωή του κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας ή εξαιτίας της υπηρεσίας, ε. ένα τέκνο Ελλήνων πολιτών που έχασαν τη ζωή τους ή έχουν ανικανότητα σε ποσοστό τουλάχιστον 67% συνεπεία τρομοκρατικής πράξης. Από το ακαδημαϊκό έτος και εφεξής, από τον αριθμό των δοκίμων που εισάγονται στην οικεία Σχολή, ποσοστό μέχρι 4% συνολικά καλύπτεται από γονείς τριών τέκνων και τέκνα τους με βάση τη σειρά επιτυχίας τους στο διαγωνισμό. Τέλος στη Σχολή Αξιωματικών της αστυνομίας εισάγονται κατ' έτος και καθ' υπέρβαση μέχρι δέκα (10) Αστυφύλακες, Αρχιφύλακες και Ανθυπαστυνόμοι, πτυχιούχοι Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ύστερα από κατατακτήριες εξετάσεις που διενεργούνται από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Οι υποψήφιοι πριν την επιλογή τους από το Υπουργείο Παιδείας, υποβάλλονται σε προκαταρκτικές εξετάσεις, οι οποίες συνίστανται σε ψυχοτεχνική δοκιμασία, υγειονομικές εξετάσεις και αθλητικές δοκιμασίες. Οι υποψήφιοι που δεν κρίνονται ικανοί σε κάποια από τις προκαταρκτικές δοκιμασίες, δεν έχουν δικαίωμα επιλογής για τη Σχολή Αξιωματικών. Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το διδακτικό προσωπικό των Παραγωγικών Σχολών καθώς και των Σχολών Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης της Αστυνομικής Ακαδημίας, απαρτίζεται από καθηγητές Πανεπιστημίων, ειδικούς επιστήμονες και Αξιωματικούς. Το διδακτικό προσωπικό της Σχολής Αξιωματικών αποτελείται από Καθηγητές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Δικαστές και Εισαγγελείς, Νομικούς και άλλους Ειδικούς Επιστήμονες, καθώς και αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας ή άλλων Σωμάτων με επαγγελματική εμπειρία και κατάρτιση πάνω σε θέματα αστυνομικού ενδιαφέροντος ή ευρύτερα θέματα, όπως η πολιτική προστασία. Προσόντα Διδακτικού Προσωπικού: Για τη διδασκαλία, στην Αστυνομική Ακαδημία, μαθήματος του οποίου το γνωστικό αντικείμενο διδάσκεται σε Α.Ε.Ι., απαιτείται η κατοχή διδακτορικού τίτλου σπουδών στο ίδιο ή σε συναφές αντικείμενο και μόνον εφόσον δεν υπάρχει 39

40 υποψήφιος καθηγητής για το μάθημα αυτό επιτρέπεται η διδασκαλία του από καθηγητή κάτοχο μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών σε συναφές αντικείμενο. Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Το πρόγραμμα σπουδών, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα του παραρτήματος, αποτελεί μέλημα και ευθύνη του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου της Σχολής Αξιωματικών. Το Συμβούλιο συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα για την αξιολόγηση και τη βελτίωση του προγράμματος. Στη διδασκόμενη ύλη συμπεριλαμβάνονται ακαδημαϊκά μαθήματα συναφή με αυτά Πανεπιστημιακών Σχολών, ειδικότερα επαγγελματικά, καθώς και πρακτικών αστυνομικών εφαρμογών. Οι πρωτοετείς δόκιμοι Υπαστυνόμοι με την παρουσίασή τους στη Σχολή υφίστανται την προβλεπόμενη βασική εκπαίδευση, η οποία διακρίνεται σε κύρια και περιοδική. Μετά την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης δίνουν τον προβλεπόμενο όρκο σε επίσημη τελετή και ακολουθεί η εφαρμογή του τακτικού προγράμματος θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης. Οι δόκιμοι Υπαστυνόμοι κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, εκπαιδεύονται επίσης σε θέματα Οπλοτεχνικής-Σκοποβολής για την ορθή χρήση των όπλων. Η εκπαίδευση στη χρήση των όπλων γίνεται τόσο υπό συνθήκες πραγματικών καταστάσεων, όσο και υπό συνθήκες προσομοίωσης με ειδικά μηχανήματα. Η αποτυχία στο μάθημα της Οπλοτεχνικής-Σκοποβολής συνιστά λόγο αποβολής του δοκίμου από τη Σχολή Αξιωματικών, όπως συμβαίνει σε πολλές Αστυνομικές Ακαδημίες άλλων χωρών. Οι Δόκιμοι υποχρεούνται να παρακολουθούν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, μια ξένη γλώσσα (αγγλικά ή γαλλικά). Δυνατότητα υλοποίησης μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών Από τη Σχολή Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας μπορεί, στο πλαίσιο εκπλήρωσης της αποστολής της, να οργανώνονται και να υλοποιούνται, αυτοδυνάμως ή σε συνεργασία με Α.Ε.Ι. της χώρας ή ανάλογου επιπέδου εκπαιδευτικά ιδρύματα άλλων χωρών, προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών και να απονέμονται αντίστοιχοι τίτλοι σπουδών. Οικονομικοί πόροι και διαχείριση των κονδυλίων χρηματοδότησης της βασικής έρευνας 40

41 Πόροι της Αστυνομικής Ακαδημίας είναι,: α. η ετήσια κρατική επιχορήγηση, που εγγράφεται στον προϋπολογισμό εξόδων του ΕΦ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ», β. οι πρόσοδοι από τη μίσθωση ή κατ άλλον τρόπο αξιοποίηση περιουσιακών της στοιχείων, γ. τα έσοδα από τη συμμετοχή της σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης, δ. οι κάθε είδους εισφορές, επιχορηγήσεις, δωρεές, κληρονομιές, κληροδοσίες και πόροι συναφείς προς το σκοπό και την αποστολή της. Η περίπτωση της Σχολής Ανθυποπυραγών (Πυροσβεστική Ακαδημία) Σκοπός Η Πυροσβεστική Ακαδημία έχει ως αποστολή την εκπαίδευση και την κατάρτιση στα γενικά και ειδικά Πυροσβεστικά καθήκοντα, τόσο των ιδιωτών που κατατάσσονται στο Πυροσβεστικό Σώμα, όσο και των Αξιωματικών, Πυρονόμων, Υπαξιωματικών και Πυροσβεστών που βρίσκονται εν ενεργεία, για να γίνουν ικανοί στην εκπλήρωση των καθηκόντων και υποχρεώσεών τους. Η Πυροσβεστική Ακαδημία διαρθρώνεται στις ακόλουθες Σχολές: 1. Σχολή Πυροσβεστών 2. Σχολή Αρχιπυροσβεστών 3. Σχολή Ανθυποπυραγών 4. Σχολή Επιμόρφωσης και Μετεκπαίδευσης 5. Σχολή Ξένων Γλωσσών Εξέλιξη: Οι εξερχόμενοι της Σχολής Ανθυποπυραγών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και ονομαζόμενοι Ανθυποπυραγοί Γενικών Υπηρεσιών εξελίσσονται μέχρι τον βαθμό του Αντιστράτηγου - Αρχηγού. Βαθμίδα Εκπαίδευσης 41

42 Η Σχολή Ανθυποπυραγών είναι ισότιμη με τις Σχολές της τριτοβάθμιας Εκπαιδευτικής βαθμίδας. Διάρκεια Φοίτησης Οι σπουδές στη Σχολή Ανθυποπυραγών διαρκούν τέσσερα (4) έτη και οργανώνονται σε ακαδημαϊκά εξάμηνα. (8 εξάμηνα). Στο πρώτο έτος γίνεται πρακτική εκπαίδευση στις υπηρεσίες. Στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο έτος γίνεται θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση στη Σχολή. Το εκπαιδευτικό έτος αρχίζει την 15η Σεπτεμβρίου και λήγει την 15η Ιουνίου. Εισαγωγή στην Πυροσβεστική Ακαδημία Η εισαγωγή φοιτητών στη Σχολή Ανθυποπυραγών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας γίνεται κατά 65% με το σύστημα των απολυτηρίων εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 9 και 11 του άρθρου 1 του ν. 2525/1997 (Α 188) και του π.δ. 60/2006 (Α 65), όπως ισχύουν. Ενώ από τον αριθμό των εισακτέων που καθορίζεται για τη Σχολή Ανθυποπυραγών ποσοστό 15% προέρχεται υποχρεωτικά από πυροσβέστες, υπαρχιπυροσβέστες, αρχιπυροσβέστες και πυρονόμους, ηλικίας μέχρι 35 ετών, με εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 73, 74 και 75 του π.δ. 174/1983, όπως ισχύουν, πριν από τη συμμετοχή τους στο σύστημα των απολυτηρίων εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο. Τέλος από τον αριθμό των θέσεων που προκηρύσσονται για εισαγωγή στη Σχολή Ανθυποπυραγών ποσοστό 20% καλύπτεται από πτυχιούχους Ανωτάτων Εκπαιδευτικών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων των Σχολών ή Τμημάτων πυρομηχανικών, Χημικών Μηχανικών, Ναυπηγών του ΕΜΠ ή ισότιμης σχολής, Χημικών και πτυχιούχων πληροφορικής (όπως αναφέρονται στο άρθρο 1 του π.δ. 365/1990 (Α 144), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 παρ. 1 του π.δ. 239/1997), ύστερα από κατατακτήριες εξετάσεις που διενεργούνται από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, εφόσον συγκεντρώνουν τα απαραίτητα προσόντα. 42

43 Με το άρθρο 69 του ν.4249/2014 «Αναβάθμιση της Πυροσβεστικής Ακαδημίας-Εθνική Σχολή Πολιτικής Προστασίας (Ε.Σ.ΠΟ.Π)» διαμορφώνεται ένα νέο σύστημα εισαγωγής στη Σχολή Ανθυποπυραγών. Έτσι, στο Μηχανογραφικό του 2016 υπάρχουν δύο σχολές Πυροσβεστικής: Η σχολή Ανθυποπυργαγών και Η σχολή Πυροσβεστών Οι παραπάνω δύο σχολές ανήκουν στον 1ο, 2ο και 5ο Επιστημονικό Πεδίο. Η θέση του Νόμου σε εφαρμογή από το ακαδημαϊκό έτος παρέχει τη δυνατότητα υποψηφιότητας εισαγωγής σε: Α) ιδιώτες που συμμετέχουν στο σύστημα των απολυτηρίων εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 9 και 11 του άρθρου 1 του ν. 2525/1997 (Α' 188) και του π.δ. 60/2006 (Α' 65), όπως ισχύουν. Β) Πυροσβέστες, Υπαρχιπυροσβέστες, Αρχιπυροσβέστες και Πυρονόμοι, ηλικίας μέχρι 35 ετών, με εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 73, 74 και 75 του π.δ. 174/1983, όπως ισχύουν, πριν από τη συμμετοχή τους στο σύστημα των απολυτηρίων εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο. Γ) Πτυχιούχους Ανωτάτων Εκπαιδευτικών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων των Σχολών ή Τμημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 1 του π.δ. 365/1990 (Α' 144), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 παρ. 1 του π.δ. 239/1997, ύστερα από κατατακτήριες εξετάσεις που διενεργούνται από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, εφόσον συγκεντρώνουν και τα λοιπά προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις προσόντα. Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το διδακτικό προσωπικό της Σχολής Ανθυποπυραγών αποτελείται από διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας, Ιδιώτες Επιστήμονες, Αξιωματικούς του Στρατού, Αστυνομίας και Πυροσβεστικού Σώματος, Ανώτατοι Δημόσιοι Υπάλληλοι, Δικαστικοί Λειτουργοί καθώς και συνταξιούχοι υπάλληλοι του Π.Σ. Πρόγραμμα Εκπαίδευσης 43

44 Το πρόγραμμα της Σχολής Ανθυποπυραγών, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα του παραρτήματος, καταρτίζεται από την Πυροσβεστική Ακαδημία Γραφείο Μελετών Εκπαίδευσης, σύμφωνα με το Π.Δ. 174/83, όπως αυτό τροποποιήθηκε μεταγενέστερα και ισχύει σήμερα, τις οδηγίες και κατευθύνσεις της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος, εγκρίνεται από τον Αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος και καθορίζει: 1. Τα Γενικά Θέματα: κατευθυντήριες γραμμές και βασικά στοιχεία που αφορούν την εκπαίδευση των σπουδαστών κλπ. 2. Το Αναλυτικό Πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει: a. το διάγραμμα προγραμματισμού εκπαίδευσης b. το χρονοδιάγραμμα c. την κατανομή των ωρών διδασκαλίας κατά μάθημα d. τα εκπαιδευτικά ταξίδια επισκέψεις κλπ. Διδασκόμενα Μαθήματα στη Σχολή Ανθυποπυραγών Κατά την διάρκεια των σπουδών του ο Δόκιμος Ανθυποπυραγός πέρα από την ακαδημαϊκή μόρφωση που του παρέχεται στην Πυροσβεστική Ακαδημία, εκπαιδεύεται περαιτέρω στο πυροσβεστικό επάγγελμα από τη θέση του δόκιμου Αξιωματικού: Με εκτέλεση Υπηρεσίας σε Πυροσβεστικούς Σταθμούς Αθήνας και Πειραιώς τόσο κατά την διάρκεια του Ακαδημαϊκού έτους, όσο και κατά την θερινή περίοδο. Με την συμμετοχή σε Πυροσβεστικές Ασκήσεις που διοργανώνονται από την Πυροσβεστική Ακαδημία και το Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος. Με την συμμετοχή του σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες-ασκήσεις (απεγλωβισμοίδιασώσεις) που διοργανώνονται σε συνεργασία με το διδακτικό προσωπικό της Ακαδημίας. Στις εγκαταστάσεις της Πυροσβεστικής Ακαδημίας λειτουργεί Πρότυπος Πυροσβεστικός Σταθμός όπου οι δόκιμοι Ανθυποπυραγοί έχουν την δυνατότητα να εκπαιδευτούν σε θέματα λειτουργίας και διοικητικής υποστήριξης ενός Πυροσβεστικού Σταθμού. 44

45 Η Σχολή Αρχιπυροσβεστών Με το άρθρο 69 του ν.4249/2014 «Αναβάθμιση της Πυροσβεστικής Ακαδημίας-Εθνική Σχολή Πολιτικής Προστασίας (Ε.Σ.ΠΟ.Π)» επανακαθορίζονται η διαδικασία εισαγωγής, ο χρόνος φοίτησης στη Σχολή Αρχιπυροσβεστών, καθώς και η βαθμολογική εξέλιξη των αποφοίτων της. Ειδικότερα: Η Σχολή Αρχιπυροσβεστών ανήκει στην ανώτερη βαθμίδα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά από την κείμενη νομοθεσία, παρέχοντας ισότιμη εκπαίδευση και χορηγώντας ισότιμα πτυχία με τις αντίστοιχες μεταδευτεροβάθμιες σχολές. Στη Σχολή Αρχιπυροσβεστών εισάγονται με εξετάσεις απόφοιτοι της Σχολής Πυροσβεστών που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον τέσσερα (4) έτη στο βαθμό του Πυροσβέστη. Η φοίτηση στη Σχολή Αρχιπυροσβεστών διαρκεί εννέα (9) μήνες. Η διαδικασία, η εξεταστέα ύλη και ο αριθμός των προκηρυσσόμενων θέσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Οι απόφοιτοι της Σχολής Αρχιπυροσβεστών ονομάζονται Αρχιπυροσβέστες Παραγωγικής Σχολής και δύνανται να εξελίσσονται βαθμολογικά μέχρι και το βαθμό του Αντιπυράρχου, μετά από προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. 45

46 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η Ναυτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα 46

47 Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) είναι δημόσιες σχολές της ανωτέρας βαθμίδας που υπάγονται διοικητικά στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και επιβλέπονται από την Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής. Είναι οι κύριοι φορείς εκπαίδευσης των στελεχών εμπορικού ναυτικού στην Ελλάδα και διακρίνονται σε Σχολές Πλοιάρχων και Σχολές Μηχανικών. Οι Α.Ε.Ν στο σύνολό τους είναι δέκα και λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας όπως παρουσιάζονται κατωτέρω: 1. Ασπρόπυργος - ΑΕΝ Ασπροπύργου - Πλοιάρχων/Μηχανικών 2. Νέα Μηχανιώνα - ΑΕΝ Μακεδονίας - Πλοιάρχων/Μηχανικών 3. Πρέβεζα - ΑΕΝ Ηπείρου - Πλοιάρχων 4. Κύμη - ΑΕΝ Κύμης - Πλοιάρχων 5. Αργοστόλι - ΑΕΝ Ιονίων Νήσων - Πλοιάρχων 6. Χίος - ΑΕΝ Χίου - Μηχανικών 7. Ύδρα -ΑΕΝ Ύδρας - Πλοιάρχων 8. Οινούσσες - ΑΕΝ Οινουσσών - Πλοιάρχων 9. Σύρος - ΑΕΝ Σύρου - Πλοιάρχων 10. Χανιά - ΑΕΝ Κρήτης - Πλοιάρχων/Μηχανικών Σκοπός Οι ΑΕΝ έχουν ως αποστολή α) Τη δημιουργία αξιωματικών του εμπορικού ναυτικού πλήρως καταρτισμένων με ολοκληρωμένη θεωρητική και πρακτική γνώση του αντικειμένου, καθώς και την εξειδίκευση αυτών, βασισμένη σε οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της ναυτιλίας, β)τη συνεργασία μεταξύ τους και με άλλα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και του εξωτερικού, καθώς και με φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, για την επίτευξη του σκοπού τους. γ) Τη συμμετοχή τους σε προγράμματα εφαρμογής και ανάπτυξης της ναυτικής τεχνολογίας, της διοίκησης και της εκμετάλλευσης του πλοίου Βαθμίδα Εκπαίδευσης Οι ΑΕΝ ανήκουν στην Ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα. 47

48 Διάρθρωση Διοίκηση & Όργανα Κάθε ΑΕΝ που ιδρύθηκε αποτελείται κατά περίπτωση από σχολή Πλοιάρχων ή Μηχανικών ή και τα δύο. Τα μέλη των ΑΕΝ διακρίνονται σε τακτικά και έκτακτα ως εξής: α) Τακτικά είναι τα μέλη του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Π.), του Διοικητικού Προσωπικού (Δ.Π.), του Ειδικού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.), του Ειδικού Τεχνικού Προσωπικού (Ε.Τ.Π.) και οι σπουδαστές. β) Έκτακτα μέλη είναι το Έκτακτο Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ε.Ε.Π.) και το Διοικητικό Προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Τα όργανα διοίκησης των ΑΕΝ είναι το Συμβούλιο ΑΕΝ, ο Διοικητής και ο Υποδιοικητής. Το Συμβούλιο ΑΕΝ απαρτίζεται από το Διοικητή, ως πρόεδρο, τον Υποδιοικητή, το Διευθυντή και Αναπληρωτή Διευθυντή από κάθε Σχολή, έναν εκπρόσωπο του τακτικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΠ) από κάθε Σχολή, έναν εκπρόσωπο των σπουδαστών από κάθε Σχολή και έναν εκπρόσωπο του ΔΠ της ΑΕΝ. Κάθε μία από τις δέκα σχολές διοικείται από τα όργανα της Σχολής. Όργανα της σχολής: Τα όργανα διοίκησης της κάθε Σχολής είναι το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο, ο Διευθυντής και ο Αναπληρωτής Διευθυντής. Διάρκεια Φοίτησης Η διάρκεια σπουδών στις ΑΕΝ είναι οκτώ εξάμηνα και περιλαμβάνει έξι εξάμηνα θεωρητικής διδασκαλίας και δύο εξάμηνα εν πλω πρακτικής άσκησης. Κύκλοι Σπουδών και Πιστωτικές Μονάδες Το διδακτικό έργο περιλαμβάνει έναν κύκλο σπουδών ο οποίος κατανέμεται σε εξαμηνιαία μαθήματα και περιλαμβάνει: α) Θεωρητική διδασκαλία μαθημάτων συνολικής διάρκειας έξι (6) εξαμήνων. β) Πρακτικές, φροντιστηριακές ή εργαστηριακές ασκήσεις ή ασκήσεις σε χώρους εργασίας, που αποσκοπούν στην εμπέδωση και εφαρμογή της θεωρίας και την απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων, γ) Πρακτική άσκηση επί πλοίου διάρκειας δύο (2) εξαμήνων. 48

49 δ) Σεμινάρια, επισκέψεις σε παραγωγικές εγκαταστάσεις και άλλες ανάλογες δραστηριότητές. ε) Πτυχιακές εργασίες. Δεν προβλέπεται όμως μηχανισμός απόδοσης πιστωτικών μονάδων για την ολοκλήρωση των σπουδών. Επιπλέον το περιεχόμενο των σπουδών καθορίζεται κεντρικά με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εμπορικής Ναυτιλίας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Σ.Ν.Ε.. Το περιεχόμενο σπουδών περιλαμβάνει τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις απαιτήσεις του αντίστοιχου επαγγέλματος και της πιθανής εξέλιξής του. Τα διδασκόμενα μαθήματα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού, μετά από εισήγηση του ΣΝΕ..Οι σπουδές καταλήγουν σε απόκτηση πτυχίου που δίνει τη δυνατότητα απόκτησης διπλώματος εμπορικού ναυτικού Γ' τάξεως. Τρόποι Εισαγωγής Η πλειοψηφία των υποψηφίων εισάγονται στις ΑΕΝ με το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων, ωστόσο ποσοστό εξ αυτών εισάγονται μέσω Προκήρυξης του υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής. Οι Προϋποθέσεις εισαγωγής στις Ακαδημίες είναι: Κατοχή Απολυτηρίου Γενικού Λυκείου εσωτερικού ή εξωτερικού, ή Ναυτικού Λυκείου ή Β' Κύκλου Σπουδών ΤΕΕ. Ελληνική Ιθαγένεια. Μη υπέρβαση του 27ου έτος της ηλικίας. Καλή σωματική υγεία και γνώσεις κολύμβησης. Έλλειψη νομικών κωλυμάτων. Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το κύριο διδακτικό έργο των Α.Ε.Ν. ασκείται από το Ε.Π., το οποίο ανήκει σε μία από τις βαθμίδες: α) καθηγητή Α.Ε.Ν.,β) αναπληρωτή καθηγητή Α.Ε.Ν., γ) επίκουρου καθηγητή Α.Ε.Ν. και δ) καθηγητή εφαρμογών Α.Ε.Ν. 49

50 Προσόντα εκλογής του Διδακτικού Προσωπικού Τα προσόντα που απαιτούνται για την εκλογή σε θέση βαθμίδας Ε.Π. των Α.Ε.Ν. προσομοιάζουν αυτά των ΑΕΙ και είναι τα ακόλουθα: Α. Καθηγητής Ναυτικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα ναυτικής σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 2) Αναγνωρισμένος διδακτορικός ή μεταπτυχιακός τίτλος σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Δίπλωμα Εμπορικού Ναυτικού Α τάξης. 4) Διετής πραγματική θαλάσσια υπηρεσία μετά την απόκτηση του διπλώματος Α τάξης Εμπορικού Ναυτικού. 5) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και της αγγλικής ναυτικής ορολογίας. Καθηγητής Γενικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα Α.Ε.Ι. ή ισότιμο ιδρύματος της αλλοδαπής. 2) Αναγνωρισμένος διδακτορικός τίτλος σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. 4) Επτά τουλάχιστον έτη επαγγελματικής δραστηριότητας από τη λήψη του τίτλου σπουδών σχετικής με το αντικείμενο διδασκαλίας ή με το επιστημονικό επίπεδο και το γνωστικό αντικείμενο της θέσης που προκηρύσσεται. Η ανωτέρω επαγγελματική δραστηριότητα μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι τρία έτη αυτοδύναμη διδασκαλία, στην οποία συμπεριλαμβάνεται τεκμηριωμένη συμβολή στη διαμόρφωση δύο τουλάχιστον μαθημάτων. Η διδασκαλία αυτή πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί στο γνωστικό αντικείμενο του τομέα, μετά την απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος και σε Πανεπιστήμια ή T.E.I, ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού. 5) Πρωτότυπες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους, από τις οποίες ένας αριθμός πρέπει να είναι αυτοδύναμος, ή πρωτότυπες επιστημονικές μονογραφίες, 50

51 πέρα από το διδακτορικό τίτλο. Ένα μέρος των δημοσιεύσεων αυτών μπορεί, κατά την κρίση του εκλεκτορικού σώματος, να αντικατασταθεί με διεθνές. Β. Αναπληρωτής καθηγητής Ναυτικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα ναυτικής σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 2) Αναγνωρισμένος διδακτορικός ή μεταπτυχιακός τίτλος σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Δίπλωμα Εμπορικού Ναυτικού Α τάξης. 4) Ενός έτους πραγματική θαλάσσια υπηρεσία μετά την απόκτηση του διπλώματος Α τάξης σε καθήκοντα πλοιάρχου. 5) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και της αγγλικής ναυτικής ορολογίας. Γενικών και τεχνικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα Α.Ε.Ι. ή ισότιμο ιδρύματος της αλλοδαπής. 2) Αναγνωρισμένος διδακτορικός τίτλος σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Πέντε τουλάχιστον έτη επαγγελματικής δραστηριότητας σχετικής με το αντικείμενο διδασκαλίας ή, αναλόγως με τη φύση της θέσης που προκηρύσσεται, ισόχρονη εργασία σε αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα ή συμμετοχή με αμοιβή σε οργανωμένα ερευνητικά προγράμματα ή συνδυασμός των ανωτέρω δραστηριοτήτων, τίτλου στο αντικείμενο διδασκαλίας, σε Πανεπιστήμια ή T.E.I, ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού. 4) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. 5) Πρωτότυπες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους. Γ. Επίκουρος καθηγητής: (α) Ναυτικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα ναυτικής σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 2) Δίπλωμα Εμπορικού Ναυτικού Α τάξης. 51

52 3) Πραγματική θαλάσσια υπηρεσία τουλάχιστον ενός έτους, μετά την απόκτηση του διπλώματος Α τάξης σε καθήκοντα πλοιάρχου ή μηχανικού ή ραδιοτηλεγραφητή με δίπλωμα Α τάξης Εμπορικού Ναυτικού. 4) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και της αγγλικής ναυτικής ορολογίας. 5) Συνεκτιμάται η πιστοποιημένη γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή. (β) Γενικών και τεχνικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα A.E.I, ή ισότιμο ιδρύματος του εξωτερικού. 2) Αναγνωρισμένος διδακτορικός τίτλος σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. 4) Τέσσερα έτη τουλάχιστον επαγγελματικής δραστηριότητας σχετικής με το αντικείμενο διδασκαλίας ή, αναλόγως με τη φύση της θέσης που προκηρύσσεται, ισόχρονη εργασία σε αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα ή συμμετοχή με αμοιβή σε οργανωμένα ερευνητικά προγράμματα ή συνδυασμός σε Πανεπιστήμια ή T.E.I, ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού. 5) Συναφή προς το αντικείμενο της θέσης που προκηρύσσεται επιστημονική δραστηριότητα σχεδιασμού και εκτέλεσης ερευνητικών έργων, η οποία αποδεικνύεται από τρεις τουλάχιστον πρωτότυπες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους. Δ. Καθηγητής εφαρμογών: (α) Ναυτικών μαθημάτων: 1) Πτυχίο ή δίπλωμα ναυτικής σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 2) Δίπλωμα Εμπορικού Ναυτικού Α ή Β τάξης. 3) Πραγματική θαλάσσια υπηρεσία τουλάχιστον ενός έτους μετά την απόκτηση του Διπλώματος Β τάξης. 4) Καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και της αγγλικής ναυτικής ορολογίας. (β) Γενικών και τεχνικών μαθημάτων: 52

53 1) Πτυχίο ή δίπλωμα Α.Ε.Ι. ή T.E.I, ή ισότιμο ιδρύματος του εξωτερικού. 2) Αναγνωρισμένος τίτλος μεταπτυχιακών σπουδών σε συναφές γνωστικό αντικείμενο με τη θέση που προκηρύσσεται. 3) Καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας. 4) Πέντε έτη τουλάχιστον επαγγελματικής δραστηριότητας σχετικής με το αντικείμενο διδασκαλίας ή, αναλόγως με τη φύση της θέσης που προκηρύσσεται, ισόχρονη εργασία σε αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα ή συμμετοχή με αμοιβή σε οργανωμένα ερευνητικά προγράμματα ή συνδυασμός των ανωτέρω δραστηριοτήτων, αντίστοιχων, σε κάθε περίπτωση, με το επιστημονικό επίπεδο και το γνωστικό αντικείμενο της θέσης που προκηρύσσεται. Η ανωτέρω επαγγελματική δραστηριότητα μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι δύο έτη αυτοδύναμη διδασκαλία στο γνωστικό αντικείμενο της σχολής σε Πανεπιστήμια ή T.E.I, ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού. 5) Συναφή προς το αντικείμενο της θέσης που προκηρύσσεται επιστημονική δραστηριότητα σχεδιασμού και εκτέλεσης ερευνητικών έργων. Δυνατότητα Υλοποίησης Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Στο άρθρο 2 του ν.3450 προβλέπεται ότι οι ΑΕΝ μπορούν να συμπράξουν από κοινού με τα Πανεπιστήμια, για τη διοργάνωση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) και τη διεξαγωγή έρευνας σε τομείς ενδιαφέροντος της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας. Η παραπάνω δυνατότητα όμως δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τους σπουδαστές των ΑΕΝ δεδομένου ότι οι σπουδές στις ΑΕΝ καταλήγουν σε απόκτηση πτυχίου που δίνει τη δυνατότητα απόκτησης διπλώματος εμπορικού ναυτικού Γ' τάξεως ενώ σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν.3450 μόνο τα διπλώματα Εμπορικού Ναυτικού Α τάξης είναι ισότιμα των διπλωμάτων ΤΕΙ. Διοργάνωση σπουδών σε ξένη γλώσσα Οι ΑΕΝ δεν έχουν τη δυνατότητα να διδάσκουν προγράμματα σπουδών, εν όλω ή εν μέρει, κατ εξαίρεση, σε ξένη γλώσσα. Πόροι των ΑΕΝ και διαχείριση των κονδυλίων χρηματοδότησης της βασικής έρευνας (ΕΛΚΕ) 53

54 Δεν προβλέπεται ως τώρα η δυνατότητα χρηματοδότησης των ΑΕΝ από οποιαδήποτε πηγή που σχετίζεται με την επιστημονική έρευνα, την ανάπτυξη και την επιστημονική μελέτη μέσω π.χ. Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ). Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού Στα Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ), οι εκπαιδευόμενοι έχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης οργανωμένων κύκλων σπουδών και ειδικών τμημάτων επιμόρφωσης που είναι απαραίτητα από την ισχύουσα εθνική νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα, για την άσκηση του ναυτικού επαγγέλματος. Η Επιμόρφωση στα ΚΕΣΕΝ περιλαμβάνει θεωρητική και πρακτική διδασκαλία τόσο για την επαγγελματική κατάρτιση προς απόκτηση Διπλωμάτων Πλοιάρχων και Μηχανικών Α και Β τάξης όσο και επιμόρφωση στελεχών Ε.Ν διαφορετικών ειδικοτήτων. Η διαδικασία εκπαίδευσης στα ΚΕΣΕΝ συνδυάζει τη θεωρητική διδασκαλία με σύνθετες πρακτικές εφαρμογές που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα του ναυτικού επαγγέλματος (case studies). Στα ΚΕΣΕΝ εκτός των καθορισμένων κύκλων σπουδών και κατά τη διάρκεια όλου του Εκπαιδευτικού έτους, μπορεί να διοργανώνονται διαλέξεις και σεμινάρια σε θέματα σύγχρονης τεχνολογίας. Κύκλοι Σπουδών Τμήμα Πλοιάρχων Α τάξης: Ένας (01) κύκλος σπουδών που διαρκεί 98 ώρες υποχρεωτικής παρακολούθησης. Τμήμα Πλοιάρχων Β τάξης: Τρεις (03) κύκλοι σπουδών έκαστος των οποίων διαρκεί 203 ώρες υποχρεωτικής παρακολούθησης. Τμήμα Μηχανικών Α τάξης: Ένας (01) κύκλος σπουδών που διαρκεί 112 ώρες υποχρεωτικής παρακολούθησης. Τμήμα Μηχανικών Β τάξης: Τρεις (03) κύκλοι σπουδών έκαστος των οποίων διαρκεί 245 ώρες υποχρεωτικής παρακολούθησης. Τμήματα ειδικής εκπαίδευσης Μερικά από τα τμήματα ειδικής εκπαίδευσης περιλαμβάνουν: Καθορισμός ελαχίστων προτύπων ικανότητας στην προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Πετρελαιοφόρα A-V/1-1-2 ADVANCED OIL TANKER SAFETY Καθορισμός ελαχίστων προτύπων ικανότητας στην προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Δεξαμενόπλοια μεταφοράς χημικών προϊόντων A-V/1-1-3 ADVANCED CHEMICAL TANKER SAFETY Καθορισμός ελαχίστων προτύπων ικανότητας στην προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Υγραεριοφόρα A-V/1-2-2 ADVANCED LIQUEFIED GAS TANKER SAFETY 54

55 Τμήμα ειδικής εκπαίδευσης στον προσομοιωτή μηχανοστασίου (ENGINE SIMULATOR) και στα ηλεκτρικά πνευματικά συστήματα ελέγχου Ειδικό σχολείο προσομοιωτού χειρισμών πλοίου & ομάδα εργασίας γέφυρας & διαχείριση πόρων γέφυρας / SHIP HANDLING SIMULATOR - BRIDGE TEAM MANAGEMENT (ΒΤΜ) BRIDGE RESOURCE MANAGEMENT (BRM) Τμήμα εκπαίδευσης σε θέματα ιατρικής μέριμνας (MEDICAL CARE) Τμήμα βασικής εκπαίδευσης στην ασφάλεια πετρελαιοφόρων, χημικών, μικτού τύπου και υγραεριοφόρων δεξαμενοπλοίων A-V/1-1-1 & A-V/1-2-1 BASIC TANKER - CHEMICAL & LIQUEFIED SAFETY Ειδικό τμήμα εκπαίδευσης επιβατηγών πλοίων Εξασφάλισης συνεχούς ικανότητας και εκσυγχρονισμού των γνώσεων Αξιωματικών Ε.Ν. (καταστρώματος, μηχανής και ραδιοεπικοινωνιών) Ειδικό σχολείο αξιωματικού ασφάλειας πλοίου / SHIP SECURITY OFFICER (SSO) A-VI/5 Ειδικό σχολείο εκπαίδευσης ασφάλειας πλοίου για ναυτικούς με ανάθεση καθηκόντων ασφάλειας SECURITY TRAINING FOR SEAFARERS WITH DESIGNATED SECURITY DUTIES A- VI/6 Ειδικό σχολείο εκπαίδευσης και ενημέρωσης για όλους τους ναυτικούς στην ασφάλεια του πλοίου διεθνής κώδικας ασφάλειας πλοίων & λιμενικών εγκαταστάσεων / INTERNATIONAL SHIP & PORT FACILITY SECURITY CODE (ISPS CODE) IMO STCW A-VI/6-1 Εκπαίδευση και αξιολόγηση στην επιχειρησιακή χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων παρουσίασης χάρτη και πληροφοριών (ECDIS/ELECTRONIC CHART DISPLAY & INFORMATION SYSTEM) STCW 2010 SECTION A-I/12 & B-I/12 (36-66) Προσαρμογή γνώσεων Πλοιάρχων - Μηχανικών Α, Β, Γ Τάξης Δικαίωμα παρακολούθησης Για την εγγραφή υποψηφίων σε κύκλους σπουδών απαιτείται θαλάσσια υπηρεσία, όπως παρακάτω: α. Υποψήφιοι Πλοίαρχοι και Μηχανικοί Α τάξης Ε.Ν. έχουν δικαίωμα εγγραφής και φοίτησης σε έναν κύκλο σπουδών, εφόσον έχουν συμπληρώσει το σύνολο της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας για την απόκτηση του αντιστοίχου διπλώματος, όπως αυτή προβλέπεται από τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις. β. Υποψήφιοι Πλοίαρχοι και Μηχανικοί Β τάξης Ε.Ν., κατά την πρώτη φοίτησή τους στο ΚΕΣΕΝ, εγγράφονται σε έναν κύκλο σπουδών. Οι υποψήφιοι αυτοί έχουν δικαίωμα εγγραφής και φοίτησης σε αυτό τον κύκλο Σπουδών, εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας για την απόκτηση του αντίστοιχου διπλώματος, όπως αυτή προβλέπεται από τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις. Δικαίωμα εγγραφής σε επόμενο κύκλο σπουδών έχουν αυτοί, που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον τα δύο τρίτα (2/3) της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας 55

56 και στον τελευταίο κύκλο σπουδών αυτοί που έχουν συμπληρώσει τη συνολική απαιτούμενη θαλάσσια υπηρεσία και κρίθηκαν ικανοί κατά την υγειονομική εξέταση. γ. Στο τμήμα Χειριστών Γενικής Χρήσης GMDSS (G.O.C.) του ΚΕΣΕΝ/ΡΗ-ΡΕ εγγράφονται και φοιτούν κάτοχοι διπλώματος Πλοιάρχου πάσης τάξης. δ. Στο ειδικό τμήμα Χειριστών Γενικής Χρήσης GMDSS (G.O.C.) εγγράφονται και φοιτούν οι απόφοιτοι ΑΕΝ/Πλοιάρχων εναλλασσομένης εκπαίδευσης. ε. Στο τμήμα Χειριστών Μικρής Εμβέλειας εντός περιοχών Α1 (SRC) εγγράφονται και φοιτούν: υποψήφιοι και κάτοχοι άδειας χειριστού πηδαλιούχου, κάτοχοι επαγγελματικής άδειας αλιείας, με βεβαίωση της οικείας Λιμενικής Αρχής, με τα στοιχεία του επαγγελματικού αλιευτικού σκάφους του οποίου ασκούν τη διακυβέρνηση, κυβερνήτες οι οποίοι στερούνται Πιστοποιητικού ROC, ναύκληροι που ασκούν διακυβέρνηση σκαφών για τα οποία προβλέπεται πτυχίο Χειριστών Μικρής Εμβέλειας GMDSS. δ. Στο τμήμα Χειριστών Περιορισμένης Χρήσης GMDSS (R.O.C) εγγράφονται και φοιτούν υποψήφιοι και κάτοχοι πτυχίων Κυβερνητών Α -Β -Γ τάξης, Κυβερνητών ρυμουλκών και Τουριστικών Θαλαμηγών, καθώς επίσης και υποψήφιοι κάτοχοι πτυχίου ειδικού Κυβερνήτη. Όργανα Διοίκησης Συμβούλιο ΚΕΣΕΝ Έργο του Συμβουλίου του ΚΕΣΕΝ είναι ο συντονισμός των αποφάσεων των Εκπαιδευτικών Συμβουλίων κάθε ειδικότητας, ώστε αυτές να εντάσσονται σε ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας του ΚΕΣΕΝ. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο προσδιορίζει τις ανάγκες του Κέντρου σε Εκπαιδευτικό προσωπικό, τον αναγκαίο εξοπλισμό και γενικά τη λήψη κάθε είδους μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία του ΚΕΣΕΝ. Επίσης, το Συμβούλιο εισηγείται προς το Διοικητή για την εκτέλεση έργων εντός του ΚΕΣΕΝ. Πρόεδρος του Συμβουλίου του ΚΕΣΕΝ είναι ο Διοικητής του ΚΕΣΕΝ. Η λειτουργία κάθε ΚΕΣΕΝ είναι κάτω από την άμεση εποπτεία του Διοικητή, που είναι Ανώτερος ή Ανώτατος Αξιωματικός του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, ο οποίος ασκεί τα καθήκοντά του στο πλαίσιο των κειμένων διατάξεων και των Αποφάσεων του Υπουργού και προΐσταται των Υπηρεσιών και του Προσωπικού του ΚΕΣΕΝ. Μέλη του Συμβουλίου είναι ο Υποδιοικητής, οι Διευθυντές Σπουδών οι Αναπληρωτές Διευθυντές Σπουδών και ένας εκπρόσωπος των Καθηγητών από κάθε ειδικότητα. Εκπαιδευτικό Συμβούλιο - Διεύθυνση Σπουδών Στη Διεύθυνση Σπουδών κάθε ειδικότητας λειτουργεί Εκπαιδευτικό Συμβούλιο που είναι το αρμόδιο όργανο για θέματα εκπαίδευσης της Διεύθυνσης. Ειδικότερα, εισηγείται για: την προκήρυξη θέσεων Εκπαιδευτικού Προσωπικού των ΚΕΣΕΝ σχετικά με τα κατάλληλα διδακτικά βοηθήματα και τις τροποποιήσεις που ενδείκνυνται στη διδακτέα ύλη 56

57 την προμήθεια εποπτικών μέσων και οργάνων διδασκαλίας που είναι αναγκαία τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης καθώς και κάθε άλλο μέτρο που αποσκοπεί στην επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων. 57

58 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης στην Ευρώπη 58

59 Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στο πεδίο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (VET), στο πεδίο της Ναυτικής Εκπαίδευσης, ρυθμίζεται από τη Διεθνή Σύμβαση STCW του Διεθνή Οργανισμού Ναυσιπλοΐας (IMO). Η Σύμβαση έχει ως στόχο τον καθορισμό παγκόσμιων προτύπων και προδιαγραφών σχετικά με την ναυτική εκπαίδευση, καθώς και τον καθορισμό των προσόντων των αξιωματικών φυλακής. Παρά τη διεθνή σύμβαση STCW, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των διαφορετικών χωρών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σχετικά με το περιεχόμενο και τη δομή της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΜET). Το γεγονός ότι δεν υπάρχει ένα κοινό σύστημα Ναυτικής Εκπαίδευσης, έχει οδηγήσει σε σημαντικές αποκλίσεις στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα σε εθνικό επίπεδο, σε επίπεδο εκπαιδευτικού ιδρύματος, αλλά και στα διαφορετικά συστήματα πιστοποίησης ναυτικών τα οποία εφαρμόζονται από μεμονωμένα κράτη μέλη της ΙΜΟ. Η κατάρτιση, σε ορισμένα κράτη, υπερβαίνει τις απαιτήσεις της STCW ενώ σε άλλα μετά βίας πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές. Έτσι, σήμερα υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα σπουδών (curricula) σε ιδρύματα IMO ανά τον κόσμο ενώ ταυτόχρονα υπάρχει έλλειψη ενιαίων συστημάτων διαπίστευσης των προγραμμάτων σπουδών των ιδρυμάτων ΜΕΤ. Επίσης υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι αρμόδιων φορέων οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την Ναυτική Εκπαίδευση σε εθνικό επίπεδο και το καθορισμό των οργανωτικών δομών μεταξύ των συστημάτων MET και των εθνικών συστημάτων εκπαίδευσης. Οι διακρατικές συστάσεις και οι κανονισμοί που απορρέουν από διαφορετικές πηγές, δεν αφήνουν το ναυτικό πεδίο σε ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση. Το ECVET (European Credit System for Vocational Education and Training) θέτει ένα γενικό πλαίσιο ειδικών απαιτήσεων στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Σκοπός του είναι η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Ακαδημαϊκών Μονάδων για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ECVET) ώστε να διευκολυνθεί η μεταφορά, η αναγνώριση και η συσσώρευση των αξιολογημένων μαθησιακών αποτελεσμάτων, τα οποία επιτεύχθηκαν σε τυπικά, μη τυπικά ή άτυπα πλαίσια από άτομα τα οποία επιδιώκουν να αποκτήσουν ένα επαγγελματικό προσόν. Συστήματα Πιστοποίησης 59

60 Η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (European Qualification Framework - EQF) αφορά σχεδόν όλα τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά πεδία, καθώς και τα Ιδρύματα Ναυτικής Εκπαίδευσης. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός European Maritime Safety Agency (EMSA) παρουσιάζει σημαντική προσπάθεια σχετικά με την επίτευξη κοινών προτύπων για την ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση ώστε να εξασφαλιστεί η αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών των αρμοδιοτήτων φορέων εκπαίδευσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Είναι κατανοητό ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα κοινά αποδεκτό σύστημα διαπίστευσης για το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης και κατάρτισης από τα ακαδημαϊκά και τα επαγγελματικά προγράμματα. Τα προγράμματα της ΕΕ που σχετίζονται με το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης και κατάρτιση, όπως για παράδειγμα το UniMET (Unification of Maritime Education and Training) θεωρούνται ένα κατάλληλο εργαλείο για την υποστήριξη δημιουργίας ενός συστήματος πιστοποίησης που παρέχει ένα από κοινού ένα συμφωνηθέν αξιόπιστο, συμβατό και ολοκληρωμένο πρότυπο ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το εύρος των Προγραμμάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης που εξετάστηκαν στο πλαίσιο του παραδοτέου, περιλαμβάνει τόσο την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (VET), όσο και την Ανώτατη Εκπαίδευση (HE), που αφορούν κυρίως σπουδές επιχειρησιακού επιπέδου Ναυτικής Εκπαίδευσης επιπέδων 4-5 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (EQF) και σπουδές διαχειριστικού επιπέδου επιπέδων 6-7 του EQF. Λόγω των μεταρρυθμίσεων της Bologna, τα εθνικά συστήματα ΗΕ έχουν πολλά περισσότερα κοινά απ ότι τα συστήματα VET. Τα ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης βασίζονται σε μονάδες (modules) και χρησιμοποιούν το σύστημα ECTS. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης εντός του εθνικού πλαισίου εκπαίδευσης Τα προγράμματα ναυτικής εκπαίδευσης πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις της ΙΜΟ STCW, συμπεριλαμβανομένων όλων των υποχρεωτικών μαθημάτων ασφάλειας/βοήθειας (όπως η πυρόσβεση), καθώς επίσης μια σειρά μαθημάτων όπως η Διαχείριση Ναυτικών Πόρων (MRM) και η Διαχείριση Πόρων Μηχανοστασίου (ERM). Τα προγράμματα Ναυτικής Εκπαίδευσης ανάλογα με τη χώρα, είτε περιλαμβάνουν πιστοποίηση επαγγελματικής επάρκειας IMO είτε παρέχεται η δυνατότητα από τους φοιτητές/σπουδαστές επιλογής του φορέα πιστοποίησης κατά την 60

61 ολοκλήρωση των σπουδών τους. Οι σπουδές επιχειρησιακού επιπέδου περιλαμβάνουν το πιστοποιητικό STCW Α-ΙΙ/1 αξιωματικού φυλακής γέφυρας και το πιστοποιητικό Α-ΙΙΙ/1 αξιωματικού μηχανικού βάρδιας. Οι διαχειριστικού επιπέδου σπουδές περιλαμβάνουν το πιστοποιητικό του ΙΜΟ, Α-ΙΙ/2 των πλοιάρχων και υποπλοιάρχων ή το πιστοποιητικό A-III/2 αξιωματικών φυλακής μηχανής. Στην Ευρώπη υπάρχουν τρεις προσεγγίσεις αναφορικά με την Ναυτική Εκπαίδευση & Κατάρτιση από δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης (VET): 1. Τυποποιημένα προγράμματα σπουδών: Όλοι οι σπουδαστές εκπαιδεύονται στο ίδιο πρόγραμμα κατάρτισης ανά ειδικότητα, με ολιστικές εξετάσεις στο τέλος. Αυτή η προσέγγιση είναι κυρίαρχη σε κεντροευρωπαϊκές χώρες με συστήματα εκπαίδευσης βασισμένα σε δομές κυρίως δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως η Γαλλία ή η Πολωνία. 2. Σπονδυλωτές (Modularized) προσεγγίσεις: Το περιεχόμενο όλων των προγραμμάτων εκπαίδευσης διαμορφώνεται σε μονάδες (Module). Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα κατάρτισης είναι ελεύθερο να σχεδιάσει το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, επιλέγοντας τις μονάδες που μπορεί να παρέχει (ελέγχεται από τις εθνικές αρχές). Οι μονάδες αξιολογούνται χωριστά. Αυτή η προσέγγιση είναι κυρίαρχη στις αγγλοσαξονικές χώρες. 3. Εσωτερικής ευελιξίας: Τα προγράμματα σπουδών είναι τυποποιημένα ως προς το περιεχόμενο, αλλά όχι ως προς τη διάρκειά τους. Η προσέγγιση αυτή είναι κυρίαρχη σε συστήματα VET που βασίζονται στη μαθητεία, όπως η Γερμανία, για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των επιχειρήσεων (τυποποιημένα προγράμματα σπουδών επιβαρύνουν οικονομικά και τις ναυτιλιακές εταιρείες). Τα προγράμματα αυτά σέβονται τις ιδιαίτερες επαγγελματικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων αλλά απαιτούν στο τέλος ολιστικές εξετάσεις. 61

62 Η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου (UK) Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα από τα πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, μαζί με την Πολωνία, τη Γαλλία, την Κροατία και την Ιταλία, στα οποία έχουν εκδοθεί τα περισσότερα CoC. Επίσης, το Ηνωμένο Βασίλειο, βρίσκεται ανάμεσά στα έξι κράτη μέλη, μαζί με την Πολωνία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία και την Ισπανία, που αντιπροσωπεύουν το 58,06% του συνολικού αριθμού των πλοιάρχων και αξιωματικών που κατέχουν έγκυρα CoC. Η ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση παρέχεται στο Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και πάνω από 250 χρόνια. Το 1892, το Ναυτικό Κολέγιο του Λίβερπουλ άρχισε να εκπαιδεύει Αξιωματικούς καταστρώματος θέτοντας το θεμέλιο της ναυτικής εκπαίδευσης στο σημερινό τμήμα John Moores του Liverpool University. Άλλα ναυτικά κολέγια και πανεπιστήμια στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν παρόμοιες αρχές, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί από τα αντίστοιχα ιδρύματα κατάρτισης των 19ου και 20ου αιώνα. Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Ο τομέας της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο αναπτύχθηκε ανεξάρτητα από τον κεντρικό έλεγχο της κυβέρνησης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εκπαιδευτική πολιτική στο Ηνωμένο Βασίλειο διαφέρει από την Σκωτία σε αρκετούς τομείς. Σύμφωνα με το μητρώο επαγγελματικών προσόντων (Office of Qualifications and Examinations Regulation - Ofqual), στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν σήμερα περίπου Επαγγελματικά / Τεχνικά προσόντα που διατίθενται σήμερα στους μαθητές σε όλη την Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Τα προσόντα παρέχονται είτε μέσω της κλασσικής «διδασκαλίας μαθημάτων» είτε μέσω της «μαθητείας - πρακτικής» - ανάλογα με τις απαιτήσεις των κολλεγίων / σχολών. Τα επαγγελματικά προσόντα πιστοποιούνται από πάνω από 160 οργανισμούς σε όλη τη Βρετανία συμπεριλαμβανομένου: Φορέων απονομής τίτλων: City & Guilds Pearson / BTEC 62

63 Φιλανθρωπικών Οργανώσεων: VTCT (Vocational Training Charitable Trust) NOCN - National Open College Network Professional Φορείς βιομηχανίας: CIM (Chartered Institute of Credit Management) ΑΑΤ (Association of Λογιστικής Τεχνικών) Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κάθε σχολείο (κρατικό ή μη) μπορεί να επιλέξει να προσφέρει επιπλέον τεχνικά ή επαγγελματικά προσόντα στους μαθητές του, παράλληλα με τα παραδοσιακά ακαδημαϊκά θέματα (κατά αναλογία με τα ΕΠΑΛ στην Ελλάδα). Κολέγια Γενικής Επιμόρφωσης Τα Κολέγια Γενικής Επιμόρφωσης της Βρετανίας προσφέρουν ένα μίγμα ακαδημαϊκών και επαγγελματικών / τεχνικών μαθημάτων. Τα επαγγελματικά προσόντα των μαθητών προσφέρονται είτε μέσω της «κλασσικής διδασκαλίας» είτε μέσω της μαθητείας (πρακτικής) και μπορεί να καλύψουν οποιοδήποτε εκπαιδευτικό επίπεδο μεταξύ 1-8 και έως 420 πιστωτικών μονάδων. Πανεπιστημιακά Τεχνικά Κολλέγια (UTC) Τα UTC έχουν σχεδιαστεί ώστε να καλύψουν τις ηλικίες ετών. Κάθε UTC επικεντρώνεται ειδικά σε ένα τεχνικό ή εξειδικευμένο τομέα, π.χ. Μηχανική, Βιομηχανία Τεχνολογία, Σχεδιασμό Προϊόντων, Ψηφιακές Τεχνολογίες κ.α. Οι μαθητές μελετούν, για να αποκτήσουν τα πιστοποιημένα επαγγελματικά τους προσόντα, σε ειδικό χώρο των κολεγίων, παράλληλα με τα ακαδημαϊκά τους μαθήματα (π.χ. Μαθηματικά, Αγγλικά). Όλα τα τεχνικά και επαγγελματικά προσόντα που προσφέρονται από τα UTC πρέπει να καταχωρηθούν στο μητρώο επαγγελματικών προσόντων (Ofqual). Πανεπιστήμια 63

64 Τα παραδοσιακά Πανεπιστήμια εκτός από τα ακαδημαϊκά προσόντα, αντιστοιχούν το πτυχίο και σε επαγγελματικά προσόντα, προκειμένου να προσθέσουν επιπλέον αξία. Τα Προπτυχιακά προγράμματα χωρίζονται ανά έτος έτσι ώστε ένας φοιτητής: μετά το 1 ο έτος λαμβάνει ένα Ανώτερο Εθνικό Πιστοποιητικό (επίπεδο 4), μετά από δύο χρόνια λαμβάνει ένα Higher National Diploma (HND, Επίπεδο 5) και μετά την πλήρη φοίτηση (3 χρόνια) λαμβάνει ένα Πτυχίο (BA/BSc, Επίπεδο 6). Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Σήμερα, η Ναυτιλιακή Εκπαίδευση και Κατάρτιση στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι χωρισμένη μεταξύ των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (higher education - HE) και των ιδρυμάτων που προσφέρουν περαιτέρω εκπαίδευση (further education FE). Ναυτικά Πανεπιστήμια: Εκτός από τις Ναυτικές Ακαδημίες, στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν κάποια πανεπιστήμια που περιλαμβάνουν ναυτικά τμήματα ή παρέχουν τουλάχιστον ένα πτυχίο στο τομέα θαλάσσιας ναυσιπλοΐας και διαχείρισης, ενώ υπάρχουν πολλά περισσότερα πανεπιστήμια που προσφέρουν πτυχία μηχανικών εμπορικού ναυτικού. Ναυτικές Ακαδημίες και Κέντρα Εκπαίδευσης: Οι Ναυτικές Ακαδημίες στο Ηνωμένο Βασίλειο παράγουν Αξιωματικούς Εμπορικού Ναυτικού. Στις Ακαδημίες διδάσκονται προγράμματα για Δόκιμους Αξιωματικούς, προγράμματα EDH (Efficient Deck Han) και εκπαιδευτικά προγράμματα για καπετάνιους και αρχιμηχανικούς. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η MCA (Maritime and Coastguard Agency) ελέγχει τα προγράμματα σπουδών και ενημερώνει τις επιτροπές του IAMI (International Association of Maritime Institute). Οι θεωρητικές γνώσεις των CoC αποκτώνται στο πλαίσιο ενός HND (Higher National Diploma). Οι ειδικές γνώσεις, όπως οι δεξιότητες Ναυαγοσωστικής, οι Πρώτες Βοήθειες παρέχεται εκτός του πλαισίου αυτού, με τη μορφή σύντομων μαθημάτων. Τυπικά προγράμματα σπουδών 64

65 Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης στη Μεγάλη Βρετανία, ακολουθεί το ίδιο μοντέλο με τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα της επικράτειας, και επιπλέον πληροί τις απαιτήσεις του ΙΜΟ STCW, συμπεριλαμβανομένων όλων των υποχρεωτικών μαθημάτων και εκπαιδεύσεων αναφορικά με θέματα ασφάλειας καθώς και των βοηθητικών μαθημάτων (όπως πυροπροστασία, MRM / ERM, μαθήματα πλοήγησης, Arpa, Ραντάρ, AIS, ECDIS, NARAS και Efficient Deck Hand - EDH) που απαιτούνται για να γίνει κάποιος αξιωματικός καταστρώματος. Επιπλέον, υπάρχει η απαίτηση ολοκλήρωσης του NVQ (National Vocational Qualification) επιπέδου 2 και 3 ή αντίστοιχα του SVQ (Scottish Vocational Qualification). Δόκιμοι Μηχανικοί: Το περιεχόμενο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος επιπέδου EQF 5 σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο πεδίο του Μηχανικού Εμπορικού Ναυτικού, περιλαμβάνει κατά το πρώτο διάστημα, μαθήματα όπως μαθηματικά, ηλεκτρολογία, μαθήματα ηλεκτρονικής, διαχείρισης μηχανής, όργανα ελέγχου, θερμοδυναμική, αρχές θαλάσσιας μηχανικής και κατάρτιση εντός εργαστηρίου. Το δεύτερο έτος περιλαμβάνει μελέτη πρόωσης, μηχανολογικό σχέδιο, μηχανικής, σταθερότητας πλοίων, διαχείριση κατασκευαστικών πόρων και μελέτη της νομοθεσίας. Η εκπαιδευτική διαδικασία δίνει έμφαση σε πραγματικά σενάρια και συμπληρώνεται με εκπαίδευση σε πραγματικές συνθήκες. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους (και πρόσθετη αξιολόγηση σε θέματα ασφάλειας), οι σπουδαστές είναι σε θέση να αποκτήσουν τα επαγγελματικά δικαιώματα των STCW III / 1 και STCW III / 2. Δόκιμοι Αξιωματικοί Καταστρώματος: Το περιεχόμενο ενός τυπικού προγράμματος σπουδών (EQF επίπεδο 5) δοκίμων Αξιωματικών καταστρώματος κατά το πρώτο έτος σπουδών περιλαμβάνει μαθήματα πλοήγησης, εργασιών διαχείρισης φορτίου, εργασιών εντός λιμένος, μετεωρολογία, θέματα ναυτιλίας και διαχείρισης. Το δεύτερο έτος περιλαμβάνει μελέτες σχετικά με το προγραμματισμό ταξιδιών, το ναυτικό δίκαιο, το δίκαιο επιχειρήσεων, τη διαχείριση, βασικές αρχές λειτουργίας πλοίου, σταθερότητα φορτίου. Τα ακαδημαϊκά μαθήματα, πρωτίστως βασίζονται στη παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη και υποστηρίζονται από πρακτική εξάσκηση εν πλω. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε όσους αξιωματικούς επιθυμούν να ενισχύσουν την καριέρα τους, προσφέρονται κύκλοι μαθημάτων που οδηγούν στην απόκτηση πανεπιστημιακού πτυχίου 65

66 (Bachelor) ή Μεταπτυχιακού (Master) στο ναυτιλιακό κλάδο (σε τομείς όπως η νομοθεσία, η διαχείριση πόρων, το διεθνές εμπόριο, η ασφάλεια). Έχουν έτσι την ευκαιρία να αναπτύξουν τα ακαδημαϊκά τους προσόντα και τις δεξιότητες ώστε να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά σύμφωνα και με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις του κλάδου της ναυτιλίας, ώς αξιωματικοί ή διευθυντές στη ξηρά. Εκπαίδευση εντός πλοίου Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο δόκιμος κατά τη θαλάσσια υπηρεσία-εκπαίδευση, ακολουθεί τις οδηγίες που δίνονται και συμπληρώνει το βιβλίο εκπαίδευσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις της STCW και του Merchant Navy Training Board - MNTB. Οι απαιτήσεις του MNTB είναι πιο απαιτητικές από ότι τα άλλα διαθέσιμα βιβλία θαλάσσιας κατάρτισης όπως το ISF. Όλες οι απαιτούμενες εργασίες επί του σκάφους πρέπει να υπογράφονται από τον υπεύθυνο κατάρτισης επί του σκάφους και στη συνέχεια να αξιολογούνται από ειδικό. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης με τις απαιτήσεις της STCW και των Ευρωπαϊκών προτύπων Έχουν γίνει προσπάθειες από τα κολέγια και τα πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και εξωτερικούς φορείς, όπως οι BTEC / Edexcel / Pearson, MNTB και MCA να γεφυρώσουν τα διάφορα συστήματα ναυτικής εκπαίδευσης. Επίσης πραγματοποιήθηκε προσπάθεια από την ΕΕ για την εναρμόνιση της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (σχέδιο UNIMET) σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ καθώς και στην Τουρκία. Σε γενικές γραμμές όλα τα προγράμματα Ναυτικής Εκπαίδευσης συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις ΙΜΟ/ STCW. Το σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου, εφαρμόζει σύστημα πιστωτικών μονάδων παρόμοιο με το ECVET. Επίσης στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί συνήθη πρακτική η ανταλλαγή φοιτητών / δοκίμων. Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Σε εθνικό επίπεδο, τα προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που προσφέρονται από τα κολέγια και πανεπιστήμια αποτελούν ευθύνη του Συμβουλίου Χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης (HEFC) για την Αγγλία ή τη Σκωτία, κατά περίπτωση. Η ευθύνη αφορά μόνο τα 66

67 ακαδημαϊκά μαθήματα - προγράμματα. Την ευθύνη για το Πιστοποιητικό Ικανότητας (CoC) και το Πιστοποιητικό Αξιωματικού Πλοίου (OOW) έχει ο Οργανισμός Ακτοφυλακής του Ηνωμένου Βασιλείου (MCA). Ο MCA οργανώνει τις απαραίτητες προφορικές και γραπτές εξετάσεις. Πριν λάβουν μέρος στις προφορικές εξετάσεις του MCA, όλοι οι υποψήφιοι πρέπει να λάβουν την NoE (ανακοίνωση επιλεξιμότητας) από τον Οργανισμό, η οποία απαιτεί την επιτυχή ολοκλήρωση όλων των υποχρεωτικών και βοηθητικών μαθημάτων καθώς και των μαθημάτων ασφαλείας (όπως η πυρόσβεση, ERM, BRM). Επίσης απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρων όλων των υποχρεωτικών μαθημάτων του ΙΜΟ. Χρηματοδότηση Στο Ηνωμένο Βασίλειο η «SMarT» (Support for maritime training) υποστηρίζει τα μαθήματα που εγκρίθηκαν από τον MCA και το Merchant Navy Training Board (MNTB) για την εκπαίδευση των αξιωματικών. Η χρηματοδότηση SMarT, είναι ένα σύστημα στήριξης που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση, προκειμένου να διευκολυνθεί η κατάρτιση των δόκιμων αξιωματικών εμπορικού ναυτικού ώστε να εξασφαλιστεί η επαρκή προσφορά του Ηνωμένου Βασιλείου στη ναυτιλιακή τεχνογνωσία, ώστε αυτή να ανταποκριθεί στις μελλοντικές οικονομικές και στρατηγικές απαιτήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Επί του παρόντος, το σύστημα καλύπτει το 36% του κόστους της κατάρτισης ενός δοκίμου στο επίπεδο «πρώτο πιστοποιητικό». 67

68 Η περίπτωση της Γερμανίας Η Γερμανία, μαζί με την Κύπρο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Δανία, τη Φινλανδία και τη Μάλτα είναι οι χώρες με την πλειοψηφία στελεχών Πλοιάρχων (Α Αξιωματικών καταστρώματος) και Αρχιμηχανικών. Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το Γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα στηρίζεται στους εξής βασικούς πυλώνες: Initial Vocational Education and Training (IVET): Περιλαμβάνει τη μαθητεία στο Γυμνάσιο (Realschule, Hauptschule), το οποίο έπεται της Αρχικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Continuous Vocational Education and Training CVET: Αποτελεί ένα ισχυρό και πανεθνικά αναγνωρισμένο σύστημα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Higher Education (HE): Περιλαμβάνει την κλασική Πανεπιστημιακή εκπαίδευση με δίπλωμα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο (Abitur), ακολουθούμενο από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Γερμανίας διαφέρει από χώρες όπως η Ελλάδα ή η Γαλλία, όπου τα επαγγελματικά διπλώματα και τα διπλώματα Πανεπιστημίων Θετικών Επιστημών αποτελούν τις βασικές δομές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση. Στη Γερμανία, η αντίστοιχη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν συνδυάζεται συνήθως με την είσοδο σε κάποιο πανεπιστήμιο. Αντίθετα στην πορεία της σταδιοδρομίας τα επαγγελματικά προσόντα που προσφέρονται από τη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εκπαίδευση (Handicraft) ή τα διπλώματα Τεχνικών Βιομηχανικού Τομέα είναι, από την άποψη του μισθολογικού επιπέδου, στο επίπεδο EQF level 6 και συγκρίσιμα με πτυχία επιπέδου πανεπιστημίων άλλων χωρών. Στη Γερμανία υπάρχουν συνολικά 344 Επαγγελματικά Περιγράμματα επιπέδου EQF level 4 (IVET): 250 περιγράμματα στο επίπεδο του EQF 4 / διάρκειας 3 ετών (36 μήνες), 68

69 54 περιγράμματα στο επίπεδο του EQF 4 / διάρκειας 42 μηνών, 38 περιγράμματα στο επίπεδο του EQF 3 / διάρκεια 24 μήνες και 2 περιγράμματα σε επίπεδο του EQF 3 / διάρκεια 18 μήνες. Για την απόκτηση των επαγγελματικών προσόντων-δικαιωμάτων απαιτείται τόσο η φοίτηση στις σχολές και η επιτυχής ολοκλήρωση εξετάσεων όσο και η μαθητεία (πρακτική εξάσκηση) σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Η μαθητεία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε σε ιδιωτικές εταιρείες που έχουν το κατάλληλο περιβάλλον για την ολοκλήρωση της πρακτικής του σπουδαστή (π.χ. εργοστάσια, εργαστήρια κ.λπ.), είτε σε κάποιο οργανωμένο ιδιωτικό ή κρατικό εργαστήριο. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Α. Σχολές βαθμίδας IVET (EQF level 4) Σε αυτό το επίπεδο σχολών, ανήκουν 3-ετή προγράμματα μηχανικού πλοίων "Schiffsmechanikerbrief", σε συνεργασία με περίπου 100 ναυτιλιακές εταιρείες με στόχο την πρόσληψη περίπου 200 μαθητευόμενων το χρόνο και με τα 2/3 του χρόνου εκπαίδευσης τους εν πλώ. Συνήθως, τα επαγγελματικά δικαιώματα στη Γερμανία ρυθμίζονται από το νόμο περί Επαγγελματικής Κατάρτισης (BBiG), ωστόσο τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους Μηχανικούς Εμπορικού Ναυτικού ρυθμίζονται από ένα επιπλέον νομοθετικό πλαίσιο, το Sea-Vocational Training Act- See-BAV. Η επιβολή επιπλέων ρυθμίσεων οφείλεται στο γεγονός ότι οι μαθητευόμενοι περνούν τον περισσότερο χρόνο εκτός γερμανικού εδάφους. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα περιλαμβάνουν τα πιστοποιητικά ΙΜΟ Αξιωματικού φυλακής γέφυρας (τμήμα Α-ΙΙ / 1 του STCW) και Αξιωματικού φυλακής μηχανής (τμήμα Α-ΙΙΙ / 1 της STCW). Β. Σχολές βαθμίδας CVET (EQF level 5 / 6) Σχετικά με τα επίπεδα 5 και 6 του EQF στη Γερμανία παρέχονται τα εξής εκπαιδευτικά προγράμματα: 69

70 «Nautischer Wachoffizier» (Techniker) διάρκειας 1 έτους «Schiffsoffizier» (Staatlich geprüfter Techniker) διάρκειας 1 έτους Διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Technisches Befähigungszeugnisnach» Για να παρακολουθήσει κάποιος ένα από τα παραπάνω εκπαιδευτικά προγράμματα απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Schiffsmechaniker). Γ: Σχολές πανεπιστημιακής βαθμίδας (HE) Τα προγράμματα που παρέχονται σε αυτή τη βαθμίδα είναι: Το Internationaler Studiengang Ship Management B.Sc. στο επίπεδο EQF 6 διάρκειας 3,4, ή 5 έτη. Απαιτείται το αρχικό δίπλωμα εισόδου σε σχολές πανεπιστημιακού επιπέδου καθώς και η ολοκλήρωση της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης -Schiffsmechaniker (ή ισότιμο προσόν) ή 6 μήνες θαλάσσιας εμπειρίας. Το Schiffsbetriebstechnik B.Sc. στο επίπεδο EQF 6 διάρκειας 3 ή 4 ετών Απαιτείται το αρχικό δίπλωμα εισόδου σε σχολές πανεπιστημιακού επιπέδου καθώς και η ολοκλήρωση της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης -Schiffsmechaniker (ή ισότιμο προσόν) Το Nautik B.Sc. στο επίπεδο του EQF 6 / διάρκεια 3 ή 4 ετών Απαιτείται το αρχικό δίπλωμα εισόδου σε σχολές πανεπιστημιακού επιπέδου καθώς και η ολοκλήρωση της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης -Schiffsmechaniker (ή ισότιμο προσόν) διάρκειας 3 ετών. Το Ship Operation Engineering B.Sc. στο επίπεδο του EQF 6 / διάρκειας 3 ή 4 ετών Απαιτείται το αρχικό δίπλωμα εισόδου σε σχολές πανεπιστημιακού επιπέδου καθώς και η ολοκλήρωση της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης -Schiffsmechaniker (ή ισότιμο προσόν) διάρκειας 3 ετών. Η Ναυτική Εκπαίδευση σε Ανώτατο Επίπεδο (HE) βασίζεται στο σύστημα πιστωτικών μονάδων ECTS. Η ελάχιστη διάρκεια είναι 4 έτη και περιλαμβάνει 2 εξάμηνα εν πλω εκπαίδευσης. Κάθε ένα 70

71 έτος ισούται με 60 μονάδες ECTS. Επίσης και το πρακτικό μέρος της εκπαίδευσης (εξάμηνα επί του σκάφους) πιστοποιούνται με το σύστημα ECTS. Εκπαίδευση εντός πλοίου Η εν πλω εκπαίδευση εποπτεύεται από τον υπεύθυνο φορέα για τη Θαλάσσια Επαγγελματική Κατάρτιση (Berufsbildungsstelle Seeschifffahrte). Σύμφωνα με τους κανονισμούς του φορέα, σε κάθε πλοίο που πραγματοποιείται εκπαίδευση πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο γερμανόφωνοι εκπαιδευτές, ένας εκ των οποίων θα πρέπει να είναι μηχανικός πλοίου, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση των δοκίμων. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Οι φορείς εκπαίδευσης τόσο σε επίπεδο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης όσο και σε πανεπιστημιακό επίπεδο είναι έχουν ενσωματώσει τις απαιτήσεις της STCW στα προγράμματα σπουδών τους. Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Το Πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου (επιπέδου Bachelor) περιλαμβάνει την άδεια STCW σε επιχειρησιακό επίπεδο. Με την ολοκλήρωση επιπλέον 2 ετών εν πλω προϋπηρεσίας, ο αξιωματικός λαμβάνει τον βαθμό πλοιάρχου χωρίς κάποια πρόσθετη εξέταση. 71

72 Η περίπτωση της Ιταλίας Η Ιταλία είναι ένα από τα πέντε κράτη μέλη της ΕΕ στο οποίο έχουν εκδοθεί τα περισσότερα πιστοποιητικά CoC ενώ ταυτόχρονα τοποθετείται ανάμεσά στα έξι κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν το 58,06% του συνολικού αριθμού των πλοιάρχων και αξιωματικών που κατέχουν έγκυρα πιστοποιητικά CoC. Είναι επίσης ένα από τα επτά κράτη μέλη που παράγουν την πλειοψηφία των Αρχιμηχανικών. Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Η Ιταλία αποτελεί παράδειγμα παροχής τυποποιημένων προγραμμάτων σπουδών. Διαθέτει ένα σύστημα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το οποίο αποτελείται από έναν κύκλο πέντε ετών (απευθύνεται σε ηλικιακές ομάδες ετών), με την επαγγελματική εκπαίδευση να αρχίζει στα πρώτα στάδια του συστήματος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα δύο πρώτα χρόνια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι γενικά, ενώ τα υπόλοιπα τρία έτη, το τελευταίο ιδίως, είναι προσανατολισμένα στη βαθιά γνώση του εκάστοτε επαγγελματικού τομέα, καθώς και στην απόκτηση των απαραίτητων δεξιοτήτων που εφαρμόζονται στον εργασιακό χώρο. Η εκπαιδευτική προσέγγιση «εκμάθηση επί τω έργω» εφαρμόζεται ευρέως. Η επαγγελματική κατάρτιση στην Ιταλία χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στην επαγγελματική κατάρτιση που προσφέρει παροχή κυρίως πρακτικών δεξιοτήτων σε τεχνικούς κλάδους και στην κατάρτιση που παρέχει πρακτικές δεξιότητες, αλλά και βαθύτερη θεωρητική γνώση σε οικονομικούς και τεχνολογικούς τομείς. Το Υπουργείο Παιδείας της Ιταλίας ορίζει τις δεξιότητες που πρέπει να αποκτηθούν κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (εθνικές κατευθυντήριες γραμμές), αλλά κάθε σχολείο είναι μερικώς ελεύθερο να καθορίσει τη δική του εκπαιδευτική πορεία σε σχέση με τις γνώσεις και τις δεξιότητες (τοπικά προγράμματα σπουδών). Η δευτεροβάθμια 72

73 εκπαίδευση τελειώνει με εθνικές εξετάσεις, μετά από τις οποίες οι μαθητές παίρνουν ένα δίπλωμα EQF επιπέδου 4, έχοντας τρείς επιπλέον δυνατότητες: να αρχίσουν να εργάζονται χωρίς καμία πρόσθετη εκπαίδευση να συνεχίσουν την επαγγελματική τους κατάρτιση σε ένα τεχνικό ινστιτούτο ITS (Istituti Tecnici Superiori), όπου παρέχεται μακροπρόθεσμη «επί τω έργω» κατάρτιση, η οποία διαρκεί δύο έτη στο τέλος της οποίας οι σπουδαστές αποκτούν πιστοποίηση EQF επιπέδου 5 να ξεκινήσουν ένα πανεπιστημιακό κύκλο σπουδών με σκοπό να φτάσουν το επίπεδο 6 του EQF (3 έτη) ή το επίπεδο 7 του EQF (5 έτη). Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Στην Ιταλία, η Ναυτική Εκπαίδευση και Κατάρτιση ξεκινά στο τρίτο έτος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ITTLs (Istituti TECNICI dei Trasporti e Logistica), τα οποία αποτελούν μέρος του τεχνικού τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης. Οι μαθητές που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τα ITTLs μπορούν να αρχίσουν να εργάζονται ως δόκιμοι, ή να εισαχθούν αν το επιθυμούν (μετά από συγκεκριμένες διαδικασίες επιλογής) σε ένα από τα τρία ITSs (Istituti Tecnici Superiori) που βρίσκονται στη Γένοβα, τη Γκαέτα και την Τεργέστη, τα οποία προσφέρουν MET επιπέδου 5 EQF. Τα ITSs προσφέρουν διετή εκπαιδευτικά προγράμματα στα οποία παρέχονται μαθήματα στις εγκαταστάσεις τους και κατάρτιση εν πλω, ώστε οι δόκιμοι να μπορούν να συμπληρώσουν την απαραίτητη 12μηνη εν πλω υπηρεσία για να γίνουν αξιωματικοί. Οι δόκιμοι που δεν έχουν ολοκληρώσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε κάποιο ITTL μπορούν να να προαχθούν μετά την ολοκλήρωση προπαρασκευαστικού εκπαιδευτικού προγράμματος (500 ωρών) ή μετά την ολοκλήρωση ενός τριετούς εκπαιδευτικού προγράμματος (επιπέδου 6 του EQF) σε κάποιο πανεπιστήμιο. 73

74 Ανώτατη Ναυτική Εκπαίδευση Υπάρχει μόνο ένα ναυτικό πανεπιστήμιο (Parthenope) στην Ιταλία, που βρίσκεται στη Γένοβα, το οποίο παρέχει ΜΕΤ επιπέδου 6 EQF (bachelor s), και είναι το Accademia Italiana della Marina Mercantile). Είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ανήκει σε δημόσιους οργανισμούς, εθνικές ενώσεις και ιδιωτικές εταιρείες, όπως η Δημοτική Αρχή της Γένοβας, η Λιμενική Αρχή, η Συνομοσπονδία Ιταλών Εφοπλιστών (Confitarma), η Ιταλική Ένωση Εφοπλιστών Τακτικών Γραμμών (FEDARLINEA), η Εθνική Ένωση ιταλικών ναυπηγείων, οι Ναυτικές Βιομηχανίες και συναφείς τομείς (UCINA), τα Ναυτικά Συνδικάτα, τα Ινστιτούτα Ναυτικής Τέχνης, οι Σύνδεσμοι Ναυτικών Πρακτόρων, το Υδρογραφικό Ινστιτούτο του Ιταλικού Ναυτικού. Σκοπός της Ακαδημίας είναι να παρέχει την αρχική και περαιτέρω κατάρτιση στους αξιωματικούς του εμπορικού ναυτικού (Αξιωματικοί καταστρώματος, μηχανικοί, βοηθητικό πλήρωμα). Η Ακαδημία ιδρύθηκε μετά από προτροπή της ευρωπαϊκής επιτροπής, προκειμένου να εναρμονιστεί η Ιταλία με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Διάρκεια Φοίτησης: 2 έτη Προϋποθέσεις Εισαγωγής: Για την πρόσβαση στις σχολές πλοιάρχων και μηχανικών της Ακαδημίας, οι αιτούντες πρέπει να έχουν πανεπιστημιακό πτυχίο (πτυχίο ή laurea). Η φοίτηση στη Σχολή είναι δωρεάν, και οι εκπαιδευόμενοι λαμβάνουν αμοιβή κατά την περίοδο εκπαίδευσης στο πλοίο. Εκπαίδευση εντός πλοίου Τα ITSs παρέχουν σύντομη εν πλω εμπειρία, πριν οι εκπαιδευόμενοι λάβουν το πτυχίο τους, η οποία όμως δε υπολογίζεται στην απαραίτητη εν πλώ εκπαίδευση, διάρκειας 12 μηνών, που απαιτείται από τον IMO. Το περιεχόμενο των προγραμμάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης των ITTL δεν καλύπτει πλήρως τα θέματα που προβλέπονται από τη σύμβαση STCW και δεν φθάνουν τον απαιτούμενο αριθμό διδακτικών ωρών, όπως ορίζεται από τα εκπαιδευτικά πρότυπα μαθημάτων του ΙΜΟ και συγκεκριμένα τα προγράμματα ITTL καλύπτουν τα βασικά θέματα πλοήγησης και μηχανικής (περίπου το 75% της STCW). 74

75 Το γεγονός ότι η κατάρτιση που παρέχεται από τα ITTL δεν είναι αρκετή, επιδεινώνεται από την έλλειψη παροχής τεχνολογικών εγκαταστάσεων (όπως προσομοιωτή γέφυρας) από τα περισσότερα από τα (πάρα πολλά) 53 ITTL στην Ιταλία, οδήγησε στην απόφαση του Υπουργείου Μεταφορών, σύμφωνα με την οι κάτοχοι διπλώματος ITTL εκτελούν υποχρεωτικά 36, αντί 12, μήνες εν πλω, έτσι ώστε να μπορέσουν να γίνουν αξιωματικοί. Στη πραγματικότητα, μόνο οι σπουδαστές από τα ITS έχουν το προνόμιο της ελάχιστης περιόδου εν πλώ (12 μήνες), ως δόκιμοι. Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Η πιστοποίηση σε επιχειρησιακό και διαχειριστικό επίπεδο (αξιωματικοί) παρέχεται από το Λιμενικό Σώμα με επιπλέον εξετάσεις εκτός των προσόντων που πιστοποιούνται ξεχωριστά από το Υπουργείο Μεταφορών. Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα και με τις απαιτήσεις της STCW Βάσει των επιπέδων εκπαίδευσης (EQF) η Ναυτική Εκπαίδευση των περισσοτέρων ιδρυμάτων παρέχουν EQF 4 και 5. Τα ITTLs συμμορφώνονται με ένα σημαντικό ποσοστό (περίπου 75%) από τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW όσον αφορά τα θέματα και τον αριθμό των εκπαιδευτικών ωρών. Τα ITTLs δεν ακολουθούν αυστηρά στα μαθήματα το μοντέλο του ΙΜΟ και δεν φθάνουν το σύνολο των ωρών διδασκαλίας που απαιτούνται. Τα προγράμματα σπουδών οργανώνονται με βάση τις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές και τους πίνακες της STCW. 75

76 Η περίπτωση της Ισπανίας Η Ισπανία περιλαμβάνεται στα έξι κράτη μέλη της ΕΕ όπου αντιπροσωπεύουν αθροιστικά το 58.06% του συνολικού πληθυσμού πλοιάρχων και αξιωματικών που είναι κάτοχοι πιστοποιητικών συμμόρφωσης (CoC). Οι υπόλοιπες χώρες είναι το Ενωμένο Βασίλειο, η Πολωνία, η Γαλλία η Κροατία και η Ισπανία. Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Η Ισπανία ως κοινοβουλευτική μοναρχία υπό τον βασιλιά Χουάν Κάρλος ως αρχηγό του κράτους, χωρίζεται σε 17 αυτόνομες περιφέρειες (Comunidades Autónomas), συμπεριλαμβανομένων των Καναρίων Νήσων, των Βαλεαρίδων Νήσων και των δύο αυτόνομων περιοχών (ciudades Autónomas) της Αφρικανικής Ηπείρου (της Θέουτα και της Μελίγια). Το ισπανικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι όμως κοινό σε όλες της περιφέρειες και βασίζεται στο νομικό πλαίσιο που ψηφίστηκε με στο νέο σύνταγμα του 1978 αλλά και σε μια σειρά από νομοθετικές ρυθμιστικές πράξεις οι οποίες καθορίζουν τις βασικές αρχές και τα δικαιώματα στην εκπαίδευση. Η εκπαίδευση στην Ισπανία υπέστη μια σειρά μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο , με κυριότερη αυτήν του Δεκεμβρίου 2002 (Calidad de Educación) υπό τον τίτλο Εφαρμογή Γενικών Προτύπων ποιότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Η μεταρρύθμιση αυτή δεν αναφέρεται στην πραγματικότητα στην εφαρμογή της διαχείρισης ποιότητας στην εκπαίδευση, όπως υποδηλώνει το όνομά της, αλλά ασχολήθηκε με διάφορες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αλλαγές στις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, την εισαγωγή νέων θεματικών αντικειμένων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και την παροχή δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης. Τέσσερεις είναι οι βαθμίδες του Ισπανικού εκπαιδευτικού συστήματος: προσχολική εκπαίδευση, (educación infantil), πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Educación Primaria), δευτεροβάθμια εκπαίδευση (educación secundaria) και τέλος η τριτοβάθμια-ανώτερη εκπαίδευση (educación superior) η οποία περιλαμβάνει τόσο την ανώτερη επαγγελματική όσο και την ανώτερη ακαδημαϊκή εκπαίδευση. 76

77 Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Η πρώτη βαθμίδα του ισπανικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι η μη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση και αφορά τα παιδιά ηλικίας μέχρι 6 ετών. Η συγκεκριμένη βαθμίδα αποτελείται από δύο κύκλους, με τον πρώτο κύκλο να απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας έως 3 ετών, και τον δεύτερου κύκλο σε ηλικίας 3 έως 5 ετών. Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Είναι υποχρεωτική και παρέχεται δωρεάν σε παιδία ηλικίας από 6 έως 12 ετών. Δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Είναι επίσης υποχρεωτική και παρέχεται δωρεάν στους νέους ηλικίας έως 16 ετών. Μετά τις μεταρρυθμίσεις του εκπαιδευτικού συστήματος η δευτεροβάθμια εκπαίδευση διακρίθηκε σε βασική υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (educación secundaria obligatoria) και σε μη υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (educación secundaria postobligatoria). Η υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 4 έτη και απευθύνεται στην ηλικιακή κατηγορία ηλικίας 12 έως 16 ετών. Το τέταρτο έτος είναι προπαρασκευαστικό και προετοιμάζει τους μαθητές να μεταβούν στην αγορά εργασίας. Σε όσους ολοκληρώσουν το τέταρτο έτος τους απονέμεται πιστοποιητικό αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης ESO (Título de graduado de Educación secundaria Obligatoria). Στους κατόχους του προαναφερόμενου διπλώματος παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτερη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, μετά από εισαγωγικές εξετάσεις. Η μη υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 2 έτη και έχουν δικαίωμα πρόσβασης οι κάτοχοι το ESO οι οποίοι μετά την εισαγωγή τους έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα από τα παρακάτω απολυτήρια: Bachillerato, που αντιστοιχεί στο απολυτήριο Λυκείου και απονέμεται σε όσους ολοκληρώνουν κύκλο προετοιμασίας για την εισαγωγή τους πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Formación Profesional de grado Medio, που αντιστοιχεί στο απολυτήριο μέσης επαγγελματικής σχολής. las enseñanzas de Artes y Plasticas diseño de grado Medio, που αντιστοιχεί σε απολυτήριο μέσης επαγγελματικής καλλιτεχνικής εκπαίδευση. 77

78 las enseñanzas Deportivas de grado Medio, που αντιστοιχεί σε απολυτήριο μέσης επαγγελματικής αθλητικής εκπαίδευσης. Όσον αγορά τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης στην Ισπανία αυτά προσφέρονται σε δύο επίπεδα: στο ενδιάμεσο επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης (Ciclos formativos de grado Medio) στο ανώτερο επίπεδο (Ciclos formativos de grado) το οποίο αναφέρεται επίσης ως ανώτερη επαγγελματική εκπαίδευση. Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση: αναφέρουμε ότι στην Ισπανία λειτουργούν 76 πανεπιστήμια (universidades) εκ των οποίων τα 52 είναι δημόσια και τα 24 ιδιωτικά. Η Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση περιλαμβάνει τέσσερις επιστημονικούς τομείς: Ανθρωπιστικές σπουδές, Σπουδές Υγείας, Κοινωνικών και Νομικών Επιστημών και Τεχνολογικών Επιστημών στις οποίες εντάσσεται και η ανώτατη ναυτική εκπαίδευση. Υπάρχουν τρία επίπεδα σπουδών, προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Στην Ισπανία λειτουργούν επτά εξειδικευμένες Ναυτικές Σχολές που εδρεύουν στις θαλάσσιες επαρχίες Βαρκελώνης, Γκιζόν, Σανταντέρ, Μπιλμπάο, Λα Κορούνια, Κάντιθ και στην Τενερίφη. Τα εξειδικευμένα αυτά κέντρα εκπαίδευσης τα οποία είναι γνωστά ως Escuelas Superiores de la Marina (Δημόσιας Σχολές Εμπορικού Ναυτικού) θεωρούνται σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην πλειοψηφία τους έχουν ενσωματωθεί ως τμήματα ή σχολές πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στις επαρχίες που εδρεύουν. Ανεξάρτητα πάντως από τη διοικητική δομή τους ακολουθούν ένα κοινό πρόγραμμα σπουδών (sylabby), το οποίο καθιερώθηκε αρχικά το 1975, αλλά η θεματολογία του διαρθρώνεται ανάλογα με το εκάστοτε κέντρο. Από το 1995 άρχισε να τροποποιείται σε αδρές γραμμές ανάλογα με το ακαδημαϊκό έτος και το εκπαιδευτικό κέντρο. Σε ορισμένα από τα κέντρα εκπαίδευσης η τροποποίηση του προγράμματος σπουδών έγινε με στόχο την ένταξη τους στην πανεπιστημιακή εκπαίδευσής, ενώ στην πλειοψηφία των σχολών που δεν εντάχθηκαν στο πανεπιστημιακό πλαίσιο διατηρούν σε γενικές γραμμές το παλαιότερο πρόγραμμα σπουδών. Τέλος υπάρχουν και ορισμένες περιπτώσεις (όπως είναι η περίπτωση της σχολής της Βαρκελώνης) όπου μετά το 2000 εφαρμόστηκαν δραστικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκύψουν έντονες διαφοροποιήσεις μεταξύ τον 78

79 διαφόρων σχολών και τμημάτων με συνέπεια το περιεχόμενο της ναυτικής εκπαίδευσης να έχει χάσει τον αρχικό ομοιογενή χαρακτήρα του. Ναυτιλιακά Πανεπιστήμια Παράλληλα με το εθνικό κέντρο ναυτικής εκπαίδευσης ορισμένα πανεπιστημιακά τμήματα παρέχουν μεταπτυχιακού επιπέδου προγράμματα σπουδών (προγράμματα Β κύκλου σπουδών) στη ναυτική εκπαίδευση. Για παράδειγμα αναφέρουμε διετές μεταπτυχιακό πρόγραμμα (120 ECTS) στη Ναυτική Τεχνολογία το οποίο συνδυάζει τις βασικές αρχές στη θαλάσσια τεχνολογία με τις τελευταίες εξελίξεις σε συναφείς τομείς όπως οι μεταφορές, η οικονομία, οι επιχειρήσεις, το περιβάλλον, την ασφάλεια και η διαχείριση ναυτικού κινδύνου. Τρόπος Εισαγωγής και Διάρκεια Ναυτικών Σπουδών Ο τρόπος εισαγωγής στα Ναυτιλιακά Πανεπιστήμια της Ισπανίας είναι κοινός με τα υπόλοιπα ανώτατα ιδρύματα και απαιτεί την επιτυχή εισαγωγή του υποψηφίου μετά από εισαγωγικές εξετάσεις. Η παρεχόμενη ναυτική εκπαίδευση στην Ισπανία έχει χωριστεί σε δύο κύκλους σπουδών άλλα και διάφορους εξειδικευμένους σεμιναριακούς κύκλους μαθημάτων. Ο πρώτος κύκλος σπουδών έχει διάρκεια 4 ακαδημαϊκών ετών, εκ των οποίων το ένα έτος αντιστοιχεί στην εν πλω εκπαίδευση, και οδηγεί σε λήψη Διπλώματος (άδειας) στις ειδικότητες Αξιωματικών Γέφυρας- Πλοιάρχων- ή Μηχανικών (Sea Navigation ή Naval Engineering). Ο δεύτερος κύκλος σπουδών οδηγεί μετά από φοίτηση που μπορεί να διαρκέσει έως 5 ακαδημαϊκά έτη στην ανώτερη βαθμίδα αξιωματικού των δύο προαναφερόμενων ειδικοτήτων (Πλοιάρχων ή Μηχανικών). Στα κέντρα της Τενερίφης και του Κάντιθ, παρέχεται μια ακόμη εξειδίκευση στο τομέα των τηλεπικοινωνιών η οποία ανάλογα με τον κύκλο σπουδών που θα επιλεγεί μπορεί να διαρκέσει 3 έως 5 έτη. Τέλος σε όλες τις βαθμίδες απαιτείται επιπλέον 12μηνη εν πλώ υπηρεσία για την απόκτηση του ανώτατου διπλώματος και ύστερα από εξετάσεις οι οποίες διενεργούνται από το Υπουργείο Μεταφορών. 79

80 Η περίπτωση της Κροατίας Η Κροατία μαζί με την Ισπανία το Ενωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και την Πολωνία περιλαμβάνεται στα έξι κράτη μέλη της ΕΕ όπου αντιπροσωπεύουν αθροιστικά το 58.06% του συνολικού πληθυσμού πλοιάρχων και αξιωματικών που είναι κάτοχοι πιστοποιητικών συμμόρφωσης (COC). Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Η Κροατία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη από την Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας το Πριν από το 1991, η Κροατία μοιραζόταν το ίδιο ομοσπονδιακό εκπαιδευτικό σύστημα όπως και τα άλλα πέντε δημοκρατίες εντός της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το Υπουργείο Επιστημών της Κροατίας (Ζnanosti Ministerstvo, obrazovanja i Sporta), είναι υπεύθυνο για το σχεδιασμό της στρατηγικής και της πολιτικής της εκπαίδευσης. Καθορίζει μεταξύ άλλων το εκπαιδευτικό περιεχόμενο των προγραμμάτων και χαράσσει τις οικονομικές πολιτικές που αφορούν την εκπαίδευση. Όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση αυτή διέπεται κυρίως από τον νόμο για την επιστημονική δραστηριότητα και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το Ο νόμος εισήγαγε ένα δυαδικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης που προσφέρονται από πολυτεχνεία και τριτοβάθμιες σχολές επαγγελματικής εκπαίδευσης, από τη μία, και από ακαδημαϊκά προγράμματα που προσφέρονται από πανεπιστήμια από την άλλη. Τα περισσότερα από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κροατίας είναι δημόσια ιδρύματα. Η διδασκαλεία πραγματοποιείται στην επίσημη γλώσσα που είναι τα Κροατικά, στόσο υπό της επίδραση των μεταρρυθμίσων της Μπολόνια, ο αριθμός των προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που προσφέρονται στην αγγλική γλώσσα αυξάνονται σταδιακά. Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση Στη Κροατία η πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δωρεάν για όλα τα παιδιά ηλικίας 6-14 που είναι μόνιμοι κάτοικοι της Δημοκρατίας της Κροατίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Αντίθετα η προσχολική εκπαίδευση (για παιδιά ηλικίας 3 έως 6) δεν είναι υποχρεωτική. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση διακρίνει τρεις διαφορετικούς τύπους εκπαίδευσης: 80

81 α) την υποχρεωτική πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όπου διδάσκεται στα συνήθη δημοτικά σχολεία β) την ειδική πρωτοβάθμια εκπαίδευση για τους μαθητές με αναπηρίες, και την καλλιτεχνική εκπαίδευση σε εξειδικευμένες σχολές μουσικής και χορού, καθώς και γ) την πρωτοβάθμια εκπαίδευση για ενήλικες. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αρχίζει μετά από την ολοκλήρωση των 8 υποχρεωτικών ετών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπους εκπαίδευσης: γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση η οποία διδάσκεται σε γυμνάσια καλλιτεχνική εκπαίδευση η οποία διδάσκεται σε καλλιτεχνικά-μουσικά γυμνάσια επαγγελματική δευτεροβάθμια εκπαίδευση η οποία διδάσκεται σε επαγγελματικά σχολεία. Η Γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία έχουν διάρκεια 4 ετών (περιλαμβάνουν μαθητές ηλικίας ετών). Η δευτεροβάθμια Επαγγελματική εκπαίδευση διδάσκεται σε επαγγελματικά σχολεία και περιλαμβάνει επαγγελματικά προγράμματα που προετοιμάζουν τους μαθητές για την απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων στον τομέα της διοίκησης, της εκπαίδευσης, της περίθαλψης, της τεχνολογίας, της οικονομίας, των κοινωνικονομικών επαγγελμάτων, και τις τέχνες. Η επαγγελματική κατάρτιση αρχίζει στην ηλικία των 14 ετών και η ονομαστική διάρκεια των επαγγελματικών προγραμμάτων είναι μεταξύ 1 και 4 ετών. Προγράμματα με διάρκεια από 1 έως 2 έτη παρέχουν μια βασική επαγγελματική κατάρτιση ενώ προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης διάρκειας 3 χρόνων προετοιμάσουν τους μαθητές να εργαστούν στο εμπόριο τη βιομηχανία και τη ναυτιλία. Τέλος τα τετραετή επαγγελματικά προγράμματα παρέχουν επαγγελματικά προσόντα για την κάλυψη μεσαίων θέσεων επιπέδου στην τεχνολογία, την οικονομία ή τον ευρύτερο υπαλληλικό τομέα. Τα επαγγελματικά προγράμματα διάρκειας 4 ετών περιλαμβάνουν τόσο θεωρητικό όσο και πρακτικό προσανατολισμό. Στους αποφοίτους των προγραμμάτων απονέμεται επαγγελματικό δίπλωμα (Svjedodžba o zavrsnom ispitu), το οποίο εκτός από τον υψηλό βαθμό αποδοχής του από την αγορά εργασίας, παρέχει δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση, μετά από εξετάσεις. 81

82 Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση: Σύμφωνα με το νέο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που ψηφίστηκε το 2010, το εκπαιδευτικό σύστημα της Κροατίας έχει μεταρρυθμιστεί, σύμφωνα με τις επιταγές του συμφώνου της Μπολόνια. Οι μεταρρυθμίσεις έχουν διαφοροποιήσει τον τρόπο εισαγωγής και απονομής των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών πανεπιστημιακών διπλωμάτων και έχουν καταστήσει υποχρεωτική τη χρήση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (ECTS). Τέλος τα προγράμματα σπουδών προσφέρονται τώρα σε τρία επίπεδα σύμφωνα με τους τρεις κύκλους της Μπολόνια ως εξής: Πρώτος κύκλος σπουδών. Προπτυχιακές πανεπιστημιακές σπουδές που οδηγούν στη λήψη Πτυχίου Πανεπιστημίου Baccalaureus/ Baccalaurea (Sveučilišni prvostupnik / prvostupnica) και έχουν διάρκεια από 3 έως 4 έτη. Δεύτερος Κύκλος Σπουδών: Οι Μεταπτυχιακές σπουδές (Προγράμματα Master) που αποτελούν το επόμενο βήμα μετά την ολοκλήρωση ενός προγράμματος baccalaureus και είναι προσανατολισμένες προς την οικοδόμηση σε βάθος γνώση μέσω της ακαδημαϊκής έρευνας. Η ονομαστική διάρκεια είναι συνήθως 1 έως 2 έτη. Τρίτος κύκλος σπουδών: συνήθως διαρκεί 3 χρόνια και οδηγεί στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος. Μετά από την κατάθεση και την επιτυχή υποστήριξη διδακτορικής διατριβή της απονέμεται στον υποψήφιο το πτυχίο Doctor of Science (Doktor znanosti) ή Doctor of Arts (Doktor umjetnosti). Ανώτατη Επαγγελματική Εκπαίδευση Στην Κροατία, η τριτοβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται από τα πολυτεχνεία (Veleučilište) και από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης (visoka škola). Σε αυτά τα ιδρύματα διδάσκονται επαγγελματικά προγράμματα ανώτατου επιπέδου, τα οποία διακρίνονται σε δύο επίπεδα. Πλήρεις προπτυχιακές επαγγελματικές σπουδές (Preddiplomski stručni studij) τετραετούς και άνω ονομαστικής διάρκειας. Βραχείες προπτυχιακές επαγγελματικές σπουδές (Stručni Pristupnik / Pristupnica) οι οποίες διαρκούν από 2 έως 2½ χρόνια και οδηγούν στην απόκτηση βασικού επαγγελματικού τίτλου σπουδών (stručnipristupnik / Pristupnica) Ο συγκεκριμένος 82

83 τίτλος παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, καθώς και σε εξειδικευμένο επαγγελματικό πρόγραμμα baccalaureus. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η εκπαίδευση είναι ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες για την ανάπτυξη της βιομηχανίας της ναυτιλίας. Για το λόγο αυτό, η εκπαίδευση των ναυτικών, καθώς και η εκπαίδευση προσωπικού ξηράς στον κλάδο της ναυτιλίας έχει ύψιστη σημασία. Η παρεχόμενη επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση και η εξειδικευμένη ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση, διαφέρει μεταξύ των σχολών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και των σχολών πανεπιστημιακού επιπέδο αλλά ταυτόχρονα, λόγω της παγκοσμιοποίησης στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα τα οποία τείνουν να είναι ίσα σε όλο τον κόσμο. Η Κροατία διαθέτει ένα σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης που λειτουργεί για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Σήμερα, η πλειοψηφία των ναυτικών από την Κροατία απασχολούνται σε ξένες εταιρείες με αποτέλεσμα τα πρότυπα εκπαίδευσης να συμμορφώνονται πλήρως με τις διεθνείς απαιτήσεις, κυρίως όπου καθορίζονται στη σύμβαση του ΙΜΟ STCW, καθώς και με τις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού πλαισίου της ΕΕ. Δομή του Συστήματος Ναυτικής Εκπαίδευσης Η ανάπτυξη του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της Κροατίας θα μπορούσε να χωριστεί σε διάφορα στάδια. Μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, το πρώτο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ιδρύθηκε το 1949 στη Ριέκα και ακολούθησαν άλλα δύο ιδρύματα στο Σπλιτ και το Ντουμπρόβνικ. Η ποιότητα της εκπαίδευσης παράλληλα με τη συνεχή βελτίωση που ακολούθησε τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας και την ανάγκη για υψηλού μορφωτικού επιπέδου των ναυτικών επέτρεψαν, το 1978, να αναγνωριστεί η Σχολή Ναυτικών Σπουδών της Rijeka ως αυτόνομο πανεπιστημιακό τμήμα. Το γεγονός αυτό σηματοδότησε την ίδρυση της πρώτης πανεπιστημιακής ναυτικής σχολής στην Κροατία. Επίπεδα Εκπαίδευσης Ναυτιλιακών Πανεπιστήμιων Η ναυτική εκπαίδευσης στην Κροατία χωρίζεται σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει την επαγγελματική ναυτική εκπαίδευση η οποία παρέχεται σε επίπεδο δευτεροβάθμιας 83

84 εκπαίδευσης από τις ναυτικές σχολές. Το δεύτερο στάδιο, περιλαμβάνει ιδρύματα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ναυτικές ακαδημίες). Κατά μήκος της ακτής της Κροατίας υπάρχουν 6 ναυτικές σχολές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (το 2010 υπήρχαν 327 απόφοιτοι) και 4 Ναυτικές Ακαδημίες: στη Ριέκα, Ζαντάρ, Σπλιτ και Ντουμπρόβνικ. Βασικά, οι ναυτικές σχολές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διαδραματίζουν το έργο της προετοιμασίας των μαθητών για βάρδιες επιφυλακής για τα ποντοπόρα πλοία, ενώ οι Ναυτικές Ακαδημίες εκπαιδεύουν τους μαθητές για τις θέσεις αξιωματικών σε πλοία στο διεθνές εμπόριο και για τις θέσεις εργασίας στη ξηρά σε επιχειρησιακό επίπεδο και επίπεδο διαχείρισης. Κατά την πρόσφατη περίοδο υπήρξαν δύο σημαντικές αλλαγές στο εθνικό σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η πρώτη ήταν για την εναρμόνιση με τη σύμβαση του ΙΜΟ STCW το Η δεύτερη και πιο σημαντική αλλαγή ήταν η εφαρμογή των διαδικασιών του συμφώνου της Μπολόνια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο ξεκίνησε το Στη συνέχεια, τα ναυτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υιοθέτησαν πλήρως τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που επιβάλλονται για την εθνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σύστημα τριών επιπέδων σπουδών ( ), δηλαδή τρία χρόνια προπτυχιακών σπουδών για το βασικό πτυχίο, δύο επιπλέον χρόνια σπουδών για το πτυχίο του πλοιάρχου και τρία χρόνια μεταπτυχιακών σπουδών για τον διδακτορικό τίτλο (Doctor of Science). Τέλος εφαρμόστηκε το σύστημα μεταφορά πιστωτικών μονάδων, για την ευρύτερη συνεργασία και την κινητικότητα μεταξύ πανεπιστημίων, την εναρμονισμένη ανάπτυξη των προγραμμάτων σπουδών ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και τη μείωση της ποικιλομορφίας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Τα ναυτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ριέκα, του Ζαντάρ, του Σπλιτ και τού Ντουμπρόβνικ (Rijeka,Zadar, Split and Dubrovnik) εναρμόνισαν τα αντίστοιχα τα προγράμματά σπουδών τους ώστε να εξασφαλιστεί η κινητικότητα τόσο των μαθητών όσο και του εκπαιδευτικού προσωπικού τους, καθώς και η συγκρισιμότητα των προγραμμάτων σπουδών, και τέλος των τίτλων σπουδών καθώς και των επαγγελματικών δικαιωμάτων τους. Διάρκεια Ναυτικών Σπουδών 84

85 Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νέου συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι ότι οι σπουδές για απόκτηση πτυχίου BSc απαιτούν έτη σπουδών, όπου τα δύο πρώτα χρόνια καλύπτουν τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW. Τα δύο αυτά έτη θεωρούνται επαρκή για την απόκτηση θέσεων υψηλού επιπέδου, ενώ το τρίτο έτος παρέχει στο δόκιμο τη δυνατότητα εν πλω εκπαίδευσης. Μετά την ολοκλήρωση της τριετούς εκπαίδευσης, οι δόκιμοι μπορούν να λάβουν πρόσθετες γνώσεις που τους επιτρέπουν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα για τις δυνατότητες απασχόλησης στην ξηρά. Επίσης, το επίπεδο της εκπαίδευσης είναι απολύτως συγκρίσιμο με την εκπαίδευση των άλλων επαγγελμάτων. Τέλος, η δεύτερη και η τρίτη ναυτική εκπαιδευτική βαθμίδα (μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα) είναι εξ ολοκλήρου σχεδιασμένες για τις θέσεις εργασίας και τα καθήκοντα στην ξηρά. Στοχεύουν στη δημιουργία επαγγελματιών υψηλού επιπέδου που θα στελεχώσουν την ναυτική διοίκηση και τα τμήματα έρευνάς και ανάπτυξης του δημοσίου τομέα ή των ναυτιλιακών εταιρειών Σε όλα τα επίπεδα ναυτικής εκπαίδευσης δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του προγράμματος σπουδών το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για τη διεθνή αναγνώριση του συστήματος και τη συμμετοχή των αποφοίτων στην παγκόσμια ναυτική αγορά. Με αυτόν τον τρόπο η διδασκαλία διεξάγεται χρησιμοποιώντας σύγχρονα διδακτικά βοηθήματα, συμπεριλαμβανομένων των άκρως εξελιγμένων προσομοιωτών που αναβαθμίζονται συνεχώς. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Σήμερα, τα ιδρύματα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ακολουθούν τα διεθνή πρότυπα και τις απαιτήσεις που καθορίζονται στη σύμβαση του ΙΜΟ STCW, καθώς και την εκπαιδευτική νομοθεσία της ΕΕ. Τα θεσμικά όργανα λειτουργούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Θαλάσσιων, Μεταφορών και Υποδομών (Ναυτική διοίκηση) παράλληλα με το Υπουργείο Επιστημών, Παιδείας και Αθλητισμού. Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα Όπως προαναφέρθηκε το σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Κροατία έχει υποστεί πρόσφατα σημαντικές μετατροπές και βελτιώσεις ακολουθώντας θεσμικές απαιτήσεις που τίθενται από την ΕΕ (δήλωση της Μπολόνια) για το επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης γενικότερα. Οι πρόσφατες αυτές τροποποιήσεις στο σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης και 85

86 κατάρτισης που εφαρμόζονται από το τέλος του 2010 οδήγησαν στην αναβάθμιση του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Κροατία, το οποίο ακολουθεί τις πολύ υψηλές εκπαιδευτικές απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Ικανοποιεί όλες σχεδόν τις ανάγκες ενός σύγχρονου αξιωματικού όπως, τις ανάγκες αξιοποίησης της επιστήμης των υπολογιστών, της ναυτικής αγγλικής γλώσσας, την ηγετική πειθαρχία και τις σύγχρονες ανεπτυγμένες απαιτήσεις ασφάλειας της σύγχρονης ναυσιπλοΐας. 86

87 Η περίπτωση της Πολωνίας Η Πολωνία μαζί με την Ισπανία το Ενωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και την Κροατία περιλαμβάνεται στα έξι κράτη μέλη της ΕΕ όπου αντιπροσωπεύουν αθροιστικά το 58.06% του συνολικού πληθυσμού πλοιάρχων και αξιωματικών που είναι κάτοχοι πιστοποιητικών συμμόρφωσης (COC). Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η οργάνωση της πολωνικής εκπαίδευσης ήταν κρατική, ιδιαίτερα συγκεντρωτική και χαρακτηριζόταν από ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών με μαρξιστικήλενινιστική ιδεολογία και τα ρωσικά ως υποχρεωτικά μαθήματα. Υπήρχαν πολυάριθμα προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού και το 1961 έκαναν την εμφάνιση τους και προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων. Ο στόχος της εκπαίδευσης ήταν η μείωση του αναλφαβητισμού, και η παροχή εξειδικευμένων εργαζομένων. Η εκπαίδευση ήταν υποχρεωτική μέχρι την ηλικία των 16 ετών, ενώ από το 1972 και μετά, η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια (επαγγελματική) εκπαίδευση ήταν ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και Ανασυγκρότησης, ενώ το Υπουργείο Επιστημών, Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Τεχνολογίας ήταν υπεύθυνο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στις μέρες μας, το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας είναι υπεύθυνο για την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και την επαγγελματική εκπαίδευση και το Υπουργείο Επιστημών και Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι υπεύθυνο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εξειδικευμένα ιδρύματα, όπως η Ιατρική Σχολή και οι Ναυτικές Ακαδημίες υπάγονται στα αρμόδια υπουργεία. Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Πολωνία πήρε την σημερινή του μορφή από το 1989 ενώ η πρώτη μεταρρύθμιση ψηφίστηκε το 1990 με το «νόμο περί Σχολών Τριτοβάθμιας, ο οποίος χορήγησε στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης περισσότερη αυτονομία. Η ονομαστική διάρκεια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ορίσθηκε σε εννέα χρόνια (έξι συν τρία) και η γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε τρία με τέσσερα χρόνια. Ο νόμος αυτός έκανε επίσης δυνατή την παροχή ιδιωτικής εκπαίδευση και πάλι. Μέχρι τότε, το μόνο ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λούμπλιν. 87

88 Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση :παρέχεται από τρία είδη σχολείων: το 3ετές νηπιαγωγείο (przeszkole), το 8ετές σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Szkola Podstawowa), το 4ετές γενικό λυκείο (Liceum ogolnoksztalcace), 3ετές επαγγελματικό σχολείο (zasadnicza Szkola zawodowa), το 4ετές Επαγγελματικό λύκειο (Liceum zawodowe), το 5ετές εξειδικευμένο τεχνικό κολέγιο (technikum) και από μετα-δευτεροβάθμια επαγγελματική σχολεία, διάρκειας 2 ετών. Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 7 και 17 ετών. Αντίθετα τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 3 και 6 δεν είναι υποχρεωμένα να παρακολουθήσουν το νηπιαγωγείο. Τα προγράμματα σπουδών είναι ενιαία, καθορίζονται από το Υπουργό Παιδείας και εφαρμόζεται για όλα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στο τέλος του δημοτικού σχολείου, απονέμεται στους οι μαθητές το Απολυτήριο Δημοτικού Σχολείου (Swiadectwo Ukonczenia Szkoly podstawowej). Οι μαθητές μπορούν στη συνέχεια να επιλέξουν μεταξύ διαφόρων τύπων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως εξής:. Γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Το Γενικό Λύκειο (Liceum ogolnoksztalcace) παρέχεται γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση και προετοιμάζει τους μαθητές ηλικίας μεταξύ 15 και 19 για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η εισαγωγή στο λύκειο γίνεται μετά από εισαγωγικές εξετάσεις στα μαθήματα πολωνικής γλώσσας, των μαθηματικών και σε ένα μάθημα επιλογής. Τα μαθήματα στο γενικό λύκειο περιλαμβάνουν πολλούς κλάδους ή τμήματα, όπως τα μαθηματικά και τη φυσική, τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τη βιολογία και τη χημεία, την οικολογία, τη γενική εκπαίδευση και τον αθλητισμό. Μάλιστα σε ορισμένα λύκεια διδάσκεται ένα μέρος του προγράμματος σπουδών σε ξένη γλώσσα. Μετά την ολοκλήρωση του 4ετούς προγράμματος, απονέμεται στους μαθητές Πιστοποιητικό Γενικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Swiadectwo Ukonczenia Liceum Ogolnoksztalcacego). Στην Πολωνία το πιστοποιητικό αυτό δεν παρέχει το δικαίωμα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ωστόσο, όσοι μαθητές εξεταστούν στη συνέχεια με επιτυχία σε επιπλέον εξετάσεις (Εξετάσεις Matura), τους απονέμεται το απολυτήριο Γενικού Λυκείου (Swiadectwo Dojrzałości Liceum Ogolnoksztalcacego). Το πιστοποιητικό αυτό παρείχε το δικαίωμα συμμετοχής σε εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. 88

89 Δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση Η επαγγελματική εκπαίδευση διαρκεί 3 έτη (zasadnicza Szkola zawodowa) και περιλαμβάνει κύκλους σπουδών με μαθήματα προσανατολισμένα τόσο στο βιομηχανικό τομέα, όπως η επεξεργασία χάλυβα, όσο και στη ναυπηγική βιομηχανία, και τον γεωργικό τομέα. Για την εισαγωγή μαθητών δεν απαιτούνται εξετάσεις, εκτός αν ο αριθμός των υποψηφίων μαθητών που εγγράφονται υπερβεί τον αριθμό των διαθέσιμων θέσεων. Απαιτείται όμως η κατοχή του απολυτηρίου του Δημοτικού Σχολείου. Μετα-Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Στην Πολωνία η μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρέχεται από αντίστοιχα σχολεία που προορίζονται για μαθητές που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να πάνε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μετά το λύκειο ή επειδή απέτυχαν στις εξετάσεις για τις εισαγωγικές εξετάσεις, ή για μαθητές οι οποίοι μερικές φορές επιθυμούν να εισέλθουν γρήγορα στην αγορά εργασίας. Η πλειοψηφία των επαγγελματικών σπουδών διαρκούν 2 έως 2½ χρόνια, ενώ για ορισμένα επαγγέλματα διαρκεί μόνο 1 έτος. Με την επιτυχή ολοκλήρωση ενός προγράμματος σπουδών αποκτάται πιστοποιητικό ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης καθώς τα απαραίτητα τεχνικά επαγγελματικά προσόντα τα οποία είναι συγκρίσιμα με τα επαγγελματικά προσόντα που αποκτώνται σε τεχνικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι μαθητές μπορούν να συνεχίσουν και να αποκτήσουν μετά από εξετάσεις Επαγγελματικό Δίπλωμα. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση Υπάρχουν πολά διαφορετικά είδη των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Πολωνία: Uniwersytety (Πανεπιστήμια) Politechniki (Τεχνικά Πανεπιστήμια) Akademie Rolnicze (Γεωργικές Σχολές) Akademie Ekonomiczne (Οικονομικά Πανεπιστήμια) 89

90 Wyzsze Szkoly Pedagogiczne (Παιδαγωγικές Σχολές) Akademie Medyczne (Ιατρικές Σχολές) Akademie Teologiczne (Θεολογικές Σχολές) Szkoly Morskie (Ναυτικές Σχολές) Akademie Wychowania Fizycznego (Ακαδημίες Φυσικής Αγωγής) Akademie Muzyczne, Sztuk Pieknych, Teatralne εγώ filmowe (Ακαδημίες μουσικές, τέχνη, θεάτρου και κινηματογράφου) Panstwowe Wyzsze Szkoly Zawodowe (Σχολεία της τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης) Szkoly Wojskowe (Στρατιωτικές Σχολές) Το πολωνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ένα σύστημα δύο κύκλων σπουδών. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του του πρώτου κύκλου σπουδών, διάρκειας 3 ή 4 ετών, απονέμεται πανεπιστημιακό δίπλωμα. Η εισαγωγή των φοιτητών στον πρώτο κύκλο σπουδών γίνεται κατόπιν εισιτήριων εξετάσεων. Ο δεύτερος κύκλος οδηγεί στη λήψη μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος η διάρκεια του οποίου κυμαίνεται από 1½ έως 2 έτη. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η Πολωνική ναυτιλιακή εκπαίδευση έχει χτίσει μια παράδοση 91 ετών, και τα ναυτικά της σχολεία έχουν επιβιώσει παρόλες τις δύσκολες περιόδους που έχει βιώσει κατά καιρούς η πολωνική θαλάσσια οικονομία. Παρ όλο την παρούσα δύσκολη οικονομική κατάσταση στην Πολωνία, διατηρείται ο αριθμός των μηχανικών αξιωματικών και των αξιωματικών καταστρώματος οι οποίοι θα εκπαιδευτούν από τα Πολωνικά ναυτιλιακά σχολεία, αν και η συστηματική μείωση του κόστους της εκπαίδευσής τούς έχει γίνει επίσης άλλη μια αναγκαιότητα. Τα Πανεπιστήμια ναυτικής εκπαίδευσης στην Πολωνία, έχουν επίσης αναλάβει τον ρόλο των επικεφαλής συντονιστών της ανάπτυξης και της αποτελεσματικότητας του διαπολιτισμικού 90

91 συστήματος εκπαίδευσης στη θαλάσσια οικονομία υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Υποδομών. Ο ρόλος διαρθρώνεται στα ακόλουθα τέσσερα επίπεδα. Δευτερεύων ναυτιλιακή εκπαίδευση, επιβλεπόμενη από το Υπουργείο Υποδομών η οποία καλύπτει: o Βασική ναυτιλιακή εκπαίδευση, o Πρακτική σε εκπαιδευτικά πλοία και την παροχή των υποψηφίων στις ναυτιλιακές ακαδημίες, οι οποίοι θα εκπαιδεύουν το εκπαιδευομενο προσωπικό σε αυτά τα σχολεία. Επιπλέον, τα ναυτιλιακά μεταδευτεροβάθμια σχολεία έχουν ιδρυθεί σε απάντηση της ζήτησης της αγοράς εργασίας. Πτυχιακές σπουδές: o Δύο επιπέδων, πλήρους ωραρίου οι οποίες προσφέρονται δωρεάν. o Δύο επιπέδων, μερικής φοίτησης επί πληρωμή. Μεταπτυχιακές Σπουδές: o Μεταπτυχιακά μαθήματα σε ενημερωμένες και ολοκληρωμένες γνώσεις, σε συγκεκριμένες εξειδικεύσεις, o Μόνιμο μεταπτυχιακό ναυτιλιακής εκπαίδευσης για αξιωματικούς πλοίων σε επίπεδο λειτουργικό και διοικητικό. Διδακτορικές και Μεταδιδακτορικές σπουδές που οδηγούν σε : o Διδακτορικές Σπουδές (PhD) o Μεταδιδακτορικό Πρόγραμμα (DSc) o Απόκτηση τίτλου Καθηγητή Κάθε επίπεδο ναυτικής εκπαίδευσης στην Πολωνία διασφαλίζει την κατάλληλη παροχή της ναυτιλιακής ευχέρειας/ ικανότητας και επίδοσης είτε σε στελέχη σε επί του καταστρώματος ή των μηχανοστασίων (αξιωματικούς καταστρώματος και μηχανικούς). Επιπλέον το σύστημα επιτρέπει στους μαθητές να αποκτήσουν διπλό ναυτιλιακό πιστοποιητικό (πλοηγού- μηχανικού, πλοηγού ηλεκτρονικού μηχανικού, πλοηγού ηλεκτρολόγου, μηχανικού ηλεκτρολόγου, κ.λπ.) και επίσης διπλό δίπλωμα για τους ακαδημαϊκούς δασκάλους (καθηγητή πλοιάρχου, καθηγητή πρώτου μηχανικού, γιατρού ηλεκτρονικού πλοίων, κ.λπ.). Πηγές Χρηματοδότησης Το σύστημα είναι βασισμένο στα ακόλουθα: Χρηματοδοτούμενη εκπαίδευση από το Υπουργείο Υποδομών, Χρηματοδοτούμενη επιστημονική έρευνα από το Υπουργείο Επιστημών και Εκπαίδευσης, 91

92 Διεθνή επιστημονική και εκπαιδευτική συνεργασία μεταξύ των ναυτιλιακών ακαδημιών βάσεων υπό απευθείας συμφωνίες ή μέσα από προγράμματα όπως το Δια βίου Εκπαίδευσης πρόγραμμα ERASMUS. Για πολλά χρόνια, το GMU έχει συνεργαστεί με πάνω από 30 σεβαστές και φημισμένες διεθνής ναυτιλιακές ακαδημίες στην Ευρώπη, καθώς και με ποικίλες χώρες όπως να ονομάσουμε μερικές :οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Κίνα, το Βιετνάμ, η Κορέα, η Ιαπωνία και η Ρωσία. Η επαγγελματική εκπαίδευση σε εκπαιδευτικά πλοία και σε πλοία που ανήκουν σε εθνικούς και διεθνής μεταφορείς, καθώς και η βιομηχανική επαγγελματική εκπαίδευση σε ναυπηγεία, επιχειρήσεις πλοιοκτητών και κατασκευαστικές εγκαταστάσεις. Πανεπιστήμια Ναυτικής Εκπαίδευσης Οι τρέχοντες πόροι σε εγκαταστάσεις και εκπαιδευτικό προσωπικό δικαιολογούν τη συντήρηση του συνηθισμένου αριθμού των υποψηφίων για σπουδές σε 4 πεδία και σε 8 ειδικότητες, καθώς και την αύξηση του αριθμού υποψηφίων μερικής φοίτησης επί πληρωμή. Κατά κανόνα οι απόφοιτοι τους απασχολούνται πρωτίστως σε κρατικούς και ιδιωτικούς πλοιοκτήτες στην Πολωνία, και μετά στη παγκόσμια ναυτιλιακή αγορά εργασίας. Προπτυχιακές Σπουδές Στις διάφορες εγκαταστάσεις των πανεπιστημίων ναυτικής εκπαίδευσης στην Πολωνία παρέχονται σπουδές υψηλού επιπέδου το εκπαιδευτικό περιεχόμενο των οποίων είναι λίγο πολύ κοινό και διακρίνεται στις παρακάτω σχολές. Οι Σχολές Πλοήγησης οι οποίες παρέχουν πλήρους ή μερικούς απασχόλησης σπουδές σε δυο γνωστικά πεδία: ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ με εξειδίκευση σε: Θαλάσσιες Μεταφορές (ST), Μηχανική Θαλασσίων Μεταφορών (STE), Ασφάλεια Θαλασσίων Συστημάτων (MSS), Υπεράκτια Τεχνολογία (OT), Διαχείριση Ασφαλών Μεταφορών (STM), Αρκτική Ναυτιλιακή (AS), ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ με εξειδίκευση σε: Μεταφορές και Logistics (επιμελητεία) (TL),Μεταφορές και Ναυτιλιακά Συστήματα Logistics (TLMS). Οι σχολές Μηχανικών οι οποίες παρέχουν πλήρους ή μερικούς απασχόλησης σπουδές σε δυο πεδία: 92

93 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΩΝ (ΜΜΒ) με εξειδίκευση σε: Ναυτιλιακές εργασίες μηχανημάτων πρόωσης (ΜΡΟ), Ναυτιλιακά Μηχανήματα πρόωσης και Υπεράκτιες εργασίες Κατασκευής (MPPOCO), Τεχνολογία της επισκευής πλοίων και Λιμενικών μονάδων (TRSPU), Εργασίες στις Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις (ΟΙΙ), Λειτουργική Μηχανική (ΟΕ), Παραγωγική Μηχανική (ΡΕ), Διαχείριση μηχανικών Επισκευών (REM), ΑΣΦΑΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ (SE) με εξειδίκευση σε: Ασφαλή Μηχανική σε Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις (IPSE), Ασφαλή Μηχανική στο Θαλάσσιο Περιβάλλον. Οι σχολές της Ηλεκτρολογικής Μηχανικής οι οποίες παρέχουν εκπαίδευση σε δυο πεδία: ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ (ΕΕ) με ειδικότητες: Αυτοματοηλεκτρικά Πλοία (SEA), Αυτοματοηλεκτρικά (ΕΑ), Συστήματα Έλεγχου (CCS), ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ (ΕΤ) με ειδικότητες: Ναυτιλιακά Ηλεκτρονικά (ΜΕ), Ψηφιακή Ραδιοεπικοινωνία (DRC), Ράδιο Ηλεκτρονικά (RE) και σε Συστήματα Υπολογιστών και δικτύων Tele (TCSN). Σχολές Επιχειρηματικότητας και της Επιστήμης Εμπορευμάτων με δυο γνωστικά πεδία: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ (CS) με ειδικότητες: Επιστήμης Εμπορευμάτων και Ποιοτική Διαχείριση (CSQM), Διοίκηση Τουριστικών και Ξενοδοχειακών Υπηρεσιών (HTSM), Διαχείριση Εμπορικών και Παραγωγικών υπηρεσιών (CSPM), Manager Καλλυντικών προϊόντων (CPM), Υπηρεσίες Διατροφής και Δίαιτας (NDS), ΔΙΟΙΗΚΗΣΗ ΚΑΙ MARKETING (MM) με ειδικότητες: Διοίκηση Επιχειρήσεων (EM), Logistics και Θαλάσσιες Μεταφορές (LST), Επιστήμη Υπολογιστών στις Μεταφορές και στο Εμπόριο (CSTT), Διοίκηση Διαδικτύου και Πολυμέσων (IMM), Σύγχρονα Εργαλεία του Management (MTM), Λογιστικές και Οικονομικές Εργασίες των Επιχειρήσεων (AFE), Διαχείριση Πληροφοριών στη Δημόσια Διοίκηση (MIPA), Διοίκηση Ανθρωπίνων Κεφαλαίων (MHC), Διαχείριση Εργου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (PMEU), Διαχείριση Βάρδιας. (MS) Ορισμένες εγκαταστάσεις ναυτικής εκπαίδευσης έχουν στην κατοχή τους εκπαιδευτικά πλοία, όπως για παράδειγμα το ονομαστό ιστιοπλοϊκό σκάφος s/v Dar Mlodziezy το οποίο χρησιμοποιείται για να διευκολύνει τη θαλάσσια πρακτική στο μελλοντικό ναυτικό προσωπικό και το ερευνητικό εκπαιδευτικό πλοίο m/s Horyzont ΙΙ, το οποίο χρησιμοποιείται για την 93

94 πρακτική ραδιοεντοπισμού και θέσεων ελιγμού, καθώς και σε έρευνες που διεξάγονται σε συνεργασία με την Ακαδημία Επιστημών της Πολωνίας στο Spitsbergen και στην Ανταρκτική. Μεταπτυχιακές Σπουδές Οι μεταπτυχιακές σπουδές πραγματοποιούνται στα ακόλουθα γνωστικά πεδία: Θαλάσσια και Βιομηχανικά Συστήματα Αυτοματοποίησης Προγραμματισμένοι Ελεγκτές PLC και Συστημάτων Απεικόνισης, Τεχνολογίες Ασφάλειας Βιομηχανικών Συστημάτων, Ηλεκτρονικά Συστήματα και Συστήματα Ισχύος Σύγχρονες Κεραίες και στοιχεία Μικροκυμάτων Σύγχρονές τεχνικές στα Οπτικοηλεκτρονικά Τουριστικό και Ξενοδοχειακό Management Λογιστικές Εργασίες Υπηρεσίες Διατροφής και Διαίτης Logistics και Διεθνές Εμπόριο. Πρέπει να αναφερθεί ότι η μόνιμη μεταπτυχιακή ναυτιλιακή εκπαίδευση διεξάγεται από το Officer Training Centre Ltd (OTC) στη μορφή των ακόλουθων μαθημάτων: Μαθήματα για τα πιστοποιητικά ικανοτήτων σε: Α) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: (αξιωματικοί επιφυλακής, μηχανικοί επιφυλακής), Β) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: (Υποπλοίαρχοι, πλοίαρχοι, δεύτεροι μηχανικοί, πρώτοι μηχανικοί) ΕΙΔΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ για τα ακόλουθα πιστοποιητικά: o Ραδιοκύματα / ΑRPA σε λειτουργικό και διοικητικό επίπεδο, o Προσομοιωτής Ρανταρ, o Βασική και προχωρημένη εκπαίδευση στο DPO (DYNAMIC POSITIONING OPARATORS) o Ασφάλεια Προσωπικού και Κοινωνικές Ευθύνες, o Εκπαίδευση εξοικείωσης σε Δεξαμενόπλοια o Προχωρημένη εκπαίδευση σε πετρελαιοφόρα o Προχωρημένη εκπαίδευση σε γκαζάδικα, o Προχωρημένη εκπαίδευση σε χημικά δεξαμενόπλοια o Σχέδια για συνεργασία μεταξύ των επιβατηγών πλοίων προκαθορισμένων διαδρομών και έρευνας με την υπηρεσία διάσωσης o Βασικές Πρώτες Βοήθειες 94

95 o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Ιατρικές Πρώτες Βοήθειες Ιατρική Φροντίδα, Βασική Πυρόσβεση Προχωρημένη Πυρόσβεση, Διαχείριση πλήθους, ασφάλεια επιβατών και εκπαίδευση ασφαλείας φια το προσωπικό παρέχοντας απευθείας υπηρεσίες στο χώρο των επιβατών στα πλοία Ro- Ro και σε άλλα επιβατηγά πλοία Ro- Ro Διαχείριση κρίσεων και Ανθρώπινης Συμπεριφοράς, ασφάλεια επιβατών, ασφάλεια εμπορευμάτων και ακεραιότητα σκάφους στα πλοία Ro- Ro και σε άλλα επιβατηγά πλοία Ro- Ro, Διεθνής Κώδικας Ασφαλούς Διαχείρισης Ασφαλής Διακίνηση, στοιβασία και ασφάλεια από κινδύνους, επικίνδυνο και επιβλαβές φορτίο, Διοίκηση Ομάδας Γέφυρας Ηλεκτρονικά Ναυσιπλοϊκα Διαγράμματα και ESDIS εργαστήρια ESDIS Πρακτική Εξάσκηση στο χειρισμό μεγάλων πλοίων με ασυνήθιστα χαρακτηριστικά ελιγμών, Διαχείριση Πόρων Μηχανοστασίου Αξιωματικών Ασφαλείας Πλοίων Αξιωματικών Ασφαλείας Εταιρειών Αξιωματικών Ασφαλείας Λιμενικών Εγκαταστάσεων, Εκπαίδευση στη λειτουργία και τη συντήρηση των μηχανών κυρίας προώθησης εκτός των ντιζελοκινητηρών Εκπαίδευση στη διδακτική για Εκπαιδευτές, Εκπαίδευση VTS Φορτίο και σταθερότητα έρματος. Διδακτορικές και Μεταδιδακτορικές Σπουδές Η συνεχής ανάπτυξη του διδακτικού προσωπικού έχει διασφαλιστεί από τα προγράμματα διδακτορικών και μεταδιδακτορικών σπουδών τα οποία είναι ενταγμένα σε πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα Οι Σπουδές καλύπτουν 4 πεδία επιστημονικής έρευνας: Μεταφορές Κατασκευή και Λειτουργία Μηχανών Ηλεκτροτεχνικών 95

96 Ειδικές Γνώσεις Εμπορευμάτων. Επιστημονική Ναυτική Έρευνα Σε πολλά πανεπιστήμια υλοποιείται βασική έρευνα οι οποία επιχορηγείται από το Υπουργείο Επιστημών και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την Ε.Ε. Η επιχορήγηση στηρίζεται σε: Εθνικά κονδύλια έρευνας που επιδίδονται σύμφωνα με τα αποτελέσματα κάθε προηγούμενου έτους, Εθνικές Επενδύσεις: ερευνητικά έργα, έργα ανάπτυξης που επιτροπεύονται από της εθνικές αρχές ανταγωνισμού, Προγράμματα της Ε.Ε, Διεθνή προγράμματα. Κάθε χρόνο υλοποιούνται κατά μέσο όρο 20 εθνικά και 10 Ευρωπαϊκά και Διεθνή έργα. Για παράδειγμα αναφέρονται τα παρακάτω: Συστήματα Υποστήριξης και Πρόσδεσης κατά την είσοδο πλοίων στο λιμάνι ως στοιχείο έξυπνου συστήματος μεταφορών Ποιοτική Ανάλυση της ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα ηλεκτροενέργειας του πλοίου, για σκοπό της τροποποιήσεις του κανονισμού του Chinese Classificatory Companionship, Ανίχνευση και παρουσίαση σε πραγματικό χρόνο των μεγάλων ιδιαίτερα σε κίνηση εμπορικών θαλάσσιων περιοχών, Φορητό σύστημα ελέγχου, παρατήρησης, αναγνώρισης και επικοινωνίας, Κατασκευή ειδικού εξειδικευμένου συστήματος έρευνας για της τελευταίας γενιάς ενεργοηλεκτρονικές συσκευές σε ηλεκτροενεργειακά συστήματα διανομής, Ναυσιπλοϊκος αλγόριθμός καθορισμού των παραμέτρων τρροχίας στο σύστημα ηλεκτρονικου χάρτη ECDIS, Εφαρμογές του ασύγχρονου προγραμματισμένου ομαδικού παράγοντα για βελτιστοποίηση, προσομοίωση εκπαίδευση μηχανών. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Η παροχή ναυτικής εκπαίδευσης στην Πολωνία παρέχεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που θέτει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμό (IMO) όπως έχει διατυπωθεί στην ύμβαση STCW 78/95. Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα 96

97 Το πρόγραμμα σπουδών όλων των ναυτικών ειδικοτήτων αποτελείται από θεματικά πεδία σύμφωνα με το εγκεκριμένο σύστημα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (European Credit Transfer System) για τα μεταπτυχιακά και διδακτορικά διπλώματα. Μια μονάδα αντιστοιχεί σε περίπου 40 ώρες μαθητικής εργασίας: 16 διδακτικές ώρες και οι υπόλοιπες είναι μεμονωμένη δουλεία του κάθε μαθητή. Ένας χρόνος σπουδών εξισώνεται με 60 μονάδες. Επιπλέον για τη ναυτική εκπαίδευση έχει εφαρμοστεί το σύμφωνο της Μπολώνια που ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 97

98 Η περίπτωση της Φιλανδίας Η Φιλανδία είναι ένα από τα κράτη μέλη (μαζί με την Κύπρο, τη Δημοκρατία της Τσεχίας, τη Γερμανία, τη Δανία και τη Μάλτα) με την πλειοψηφία αξιωματικών καταστρώματος επιπέδου Α (καπετάνιου ή αρχιμηχανικού). Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Οι μαθητές στην ηλικία των 16 μπορούν να επιλέξουν να συνεχίσουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή τους είτε ολοκληρώνοντας κάποιο κύκλο ακαδημαϊκών μαθημάτων (lukio) ή ακολουθώντας ένα κύκλο επαγγελματικών μαθημάτων και πρακτικής (ammattikoulu), και τα δύο από τα οποία συνήθως διαρκούν τρία χρόνια και δίνουν πιστοποιημένα επαγγελματικά προσόντα. Στη συνέχει έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε κάποιο πανεπιστήμιο ή σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα εφαρμοσμένων επιστημών. Η Ανώτερη Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση (EQF επίπεδο 4) παρέχεται από τις επαγγελματικές σχολές με τη μορφή μαθητείας (πρακτικής). Επιπλέον, τα επαγγελματικά προσόντα που χορηγούνται από την επιτροπή επαγγελματικών προσόντων, μπορούν να λαμβάνονται και μέσω των τεστ επάρκειας. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα των πανεπιστημίων εφαρμοσμένων επιστημών (EQF επίπεδο 6) επικυρώνονται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Προγράμματα Σπουδών Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού θέτει τους γενικούς στόχους για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθορίζει τη δομή των προσόντων, καθώς και τα βασικά μαθήματα. Το Φινλανδικό Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας αποφασίζει τις εθνικές απαιτήσεις προσόντων, τις λεπτομέρειες, τους στόχους και το βασικό περιεχόμενο των επαγγελματικών προσόντων. 98

99 Τα αναλυτικά προγράμματα είναι συμβατά με το εθνικό πλαίσιο προσόντων (NQF) και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (EQF). Σε τοπικό επίπεδο, οι φορείς παροχής εκπαίδευσης καταρτίζουν τα δικά τους προγράμματα σπουδών με βάση το βασικό πρόγραμμα σπουδών που παρέχονται από το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας. Κάθε σπουδαστής ακολουθεί ατομικό σχέδιο μελέτης. Τα προγράμματα κατάρτισης των πανεπιστημίων εφαρμοσμένων επιστημών (EQF επίπεδο 6) επικυρώνονται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Το Υπουργείο καθορίζει τα ονόματα, τους τίτλους και τα πεδία εφαρμογής των προσόντων, ενώ καθένα από τα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών είναι υπεύθυνα για το περιεχόμενο και τα προγράμματα σπουδών των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Συνολικά τρεις Ναυτικές Ακαδημίες (EQF επιπέδου 4) στην ηπειρωτική Φινλανδία, προσφέρουν τις ακόλουθες επαγγελματικές ειδικότητες ανώτερης εκπαίδευσης: Επαγγελματικών Προσόντων στην Ναυτιλία, 180 μονάδες ECVET: Πρόγραμμα Σπουδών Μηχανικού Αξιωματικών & Αξιωματικών φυλακής Μηχανής Πρόγραμμα Σπουδών Αξιωματικών καταστρώματος Πρόγραμμα Σπουδών πληρώματος καταστρώματος και συνεργείου επισκευής μηχανών, Πρόγραμμα Σπουδών Ηλεκτρολόγων Πλοίων Συνολικά τρία πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών στην ηπειρωτική Φινλανδία, προσφέροντας τα ακόλουθα προγράμματα επιπέδου EQF 6: Bachelor of Marine Technology (270 πιστωτικές μονάδες ECTS) Bachelor of Engineering, Maritime Technology (270 πιστωτικές μονάδες ECTS) Διαδικασία για την πιστοποίηση αξιωματικού Η Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών της Φιλανδίας καθορίζει την ασφαλή επάνδρωση των πλοίων και εκδίδει πιστοποιητικά ικανότητας και πιστοποιητικά επάρκειας για τους 99

100 ναυτικούς. Είναι επίσης υπεύθυνη για θέματα που σχετίζονται με τα ιατρικά πιστοποιητικά των ναυτικών. Διατηρεί επίσης αρχεία σχετικά με τις περιόδους θαλάσσιας υπηρεσίας των ναυτικών. Οι υποψήφιοι για τα πιστοποιητικά ικανότητας (certificates of competency - CoC) απαιτείται να έχουν ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης, σε συνδυασμό με την απαιτούμενη θαλάσσια υπηρεσία. Όταν οι απαιτήσεις πληρούνται, τα COCS εκδίδονται από τον Οργανισμό Ασφάλειας Μεταφορών της Φινλανδίας χωρίς πρόσθετη εξέταση. Εκπαίδευση εντός πλοίου Οι σπουδαστές κατά την «φοίτηση επί του σκάφους» ακολουθούν τις εντολές που δίνονται και συμπληρώνουν το βιβλίο εκπαίδευσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις της STCW, το οποίο υπογράφεται από τον επιβλέποντα υπεύθυνο για την περίοδο κατάρτισης. Η αξιολόγηση της εν πλω εκπαίδευσης βασίζεται στις ημέρες παραμονής επί του σκάφους. Οι δεξιότητες πλοήγησης αξιολογούνται από την επίδειξη των επαγγελματικών δεξιοτήτων σε προσομοιωτή, όπου δεν εμπλέκεται ο εν πλω επόπτης. Ο οργανισμός HarjoitteluMylly ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 2012 με στόχο να αποτελέσει τον σύνδεσμο μεταξύ των ναυτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των εφοπλιστών. Το σημαντικότερο καθήκον του οργανισμού είναι ο συντονισμώς των θέσεων για την εν πλω κατάρτιση και η ενημέρωση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των πλοιοκτητών για την κατάσταση και την διαθεσιμότητα των εκπαιδευομένων. Υπάρχουν συνολικά 85 πλοία υπό φινλανδική σημαία που δέχονται φοιτητές δοκίμου όπου τα μικρότερα δέχονται μόνο ένα δόκιμο και τα μεγαλύτερα δέχονται δόκιμους αξιωματικούς καταστρώματος και δόκιμους μηχανικούς. Επιπλέον τα κρουαζιερόπλοια δέχονται δόκιμους ηλεκτρολόγους. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Σε επιχειρησιακό επίπεδο ακολουθούνται οι απαιτήσεις της σύμβασης STCW, καθώς και το μοντέλο εκπαίδευσης του ΙΜΟ, αν και η έκταση των ωρών εκπαίδευσης που απαιτούνται από τον IMO δεν μπορούν να υλοποιηθούν λόγω των απαιτήσεων του εθνικού πλαισίου 100

101 εκπαίδευσης. Τα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών (EQF επίπεδο 6) είναι πιο ευέλικτα όσον αφορά το περιεχόμενο και τα προγράμματα σπουδών των προγραμμάτων δοκίμων αξιωματικών καταστρώματος και μηχανικών, τουλάχιστον στο επίπεδο της διαχείρισης και διοίκησης, και δεν αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις με τα επαγγελματικά ανώτερα δευτεροβάθμια ιδρύματα (EQF επίπεδο 4) όπου τα περιορισμένα τους χρονικά πλαίσια δεν μπορούν να καλύψουν το σύνολο των απαιτήσεων της σύμβασης STCW. 101

102 Η περίπτωση της Μάλτας Η Μάλτα είναι ένα από τα δύο κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο-53,65%, Μάλτα-66,67%) τα οποία παράγουν περίπου το 50% του συνολικού αριθμού των μηχανικών με δικαίωμα υπηρεσίας ως Αξιωματικοί φυλακής μηχανικής (OEW). Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης της Μάλτας αποτελεί ένα παράδειγμα εσωτερικής ευελιξίας με ολιστικές εξετάσεις στο τέλος. Το σύστημα της Μάλτας δεν βασίζεται στη πρακτικήμαθητεία όπως το γερμανικό, αλλά στηρίζεται σε δομές με βάση το σχολείο. Η εκπαίδευση στη Μάλτα προσφέρεται μέσα από τρεις διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών: το κράτος, την εκκλησία, και τον ιδιωτικό τομέας. Ενώ η ιδιωτική εκπαίδευση βασίζεται σε χρηματοδότηση από τέλη και εισφορές από την κυβέρνηση, όλα τα δημόσια σχολεία και τα σχολεία που διοικούνται από την Εκκλησία είναι εντελώς δωρεάν. Η υποχρεωτική εκπαίδευση υποδιαιρείται σε ένα πρωταρχικό κύκλο διάρκειας έξι ετών (μαθητές ηλικίας 5 έως 10+ ετών), ένα διετές κύκλου επιπέδου γυμνασίου (μαθητές 11 έως 12 ετών) και τα τρία έτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (μαθητές ετών). Στο τέλος της επίσημης σχολικής εκπαίδευσης, οι μαθητές λαμβάνουν το Απολυτήριο Σχολίου. Μετά την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης, υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές αναφορικά με την επιλογή ακαδημαϊκής και επαγγελματικής διαδρομής. Η είσοδος στα μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ιδρύματα απαιτεί Εξετάσεις Πιστοποιητικού Εκπαίδευσης (SEC). Με το πιστοποιητικό SEC, οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν επαγγελματικές σταδιοδρομίες μέσα από το Κολλέγιο Επιστημών της Μάλτας, το κολλέγιο Τέχνης και Τεχνολογίας ή το Ινστιτούτο Τουριστικών Σπουδών. Μπορούν επίσης να επιλέξουν την παρακολούθηση πανεπιστημιακών κύκλων σπουδών. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης 102

103 Στη Μάλτα, υπάρχουν μια σειρά από ιδρύματα που παρέχουν κύκλους μαθημάτων σύμφωνα με τις απαιτήσεις της STCW, αλλά μόνο ένα ίδρυμα, το Κολέγιο Επιστημών Τεχνών και Τεχνολογίας (MCAST) προσφέρει ολοκληρωμένη επαγγελματική κατάρτιση δοκίμων αξιωματικών εμπορικού ναυτικού. Υπάρχουν οι εξής 2 βασικοί κύκλοι σπουδών : OIC Navigational Watch Certificate (διάρκεια 3 έτη) MCAST Advanced Diploma in Marine Engineering Το πρόγραμμα OIC Navigational Watch Certificate στοχεύει στο να δώσει στον υποψήφιο την απαραίτητη εκπαίδευση ως Δόκιμος Αξιωματικός, πληρώντας τις προϋποθέσεις του Πιστοποιητικού Ικανότητας ως υπεύθυνου αξιωματικού φυλακής γέφυρας σε εμπορικά πλοία. Η εκπαίδευση αποτελείται από έναν αριθμό ναυτικών μαθημάτων που σχετίζονται με θέματα όπως η πλοήγηση, η μετεωρολογία, τα σήματα, η σταθερότητα πλοίου, η διαχείριση φορτίου, οι διεθνής κανονισμοί. Απαιτείται υψηλό επίπεδο σωματικής άθλησης και εκπαίδευσης σε θέματα ηγεσίας. Κατά τη δεύτερη φάση της εκπαίδευσης οι δόκιμοι αξιωματικοί αναζητούν εταιρία για την πρακτική άσκηση στη θάλασσα. Αντίστοιχα το πρόγραμμα MCAST Advanced Diploma in Marine Engineering αφορά τους δόκιμους μηχανικούς τους οποίους εισάγει στα βασικά στοιχεία της μηχανικής που σχετίζονται με τα εμπορικά πλοία. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Η ιδιαιτερότητα του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της Μάλτας είναι ότι τα προγράμματα σπουδών που συνδέονται με τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW δεν εναρμονίζονται απαραίτητα και με το σύστημα EQF. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Εθνική Επιτροπή για την Περαιτέρω και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση της Μάλτας, βασίζεται σε μια αυστηρή ερμηνεία της οδηγίας 2012/35 / ΕΕ, όπου αναφέρεται ότι «Επιπλέον, οι διατάξεις για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων σύμφωνα με την οδηγία 2005/36 / ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (5) δεν 103

104 εφαρμόζονται όσον αφορά την αναγνώριση των πιστοποιητικών των ναυτικών δυνάμει της οδηγίας 2008/106 / ΕΚ ". Σύμφωνα με την συγκεκριμένη ερμηνεία, δεν υπάρχει η ανάγκη γεφύρωσης των δύο συστημάτων, επειδή ό,τι αφορά τη Σύμβαση STCW εφαρμόζεται πλήρως στο ναυτικό τομέα, ενώ τα συστήματα EQF και ECVET δεν αφορούν απαραίτητα το συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη, πέραν μόνο την οδηγία 2012/35, αλλά και άλλα νομοθετήματα που προέρχονται από τον εκπαιδευτικό τομέα (ανακοινωθέν της Bruges, της? Κοπεγχάγης κλπ) που αφορούν όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης και της ναυτιλίας. Επίσης, αν και το σύστημα εκπαίδευσης STCW είναι σαφές και αποτελεσματικό αναφορικά με τις εργασιακές απαιτήσεις πάνω σε ένα πλοίο, υπάρχουν τεράστια προβλήματα που προκύπτουν όταν ένας εργαζόμενος επιθυμεί να περάσει σε αντίστοιχο επάγγελμα (πχ μηχανικός) εκτός πλοίου (όπου κανένα από τα προσόντα που δεν ακολουθούν το EQF δεν αναγνωρίζεται). 104

105 Η περίπτωσης της Βουλγαρίας Κύριος εκπρόσωπος της Ναυτικής Εκπαίδευσης στη Βουλγαρία είναι η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Nikola Vaptsarov Naval Academy της Βάρνας. Η Ναυτική Ακαδημία της Βάρνας είναι η παλαιότερη τεχνική σχολή στη Βουλγαρία (με ιστορία που ξεκινά το 1881), η οποία λόγω του της παράδοσης στην εκπαίδευση εμποροπλοιάρχων, καθιερώθηκε ως ένα διάσημο κέντρο εκπαίδευσης ναυτικών. Το 1960 όταν η Βουλγαρία γίνεται μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Ναυσιπλοΐας, ο οποίος επιβλέπει την ναυτική εκπαίδευση όλων των μελών του παγκόσμια, η Ναυτική Ακαδημία της Βάρνας γίνεται Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.). Η ναυτική ακαδημία της Βάρνας είναι κρατικό πανεπιστήμιο αναγνωρισμένο από το ΔΟΑΤΑΠ και άλλους αντίστοιχους ευρωπαίους φορείς. Στην ακαδημία εκπαιδεύονται επίσης ξένοι φοιτητές από 12 διαφορετικές χώρες τόσο για το Πολεμικό όσο και το Εμπορικό Ναυτικό. Το 1992 δημιουργείται αυτόνομη Σχολή Εμπορικού Ναυτικού η οποία διαθέτει εργαστήρια και προσομοιωτές καθώς και Πλανητάριο για το μάθημα της ναυσιπλοΐας με οδηγό τον ουρανό. Σχολές & Τμήματα Η Ναυτική Ακαδημία της Βάρνας περιλαμβάνει της εξής τρεις σχολές: Α. Σχολή Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού Οι πτυχιούχοι του προγράμματος αποκτούν το πτυχίο του αξιωματικού γέφυρας σύμφωνα με τα θεσπισμένα πρότυπα (STCW) του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (I.M.O.). Ξεκινούν την καριέρα τους ως πλοίαρχοι Γ βαθμού (ανθυποπλοίαρχοι) και στη συνέχεια εξελίσσονται σε Β πλοιάρχους και τελικά σε Α πλοιάρχους σε πλοία του εμπορικού στόλου. Μπορούν επίσης να απασχοληθούν σε διοικητικές θέσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες, ως ναυτικοί πράκτορες, ναυλομεσίτες, και ως εμπειρογνώμονες μεταφοράς φορτίου. Κατά τη φοίτηση οι σπουδαστές αποκτούν βασικές γνώσεις σε Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Πληροφορική, Αρχές Μηχανολογίας, Αγγλικά κ.λπ. Σε επίπεδο ειδίκευσης περιλαμβάνονται μαθήματα ναυσιπλοΐας, η πλοήγηση και ο χειρισμός πλοίου, η χρήση προσομοιωτών πλοήγησης, 105

106 τα ναυτιλιακά οικονομικά, συστήματα ραντάρ και σόναρ, ασφάλεια πλοίων, ναυτική αγγλική ορολογία, χειρισμός και αποθήκευση φορτίου και ναυτικό δίκαιο. Η πρακτική άσκηση διεξάγεται τόσο επάνω σε πλοίο όσο και σε λιμάνι, καλύπτοντας διαφορετικές πτυχές της λειτουργίας και διαχείρισης του πλοίου. Μεταπτυχιακά προγράμματα προσφέρονται με σκοπό να εμπλουτίσουν την θεωρητική κατάρτιση των αξιωματικών γέφυρας, βοηθώντας τους να αποκτήσουν τα απαραίτητα προσόντα για την πιστοποίηση σε διοικητικό επίπεδο και να περάσουν επιτυχώς τις ανάλογες κρατικές εξετάσεις που διεξάγονται στη Βουλγαρία. Β. Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού Σκοπός αυτού του προγράμματος σπουδών είναι να εκπαιδεύσει μηχανικούς οι οποίοι θα απαρτίζουν τον ναυτικό εμπορικό στόλο. Προσφέρει στους αποφοίτους το δίπλωμα του αξιωματικού-μηχανικού του εμπορικού ναυτικού, σύμφωνα με τα θεσπισμένα πρότυπα (STCW) του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (I.M.O.) Οι απόφοιτοι αυτού προγράμματος μπορούν να απασχοληθούν ως μηχανικοί σε εμπορικά πλοία εν πλω, καθώς και σε διοικητικές θέσεις στον ευρύτερο τομέα της ναυτιλιακής βιομηχανίας και των θαλάσσιων μεταφορών. Κατά τη φοίτηση οι σπουδαστές αποκτούν βασικές γνώσεις σε Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Πληροφορική, Μηχανολογία, Τεχνικό σχεδιασμό και Μεταλλογραφία. Σε επίπεδο ειδικότητας οι σπουδαστές διδάσκονται την λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων παραγωγής ισχύος των πλοίων, των ναυτικών μηχανών Diesel και στροβιλομηχανών, των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων καθώς επίσης και στην επισκευή των μηχανικών βλαβών του πλοίου. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης ολοκληρώνεται με την εκπόνηση και παρουσίαση διπλωματικής εργασίας και με τη συμμετοχή στις κρατικές εξετάσεις εξειδικευμένης Αγγλικής ορολογίας. Η Πρακτική άσκηση διεξάγεται σε εμπορικά πλοία και καλύπτει όλες τις πτυχές της λειτουργίας και συντήρησης τους, όπως και τη συντήρηση και επισκευή των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων τους. 106

107 Γ. Σχολή Ηλεκτρολόγων Εμπορικού Ναυτικού (Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου Ηλεκτρικά δίκτυα πλοίων) Σκοπός αυτού του προγράμματος σπουδών είναι να εκπαιδεύσει Ηλεκτρολόγους οι οποίοι θα απαρτίζουν τον ναυτικό εμπορικό στόλο. Προσφέρει στους αποφοίτους το δίπλωμα του αξιωματικού-ηλεκτρολόγου του εμπορικού ναυτικού, σύμφωνα με τα θεσπισμένα πρότυπα (STCW) του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (I.M.O.) Οι απόφοιτοι αυτού προγράμματος μπορούν να απασχοληθούν ως Ηλεκτρολόγοι σε εμπορικά πλοία εν πλω, καθώς και σε διοικητικές θέσεις στον ευρύτερο τομέα της ναυτιλιακής βιομηχανίας και των θαλάσσιων μεταφορών. Κατά τη φοίτηση οι σπουδαστές αποκτούν βασικές γνώσεις σε Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Πληροφορική, Μηχανολογία, Τεχνικό σχεδιασμό και Μεταλλογραφία. Σε επίπεδο ειδικότητας οι σπουδαστές διδάσκονται την λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων παραγωγής ισχύος των πλοίων, των ναυτικών μηχανών Diesel και στροβιλομηχανών, των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων καθώς επίσης και στην επισκευή των μηχανικών βλαβών του πλοίου. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης ολοκληρώνεται με την εκπόνηση και παρουσίαση διπλωματικής εργασίας και με τη συμμετοχή στις κρατικές εξετάσεις εξειδικευμένης Αγγλικής ορολογίας. Η Πρακτική άσκηση διεξάγεται σε εμπορικά πλοία και καλύπτει όλες τις πτυχές της λειτουργίας και συντήρησης τους, όπως και τη συντήρηση και επισκευή των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων τους. H θέση του ηλεκτρολόγου είναι υποχρεωτική για όλα τα πλοία υπό οποιαδήποτε σημαία τα οποία έχουν δυναμικότητα μηχανής πάνω από 750kVA. Εναρμόνιση με τα Διεθνή Πρότυπα Τα πτυχία Πλοιάρχων, Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού της Ακαδημίας της Βάρνας έχουν εγκριθεί από τον ΙΜΟ (International Maritime Organisation). Η Ναυτική Ακαδημία στη Βάρνα βρίσκεται στη «Λευκή Λίστα» ως εκπαιδευτικό ίδρυμα με «εγκεκριμένη εκπαίδευση. Είναι διαπιστευμένη ως Ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Βουλγαρία και τα πτυχία που απονέμει οδηγούν στην πιστοποίηση STCW. 107

108 Επίσης, είναι συνιδρυτής και ενεργό μέλος της Διεθνής Ένωσης Ναυτιλιακών Πανεπιστημίων (International Association of Maritime Universities IAMU). Διαθέτει την πιστοποίηση και αντίστοιχη του Ινστιτούτου θαλασσίας μηχανικής στο Λονδίνο (International Maritime Organization IMO AND The Institute of Marine Engineering, Science and Technology- IMarEST) Οι πτυχιούχοι των προγραμμάτων αποκτούν το πτυχία αξιωματικών σύμφωνα με τα θεσπισμένα πρότυπα (STCW). Εξωστρέφεια - Συνεργασίες Η Ναυτική Ακαδημία Nikola Vaptsarov, σε συνεργασία με το New York College στην Ελλάδα, προσφέρει τη δυνατότητα απόκτησης πτυχίου, στις ειδικότητες Ναυσιπλοΐας και Ηλεκτρονικών Μηχανικών Πλοίου με μικτή φοίτηση, δύο έτη στην Αθήνα και τα τελευταία δύο έτη στην Βάρνα συμπεριλαμβανομένης 12μηνης πρακτικής επί πλοίου. Η συνεργασία του New York College με την NVNA και τα προγράμματα σπουδών είναι εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων (Απόφαση / ). 108

109 Η περίπτωση της Ρουμανίας Επί του παρόντος, οι βασικές αρχές της ρουμανικής ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι η Ναυτιλιακή Αρχή της Ρουμανίας, το ακαδημαϊκό ίδρυμα CERONAV (του πανεπιστημίου της Constanta) και τα κέντρα κατάρτισης (αντίστοιχα των ΚΕΣΕΝ). Το Ναυτικό Πανεπιστήμιο Constanta είναι ένα ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον τομέα της ναυτιλίας. Το πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 1990 και έχει διαπιστευτεί από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας (ΜΕΝ), τον Οργανισμό της Ρουμανίας για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ARACIS) και από τις Ρουμανικές ναυτικές αρχές. Το Κέντρο Ναυτικής Εκπαίδευσης (CERONAV) του Ναυτικού Πανεπιστημίου της Constanta, είναι ένας δημόσιος οργανισμός υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών (αποτελεί τον εθνικό οργανισμό για την εκπαίδευση των ναυτικών στη Ρουμανία). Το CERONAV διοργανώνει σήμερα περίπου μαθήματα εκπαίδευσης, εξειδίκευσης και επαγγελματικών προσόντων σε 80 διαφορετικές ειδικότητες, για περίπου εκπαιδευόμενους ανά έτος. Το γεγονός ότι πάνω από το 90% των αποφοίτων απασχολούνται από τις διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες πιστοποιεί την αποδοχή του ιδρύματος σύμφωνα και με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα. Σχολές & Τμήματα Οι σχολές και τα τμήματα λειτουργούν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία της Ρουμανίας και τις διατάξεις της σύμβασης STCW. Περιλαμβάνουν full time και part time σπουδές στα ρουμανικά και αγγλικά και τα διπλώματα καλύπτουν τις εξής αρμοδιότητες: Σχολή πλοήγησης και πλωτών μεταφορών με 3 τμήματα: o Πλοήγηση o Θεμελιώδης και Ανθρωπιστικές Επιστήμες o Διοίκηση στις Μεταφορές Σχολή Μηχανικών Ναυτιλίας (Marine Engineering) με 4 τμήματα: o Γενικές Μηχανικές Επιστήμες o Μηχανικών Επιστημών Μηχανικής και Περιβάλλοντος o Ηλεκτρολόγων Επιστημών o Ηλεκτρονικής και Τηλεπικοινωνιών 109

110 Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης με τα Διεθνή Πρότυπα Η ναυτική εκπαίδευση στη Ρουμανία εναρμονίζεται με τα πρότυπα και της απαιτήσεις του STCW. Ακόμα, το CERONAV κατέχει πιστοποιητικά Marlins και ECDL. Το Ναυτικό Πανεπιστήμιο Constanta έχει επίσης ελεγχθεί από τους διεθνείς οργανισμούς, όπως το Bureau Veritas Quality International (UKAS) το 2013 και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας (EMSA) το Επιπλέον, τα ιδρύματα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη Ρουμανία άρχισαν να αναπτύσσουν και να εφαρμόζουν συστήματα διαχείρισης ποιότητας ως πολιτική στρατηγικής, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς. Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα (Constanta Maritime Univesity and Naval Academy), έπρεπε να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς που επιβάλλονται τόσο από το Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας όσο και από τις Ναυτιλιακές Αρχές. Κάθε μία από τις παραπάνω αρχές υποχρεώνουν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα να είναι διαπιστευμένα και πιστοποιημένα από ανεξάρτητο οργανισμό σε σχέση με την ποιότητα και τα ακαδημαϊκά τους πρότυπα. Έτσι, η Ναυτική εκπαίδευση στη Ρουμανία εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ποιότητας (έχει πιστοποιηθεί με τα πρότυπα ISO 9000, ISO 9001). Οι ρουμανικοί κανονισμοί ναυτικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και πιστοποίησης απαιτούν: -Πιστοποίηση του συστήματος διαχείρισης για τα ιδρύματα που παραδίδουν μαθήματα μοντέλου ΙΜΟ. -Κατάρτιση και πιστοποίηση των αξιολογητών που ασχολούνται με ναυτικές εξετάσεις για την πιστοποίηση. -Εκπαίδευση και πιστοποίηση των εκπαιδευτών που παραδίδουν μαθήματα μοντέλου ΙΜΟ. Το διδακτικό προσωπικό των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων πρέπει να συμμορφώνονται, ταυτόχρονα με τους κανονισμούς που καθορίζονται για την εθνική εκπαίδευση. Ο νέος εκπαιδευτικός νόμος εισήγαγε υψηλότερα πρότυπα για ολόκληρη την ακαδημαϊκή διαδικασία. Η περιοδική αξιολόγηση όλων των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, από ανεξάρτητο οργανισμό, επίσης, έγινε υποχρεωτική. 110

111 Εξωστρέφεια Υποκατάστημα του πανεπιστημίου ιδρύθηκε το 2012 στο Ακτάου του Καζακστάν, στο πλαίσιο του πανεπιστημίου των Τεχνολογιών και Μηχανικής της Κασπίας, με δύο κατευθύνσεις (πλοιάρχους και μηχανικούς) στην αγγλική γλώσσα, οι οποίες οδηγούν στην απόκτηση Bachelor. 111

112 Η περίπτωση της Κύπρου Η Κύπρος πρόσφατα απέκτησε την Ναυτική Ακαδημία της Κύπρου (CyMA) η οποία αποτελεί τη μοναδική Ναυτική Ακαδημία στη Κύπρο και η οποία εποπτεύεται από το τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας του Υπουργείου Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων. Η Ναυτική Ακαδημία Κύπρου λειτουργεί σαν ακαδημαϊκό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο στο νησί της Κύπρου. Τα πτυχία της Ναυτικής Ακαδημίας Κύπρου, αναγνωρίζονται από το Κυπριακό Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας, στο πλαίσιο της Κυπριακής σημαίας και μέσω αυτού σε όλο τον κόσμο. Οι εγκαταστάσεις της ακαδημίας περιλαμβάνουν προσομοιωτές, μηχανήματα, γέφυρες και ηλεκτρικά κυκλώματα. Οι Δόκιμοι παρακολουθούν 4ετές πανεπιστημιακό πρόγραμμα και για να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους, χρειάζεται να παραστούν σε εκπαίδευση εν πλω (εκπαιδευτικά ταξίδια) τα οποία έχουν διάρκεια 2 εξάμηνα και συμπεριλαμβάνονται μέσα στο χρόνο φοίτησης. Στην ακαδημία υπάρχει γραφείο διασύνδεση όπου σε επαφή με την εφοπλιστική βιομηχανία, αναλαμβάνει την πρακτική άσκηση για κάθε Δόκιμο, έτσι ώστε η εκπαίδευση εν πλω να είναι εξασφαλισμένη εκ των προτέρων. Προγράμματα Σπουδών Η Ναυτική Ακαδημία Κύπρου προσφέρει αυτή τη στιγμή τα εξής τρία προγράμματα σπουδών: στη Ναυτική Επιστήμη (Πλοίαρχοι), στη Ναυτική Μηχανική (Μηχανικοί) και στη Ναυτική Ηλεκτρο-τεχνολογία (Ηλεκτρο-τεχνολόγοι). Ναυτική Επιστήμη (Πλοίαρχοι) Το πρόγραμμα στην Ναυτική Επιστήμη στη Ναυτική Ακαδημία Κύπρου στοχεύει στην εκπαίδευση Πλοιάρχων Αξιωματικών σε εμπορικά πλοία, με βάση τα πρότυπα της Διεθνούς Σύμβασης STCW (κώδικας Εκπαίδευσης, Έκδοσης πιστοποιητικών και τήρησης φυλακών ναυτικών). Με την ολοκλήρωση της 4ετούς φοίτησης, η οποία περιλαμβάνει επίσης την 112

113 εκπαίδευση ενός χρόνου εν πλω (σε δυο ξεχωριστά εξάμηνα), οι απόφοιτοι θα αποκτήσουν τον βαθμό Αξιωματικού της φυλακής γέφυρας. Ναυτική Μηχανική (Μηχανικοί) Το πρόγραμμα Ναυτικής Μηχανικής στη Ναυτική Ακαδημία Κύπρου στοχεύει στην εκπαίδευση ατόμων για να γίνουν Μηχανολόγοι Μηχανικοί Αξιωματικοί σε εμπορικά πλοία, με βάση τα πρότυπα της Διεθνούς Σύμβασης STCW (κώδικας Εκπαίδευσης, Έκδοσης πιστοποιητικών και τήρησης φυλακών ναυτικών). Με την ολοκλήρωση της 4ετούς φοίτησης, η οποία περιλαμβάνει επίσης την εκπαίδευση ενός χρόνου εν πλω (σε 2 ξεχωριστά εξάμηνα), οι απόφοιτοι θα αποκτήσουν τον τίτλο Αξιωματικού Μηχανής, και έτσι έχουν την ευκαιρία να προαχθούν στη θέση του Μηχανικού και Αρχιμηχανικού. Ναυτική Ηλεκτρο-τεχνολογία (Ηλεκτρο-τεχνολόγοι) Με την ολοκλήρωση της 4ετούς φοίτησης, η οποία περιλαμβάνει επίσης την εκπαίδευση ενός χρόνου εν πλω (σε 2 ξεχωριστά εξάμηνα), οι απόφοιτοι θα αποκτήσουν το Πιστοποίηση Αξιωματικού Ηλεκτροτεχνικής, με βάση τα πρότυπα της Διεθνούς Σύμβασης STCW (κώδικας Εκπαίδευσης, Έκδοσης πιστοποιητικών και τήρησης φυλακών ναυτικών). Είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο και τη συντήρηση των ηλεκτρονικών συστημάτων, αυτοματισμών και ηλεκτρονικών υπολογιστών των πλοίων. Στις αρμοδιότητές τους περιλαμβάνονται επίσης οι ραδιοεπικοινωνίες και τα ηλεκτρονικά βοηθήματα ναυσιπλοΐας. Εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης Στη CyMA προσφέρονται επίσης εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης για τα διάφορα επιμέρους θέματα του τομέα: Προγράμματα Ασφαλείας σύμφωνα με την STCW Προγράμματα Ασφαλείας για την Βιομηχανία Υδρογονανθράκων (ΟΡΙΤΟ) Μάγειρας για εργασία σε πλοία Διαχείρισης Λιμένων Κυβερνήτη Μικρών Σκαφών Εξομοιωτές καταστρώματος και Μηχανής Εξειδικευμένα Προγράμματα Εκπαίδευσης 113

114 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: Περιπτώσεις κρατών εκτός ΕΕ των οποίων τα πιστοποιητικά (CοC) αναγνωρίζονται από την ΕΕ 114

115 Η περίπτωση των Φιλιππίνων Οι Φιλιππίνες περιλαμβάνεται μεταξύ των πέντε κρατών τα οποία έχουν εκδώσει το μεγαλύτερο πλήθος πιστοποιητικών συμμόρφωσης (CοC) και τα οποία αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι υπόλοιπες χώρες είναι οι Τουρκία, η Ουκρανία, η Ρωσία και η Ινδία. Το Bachelor of Science στα προγράμματα Θαλασσίων Μεταφορών παρέχονται από ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (αντίστοιχα ΑΕΙ), είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, μετά τη συμμόρφωση τους με τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW, σύμφωνα με τους κανονισμούς για την δημόσια και ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο τίτλος του προγράμματος της εγκεκριμένης εκπαίδευσης και κατάρτισης για τους Αξιωματικούς Καταστρώματος είναι ο Bachelor of Science in Maritime Transport (BSMT). Το BSMT είναι ένα πρόγραμμα σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ασχολείται με τη μελέτη της πλοήγησης, διαχείρισης και διακίνησης φορτίου, ελέγχοντας την ασφαλή εργασία και την διαχείριση των εργαζομένων στο πλοίο, σε επιχειρησιακό επίπεδο. Όλα Ναυτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (MHEIs) πρέπει να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που προβλέπονται στο πλαίσιο του κανονισμού του 2012 με τίτλο «Εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις απαιτήσεις των προγραμμάτων εκπαίδευσης Bachelor of Science in Maritime Transport (BSMT) και Bachelor of Science Marine Engineering (BSMarE)». Εκπαίδευση εν πλω Για τους δόκιμους του προγράμματος BSMT (πλοιάρχων) απαιτείται: Να υποβληθούν σε εγκεκριμένη θαλάσσια υπηρεσία όχι κάτω των 12 μηνών που περιλαμβάνει εν πλω εκπαίδευση η οποία πληροί τις απαιτήσεις του κώδικα STCW και τεκμηριώνεται από το βιβλίο εγκεκριμένης εκπαίδευσης (TRB), ή αλλιώς σε μια εγκεκριμένη θαλάσσια υπηρεσία όχι λιγότερο από 36 μήνες και, 115

116 Να εκτελούν, κατά τη διάρκεια της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας, καθήκοντα φυλακής γέφυρας υπό την επίβλεψη του πλοιάρχου ή ενός διπλωματούχου αξιωματικού για περίοδο όχι μικρότερη από έξι (6) μήνες Για τους δόκιμους των προγραμμάτων BSMarE (μηχανικών) απαιτείται: Να υποβάλλονται σε συνδυασμένη εκπαίδευση δεξιοτήτων και αναγνωρισμένη θαλάσσια υπηρεσία όχι κάτω των 12 μηνών που περιλαμβάνει εν πλω εκπαίδευση η οποία πληροί τις απαιτήσεις του κώδικα STCW και αποδεικνύεται από το TRB, ή αλλιώς σε συνδυασμένη εκπαίδευση δεξιοτήτων και εγκεκριμένης θαλάσσιας υπηρεσίας όχι κάτω των 36 μηνών εκ των οποίων όχι λιγότεροι από 30 μήνες θα είναι θαλάσσια υπηρεσία στον κλάδο μηχανής και, Να εκτελούν, κατά τη διάρκεια της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας, καθήκοντα φυλακής μηχανοστασίου υπό την επίβλεψη του επικεφαλής αξιωματικού φυλακής μηχανής ή ενός ειδικευμένου αξιωματικού φυλακής μηχανής για περίοδο όχι μικρότερη από έξι (6) μήνες. Γραφείο Διασύνδεσης: Όλες οι Ναυτικές Ακαδημίες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΤΕ) που προσφέρουν προγράμματα BSMT και BSMarE παρέχουν στους ειδικευμένους φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις για το πτυχίο τους (BSMT ή BSMarE), ευκαιρίες μαθητείας μέσω διασυνδέσεων ή συνεταιρισμών με επανδρωμένες / ναυτιλιακές εταιρείες. Η σύνδεση ή εταιρική σχέση υποστηρίζεται από συμφωνητικό (MOA / MOU) μεταξύ του Ναυτιλιακής εταιρίας και του Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι Ναυτικές Ακαδημίες (ΑΕΙ) έχουν επίσης τη δυνατότητα να παρέχουν το δικό τους εκπαιδευτικό πλοίο, το οποίο συμμορφώνεται με τις βασικές απαιτήσεις για την εκπαίδευση από την άποψη της ολικής χωρητικότητας (500 GT ή περισσότερο) και της ισχύς πρόωσης (750 kw ή και περισσότερο). Καριέρα και προοπτικές: Οι απόφοιτοι του προγράμματος BSMT μπορούν να σταδιοδρομήσουν ως: Αξιωματικοί εμπορικού ναυτικού Στελέχη ναυτιλιακών εταιριών 116

117 Καθηγητές ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης Αξιωματικοί πολεμικού ναυτικού Αξιωματικοί ακτοφυλακής Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Πρόγραμμα εκπαίδευσης: Τα προγράμματα BSMT και BSMarE έχουν 172 πιστωτικές μονάδες έκαστο. Τα προγράμματα αποτελούνται από μαθήματα γενικής εκπαίδευσης, ειδικά επαγγελματικά μαθήματα, κατάρτιση εντός πλοίου (εκπαίδευση επί του πλοίου) και Φυσική Αγωγή. Εναρμόνιση με την STCW Η θαλάσσια εκπαίδευση είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της σύμβασης STCW του 1978, όπως τροποποιήθηκε, στο οποίο οι μαθητές / δόκιμοι θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε πραγματικές συνθήκες και σενάρια λειτουργία ςτου πλοίου και την εκπλήρωση των καθηκόντων τους. Ένα σύνολο 40 πιστωτικών μονάδων πιστώνονται οι φοιτητές οι οποίοι ολοκληρώνουν τις απαιτήσεις εκπαίδευσης επί του πλοίου. Όλα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που προβλέπονται σε θέματα ασφαλείας όπως απαιτείται από τη σύμβαση STCW 78, όπως τροποποιήθηκε. Μαθήματα προσομοιωτή: Μαθήματα όπως ραντάρ πλοήγησης, ηλεκτρονικής απεικόνισης χαρτών, συστήματα πληροφοριών (ECDIS) και μαθήματα ασφάλειας, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος σπουδών με βάση τις απαιτήσεις εκπαίδευσης σύμφωνα και με τις σχετικές διατάξεις της σύμβασης STCW. Διοίκηση και εκπαιδευτικό προσωπικό Οργάνωση: Οργανώνεται ξεχωριστή σχολή ναυτικής εκπαίδευσης για κάθε πρόγραμμα (BSMT και BSMarE). Το Κολέγιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης διοικείται από τον Πρύτανη. Ωστόσο, αν μια ακαδημία προσφέρει μόνο ένα πρόγραμμα ο Πρύτανης μπορεί να αποτελεί ταυτόχρονα και τον πρόεδρο του τμήματος, ανάλογα με την περίπτωση. Πρύτανης: Ο πρύτανης των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού έχει τα ακόλουθα προσόντα: 117

118 Κάτοχος πτυχίου BSMT ή BSMarE Τουλάχιστον 24 μήνες θαλάσσιας υπηρεσίες ως Υποπλοίαρχος ή Δεύτερος μηχανικός. Κάτοχος πτυχίου Μάστερ Κάτοχος Άδειας Professional Regulation Commission (PRC) ως Διαχειριστής σε επίπεδο Officer Να έχει όχι λιγότερο από τρία (3) χρόνια εμπειρία στη διδασκαλία και δύο (2) έτη διοικητική εμπειρίας και Ολοκληρωμένα τα ακόλουθα μαθήματα: Εκπαιδευτικό Σεμινάριο για Εκπαιδευτές Αξιολόγηση, εξέταση και πιστοποίηση των ναυτικών Στο Πρύτανη επιτρέπεται η ανάθεση διδασκαλίας όχι περισσότερο από 12 ώρες την εβδομάδα. Τμήμα πρόεδρος / Επικεφαλής Κάθε τμήμα της Ακαδημίας διοικείται από τον Πρόεδρο του Τμήματος ο οποίος πρέπει να πληροί τα ακόλουθα προσόντα: Κάτοχος πτυχίου BSMT ή BSMarE Τουλάχιστον 12 μήνες θαλάσσια υπηρεσία ως πλοίαρχος/μηχανικός Κάτοχος άδειας Professional Regulation Commission (PRC) Τουλάχιστον τρία (3) χρόνια εμπειρίας διδασκαλίας και Ολοκληρώμένα τα ακόλουθα μαθήματα: Σεμινάριο Εκπαιδευτών Αξιολόγηση, εξέταση και πιστοποίηση ναυτικών Ο Πρόεδρος Τμήματος / Επικεφαλής επιτρέπεται να διδάσκει μέχρι 18 ώρες την εβδομάδα. 118

119 Συμβούλιο Καθηγητών Τα μέλη του Συμβούλιου Καθηγητών, τα οποία διδάσκουν τα μαθήματα Γενικής Παιδείας είναι κάτοχοι πτυχίου master στον τομέα εξειδίκευσης τους. Ωστόσο, σε συγκεκριμένους τομείς όπου υπάρχει έλλειψη κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου, απαιτείται τουλάχιστον πτυχίο πανεπιστημίου ώστε να καλύπτουν τα απαραίτητα προσόντα. Τα μέλη του Συμβούλιου Καθηγητών τα οποία διδάσκουν Μαθήματα Ειδικών Επαγγελμάτων είναι κάτοχοι ακαδημαϊκού τίτλου σχετικών σπουδών, έγκυρου πιστοποιητικού εγγραφής και άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, καθώς και πιστοποιητικών εμπειρίας ως εξής: Πτυχίο BSMT Τουλάχιστον 12 μήνες ναυτικής εμπειρίας σε ποντοπόρο πλοίο άνω των 500 GT Πιστοποιητικό ολοκλήρωσης του «Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου Εκπαιδευτών» Τα μέλη του Συμβούλιου καθηγητών διδάσκουν μέχρι 40 ώρες την εβδομάδα. 119

120 Η περίπτωση της Ινδίας Η Ινδία είναι παγκοσμίως γνωστή ως μία χώρα με σημαντικά ποσοστά αναφορικά με την εκπαίδευση και κατάρτιση ναυτικών, καθώς και του προσωπικού ξηράς στον ευρύτερο ναυτιλιακό τομέα. Με το άνοιγμα της προ-θάλασσας κατάρτισης (pre-sea training) στην ιδιωτική συμμετοχή πριν από είκοσι χρόνια, μια σειρά από ιδρύματα εμφανίστηκαν σε όλη τη χώρα. Σήμερα, η Ινδία παράγει σχεδόν δυνητικούς ναυτικούς - αξιωματικούς και πλήρωμα - κάθε χρόνο. Η Ναυτική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στην Ινδία ανοίχθηκε προς τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Ένας, άνευ προηγουμένου, μεγάλος αριθμός ιδρυμάτων, τα οποία επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και ταυτόχρονα, να καλύψουν κατ αποκλειστικότητα τις ανάγκες μιας κυκλικής βιομηχανίας, οδήγησαν σε δυναμική ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης ναυτικών. Η προσέγγιση αυτή, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες συνεργασίες εντός και εκτός της χώρας, βοήθησε τα εκκολαπτόμενα ναυτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ινδίας να παρέχουν ευκαιρίες ανάπτυξης σταδιοδρομίας. Ναυτική Εκπαίδευση Η ναυτική εκπαίδευση είναι θεμελιωδώς διαφορετική από την προ-θαλάσσια και τη μετάθάλασσα κατάρτιση (pre-sea and post-sea training) Η ναυτική εκπαίδευση στην Ινδία είναι στενά συνδεδεμένη με την έρευνα και την ανάπτυξη (R&D), τη συνεργασία της ακαδημαϊκής κοινότητας με την βιομηχανία, τους συνεταιρισμούς και με τους εθνικούς και διεθνείς θεσμούς. Είτε με την παράδοση σύντομων μαθημάτων είτε με την προώθηση μεταπτυχιακών (postgraduate) και διδακτορικών σπουδών, η ναυτική εκπαίδευση ασχολείται με δύο βασικούς τομείς: α) Τη στελέχωση ναυτικών, υπεράκτιων και υποθαλάσσιων εταιριών και β) τις διοικητικές σπουδές ανά συγκεκριμένο κλάδο. 120

121 Με την ίδρυση του Ναυτικού Πανεπιστημίου (IMU), δημιουργήθηκαν ευκαιρίες για Ανώτατη Ναυτική Εκπαίδευση στην Ινδία τόσο για τους ναυτικούς όσο και για όσους ενδιαφέρονται για επέκταση της σταδιοδρομίας τους στο ναυτιλιακό τομέα. Το IMU είναι το μόνο πανεπιστήμιο στην Ινδία, το οποίο αναγνωρίζει τα πιστοποιητικά STCW ως ισοδύναμα αποφοίτησης και τα αποδέχεται για την εισαγωγή στα μεταπτυχιακά του προγράμματα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ένας αριθμός ιδρυμάτων στην Ινδία προσφέρουν ταχύρρυθμα post-sea προγράμματα προχωρώντας πέρα από τις απαιτήσεις της STCW. Στην Ινδία επίσης έχει ιδρυθεί το ιδιωτικό ναυτικό πανεπιστήμιο Academy of Maritime Education & Training - AMET). Το AMET όχι μόνο έχει δημιουργήσει συνεργασίες με αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς και πανεπιστήμια, όπως τα Πανεπιστήμια του Strathclyde και του Plymouth, αλλά έχει επίσης προσελκύσει μεγάλο αριθμό φοιτητών από άλλες χώρες. 121

122 Η περίπτωση της Τουρκίας Η Τουρκία περιλαμβάνεται μεταξύ των πέντε κρατών τα οποία έχουν εκδώσει το μεγαλύτερο πλήθος πιστοποιητικών συμμόρφωσης (CοC) τα οποία αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη εκτός ΕΕ. Οι υπόλοιπες χώρες είναι οι Φιλιππίνες, η Ουκρανία, η Ρωσία και η Ινδία. Εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Η Τουρκική Δημοκρατία όπως ανακηρύχθηκε ως τέτοια το 1923 περιλαμβάνει γεωγραφικά 81 επαρχίες, οι οποίες κατανέμονται σε 7 περιφέρειες: Μαύρη Θάλασσα, Μαρμαρά, Αιγαίο, Μεσόγειο, την Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ανατολία. Ο νόμος για την καθολικοποίηση της κοσμικής (μη θρησκευτικής) Παιδείας στην Τουρκία ψηφίστηκε το 1924, και αντικατέστησε το προηγούμενο μεικτό σύστημα που αποτελείτο από θρησκευτικά και κοσμικά σχολεία. Η υποχρεωτική εκπαίδευση εισήχθη επίσης την ίδια χρονιά, παρόλο που έως το 1960 η εκάστοτε κυβέρνηση δε διέθετε μέσα για την αυστηρή εφαρμογή της. Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας είναι υπεύθυνο για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, με μία εξαίρεση: την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η οποία εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Συμβούλιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, (Yükseköğretim Kurulu -ΥΟΚ), ενός οργανισμού που είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό, το συντονισμό και την πολιτική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στα καθήκοντα του ΥΟΚ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και η διαμόρφωση των προϋπολογισμών των Πανεπιστημίων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, ο καθορισμός του αριθμού των εισαχθέντων φοιτητών με βάση τις προτάσεις από τα πανεπιστήμια, ο καθορισμός του εκπαιδευτικού περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών και οι διορισμός του επικεφαλής κάθε σχολής. Η γλώσσα διδασκαλίας είναι συνήθως τουρκικά. Μερικά προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όμως παρέχονται και στα αγγλικά, γερμανικά ή γαλλικά. Το ακαδημαϊκό έτος αποτελείται από 2 εξάμηνα, και διαρκεί από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Ιούνιο. Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Όσον αφορά στις υπόλοιπες εκπαιδευτικές βαθμίδες, η υποχρεωτική εκπαίδευση έχει καθοριστεί σε 8 έτη πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε 4 έτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η 122

123 Δευτεροβάθμια εκπαίδευση που ακολουθεί τα 8 έτη πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (İlköğretim Okulu) απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας Η ονομαστική διάρκεια της τουρκικής γενικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επεκτάθηκε το 2005 από 3 σε 4 χρόνια. Στους μαθητές που ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση απονέμεται πιστοποιητικό αντίστοιχο του απολυτηρίου λυκείου το οποίο τους παρέχει και το δικαίωμα να λάβουν εισαγωγικές εξετάσεις για τα Πανεπιστήμια. Η επαγγελματική Εκπαίδευση: Παράλληλα με τη γενική εκπαίδευση λειτουργούν και δευτεροβάθμιες δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η διάρκεια των μαθημάτων τους διαρκούν 4 έτη και οδηγούν μετά από εξετάσεις στην απονομή τεχνικού διπλώματος (Teknik Lisesi Diplomasi). Αυτό το δίπλωμα παρέχει στον κάτοχό του τη δυνατότητα πρόσβασης στο πανεπιστήμιο μετά από επιτυχή συμμετοχή σε εισαγωγικές εξετάσεις, και την παρακολούθηση ενός επιπλέον προπαρασκευαστικού έτους σπουδών. Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: Για την εισαγωγή σε ένα πανεπιστήμιο, οι υποψήφιοι πρέπει να διαθέτουν ένα εκ των προαναφερόμενων διπλωμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και πρέπει συμμετάσχουν σε δύο εξετάσεις. Η πρώτη εξέταση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ονομάζεται YGS (ή Yükseköğretime Geçis Sınavı). Τα αποτελέσματα της εξέτασης YGS χρησιμοποιούνται για την αποδοχή των μαθητών σε προγράμματα μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης διάρκειας 2 ετών. Όσοι επιθυμούν να εισαχθούν σε πανεπιστήμιο πρέπει να δώσουν μια επιπλέον εξέταση την LYS (Lisans Yerleştirme Sınavı). Η συνολική βαθμολογία κάθε υποψηφίου διαμορφώνεται από τη σύνθεση των αποτελεσμάτων του στις δύο αυτές εξετάσεις αλλά και από τις επιδόσεις του κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Τουρκία παρέχεται αποκλειστικά από τα πανεπιστήμια. Ο ΥΟΚ είναι υπεύθυνος για τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η μόνη εξαίρεση είναι ορισμένα ιδρύματα που εμπίπτουν άμεσα στο Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας, και η Αστυνομική Ακαδημία η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. 123

124 Η Τουρκία διαθέτει σήμερα 104 κρατικά πανεπιστήμια και 72 πανεπιστήμια με το νομική μορφή μη κερδοσκοπικού ιδρύματος. Υπάρχουν επίσης ορισμένα πανεπιστήμια που προσφέρουν προγράμματα εκπαίδευσης στα αγγλικά, ή δίγλωσσα προγράμματα. Πολύ σπάνια, τα προγράμματα τα προγράμματα σπουδών διδάσκονται στα γερμανικά ή γαλλικά. Τέλος η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ενοποιημένο χαρακτήρα, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ της τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης. Η ονομαστική διάρκεια σπουδών για την απόκτηση πανεπιστημιακού τίτλου (Lisans Diplomasi) κυμαίνεται από 4 έως 7 έτη απονεμήθηκε το. Είναι επίσης δυνατή η απονομή προσωρινού πιστοποιητικού παρακολούθησης (Lisans Geçici Mezuniyet Belgesi). Ανώτερη επαγγελματική εκπαίδευσης Οι απόφοιτοι λυκείου μπορούν να παρακολουθήσουν 2ετή τεχνικά ή επαγγελματικά προγράμματα σε Σχολές Τριτοβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Meslek Yüksek Okulu). Διοικητικά αυτές οι σχολές περιλαμβάνονται μεταξύ των πανεπιστημίων, καθώς και τα προγράμματα τους. Στους αποφοίτους απονέμεται το πιστοποιητικό Lisans Diplomasi (το οποίο είναι συναφές των πτυχίων ΤΕΙ), το οποίο αποτελεί ένα ισχυρό επαγγελματικό προσόν για την είσοδο στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, οι κάτοχοί του συγκεκριμένου διπλώματος μπορούν μετά από κατατακτήριες εξετάσεις (Dikey Geçiş Sinavi) να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο τρίτο έτος ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση στη Τουρκία παρέχεται από ιδρύματα, τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα σπουδών, από σύντομης διάρκειας έως και μεταπτυχιακές σπουδές. Στην Τουρκία λειτουργούν οκτώ κρατικές και δύο ιδιωτικές εξειδικευμένες Ναυτικές Σχολές που εδρεύουν στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε επαρχίες πέριξ της Μαύρης Θάλασσας. Οι Ανώτατες Ναυτικές Σχολές είναι οι εξής: Το Τμήμα Ναυτικών σπουδών στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, η σχολή Ναυτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου της Σμύρνης, το Τμήμα Ναυτικών σπουδών στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Karadeniz (ΚΤU), οι σχολές ναυτικής του Ναυτικού Πανεπιστημίου Piri Reis, το οποίο ιδρύθηκε από το Ίδρυμα Τουρκικής 124

125 Ναυτική Εκπαίδευση). Οι προαναφερόμενες Ναυτικές Σχολές έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι Ανώτερες Ναυτικές Σχολές είναι οι εξής: Η Ανώτερη Ναυτική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, της Γιάλοβα (Δρέπανο), του Τσανάκκαλε, και η Ανώτερη Επαγγελματική Ναυτική Σχολή του Karamursel (Πραίνετος). Αυτές οι σχολές έχουν επίσης ενσωματωθεί στο εθνικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεδομένου ότι το πλοίο, ως βασικό στοιχείο της ναυτιλίας, δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο σε ένα πολυεθνικό, πολυπολιτισμικό και πολυλειτουργικό περιβάλλον οι ναυτικοί πρέπει να εκπαιδεύονται, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των προαναφερθέντων περιβαλλόντων, καθώς και όλες τις διεθνείς προδιαγραφές και οι σχετικές διατάξεις. Ο σκοπός της ναυτικής εκπαίδευσης στην Τουρκία είναι ακριβώς αυτός, δηλαδή να καταρτίσει και να παράσχει ανθρώπινο δυναμικό για τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Επιπλέον, έχει ως στόχο την εκμάθηση των αρχών και κανόνων της διεθνούς ναυσιπλοΐας. Οι κοινά συμφωνημένες αρχές για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής ναυτικής εκπαίδευσης στην Τουρκία συνοψίζονται στα ακόλουθα: Εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων, συμπεριλαμβανομένων STCW Συνεργασία με αρχές διαπίστευσης, απονομής και αδειοδότησης, καθώς και αναγνώριση ιδρυμάτων ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλο τον κόσμο Συνάντηση τοπικών απαιτήσεων Στενή συνεργασία με τη βιομηχανία της ναυτιλίας για την κάλυψη των αναγκών τους Υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών εκπαίδευσης και κατάρτισης στη ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση Επικαιροποίηση προγραμμάτων για την κάλυψη των νέων απαιτήσεων και τεχνολογίες που εφαρμόζονται στη ναυτιλιακή βιομηχανία Κάλυψη όλων των σταδίων της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για την επίτευξη συνεχούς εκπαίδευσης Εξισορρόπηση και ταίριασμα ακαδημαϊκών μελετών και στην κατάρτιση του σκάφους, λαμβάνοντας υπόψη αρχές αδειοδότησης 125

126 Κατά την τελευταία δεκαετία, η τουρκική ναυτιλιακή βιομηχανία έχει δείξει ταχεία βελτίωση τόσο στον αριθμό όσο και στην ποιότητα του στόλου της, η οποία οδήγησε αναγκαστικά και στην βελτίωση του συστήματος της παρεχόμενη Ναυτική Εκπαίδευσης και κατάρτισης. Κύριος μοχλός ανάπτυξης της παρεχόμενης Ναυτικής εκπαίδευσης απετέλεσε η συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το τουρκικό Ίδρυμα Ναυτικής Εκπαίδευσης (Turkish Maritime Education Foundation - TUDEV) και το τούρκικο Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (Turkish Chamber of Shipping - TCS) με στόχο την ίδρυση του πρώτου τουρκικού Πανεπιστημίου Ναυτικών σπουδών «Piri Reis University» το οποίο ιδρύθηκε το Υπεύθυνοι για τη ναυτική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Τουρκία είναι ο Υφυπουργός Θαλάσσιων Υποθέσεων (UMA) ο οποίος αντιπροσωπεύει την Τουρκία στο πλαίσιο του ΙΜΟ και έχει την ευθύνη για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και πιστοποίηση των ναυτικών και τη δημιουργία των εθνικών πολιτικών και των στόχων που αφορούν την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την πιστοποίηση. Επιπλέον, ο UMA είναι ο αρμόδιος φορέας για τις θαλάσσιες υποθέσεις με τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ. Τέλος ο UMA είναι επίσης υπεύθυνος για την έγκριση των κέντρων κατάρτισης και προγράμματα κατάρτισης Στο Υφυπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων (UMA) λειτουργούν διευθύνσεις που ασχολούνται με την Ναυτική Εκπαίδευση & Κατάρτιση. Πρόσφατα, αυτές οι διευθύνσεις έχουν αναβαθμιστεί από άποψη προσωπικού και κατάρτισης προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ΕΕ. Επίσης, οργανισμοί όπως π.χ. ανεξάρτητη αρχή αξιολόγηση των ναυτικών έχουν συστάθηκε για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύμβασης STCW και του κοινοτικού κεκτημένου. Το Συμβούλιο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (YOK) είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας στον τομέα της ναυτικής εκπαίδευσης. Όπως αναφέραμε στην αρχή το Συμβούλιο της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι ένα πλήρως αυτόνομο και έχει ως αρμοδιότητά του το σχεδιασμό, το συντονισμό, τη διαχείριση και την εποπτεία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο των διατάξεων που ορίζονται στο Σύνταγμα (άρθρα 130 και 131) και του Νόμου Ανώτατης Εκπαίδευσης (Νόμος No.2547 ). Το Συμβούλιο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (HEC) είναι επίσης υπεύθυνο για την κατάρτιση των αναλυτικών ακαδημαϊκών προγραμμάτων προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης (νόμος 126

127 αριθ: 2547, 11/4/1981). Ωστόσο, ακόμη και τα προγράμματα σπουδών που αφορούν τη ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτιση θα πρέπει επίσης να εγκριθούν από το ΥΟΚ. Πριν δοθεί η έγκριση αξιολογείται η συμβατότητα των προγραμμάτων σπουδών με τους Κανονισμούς STCW και του Διεθνούς Ναυτικού Κανονισμού (Regulation on Seafarers, Article 6). Διάρκεια Ναυτικών Σπουδών και Εκπαίδευση εντός Πλοίου Η παρεχόμενη ναυτική εκπαίδευση στην Τουρκία έχει χωριστεί σε δύο κύκλους σπουδών άλλα και διάφορους εξειδικευμένους σεμιναριακούς κύκλους μαθημάτων. Ο πρώτος κύκλος σπουδών έχει διάρκεια 3 ακαδημαϊκών ετών και οδηγεί σε λήψη Διπλώματος (άδειας) στις ειδικότητες Αξιωματικών Γέφυρας-Πλοιάρχων- ή Μηχανικών (Sea Navigation ή Naval Engineering).Επιπλέον των παραπάνω απαιτείται και ένα έτος εκπαίδευσης εν πλώ. Εναρμόνιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις απαιτήσεις της STCW Πλέον, το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης στην Τουρκία, ακολουθεί το μοντέλο του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτικής Εκπαίδευσης (International Maritime Organization -IMO) και είναι σύμφωνο με τα πρότυπα εκπαίδευσης, και τις απαιτήσεις του ΙΜΟ STCW, συμπεριλαμβανομένων όλων των υποχρεωτικών μαθημάτων και εκπαιδεύσεων αναφορικά με θέματα ασφάλειας καθώς και των βοηθητικών μαθημάτων (όπως πυροπροστασία, MRM / ERM, μαθήματα πλοήγησης, Arpa, Ραντάρ, AIS, ECDIS (NARAS) και Efficient Deck Hand - EDH) που απαιτούνται για να γίνει κάποιος αξιωματικός καταστρώματος. Εκπαίδευση εντός πλοίου Στην Τουρκία η εκπαίδευση εντός πλοίου θεωρείται υψίστης σημασίας για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσεων και εμπειριών οι οποίες είναι απαραίτητες από τους σημερινούς αξιωματικούς γέφυρας για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων. Εκτός από τα παραπάνω, σε συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προγράμματα ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Τουρκία συνάδουν με την αρχή «onthe-job training». Σε αυτό το πλαίσιο, το κάθε προπτυχιακό πρόγραμμα που καλύπτει τρία χρόνια σπουδών στην τάξη συμπληρώνεται με ένα έτος εν πλω εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση εντός πλοίου σχεδιάστηκε έτσι ώστε να διαρκεί ένα έτος και περιλαμβάνει αποδείξεις για την ικανοποιητική 127

128 ολοκλήρωση ς αυτής, όπως απαιτείται για τα πρώτα πιστοποιητικά ικανότητας ως "αξιωματικός φυλακής (officer of the watch-oow)", σύμφωνα με τη σύμβαση STCW. Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Συστήματα Κατά την πρόσφατη έκθεση επιθεώρησης του EMSA, επισημαίνεται ότι παρά τις σχετικές ελλείψεις που παρατηρούνται στη Ναυτική Εκπαίδευση της Τουρκίας, ωστόσο έχουν ληφθεί υπόψιν οι περισσότερες από τις παρατηρήσεις που έθεσαν τα στελέχη του EMSA κατά την προηγούμενη επιθεώρηση και έχουν επιδιορθωθεί. Οι παρατηρήσεις αυτές αφορούν κυρίως στην εφαρμογή προτύπων ποιότητας, σε ελλείψεις καταρτισμένου προσωπικού και εξοπλισμού, στη μη περίληψη στο πρόγραμμα σπουδών μαθημάτων που αναφέρονται στα διεθνή πρότυπα ασφαλείας και σε μη αποτελεσματική αξιοποίηση των υποδομών. 128

129 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: Η περίπτωση της Κίνας 129

130 Το σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης στη Κίνα Η ναυτιλία στη Κίνα κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζει ραγδαία εξέλιξη, ταυτόχρονα με την ταχεία ανάπτυξη της ευρύτερης οικονομίας της. Η Κίνα έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία στην κατασκευή πλοίων και λιμανιών. Συγκεκριμένα, από το τέλος του 2012, ο κινεζικός στόλος (ιδιόκτητος και ελεγχόμενος), έχει ανέλθει στο 10,1% του παγκόσμιου συνόλου και του παγκόσμιου μεριδίου θαλάσσιου εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών και των εξαγωγών, οι οποίες έφθασαν το 19,0% παγκοσμίως, καθιστώντας 7 λιμάνια της Κίνας στα 10 καλύτερα σε παγκόσμιο επίπεδο, το ίδιο έτος. Την τελευταία δεκαετία, το σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης στη Κίνα, παρήγαγε περίπου αποφοίτους διαφόρων επιπέδων, ενώ τα εγγεγραμμένα πληρώματα που εκπαιδεύτηκαν από τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κίνας, έφτασαν το , αριθμός ο οποίος καλύπτει το 10,3% του συνόλου των αξιωματικών και ναυτικών σε παγκόσμιο επίπεδο. Το εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης Σε γενικές γραμμές, το πλαίσιο εκπαίδευσης στη Κίνα περιλαμβάνει: Την Ανώτατη (Τριτοβάθμια) Εκπαίδευση Η Ανώτατη Εκπαίδευση ήταν ανέκαθεν η βασική πηγή υψηλού επίπεδου γνώσεων και δεξιοτήτων, όπου ο τομέας των Ναυτιλιακών Σπουδών δεν αποτελεί εξαίρεση. Επί του παρόντος, στο τομέα των Ναυτιλιακών Σπουδών, υπάρχουν περίπου 30 κολέγια και ινστιτούτα στην Κίνα τα οποία παρέχουν στους φοιτητές σπουδές σε τομείς όπως τα ναυτιλιακά οικονομικά (maritime finance) ή το ναυτικό δίκαιο. To Shanghai Maritime University (SMU), για παράδειγμα, διαθέτει προγράμματα ναυτιλιακών σπουδών, βασιζόμενο στην ιστορική ναυτιλιακή του φήμη. Πιο συγκεκριμένα, το BSc (Bachelor of Science) in Shipping Management παρέχει στους φοιτητές γνώσεις και εξειδικευμένες δεξιότητες σε τομείς όπως η ναυτιλιακή οικονομία (shipping economy), το διεθνές εμπόριο, η διεθνής νομοθεσία (international legislation), η διοίκηση επιχειρήσεων στο ναυτιλιακό τομέα (shipping operation) κλπ. Απαιτούνται τρία με τέσσερα 130

131 χρόνια για την ολοκλήρωση κάθε προγράμματος, βάσει του συστήματος ακαδημαϊκών μονάδων, μέσω του οποίου οι φοιτητές θα πάρουν το πτυχίο τους, εφόσον αποκτήσουν τις απαιτούμενες ακαδημαϊκές μονάδες του συγκεκριμένου κλάδου. Σε γενικές γραμμές, το πρώτο έτος αποτελείται από μαθήματα προετοιμασίας (foundation courses), και τα υπόλοιπα δύο με τρία έτη από εξειδικευμένα μαθήματα. Οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν πόσα μαθήματα θα παρακολουθούν ανά εξάμηνο, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμά τους, αλλά όλοι πρέπει να περάσουν την τελική διπλωματική εργασία βάσει των απαιτούμενων ακαδημαϊκών μονάδων. Επαγγελματική Εκπαίδευση Τα τελευταία χρόνια, η Ανώτατη Εκπαίδευση (HE) αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην κάλυψη των αυξανόμενων απαιτήσεων οι οποίες προέκυψαν από την έκρηξη της γενικότερης οικονομίας στη Κίνα αλλά και της ναυτικής βιομηχανίας, τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα, οπότε η κυβέρνηση έχει αναπτύξει ένα μοντέλο Κοινής Εκπαίδευσης Σχολής - Εταιρίας όπου οι εταιρίες του ιδιωτικού τομέα, σε συνεργασία με ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης καταρτίζουν το προσωπικό τους. Στις 24 Μαρτίου 2010, το Πανεπιστήμιο Jiao Tong της Σανγκάης και το Χρηματιστήριο του Λονδίνου υπέγραψαν Μνημόνιο Συμφωνίας με σκοπό την εκπαίδευση ανώτερου επαγγελματικού προσωπικού μεσιτείας και ναυτιλιακών οικονομικών, για την ίδρυση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Κέντρου της Σανγκάης, μέσω του μοντέλου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης «Διεθνείς Εμπειρίες, - Απαιτήσεις Κίνας - Πραγματική Μελέτη Περίπτωσης - Δίγλωσση Διδασκαλία». Επιπρόσθετα, στις 25 Νοεμβρίου 2011, το Ναυτικό Πανεπιστήμιο Dalian συνεργάστηκε με την εταιρία Far East Horizon, με σκοπό την εκπαίδευση στελεχών στα ναυτιλιακά οικονομικά σε επίπεδο Master, προσπαθώντας έτσι να προσφέρει προσωπικό Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το πλαίσιο της Ναυτικής Εκπαίδευσης Η τυπική ναυτική εκπαίδευση στη Κίνα έχει εξελιχθεί σταδιακά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα πολλαπλών επιπέδων το οποίο, σε γενικές γραμμές, περιλαμβάνει τους ακόλουθους τύπους: Την Ανώτατη Ναυτική Εκπαίδευση (Higher ΜΕΤ): 131

132 Με σκοπό τη διατήρηση της ανάπτυξης της ναυτιλιακής βιομηχανίας με υγιή και σταθερό τρόπο, θα πρέπει να υπάρχει ισχυρή υποστήριξη από εκπαίδευση ναυτιλιακών υπηρεσιών, της οποίας σκοπός είναι να καλλιεργήσει τις δεξιότητες ναυτιλιακών υπηρεσιών στον τομέα των ναυτιλιακών οικονομικών (maritime finance), ναυτιλιακής μεσιτείας (brokerage), ναυτικού δικαίου, καθώς και της ναυτικής ασφάλισης (maritime insurance) κλπ. Στο τομέα της παραγωγής Αξιωματικών Εμπορικών Πλοίων, η Ανώτατη Ναυτική Εκπαίδευση (HE ΜΕΤ) ενσωματώνει την επαγγελματική MET με την θεωρητική εκπαίδευση για την απόκτηση πτυχίου ανώτατης βαθμίδας. Η διάρκεια της Ανώτατης Ναυτικής Εκπαίδευσης είναι τέσσερα έτη. Οι φοιτητές εκπαιδεύονται στις αρχές της ναυτικής θεωρίας και τεχνογνωσίας μέσω των βασικών μαθημάτων όπως τα μαθηματικά, οι δεξιότητες στο χειρισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, η αγγλική ναυτική ορολογία, κ.λπ. Ταυτόχρονα, οι φοιτητές παρακολουθούν μια σειρά εξειδικευμένων μαθημάτων, συνοδευόμενα από εκπαίδευση εν πλω, στα πλαίσια της σύμβασης STCW. Κατά τη διαδικασία εκπαίδευσης, το εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι υπεύθυνο για τη διδασκαλία, την κατάρτιση και την διεξαγωγή εξετάσεων, ενώ η MSA (China Maritime Safety Administration) για την επίβλεψη και την αξιολόγηση της κατάρτισης στα πλαίσια της STCW. Μόνο όσοι ολοκληρώσουν τα μαθήματα, της εν πλω εκπαίδευσης και πρακτικής, η οποία παρέχεται από το εκπαιδευτικό ίδρυμα και την MSA διάρκειας ενός μήνα, μπορούν να συμμετέχουν στις εξετάσεις Πιστοποίησης Ικανότητας Αξιωματικών του Πλοίου. Όσοι περνούν τις εξετάσεις, λαμβάνουν πτυχίο (Bachelor) ναυτικού τομέα και έγγραφο αναλυτικής βαθμολογίας, ενδεικτικό της ικανότητας του εκπαιδευομένου να γίνει Αξιωματικός Πλοίου. Με τα παραπάνω και σε συνδυασμό με πάνω από 12 μήνες εμπειρίας δοκίμου εν πλω μετά την αποφοίτησή τους, θα λάβουν την τελική Πιστοποίηση Ικανότητας Αξιωματικών του Πλοίου η οποία εκδίδεται από την MSA. Οι περισσότεροι από τους αποφοίτους αναμένεται να γίνουν αξιωματικοί πλοίου, διαχειριστές (managers) σε ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ άλλοι ενδεχομένως να γίνουν διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό των Ναυτικών Ακαδημιών, αφού πρώτα ακολουθήσουν ένα υψηλότερο επίπεδο σπουδών όπως Master s ή Doctoral. Επί του παρόντος, υπάρχουν 15 κολέγια και ινστιτούτα Ανώτατης Ναυτικής Εκπαίδευσης (HE MET). 132

133 Την Ανώτερη Επαγγελματική Ναυτική Εκπαίδευση (Senior Vocational MET): Η οποία επικεντρώνεται στην εκπαίδευση αποκλειστικά Αξιωματικών πλοίου. Διαφέρει από την Ανώτατη MET, αφού έχει ως στόχο να εκπαιδεύσει υποψήφιους να γίνουν Αξιωματικοί του πλοίου οι οποίοι θα βασίζονται κυρίως στην πρακτική εκπαίδευσης (εμπειρία πλοήγησης). Θα χρειαστούν τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί αυτό το πρόγραμμα, κατά τη διάρκεια του οποίου οι σπουδαστές επικεντρώνονται κυρίως στο χειρισμό και τη διαχείριση του πλοίου, καθώς και τη κατάρτιση τύπου STCW, αλλά όχι τόσο πολύ στο θεωρητικό επίπεδο (σε αντίθεση με την Ανώτατη Ναυτική Εκπαίδευση). Όπως και στην Ανώτατη MET, η Ανώτερη MET είναι υπεύθυνη για την εποπτεία και την αξιολόγηση της ποιότητας εκπαίδευσης και κατάρτισης, με σκοπό οι μελλοντικοί Αξιωματικοί να καλύπτουν τις απαιτήσεις της Σύμβασής STCW. Όσοι ολοκληρώνουν τα μαθήματά και την κατάρτιση STCW, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για τις εξετάσεις Πιστοποίησης Ικανότητας Αξιωματικών του Πλοίου, πριν ολοκληρώσουν το σχολείο. Αφού επιτύχουν στις εξετάσεις, τα αποτελέσματα των εξετάσεων σε συνδυασμό με 12 μήνες εμπειρίας δοκίμου εν πλω, θα οδηγήσουν στη λήψη της τελικής Πιστοποίησης Ικανότητας Αξιωματικών του Πλοίου. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των κολεγίων και ινστιτούτων Ανώτερης (Senior) Επαγγελματικής MET στην Κίνα είναι 25, τα οποία είναι η βασική πηγή Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού. Την Βασική Επαγγελματική Ναυτική Εκπαίδευση (Junior Vocational MET) Επικεντρώνεται στην κατάρτιση των ναυτών του πλοίου σε διάφορες ειδικότητες. Η Βασική (Junior) Επαγγελματική Ναυτική Εκπαίδευση είναι η κύρια πηγή πληρώματος πλοίου, οι οποίοι είναι σημαντικοί για το χειρισμό του πλοίου (ship handling). Τα προσόντα που απαιτούνται για την είσοδο στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι οι φυσικές απαιτήσεις που ορίζει η Σύμβαση STCW και η 9έτης Υποχρεωτική Εκπαίδευση, εκ των οποίων τα 3 έτη του γυμνασίου (high school) δεν συμπεριλαμβάνονται, σε σύγκριση με τους δύο προηγούμενους τύπους της ΜΕΤ. Η διάρκεια των προγραμμάτων Junior Vocational MET είναι τρία έτη στα οποία παρέχεται στους υποψήφιους λεπτομερή γνώση και δραστηριότητες σχετικές με τα πληρώματα εμπορικών πλοίων. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η βασική κατάρτιση ακολουθεί τις απαιτήσεις της STCW και στη συνέχεια ακολουθεί η εκπαίδευση στις βασικές θεωρίες λειτουργίας του πλοίου 133

134 και τέλος ολοκληρώνεται η εξάσκηση στις βασικές επαγγελματικές δεξιότητες σε αντίστοιχες θεματικές, όπως η εξάσκηση πηδαλιούχου. Μόνο όσοι περνούν με επιτυχία τις εξετάσεις Πιστοποίησης Ικανότητας Ναυτών, έχουν την δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για την έκδοση Πιστοποίησης Ικανότητας Ναυτών αφού πρώτα έχουν ολοκληρώσουν πρακτική άσκηση εν πλω για περισσότερους από των 6 μήνες. Άλλες μορφές Βασικής Ναυτικής Εκπαίδευσης Εκτός από τις τρεις βασικές τυπικές μορφές Ναυτικής Εκπαίδευσης που αναφέρθηκαν παραπάνω, υπάρχουν μορφές οι οποίες περιλαμβάνουν: Τη διετή MET για υποψήφιους Αξιωματικούς του πλοίου (ταχύρρυθμα τμήματα) Τη μονοετή ταχύρρυθμη κατάρτιση ενός έτους υποψήφιων αξιωματικών για πτυχιούχους πανεπιστημίων Τη MET δι αλληλογραφίας με σκοπό την απόκτηση διπλώματος σε διάφορα ναυτιλιακά πεδία Το 2012, υπήρχαν 40 σχολές σε ολόκληρη την Κίνα που παρείχαν τέτοιων μορφών MET. Περαιτέρω Ναυτική Εκπαίδευση Επιπρόσθετα, πρέπει να συμπεριληφθεί η Περαιτέρω Ναυτική Εκπαίδευση (Further MET), η οποία παρέχει επιπλέον κατάρτιση τόσο σε Αξιωματικούς όσο και σε ναύτες. Είναι αναγκαίο για τα πληρώματα να εμπλουτίζουν τις ναυτικές τους γνώσεις και δεξιότητές σε τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Σύμβασης STCW, οπότε η Συνεχιζόμενη Ναυτική Εκπαίδευση αποτελεί μία από τις βασικές μορφές MET η οποία παρέχει ναυτική κατάρτιση όλων των επιπέδων, από το επίπεδο του ναύτη μέχρι το επίπεδου του πλοιάρχου. 134

135 135

136 Β Παραδοτέο 1

137 Β Παραδοτέο Κατάλογος Εικόνων Εικόνα 1: Κεντρική Οθόνη του συστήματος καταχώρησης πρωτογενούς πληροφορίας 111 Εικόνα 2: Δυναμική αποτύπωση αποτελεσμάτων (Παράδειγμα 1) Εικόνα 3: Δυναμική αποτύπωση αποτελεσμάτων (Παράδειγμα 2) Εικόνα 4: Γεωγραφική απεικόνιση δεικτών Εικόνα 5: Γραφική απεικόνιση δεικτών Κατάλογος Πινάκων Πίνακας 1: Κατανομή σπουδαστών με βάση το χρόνο αναμονής μέχρι την εξεύρεση πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 2: Κατανομή σπουδαστών ανά ΑΕΝ των σπουδαστών ανάλογα με το αν αντιμετώπισαν δυσκολία εύρεσης πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 3: Κατανομή σπουδαστών ανά ΑΕΝ των σπουδαστών ανάλογα με τους τρόπους εύρεσης πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 4: Κατανομή σπουδαστών με βάση το χρόνο αναμονής μέχρι την εξεύρεση πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 5: Κατανομή σπουδαστών ανά ΑΕΝ των σπουδαστών ανάλογα με το αν αντιμετώπισαν δυσκολία εύρεσης πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 6: Κατανομή σπουδαστών ανά ΑΕΝ των σπουδαστών ανάλογα με τους τρόπους εύρεσης πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Πίνακας 7: Κατανομή σπουδαστών ανά φύλο Πίνακας 8: Κατανομή σπουδαστών ανά φύλο και ΑΕΝ Πίνακας 9: Κατανομή σπουδαστών ανά φύλο σχολή και ΑΕΝ Πίνακας 10: Κατανομή σπουδαστών ανά σχολή και ηλικία Πίνακας 11: Κατανομή σπουδαστών ανά ηλικία και ΑΕΝ Πίνακας 12: Κατανομή ερωτώμενων σπουδαστών ανά τόπο κατανομής και ΑΕΝ φοίτησης Πίνακας 13: Κατανομή των ερωτώμενων σπουδαστών των ΑΕΝ ανά εκπαιδευτικό επίπεδο του πατέρα τους

138 Β Παραδοτέο Πίνακας 14: Κατανομή των ερωτώμενων σπουδαστών των ΑΕΝ Πλοιάρχων ανά εκπαιδευτικό επίπεδο της μητέρας τους Πίνακας 15: Κατανομή των ερωτώμενων σπουδαστών των ΑΕΝ με βάση το επάγγελμα του πατέρα τους Πίνακας 16: Κατανομή των ερωτώμενων σπουδαστών των ΑΕΝ με βάση το επάγγελμα της μητέρας τους Πίνακας 17: Κατανομή των ερωτώμενων σπουδαστών των ΑΕΝ με βάση το οικονομικό επίπεδο των οικογενειακών τους Πίνακας 18: Κατανομή σπουδαστών με βάση τη σειρά προτίμησης της ΑΕΝ Πίνακας 19: Κατανομή σπουδαστών ανάλογα με την ικανοποίησή τους από το πρόγραμμα σπουδών Πίνακας 20: Κατανομή σπουδαστών των ΑΕΝ Μηχανικών ανάλογα με την ικανοποίησή τους διδάσκοντες Πίνακας 21: Κατανομή σπουδαστών των ΑΕΝ Πλοιάρχων ανάλογα με την ικανοποίησή τους διδάσκοντες Πίνακας 22: Κατανομή σπουδαστών των ΑΕΝ την ικανοποίησή τους από το εκπαιδευτικό υλικό Πίνακας 23: «Τι πιστεύετε ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί στο εκπαιδευτικό υλικό;» Κατανομή σπουδαστών των ΑΕΝ ανάλογα με τις ανάγκες τους αναφορικά με το εκπαιδευτικό υλικό Πίνακας 24: «Τι πιστεύετε ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί στις υποδομές της σχολής σας;» Κατανομή σπουδαστών των ΑΕΝ ανάλογα με τις ανάγκες τους αναφορικά με το εκπαιδευτικό υλικό

139 Β Παραδοτέο ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ) ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΑΕΝ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΙΤΙΩΝ ΜΗ ΕΥΡΕΣΗΣ ΠΛΟΙΟΥ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΜΕ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΝΑ ΑΕΝ) ) Οι πληθυσμοί της μελέτης και η συλλογή των δεδομένων ) Εκπαιδευτικά ταξίδια ) Οι απόψεις των σπουδαστών των ΑΕΝ για τα εκπαιδευτικά ταξίδια ) Αποτύπωση αιτιών μη εύρεσης πλοίου από πλευράς χρηστών ) Αποτύπωση αιτιών μη εύρεσης πλοίου από πλευράς εταιρειών ) ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΡΟΗ ΕΝΤΟΣ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣ ) Προαγωγή στις επόμενες βαθμίδες ) Έκδοση Πτυχίων και Τάσεις Μετεγγραφών (αποτύπωση ανά ΑΕΝ) ) ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟΨΕΩΝ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΕΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ) Η ταυτότητα της έρευνας ) Στόχος της έρευνας ) Ο Πληθυσμός της μελέτης και η συλλογή των δεδομένων ) Τα ευρήματα ) Δημογραφικά: Το Προφίλ των Εξεταζόμενων σπουδαστών των ΑΕΝ ) Εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά ) Πρόγραμμα σπουδών

140 Β Παραδοτέο 3.2.4) Εκπαιδευτικό προσωπικό ) Εκπαιδευτικό Υλικό ) Σύνοψη κατηγοριοποίηση των αναγκών των ερωτώμενων ) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ-ΠΟΛΥΚΡΙΤΙΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ) Στοχευμένη Αξιολόγηση-Μεθοδολογία ) Μεθοδολογία Balanced Scorecard ) Μεθοδολογία π ) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ) Ανωτατοποίηση των ΑΕΝ ) Μεταπτυχιακά ) Σύστημα πιστωτικών μονάδων ) Γραφείο διασύνδεσης ) Έρευνα και καινοτομία ) Μνημόνια συνεργασίας ) Σύστημα Ποιότητας ) Ναυτική Εκπαίδευση επαγγελματικής βαθμίδας ) E-Learning ) Κεντρική Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη ) Προσομοίωση ) ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

141 Β Παραδοτέο 8) ΤΕΛΙΚΗ ΈΚΘΕΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΑΕΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΩΤΑΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

142 Β Παραδοτέο Εισαγωγή Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί ένα εργαλείο για την διαμόρφωση του εθνικού συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η διαμόρφωση ενός τέτοιου συστήματος οφείλει να είναι εναρμονισμένη με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά συστήματα στα πλαίσια της ευρωπαϊκής συνεργασίας, κάτι που σηματοδοτεί ότι οι προδιαγραφές υλοποίησης του θα πρέπει να είναι αφενός μεν υλοποιήσιμες στην ελληνική πραγματικότητα, αφετέρου δε ευέλικτες και συμβατές με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Επιπλέον, η ύπαρξη συγκρίσιμων στοιχείων είναι απαραίτητη, προκειμένου να στηρίξει την μέθοδο συντονισμού στον τομέα της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μέρος της πολυσυλλεκτικής και πολυεπίπεδης έρευνας όπου πέραν της αποτύπωσης και συγκριτικής ανάλυσης των συστημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης άλλων χωρών, πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη έρευνα σε σπουδαστές, αποφοίτους και στελέχη ναυτιλιακών εταιριών, με σκοπό να αποκρυπτογραφηθεί η σημαντικότητα των ΑΕΝ αλλά και τα προβλήματα σε αυτή τη δύσκολη και αβέβαιη περίοδο για τη ναυτική εκπαίδευση. Η συμμετοχή στην έρευνα ήταν εξαιρετικά υψηλή όπου συμπληρώθηκαν 820 ερωτηματολόγια και πραγματοποιήθηκαν 50 συνολικά συνεντεύξεις. 7

143 Β Παραδοτέο 1) Εκτέλεση εκπαιδευτικών ταξιδιών σπουδαστών ΑΕΝ σε βάθος δεκαετίας και αποτύπωση αιτιών μη εύρεσης πλοίου από πλευράς χρηστών και εταιρειών με στατιστικά στοιχεία (αποτύπωση ανά ΑΕΝ). 1.1) Οι πληθυσμοί της μελέτης και η συλλογή των δεδομένων Με στόχο την καλύτερη δυνατή διερεύνηση του θέματος της καταγραφής των απόψεων των εμπλεκομένων στη ναυτική εκπαίδευση, η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε τρεις πληθυσμούς: Πρώτος πληθυσμός: Αποτελείται από 825 σπουδαστές όλων των ΑΕΝ οι οποίοι έχουν προηγούμενη γνώση και εμπειρία από τη δομή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποίησε η Σχολή. Συλλογή της πρωτογενούς πληροφορίας. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου πληθυσμού επιλέχτηκε η σάρωση του. Η αποστολή δηλαδή προσκλήσεων (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων στο σύνολο του και η παρακολούθηση της απόκρισης των ερωτώμενων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (follow up period). Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος και για να αναθερμανθεί η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, απεστάλησαν 2 υπενθυμίσεις, σε όσους δεν είχαν καταχωρήσει τις απαντήσεις τους. Για την αρχική αποστολή των ερωτηματολογίων, αλλά και για την αποστολή των μηνυμάτων υπενθύμισης, αξιοποιήθηκαν στο έπακρο οι δυνατότητες ομαδικής αλληλογραφίας και αποστολής προσκλήσεων του Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Πρωτογενούς Πληροφορίας. Ως ημερομηνία έναρξης της έρευνας πεδίου ορίστηκε η 20η Δεκεμβρίου 2016, όπου και στάλθηκαν προσκλήσεις στο σύνολο των σπουδαστών που αποτέλεσαν τον υπό διερεύνηση πληθυσμό της έρευνας. Η περίοδος παρακολούθησης διήρκησε 30 ημέρες και ολοκληρώθηκε στις 22 Ιανουαρίου του Κατά τη διάρκεια της απεστάλησαν 8

144 Β Παραδοτέο υπενθυμίσεις σε όσους δεν είχαν ολοκληρώσει τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Η διαδικασία συλλογής της πρωτογενούς πληροφορίας περιγράφεται στο παρακάτω σχήμα. Ο δεύτερος πληθυσμός αποτελείται από 29 απόφοιτους των ΑΕΝ οι οποίοι ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους κατά την προηγούμενη δεκαετία και έχουν επιστρέψει στα ΚΕΣΕΝ προκειμένου να εξασφαλίσουν την προαγωγή τους στις επόμενες βαθμίδες. Η καταγραφή των απόψεων έγινε στη βάση των απαντήσεων των αποφοίτων σε τηλεφωνικές συνεντεύξεις οι οποίες συμπληρώθηκαν μέσω μιας ημιδομημένης συνέντευξης. Ο τρίτος πληθυσμός αποτελείται από 365 ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο από τις οποίες επιλέχθηκε ένα τυχαίο δείγμα 31 συμμετεχόντων (26 εργαζομένους και 5 ιδιοκτήτες ναυτιλιακών εταιρειών). Η επιλογή των ερωτώμενων έγινε στη βάση τυχαία επιλεγμένου αντιπροσωπευτικού δείγματος από συνολικό κατάλογο που ναυτιλιακών. 1.2) Εκπαιδευτικά ταξίδια Σημειώνουμε ότι το εκπαιδευτικό ταξίδι, που ουσιαστικά είναι η πρακτική άσκηση των σπουδαστών, στοχεύει στην πρώτη ουσιαστική επαφή τους με το μελλοντικό εργασιακό τους περιβάλλον. Η πρακτική άσκηση ή το εκπαιδευτικό ταξίδι, αφενός φέρνει τους σπουδαστές των ΑΕΝ σε άμεση επαφή με τον κόσμο της Ναυτιλίας και αφετέρου επενεργεί έτσι, ώστε η Ναυτική Εκ παίδευση να παρέχει εφαρμόσιμες γνώσεις. Είναι επομένως εξαιρετικά σημαντικό να διερευνήσουμε τις απόψεις που διατυπώνουν οι σπουδαστές των ΑΕΝ Πλοιάρχων και Μηχανικών για τον θεσμό των εκπαιδευτικών ταξιδιών ) Οι απόψεις των σπουδαστών των ΑΕΝ για τα εκπαιδευτικά ταξίδια Σύμφωνα με τα ευρήματά μας το 57,6% των ερωτώμενων έχουν ολοκληρώσει κάποιο από το εκπαιδευτικά τους ταξίδια. Από αυτό το 56,7% έχουν ολοκληρώσει το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι του Β Εξαμήνου ενώ το 18,2% έχουν ολοκληρώσει και το δεύτερο εκπαιδευτικό τους ταξίδι του Ε Εξαμήνου. 9

145 Β Παραδοτέο Χρόνος αναμονής για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Όσον αφορά το χρόνο αναμονής για την εξεύρεση πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι, παρατηρούμε από τον παρακάτω πίνακα ότι η πλειοψηφία των Σπουδαστών Σχολών Μηχανικών (67,2%) και η μισοί περίπου από τους σπουδαστές Σχολών Πλοιάρχων «βρίσκουν» πλοίο για το εκπαιδευτικό τους ταξίδι μετά από αναζήτηση ενός μηνός. Για ελάχιστους μόνο σπουδαστές των σχολών πλοιάρχων (αθροιστικό ποσοστό 2,9%) η διάρκεια αναζήτησης ξεπέρασε τους 9 μήνες. Π ί ν α κ α ς 1 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν μ ε β ά σ η τ ο χ ρ ό ν ο α ν α μ ο ν ή ς μ έ χ ρ ι τ η ν ε ξ ε ύ ρ ε σ η π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο π ρ ώ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι ΑΕΝ ερωτώμενου Ποιος ήταν ο χρόνος αναμονής μέχρι την εξεύρεση πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Σπουδαστής Σπουδαστής Σύνολο Σχολής Μηχανικών Σχολής Πλοιάρχων 1 μήνα Απαντήσεις Ποσοστά % 67,2% 49,8% 57,1% 10 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,5%,7%,6% 12 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 3,7% 2,1% 2 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 17,4% 17,6% 17,5% 3 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 7,2% 11,0% 9,4% 4 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,5% 4,8% 3,0% 5 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 2,1% 4,0% 3,2% 6 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 4,6% 4,8% 4,7% 7 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,5% 1,1%,9% 8 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,4%,2% 9 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,4%,2% 10

146 Β Παραδοτέο Περισσότερο από 12 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 1,8% 1,1% Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 100,0% 100,0% 100,0 % Δυσκολία εύρεσης πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Όσον αφορά στο ερώτημα «Αντιμετωπίζετε δυσκολία όσον αφορά στην εύρεση πλοίου για το ΠΡΩΤΟ εκπαιδευτικό ταξίδι;» οι απόψεις των σπουδαστών δίνονται στον ακόλουθο πίνακα ανά κατηγορία και ΑΕΝ φοίτησης. Αυτό που προκύπτει είναι ότι η πλειοψηφία των σπουδαστών των σχολών μηχανικών δεν αντιμετώπισαν δυσκολία στην εύρεση πλοίου για το πρώτο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. Αντίθετα στην περίπτωση των σπουδαστών σχολής Πλοιάρχων, σχεδόν το 40% των ερωτώμενων (37,5%) δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν δυσκολίες. Π ί ν α κ α ς 2 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά Α Ε Ν τ ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο α ν α ν τ ι μ ε τ ώ π ι σ α ν δ υ σ κ ο λ ί α ε ύ ρ ε σ η ς π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο π ρ ώ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών ΑΕΝ ερωτώμενου Δυσκολευτήκατε να "βρείτε πλοίο" για το πρώτο σας εκπαιδευτικό ταξίδι; Σύνολο Ναι Όχι ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις Ποσοστά % 14,3% 85,7% 100,0% ΑΕΝ Κρήτης Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 22,6% 77,4% 100,0% ΑΕΝ Χίου Απαντήσεις Ποσοστά % 7,3% 92,7% 100,0% Σύνολο ΑΕΝ ερωτώμενου Απαντήσεις Ποσοστά % 12,3% 87,7% 100,0% Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων Δυσκολευτήκατε να "βρείτε πλοίο" για το πρώτο σας εκπαιδευτικό ταξίδι; Ναι Όχι Σύνολο 11

147 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις Ποσοστά % 37,5% 62,5% 100,0% ΑΕΝ Ηπείρου Απαντήσεις Ποσοστά % 28,3% 71,7% 100,0% ΑΕΝ Ιονίων Νήσων Απαντήσεις Ποσοστά % 16,7% 83,3% 100,0% ΑΕΝ Κρήτης Απαντήσεις Ποσοστά % 25,0% 75,0% 100,0% ΑΕΝ Κύμης Απαντήσεις Ποσοστά % 42,9% 57,1% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 44,2% 55,8% 100,0% ΑΕΝ Οινουσσών Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Σύρου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Ύδρας Απαντήσεις Ποσοστά % 43,8% 56,3% 100,0% Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 37,4% 62,6% 100,0% Κατά την επιμέρους ανάλυση των ευρημάτων του παραπάνω πίνακα ανά ΑΕΝ προκύπτει ότι οι σπουδαστές της Σχολής Πλοιάρχων της Ύδρας (43,8%) της Κύμης (42,9%) και Μακεδονίας (44,2%) αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία εύρεσης πλοίου για το πρώτο ταξίδι. Οι σπουδαστές των υπολοίπων ΑΕΝ δηλώνουν ότι δεν αντιμετώπισαν δυσκολία στην εύρεση πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι. Χαρακτηριστικά, για την περίπτωση της ΑΕΝ Οινουσσών και Σύρου Ηπείρου, όπου η απόλυτη πλειοψηφία των ερωτώμενων δηλώνει ότι δεν αντιμετώπισαν δυσκολία για την εύρεση πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι. Τρόποι εύρεσης πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι Όσον αφορά τους τρόπους εύρεσης πλοίου για το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων αξιοποίησαν προσωπικές γνωριμίες (46,41%) ή επικοινώνησαν οι ίδιοι με εφοπλιστικές εταιρείες (46,22%) κατά την διαδικασία εύρεσης πλοίου για το πρώτο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. Ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 5,58% αναζήτησαν πλοίο μέσω ναυτιλιακού πρακτορείου, ενώ τέλος μόνο το 1,79% των 12

148 Β Παραδοτέο ερωτώμενων κατάφεραν να αναζητήσουν πλοίου με την υποστήριξη των στελεχών της σχολής που σπουδάζουν. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 1 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς α π α ν τ ή σ ε ι ς τ ο υ ς σ τ ο ε ρ ώ τ η μ α «Μ ε π ο ι ο ν τ ρ ό π ο " β ρ ή κ α τ ε π λ ο ί ο " γ ι α τ ο π ρ ώ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό σ α ς τ α ξ ί δ ι ; Όσον αφορά τώρα την επιμέρους καταγραφή απόψεων ανά ΑΕΝ διαπιστώνουμε ότι ανεξαρτήτου ειδικότητας (Μηχανικών ή Πλοιάρχων) και ΑΕΝ η μεγάλη πλειοψηφία των σπουδαστών αναζήτησαν με δικούς τους τρόπους (αξιοποίηση προσωπικών γνωριμιών ή προσωπική επικοινωνία με εφοπλιστικές εταιρείες) πλοίο για το πρώτο εκπαιδευτικό τους ταξίδι. Π ί ν α κ α ς 3 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά Α Ε Ν τ ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς ε ύ ρ ε σ η ς π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο π ρ ώ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι ΑΕΝ ερωτώμενου Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών Με ποιον από τους παρακάτω τρόπους "βρήκατε πλοίο" για το πρώτο εκπαιδευτικό σας ταξίδι; Με υποστήριξη Μέσω Με αξιοποίηση Με προσωπική Σύνολο 13

149 Β Παραδοτέο στελεχών της Σχολής ναυτιλιακού πρακτορείου (το οποίο αναζήτησα μόνος μου) προσωπικών γνωριμιών επικοινωνία με εφοπλιστικές εταιρείες ΑΕΝ Ασπροπύργου ,0% 6,1% 42,4% 48,5% ΑΕΝ Κρήτης ,0%,0%,0% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας ,8% 6,5% 35,5% 53,2% ΑΕΝ Χίου ,9% 7,1% 49,6% 42,5% Σύνολο Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων Με ποιον από τους παρακάτω τρόπους "βρήκατε πλοίο" για το πρώτο εκπαιδευτικό σας ταξίδι; Με υποστήριξη Μέσω Με Με ΑΕΝ ερωτώμενου στελεχών της ναυτιλιακού αξιοποίηση προσωπική Σχολής πρακτορείου προσωπικών επικοινωνία με Σύνολο (το οποίο αναζήτησα γνωριμιών εφοπλιστικές εταιρείες μόνος μου) ΑΕΝ Ασπροπύργου ,0% 15,6% 40,6% 43,8% ΑΕΝ Ηπείρου ,6% 3,3% 54,1% 41,0% ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ,0% 16,7% 66,7% 16,7% ΑΕΝ Κρήτης ,0%,0% 80,0% 20,0% ΑΕΝ Κύμης ,0%,0% 62,5% 37,5% ΑΕΝ Μακεδονίας ,4% 3,4% 44,5% 50,7% ΑΕΝ Οινουσσών ,0%,0% 50,0% 50,0% ΑΕΝ Σύρου ,0%,0% 40,0% 40,0% ΑΕΝ Ύδρας ,0%,0% 47,1% 52,9% Σύνολο Χρόνος αναμονής για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι 14

150 Β Παραδοτέο Όσον αφορά το χρόνο αναμονής για την εξεύρεση πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι, παρατηρούμε από τον παρακάτω πίνακα ότι η μεγάλη πλειοψηφία τόσο των Σπουδαστών των Σχολών Μηχανικών (79,2%) όσο και των σπουδαστών των Σχολών Πλοιάρχων (71,4%) «βρίσκουν» πλοίο για το εκπαιδευτικό τους ταξίδι μετά από αναζήτηση ενός μηνός. Για ελάχιστους μόνο σπουδαστές των σχολών πλοιάρχων (αθροιστικό ποσοστό 6,5%) η διάρκεια αναζήτησης ξεπέρασε τους 10 μήνες. Π ί ν α κ α ς 4 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν μ ε β ά σ η τ ο χ ρ ό ν ο α ν α μ ο ν ή ς μ έ χ ρ ι τ η ν ε ξ ε ύ ρ ε σ η π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι ΑΕΝ ερωτώμενου Ποιος ήταν ο χρόνος αναμονής μέχρι την εξεύρεση πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Σπουδαστής Σπουδαστής Σύνολο Σχολής Μηχανικών Σχολής Πλοιάρχων 1 μήνα Απαντήσεις Ποσοστά % 79,2% 71,4% 75,2% 10 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 1,3%,7% 12 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 1,3%,7% 2 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 6,9% 11,7% 9,4% 3 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 6,9% 3,9% 5,4% 4 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 1,4% 2,6% 2,0% 5 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 1,4%,0%,7% 6 μήνες Απαντήσεις Ποσοστά % 2,8% 2,6% 2,7% 7 μήνες Απαντήσεις Περισσότερο από 12 μήνες Ποσοστά % 1,4%,0%,7% Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 5,2% 2,7% Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 100,0% 100,0% 100,0% 15

151 Β Παραδοτέο Δυσκολία εύρεσης πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Όσον αφορά στο ερώτημα «Αντιμετωπίσατε περισσότερες δυσκολίες στο δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι σε σχέση με το πρώτο;» οι απόψεις των σπουδαστών δίνονται στον ακόλουθο πίνακα ανά ειδικότητα και ΑΕΝ φοίτησης. Αυτό που προκύπτει είναι ότι η απόλυτη σχεδόν πλειοψηφία των σπουδαστών των σχολών μηχανικών δεν αντιμετώπισαν δυσκολία στην εύρεση πλοίου για το πρώτο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. Αντίθετα στην περίπτωση των σπουδαστών της σχολής Πλοιάρχων εμφανίζονται περιπτώσεις όπου οι ερωτώμενοι δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν περισσότερες δυσκολίες στην εύρεση πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό τους ταξίδι (π.χ. ΑΕΝ των Οινουσσών της Ύδρας). Π ί ν α κ α ς 5 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά Α Ε Ν τ ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο α ν α ν τ ι μ ε τ ώ π ι σ α ν δ υ σ κ ο λ ί α ε ύ ρ ε σ η ς π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών ΑΕΝ ερωτώμενου Αντιμετωπίσατε περισσότερες δυσκολίες στο δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι σε σχέση με το πρώτο; Σύνολο Ναι Όχι ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Κρήτης Απαντήσεις Ποσοστά % 12,8% 87,2% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 6,9% 93,1% 100,0% ΑΕΝ Χίου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων ΑΕΝ ερωτώμενου Αντιμετωπίσατε περισσότερες δυσκολίες στο δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι σε σχέση με το πρώτο; Σύνολο Ναι Όχι ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις

152 Β Παραδοτέο Ποσοστά % 14,3% 85,7% 100,0% ΑΕΝ Ηπείρου Απαντήσεις Ποσοστά % 11,1% 88,9% 100,0% ΑΕΝ Ιονίων Νήσων Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Κύμης Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 16,3% 83,7% 100,0% ΑΕΝ Οινουσσών Απαντήσεις Ποσοστά % 50,0% 50,0% 100,0% ΑΕΝ Σύρου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 100,0% 100,0% ΑΕΝ Ύδρας Απαντήσεις Σύνολο Ποσοστά % 33,3% 66,7% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 16,9% 83,1% 100,0% Τρόποι εύρεσης πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι Όσον αφορά τους τρόπους εύρεσης πλοίου για το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτώμενων (65,8%) ή επικοινώνησαν οι ίδιοι με εφοπλιστικές εταιρείες κατά την διαδικασία εύρεσης πλοίου για το δεύτερο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. Ξανά ένα πολύ μικρό ποσοστό της τάξης του 2% αναζήτησαν πλοίο μέσω ναυτιλιακού πρακτορείου, ή με την υποστήριξη των στελεχών της σχολής που σπουδάζουν. 17

153 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς α π α ν τ ή σ ε ι ς τ ο υ ς σ τ ο ε ρ ώ τ η μ α «Μ ε π ο ι ο ν τ ρ ό π ο " β ρ ή κ α τ ε π λ ο ί ο " γ ι α τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό σ α ς τ α ξ ί δ ι ;» Όσον αφορά τώρα την επιμέρους καταγραφή απόψεων ανά ΑΕΝ διαπιστώνουμε ότι ανεξαρτήτου ειδικότητας (Μηχανικών ή Πλοιάρχων) και ΑΕΝ η μεγάλη πλειοψηφία των σπουδαστών αναζήτησαν με δικούς τους τρόπους (αξιοποίηση προσωπικών γνωριμιών ή προσωπική επικοινωνία με εφοπλιστικές εταιρείες) πλοίο για το πρώτο εκπαιδευτικό τους ταξίδι. 18

154 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 6 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά Α Ε Ν τ ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς ε ύ ρ ε σ η ς π λ ο ί ο υ γ ι α τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό τ α ξ ί δ ι Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών Με ποιον από τους παρακάτω τρόπους "βρήκατε πλοίο" για το ΔΕΥΤΕΡΟ εκπαιδευτικό σας ταξίδι; Με υποστήριξη Μέσω Με αξιοποίηση Με προσωπική ΑΕΝ ερωτώμενου στελεχών της ναυτιλιακού προσωπικών επικοινωνία με Σχολής πρακτορείου γνωριμιών εφοπλιστικές Σύνολο (το οποίο εταιρείες αναζήτησα μόνος μου) ΑΕΝ Ασπροπύργου ,0%,0% 28,6% 71,4% ΑΕΝ Κρήτης ,0%,0%,0% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας ,2%,0% 25,0% 83,3% ΑΕΝ Χίου Σύνολο 2,6% 7,7% 33,3% 61,5% Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων Με ποιον από τους παρακάτω τρόπους "βρήκατε πλοίο" για το ΔΕΥΤΕΡΟ εκπαιδευτικό σας ταξίδι; Με υποστήριξη Μέσω Με Με ΑΕΝ ερωτώμενου στελεχών της ναυτιλιακού αξιοποίηση προσωπική Σχολής πρακτορείου προσωπικών επικοινωνία με Σύνολο (το οποίο αναζήτησα μόνος μου) γνωριμιών εφοπλιστικές εταιρείες ΑΕΝ Ασπροπύργου ,0% 14,3% 85,7% ΑΕΝ Ηπείρου ,0% 66,7% 33,3% ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ,0%,0% 100,0% ΑΕΝ Κύμης ,0% 100,0%,0% ΑΕΝ Μακεδονίας ,0% 30,4% 73,9% ΑΕΝ Οινουσσών ,0%,0% 100,0% 19

155 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Σύρου ,0%,0% 100,0% ΑΕΝ Ύδρας Σύνολο,0% 60,0% 60,0% ,3% 85,7% Η χρησιμότητα της πρακτικής άσκησης Δ ι ά γ ρ α μ μ α 3 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς α π α ν τ ή σ ε ι ς τ ο υ ς σ τ ο ε ρ ώ τ η μ α «Σ ε τ ι θ ε ω ρ ε ί τ α ι ό τ ι ε ί ν α ι χ ρ ή σ ι μ η η π ρ α κ τ ι κ ή ά σ κ η σ η ;» Όσον αφορά τη χρησιμότητα της πρακτικής άσκησης και με βάση τις απαντήσεις των σπουδαστών στο ερώτημα «Σε τι θεωρείται ότι είναι χρήσιμη η πρακτική άσκηση;» προκύπτουν τα εξής: Η πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρούν ότι μέσω της πρακτικής άσκησης εξασφάλισαν μελλοντικές επαγγελματικές προοπτικές. Έτσι για παράδειγμα 20

156 Β Παραδοτέο θεωρούν ότι «Απέκτησαν εμπειρίες,γνώσεις και δεξιότητες που θα τους φανούν χρήσιμες στο επαγγελματικό μέλλον» (35,58%) ή ακόμη ότι μέσω της πρακτικής άσκησης «Η πλοιοκτήτρια εταιρεία τους πρότεινε να συνεχίσουν να εργάζονται σε αυτή» ή τέλος ότι η πρακτική άσκηση τους «έδωσε αυτοπεποίθηση και εφόδια για το μέλλον της εργασίας». Αξιοσημείωτο τέλος είναι το γεγονός είναι εξαιρετικά μικρό το ποσοστό (1,41%) όσων υποστηρίζουν ότι «Πέραν των χρημάτων, δεν είχαν κάποιο ουσιαστικό όφελος» από την πρακτική άσκηση ) Αποτύπωση αιτιών μη εύρεσης πλοίου από πλευράς χρηστών Στο πλαίσιο σύνταξης της μελέτης διεξήχθησαν συνεντεύξεις σε 29 αποφοίτους των ΑΕΝ οι οποίοι ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους κατά την προηγούμενη δεκαετία και έχουν επιστρέψει στα ΚΕΣΕΝ προκειμένου να εξασφαλίσουν την προαγωγή τους στις επόμενες βαθμίδες. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων σε βάθος (indepth interviews) ενώ όλοι οι ερωτώμενοι ενημερώθηκαν ότι επιλέχθηκαν και βεβαιώθηκαν για την τήρηση της εχεμύθειας, αλλά και την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων στην επεξεργασία του υλικού. Οι ερωτήσεις των συνεντεύξεων προήλθαν από τον οδηγό συζήτησης, ο οποίος είχε διαμορφωθεί από την ομάδα υλοποίησης του έργου και είναι διαθέσιμος στην αναθέτουσα αρχή μέσω του «Πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης της πρωτογενούς πληροφορίας και απεικόνισης των ευρημάτων» το οποίο επισυνάπτεται στο παρών παραδοτέο. Όσον αφορά την κατανομή των συνεντευξιαζόμενων αυτοί προέρχονται από τις ΑΕΝ Κύμης, Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Οινουσσών, Ηπείρου και Ιωνίων Νήσων ενώ οι απόφοιτοι των σχολών πλοιάρχων υπερεκπροσωπούνται σε ποσοστό 61%. Τα ευρήματα των συνεντεύξεων Το βασικό ερώτημα που τέθηκε στους συνεντευξιαζόμενους αφορούσε στο αν δυσκολεύτηκαν να βρούνε πλοίο για τα εκπαιδευτικά τους ταξίδια καθώς και για τους λόγους που τους δυσκόλεψαν. Οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν, ότι συνάντησαν δυσκολία κυρίως στην εύρεση πλοίου για το πρώτο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. 21

157 Β Παραδοτέο Όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους συνάντησαν δυσκολίες αυτοί επικεντρώνονται κυρίως στην έλλειψη γνωριμιών, στο γεγονός ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες προτιμούν αλλοδαπούς, καθώς και στην υπερπροσφορά δοκίμων καθώς οι εισακτέοι στις ΑΕΝ έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα, καθώς και η έλλειψη υποστήριξης από τις ΑΕΝ (π.χ. έλλειψη γραφείου σταδιοδρομίας). Βέβαια ορισμένοι δόκιμοι αντιμετώπισαν δυσκολίες που οφείλονται και στις χαμηλές τους επιδόσεις. Χαρακτηριστικές είναι ορισμένες απαντήσεις των συνεντευξιαζόμενων αναφορικά με τις αιτίες που τους δυσκόλεψαν κατά την εύρεση πλοίου: «Το δύσκολο ήταν να πείσεις τις ναυτιλιακές εταιρείες πως μια γυναίκα μπορεί να σταθεί στο πλοίο και να ασκήσει το επάγγελμα αυτό. Ο χώρος της ναυτιλίας είναι ανδροκρατουμενος και οι περισσότερες, εάν όχι όλες οι εταιρείες ήταν διστακτικές. Ακόμα και οι επιδόσεις και το πρόσωπο που δείχνεις στην σχολή δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη σημασία.» «Η αντιμετώπιση των εταιριών ήταν σχεδόν αρνητική (χωρίς κάποια προσωπική γνωριμία.)» «Το γεγονός ότι προτιμούν αλλοδαπούς» «Δεν είχα αξιοποιήσει τις προσωπικές μου γνωριμίες από την αρχή» «Δεν είχα γνωριμίες, και βοήθεια από κανέναν» «Η μη υποστήριξη και μέριμνα του Υπουργείου Ναυτιλίας και της σχολής για εύρεση εταιρείας, ο μεγάλος ανταγωνισμός, η αδιαφορία μεταξύ κάποιων εταιριών και οι απαιτήσεις μερικών εταιριών ( στο να περάσω όλα τα μαθήματα).» «Η προτίμηση των εφοπλιστικών εταιριών για γνωστά άτομα των υπαλλήλων της εταιρίας είτε άτομα από το γραφείο είτε ναυτικών 22

158 Β Παραδοτέο και η άνιση κατανομή ευκαιριών για όλους.» 1.2.3) Αποτύπωση αιτιών μη εύρεσης πλοίου από πλευράς εταιρειών Στο πλαίσιο υλοποίησης της «Μελέτης για την αναβάθμιση του συστήματος της Δημόσιας Ναυτικής, διεξήχθησαν 31 συνολικά τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε 26 εργαζομένους και 5 ιδιοκτήτες ναυτιλιακών εταιρειών. Η επιλογή των ερωτώμενων έγινε στη βάση τυχαία επιλεγμένου αντιπροσωπευτικού δείγματος από συνολικό κατάλογο που περιελάμβανιε 365 ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων σε βάθος (in-depth interviews) ενώ οι ερωτήσεις των συνεντεύξεων προήλθαν από τον οδηγό συζήτησης, Οι ερωτήσεις των συνεντεύξεων προήλθαν από τον οδηγό συζήτησης, ο οποίος είχε διαμορφωθεί από την ομάδα υλοποίησης του έργου και είναι διαθέσιμος στην αναθέτουσα αρχή μέσω του «Πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης της πρωτογενούς πληροφορίας και απεικόνισης των ευρημάτων» το οποίο επισυνάπτεται στο παρών παραδοτέο. Τα ευρήματα των συνεντεύξεων με τα στελέχη των ναυτιλιακών εταιρειών Που νομίζετε ότι οφείλεται η δυσκολία των σπουδαστών των ΑΕΝ να βρουν πλοίο για την εκτέλεση της πρακτικής άσκησης; Ένα από τα πρώτα ερωτήματα που τέθηκαν στους συνεντευξιαζόμενους αφορούσε τις αιτίες της δυσκολίας εύρεσης πλοίου που αντιμετωπίζουν οι απόφοιτοι των ΑΕΝ. Οι απαντήσεις που δόθηκαν από τους περισσότερους επικεντρώνονται κυρίως στο γεγονός ότι: α) οι εφοπλιστές έχουν στραφεί προς της ξένες σημαίες στα πλοία τους και δεν υπάρχει καμιά υποχρέωση να προσλάβουν Έλληνες για πρακτική άσκηση και εφόσον μελλοντικά θα συνεχίσουν να επανδρώνουν τα πλοία τους με πληρώματα από ξένες εθνικότητες. β) στον πολύ μεγάλο αριθμό των σπουδαστών που εισέρχονται ή αποφοιτούν από τις ΑΕΝ σε αντίθεση με τις λίγες θέσεις ανά πλοίο που αντιστοιχούν σε κάθε δόκιμο, με αποτέλεσμα να γίνεται πολύ δύσκολη η απορρόφησή τους στα πλοία. γ)τέλος ένα λόγος που εντείνει τη 23

159 Β Παραδοτέο δυσκολία εύρεσης πλοίου είναι και ότι οι αποδοχές των δοκίμων θεωρούνται πλέον υψηλές. Πως εξηγείται η ιδιαίτερη δυσκολία ανεύρεσης πλοίου που παρατηρείται στις σπουδάστριες των ΑΕΝ σε σχέση με τους άντρες συναδέλφους τους; Κατά διερεύνηση των αιτιών μη εύρεσης πλοίου από την πλευρά των γυναικών, εκείνο που από την αρχή διαπιστώθηκε, ήταν μια προκατάληψη των στελεχών των εταιρειών απέναντι στις γυναίκες δοκίμους. Η άποψη που επικρατεί είναι ότι το ναυτικό επάγγελμα από την φύση του είναι δύσκολο, πόσο μάλλον για μια σπουδάστρια που πιθανόν να δεν έχει ταξιδέψει και καλείται να εργαστεί σε ένα δύσκολο εργασιακό περιβάλλον με το 95% του πληρώματος να αποτελείτε από άντρες. Μάλιστα είναι κοινή πεποίθηση μεταξύ των ερωτώμενων ότι οι σπουδάστριες έπειτα από τα πρώτα εκπαιδευτικά ταξίδια πιθανότατα θα το εγκαταλείψουν το επάγγελμα η απλά θα ενασχοληθούν εφήμερα μέχρι να αποκτήσουν μια θέση εργασίας στη στεριά. Αν και φυσικά διατυπώθηκαν και αντίθετες απόψεις από κάποιες εταιρείες, ότι δηλαδή όλοι, ανεξαρτήτου φύλου, έχουν τις ίδιες ευκαιρίες εφόσον έχουν τις ζητούμενες ικανότητες. Η πεποίθηση που επικρατεί από τα τμήματα πληρωμάτων είναι ότι δυστυχώς λόγο τη φύσης του επαγγέλματος μονό ένα πολύ μικρό ποσοστό των σπουδαστριών θα κάνει καριέρα στη θάλασσα. Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα του ισχύοντος συστήματος εύρεσης πλοίου; Όσον αφορά στα προβλήματα που εντοπίζονται στο ισχύον σύστημα εύρεσης πλοίου οι συνεντευξιαζόμενοι διαπιστώνουν ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι δεν υπάρχει σοβαρός κρατικός μηχανισμός όπου μπορούν να απευθύνουν οι Έλληνες ναυτικοί και να απορροφηθούν αποτελεσματικά από τις ναυτιλιακές εταιρίες (σε όσες τουλάχιστον προσλαμβάνουν ακόμα Έλληνες). Όπως για όλες τις θέσεις εργασίας στην ναυτιλία έτσι και η εύρεση και η επιλογή του ναυτικού κυρίως στην Ελλάδα για Έλληνες ναυτικούς γίνεται βάσει των γνωριμιών και σπανία χρησιμοποιώντας την κρατική υπηρεσία π.χ. ΓΕΝΕ. Διατύπωσαν συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωσή του. Αρχικά αναφέρθηκαν στο ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό η εκάστοτε σχολή να διευκολύνει την επαφή των Δοκίμων με τις Ναυτιλιακές εταιρίες για πιο εύκολη εξεύρεση πλοίου για να κάνουν το εκπαιδευτικό 24

160 Β Παραδοτέο τους ταξίδι. Επίσης, και πιο σημαντικό, να προσπαθούν γενικά οι διαθέσιμοι σπουδαστές να μην υπερβαίνουν σε τόσο μεγάλο βαθμό τον διαθέσιμο αριθμό θέσεων για Δοκίμους στα Πλοία. Με λίγα λόγια να επιδιώξουν μεγαλύτερη ισορροπία προσφοράς δοκίμων - θέσεων εργασίας. Κοινή πρόταση όλων ήταν να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα διασύνδεσης μεταξύ ΑΕΝ και Πλοίων. Συγκεκριμένα θεωρούν ως μόνη λύση είναι ένα νομοσχέδιο που να υποχρεώνει όλες τις ναυτιλιακές εταιρίες που εδρεύουν στην Ελλάδα να απορροφούν Έλληνες ναυτικούς κατά ένα μεγάλο ποσοστό (80 %) των αναγκών τούς σε αξιωματικούς Γέφυρας η Μηχανής συμπεριλαμβανόμενου και τον εκπαιδευόμενων των ΑΕΝ. Έτσι και οι εκπαιδευόμενοι θα βρίσκουν άμεσα εργασία και το βασικότερο θα εξασφαλιστεί η μετέπειτα θέση εργασίας τους για να συνεχίσουν την καριέρα τους στην Θάλασσα. Που εντοπίζονται τα κενά γνώσεων των σπουδαστών των ΑΕΝ Από την ανάλυση των συνεντεύξεων προκύπτει ότι ίσως τα πιο σημαντικά κενά γνώσεων των δοκίμων αξιωματικών εντοπίζονται κυρίως στην βασικές ναυτικές γνώσεις που έχει αποκομίσει ο εκπαιδευόμενος από τις ΑΕΝ. Πιο συγκεκριμένα, τα πλοία πλέον είναι εξοπλισμένα με τελευταίας τεχνολογίας συστήματα ενώ στις ΑΕΝ οι βασικές γνώσεις που παρέχονται μέσω του εκπαιδευτικού προσωπικού αλλά και των παλαιών συγγραμμάτων (που δεν έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και ακόμα αναφέρονται σε συστήματα τεχνολογίας παλαιότερης γενιά), έχουν ως αποτέλεσμα οι σπουδαστές να πηγαίνουν στο πλοίο και να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στα βασικά ζητήματα που θα κληθούν να χειριστούν. Επίσης τα ΚΕΠ ( Εγχειρίδια καταρτίσεις εκπαιδευόμενων) πρέπει να ανανεωθούν βάση της νέας τεχνολογίας. Προτάσεις για την πρακτικής άσκησης σε επίπεδο πλοιάρχων και επιβλεπόντων αξιωματικών. Όσον άφορα την εκπαίδευση των δοκίμων πλοιάρχων και μηχανικών επί του πλοίου προέκυψε ότι θα πρέπει να υπάρχει μια βασική νομοθεσία που να υποχρεώνει θεσμικά τον επιβλέπων Αξιωματικό να εκπαιδεύσει τον σπουδαστή κατάλληλα έτσι ώστε να είναι έτοιμος κατά την αποφοίτηση του να αναλάβει υπεύθυνα καθήκοντα αξιωματικού. Αυτό 25

161 Β Παραδοτέο πρέπει να περιλαμβάνει τόσο πρακτική εξάσκηση και εξοικείωση με τα μηχανήματα του πλοίου όσο και εκπαίδευση σε Θεωρητικό επίπεδο. Όλα τα παραπάνω μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα επίσημο κρατικό έγγραφο που θα περιέχει όλους του κανόνες και την ύλη εκπαίδευσης που απαιτείται, το οποίο θα έχει ο σπουδαστής κατά το εκπαιδευτικό του ταξίδι και θα το παραδίδει στον πλοίαρχο προς τήρηση και συμμόρφωση από τον επιβλέπων αξιωματικό. Επιπλέον πρόταση είναι να θεσπίζεται αξιωματικός εκπαίδευσης για την παρακολούθηση της εκπαίδευσης στο πλοίο. Σε άλλες χώρες υπάρχει dedicated STO ( Shipboard Training ground Officer). 26

162 Β Παραδοτέο 2) Στατιστική ροή εντός πενταετίας 2.1) Προαγωγή στις επόμενες βαθμίδες Μηχανικοί Α Μηχανικοί Β Μηχανικοί Γ Πλοίαρχοι Α Πλοίαρχοι Β Πλοίαρχοι Γ Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου Αντικατάσταση Παλαιού Έκδοση Νέου

163 Β Παραδοτέο Π ρ ο α γ ω γ ή σ τ ι ς ε π ό μ ε ν ε ς β α θ μ ί δ ε ς. Έ κ δ ο σ η δ ι π λ ω μ ά τ ω ν Π λ ο ι ά ρ χ ω ν κ α ι Μ η χ α ν ι κ ώ ν 28

164 Β Παραδοτέο 2.2) Έκδοση Πτυχίων και Τάσεις Μετεγγραφών (αποτύπωση ανά ΑΕΝ) ΑΕΝ Ασπροπύργου: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Α Σ Π Ρ Ο Π Υ Ρ Γ Ο Υ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 250 ΑΕΝ Ηπείρου: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Η Π Ε Ι Ρ Ο Υ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 29

165 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Ιονίων Νήσων: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Ι Ο Ν Ι Ω Ν Ν Η Σ Ω Ν : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς ΑΕΝ Κρήτης: Σχολή Πλοιάρχων Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Κ Ρ Η Τ Η Σ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 30

166 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Κύμης: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Κ Υ Μ Η Σ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς ΑΕΝ Μακεδονίας: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α Σ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 31

167 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Οινουσών: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Ο Ι Ν Ο Υ Σ Ω Ν : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς ΑΕΝ Σύρου: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Μεταγραφών Αριθμός Αποφοίτων Α Ε Ν Σ Υ Ρ Ο Υ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή πεν τ α ε τ ί α ς 32

168 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Ύδρας: Σχολή Πλοιάρχων [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Υ Δ Ρ Α Σ : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς ΑΕΝ Ασπροπύργου: Σχολή Μηχανικών [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Α Σ Π Ρ Π Ο Υ Ρ Γ Ο Υ ( Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν ) : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 33

169 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Κρήτης: Σχολή Μηχανικών Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Κ Ρ Η Τ Η Σ ( Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν ) : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 350 ΑΕΝ Μακεδονίας: Σχολή Μηχανικών [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α Σ ( Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν ) : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 34

170 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Χίου: Σχολή Μηχανικών [ΤΙΜΗ] Αριθμός Εισακτέων Αριθμός Αποφοίτων Αριθμός Μεταγραφών Α Ε Ν Χ Ι Ο Υ ( Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν ) : Έ κ δ ο σ η Π τ υ χ ί ω ν κ α ι Τ ά σ ε ι ς Μ ε τ ε γ γ ρ α φ ώ ν Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ρ ο ή π ε ν τ α ε τ ί α ς 3) Αναζήτηση και καταγραφή απόψεων - Διάγνωση αναγκών που απορρέουν από τις σύγχρονες απαιτήσεις εκπαίδευσης. 3.1) Η ταυτότητα της έρευνας 3.1.1) Στόχος της έρευνας Στόχος της έρευνας αποτελεί η αξιολόγηση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από τις ΑΕΝ, όπως αυτή πραγματοποιείται από τους σπουδαστές των ΑΕΝ. Διεθνώς, δίνεται μεγάλη σημασία στη μέτρηση της ικανοποίησης των σπουδαστών από τις σπουδές τους. Η καλύτερη κατανόηση των απόψεων των σπουδαστών, όσον αφορά στην ποιότητα των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, δεν παρέχει μόνο σημαντική πληροφόρηση στις 35

171 Β Παραδοτέο διοικήσεις των Σχολών, αλλά αποτελεί σημαντική παράμετρο, που καταδεικνύει την αφοσίωση του σπουδαστή στις συγκεκριμένες σπουδές. Καταβλήθηκε προσπάθεια, ώστε να ληφθεί υπόψη η αφοσίωση των σπουδαστών, καθώς επίσης και οι παράγοντες ή οι διαστάσεις της ικανοποίησης που συμβάλλουν στην αφοσίωση των σπουδαστών των ΑΕΝ. Το δεδομένο αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη διαμόρφωση διοικητικών και εκπαιδευτικών στρατηγικών. Η αναγκαιότητα της παρούσας έρευνας, απορρέει επίσης και από το γεγονός ότι χρειαζόμαστε περισσότερο πληροφοριακό υλικό για να εκτιμήσουμε την παρούσα κατάσταση της Ναυτικής Εκπαίδευσης. Είναι αναγκαίο να έχουμε εικόνα για το εκπαιδευτικό προσωπικό, το πρόγραμμα σπουδών, για το περιεχόμενο των βιβλίων, τις υποδομές και για το πώς όλα αυτά τα στοιχεία ανταποκρίνονται στο πλαίσιο της ποιοτικής Ναυτικής Εκπαίδευσης. Επί πλέον αναγκαιότητα για τη μελέτη αυτή αποτελεί η ταυτοποίηση ζητημάτων και προβλημάτων της Ναυτικής Εκπαίδευσης και η προσπάθεια να προταθούν εφικτές λύσεις 36

172 Β Παραδοτέο 3.1.2) Ο Πληθυσμός της μελέτης και η συλλογή των δεδομένων Με στόχο την καλύτερη δυνατή διερεύνηση του θέματος της καταγραφής των απόψεων των εμπλεκομένων στη ναυτική εκπαίδευση, στο συνολικό πληθυσμό των σπουδαστών των ΑΕΝ της ελληνικής επικράτειας. Το δείγμα το οποίο προέκυψε αποτελείται από 825 σπουδαστές όλων των ΑΕΝ οι οποίοι έχουν προηγούμενη γνώση και εμπειρία από τη δομή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποίησε η Σχολή. Συλλογή της πρωτογενούς πληροφορίας. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου πληθυσμού επιλέχτηκε η σάρωση του. Η αποστολή δηλαδή προσκλήσεων (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων στο σύνολο του και η παρακολούθηση της απόκρισης των ερωτώμενων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (follow up period). Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος και για να αναθερμανθεί η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, απεστάλησαν 2 υπενθυμίσεις, σε όσους δεν είχαν καταχωρήσει τις απαντήσεις τους. Για την αρχική αποστολή των ερωτηματολογίων, αλλά και για την αποστολή των μηνυμάτων υπενθύμισης, αξιοποιήθηκαν στο έπακρο οι δυνατότητες ομαδικής αλληλογραφίας και αποστολής προσκλήσεων του Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Πρωτογενούς Πληροφορίας. Ως ημερομηνία έναρξης της έρευνας πεδίου ορίστηκε η 20η Δεκεμβρίου 2016, όπου και στάλθηκαν προσκλήσεις στο σύνολο των σπουδαστών που αποτέλεσαν τον υπό διερεύνηση πληθυσμό της έρευνας. Η περίοδος παρακολούθησης διήρκησε 30 ημέρες και ολοκληρώθηκε στις 22 Ιανουαρίου του Κατά τη διάρκεια της απεστάλησαν υπενθυμίσεις σε όσους δεν είχαν ολοκληρώσει τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Η διαδικασία συλλογής της πρωτογενούς πληροφορίας περιγράφεται στο παρακάτω σχήμα. 37

173 Β Παραδοτέο Αποστολή πρόσκλησης συμπλήρωσης του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου (20 Δεκεμβρίου 2016) Επιτυχής συμπλήρωση ερωτηματολογίου; Ναι Ολοκλήρωση διαδικασίας Όχι Αποστολή 1ης Υπενθύμισης (23 Δεκεμβρίου 2016) Επιτυχής συμπλήρωση ερωτηματολογίου; Ναι Αποστολή 2ης υπενθύμισης (9 Ιανουρίου 2017) Παρακολούθηση - επικαιροποίηση των απαντήσεων Όχι Επιτυχής συμπλήρωση ερωτηματολογίου; Ναι Δ ι ά γ ρ α μ μ α 4 : Δ ι α δ ι κ α σ ί α σ υ λ λ ο γ ή ς τ η ς π ρ ω τ ο γ ε ν ο ύ ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί α ς 3.2) Τα ευρήματα 38

174 Β Παραδοτέο Τα ευρήματα προέκυψαν από την ποσοτική ανάλυση σε ένα μικρό δείγμα και διερευνά ένα σύνολο ζητημάτων. Η όλη προσπάθεια στην ποιοτική ανάλυση επικεντρώθηκε στην κατανόηση σε βάθος των ζητημάτων, καθώς και στην κατανόηση των κινήτρων των ερωτώμενων που συμπεριφέρονται κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο. Βέβαια, στην έρευνα μπορούν να χρησιμοποιήθηκε ταυτόχρονα και μια ποιοτική προσέγγιση για να επιτευχθεί καλύτερη περιγραφή των προβλημάτων. Στην περίπτωσή μας, το να ακούσουμε τη φωνή των σπουδαστών για τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, αποτελεί τη βάση για να προσεγγίσουμε τις υπηρεσίες που τους παρέχει η ΑΕΝ, στην οποία φοιτούν. Η πιο κοινή προσέγγιση της συλλογής των απόψεων των σπουδαστών μπορεί να επιτευχθεί μέσω και των δύο προσεγγίσεων. Προφανώς, αν θέλουμε να προσφέρουμε ποιοτικές υπηρεσίες προς τους σπουδαστές, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις απόψεις τους. Παρακάτω παρουσιάζονται σε μορφή πινάκων και διαγραμμάτων, τα αποτελέσματα της ανάλυσης 825 ερωτηματολογίων που συμπληρώθηκαν μέχρι τη χρονική στιγμή συγγραφής του παρόντος Παραδοτέου. Να σημειώσουμε για τους πίνακες και τα διαγράμματα ελήφθησαν υπόψη μόνο οι πλήρεις απαντήσεις σε κάθε ερώτηση ) Δημογραφικά: Το Προφίλ των Εξεταζόμενων σπουδαστών των ΑΕΝ Σε μια μελέτη σχετικά με την καταγραφή των αναγκών των μελλοντικών επαγγελματιών του ναυτικού επαγγέλματος, έχει ιδιαίτερη σημασία η ανάδειξη και η περιγραφή όλων εκείνων των στοιχείων που αφορούν στο προφίλ των ερωτώμενων. Στο πλαίσιο αυτής της λογικής εξετάστηκαν τα παρακάτω στοιχεία: 1. Φύλο 2. Ηλικία 3. Καταγωγή 4. Μορφωτικό επίπεδο γονέων 5. Επάγγελμα γονέων 6. Οικονομική κατάσταση της οικογένειας 39

175 Β Παραδοτέο 2. Φύλο Ως προς το φύλο η ποσοστιαία κατανομή των σπουδαστών των ΑΕΝ δίνεται στον ακόλουθο πίνακα: Π ί ν α κ α ς 7 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά φ ύ λ ο Κατηγορία ερωτώμενου Φύλο Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σπουδαστής Σχολής Απαντήσεις Μηχανικών Ποσοστά % 96,1% 3,9% 100,0% Σπουδαστής Σχολής Πλοιάρχων Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 84,4% 15,6% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 88,9% 11,1% 100,0% 96,10% 84,40% 3,90% 15,60% Άνδρας Γυναίκα Σπουδαστής Σχολής Μηχανικών Σπουδαστής Σχολής Πλοιάρχων Δ ι ά γ ρ α μ μ α 5 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά φ ύ λ ο 40

176 Β Παραδοτέο Αναφορικά με την κατάσταση φοίτησης των ερωτώμενων σε σχέση με το φύλο ότι οι σπουδαστές των σχολών πλοιάρχων υπερτερούν έναντι των μηχανικών. Το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες που υπερεκπροσωπούνται έναντι των γυναικών. Όπως δείχνουν τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα απαρτίζεται κυρίως από άνδρες σπουδαστές, (88,9%, και 11,1%). Όσον αφορά στη φοιτητική τους κατάσταση, το 96,1% είναι άνδρες Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών ενώ οι άνδρες σπουδαστές σχολών πλοιάρχων εκπροσωπούνται με 84,4%. Π ί ν α κ α ς 8 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά φ ύ λ ο κ α ι Α Ε Ν ΑΕΝ ερωτώμενου Φύλο Ερωτώμενων Σύνολο Άνδρας Γυναίκα ΑΕΝ Απαντήσεις Ασπροπύργου Ποσοστά % 12,5% 1,4% 13,8% ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 10,0% 3,3% 13,3% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,8%,3% 2,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,6%,3% 1,9% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,1%,3% 1,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 34,8% 5,0% 39,8% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,4%,1% 2,6% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,2%,0% 1,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,3%,4% 2,7% Απαντήσεις Ποσοστά % 21,1%,1% 21,3% Απαντήσεις Ποσοστά % 88,9% 11,1% 100,0% Διαπιστώνεται από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα ότι οι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων ήταν άνδρες, σπουδαστές της ΑΕΝ Μακεδονίας, με την ΑΕΝ Χίου να εμφανίζει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό. 41

177 Β Παραδοτέο Η αντίστοιχη ποσοστιαία κατανομή για τους σπουδαστές ΑΕΝ Μηχανικών και Πλοιάρχων δίνεται στον ακόλουθο πίνακα. Παρατηρούμε από τον πίνακα ότι υπάρχει ομοιογένεια στα ποσοστά των ανδρών και γυναικών μεταξύ των διαφορετικών σχολών, με τους άνδρες σπουδαστές να υπερεκπροσωπούνται. Π ί ν α κ α ς 9 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά φ ύ λ ο σ χ ο λ ή κ α ι Α Ε Ν Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών Φύλο Ερωτώμενων ΑΕΝ ερωτώμενου Σύνολο Άνδρας Γυναίκα ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις Ποσοστά % 13,4%,7% 14,1% ΑΕΝ Κρήτης Απαντήσεις Ποσοστά %,7%,0%,7% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 25,0% 2,8% 27,8% ΑΕΝ Χίου Απαντήσεις Ποσοστά % 54,9%,4% 55,3% Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 96,1% 3,9% 100,0% Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων ΑΕΝ ερωτώμενου Φύλο Ερωτώμενων Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Απαντήσεις ΑΕΝ Ασπροπύργου Ποσοστά % 11,9% 1,8% 13,7% ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών Απαντήσεις Ποσοστά % 16,1% 5,3% 21,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,8%,4% 2,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,2%,4% 2,6% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,8%,4% 2,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 41,0% 6,4% 47,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 4,0%,2% 4,2% ΑΕΝ Σύρου Απαντήσεις Ποσοστά % 2,0%,0% 2,0% ΑΕΝ Ύδρας Απαντήσεις Ποσοστά % 3,7%,7% 4,4% Σύνολο Απαντήσεις

178 Β Παραδοτέο Ποσοστά % 84,4% 15,6% 100,0% Ηλικιακή Κατανομή Αναφορικά με την ηλικία των εξεταζόμενων σπουδαστών και αποφοίτων, όπως αναλυτικά παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα, η πλειοψηφία τους ( το 31,% για τους σπουδαστές σχολής μηχανικών και το 50,6% για τους σπουδαστές σχολής Πλοιάρχων) έχουν ηλικία έως 22 ετών. Ακολουθούν όπως είναι φυσικό οι μεγαλύτερες ηλικιακές κατηγορίες με το μικρότερο ποσοστό να καταγράφεται για τους σπουδαστές σχολών Μηχανικών ηλικίας άνω των 25 ετών(2,7%). Π ί ν α κ α ς 10: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά σ χ ο λ ή κ α ι η λ ι κ ί α Ηλικία Κατηγορία ερωτώμενου έως 22 από 23 άνω των ετών έως ετών Σύνολο ετών Σπουδαστής Σχολής Απαντήσεις Μηχανικών Ποσοστά % 31,4% 4,7% 2,7% 38,8% Σπουδαστής Σχολής Πλοιάρχων Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 50,6% 7,0% 3,5% 61,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 82,0% 11,8% 6,2% 100,0% 43

179 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 6 : Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά σ χ ο λ ή κ α ι η λ ι κ ί α Ως προς την ηλικιακή κατανομή των ερωτηθέντων σπουδαστών των ΑΕΝ όπως αποδίδεται στον ακόλουθο πίνακα έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα: Π ί ν α κ α ς 11: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά η λ ι κ ί α κ α ι Α Ε Ν Ηλικία ΑΕΝ ερωτώμενου έως 22 ετών από 23 έως 25 ετών άνω των 25 ετών Σύνολο ΑΕΝ Απαντήσεις Ασπροπύργου Ποσοστά % 14,7% 8,0% 15,2% 13,9% ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 14,2% 11,5%,0% 13,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,7% 4,6% 2,2% 2,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,3%,0%,0% 1,9% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,3% 2,3%,0% 1,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 39,3% 44,8% 39,1% 39,9% 44

180 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 3,0%,0% 2,2% 2,6% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,0%,0% 6,5% 1,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,3% 4,6% 4,3% 2,7% Απαντήσεις Ποσοστά % 20,3% 24,1% 30,4% 21,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0% Από τα στοιχεία του πίνακα παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ηλικίας ετών, εμφανίζεται στην ΑΕΝ Μακεδονίας (32,2%), ενώ το μικρότερο ποσοστό εμφανίζεται στην ΑΕΝ Ύδρας (2,3%). Τόπος καταγωγής Όσον αφορά τον τόπο καταγωγή των σπουδαστών του δείγματος (πριν την εισαγωγή τους στην ΑΕΝ) διαπιστώνουμε ότι στην πλειοψηφία τους προέρχονται από την Αττική (23,7%). Ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία, με ποσοστό 14,29% καθώς και το Βόρειο Αιγαίο (13,74%) αλλά και η Θεσσαλία (με ποσοστό 11,16%). 45

181 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 7 : Κ α τ α ν ο μ ή ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά τ ό π ο κ α τ α γ ω γ ή ς 46

182 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 12: Κ α τ α ν ο μ ή ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά τ ό π ο κ α τ α ν ο μ ή ς κ α ι Α Ε Ν φ ο ί τ η σ η ς Ποιος ήταν ο τόπος διαμονής σας (έως την εισαγωγή σας στην ΑΕΝ); ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ ΑΕΝ Ασπροπύργ ΑΕΝ Ιονίων ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ Σύνολο ου Ηπείρου Νήσων Κρήτης Κύμης Μακεδονίας Οινουσσών Σύρου Ύδρας Χίου Ανατολική Απαντήσεις Μακεδονία και Θράκη Ποσοστά %,0% 2,1% 6,7%,0% 20,0% 10,9%,0%,0% 15,0% 1,3% 5,7% Αττική Απαντήσεις Βόρειο Αιγαίο Δυτική Ελλάδα Δυτική Μακεδονία Ποσοστά % 64,2% 10,3% 26,7% 15,4% 20,0% 12,2% 16,7% 44,4% 10,0% 25,3% 23,3% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,8%,0% 20,0%,0%,0% 2,7% 66,7% 11,1% 5,0% 48,7% 13,7% Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 7,2%,0%,0% 10,0%,3%,0%,0% 15,0%,7% 1,8% Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 2,1%,0%,0%,0% 6,5%,0%,0%,0%,7% 3,0% Ήπειρος Απαντήσεις Ποσοστά % 8,3% 18,6%,0%,0%,0% 3,1% 5,6%,0% 5,0%,0% 5,2% Θεσσαλία Απαντήσεις Ποσοστά %,9% 16,5% 13,3%,0% 20,0% 17,7%,0%,0% 15,0% 4,0% 11,2% Ιόνιοι Νήσοι Απαντήσεις Κεντρική Μακεδονία Ποσοστά %,0% 6,2%,0%,0% 10,0% 2,7%,0% 11,1% 5,0%,7% 2,4% Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 5,2% 6,7%,0% 10,0% 30,6% 5,6% 11,1% 20,0% 1,3% 14,3% Κρήτη Απαντήσεις

183 Β Παραδοτέο Ποιος ήταν ο τόπος διαμονής σας (έως την εισαγωγή σας στην ΑΕΝ); ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ ΑΕΝ Σύνολο Ασπροπύργ ΑΕΝ Ιονίων ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ΑΕΝ ου Ηπείρου Νήσων Κρήτης Κύμης Μακεδονίας Οινουσσών Σύρου Ύδρας Χίου Ποσοστά % 8,3% 1,0%,0% 61,5%,0% 1,7%,0%,0% 5,0%,0% 3,3% Κύπρος Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,0%,0%,0%,0% 1,0%,0%,0%,0%,7%,5% Νότιο Αιγαίο Απαντήσεις Πελοπόννησ ος Στερεά Ελλάδα Σύνολο Ποσοστά % 8,3% 4,1% 6,7%,0%,0% 3,7%,0% 22,2%,0% 7,3% 5,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 7,3% 17,5% 13,3% 23,1%,0% 2,7% 5,6%,0% 5,0% 3,3% 6,1% Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 9,3% 6,7%,0% 10,0% 4,1%,0%,0%,0% 6,0% 4,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Στη συνέχεια προχωρήσαμε στην από κοινού κατανομή του τόπου διαμονής των ερωτώμενων (πριν την εισαγωγή τους στην ΑΕΝ) σε σχέση με την ΑΕΝ που σπουδάζουν. Η αποτύπωση αυτή εξασφαλίστηκε από τον παραπάνω πίνακα συνάφειας - διπλής εισόδου, όπου κατά γραμμές παρουσιάζονται οι διοικητικές περιφέρειες από στις οποίες διέμεναν οι ερωτώμενοι και κατά στήλες οι απαντήσεις των ερωτώμενων κατά ΑΕΝ που φοιτούν (σε απόλυτες τιμές και ποσοστά επί τοις εκατό). Για την ευκολότερη κατανόηση των ποσοστών προτείνεται ανάγνωση του πίνακα κατά στήλες. Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτουν επιπλέον τα ακόλουθα: 48

184 Β Παραδοτέο α) Στην ΑΕΝ Ασπροπύργου το μεγαλύτερο ποσοστό δηλώνει ότι κατάγεται από την Αττική και ακολουθεί η Πελοπόννησος. Το γεγονός αυτό κρίνεται αναμενόμενο β) Στην ΑΕΝ Μακεδονίας το μεγαλύτερο ποσοστό εμφανίζει η Κεντρική Μακεδονία (30,6%) (εντοπιότητα) και ακολουθεί η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 10,9%. Αξιοσημείωτο είναι και το ποσοστό όσων δήλωσαν ως τόπο καταγωγής τη Θεσσαλία (17,7%) αλλά και το υψηλό ποσοστό όσων δήλωσαν ως τόπο διαμονής τους την Αττική (12,2%). Υψηλά ποσοστά σπουδαστών που κατάγονται από την Αττική εντοπίζονται και στις υπόλοιπες ΑΕΝ της χώρας, με το υψηλότερο ποσοστό να καταγράφεται στη Σύρο (44,4%) και το μικρότερο στην Κρήτη (15,4%). Η υψηλή αυτή γεωγραφική διασπορά των καταγόμενων από το νομό αττικής υποδηλώνει ότι η όμορες του νομού Αττικής ΑΕΝ (Ασπροπύργου και Ύδρας) δεν επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης των υποψηφίων σπουδαστών που κατάγονται από το νομό Αττικής. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στη χάραξη της πολιτικής όσον αφορά κυρίως την αναβάθμιση των ΑΕΝ που βρίσκονται κοντά στην περιφέρεια Αττικής. 49

185 Β Παραδοτέο Μορφωτικό επίπεδο γονέων Γενικά το μορφωτικό επίπεδο των γονέων επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις αντιλήψεις των μαθητών/σπουδαστών τους ως προς την επαγγελματική τους επιλογή. Επιπλέον το μορφωτικό επίπεδο των γονέων αποτελεί μία από τις διαστάσεις και τους παράγοντες που επηρεάζουν τις επιδόσεις των σπουδαστών και τις προσδοκίες που έχουν για τη μελλοντική τους επαγγελματική σταδιοδρομία. Το μορφωτικό επίπεδο του πατέρα και της μητέρας των ερωτηθέντων σπουδαστών των ΑΕΝ, δίνεται στους ακόλουθους πίνακες. Αυτό που προκύπτει από την ανάλυσή τους είναι ότι οι σπουδαστές των ΑΕΝ προέρχονται από οικογένειες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Πράγματι το μορφωτικό επίπεδο των γονέων των ερωτηθέντων σπουδαστών ανήκει σε μεγαλύτερο ποσοστό στην κατηγορία των αποφοίτων Λυκείου. Συνολικά σε όλες τις ΑΕΝ (κατηγορία αναφοράς) το ποσοστό αποφοίτων λυκείου είναι 22,0% για τους Πατέρες και 23,9% για τις μητέρες των ερωτώμενων. Στην ΑΕΝ Ασπροπύργου, για παράδειγμα, το ποσοστό αυτό για τον πατέρα είναι 33.3% ενώ για και της μητέρας 34.69%. Ακολουθεί η κατηγορία που αναφέρεται στους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην κατηγορία αυτή καταγράφονται επίσης σημαντικά αθροιστικά ποσοστά Ανώτατης και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης που για την κατηγορία αναφοράς (ανεξαρτήτως ΑΕΝ) ξεπερνούν το 24% (24,4%) για τους πατέρες και το 27% (27,25%) για τις Μητέρες των ερωτώμενων. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ναυτικό επάγγελμα αποτελεί ίσως μια επαγγελματική διέξοδο που πλέον δεν αφορά τόσο τα κατώτερα κοινωννικοικονομιά ). Μάλιστα στις ΑΕΝ ασπροπύργου και Κύμης εμφανίζονται τα υψηλότερα ποσοστά. 50

186 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 13: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν α ν ά ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό ε π ί π ε δ ο τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ ς ΑΕΝ Ασπροπύργο υ ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο ΑΕΝ ερωτώμενου Εκπαιδευτικό επίπεδο του πατέρα Μεταλυκει ακή εκπαίδευσ η (ΙΕΚ, ΤΕΣ ή ανάλογο) Ανώτατη εκπαίδευσ η (Πανεπιστή μιο ή ΤΕΙ) Μεταπτυχι ακή εκπαίδευσ η/διδακτορ ικό Λίγες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου Απόφοιτος Δημοτικού Απόφοιτος τριτάξιου Γυμνασίου Απόφοιτος Λυκείου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 6,1% 13,1% 33,3 25,3% 20,2% 2,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά % 1,1% 16,9% 9,0% 33,7 % 16,9% 22,5%,0% 100,0 % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 16,7% 16,7% 41,7 16,7% 8,3%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 7,7% 23,1% 23,1 30,8% 15,4%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,0% 10,0% 30,0 % 20,0% 30,0% 10,0% 100,0 % Απαντήσεις Ποσοστά % 1,1% 8,4% 11,7% 32,6 18,3% 24,2% 3,7% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 11,1%,0% 11,1 33,3% 44,4%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,0%,0% 22,2 22,2% 44,4% 11,1% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 10,0% 10,0% 35,0 25,0% 15,0% 5,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά % 2,0% 7,3% 9,9% 43,0 19,2% 17,2% 1,3% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά % 1,0% 8,9% 11,0% 34,4 % Σύνολο 20,2% 22,0% 2,4% 100,0 % 51

187 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 8 : Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό ε π ί π ε δ ο τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ ς 52

188 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 14: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Π λ ο ι ά ρ χ ω ν α ν ά ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό ε π ί π ε δ ο τ η ς μ η τ έ ρ α ς τ ο υ ς ΑΕΝ Ασπροπύργο υ ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο ΑΕΝ ερωτώμενου Εκπαιδευτικό επίπεδο της μητέρας Μεταλυκει ακή εκπαίδευσ η (ΙΕΚ, ΤΕΣ ή ανάλογο) Ανώτατη εκπαίδευσ η (Πανεπιστή μιο ή ΤΕΙ) Μεταπτυχι ακή εκπαίδευσ η/διδακτορ ικό Λίγες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου Απόφοιτος Δημοτικού Απόφοιτος τριτάξιου Γυμνασίου Απόφοιτος Λυκείου Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 5,1% 9,2% 34,7 20,4% 27,6% 3,1% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 7,6% 18,5% 37,0 % 17,4% 18,5% 1,1% 100,0 % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 23,1% 7,7% 30,8 15,4% 23,1%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 7,7%,0% 46,2 30,8% 7,7% 7,7% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,0%,0% 50,0 % 20,0% 30,0%,0% 100,0 % Απαντήσεις Ποσοστά %,7% 4,7% 7,9% 33,9 19,1% 28,5% 5,1% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 5,6% 22,2% 33,3 22,2% 16,7%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0% 11,1% 11,1% 44,4 22,2%,0% 11,1% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,0%,0% 10,0% 35,0 25,0% 30,0%,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά % 1,3% 4,6% 11,9% 46,4 14,6% 19,2% 2,0% 100,0 % % Απαντήσεις Ποσοστά %,6% 5,4% 10,6% 37,7 % Σύνολο 18,5% 24,0% 3,3% 100,0 % 53

189 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 9 : Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό ε π ί π ε δ ο τ η ς μ η τ έ ρ α ς τ ο υ ς 54

190 Β Παραδοτέο Το επάγγελμα της οικογένειας Πέρα από το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας επίσης επηρεάζει το άτομο ως προς την εκπαιδευτική του εξέλιξη. Όσον αφορά την απασχόληση των γονέων των σπουδαστών των ΑΕΝ, έχουμε τους ακόλουθους δύο πίνακες και τα αντίστοιχα διαγράμματα: Π ί ν α κ α ς 15: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε π ά γ γ ε λ μ α τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ ς ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ Ασπροπύργο υ ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Επάγγελμα του πατέρα Επάγγελμα Ελεύθερος Σύνολο Ναυτικός εν ενεργεία σχετικό με τη ναυτιλία Άνεργος Δημόσιος υπάλληλος Επαγγελμ ατίας Ιδιωτικός υπάλληλο Οικιακά Συνταξιούχ ος ,1% 6,1% 5,1% 15,2% 26,3 19,2%,0% 19,2% 100,0 % % ,8% 1,2% 8,3% 21,4% 25,0 % 19,0%,0% 20,2% 100,0 % ,1%,0% 7,7% 7,7% 15,4 30,8%,0% 15,4% 100,0 % % ,7% 7,7% 7,7% 15,4% 23,1 30,8%,0% 7,7% 100,0 % % ,5%,0%,0% 25,0% 25,0 % 12,5%,0% 25,0% 100,0 % ,6% 3,3% 8,5% 18,1% 24,4 23,0%,0% 17,0% 100,0 % % ,5%,0%,0% 36,8% 15,8 5,3%,0% 31,6% 100,0 % % ,5%,0%,0% 25,0% 37,5,0% 12,5% 12,5% 100,0 % % ,3%,0%,0% 12,5% 50,0 12,5%,0% 18,8% 100,0 % % ,3% 10,3% 5,5% 13,7% 26,0 13,0%,0% 19,2% 100,0 % % ,1% 4,7% 6,7% 17,5% 25,4 18,9%,1% 18,5% 100,0 55

191 Β Παραδοτέο ΑΕΝ ερωτώμενου Επάγγελμα του πατέρα Σύνολο % % 56

192 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 10: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε π ά γ γ ε λ μ α τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ ς 57

193 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 16: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε π ά γ γ ε λ μ α τ η ς μ η τ έ ρ α ς τ ο υ ς ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ Ασπροπύργο υ ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Ναυτικός εν ενεργεία Επάγγελμα σχετικό με τη ναυτιλία Επάγγελμα της μητέρας Ελεύθερος Επαγγελμ ατίας Δημόσιος Ιδιωτικός Συνταξιούχ Άνεργος υπάλληλος υπάλληλο Οικιακά ος ,0% 15,3% 21,4% 4,1% 18,4% 35,7% 4,1% 100,0 % Σύνολο,0% 17,6% 18,7% 7,7% 20,9% 29,7% 5,5% 100,0 % ,0% 14,3% 7,1%,0% 21,4% 42,9% 14,3% 100,0 % ,0% 7,7% 15,4% 15,4 23,1% 38,5%,0% 100,0 % % ,0% 20,0% 20,0%,0% 30,0% 10,0% 20,0% 100,0 % ,1% 12,8% 22,6% 8,0% 20,8% 28,5% 6,2% 100,0 % ,0% 11,1% 27,8% 5,6% 33,3% 22,2%,0% 100,0 % ,0% 25,0%,0%,0% 37,5% 25,0% 12,5% 100,0 % ,0% 20,0% 25,0% 5,0% 20,0% 20,0% 10,0% 100,0 % ,0% 8,8% 9,5% 11,6 18,4% 43,5% 8,2% 100,0 % % ,6% 13,3% 18,6% 7,8% 20,6% 32,6% 6,5% 100,0 % Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνο το 12,8% των γονέων (του πατέρα κυρίως) των σπουδαστών έχει ενασχόληση με τη ναυτιλία (8,1% είναι εν ενεργεία ναυτικοί και 4,7% ασκούν επάγγελμα σχετικό με τη ναυτιλία). Το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στου σπουδαστές της ΑΕΝ Ιωνίων Νήσων (23,1%) και το χαμηλότερο στην ΑΕΝ Μακεδονίας. 58

194 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 11: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ε π ά γ γ ε λ μ α τ η ς μ η τ έ ρ α ς τ ο υ ς 59

195 Β Παραδοτέο Από τα στοιχεία των δύο προηγουμένων πινάκων και διαγραμμάτων προκύπτει αρχικά ότι η Η απασχόληση του πατέρα των ερωτηθέντων σπουδαστών κατανέμεται κυρίως στα παρακάτω επαγγέλματα: Ελεύθερος Επαγγελματίας, Ιδιωτικός Υπάλληλος και Δημόσιος Υπάλληλος. Τα μεγαλύτερα ποσοστά εμφανίζονται στην κατηγορία του Ελεύθερου Επαγγελματία, εκτός της ΑΕΝ Ιωνίων Νήσων, όπου το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι ο πατέρας τους είναι ιδιωτικός υπάλληλος (30,77%) είναι μεγαλύτερο από του ελεύθερου επαγγελματία (15,4%). Μονοψήφια είναι τα ποσοστά των ερωτηθέντων σπουδαστών σχετικά με την απασχόληση του πατέρα στο ναυτικό επάγγελμα. Ενώ τέλος οι μητέρες των ερωτηθέντων σπουδαστών, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, απασχολούνται με τα οικιακά. Η οικονομική κατάσταση των γονέων. Οι απαντήσεις των ερωτώμενων σπουδαστών στο ερώτημα Θα λέγατε ότι οι γονείς σας αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις; παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Αυτό που προκύπτει είναι ότι η πλειοψηφία των σπουδαστών του δείγματος (74,6%) που ερωτήθηκαν για την οικονομική κατάσταση των γονέων τους δήλωσαν ότι είναι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση (αθροιστικά ποσοστά απαντήσεων «με δυσκολία» και με «μεγάλη δυσκολία»). Π ί ν α κ α ς 17: Κ α τ α ν ο μ ή τ ω ν ε ρ ω τ ώ μ ε ν ω ν σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν μ ε β ά σ η τ ο ο ι κ ο ν ο μ ι κ ό ε π ί π ε δ ο τ ω ν ο ι κ ο γ ε ν ε ι α κ ώ ν τ ο υ ς ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ Ασπροπύργου ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων Θα λέγατε ότι οι γονείς σας αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις: Σύνολο Με μεγάλη δυσκολία Με δυσκολία Σχετικά εύκολα Πολύ εύκολα ,3% 60,2% 23,5%,0% 100,0 % ,7% 47,2% 27,0% 1,1% 100,0 % ,3% 57,1% 28,6%,0% 100,0 60

196 Β Παραδοτέο ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Θα λέγατε ότι οι γονείς σας αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις: Σύνολο % ,4% 57,1% 21,4%,0% 100,0 % ,0% 30,0% 20,0%,0% 100,0 % ,9% 53,6% 23,4% 1,1% 100,0 % ,3% 62,5% 31,3%,0% 100,0 % ,2% 44,4% 33,3%,0% 100,0 % ,0% 45,0% 10,0% 5,0% 100,0 % ,3% 54,2% 25,5% 2,0% 100,0 % ,1% 53,5% 24,3% 1,1% 100,0 % 3.2.2) Εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τα Πέραν τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των πριν την εισαγωγή τους στις ΑΕΝ. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι τα παρακάτω Στοιχεία αυτής της ανέλιξης είναι τα παρακάτω: 1. Λύκειο Αποφοίτησης 2. Τρόπος εισαγωγής 3. Θεσμική δέσμευση με την ΑΕΝ Λύκειο αποφοίτησης 61

197 Β Παραδοτέο Στο ερώτημα «Ποιος ήταν ο τύπος λυκείου που αποφοιτήσατε» η πλειοψηφία των απαντήσεων περιλαμβάνει όσους δήλωσαν ότι ήταν απόφοιτοι του Ενιαίου Λυκείου (60%) ή ΕΠΑΛ (37,6%) ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό (1,6%) είναι απόφοιτοι Ναυτικού Λυκείου. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 12: Τ ύ π ο ς Λ υ κ ε ί ο υ Α π ο φ ο ί τ η σ η ς Τρόπος εισαγωγής στην ΑΕΝ Όσον αφορά στους τρόπους εισαγωγής στη σχολή, όπως απεικονίζονται στο επόμενο διάγραμμα, οι ερωτώμενοι στην πλειοψηφία του (56,7%) εισήχθησαν μέσω πανελληνίων εξετάσεων, ενώ ένα επίσης σημαντικό ποσοστό 33,90%) εισήχθησαν μέσω συμπλήρωσης Μηχανογραφικού Δελτίου. Οι υπόλοιποι τρόποι εισαγωγής εκπροσωπούνται με πολύ χαμηλά ποσοστά και αναφέρονται στης εισαγωγή λόγω Υψηλού Βαθμού Απολυτηρίου, Κατατακτήριων Εξετάσεων, Ναυτικής Υπηρεσίας κ.α.. 62

198 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 13: Τ ρ ό π ο ς ε ι σ α γ ω γ ή ς σ τ η ν Α Ε Ν Θεσμική δέσμευση με την ΑΕΝ Παρακάτω παρουσιάζονται με τη μορφή πίνακα διασταύρωσης και διαγράμματος οι απαντήσεις των ερωτώμενων στο ερώτημα «Οι ΑΕΝ που εισαχθήκατε αποτελούσε την πρώτη σας επιλογή». Σημειώνουμε ότι το ερώτημα αυτό αφορούσε μόνο τους σπουδαστές που εισήχθησαν με Πανελλήνιες εξετάσεις, και αποσκοπούσε στο να διερευνήσει τη Θεσμική τους Δέσμευση με τη σχολή που φοιτούν. Δηλαδή την επιθυμία τους να εισαχθούν και να σπουδάσουν στη συγκεκριμένη σχολή. Από τα στοιχεία του πίνακα παρατηρούμε ότι: Οι ερωτηθέντες σπουδαστές σε μεγάλο ποσοστό, της τάξης του 84,6%, δηλώνουν ότι ήταν η συγκεκριμένη ΑΕΝ η πρώτη τους επιλογή. Διαπιστώνεται δηλαδή ότι οι σπουδαστές βρίσκονται στις συγκεκριμένες ΑΕΝ κατ επιλογήν τους (θεσμική δέσμευση). Μάλιστα στις ΑΕΝ Σύρου και Ύδρας τα ποσοστά θεσμικής δέσμευσης των σπουδαστών αγγίζουν το 100%. 63

199 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 18: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν μ ε β ά σ η τ η σ ε ι ρ ά π ρ ο τ ί μ η σ η ς τ η ς Α Ε Ν ΑΕΝ ερωτώμενου H AEN που εισαχθήκατε αποτελούσε την πρώτη επιλογή σας; Σύνολο ΑΕΝ Ασπροπύργου ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας ΑΕΝ Χίου Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Απαντήσεις Ποσοστά % 12,2% 2,7% 14,9% Απαντήσεις Ποσοστά % 11,2% 2,7% 13,9% Απαντήσεις Ποσοστά %,5%,7% 1,2% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,2%,2% 2,4% Απαντήσεις Ποσοστά %,7%,2% 1,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 34,4% 5,4% 39,8% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,2%,5% 2,7% Απαντήσεις Ποσοστά % 1,0%,0% 1,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 2,4%,0% 2,4% Απαντήσεις Ποσοστά % 17,8% 2,9% 20,7% Απαντήσεις Ποσοστά % 84,6% 15,4% 100,0% 64

200 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 14: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν μ ε β ά σ η τ η σ ε ι ρ ά π ρ ο τ ί μ η σ η ς τ η ς Α Ε Ν 65

201 3.2.3) Πρόγραμμα σπουδών ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Β Παραδοτέο Στην ενότητα αυτή εξετάζεται η ικανοποίηση των σπουδαστών από το πρόγραμμα σπουδών το οποίο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της επιτυχίας κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος. Έτσι εκτός από την παρουσίαση των απόψεων των σπουδαστών με πολύ συνοπτικό τρόπο, συνδέουμε το πρόγραμμα σπουδών με ένα σημαντικό στόχο: την αναβάθμιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης. Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το πρόγραμμα σπουδών Το αντικείμενο της συγκεκριμένης παραγράφου μετατοπίζεται στην κατεύθυνση της διερεύνησης των απόψεων των σπουδαστών των ΑΕΝ Πλοιάρχων και Μηχανικών ως προς το πρόγραμμα σπουδών. Ο πίνακας που ακολουθεί, παρουσιάζει τις απαντήσεις των ερωτηθέντων σπουδαστών, όσον αφορά την ικανοποίησής τους από το πρόγραμμα σπουδών. Π ί ν α κ α ς 19: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς α π ό τ ο π ρ ό γ ρ α μ μ α σ π ο υ δ ώ ν ΑΕΝ ερωτώμενου Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το πρόγραμμα σπουδών της σχολής σας; Μάλλον δυσαρεστ ημένος Μάλλον ικανοποιημ ένος Ούτε ικανοποιημ ένος ούτε δυσαρεστη μένος Σίγουρα δυσαρεστη μένος Σίγουρα ικανοπο ιημένος Σύνολο ΑΕΝ Ασπροπύργου 11,4% 28,6% 48,6% 2,9% 8,6% 100,0 % ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Μακεδονίας,0% 50,0%,0% 50,0%,0% 100,0 % ,2% 24,6% 46,2% 12,3% 10,8% 100,0 % ΑΕΝ Χίου ,6% 29,3% 39,5% 8,2% 9,5% 100,0 % 66

202 Β Παραδοτέο ΑΕΝ ερωτώμενου Σύνολο ΑΕΝ ερωτώμενου ΑΕΝ Ασπροπύργου ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας Σύνολο Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το πρόγραμμα σπουδών της σχολής σας; ,4% 28,0% 42,5% 8,7% 9,4% 100,0 % Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το πρόγραμμα σπουδών της σχολής σας; Μάλλον δυσαρεστ ημένος Μάλλον ικανοποιημ ένος Ούτε ικανοποιημ ένος ούτε δυσαρεστη μένος Σίγουρα δυσαρεστη μένος Σίγουρα ικανοπο ιημένος Σύνολο ,5% 22,4% 41,4% 13,8% 6,9% 100,0 % ,8% 18,4% 40,2% 16,1% 3,4% 100,0 % ,0%,0% 40,0% 10,0% 10,0% 100,0 % ,0% 22,2% 44,4% 22,2% 11,1% 100,0 % ,0% 10,0% 30,0%,0% 20,0% 100,0 % ,2% 18,0% 36,1% 15,8% 9,8% 100,0 % ,3% 42,1% 31,6% 5,3% 15,8% 100,0 % ,1% 55,6% 11,1%,0% 22,2% 100,0 % ,0% 15,0% 30,0% 10,0% 10,0% 100,0 % ,2% 20,0% 36,8% 14,1% 8,9% 100,0 % 67

203 Β Παραδοτέο Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι εκτός από τις ΑΕΝ Ύδρας και Σύρου, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων σπουδαστών δηλώνει ότι δεν είναι ούτε ικανοποιημένο, ούτε δυσαρεστημένο με το πρόγραμμα σπουδών. Αν συνδυάσουμε αθροιστικά τα ποσοστά εκείνων που δήλωσαν «πολύ ικανοποιημένοι» + «μάλλον ικανοποιημένοι» και εκείνων που δήλωσαν «πολύ δυσαρεστημένοι» + «μάλλον δυσαρεστημένοι», τότε όπως προκύπτει το ακόλουθο γράφημα τα ποσοστά ικανοποίησης κατανέμονται ως εξής: Δ ι ά γ ρ α μ μ α 15: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς α π ό τ ο π ρ ό γ ρ α μ μ α σ π ο υ δ ώ ν Από το παραπάνω διάγραμμα προκύπτει ότι στις ΑΕΝ Ιωνίων Νήσων, Ηπείρου και Κύμης καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά δυσαρέσκειας από το πρόγραμμα σπουδών. Στον αντίποδα βρίσκεται η ΑΕΝ Οινουσσών όπου τα ποσοστά ικανοποίησης ξεπερνούν το 80%. Προτεινόμενες βελτιώσεις στο πρόγραμμα σπουδών Σύμφωνα με τις ομαδοποιημένες απαντήσεις των ερωτώμενων όπως παρουσιάζονται στα επόμενα δυο διαγράμματα προκύπτει ότι: 68

204 Β Παραδοτέο Τη διασύνδεση του προγράμματος σπουδών με τις απαιτήσεις της ναυτιλιακής αγοράς εργασίας Δ ι ά γ ρ α μ μ α 16: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Μ η χ α ν ι κ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς τ ο υ ς γ ι α τ η β ε λ τ ί ω σ η τ ο υ π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς σ π ο υ δ ώ ν Όσον αφορά την ειδικότητα των μηχανικών η ΑΕΝ Χίου εμφανίζει τις υψηλότερες ανάγκες εκσυγχρονισμού του προγράμματος σπουδών. Συγκεκριμένα έντονη είναι η αναγραφόμενη ανάγκη για εισαγωγή επιπλέον μαθημάτων (75%), για τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων διδασκαλίας (69,44%) για τη διασύνδεση του προγράμματος σπουδών με τις απαιτήσεις της ναυτιλιακής αγοράς εργασίας (66,7%) αλλά και γενικότερα για την εν γένει εισαγωγή καινοτομιών στο πρόγραμμα σπουδών. Σαφώς μικρότερες είναι οι ανάγκες εκσυγχρονισμού που εμφανίζονται στις υπόλοιπες ΑΕΝ. 69

205 Β Παραδοτέο Δ ι ά γ ρ α μ μ α 17: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Π λ ο ι ά ρ χ ω ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς τ ο υ ς γ ι α τ η β ε λ τ ί ω σ η τ ο υ π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς σ π ο υ δ ώ ν 70

206 Β Παραδοτέο Όσον αφορά την ειδικότητα των πλοιάρχων και όπως προκύπτει από το παραπάνω διάγραμμα τις μεγαλύτερες ανάγκες εκσυγχρονισμού του προγράμματος σπουδών εμφανίζουν οι ΑΕΝ Μακεδονίας και Ηπείρου με την ΑΕΝ Ασπροπύργου να ακολουθεί ) Εκπαιδευτικό προσωπικό Το αντικείμενο της συγκεκριμένης παραγράφου μετατοπίζεται στην κατεύθυνση της διερεύνησης των απόψεων των σπουδαστών των ΑΕΝ Πλοιάρχων και Μηχανικών ως προς τους καθηγητές τους. Η ποιότητα του προγράμματος σπουδών και η δυνατότητα αποτελεσματικής υλοποίησής του εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ποιότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού, που καλείται να εφαρμόσει το πρόγραμμα σπουδών. Η έννοια της ποιότητας αφού αναφερόμαστε σε αυτήν την έννοια ίσως να είναι το πιο σημαντικό ζήτημα όχι μόνο της εκπαίδευσης, αλλά και της κυβέρνησης και των επιχειρήσεων στη χώρα μας. Ο πίνακας που ακολουθεί, παρουσιάζει τις απαντήσεις των ερωτηθέντων σπουδαστών, όσον αφορά στο ερώτημα «Αισθάνεστε γενικά ικανοποιημένος από τη διδασκαλία των καθηγητών σας;». Οι απαντήσεις των σπουδαστών των ΑΕΝ στην ερώτηση αυτή δίνονται στον ακόλουθο πίνακα: Η ΑΕΝ Μηχανικών Κρήτης, Μακεδονίας και Χίου εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών γνωμών. Π ί ν α κ α ς 20: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Μ η χ α ν ι κ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς δ ι δ ά σ κ ο ν τ ε ς Σπουδαστές Σχολής Μηχανικών ΑΕΝ ερωτώμενου Αισθάνεστε γενικά ικανοποιημένος από τη διδασκαλία των καθηγητών σας; Μάλλον ή Μάλλον ή Σύνολο Πολύ Δυσαρεστημένο Πολύ Ικανοποιημένος ΑΕΝ Ασπροπύργου Απαντήσεις Ποσοστά % 27,8% 72,2% 100,0% ΑΕΝ Κρήτης Απαντήσεις Ποσοστά % 34,3% 65,7% 100,0% ΑΕΝ Μακεδονίας Απαντήσεις Ποσοστά % 36,0% 64,0% 100,0% ΑΕΝ Χίου Απαντήσεις Ποσοστά % 34,9% 65,1% 100,0% 71

207 Β Παραδοτέο Σύνολο Απαντήσεις Ποσοστά % 27,8% 72,2% 100,0% Δ ι ά γ ρ α μ μ α 18: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Μ η χ α ν ι κ ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς δ ι δ ά σ κ ο ν τ ε ς Όσον αφορά του σπουδαστές ΑΕΝ Πλοιάρχων και όπως προκύπτει από τις απαντήσεις τους διαφαίνεται ότι οι ΑΕΝ Ύδρας, Ηπείρου καθώς και Ιωνίων Νήσων εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών γνωμών για το διδακτικό προσωπικό. Π ί ν α κ α ς 21: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Π λ ο ι ά ρ χ ω ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς δ ι δ ά σ κ ο ν τ ε ς ΑΕΝ ερωτώμενου Σπουδαστές Σχολής Πλοιάρχων Αισθάνεστε γενικά ικανοποιημένος από τη διδασκαλία των καθηγητών σας Μάλλον ή Μάλλον ή Σύνολο 72

208 Β Παραδοτέο ΑΕΝ Ασπροπύργου ΑΕΝ Ηπείρου ΑΕΝ Ιονίων Νήσων ΑΕΝ Κρήτης ΑΕΝ Κύμης ΑΕΝ Μακεδονίας ΑΕΝ Οινουσσών ΑΕΝ Σύρου ΑΕΝ Ύδρας Σύνολο Πολύ Πολύ Δυσαρεστημένο Ικανοποιημένος Απαντήσεις Ποσοστά % 50,0% 50,0% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 63,5% 36,5% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 83,3% 16,7% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 40,0% 60,0% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 57,1% 42,9% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 56,4% 43,6% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 15,4% 84,6% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 12,5% 87,5% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 64,3% 35,7% 100,0% Απαντήσεις Ποσοστά % 54,3% 45,7% 100,0% Δ ι ά γ ρ α μ μ α 19: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν Π λ ο ι ά ρ χ ω ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς δ ι δ ά σ κ ο ν τ ε ς 73

209 3.2.5) Εκπαιδευτικό Υλικό ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Β Παραδοτέο Όπως και στις προηγούμενες οργανωτικές επιλογές, έτσι και στην περίπτωση του εκπαιδευτικού υλικού, ζητήθηκε από τους ερωτώμενους σπουδαστές να αξιολογήσουν συγκεκριμένες συνιστώσες που σχετίζονται με αυτό. Οι απαντήσεις τους συγκεντρώθηκαν στον παρακάτω πίνακα και από την ανάλυσή του προκύπτει ότι η αποδοχή του παρεχόμενου εκπαιδευτικού υλικού υπήρξε μέτρια, όπως ίσως θα αναμένονταν. Π ί ν α κ α ς 22: Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν τ η ν ι κ α ν ο π ο ί η σ ή τ ο υ ς α π ό τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό υ λ ι κ ό Καθόλου ικανοποιητικό Πόσο επαρκές ήταν στο σύνολό του το εκπαιδευ τικό υλικό Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το εκπαιδευτικό υλικό; Πόσο κατανοητό ήταν το εκπαιδευτικ ό υλικό; Πόσο διαδραστικό είναι το εκπαιδευτικό υλικό; Διαθέτει βοηθήματα (εικόνες, σχήματα)π ου βοηθούν στην κατανόηση της διδαχθείσα ς ύλης; Καθιστά μη απαραίτητ η τη φυσική παρουσία εκπαιδευτ ή Σύνολο (11,2%) (10,2%) (23,0%) (8,1%) (46,8%) (11,2%) Λίγο ικανοποιητικό (20,1%) (26,4%) (32,4%) (23,4%) (18,1%) (20,1%) Μέτριο (34,3%) (35,1%) (27,6%) (33,0%) (19,9%) (34,3%) Ικανοποιητικό Απόλυτα ικανοποιητικό Σύνολο (24,5%) (21,9%) (13,2%) (26,7%) (7,6%) (24,5%) (9,9%) (6,4%) (3,8%) (8,7%) (7,6%) (9,9%) (100,0%) (100,0%) (100,0%) (100,0%) (100,0%) (100,0%) Αν προσπαθήσουμε να ιεραρχήσουμε την άποψη των εκπαιδευομένων για το εκπαιδευτικό υλικό, θα λέγαμε ότι αυτό υπήρξε: πρώτα απ όλα Επαρκές σε αθροιστικό ποσοστό 34,4%, διαθέτει βοηθήματα (35,4%), αλλά δεν καθιστά μη απαιτητή την φυσική παρουσία του εκπαιδευτή (15,2%) και ούτε θα μπορούσε να θεωρηθεί δια δραστικό (17,0%). 74

210 Β Παραδοτέο 3.2.6) Σύνοψη κατηγοριοποίηση των αναγκών των ερωτώμενων Στην ενότητα αυτή εξετάζονται στοιχεία που αφορούν στις εκπαιδευτικές ανάγκες των φοιτητών των ΑΕΝ. Για την καταγραφή των εκπαιδευτικών αναγκών ενσωματώθηκε κατάλληλη ερώτηση στην Ενότητα Δ του «Ερωτηματολόγιο Διερεύνησης των αναγκών» που αφορούσε στους Φοιτητές των ΑΕΝ. Με στόχο την καλύτερη δυνατή διερεύνηση του θέματος της αποτύπωσης των εκπαιδευτικών αναγκών, επιχειρείται στη συνέχεια η ομαδοποίηση και αποτύπωση των απόψεων των ερωτώμενων με τη χρήση περιγραφικών στατιστικών μεθόδων. Η ανάλυση που ακολουθεί περιλαμβάνει την περιγραφή όλων των απαντήσεων αναφορικά με τις προτεινόμενες βελτιώσεις του εκπαιδευτικού υλικού καθώς και των υποδομών των ΑΕΝ. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης παρουσιάζονται στη συνέχεια σε πίνακες με το σχετικό σχολιασμό. Κατηγοριοποίηση των αναγκών όσον αφορά το εκπαιδευτικό υλικό Για τις ανάγκες της συνθετικής αποτύπωσης των εκπαιδευτικών αναγκών των ερωτώμενων οι οποίες παρουσιάζονται στου παρακάτω πίνακες συνάφειας οι απαντήσεις των ερωτώμενων κατηγοριοποιήθηκαν σε 14 γενικότερες κατηγορίες. Π ί ν α κ α ς 23: «Τ ι π ι σ τ ε ύ ε τ ε ό τ ι θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α β ε λ τ ι ω θ ε ί σ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό υ λ ι κ ό ;» Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς α ν ά γ κ ε ς τ ο υ ς α ν α φ ο ρ ι κ ά μ ε τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό υ λ ι κ ό Κωδικός Περιγραφή κατηγορίας Συχνότητα Ποσοστό% 1 Νέα βιβλία ναυτιλίας (Συγγραφή από ανθρώπους του επαγγέλματος) 18 8,6 2 Ανανέωση βιβλίων (τρόπος γραφής, λεπτομέρειες, απλοποίηση όρων, 82 39,2 εικονογράφηση, παραδείγματα και ασκήσεις) 3 Παροχή βιβλίων (για όλα τα μαθήματα) και εξ αρχής. 4 1,9 4 Εκσυγχρονισμός ύλης 63 30,1 5 Διαχωρισμός βιβλίων πλοιάρχων μηχανικών 3 1,4 6 Μεταφράσεις βιβλίων από τα Αγγλικά 2 1,0 7 Περισσότερα μέσα διδασκαλίας (πρακτική και εξάσκηση, συνδυασμός 7 3,3 μαθημάτων με εργαστήρια και τεχνολογίες) 8 Καλύτερος εξοπλισμός, εγκαταστάσεις, εργαστήρια και ωράρια 12 5,7 9 Αλλαγή τρόπου διδασκαλίας 2 1,0 10 Διαδραστικότητα 5 2,4 75

211 Β Παραδοτέο 11 Εκπαιδευτικές εκδρομές (επίσκεψη σε λιμένες και ενημέρωση από εκεί) 2 1,0 12 Προσομοιωτές 4 1,9 13 Πρόσληψη νέων καθηγητών (με πιο σύγχρονη εκπαίδευση και εξάσκηση) 4 1,9 να αγαπούν αυτό που κάνουν 14 Βιντεοπροβολές 1 0,5 Σύνολο ,0% Η κατηγοριοποίηση αυτή βασίστηκε στις αρχές της κωδικοποίησης των ανοιχτών ερωτήσεων (μεταβλητών ανοιχτού τύπου) με τη μεθοδολογία που περιεγράφηκε παραπάνω. Οι κατηγορίες αυτές όπως προέκυψαν από την ανάγνωση των 209 διαφορετικών αναγών και την ομαδοποίησή τους σε όσο το δυνατό εγγύτερες κατηγορίες παρουσιάζονται στον Πίνακα 23 και σχολιάζονται στη συνέχεια. Από τον Πίνακα 23 όπου αναφέρονται οι συχνότητες των 14 κατηγοριών ταξινόμησης είναι προφανές ότι: Η πιο συχνά εμφανιζόμενη κατηγορία αναγκών είναι η «Ανανέωση βιβλίων (τρόπος γραφής, λεπτομέρειες, απλοποίηση όρων, εικονογράφηση, παραδείγματα και ασκήσεις)» και η κατηγορία «Εκσυγχρονισμός ύλης» (30%). Οι απαντήσεις αυτές σε συνδυασμό με την ανάγκη για «Νέα βιβλία ναυτιλίας (Συγγραφή από ανθρώπους του επαγγέλματος)» η οποία εκφράστηκε από το 8.9% των ερωτώμενων οδηγεί στη διαπίστωση ότι είναι απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός και η αλλαγή των εκπαιδευτικών συγγραμμάτων των σχολών. Ορμώμενοι από την παραπάνω αποτύπωση επιχειρήσαμε στη συνέχεια την επιμέρους αποτύπωση των εκπαιδευτικών αναγκών των ερωτώμενων όσον αφορά τις ανάγκες βελτίωσης των υποδομών των σχολών. Η κατηγοριοποίηση των αναγκών βασίστηκε στην κωδικοποίηση των απαντήσεων σε τρείς ανοιχτού τύπου ερωτήσεις οι οποίες συμπεριελήφθησαν στην Ενότητα Ε του ερωτηματολογίου. (μεταβλητών ανοιχτού τύπου) με τη μεθοδολογία που περιεγράφηκε παραπάνω. Οι κατηγορίες αυτές όπως προέκυψαν από την ανάγνωση των 408 διαφορετικών αναγκών και την ομαδοποίησή τους σε όσο το δυνατό εγγύτερες κατηγορίες παρουσιάζονται στον Πίνακα 24 και σχολιάζονται στη συνέχεια. Από τον Πίνακα 24 όπου αναφέρονται οι συχνότητες των 20 κατηγοριών ταξινόμησης είναι προφανές ότι: 76

212 Β Παραδοτέο Π ί ν α κ α ς 24: «Τ ι π ι σ τ ε ύ ε τ ε ό τ ι θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α β ε λ τ ι ω θ ε ί σ τ ι ς υ π ο δ ο μ έ ς τ η ς σ χ ο λ ή ς σ α ς ;» Κ α τ α ν ο μ ή σ π ο υ δ α σ τ ώ ν τ ω ν Α Ε Ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς α ν ά γ κ ε ς τ ο υ ς α ν α φ ο ρ ι κ ά μ ε τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό υ λ ι κ ό Κωδικός Περιγραφή κατηγορίας Συχνότητα Ποσοστό% 1 Ανακαίνιση τάξεων επέκταση αιθουσών 31 7,6 2 Ανακαίνιση κοιτώνων ή δημιουργία αυτών (επίσης στρώματα κ έπιπλα) 19 4,7 3 Ανακαίνιση κτιριακών εγκαταστάσεων Αναπαλαίωση 62 15,2 4 Κυλικείο (άνοιγμα ή χαμηλότερες τιμές) 7 1,7 5 Θέρμανση Κλιματισμός Ζεστό νερό 65 15,9 6 Βιβλιοθήκη Αναγνωστήριο (άνοιγμα ή ωράριο λειτουργίας, ηλεκτρονική 25 6,1 βιβλιοθήκη) 7 Σίτιση - άνοιγμα Εστιατορίου 46 11,3 8 Προσβασιμότητα ή αλλαγή τοποθεσίας 28 6,9 9 Καθαριότητα Υγιεινή 21 5,1 10 Καλύτερη φύλαξη της σχολής 4 1,0 11 Φοιτητικό πάσο 11 2,7 12 Φοιτητικό πάσο 5 1,2 13 Αίθουσα προσομοιωτών (Δημιουργία ή ανακαίνιση) 5 1,2 14 Δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, γυμναστηρίου, χώρων 36 8,8 ψυχαγωγίας 15 Εργαστήρια κ τεχνολογικός εξοπλισμός Αίθουσα Η/Υ Δωρεάν Internet 19 4,7 16 Εσωτερική φοίτηση (δημιουργία εστιών ) 4 1,0 17 Δημιουργία parking 4 1,0 18 Ίση Κατανομή πόρων - Χρηματοδότηση από ΕΣΠΑ Σωστή διαχείριση 3,7 οικονομικών 19 Αλλαγή οργάνων 11 2,7 20 Χρήση οπτικοακουστικών Μέσων ή Αναβάθμιση αυτών 2,5 Σύνολο ,0% Όπως προκύπτει από την οριζόντια ανάγνωση του παραπάνω πίνακα, στην περίπτωση της ελληνικής ναυτικής εκπαίδευσης κυριαρχούν 5 ανάγκες βελτίωσης των υποδομών των ΑΕΝ. Αρχικά η ανάγκη για «Βιβλιοθήκη Αναγνωστήριο (άνοιγμα ή ωράριο λειτουργίας, ηλεκτρονική βιβλιοθήκη)» (15.9%) η «Ανακαίνιση κτιριακών εγκαταστάσεων Αναπαλαίωση» (15.2%) η «Σίτιση - άνοιγμα Εστιατορίου» εμφάνισαν τις χαμηλότερες συχνότητες η «Δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, γυμναστηρίου, χώρων ψυχαγωγίας» (8.8%) καθώς και η «Ανακαίνιση τάξεων επέκταση αιθουσών» (7.6%). 77

213 Β Παραδοτέο 4) Μεθοδολογική ανάλυση αναγκών- Πολυκριτιριακή προσέγγιση. 4.1) Στοχευμένη Αξιολόγηση-Μεθοδολογία Η διασφάλιση ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες όλων των μορφωτικών ιδρυμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο επειδή είναι σημαντικό στοιχείο για να αποκτηθεί ένα υψηλό επίπεδο γνώσης, ώστε να συμβάλει στη βελτίωση του επιπέδου κουλτούρας των πολιτών, αλλά και η επειδή η μόρφωση, η επιστήμη, η τεχνολογία και το ανθρώπινο δυναμικό αποτελούν σημαντικούς παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου. Πρόσφατα στην Ελλάδα ψηφίστηκε ένα προσχέδιο νόμου που έρχεται να καλύψει το κενό στο θολό τοπίο της αξιολόγησης των πανεπιστημίων στη χώρα. Η αξιολόγηση αποτελεί τμήμα του συστήματος διασφάλισης ποιότητας. Συγκεκριμένα η αξιολόγηση και διασφάλιση ποιότητας σκοπό έχουν να αναβαθμίσουν την ως τώρα λειτουργία των πανεπιστημίων. Καθώς ο χώρος της ανώτερης εκπαίδευσης ραγδαία αλλάζει, προκύπτει η ανάγκη για ευρύτερη εφαρμογή της διασφάλισης ποιότητας στην ανώτερη εκπαίδευση. Η αξιολόγηση μπορεί να αποτελέσει το βασικό εργαλείο της στρατηγικής αναβάθμισης των ΑΕΝ. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που δόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα βασικά σημεία προς έλεγχο των εκθέσεων αυτοαξιολόγησης είναι το θεσμικό πλαίσιο, οι στόχοι και οι επιδιώξεις, το πρόγραμμα οι φοιτητές, το προσωπικό και η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, 78

214 Β Παραδοτέο η υλικοτεχνική υποδομή, η διαχείριση της ποιότητας, οι εξωτερικές σχέσεις, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η ανάλυση δεδομένων (με πενταετή εξέλιξη) 4.1.1) Μεθοδολογία Balanced Scorecard Η μεθοδολογία Balanced Scorecard (BSC) αποτελεί υποστηρικτικό εργαλείο, που μπορεί να εξυπηρετήσει τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού να υλοποιήσουν άμεσα και αποτελεσματικά τη διαδικασία αξιολόγησης ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών τους και τη στρατηγική αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών, μετατρέποντάς τις διαδικασίες σε μετρήσιμους στόχους απόδοσης. Η παρούσα μέθοδος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση μέτρησης απόδοσης διότι περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες και αποτελεί ένα σύστημα αξιολόγησης της λειτουργίας, καταγραφής των στόχων των AEN, λήψης αποφάσεων και χάραξης στρατηγικής. Την ίδια στιγμή το εν λόγω μοντέλο θεωρείται σύστημα στρατηγικού ελέγχου, με στόχο: να βάλει στόχους ως προς την αξιολόγηση επίδοσης κάθε Ακαδημίας, να θέσει συστήματα υπολογισμού της απόδοσης της Ακαδημίας ανά διαστήματα, να παραβάλλει την απόδοση αναφορικά με τους στόχους αναβάθμισης της ναυτικής εκπαίδευσης, να συγκρίνει τα αποτελέσματα λαμβάνοντας μέτρα εάν είναι απαραίτητο Η εφαρμογή του BSC στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, προϋποθέτει τον καθορισμό των πιο χρήσιμων μετρήσεων που αντιστοιχούν στους τέσσερις παραπάνω στόχους. Οι μετρήσεις αυτές λέγονται Δείκτες-κλειδιά της απόδοσης (Κey Performance Indicators). Για να γίνει σωστή επιλογή χρησιμοποιούμε μεθόδους όπως η SWOT ANALYSIS, QUALITY 79

215 Β Παραδοτέο FUNCTION DEPLOYMENT, PRODUCT VALUE ANALYSIS. Οι δείκτες μέτρησης αποδοτικότητας αποτελούν εργαλεία μέτρησης της οργανωτικής απόδοσης και διακρίνονται σε ποσοτικούς δείκτες, όταν με ποσοτικούς όρους εκτιμούν τις παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες της εκάστοτε Ακαδημίας και σε ποιοτικούς, όταν εκτιμούν τις διαδικασίες παραγωγής των εκπαιδευτικών υπηρεσιών και τα συνακόλουθα χαρακτηριστικά τους. Οι ποιοτικοί δείκτες εκφράζουν την ποιότητα των εργασιών που μετρώνται και η αποτύπωσή τους γίνεται με ποιοτικές διαβαθμίσεις (π.χ. καλά, μέτρια) και οι ποσοτικοί εκφράζουν το ποσοστό των εκτελεσθέντων εργασιών και η αποτύπωσή τους γίνεται με αριθμούς (π.χ. μέτρηση των αποφοίτων μηχανικών και αξιωματικών σε κάθε έτος). Οι Δείκτες-κλειδιά της απόδοσης (Κey Performance Indicators) στην περίπτωση των ΑΕΝ αφορούν: Την χωρική τοποθέτηση των ΑΕΝ μέσα στις Διοικητικές Περιφέρειες που βρίσκονται, στην προσπάθεια να δημιουργηθεί μία κρίσιμη ακαδημαϊκή μάζα, καθώς και ένα σύνολο συνεργειών ανάμεσα στις ΑΕΝ και στα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Το βαθμό ανταπόκρισης της κτιριακής υποδομής και χωροταξικής κατανομής της εκάστοτε ΑΕΝ στην απαιτούμενη ποιότητα υπηρεσιών προς τους σπουδαστές της. Τις τεχνολογικές υποδομές Το Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το Ειδικό διδακτικό Προσωπικό Τους οικονομικούς πόρους: στοιχεία εισροών και υποδομής της επιστημονικής διαδικασίας. Τα προγράμματα σπουδών Το πλήθος σπουδαστών 80

216 Β Παραδοτέο Την εκτίμηση των εκπαιδευτικών αναγκών της χώρας Το διδακτικό και ερευνητικό έργο: βασική και κεντρική διάσταση η εκπλήρωση του σκοπού της κάθε ακαδημίας είναι η μέγιστη δυνατή ποιότητα περιεχομένου διδακτικού έργου. Τις εσωτερικές διαδικασίες: διοικητικές και διδακτικές/ερευνητικές Με τον υπολογισμό των δεικτών καταρτίζεται ο πίνακας βαθμολογίας των ΑΕΝ ο οποίος και αποτελεί το βασικό εργαλείο/οδηγό διαβάθμισής του στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας. Πλήθος εκπαιδευτικού προσωπικού ΑΕΝ / ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ: ΑΕΝ / ΗΠΕΙΡΟΥ: ΑΕΝ / ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ: ΑΕΝ / ΚΡΗΤΗΣ: ΑΕΝ / ΚΥΜΗΣ: ΑΕΝ / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ: ΑΕΝ / ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ: ΑΕΝ / ΣΥΡΟΥ: ΑΕΝ / ΥΔΡΑΣ: ΑΕΝ/ ΧΙΟΥ: 4.1.2) Μεθοδολογία π 3 Πλήθος διοικητικού προσωπικού Πλήθος Σπουδαστών Χωρητικότητα εγκαταστάσεων H εφαρμογή του π 3 αφορά την αξιολόγηση των ΑΕΝ ως προς το βαθμό τήρησης των θεμελιωδών αρχών ποιότητας, η οποία οδηγεί στη διαμόρφωση πλάνων βελτίωσης, για την καλύτερη ευθυγράμμιση του συστήματος σχεδιασμού και παροχής των υπηρεσιών εκπαίδευσης με τις αρχές αυτές. Για την υλοποίηση της μεθοδολογίας απαιτούνται οι εξής φάσεις/βήματα:. Προετοιμασία εφαρμογής 81

217 Η προετοιμασία εφαρμογής του π 3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Β Παραδοτέο αποτελεί ένα πρώτο κρίσιμο στάδιο της όλης διαδικασίας, καθώς επιτρέπει τη σε βάθος κατανόηση της εκάστοτε ΑΕΝ και των οντοτήτων της που εμπλέκονται στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών της υπηρεσιών. Σύσταση ομάδας αξιολόγησης Η εφαρμογή του π 3 συνιστάται να γίνεται από ομάδα στελεχών και εργαζομένων της εκάστοτε ΑΕΝ σε συνεργασία με επιτροπή του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ώστε αφενός να διασφαλίζεται η πλήρης και σε βάθος γνώση της Ακαδημίας, και αφετέρου να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη διάχυση των αποτελεσμάτων και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας διαρκούς βελτίωσης σε όλη την έκταση της Ακαδημίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο μέγεθος της ομάδας αξιολόγησης ποιότητας, ώστε να επιτρέπει την ευέλικτη λειτουργία της και το συγχρονισμό των εργασιών και να διασφαλίζει την σε εύλογο χρονικό διάστημα ολοκλήρωση της διαδικασίας. Είναι απαραίτητο να ηγείται η ανώτατη διοίκηση της εκάστοτε ΑΕΝ και στελέχη του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, που αφενός θα επικυρώσει τα αποτελέσματα και αφετέρου θα σηματοδοτήσει τη δέσμευση της Ακαδημίας στη διαρκή βελτίωση. Εξωτερικοί συνεργάτες, κατά την κρίση του Υπουργείου, είναι απαραίτητο να εμπλουτίζουν την ομάδα αξιολόγησης, οι οποίοι μπορεί να υποστηρίξουν είτε τη διοίκηση / διαχείριση του έργου της εφαρμογής του π3, είτε την ίδια την αξιολόγηση και το σχεδιασμό της βελτίωσης, χωρίς ωστόσο να υποκαθιστούν το ρόλο των μελών της ομάδας. Οργάνωση της αξιολόγησης Δεδομένου ότι, κατά την αξιολόγηση, η ομάδα θα κληθεί να εμβαθύνει ιδιαίτερα στον τρόπο λειτουργίας της εκάστοτε Ακαδημίας σε σχέση με τις αρχές ποιότητας, είναι πιθανό ειδικά κατά την πρώτη εφαρμογή το στάδιο αυτό να απαιτεί συγκεκριμένες δράσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα. 82

218 Β Παραδοτέο Για να αποφευχθεί αυτό, συνιστάται η ομάδα αξιολόγησης να διαμορφώσει ένα σχέδιο εργασιών, με σαφές χρονοδιάγραμμα και προσδιορισμένα ενδιάμεσα αποτελέσματα, με βάση τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει για την αξιολόγηση. Αναφορικά με τη μεθοδολογία αξιολόγησης, η ομάδα είναι δυνατό να επιλέξει να εργαστεί με ένα από τους παρακάτω ενδεικτικούς τρόπους: Κοινές συναντήσεις εργασίας (workshops) για αξιολόγηση όλων των αρχών ποιότητας και σχεδιασμό της βελτίωσης Ατομική αξιολόγηση όλων των αρχών, από κάθε ένα μέλος της ομάδας, και επίτευξη συμφωνίας σε κοινή συνάντηση ή συναντήσεις Κατανομή των αρχών στα μέλη της ομάδας για αξιολόγηση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων στην ομάδα προς οριστικοποίηση Ανεξάρτητα από τη μεθοδολογία που θα επιλεχθεί, η επικοινωνία των μελών της ομάδας είναι απαραίτητη, όπως απαραίτητη είναι η επικοινωνία της ομάδας με το λοιπό προσωπικό του φορέα, για συλλογή στοιχείων, οποτεδήποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο. 5) Αποτελέσματα Η εξέταση των μοντέλων ναυτικής εκπαίδευσης των χωρών της Ευρώπης στο πλαίσιο των διαφορετικών εθνικών τους συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ανέδειξε το γεγονός ότι στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης, λειτουργούν ιδρύματα Ναυτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημιακού επιπέδου (αντίστοιχα των ΑΕΙ), είτε ως αυτόνομες Ακαδημίες είτε ως σχολές ενσωματωμένες σε πανεπιστήμια. Επίσης, σχεδόν στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης, σε αντίθεση με την Ελλάδα, υπάρχουν δομές ναυτικής εκπαίδευσης επιπέδου IVET (Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης), όπως για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στη Φινλανδία, όπου και οι δύο χώρες ακολουθούν συστήματα μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων στη ναυτική τους εκπαίδευση (σύμβαση Bolognia). Επίσης, υπάρχουν σχολές και ιδρύματα ναυτικής εκπαίδευσης σε επίπεδο VET (Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης), όπως για 83

219 Β Παραδοτέο παράδειγμα στην Ιταλία και τη Μάλτα, ή σε επίπεδο μαθητείας, όπως στο γερμανικό σύστημα. Το πλαίσιο εφαρμογής της Ναυτικής Εκπαίδευσης, κυρίως στις χώρες της Ευρώπης, έχουν συνδεθεί με την εκάστοτε εθνική μεταρρύθμιση της Ανώτατης, Επαγγελματικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης στις χώρες της Ευρώπης, διαφέρουν σε πολλές περιπτώσεις από το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στη περίπτωση της Γερμανίας, της Φινλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου τα επαγγελματικά προσόντα έχουν δομηθεί με βάσει της μαθησιακές ενότητες, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην προσέγγιση με βάση μαθησιακά αποτελέσματα και τη συνεργασία μεταξύ του εκπαιδευτικού ιδρύματος και της βιομηχανίας. Οι διαδικασίες μάθησης στους χώρους εργασίας προωθούνται με τη δημιουργία ενός νέου συμφωνημένου εκπαιδευτικού μοντέλου μειώνοντας την οικονομική και διοικητική επιβάρυνση για τον εργοδότη από την μαθητεία (apprenticeship training). Επίσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις χώρες της Ευρώπης είναι μια συνήθης πρακτική που ισχύει και στα ιδρύματα Ναυτικής Εκπαίδευσης, η εφαρμογή του MoU (Memoranda of Understanding) για την ανταλλαγή φοιτητών/δοκίμων. Η πρακτική αυτή επιτρέπει στα διαφορετικά ναυτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα να εξασφαλίσουν ότι οι σπουδαστές/δόκιμοι δεν είναι σε μειονεκτική θέση και οι προοπτικές σταδιοδρομίας τους είναι εφικτές και δίκαιες. Η ναυτική εκπαίδευση σε Κίνα Φιλιππίνες Παρόλο που η ναυτική εκπαίδευση στη Κίνα και στις Φιλιππίνες συνέβαλλε τα μέγιστα στη ναυτιλιακή τους βιομηχανία, υπάρχουν ζητήματα τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπ όψη. Από την πλευρά της τυπικής ναυτικής εκπαίδευσης, η έλλειψη ναυτικής κουλτούρας, ιστορικά, και ο πολύ μεγάλος μέσος όρος εγγραφής σπουδαστών, φθάνοντας για παράδειγμα στη Κίνα τoυς σπουδαστές ετησίως κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με την ελλιπή χρηματοδότηση, πειραματικές εγκαταστάσεις και χαμηλής κατάρτισης διδακτικό προσωπικό, οδηγεί σε σχετικά χαμηλής ποιότητας αποφοίτους, σύμφωνα και με έρευνα που διενεργήθηκε το 2011 σε 48 ναυτικές σχολές, και 84

220 Β Παραδοτέο λαμβάνοντας υπόψη το ετησίως αυξανόμενο ποσοστό εισακτέων κατά 10%. Επιπρόσθετα, τα προγράμματα σπουδών βασίζονται πρωτίστως στη θεωρητική κατάρτιση και πολύ λιγότερο στην πρακτική εκπαίδευση. Διαδικασία πιστοποίησης αξιωματικού Στο σύνολο των χωρών που εξετάστηκαν, το πλαίσιο ναυτικής εκπαίδευσης προϋποθέτει ότι ο δόκιμος πρέπει να ολοκληρώσει εν πλω εκπαίδευση προκειμένου να καλύψει τον ελάχιστο υποχρεωτικό χρόνο θαλάσσιας εμπειρίας, ενσωματωμένης στα εξάμηνα εκπαίδευσης. Τέλος, κάθε δόκιμος πρέπει να λάβει το Πιστοποιητικό Ικανότητας Certificate of Competency (CoC) της STCW. Η μελέτη των συστημάτων και διαδικασιών Ναυτικής Εκπαίδευσης και πιστοποίησης των διαφόρων χωρών, καταδεικνύει διαφορές στις διαδικασίες έκδοσης των πιστοποιητικών ικανότητας. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Φινλανδία, δεν απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις μετά την ολοκλήρωσης της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσία. Στη Γερμανία, το πτυχίο ναυτικής εκπαίδευσης επιπέδου πανεπιστημίου περιλαμβάνει την άδεια STCW σε επιχειρησιακό επίπεδο και μετά από άλλα 2 χρόνια επί του σκάφους, ο αρμόδιος οργανισμός χορηγεί άδεια σε διοικητικό επίπεδο (ships master) χωρίς πρόσθετη εξέταση. Στη Φινλανδία ο υποψήφιος πρέπει να έχει ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης, σε συνδυασμό με την απαιτούμενη θαλάσσια υπηρεσία. Τα CoCS εκδίδονται από τον Οργανισμό Ασφάλειας Μεταφορών της Φινλανδίας, χωρίς πρόσθετη εξέταση. Σε άλλες χώρες, όπως στην Ιταλία, τη Μάλτα και το Ηνωμένο Βασίλειο, η διαδικασία για να γίνει κάποιος αξιωματικός περιλαμβάνει επιπλέον εξετάσεις καθώς και κάποιες άλλες απαιτήσεις. Στην Ιταλία, η πιστοποίηση παρέχεται από το Λιμενικό Σώμα με επιπλέον εξετάσεις. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, προκειμένου να γίνει αξιωματικός (να λάβει το CoCΑ) θα πρέπει να επιτύχει όχι μόνο σε επιπλέον εξετάσεις αλλά και σε επιπλέον μαθήματα. Αναφορικά με τα ακαδημαϊκά μαθήματα, ισχύουν οι διατάξεις των κολεγίων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων, όπου την ευθύνη των εξετάσεων έχει το 85

221 Β Παραδοτέο Ανώτατο Συμβουλίο Χρηματοδότησης της Εκπαίδευσης (Higher Education Funding Council (HEFC)). Την ευθύνη για την έκδοση του Πιστοποιητικό Ικανότητας Certificate of Competency ανήκει στον Οργανισμό Ακτοφυλακής του Ηνωμένου Βασιλείου (UK s Maritime Coastguard Agency MCA). Ο οργανισμός απαιτεί από όλους τους φοιτητές την κατοχή πτυχίου και δίπλωματος (HND/Foundation Degree and Degree students) μια προφορική εξέταση, και δύο γραπτές εξετάσεις. 6) Σχεδιασμός αναπτυξιακής στρατηγικής για τη ναυτική εκπαίδευση. Η εκπαίδευση αποτελεί τον πυρήνα του σχηματισμού του ανθρώπινου κεφαλαίου. Τα οφέλη που προκύπτουν από την ποιοτική ναυτική εκπαίδευση δεν έχουν σχέση μόνο με την ατομική εκπαίδευση του εκπαιδευόμενου, αλλά συγχρόνως συμβάλλουν στην οικονομική μεγέθυνση και στη μείωση της ανεργίας. Τα ζητήματα που πρέπει να διερευνηθούν πρωτίστως για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στη Ναυτική Εκπαίδευση είναι: Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γενικότερα το θεσμικό πλαίσιο της ναυτικής εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα σπουδών, που πρέπει να είναι συμβατό με τις σημερινές προκλήσεις της τεχνολογίας και τις απαιτήσεις της κοινωνίας της γνώσης. Τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποιημένης Ελληνικής Ναυτιλίας στην εκπαίδευση. Η σχέση μεταξύ της ανάπτυξης της Ελληνικής Ναυτιλίας και της Ναυτικής Εκπαίδευσης. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των ΑΕΝ. Η αξιολόγηση και η εκπαίδευση των διδασκόντων. Μερικές από τις προτάσεις αναβάθμισης της ελληνικής ναυτικής εκπαίδευσης, περιλαμβάνουν: 86

222 6.1) Ανωτατοποίηση των ΑΕΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Β Παραδοτέο Η αναβάθμιση της ποιότητας της Ναυτικής Εκπαίδευσης προϋποθέτει την θεσμική και ουσιαστική ανωτατοποίηση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού με τελικό γνώμονα την αναβάθμιση - ανωτατοποίηση επί της ουσίας, η οποία θα διαφυλάσσει το κύρος και την ποιότητα των σπουδών στις ΑΕΝ. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στο σύνολο των χωρών που εξετάστηκαν, αναφορικά με τα συστήματα Ναυτικής Εκπαίδευσης που ακολουθούν, λειτουργούν Ναυτικές Ακαδημίες ή τμήματα Ναυτικής εκπαίδευσης τα οποία ανήκουν στην Ανώτατη Βαθμίδα του εκάστοτε εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι δε χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει από τη Συγκριτική Αποτύπωση των ΑΕΝ σε σχέση με τα ΑΕΙ και τις Ανώτατες Παραγωγικές σχολές της Ελλάδας (Παράρτημα), ότι το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των Ακαδημιών, προσεγγίζει, και σε πολλές περιπτώσεις συμβαδίζει με αυτό ενός τυπικού ΑΕΙ ή κάποιων ΑΣΕΙ. Η πρόταση ανωτατοποίησης προϋποθέτει την αντικειμενική αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών από ανεξάρτητο φορέα, έτσι ώστε να προσδιοριστούν οι ΑΕΝ που μπορούν να ενταχθούν άμεσα στην κατηγορία της Ανώτατης Εκπαίδευσης και οι ΑΕΝ που θα λειτουργούν ως υποκαταστήματα αυτών. Ενναλακτικά μπορούν να ανωτατοποιηθούν οι πέντες Ναυτικές Ακαδημίες διπλής κατεύθυνσης (Ασπροπύργου, Μακεδονίας, Χίου, Ηπείρου και Κρήτης) και οι υπόλοιπες Ακαδημίες να λειτουργούν ως εισαγωγικά τμήματα δύο εξάμηνων σπουδών, στη διάρκεια των οποίων θα διδάσκονται μαθήματα υποδομών, κυρίως θεωρητικού χαρακτήρα. Η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης θα γίνεται στις πέντε ΑΕΝ, που σχεδόν οι περισσότερες από αυτές έχουν σύγχρονο εκπαιδευτικό εξοπλισμό (προσομοιωτές, εργαστήρια). Εν συνεχεία απαιτείται ο προσδιορισμός και η κάλυψη των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή. Σύμφωνα και με την κοινή ευρωπαϊκή και διεθνή πρακτική αυτή είναι η μόνη αξιόπιστη διαδικασία ουσιαστικής ανωτατοποίησης. 87

223 Β Παραδοτέο Η ακαδημαϊκή αναβάθμιση των ΑΕΝ, πέραν από την αξιολόγηση των υπηρεσιών και υποδομών και την αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών, συνδέεται άρρηκτα και με τη διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής του εκπαιδευτικού προσωπικού τους. Η διαδικασία και τα κριτήρια αυτά δεν μπορούν να είναι διαφορετικά από εκείνα που ισχύουν για όλα τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, λαμβάνοντας όμως υπ όψη, την ιδιαιτερότητα του πεδίου καθώς και την ιδιαίτερη βαρύτητα της πρακτικής διάστασης και επαγγελματικής εμπειρίας της Ναυτικής Εκπαίδευσης ) Μεταπτυχιακά Σύμφωνα με την υφιστάμενη κατάσταση, οι απόφοιτοι των ΑΕΝ μετά από σπουδές διάρκειας 4 ετών αποκτούν δίπλωμα το οποίο όμως δεν συνοδεύεται από ουσιαστικά επαγγελματικά δικαιώματα για ενασχόληση στην ξηρά καθώς και από την δυνατότητα συνέχισης των σπουδών σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο. Στο πλαίσιο της θεσμικής αλλά και ουσιαστικής ανωτατοποίησης των ΑΕΝ, είναι αναγκαία η δυνατότητα οργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων δεύτερου και τρίτου κύκλου σύμφωνα με τη συνθήκη της Bolognia, είτε αυτόνομα από την εκάστοτε ΑΕΝ, είτε σε συνεργασία με Πανεπιστημιακά ιδρύματα της ημεδαπής και αλλοδαπής ) Σύστημα πιστωτικών μονάδων Σχεδόν στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης, εφαρμόζεται το σύστημα πιστωτικών μονάδων ECTS στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στα ιδρύματα Ναυτικής Εκπαίδευσης. Στην Ελλάδα υπάρχει άμεση εφαρμογή της διακήρυξης της Μπολώνια στην Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση, μέσω της καθιέρωσης κύκλων σπουδών. Και τα ανωτατοποιημένα ΤΕΙ εντάσσονται αυτόματα στο σύστημα των δύο κύκλων της διακήρυξης της Μπολώνια. Το πτυχίο των αποφοίτων τους είναι το προτεινόμενο από την παραπάνω διακήρυξη πτυχίο του προπτυχιακού τίτλου σπουδών με ουσιαστική εκχώρηση όλων των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Προβλέπεται δε η άμεση έναρξη και του δεύτερου μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών, οπότε οι απόφοιτοι των ΤΕΙ μετά από σπουδές 4+1 (ή 3,5+2) ετών θα διαθέτουν τίτλους ισοδύναμους του Master. 88

224 Β Παραδοτέο Είναι λοιπόν αναγκαίο οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού της Ελλάδας, να εφαρμόσουν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Συσσώρευσης και Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (European Credit Transfer and Accumulation System-ECTS) σε όλα τους τα προγράμματα βάσει των διατάξεων που περιλαμβάνονται στον Οδηγό Χρήσης ECTS (2015) και στη σχετική νομοθεσία (Νόμος 3374/2005, Κεφάλαιο Β, «Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων» και Ν. 1466/2007 «Εφαρμογή του Συστήματος Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων» ) Γραφείο διασύνδεσης Η πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών ταξιδιών είναι ουσιαστικό μέρος της εναλλασσόμενης εκπαίδευσης και μπορεί να συντελεστεί μόνο με τη συνεργασία των ναυτιλιακών εταιρειών ούτως ώστε να ναυτολογούνται, σε εύλογο χρονικό διάστημα, όλοι οι προσφερόμενοι σπουδαστές. Το σύστημα της «εναλλασσόμενης εκπαίδευσης», της αλληλοδιαδοχής δηλαδή εξαμήνων σπουδών και εκπαιδευτικών ταξιδιών, οδηγεί εκτός σχολής σπουδαστές και σπουδάστριες που δεν καταφέρνουν, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, να συμπληρώσουν τους μήνες εκπαιδευτικών ταξιδιών που απαιτούνται. Από τα ευρήματα της ανάλυσης, προέκυψε ότι πολύ μικρό ποσοστό (περίπου 2%) βρήκαν πλοίο για τα εκπαιδευτικά εξάμηνα μέσω της σχολής. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη η δημιουργία «Γραφείου Σταδιοδρομίας», με αρμοδιότητα την διασύνδεση των ΑΕΝ με τις ναυτιλιακές εταιρείες κατά τα πρότυπα αντίστοιχων Γραφείων Ναυτικών Ακαδημιών της Ευρώπης αλλά και των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της Ελλάδας. Βασικός στόχος του Γραφείου Σταδιοδρομίας είναι η οργάνωση της λειτουργίας των εκπαιδευτικών ταξιδιών των ΑΕΝ, η παροχή πληροφοριών στους σπουδαστές για τις σπουδές τους και την σταδιοδρομία τους εν γένει, συνδέοντας στην πράξη την ναυτική εκπαίδευση με την ναυτική εργασία. Οι αρμοδιότητες του θα πρέπει να υποστηρίζονται από ειδικό πληροφοριακό σύστημα (web εφαρμογή). Επίσης, μια σειρά διατάξεων για τη διευκόλυνσης της διενέργειας των εκπαιδευτικών ταξιδιών μπορεί να περιλαμβάνει την υποχρέωση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων να ναυτολογούν για εκπαίδευση σε κάθε πλοίο, που διαχειρίζονται, ανεξαρτήτως σημαίας, 89

225 Β Παραδοτέο κατ ελάχιστον έναν σπουδαστή για κάθε εκπαιδευτική περίοδο. Επίσης η δυνατότητα ναυτολόγησης σπουδαστών ΑΕΝ σε πλοία ανεξαρτήτου σημαίας για την πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών τους ταξιδιών, θα σήμαινε αύξηση των θέσεων ναυτολόγησής τους, με αποτέλεσμα την ευχερέστερη απορρόφηση των εκπαιδευόμενων σπουδαστών ) Έρευνα και καινοτομία Είναι σημαντική η διαμόρφωση πλαισίου ένταξης δράσεων έρευνας και καινοτομίας στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Η έρευνα, ως ο κύριος διεθνής δείκτης ποιότητας της Ανώτατης Παιδείας βάσει του οποίου και τα Ελληνικά ΑΕΙ του 2001 αρχίζουν να συγκλίνουν ουσιαστικά με την ευρωπαϊκή κοινωνία της γνώσης, μετά και την ένταξη των ΤΕΙ στην Ανώτατη Εκπαίδευση ) Μνημόνια συνεργασίας Η γενική συγκυρία της συνέχισης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και του ανοίγματος των αγορών απαιτούν, εκτός από τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα, και από τις ΑΕΝ, την υλοποίηση δράσεων προώθησης ενός συνόλου ακαδημαϊκών, επιστημονικών και τεχνολογικών προγραµµάτων σε συνεργασία με Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού και τμήματα ναυτικής εκπαίδευσης πανεπιστημίων του εξωτερικού, αλλά και με Πανεπιστήμια διαφορετικών κλάδων της ημεδαπής και αλλοδαπής. Στόχος είναι η δημιουργία κοινών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων σπουδών επιπέδου Μάστερ, η ανταλλαγή φοιτητών, η ανταλλαγή ερευνητικού και διοικητικού προσωπικού ) Σύστημα Ποιότητας Η διασφάλιση της ποιότητας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα στο τομέα της εκπαίδευσης. Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση των διαδικασιών διασφάλισης της ποιότητας στις Ακαδημίες και στα Πανεπιστημιακά τμήματα Ναυτικής Εκπαίδευσης χωρών της Ευρώπης, με στόχο τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τη λογοδοσία των ιδρυμάτων. H διασφάλιση της ποιότητας αποτελεί μια διαδικασία που αποσκοπεί στον καθορισμό των προτύπων ποιότητας για κάθε ίδρυμα. Όπως, εξάλλου, προσδιορίζεται στο γλωσσάριο 90

226 Β Παραδοτέο της Διακήρυξης της Μπολόνια, η οποία θα πρέπει να ακολουθηθεί και από τις ΑΕΝ, η έννοια της διασφάλισης της ποιότητας ορίζεται ως «µμία συνεχιζόμενη διαδικασία αποτίμησης, εγγύησης, διατήρησης και βελτίωσης της ποιότητας ενός ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης ή ενός προγράμματος». Είναι λοιπόν ανάγκη η υιοθέτηση Πολιτικής Ποιότητας και η οργάνωση και λειτουργία ενός Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας το οποίο θα διέπει τη δομή, την οργάνωση και τη λειτουργία των ΑΕΝ. Μέτρο της επιτυχίας της πολιτικής αυτής και της αποτελεσματικότητας του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας, θα είναι η ικανοποίηση των σπουδαστών και στελεχών (ακαδημαϊκού και διοικητικού) των ΑΕΝ, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από τη στενή και αποδοτική συνεργασία με βασικό γνώμονα: τη συνεχή διερεύνηση, καταγραφή, ανάλυση και αναθεώρηση των αναγκών τους την αξιοποίηση της εμπειρίας των στελεχών των ΑΕΝ στις νέες τεχνολογίες την έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων και τη συνεχή αξιολόγηση της ικανοποίησής τους Αυτή η εξατομικευμένη προσέγγιση, πρέπει να βρίσκεται στη βάση του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας των ΑΕΝ και να υπαγορεύει τόσο την εσωτερική δομή και την οργάνωσή τους, όσο και τη διαχείριση και τον έλεγχο όλης της λειτουργίας τους. Οι ανωτέρω κατευθύνσεις, θα πρέπει να εξειδικεύονται για κάθε μία από τις βασικές Διεργασίες των ΑΕΝ (προσφορές, υλοποίηση έργων, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και υποδομής, διοίκηση, παροχή εκπαιδευτικού έργου, κ.α.), οι οποίες να αξιολογούνται τακτικά, ώστε να ανταποκρίνονται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον όπου δραστηριοποιείται οι ΑΕΝ, ενώ η επίτευξή τους να αξιολογείται βάσει προκαθορισμένων δεικτών, που θα ορίζονται από το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας και θα αξιολογούνται για την επίτευξή τους κατά την Ανασκόπηση της Διοίκησης ) Ναυτική Εκπαίδευση επαγγελματικής βαθμίδας 91

227 Β Παραδοτέο Στο σύνολο των συστημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης που εξετάστηκαν σε χώρες της Ευρώπης αλλά και στη Κίνα, Φιλιππίνες και Τουρκία, εκτός της Ανώτατης Ναυτικής Εκπαίδευσης, λειτουργούν και ναυτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσης και επαγγελματικής βαθμίδας. Τα ιδρύματα αυτά παράγουν είτε δόκιμους, οι οποίοι θα πρέπει να ολοκληρώσουν πολλαπλάσια θαλάσσια υπηρεσία και επιπλέον εξετάσεις προκειμένου να λάβουν το βαθμό Γ Πλοιάρχου ή Μηχανικού, είτε εκπαιδεύουν γενικότερα ναυτικό πλήρωμα. Θεωρείται αναγκαίο λοιπόν, η ενσωμάτωση αντίστοιχων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης της Ελλάδας, τα οποία θα παρέχουν την αρχική επαγγελματική ναυτική κατάρτιση σε αποφοίτους ως επί το πλείστο του δεύτερου κύκλου της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και σε αποφοίτους ΣΕΚ με στόχο την ένταξή τους στην ναυτική αγορά εργασίας. Πρόσβαση θα έχουν απόφοιτοι ΕΠΑΛ (στο 3ο εξάμηνο συναφούς ειδικότητας όπως ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί), απόφοιτοι γενικού λυκείου, απόφοιτοι γυμνασίου (σε περιορισμένες ειδικότητες) και αλλοδαποί υπήκοοι (κάτοχοι βεβαίωσης γλωσσομάθειας). Η φοίτηση στα ναυτικά ΙΕΚ μπορεί να είναι πέντε εξάμηνα, επιμερισμένη σε τέσσερα εξάμηνα θεωρητικής και εργαστηριακής κατάρτισης συνολικής διάρκειας 1200 διδακτικών ωρών στην ειδικότητα και σε ένα εξάμηνο πρακτικής άσκησης/ μαθητείας εν πλω, συνολικής διάρκειας 6 μηνών, η οποία μπορεί να είναι συνεχόμενη ή τμηματική. Κάθε ναυτικό ΙΕΚ μπορεί να επικεντρώνεται σε έναν τομέα ή να διαθέτει περισσότερους τομείς της ναυτικής αγοράς εργασίας η οποία περιλαμβάνει διάφορες ειδικότητες. Μετά την επιτυχή παρακολούθηση όλων των εξαμήνων της ναυτικής κατάρτισης, θα εκδίδεται βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης. Η βεβαίωση αυτή θα δίνει το δικαίωμα συμμετοχής στις (πρακτικές και θεωρητικές) εξετάσεις πιστοποίησης από το Υπουργείο και τα αρμόδια όργανα και με τις οποίες θα αποκτάται πιστοποιητικό ναυτικής κατάρτισης. Οι απόφοιτοι των ναυτικών ΙΕΚ θα λαμβάνουν δίπλωμα επαγγελματικής ειδικότητας επιπέδου EQF ) E-Learning 92

228 Β Παραδοτέο Η Ναυτιλία αποτελεί έναν πολύπλοκο, πλήρως διεθνοποιημένο κλάδο και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο λειτουργούν υπό καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού. Kρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία των επιχειρήσεων είναι η ανεύρεση και εξέλιξη του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, όπως προκύπτει από τις συνεντεύξεις με στελέχη ναυτιλιακών εταιριών. Η επίτευξη υψηλότερων αποδόσεων τόσο σε όρους ποιότητας όσο και σε όρους αειφορίας στον κλάδο της Ναυτιλίας μπορούν να επιτευχθούν μόνο δια της συνεχούς εκπαίδευσης τόσο των δοκίμων στις ΑΕΝ αλλά και των ναυτικών που ταξιδεύουν τα πλοία. Λαμβάνοντας υπόψη αφενός το περιβάλλον που δραστηριοποιούνται οι ΑΕΝ και αφετέρου τον παράγοντα ανθρώπινο δυναμικό, καταλήγουμε ότι σήμερα είναι απαραίτητη η συνεχής κατάρτιση των απασχολούμενων στον κλάδο και ο εφοδιασμός τους με νέες γνώσεις και δεξιότητες. Με την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου είναι εφικτή η εκπαίδευση και κατάρτιση μεγάλων ομάδων ατόμων από απόσταση (E-Learning), με πολύ μεγάλη επιτυχία. Το internet είναι πλέον πραγματικότητα στα πλοία και αποτελεί ένα νέο εργαλείο κατάρτισης των ναυτικών ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στο απαιτητικό περιβάλλον εργασίας τους. Ο IMO μέσω της τελευταίας τροποποίησης της STCW Manila 2010 κάνει σαφή αναφορά στο E- Learning (Regulation I/6) αναγνωρίζοντας την επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν οι κατάλληλες δομές πάνω στο ζήτημα αυτό. Συγκεκριμένα στο κείμενο της Σύμβασης (Τμήμα Β-Ι/6) αναφέρεται : «Χρήση εκπαίδευσης από απόσταση και ηλεκτρονικής εκπαίδευσης» Προτείνεται λοιπόν ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υβριδικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στις ΑΕΝ, στα πρότυπα των Πανεπιστημίων της Ελλάδας αλλά και αρκετών Ναυτικών Ακαδημιών του εξωτερικού. Το ερευνητικό ερώτημα αφορά τον προσδιορισμό των παραγόντων που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή μοντέλου υβριδικής εκπαίδευσης ικανού να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις των ΑΕΝ σε τεχνολογικό εξοπλισμό, και τις ιδιαιτερότητες των σπουδαστών με τεχνολογική- ναυτική κατεύθυνση σπουδών. 93

229 Β Παραδοτέο Πολλά Πανεπιστήμια, εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού ανά τον κόσμο αυξάνουν την αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα τη χρήση των βασισμένων στο Διαδίκτυο συστημάτων εκπαίδευσης, όπως για παράδειγμα είναι η ηλεκτρονική πλατφόρμα εκμάθησης SLIM-VRT (Self Learning Integrated Methodology Virtual Reality Tool). Τα σημαντικότερα οφέλη σχετίζονται με την αύξηση της δυνατότητας για τοπική και χρονική μαθησιακή ευελιξία. Ως υβριδική διδασκαλία ορίζεται ο συνδυασμός παραδοσιακής πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλίας (onsite) και από απόσταση διδασκαλίας μέσω Διαδικτύου (online). Τα μαθήματα αφορούν μια πληθώρα πεδίων, όπως για παράδειγμα το πεδίο των θαλάσσιων ατυχημάτων και συμβάντων, εφαρμόζοντας πάντα τις κατευθύνσεις του ΙΜΟ και άλλων διεθνών οργανισμών. Τα κύρια χαρακτηριστικά της πλατφόρμας εκμάθησης είναι: Μια δομημένη, εύκολη στη χρήση, HTML-based πλατφόρμα Interactive μαθήματα Μελέτες περιπτώσεων (π.χ. από τις εκθέσεις των θαλάσσιων ατυχημάτων) Τεστ αυτο-αξιολόγησης για την άμεση ανατροφοδότηση του εκπαιδευομένου Άμεση πρόσβαση σε όλες τις σχετικές, από τον ΙΜΟ και άλλες διεθνής νομοθεσίες Δυνατότητα Αναζήτησης στις ηλεκτρονικές πληροφορίες Κατευθυντήριες οδηγίες χρήσης προς τους εκπαιδευομένους Δυνατότητα προσαρμογής της εκπαιδευτικής διαδικασίας στους ρυθμούς μελέτης του εκάστοτε εκπαιδευομένου Σύνδεση με κατάλληλες ιστοσελίδες του διαδικτύου. Ενδεικτικά μαθήματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από εκπαιδευτικά Ιδρύματα του εξωτερικού περιλαμβάνουν: 94

230 Β Παραδοτέο Μάθημα Κύκλος Μαθημάτων Marine Environment Awareness Training Course Company / Ship Security Officer Training Course Anti Piracy / Armed Robbery for Crew Training Course Basic Security Awareness Training Course Security Awareness for Persons with Designated Security Duties Training Course Ενότητα STCW STCW A-VI/1-4 STCW A-VI/5 STCW A-VI/6 STCW A-VI/6 STCW A-VI/5 Personal Survival Techniques Training Course STCW VI/ 1-1 Fire Figthing and Fire Prevention Training Course STCW VI/ 1-2 Elementary First Aid Training Course STCW VI/ 1-3 Personal Safety and Social Responsibility Training Course STCW VI/ 1-4 STCW Basic Safety Training Course STCW VI 6.1.9) Κεντρική Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Όπως προκύπτει και από τα ευρύματα της έρευνας στους σπουδαστές των ΑΕΝ, είναι ανάγκαίος ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση της υφιστάμενης βιβλιογραφίας. Προτείνεται η δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων η οποία θα εξασφαλίζει την δωρεάν πρόσβαση στο Διαδίκτυο και στις ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρισης σύμφωνα με τα πρότυπα των ελληνικών πανεπιστημίων και των πανεπιστημίων της αλλοδαπής για όλους τους σπουδαστές και καθητηγές των ΑΕΝ (π.χ. Heal Link, Jstor κ.α.) ) Προσομοίωση Η ναυτική εκπαίδευση είναι διαφορετική από την παραδοσιακή εκπαίδευση όπως την γνωρίζουμε. Οι ολοένα και περισσότερες απαιτήσεις στην εκπαίδευση οδηγούν στην 95

231 Β Παραδοτέο ανάγκη εισαγωγής νέων τεχνολογιών ως εκπαιδευτικά εργαλεία, χωρίς φυσικά να εκτοπίζονται οι παραδοσιακές µεθοδολογίες και πρακτικές διδασκαλίας. Η πρόκληση που αντιµετωπίζει ο εκπαιδευτικός είναι να καθοριστεί που η τεχνολογία µπορεί να ενισχύσει ή να βελτιώσει την κατάσταση εκµάθησης του σπουδαστή, κατά τρόπο ενδιαφέροντα και οικονοµικώς αποδοτικό. Ένα από τα βασικότερα νέας τεχνολογίας εργαλεία της ναυτικής εκπαίδευσης είναι οι προσοµοιωτές οι οποίοι µπορούν να προσθέσουν ιδιαίτερη συγκεκριµένη αξία στη θεωρητική κατάρτιση µε την προσοµοίωση καταστάσεων που δεν µπορούν να αναληφθούν στον εργασιακό χώρο για λόγους ασφάλειας και οικονοµικούς αν και η χρήση τους είναι συχνά περιορισµένη στο πεδίο, λόγω των µεγάλων αριθµών σπουδαστών που εκπαιδεύονται και µιας έλλειψης καλά εκπαιδευµένων χειριστών προσοµοιωτών. Η χρήση των προσοµοιωτών έχει αποδειχθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, µια αποτελεσµατική µέθοδος κατάρτισης αξιωματικών και µηχανικών. Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην ναυτιλιακή βιοµηχανία και η ραγδαία ανάπτυξη τους επιβάλει τον εκσυγχρονισµό των µεθόδων διδασκαλίας. Η βασική ναυτική τέχνη και οι δεξιότητες πρακτικής µηχανικής περνούν σε δεύτερη θέση µε την αυξανόµενη αυτοµατοποίηση και τα ηλεκτρονικά συστήµατα υποστήριξης αποφάσεων. Το υψηλό επίπεδο ρεαλισµού και φυσικής συµπεριφοράς του δηµιουργεί ένα επαγγελµατικό περιβάλλον για την εκπαίδευση των σπουδαστών των ΑΕΝ ως προς τα εξής : Εκπαίδευση Βασικές τεχνικές γνώσεις Εξοικείωση µε τον εξοπλισµό των πλοίων ιάταξη συστήµατος και διαγράµµατα ροής Συστήµατα ελέγχου, αυτοµατισµού, συναγερµού και ασφάλειας Οδηγίες λειτουργίας ιαδικασίες επίβλεψης/επιφυλακής Εξάσκηση 96

232 Β Παραδοτέο Ενηµέρωση του υπάρχοντος ναυτιλιακού προσωπικού Εκπαίδευση ειδικών από άλλες συναφείς ειδικότητες Μαθήµατα ανανέωσης Αξιολόγηση ικανοτήτων Έκδοση πιστοποιητικών προσόντων ίπλωµα επανεπικύρωσης Επίδειξη επαγγελµατικής επάρκειας 7) Βελτιστοποίηση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού συστήματος ναυτικών Πρόταση θεσμικού πλαισίου για την ανωτατοποίηση και αναβάθμιση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού Oι ΑΕΝ με βάση την ισχύουσα νομοθεσία: Έχουν τετραετή (4) διάρκεια σπουδών περιλαμβάνοντας οκτώ (8) εξάμηνα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης και την υποχρέωση εκπόνησης διπλωματικής εργασίας Τα προσόντα του εκπαιδευτικού προσωπικού εναρμονίστηκαν με τα αντίστοιχα των ΑΕΙ της χώρας με τον ν. 3450/2006. Τα προγράμματα σπουδών αναβαθμίσθηκαν πρόσφατα (2013) κατά τα πρότυπα εκπαίδευσης του Ι.Μ.Ο. συμφωνά με την αναθεωρημένη σύμβαση STCW (Manila 2010). Τα προγράμματα σπουδών των ΑΕΝ εναρμονίζονται με τα αντίστοιχα προγράμματα των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Φιλιππίνων, όπου οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού αποτελούν ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. 97

233 Β Παραδοτέο Πληρούνται έτσι οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την ένταξη των ΑΕΝ στην ανώτατη εκπαίδευση, η οποία: Θα αναβαθμίσει το επίπεδο σπουδών και θα θέσει τις βάσεις για την καλύτερη και πιο ποιοτική εκπαίδευση των σπουδαστών τροφοδοτώντας τον χώρο της ναυτιλίας με υψηλοτέρου επιπέδου και πιο καταρτισμένα στελέχη. Θα προσελκύσει περισσότερους νέους στο ναυτικό επάγγελμα, επομένως θα μειωθεί η καταγεγραμμένη απροθυμία των νέων να εργασθούν στην ελληνική ναυτιλία (εφημερίδα Ημερησία 22/07/2016). Θα αναβαθμίσει τις ΑΕΝ σε ευρωπαϊκά κέντρα ναυτικής εκπαίδευσης προσελκύοντας ταυτόχρονα και σπουδαστές από την αλλοδαπή. Θα ενισχύσει την διασύνδεση των ΑΕΝ με τον ναυτιλιακό χώρο και την συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Θα διευκολύνει και θα απλοποιήσει τις διοικητικές διαδικασίες προς όφελος της εκπαίδευσης και των σπουδαστών. Θα ενισχύσει την χρηματοδότηση των ΑΕΝ μέσω της συμμετοχής τους σε προγράμματα κατάρτισης και έρευνας. Η ένταξη των Α.Ε.Ν. στην ανώτατη εκπαίδευση απαιτεί μικρού βαθμού παρεμβάσεις στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο. Σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως: Η μετατροπή των ΑΕΝ, με την προϋπόθεση κάποιων κριτηρίων, από περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σε Ν.Π.Δ.Δ.. Όσες ΑΕΝ δεν πληρούν τα κριτήρια που θα τεθούν θα μετατραπούν σε παραρτήματα άλλων ΑΕΝ, κατά το πρότυπο άλλων ιδρυμάτων της ανώτατης εκπαίδευσης, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο καλύτερες συνθήκες λειτουργίας από τις υπάρχουσες σήμερα. Την μεταφορά σύμφωνα με την προηγούμενη παρέμβαση αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση στις ΑΕΝ διευκολύνοντας τις διοικητικές διαδικασίες και επιταχύνοντας σημαντικά τις διοικητικές πράξεις. 98

234 Β Παραδοτέο Μικρές παρεμβάσεις στα προσόντα ορισμένων κατηγοριών Ε.Π. και την δημιουργία κατηγοριών Ε.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π., με σκοπό την προσέλκυση υψηλού επιπέδου επαγγελματιών του ναυτικού χώρου αλλά και έμπειρων μηχανικών και τεχνικών κατά το πρότυπο άλλων ιδρυμάτων. Προσθήκη διατάξεων και ρυθμίσεων που θα διευκολύνουν και θα προωθούν την συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα και εταιρείες που στηρίζουν την ναυτιλία με στόχο την δημιουργία ενός περιβάλλοντος εκπαίδευσης που θα αντλεί τεχνογνωσία. Συγκεκριμένα προτείνεται θεσμικό πλαίσιο ανωτατοποίησης το οποίο περιλαμβάνει τα κάτωθι άρθρα: Άρθρο 1: Αναβάθμιση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) αποτελούν νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και η εποπτεία σε αυτήν ασκείται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και από το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων. Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού περιλαμβάνουν τις ακόλουθες Σχολές: α. Σχολή Πλοιάρχων. β. Σχολή Μηχανικών με δύο κατευθύνσεις εξειδικεύσεις (Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων). Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, εφ εξής είναι ισότιμες με τα ιδρύματα του πανεπιστημιακού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά από την κείμενη νομοθεσία, παρέχοντας ισότιμη εκπαίδευση και χορηγώντας ισότιμα πτυχία με αυτά. 1. Τα πτυχία και οι βεβαιώσεις παρακολούθησης των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού υπογράφονται από τον Διοικητή αυτής και απονέμονται σε ειδική τελετή. 2. Σύσταση κεντρικού συμβουλίου με απόφαση του οποίου θα καταρτίζεται ο Κανονισμός προπτυχιακών σπουδών των ΑΕΝ. 99

235 Β Παραδοτέο 3. Οι σπουδές στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού διαρκούν τέσσερα (4) έτη και οργανώνονται σε ακαδημαϊκά εξάμηνα. Στο πλαίσιο της ανωτατοποίησης των ΑΕΝ οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού μπορούν, μεταξύ άλλων: 1. Να συνεργάζονται και να συνάπτουν προγραμματικές συμφωνίες, μνημόνια ή συμβάσεις με πανεπιστήμια ή Τ.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, με εκπαιδευτικά ιδρύματα και Σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων και των άλλων Σωμάτων Ασφαλείας, με φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ερευνητικά ή άλλα ινστιτούτα, καθώς και με φορείς που παρέχουν εκπαίδευση, εκπονούν μελέτες, διενεργούν έρευνες υλοποιούν προγράμματα και ανήκουν στο Δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ή με άλλους φορείς εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής ή με κοινωνικούς ή συλλογικούς φορείς ή με διεθνείς και υπερεθνικούς οργανισμούς ή με πρόσωπα εγνωσμένου επιστημονικού κύρους. 2. Να υλοποιούν μέρος του ακαδημαϊκού προγράμματος σπουδών που αφορά στην εκπαίδευση των Δοκίμων Πλοιάρχων και Μηχανικών σε Σχολές ή Τμήματα Α.Ε.Ι. ή Α.Σ.Ε.Ι. της Ελλάδας, για τις περιπτώσεις εκείνες που απαιτείται η παροχή εξειδικευμένων γνώσεων σε συγκεκριμένα μαθήματα, επιστημονικές περιοχές και ειδικότητες, κυρίως σε αντικείμενα των τεχνικών, οικονομικών και νομικών επιστημών. 3. Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν σε συνεργασία με Πανεπιστήμια ή Τ.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής διατμηματικά προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών που απονέμουν μεταπτυχιακά διπλώματα εξειδίκευσης σε αντικείμενα συναφή με το σκοπό, την αποστολή και τις αρμοδιότητες του Εμπορικού Ναυτικού. 4. Να σχεδιάζουν και να υλοποιούν, σε συνεργασία με Πανεπιστήμια ή Τ.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, προγράμματα, μαθήματα διδασκαλίας ή σεμινάρια για την εκμάθηση ξένων γλωσσών ή την πιστοποίηση σε θέματα ξενόγλωσσης ειδικής ορολογίας που αφορά την Ναυτιλία. Με απόφαση των Υπουργών 100

236 Β Παραδοτέο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μπορεί να ρυθμίζονται επιμέρους ζητήματα πιστοποίησης όσων παρακολουθούν τα ως άνω προγράμματα και σεμινάρια, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που αφορά την εφαρμογή της παρούσας διάταξης. 5. Να εκπονούν μελέτες, να διεξάγουν έρευνες, να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς για την ανάληψη επιστημονικών και εκπαιδευτικών δράσεων που εμπίπτουν στην εν γένει αποστολή τους. 6. Να υλοποιούν σε συνεργασία με άλλους φορείς ευρωπαϊκά ή άλλα συγχρηματοδοτούμενα εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα. 7. Να παρέχουν υπηρεσίες, εκπαιδευτικού και ερευνητικού περιεχομένου, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα έναντι αμοιβής. Ο τρόπος καθορισμού των υπηρεσιών και της σχετικής αμοιβής προσδιορίζεται με κοινή απόφαση των των Υπουργών Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Άρθρο 2: Εισαγωγή φοιτητών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού Η εισαγωγή των φοιτητών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού καθορίζεται από τις διατάξεις του νόμου 2638/88 όπως αναβαθμίστηκε από τον 3450/2006. Άρθρο 3: Τα όργανα των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού Τα εκπαιδευτικά όργανα των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού ορίζονται από τις διατάξεις του νόμου 3450/2006 Άρθρο 4: Οργάνωση και λειτουργία Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) 1. Στη κάθε Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού, στο πλαίσιο της αποστολής της, μπορεί να οργανώνονται και να λειτουργούν, αυτοδύναμα ή σε συνεργασία με ημεδαπά ΑΕΙ, προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) και να απονέμονται μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών. 2. Τα Π.Μ.Σ. καταρτίζονται από ειδική τριμελή επιτροπή, η οποία αποτελείται από τον Διοικητή της Σχολής, τον Διευθυντή Σπουδών αυτής και έναν καθηγητή του ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το αντικείμενο του Π.Μ.Σ., ο οποίος 101

237 Β Παραδοτέο προέρχεται, σε περίπτωση συνεργασίας, από το συνεργαζόμενο Α.Ε.Ι.. Η επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Διοικητή της Ναυτικής Ακαδημίας. Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από το εκπαιδευτικό συμβούλιο. Με τον κανονισμό σπουδών του Π.Μ.Σ. ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν: Το αντικείμενο και το σκοπό του προγράμματος. Το είδος των μεταπτυχιακών τίτλων που απονέμονται. Τις κατηγορίες των πτυχιούχων που γίνονται δεκτές και τη διαδικασία εισαγωγής τους. Τη χρονική διάρκεια του προγράμματος. Τα μαθήματα, τη διδακτική και ερευνητική απασχόληση των μεταπτυχιακών φοιτητών, τις πρακτικές ασκήσεις και κάθε άλλου είδους δραστηριότητα. Τον αριθμό των μεταπτυχιακών φοιτητών, τις δυνατότητες και τις ανάγκες σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή για την απρόσκοπτη λειτουργία του προγράμματος. Τη χρονική διάρκεια λειτουργίας του Π.Μ.Σ., το κόστος της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής, το κόστος λειτουργίας, τις πηγές και το ύψος της χρηματοδότησής του αναλυτικά. Την αναθεώρηση επιμέρους πτυχών του προγραμμάτων σπουδών. Κάθε άλλο θέμα που αφορά την οργάνωση και λειτουργία του Π.Μ.Σ.. 3. γ. Διευθυντής του Π.Μ.Σ. είναι ο Διευθυντής Σπουδών της Σχολής. Ο Διευθυντής του Π.Μ.Σ. μεριμνά για την εύρυθμη λειτουργία του Προγράμματος. 4. δ. Μέρος των ανωτέρω μεταπτυχιακών προγραμμάτων μπορεί να υλοποιείται σε Σχολές ή Τμήματα Α.Ε.Ι. της Χώρας. 5. ε. Τα μεταπτυχιακά διπλώματα ειδίκευσης υπογράφονται από τον Διοικητή της Ναυτικής Ακαδημίας και απονέμονται σε ειδική τελετή. Άρθρο 5: Σύσταση Ειδικού Λογαριασμού 102

238 Β Παραδοτέο Συνιστάται σε κάθε μια από τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) Ειδικός Λογαριασμός σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2413/1996 (ΦΕΚ 124/Α) για την αξιοποίηση των κονδυλίων επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης, κατάρτισης, τεχνολογικής ανάπτυξης και παροχής σχετικών υπηρεσιών, ο οποίος αναφέρεται παρακάτω ως "Λογαριασμός". Σκοπός του Λογαριασμού είναι η διάθεση και διαχείριση κονδυλίων που προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή και προορίζονται για την κάλυψη δαπανών, οποιουδήποτε είδους, που είναι απαραίτητες για τις ανάγκες ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών, αναπτυξιακών καθώς και έργων συνεχιζόμενης κατάρτισης και έργων για την παροχή επιστημονικών, τεχνολογικών υπηρεσιών των ΑΕΝ, την εκπόνηση ειδικών μελετών, την εκτέλεση δοκιμών, μετρήσεων εργαστηριακών εξετάσεων και αναλύσεων, την παροχή γνωμοδοτήσεων, τη σύνταξη προδιαγραφών για λογαριασμό τρίτων, ως και άλλων σχετικών υπηρεσιών ή δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη σύνδεση της εκπαίδευσης και της έρευνας με την παραγωγή και εκτελούνται ή παρέχονται από το επιστημονικό προσωπικό των ΑΕΝ και με τη συνεργασία άλλων ειδικών επιστημόνων. Οι πόροι του Λογαριασμού θα μπορούσαν να προέρχονται από : α) Ετήσια επιχορήγηση από τον Τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους, εντός του ύψους της Κρατικής Επιχορήγησης. β) Το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης (ΚΝΕ). Το ΚΝΕ, όπως προκύπτει από το ΝΔ/99/1973 (Α 173), έχει συσταθεί από το Υπουργείο Ναυτιλίας, το οποίο έχει την πλήρη αρμοδιότητα για τη λειτουργία και διαχείρισή του, ενώ τα έσοδά του αποτελούν σημαντική πηγή χρηματοδότησης δραστηριοτήτων, που σχετίζονται με τη ναυτική εκπαίδευση. γ) Κονδύλια από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων που διατίθενται είτε μέσω των εκάστοτε προγραμμάτων ανάπτυξης της εκπαίδευσης ή της έρευνας και τεχνολογίας, είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. 103

239 Β Παραδοτέο δ) Ειδικές εισφορές και χρηματοδοτήσεις από δημόσιες επιχειρήσεις, άλλους δημόσιους φορείς, ιδιωτικές επιχειρήσεις ή ιδιώτες, διεθνείς οργανισμούς και δωρεές κάθε είδους με πράξεις εν ζωή ή αιτία θανάτου. ε) Έσοδα από παροχές υπηρεσιών προς τρίτους και πρόσοδοι από περιουσιακά στοιχεία του Λογαριασμού. στ) Κάθε είδους δάνεια. ζ) Έσοδα από κρατήσεις που επιβάλλονται σε εκτελούμενα έργα. 2. Οι φορείς που εισφέρουν στο Λογαριασμό έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίσουν (α) το είδος των δαπανών που θα καλυφθούν με τα κονδύλια που διαθέτουν και (β) το χρόνο στον οποίον θα αναλωθούν τα κονδύλια. Όργανα Διοικήσεως και Διαχείρισης του Λογαριασμού. 1. Η Διοίκηση και διαχείριση του Λογαριασμού πραγματοποιείται από τα όργανα του και είναι ανεξάρτητη από τη διοίκηση και διαχείριση των ΑΕΝ. Η Διοίκηση των ΑΕΝ παρακολουθεί και ελέγχει, με βάση τις διαδικασίες που προβλέπει ο Οδηγός χρηματοδότησης, τη λειτουργία και τα πεπραγμένα του Ειδικού Λογαριασμού. 2. Όργανα διοικήσεως και διαχειρίσεως του Λογαριασμού είναι: α) Η Επιτροπή Εκπαίδευσης και Ερευνών. β) Η Γραμματεία του Λογαριασμού. 8) Τελική Έκθεση σύνθεση των επιμέρους αποτελεσμάτων Στις παραπάνω παραγράφους παρουσιάστηκαν τα ευρήματα έρευνας αναζήτησης και καταγραφή απόψεων - Διάγνωση αναγκών που απορρέουν από τις σύγχρονες απαιτήσεις εκπαίδευσης η οποία πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου σε αντιπροσωπευτικό δείγμα σπουδαστών των ΑΕΝ της χώρας. Στόχος της έρευνας αποτέλεσε η αξιολόγηση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από τις ΑΕΝ, από τους ίδιους τους σπουδαστές των ΑΕΝ. 104

240 Β Παραδοτέο Η συγκεκριμένη έρευνα κάλυψε ένα μεγάλο κενό που αφορά στην ανάγκη συλλογής πληροφοριακού υλικού αναγκαίου για να παρουσιαστεί η Ναυτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα. Μέσω της μελέτης εξήχθησαν συμπεράσματα αναφορικά με εκπαιδευτικό προσωπικό, το πρόγραμμα σπουδών, για το περιεχόμενο των βιβλίων, τις υποδομές και για το πώς όλα αυτά τα στοιχεία ανταποκρίνονται στο πλαίσιο της ποιοτικής Ναυτικής Εκπαίδευσης. Επί πλέον τακτοποιήθηκαν ζητήματα και προβλήματα της Ναυτικής Εκπαίδευσης και προτάθηκαν στη συνέχεια συγκεκριμένες λύσεις. Συνδυάζοντας τα ευρήματα αυτά αναφέρουμε τα εξής: Όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών προέκυψε ότι εκτός από τις ΑΕΝ Ύδρας και Σύρου, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων σπουδαστών δηλώνει ότι δεν είναι ούτε ικανοποιημένο, ούτε δυσαρεστημένο με το πρόγραμμα σπουδών. Όσον αφορά την ειδικότητα των μηχανικών η ΑΕΝ Χίου εμφανίζει τις υψηλότερες ανάγκες εκσυγχρονισμού του προγράμματος σπουδών. Συγκεκριμένα έντονη είναι η αναγραφόμενη ανάγκη για εισαγωγή επιπλέον μαθημάτων (75%), για τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων διδασκαλίας (69,44%) για τη διασύνδεση του προγράμματος σπουδών με τις απαιτήσεις της ναυτιλιακής αγοράς εργασίας (66,7%) αλλά και γενικότερα για την εν γένει εισαγωγή καινοτομιών στο πρόγραμμα σπουδών. Σαφώς μικρότερες είναι οι ανάγκες εκσυγχρονισμού που εμφανίζονται στις υπόλοιπες ΑΕΝ. Όσον αφορά την ειδικότητα των πλοιάρχων και όπως προκύπτει από το παρακάτω διάγραμμα τις μεγαλύτερες ανάγκες εκσυγχρονισμού του προγράμματος σπουδών εμφανίζουν οι ΑΕΝ Μακεδονίας και Ηπείρου με την ΑΕΝ Ασπροπύργου να ακολουθεί. Όσον αφορά την ικανοποίηση από το εκπαιδευτικό προσωπικό οι απόψεις των σπουδαστών εκφράζουν τη γενικότερη ικανοποίηση από τους διδάσκοντες. Αν θέλαμε, χωρίς βλάβη της γενικότητας να ταξινομήσουμε με κάποιο τρόπο τις απόψεις των ερωτώμενων θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι όσον αφορά την ειδικότητα των μηχανικών, τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών γνωμών 105

241 Β Παραδοτέο εμφανίζονται στις ΑΕΝ Μηχανικών Κρήτης, Μακεδονίας και Χίου. Όσον αφορά του σπουδαστές ΑΕΝ Πλοιάρχων διαφαίνεται ότι οι ΑΕΝ Ύδρας, Ηπείρου καθώς και Ιωνίων Νήσων εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών γνωμών για το διδακτικό προσωπικό. Όσον αφορά το εκπαιδευτικό υλικό, σύμφωνα πάντα με τις απαντήσεις των αυτό ιεραρχείται ως εξής: πρώτα απ όλα Επαρκές σε αθροιστικό ποσοστό 34,4%, διαθέτει βοηθήματα (35,4%), αλλά δεν καθιστά μη απαιτητή την φυσική παρουσία του εκπαιδευτή (15,2%) και ούτε θα μπορούσε να θεωρηθεί δια δραστικό (17,0%). Παρόλα αυτά έντονες ήταν οι απόψεις που καταγράφηκαν και σύμφωνα με τις οποίες το εκπαιδευτικό υλικό που διανέμεται στις ΑΕΝ θεωρείται παρωχημένο και γι αυτό θα προτείνεται η «Ανανέωση βιβλίων ο εκσυγχρονισμός της ύλης αλλά και η αντικατάστασή τους από άλλα τα οποία «έχουν συγγραφεί από ανθρώπους του επαγγέλματος». Όσον αφορά την εκτέλεση εκπαιδευτικών ταξιδιών σπουδαστών ΑΕΝ και κυρίως την αποτύπωση εύρεσης πλοίου υλοποιήθηκε μελέτη καταγραφής των απόψεων των εμπλεκομένων στη ναυτική εκπαίδευση, η οποία πραγματοποιήθηκε σε τρεις πληθυσμούς. Ο πρώτος πληθυσμός αποτελείται από σπουδαστές όλων των ΑΕΝ οι οποίοι έχουν προηγούμενη γνώση και εμπειρία από τη δομή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποίησε η Σχολή. Ο δεύτερος πληθυσμός αποτελείται από απόφοιτους των ΑΕΝ οι οποίοι ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους κατά την προηγούμενη δεκαετία και έχουν επιστρέψει στα ΚΕΣΕΝ προκειμένου να εξασφαλίσουν την προαγωγή τους στις επόμενες βαθμίδες Σύμφωνα με τις απαντήσεις τους η πλειοψηφία των Σπουδαστών Σχολών Μηχανικών (67,2%) και η μισοί περίπου από τους σπουδαστές Σχολών Πλοιάρχων φαίνεται να «βρίσκουν» πλοίο για το εκπαιδευτικό τους ταξίδι μετά από αναζήτηση ενός μηνός 106

242 Β Παραδοτέο η πλειοψηφία των σπουδαστών των σχολών μηχανικών δεν αντιμετώπισαν δυσκολία στην εύρεση πλοίου για τα εκπαιδευτικά τους ταξίδια (το ποσοστό αυτό όμως διαφοροποιείται μεταξύ των δύο φύλων). Αντίθετα στην περίπτωση των σπουδαστών σχολής Πλοιάρχων, σχεδόν το 40% των ερωτώμενων (37,5%) δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν δυσκολίες Όσον αφορά τους τρόπους εύρεσης πλοίου για το πρώτο και δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων αξιοποίησαν προσωπικές γνωριμίες (46,41%) ή επικοινώνησαν οι ίδιοι με εφοπλιστικές εταιρείες (46,22%) ενώ ελάχιστοι 1,79% κατάφεραν να αναζητήσουν πλοίου με την υποστήριξη των στελεχών της σχολής που σπουδάζουν. Όσον αφορά τη χρησιμότητα της πρακτικής άσκησης, οι φοιτητές των ΑΕΝ θεωρούν ότι μέσω των εκπαιδευτικών ταξιδιών «Απέκτησαν εμπειρίες,γνώσεις και δεξιότητες που θα τους φανούν χρήσιμες στο επαγγελματικό μέλλον» ή επίσης ότι «Η πλοιοκτήτρια εταιρεία τους πρότεινε να συνεχίσουν να εργάζονται σε αυτή» ή τέλος ότι η πρακτική άσκηση τους «έδωσε αυτοπεποίθηση και εφόδια για το μέλλον της εργασίας». Αξιοσημείωτο τέλος είναι το γεγονός είναι εξαιρετικά μικρό το ποσοστό (1,41%) όσων υποστηρίζουν ότι «Πέραν των χρημάτων, δεν είχαν κάποιο ουσιαστικό όφελος» από την πρακτική άσκηση. Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των ερωτώμενων δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν κατά την «εύρεση πλοίου» κυρίως για το δεύτερο εκπαιδευτικό τους ταξίδι για το εκπαιδευτικό τους ταξίδι. Όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους συνάντησαν δυσκολίες αυτοί επικεντρώνονται κυρίως στην έλλειψη γνωριμιών, στο γεγονός ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες προτιμούν αλλοδαπούς, αλλά και στο γεγονός ότι στόχος των ναυτιλιακών εταιρειών είναι οι επιδοτήσεις για πρόσληψη δοκίμων, στην υπερπροσφορά δοκίμων καθώς οι εισακτέοι στις ΑΕΝ έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα, καθώς και η έλλειψη υποστήριξης από τις ΑΕΝ (π.χ. έλλειψη γραφείου σταδιοδρομίας). Βέβαια ορισμένοι δόκιμοι αντιμετώπισαν δυσκολίες που οφείλονται και στις χαμηλές τους επιδόσεις. 107

243 Β Παραδοτέο Τέλος ο τρίτος πληθυσμός αποτελείται στελέχη ναυτιλιακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο από τις οποίες επιλέχθηκε ένα τυχαίο δείγμα 31 συμμετεχόντων (26 εργαζομένους και 5 ιδιοκτήτες ναυτιλιακών εταιρειών). Σύμφωνα με τις απαντήσεις τους η δυσκολία εύρεσης πλοίου που αντιμετωπίζουν οι απόφοιτοι των ΑΕΝ οφείλεται α) στο οι εφοπλιστές έχουν στραφεί προς της ξένες σημαίες στα πλοία τους και δεν υπάρχει καμιά υποχρέωση να προσλάβουν Έλληνες για πρακτική άσκηση και εφόσον μελλοντικά θα συνεχίσουν να επανδρώνουν τα πλοία τους με πληρώματα από ξένες εθνικότητες. β) στον πολύ μεγάλο αριθμό των σπουδαστών που εισέρχονται ή αποφοιτούν από τις ΑΕΝ σε αντίθεση με τις λίγες θέσεις ανά πλοίο που αντιστοιχούν σε κάθε δόκιμο, με αποτέλεσμα να γίνεται πολύ δύσκολη η απορρόφησή τους στα πλοία. γ) στο ότι οι αποδοχές των δοκίμων θεωρούνται πλέον υψηλές. Ειδικά οι γυναίκες διαπιστώθηκε, μια προκατάληψη των στελεχών των εταιρειών απέναντι στις γυναίκες δοκίμους. Μάλιστα είναι κοινή πεποίθηση μεταξύ των ερωτώμενων ότι οι σπουδάστριες έπειτα από τα πρώτα εκπαιδευτικά ταξίδια πιθανότατα θα το εγκαταλείψουν το επάγγελμα η απλά θα ενασχοληθούν εφήμερα μέχρι να αποκτήσουν μια θέση εργασίας στη στεριά. Τα προβλήματα που εντόπισαν στο ισχύον σύστημα εύρεσης πλοίου είναι ότι «δεν υπάρχει σοβαρός κρατικός μηχανισμός όπου μπορούν να απευθύνουν οι Έλληνες ναυτικοί και να απορροφηθούν αποτελεσματικά από τις ναυτιλιακές εταιρίες (σε όσες τουλάχιστον προσλαμβάνουν ακόμα Έλληνες)». Βελτιωτικές Προτάσεις: Με βάση τα όσα έχουν παρουσιαστεί παραπάνω, η ναυτική εκπαίδευση σε γενικές γραμμές στην Ελλάδα εμφανίζει μεν μια ικανοποιητική εικόνα, ωστόσο, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που έχουν καταγραφεί από τους ίδιους τους σπουδαστές και αποφοίτους των ΑΕΝ αλλά και από τα στελέχη των ναυτιλιακών εταιρειών -που ως μια έννοια είναι αποδέκτες των αποτελεσμάτων της ναυτικής εκπαίδευσης- υπάρχουν και σημεία που 108

244 Β Παραδοτέο επιδέχονται βελτίωσης κυρίως σε ότι αφορά το εκπαιδευτικό υλικό, και σε κάποιες άλλες οργανωτικές επιλογές. Συγκεκριμένα προτείνεται να προσεχθούν τα εξής: Α) Σύμφωνα με τις προτεινόμενες δράσεις παρεμβάσεις που προτείνουν οι φοιτητές και απόφοιτοι για τη βελτίωση της παρεχόμενης ναυτικής εκπαίδευσης ξεχωρίζουν οι εξής: Αλλαγή του θεσμικού και διοικητικού πλαισίου λειτουργίας των σχολών (Ανωτατοποίηση και αλλαγή των ανύπαρκτων σε κάποιες περιπτώσεις διοικήσεων) με ταυτόχρονη πρόσληψη προσωπικού. Νέα και πιο σύγχρονα βιβλία) Εκσυγχρονισμός των σπουδών και της εκπαιδευτικής ύλης (καλύτερη κατανομή ωρών με σπουδαιότητα μαθημάτων, πρακτική εξάσκηση, εργαστήρια) Στελέχωση των ΑΕΝ αποκλειστικά με καθηγητές με επαρκή εκπαίδευση (ναυτοδασκαλοι καπετάνιοι), έλλειψη καθηγητών, απειρία, συμπεριφορά Ανακαίνιση κτιριακών εγκαταστάσεων Υποδομών, αναβάθμισηεκσυγχρονισμός εξοπλισμού και εργαστηρίων Δημιουργία βιβλιοθηκών, αθλητικών εγκαταστάσεων, γυμναστηρίου, χώρων ψυχαγωγίας Περισσότερες αίθουσες (για πιο ολιγομελή τμήματα) Βελτίωση των κτηριακών εγκαταστάσεων (Θέρμανση Κλιματισμός Ζεστό νερό-κυλικείο- Καθαριότητα Υγιεινή) Αίθουσα προσομοιωτών (Δημιουργία ή ανακαίνιση ή διόρθωση προβλημάτων) Επίσης διαπιστώθηκε ότι πρέπει να επιδιωχθεί μεγαλύτερη ισορροπία προσφοράς και ζήτησης. θα ήταν πιο αποτελεσματικό η εκάστοτε σχολή να διευκολύνει την επαφή των Δοκίμων με τις Ναυτιλιακές εταιρίες για πιο εύκολη εξεύρεση πλοίου για να κάνουν το εκπαιδευτικό τους ταξίδι. Να καταβληθεί επίσης προσπάθεια ώστε οι διαθέσιμοι σπουδαστές να μην υπερβαίνουν σε τόσο μεγάλο βαθμό τον διαθέσιμο αριθμό θέσεων. Επίσης θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα διασύνδεσης μεταξύ ΑΕΝ και Πλοίων μέσω πχ ενός νομοσχεδίου που να υποχρεώνει όλες τις ναυτιλιακές 109

245 Β Παραδοτέο εταιρίες που εδρεύουν στην Ελλάδα να απορροφούν Έλληνες ναυτικούς κατά ένα μεγάλο ποσοστό (πχ 80 %). Τέλος, όσον άφορα την εκπαίδευση των δοκίμων πλοιάρχων και μηχανικών επί του πλοίου προέκυψε ότι θα πρέπει να υπάρχει μια βασική νομοθεσία που να υποχρεώνει θεσμικά τον επιβλέπων Αξιωματικό να εκπαιδεύσει τον σπουδαστή κατάλληλα έτσι ώστε να είναι έτοιμος κατά την αποφοίτηση του να αναλάβει υπεύθυνα καθήκοντα αξιωματικού. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει τόσο πρακτική εξάσκηση και εξοικείωση με τα μηχανήματα του πλοίου όσο και εκπαίδευση σε Θεωρητικό επίπεδο. 9) Πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης πρωτογενούς πληροφορίας και απεικόνισης των ευρημάτων Το Ολοκληρωμένο Διαδικτυακό Πληροφοριακό Σύστημα Καταχώρησης Πρωτογενούς Πληροφορίας φιλοξενείται σε διαδικτυακή πύλη της εταιρείας μας και είναι προσβάσιμο από τα στελέχη του Υπουργείου μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης: 110

246 Β Παραδοτέο Ε ι κ ό ν α 1 : Κ ε ν τ ρ ι κ ή Ο θ ό ν η τ ο υ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς κ α τ α χ ώ ρ η σ η ς π ρ ω τ ο γ ε ν ο ύ ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί α ς Το επίπεδο πρόσβασης είναι περιορισμένο (σε επίπεδο δυναμικού χρήστη) και εξασφαλίζεται μέσω του ονόματος χρήστη και του κωδικού πρόσβασης (username: aen, passwoed: aen). Η διαχείριση του συστήματος είναι περιορισμένη και εξαρτάται από τα δικαιώματα που έχουν παραχωρηθεί στον εκάστοτε χρήστη. Συγκεκριμένα, τα στελέχη του Υπουργείου έχουν δικαιώματα: α) προεπισκόπησης της δομής των ερωτηματολογίων, β) αναζήτησης απαντήσεων των ερωτώμενων, γ) δημιουργίας on line εκθέσεων αποτελεσμάτων και δ) 111

247 Β Παραδοτέο εξαγωγής των πρωτογενών δεομένων σε επιθυμητή μορφή. Σε καμία περίπτωση δε θα είναι δυνατή η καταχώρηση ή τροποποίηση των ήδη συμπληρωμένων ερωτηματολογίων και η παραποίηση των απαντήσεων των ερωτώμενων. Ε ι κ ό ν α 2 : Δ υ ν α μ ι κ ή α π ο τ ύ π ω σ η α π ο τ ε λ ε σ μ ά τ ω ν ( Π α ρ ά δ ε ι γ μ α 1 ) 112

248 Β Παραδοτέο Ε ι κ ό ν α 3 : Δ υ ν α μ ι κ ή α π ο τ ύ π ω σ η α π ο τ ε λ ε σ μ ά τ ω ν ( Π α ρ ά δ ε ι γ μ α 2 ) Προκειμένου να εξασφαλιστεί η διάχυση των αποτελεσμάτων της ιεραρχικής αποτύπωσης αλλά και γενικότερα η λογοδοσία του συγκεκριμένου έργου αποτυπώθηκαν γραφικά τα αποτελέσματα της έρευνας και των δεικτών σε κατάλληλη εφαρμογή. Αποτυπώνονται τα αποτελέσματα της έρευνας με μορφή γραφικής απεικόνισης δεικτών όπου για τη στατιστική συμπερασματολογία χρησιμοποιήθηκε υποσύστημα γεωγραφικών πληροφοριών, και χαρτογράφησης δεδομένων. 113

249 Β Παραδοτέο Τα αποτελέσματα της γραφικής απεικόνισης είναι δυνατό είτε να εξαχθούν σε μορφή αυτόνομης εφαρμογής που θα εκτελείται μέσω οπτικού δίσκου, είτε να ενσωματωθούν σε μορφή δυναμικής ιστοσελίδας στο διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου. Ε ι κ ό ν α 4 : Γ ε ω γ ρ α φ ι κ ή α π ε ι κ ό ν ι σ η δ ε ι κ τ ώ ν Ε ι κ ό ν α 5 : Γ ρ α φ ι κ ή α π ε ι κ ό ν ι σ η δ ε ι κ τ ώ ν 114

Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα

Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα Δομή Το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα διαρθρώνεται σε τρεις διαδοχικές βαθμίδες: την Πρωτοβάθμια, τη Δευτεροβάθμια και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Η Εκπαίδευση στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ Ν. 4009/

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ Ν. 4009/ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΑ Ν. 4009/6.9.2011 Άρθρο 39/6.9.2011 Διδακτορική διατριβή - Προγράμματα διδακτορικών σπουδών ΜΕΡΟΣ Γ ΤΡΙΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 2. Με απόφαση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Τέρμα Μαγνησίας, 62124,

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007 Ευρωπαϊκή Επιτροπή 0ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : ΣΠΟΥΔΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : ΣΠΟΥΔΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : ΣΠΟΥΔΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ Άρθρο Δ1 Διάρθρωση των Σπουδών 1. Οι σπουδές του Ιδρύματος αποτελούνται από τον πρώτο κύκλο σπουδών (προπτυχιακές σπουδές), τον δεύτερο κύκλο σπουδών (μεταπτυχιακές

Διαβάστε περισσότερα

1. Εισαγωγή. 1. Θέματα εκπαίδευσης και αγωγής. 2. Θέματα μάθησης και διδασκαλίας. 3. Ειδική διδακτική και πρακτική άσκηση.

1. Εισαγωγή. 1. Θέματα εκπαίδευσης και αγωγής. 2. Θέματα μάθησης και διδασκαλίας. 3. Ειδική διδακτική και πρακτική άσκηση. ΔΙATMHMATΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (ΠΠΔΕ) ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (Απόσπασμα από τα Πρακτικά της 325 ης /08-05-2014 Τακτικής Συνεδρίασης της Συγκλήτου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020. Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020. Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020 Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση Οι Άξονες Προτεραιότητας 6,7,8,και 9 περιλαµβάνουν τις παρεµβάσεις του τοµέα

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικές κατηγορίες διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού

Ειδικές κατηγορίες διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού Published on Eurydice (https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice) Ειδικές κατηγορίες διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού Οι διατάξεις του Νόμου 4009/2011 [1] όπως έχουν τροποποιηθεί και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Δ.Ε ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

TO NEO ΣΧΟΛΕΙΟ. Τα µαθήµατα του κοινού εκπαιδευτικού προγράµµατος (γενικής παιδείας) είναι τα εξής:

TO NEO ΣΧΟΛΕΙΟ. Τα µαθήµατα του κοινού εκπαιδευτικού προγράµµατος (γενικής παιδείας) είναι τα εξής: TO NEO ΣΧΟΛΕΙΟ «3. Στη Γ Τάξη Ηµερήσιου Γενικού Λυκείου εφαρµόζεται πρόγραµµα µαθηµάτων τριάντα τριών (33) ωρών, που περιλαµβάνει µαθήµατα γενικής παιδείας δεκατριών (13) συνολικά διδακτικών ωρών εβδοµαδιαίως

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Άρθρο A1 Νομική Μορφή 1. Το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου πλήρως αυτοδιοικούμενο. Εποπτεύεται και επιχορηγείται από το κράτος μέσω του Υπουργείου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) ΠΑΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Π.Μ

ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) ΠΑΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Π.Μ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παράρτημα Θεσσαλονίκης Αλ. Παπαναστασίου 13, Σχ. "Ευκλείδη" 54639, Θεσσαλονίκη ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τέρμα Μαγνησίας, 62124, Σέρρες

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα Θεσσαλονίκης

Παράρτημα Θεσσαλονίκης Με την αριθμ. 18/02-06-2015 πράξη της Δ.Ε. της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. τροποποιείται η προκήρυξη του Π.Μ.Σ. του Παιδαγωγικού Τμήματος με τίτλο «Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης» αναφορικά με τις κατηγορίες υποψηφίων.

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής & Αυτοματισμού. Γεωπονίας, Τεχνολογίας Τροφίμων & Περιβάλλοντος. Υγείας-Πρόνοιας-Ευεξίας

Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής & Αυτοματισμού. Γεωπονίας, Τεχνολογίας Τροφίμων & Περιβάλλοντος. Υγείας-Πρόνοιας-Ευεξίας Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής & Αυτοματισμού Γεωπονίας, Τεχνολογίας Τροφίμων & Περιβάλλοντος Υγείας-Πρόνοιας-Ευεξίας 1 Το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο Η παρουσίαση εδράζεται στο Ν.4186 (ΦΕΚ 193/17.09.2013) Ν.4203

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΕΠΑ.Λ) ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ. Παρουσίαση επαγγελματικής εκπαίδευσης και δικαιώματα αποφοίτων ΕΠΑ.Λ.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΕΠΑ.Λ) ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ. Παρουσίαση επαγγελματικής εκπαίδευσης και δικαιώματα αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΕΠΑ.Λ) ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ Παρουσίαση επαγγελματικής εκπαίδευσης και δικαιώματα αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. Λεωνίδιο, 18/03/2015 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΗΜΕΡΑ Από έρευνες που έχουν γίνει σε Πανευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ «ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ» Αυτό το Παράρτημα Διπλώματος ακολουθεί το υπόδειγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΙ ΙΣΧΥΕ ΤΙ ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ Σελίδα 1 από 10 ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Η Α Τάξη Γενικού Λυκείου αποτελεί τάξη αποκλειστικά γενικής παιδείας, στην οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΠΑ.Λ. Γεωργία Κωστοπούλου Σύμβουλος Σταδιοδρομίας Υπεύθυνη ΚΕ.ΣΥ.Π. Γαλατσίου

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΠΑ.Λ. Γεωργία Κωστοπούλου Σύμβουλος Σταδιοδρομίας Υπεύθυνη ΚΕ.ΣΥ.Π. Γαλατσίου ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΠΑ.Λ Γεωργία Κωστοπούλου Σύμβουλος Σταδιοδρομίας Υπεύθυνη ΚΕ.ΣΥ.Π. Γαλατσίου ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΓΡΑΦΕΣ: Στην Α εγγράφονται κάτοχοι απολυτηρίου Γυμνασίου Στη Β τάξη οι προαγόμενοι στη από την Α τάξη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΡΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Π.Μ.Σ.) με τίτλο. με έδρα την Καρδίτσα

ΕΓΚΡΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Π.Μ.Σ.) με τίτλο. με έδρα την Καρδίτσα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ & ΕΠΙΠΛΟΥ Τ.Ε. ΕΓΚΡΙΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Π.Μ.Σ.) με τίτλο «ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Παρασκευή, 27 Μάιος :40 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 27 Μάιος :08

Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Παρασκευή, 27 Μάιος :40 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 27 Μάιος :08 Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων παρουσίασε το Νέο Τεχνολογικό Λύκειο ως ένα «ανοικτό σχολείο» το οποίο πρέπει να διασφαλίζει την ανεμπόδιστη, ισότιμη και με διαφανείς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΑ.Λ.

ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΑ.Λ. ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΠΑ.Λ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Κωνσταντίνος Καλτσάς ΔΡΑΜΑΣ Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ17.03 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εσωτερικός Κανονισμός Διδακτορικών Σπουδών. Άρθρο 1. Αντικείμενο-Σκοπός

Εσωτερικός Κανονισμός Διδακτορικών Σπουδών. Άρθρο 1. Αντικείμενο-Σκοπός Εσωτερικός Κανονισμός Διδακτορικών Σπουδών Άρθρο 1 Αντικείμενο-Σκοπός 1.1 Το Τμήμα Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (ΤΜΕΜ) του Πανεπιστημίου Κρήτης οργανώνει και λειτουργεί Πρόγραμμα Διδακτορικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ Σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν.3685/08 - Απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος Φαρμακευτικής του Ε.Κ.Π.Α., Συνεδρίασης της 22-11-2016 1. Αρμόδια όργανα

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα και προτάσεις ΕΠΑΛ Λάρισας & Καρδίτσας για την επαγγελματική εκπαίδευση. Λούκας Ηλίας Σχολικός Σύμβουλος Οικονομολόγων

Προβλήματα και προτάσεις ΕΠΑΛ Λάρισας & Καρδίτσας για την επαγγελματική εκπαίδευση. Λούκας Ηλίας Σχολικός Σύμβουλος Οικονομολόγων Προβλήματα και προτάσεις ΕΠΑΛ Λάρισας & Καρδίτσας για την επαγγελματική εκπαίδευση Λούκας Ηλίας Σχολικός Σύμβουλος Οικονομολόγων Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Συχνές μεταβολές της σχολικής δομής, των τύπων σχολείων και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ-ΧΗΜΕΙΑΣ-ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ-ΧΗΜΕΙΑΣ-ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ-ΧΗΜΕΙΑΣ-ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.)

Διαβάστε περισσότερα

Όλο το άρθρο έχει ως ακολούθως: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΕΠΑ.Λ.) ή ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΓΕ.Λ.)

Όλο το άρθρο έχει ως ακολούθως: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΕΠΑ.Λ.) ή ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ (ΓΕ.Λ.) Άρθρο του Σεραφείμ Κερασιώτη στην εκπαιδευτική πύλη edra.gr, που παρουσιάζει αρχικά τους λόγους τους οποίους μπορεί να θεωρήσει σημαντικούς ένας απόφοιτος Γυμνασίου ή καποιος που έχει προαχθεί από την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ: ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS 299516 ΥΠΟΕΡΓΟ: «ΜΟΔΙΠ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» και α/α «01» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση και Δια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. «Δια Βίου Μάθηση» Άρθρο 1. Ορισμοί. 1. Η Δια Βίου Μάθηση περιλαμβάνει την Δια Βίου Εκπαίδευση και την Δια Βίου Κατάρτιση.

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. «Δια Βίου Μάθηση» Άρθρο 1. Ορισμοί. 1. Η Δια Βίου Μάθηση περιλαμβάνει την Δια Βίου Εκπαίδευση και την Δια Βίου Κατάρτιση. ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «Δια Βίου Μάθηση» Άρθρο 1 Ορισμοί 1. Η Δια Βίου Μάθηση περιλαμβάνει την Δια Βίου Εκπαίδευση και την Δια Βίου Κατάρτιση. 2. Ως «Δια Βίου Εκπαίδευση» ορίζεται κάθε διαδικασία απόκτησης γνώσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ»

Διαβάστε περισσότερα

Eurybase The Information Database on Education Systems in Europe

Eurybase The Information Database on Education Systems in Europe Directorate-General for Education and Culture Eurybase The Information Database on Education Systems in Europe Οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα 2007/08 European Commission Περιεχομενα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ 12/02/2018. Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ) (ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ)

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ 12/02/2018. Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ) (ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ 12/02/2018 Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ) (ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ) ΕΓΓΡΑΦΕΣ Υποχρεωτική ηλεκτρονική δήλωση (Μάϊος 2018) Κατάθεση δικαιολογητικών εγγραφής γίνεται μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός Πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση κατόχων απολυτηρίου Επαγγελματικών Λυκείων - Εξεταζόμενα μαθήματα

Καθορισμός Πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση κατόχων απολυτηρίου Επαγγελματικών Λυκείων - Εξεταζόμενα μαθήματα Καθορισμός Πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση κατόχων απολυτηρίου Επαγγελματικών Λυκείων - Εξεταζόμενα μαθήματα Στην Γ τάξη οι μαθητές εντάσσονται σε τμήματα γενικής παιδείας: Α Ομάδας: αν επιθυμούν

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Δικτυοκεντρικών Ψηφιακών Συστημάτων και Υπηρεσιών Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων Πτυχίο Ψηφιακά Συστήμα- τα

Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Δικτυοκεντρικών Ψηφιακών Συστημάτων και Υπηρεσιών Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων Πτυχίο Ψηφιακά Συστήμα- τα 2 Πρόλογος Το Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς καλύπτει δύο σημαντικούς κλάδους της Ψηφιακής Οικονομίας και της Κοινωνίας της Γνώσης: τον κλάδο των Δικτυοκεντρικών Ψηφιακών Συστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ» Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016. www.psych.uoa.gr

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ» Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016. www.psych.uoa.gr Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ» Ακαδημαϊκό έτος 201-2016 www.psych.uoa.gr Πληροφορίες για το ΠΜΣ όπως αυτές αναφέρονται στο σχετικό ΦΕΚ ίδρυσής του και στην Προκήρυξη υποβολής υποψηφιοτήτων:

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ Π.Μ.Σ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε. ΤΟΥ Α.Π.Θ. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ Π.Μ.Σ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε. ΤΟΥ Α.Π.Θ. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ Π.Μ.Σ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε. ΤΟΥ Α.Π.Θ. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Έχοντας υπόψη 1.Τις διατάξεις των άρθρων 10 έως 12 του Ν. 2083/1992

Διαβάστε περισσότερα

Το νέο πρόγραμμα σπουδών στο Λύκειο περιγράφεται στην τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Παιδείας Ανδρέας Λοβέρδος στη Βουλή.

Το νέο πρόγραμμα σπουδών στο Λύκειο περιγράφεται στην τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Παιδείας Ανδρέας Λοβέρδος στη Βουλή. Το νέο πρόγραμμα σπουδών στο Λύκειο περιγράφεται στην τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Παιδείας Ανδρέας Λοβέρδος στη Βουλή. Μεταξύ των όσων προβλέπει η τροπολογία, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Λυκείου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ: ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS 299516 ΥΠΟΕΡΓΟ: «ΜΟΔΙΠ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» και α/α «01» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση και Δια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων οργανώνει και λειτουργεί από το Ακαδημαϊκό Έτος 1998-1999, Πρόγραμμα Διδακτορικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Εσωτερικός Κανονισµός Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Εσωτερικός Κανονισµός Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Εσωτερικός Κανονισµός Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών Πάτρα, Δεκέμβριος 2015 1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΒΙΟΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΒΙΟΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΒΙΟΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Αυτό το Παράρτημα Διπλώματος ακολουθεί το υπόδειγμα που ανέπτυξε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ. Τμήμα Μαθηματικών & Εφαρμοσμένων Μαθηματικών. Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών. οδηγός σπουδών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ. Τμήμα Μαθηματικών & Εφαρμοσμένων Μαθηματικών. Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών. οδηγός σπουδών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Μαθηματικών & Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Σχολή Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών οδηγός σπουδών Ιστορικά Στοιχεία Ίδρυση του Τμήματος: Το Τμήμα δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2013

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΔΕ του ΔΠΜΣ «Γεωπληροφορική» μπορεί με απόφασή της να επιλαμβάνεται κανονιστικών ή διοικητικών θεμάτων.

Η ΕΔΕ του ΔΠΜΣ «Γεωπληροφορική» μπορεί με απόφασή της να επιλαμβάνεται κανονιστικών ή διοικητικών θεμάτων. Διοίκηση Προγράμματος Το ΔΠΜΣ διοικείται από την Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ) η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους των Σχολών, που το διοργανώνουν. Η ΕΔΕ είναι αρμόδια για τη διοίκηση και διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΜΣ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ» (ΣΥ.Ε.Π.) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Το Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΧΑΡΟΚΟΠΟΥ 89, 17671 ΑΘΗΝΑ -ΤΗΛ: 210-9549280, FAX: 210-9549281 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ Άρθρο 1 1. Υποψηφιότητες για την εκπόνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Γενικές Πληροφορίες

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Γενικές Πληροφορίες EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ Σχολική Μονάδα: 3ο ΕΠΑΛ ΧΑΛΚΙΔΑΣ-

Διαβάστε περισσότερα

1. Εισαγωγή Νομικό Πλαίσιο

1. Εισαγωγή Νομικό Πλαίσιο Ενημέρωση για την πρόταση του Τμήματος Μαθηματικών σχετικά με τη χορήγηση πιστοποιητικού διδακτικής και παιδαγωγικής επάρκειας στους αποφοίτους του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών. 1. Εισαγωγή Νομικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΑΘΗΝΑ, 11 Απριλίου 2016 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τέρμα Μαγνησίας, 62124, Σέρρες Ελλάδα Τηλ.: +30 2321049135 Fax: +30 2321049135 http://business.teiser.gr/

Διαβάστε περισσότερα

0BΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

0BΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 0BΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 EL Ευρωπαϊκή Επιτροπή 0BΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 1BΕΛΛΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ : ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ»

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ -------------

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ. Άρθρο 1 Βαθμίδα εκπαίδευσης

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ. Άρθρο 1 Βαθμίδα εκπαίδευσης 1 ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ» ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ Άρθρο 1 Βαθμίδα εκπαίδευσης 1. Η δευτεροβάθμια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται από το τεχνολογικό λύκειο, το οποίο εντάσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικέςοδηγίεςεφαρμογήςτων υποστηρικτικώνμαθημάτων

Γενικέςοδηγίεςεφαρμογήςτων υποστηρικτικώνμαθημάτων Γενικέςοδηγίεςεφαρμογήςτων υποστηρικτικώνμαθημάτων ΒΙΟΛΕΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Προϊστάμενος τμήματος Β Διεύθυνσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης 1 Ηµερίδα για τα υποστηρικτικά µαθήµατα του µεταβατικού προγράµµατος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),

Διαβάστε περισσότερα

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι)

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι) Εισαγωγή Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου προσφέρει ολοκληρωμένα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στους κλάδους του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παιδαγωγικό Τμήμα Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής» ΕΔΡΑ : ΜΑΡΟΥΣΙ (ΣΤΑΘΜΟΣ «ΕΙΡΗΝΗ» ΗΣΑΠ) ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ : ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΏΜΑΤΟΣ Αριθμός Πτυχίου :..

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΏΜΑΤΟΣ Αριθμός Πτυχίου :.. ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΤΚ41110 Λάρισα Τηλ. 2410684600 http://www.teilar.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΠΛΏΜΑΤΟΣ Αριθμός Πτυχίου :.. Αυτό το παράρτημα διπλώματος ακολουθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Να διατηρηθεί μέχρι... Βαθμός Ασφαλείας...

Διαβάστε περισσότερα

*Μαθητεία - Ασφάλεια και

*Μαθητεία - Ασφάλεια και *Μαθητεία - Ασφάλεια και Υγεία στο Χώρο Εργασίας Ελένη Λαμπροπούλου Αποσπασμένη Εκπαιδευτικός ΠΕ86 ΥΠ.Π.Ε.Θ. Δ/νση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Τμήμα Γ Μαθητείας ΕΠΑ.Λ. και Μάθησης στο χώρο εργασίας Υγεία

Διαβάστε περισσότερα

Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Δ Υ Τ Ι Κ Η Σ Α Τ Τ Ι Κ Η Σ Τ Μ Η Μ Α Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Λ Ο Γ Ω Ν Κ Α Ι Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν

Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Δ Υ Τ Ι Κ Η Σ Α Τ Τ Ι Κ Η Σ Τ Μ Η Μ Α Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Λ Ο Γ Ω Ν Κ Α Ι Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Δ Υ Τ Ι Κ Η Σ Α Τ Τ Ι Κ Η Σ Τ Μ Η Μ Α Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Λ Ο Γ Ω Ν Κ Α Ι Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΜΣ «Διαχείριση και Βελτιστοποίηση Ενεργειακών Συστημάτων»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Επιστήμες της Αγωγής: Εκπαίδευση στη Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού Διαμεσολάβηση» Διάρκεια σπουδών: Τρία (3) εξάμηνα Πιστοποιείται η Παιδαγωγική επάρκεια ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1 Διατάξεις για το Λύκειο και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Άρθρο 1 Διατάξεις για το Λύκειο και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Άρθρο 1 Διατάξεις για το Λύκειο και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση 1. Ο ν. 4186/2013 (Α 193) τροποποιείται ως εξής: α) οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 αντικαθίστανται από το σχολικό έτος 2020-2021

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙ ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙ ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙ ΔΡΟΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ 41 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΑΣ Γ1 Στο πλαίσιο του μαθήματος «Βιωματικές Δράσεις» του ΣΕΠ αποφασίσαμε να ερευνήσουμε τους «Δρόμους μετά το Γυμνάσιο» για να προετοιμαστούμε για την

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση αριθμού εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση για το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013

Ανακοίνωση αριθμού εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση για το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Ταχ. Δ/νση: Α. Παπανδρέου 37 Τ.Κ. Πόλη: 15180 Μαρούσι Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr email: press@minedu.gov.gr 10/05/2012

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 Στα Τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, Μηχανικών Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου ΤΕ και Μηχανολόγων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Κανονισμός εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας

Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Κανονισμός εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας Κανονισμός εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας Μάϊος 2015 Συντομογραφίες Α.Δ.Ι.Π. Α.Ε.Ι. Γ.Σ.Ε.Σ. Δ.Δ. Δ.Ε.Π. Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. ΜΔ.Σ. Μ.Δ.Ε. Σ.Ε.Σ. Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας Ανώτατης Εκπαίδευσης Ανώτατα Εκπαιδευτικά

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Δικαιολογητικά Εγγραφής ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΛ & ΕΠΑΛ-Β ή ΕΠΑΛ-Α.

Γενικά Δικαιολογητικά Εγγραφής ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΛ & ΕΠΑΛ-Β ή ΕΠΑΛ-Α. Γενικά Δικαιολογητικά Εγγραφής ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΛ & ΕΠΑΛ-Β ή ΕΠΑΛ-Α. 1. Αίτηση Έγγραφής (χορηγείται από τη γραμματεία του Τμήματος εισαγωγής). 2. Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

Το Τμήμα Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Οι Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Το Τμήμα Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Οι Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Το Τμήμα Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Οι Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Γραφείο Διασύνδεσης Σπουδών & Σταδιοδρομίας Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη,

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1 Γενικές Διατάξεις

Άρθρο 1 Γενικές Διατάξεις ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ Άρθρο 1 Γενικές Διατάξεις Στο Τμήμα Aρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης είναι δυνατή η εκπόνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 24079 15 Ιουνίου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 2245 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1 Έγκριση ίδρυσης διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο:

Διαβάστε περισσότερα

Μάρτιος Το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο

Μάρτιος Το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο Μάρτιος 2016 Το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ.) Δευτεροβάθμιος Κύκλος Σπουδών Τριετής φοίτηση Μεταδευτεροβάθμιος Κύκλος Σπουδών «Τάξη Μαθητείας» Μονοετής φοίτηση Επαγγελματικό Λύκειο

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές για την εγγραφή στα ΕΠΑ.Λ.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές για την εγγραφή στα ΕΠΑ.Λ. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές για την εγγραφή στα ΕΠΑ.Λ. του Κερασιώτη Σεραφείμ, Εκπαιδευτικού Μαθηματικού Διευθυντή 2ου ΕΠΑ.Λ Γαλατσίου. Οι μαθητές που είναι απόφοιτοι γυμνασίων ή έχουν προαχθεί από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Οι προπτυχιακές σπουδές διέπονται βασικά από τις διατάξεις των Νόμων 4009/11, 4076/12 και 4115/13, τις μη κατηργημένες διατάξεις του Ν. 1268/82 και τον Εσωτερικό Κανονισμό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Άρθρο 98 Τροποποίηση του ν. 4186/2013

Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Άρθρο 98 Τροποποίηση του ν. 4186/2013 Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Άρθρο 98 Τροποποίηση του ν. 4186/2013 1. Οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 του ν. 4186/2013 (Α 193) αντικαθίστανται από το σχολικό έτος 2020-2021 ως εξής: «1. Η Α Τάξη και

Διαβάστε περισσότερα

«Εγκύκλιες οδηγίες για το τυπικό προσόν της πιστοποιημένης παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας των νεοπροσλαμβανόμενων ιδιωτικών εκπαιδευτικών».

«Εγκύκλιες οδηγίες για το τυπικό προσόν της πιστοποιημένης παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας των νεοπροσλαμβανόμενων ιδιωτικών εκπαιδευτικών». ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Β - ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Α/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ----- Ταχ. Δ/νση:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Η ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η κυβερνητική πολιτική στοχεύει στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς κλάδους σπουδών σε όσο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΣΥΠ ΝΕΑΠΟΛΗΣ. Υπεύθυνοι ΣΕΠ: ΤΣΙΟΝΚΗ Μ.- ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ Σ. ΝΕΑΠΟΛΗ: Αγ. Στεφάνου 26 Τηλέφωνο :

ΚΕΣΥΠ ΝΕΑΠΟΛΗΣ. Υπεύθυνοι ΣΕΠ: ΤΣΙΟΝΚΗ Μ.- ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ Σ. ΝΕΑΠΟΛΗ: Αγ. Στεφάνου 26 Τηλέφωνο : ΚΕΣΥΠ ΝΕΑΠΟΛΗΣ Υπεύθυνοι ΣΕΠ: ΤΣΙΟΝΚΗ Μ.- ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ Σ. ΝΕΑΠΟΛΗ: Αγ. Στεφάνου 26 Τηλέφωνο : 2310550240 Νίκος Νικολόπουλος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Τ.Ε., M.Ed. Εκπαιδευτικός ΠΕ 17 Επαγγελματικά Λύκεια Αναλυτική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 1. Αριθμός σπουδαστών και γλώσσα εκπαίδευσης Με την έναρξη του 2007/08 σχολικού έτους, 1

Διαβάστε περισσότερα

Νέος Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών 2014

Νέος Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών 2014 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Νέος Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών 2014 1. Κανονισμός

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1 Σκοπός Προγράμματος

Άρθρο 1 Σκοπός Προγράμματος ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ : «ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΡΑΚΗΣ 1 Άρθρο 1 Σκοπός Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική επάρκεια πτυχιούχων του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Παιδαγωγική επάρκεια πτυχιούχων του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Παιδαγωγική επάρκεια πτυχιούχων του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Τι ισχύει για τους εισακτέους μέχρι και το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 Σύμφωνα με το Υπουργείο

Διαβάστε περισσότερα

(ΝΕΟ) ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ

(ΝΕΟ) ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΑΞΗ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4 ΙΕΚ ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4 ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ) ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ + ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3 ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2015 2016

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2015 2016 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ» ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 1. Αριθμός σπουδαστών και γλώσσα εκπαίδευσης Με την έναρξη του 2007/08 σχολικού έτους, 1

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα Παρουσίασης

Περιεχόμενα Παρουσίασης 1 Περιεχόμενα Παρουσίασης Σπουδές και εκπαίδευση Ποιοί είμαστε Τι προσφέρουμε: Προγράμματα σπουδών Προπτυχιακές σπουδές Επαγγελματικά δικαιώματα Μεταπτυχιακές σπουδές και έρευνα Διδακτορικές σπουδές Μεταδιδακτορική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS 299516 ΥΠΟΕΡΓΟ: «ΜΟΔΙΠ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» και α/α «01» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση και Δια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΑΝΑΦΟΡΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ. ΤΜΗΜΑ - Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΑΝΑΦΟΡΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ. ΤΜΗΜΑ - Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΑΝΑΦΟΡΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ΤΜΗΜΑ - Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης ΕΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ: 2017 ΕΤΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: 2015/16, 2016 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

N. 3685/2008 Θεσμικό πλαίσιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές. Άρθρο 11 Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα 1. α) Τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά

N. 3685/2008 Θεσμικό πλαίσιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές. Άρθρο 11 Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα 1. α) Τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά N. 3685/2008 Θεσμικό πλαίσιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές. Άρθρο 11 Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα 1. α) Τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (Ε.Π.Ι.) είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.),

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ "ΚΛΕΙΔΙΑ" ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟΥ - ΤΟ ΝΕΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟ 2014

ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟΥ - ΤΟ ΝΕΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟ 2014 Έθνος 27-11-2011 Τα «κλειδιά» για την απόκτηση απολυτηρίου Οι τελειόφοιτοι μαθητές του Λυκείου που επιθυμούν την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση, είναι απαραίτητο να είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΑΘΗΝΑ 2014 1 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΚΥΚΛΟΥ (ΔΔΦΕ) Το Τμήμα Φυσικής του Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

β) Τη σύνδεσή µε την αγορά εργασίας,τις ανάγκες της παραγωγής και τις πολιτικές απασχόλησης.

β) Τη σύνδεσή µε την αγορά εργασίας,τις ανάγκες της παραγωγής και τις πολιτικές απασχόλησης. ΝΟΜΟΣ 2640/98 ευτεροβάθµια Τεχνικοεπαγγελµατική Εκπαίδευση 1.Σκοπός 2.Οργάνωση λειτουργία 3.Περιεχόµενο σπουδών των Τ.Ε.Ε. 4.Ίδρυση, κατάργηση, συγχώνευση, µετατροπή, προσθήκη τοµέων και ειδικοτήτων στα

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση για τη διαδικασία απονομής του τίτλου του Ομότιμου Καθηγητή από τη Σύγκλητο Ειδικής Σύνθεσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Εισήγηση για τη διαδικασία απονομής του τίτλου του Ομότιμου Καθηγητή από τη Σύγκλητο Ειδικής Σύνθεσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Εισήγηση για τη διαδικασία απονομής του τίτλου του Ομότιμου Καθηγητή από τη Σύγκλητο Ειδικής Σύνθεσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Α. Θεσμικό πλαίσιο Χρ. Γκόβαρης 1, Γ. Λυμπερόπουλος 2, Κ. Μαλίζος 3 30

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Προκήρυξη εισαγωγής στο Π.Μ.Σ. με κατεύθυνση «Επικοινωνία και Ρητορική των Μέσων»

ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Προκήρυξη εισαγωγής στο Π.Μ.Σ. με κατεύθυνση «Επικοινωνία και Ρητορική των Μέσων» ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΜΣ «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ» Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Ειδική Αγωγή, Εκπαίδευση και Αποκατάσταση:

Διαβάστε περισσότερα

4/10/2016 ΓΕ.Λ. -ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ. ΠΥΛΗ ΕΦΗΒΩΝ eoppep.gr/teens Σπουδάζω, βίντεο επαγγελμάτων, τεστ προσανατολισμού, κ.ά.

4/10/2016 ΓΕ.Λ. -ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ. ΠΥΛΗ ΕΦΗΒΩΝ eoppep.gr/teens Σπουδάζω, βίντεο επαγγελμάτων, τεστ προσανατολισμού, κ.ά. ΓΕ.Λ. -ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ http://www.minedu.gov.gr/ 1 ΠΥΛΗ ΕΦΗΒΩΝ eoppep.gr/teens Σπουδάζω, βίντεο επαγγελμάτων, τεστ προσανατολισμού, κ.ά. ΠΥΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ mysep.gr Τριτοβάθμια, Ι.Ε.Κ., Ένστολα

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση αριθμού εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση. για το ακαδημαϊκό έτος

Ανακοίνωση αριθμού εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση. για το ακαδημαϊκό έτος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ----- ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ----- Ταχ. Δ/νση: Α. Παπανδρέου 37 Τ.Κ. Πόλη: 15180 - Μαρούσι Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 13 του Νόμου 2817/2000

Άρθρο 13 του Νόμου 2817/2000 Άρθρο 13 του Νόμου 2817/2000 ΦΕΚ Α'78/14.03.2000 ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ.2817/2000 Άρθρο 13 Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (Ε.Τ.Ε.Π.), Ειδικό και Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.Ε.ΔΙ.Π.) και Διοικητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Αποτελεί ένα από τα τέσσερα τμήματα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής. Υπήρξε το πολυπληθέστερο σε φοιτητές τμήμα. Έχει παραδώσει στην κοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Μαρούσι, 21-07-2017 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα