ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Σκοπός Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο ΟΡΙΣΜΟΙ / ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Ορισμοί Συντομογραφίες ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Γενικές Αρχές Στόχος Εφαρμογή Αποκλίσεις ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ... 9 Β. 5. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΠΕΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ Γενικές Αρχές Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών - (Γνώριζε τον πελάτη σου Know Your Customer (KYC)) Δημιουργία Οικονομικού Προφίλ του πελάτη - (Γνώριζε τον πελάτη σου και τις εργασίες του Know Your Customer Business (KYCB)) Αποδοχή στοιχείων ταυτότητας πελατών που έχουν εξακριβωθεί από τρίτο πρόσωπο Παράλειψη ή άρνηση προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων ταυτότητας Κατηγορίες πελατών για τις οποίες δεν πρέπει να ανοίγεται λογαριασμός βάσει της Πολιτικής Μη Αποδοχής Πελατών Εσωτερικές παραπομπές / συστάσεις για το άνοιγμα λογαριασμών πελατών μέσω θυγατρικών Τραπεζών / γραφείων αντιπροσωπείας του εξωτερικού ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ Πελάτες Ψηλού Κινδύνου Κριτήρια Προσδιορισμός ταυτότητας και μέτρα δέουσας επιμέλειας για πελάτες Ψηλού Κινδύνου Πελάτες εξ αποστάσεως Λογαριασμοί εταιρειών με μετοχές στον κομιστή (bearer shares) Λογαριασμοί εμπιστευμάτων Λογαριασμοί πελατών στο όνομα τρίτου προσώπου ( client accounts ) Λογαριασμοί «Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων» (ΠΕΠ) Λογαριασμοί Ανταποκριτή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης Λογαριασμοί πελατών που παρέχουν Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των Investment schemes και hedge funds, και δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των τραπεζών ή ΚΕΠΕΥ Λογαριασμοί πελατών ιδιωτικής τραπεζικής (Wealth Management Customers) και πλούσιων ή γενικότερα ατόμων με επιρροή (wealthy or powerful individuals) Λογαριασμοί πελατών που ασχολούνται με την ηλεκτρονική κυβεία / τυχερά παιχνίδια μέσω του διαδικτύου Λογαριασμοί πελατών που ασχολούνται με τυχερά παιχνίδια / στοιχήματα εκτός του διαδικτύου /03/ Λαϊκή Τράπεζα

2 Λογαριασμοί πελατών από χώρες που εφαρμόζουν ανεπαρκώς τις συστάσεις της FATF συμπεριλαμβανομένων και πελατών από χώρες όπου υπάρχουν γενικής φύσεως κυρώσεις Λογαριασμοί πελατών που προσφέρουν προϊόντα ή/και υπηρεσίες αποκλειστικά μέσω διαδικτύου (π.χ. online pharmacies & adult εntertainment) Πελάτες με αρνητικά δημοσιεύματα ή πληροφορίες (Negative Media Information) Λογαριασμοί άλλων πελατών που πρέπει να καταταχθούν στην κατηγορία πελατών Ψηλού Κινδύνου Πελάτες Κανονικού Κινδύνου Κριτήρια Προσδιορισμός ταυτότητας και μέτρα δέουσας επιμέλειας για πελάτες Κανονικού Κινδύνου Πελάτες Χαμηλού Κινδύνου Κριτήρια Προσδιορισμός Ταυτότητας και μέτρα δέουσας επιμέλειας για πελάτες Χαμηλού Κινδύνου ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ Διαδικασία Επικαιροποίησης Παράλειψη/ άρνηση πελάτη να προσκομίσει τα απαραίτητα στοιχεία για σκοπούς επικαιροποίησης KΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΜΕΤΡΗΤΩΝ (ΕΥΡΩ / ΞΕΝΟ ΝΟΜΙΣΜΑ) ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΥΠΟΠΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ / ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Γενικά Έρευνες / Συνεργασία με τις Αρχές Εντοπισμός ύποπτων περιπτώσεων Διαδικασία υποβολής Εσωτερικής Έκθεσης Αναφοράς Υποψίας για Ξέπλυμα Παράνομου Χρήματος και παρακολούθησής της Μη εκτέλεση ή καθυστέρηση εκτέλεσης συναλλαγής για λογαριασμό πελάτη Εξαίρεση από την απαγόρευση αποκάλυψης πληροφοριών ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Anti-Money Laundering AML System Αυτοματοποιημένη Διαδικασία Παρακολούθησης Συναλλαγών (Monitoring) Aυτοματοποιημένη Διαδικασία Ελέγχου Πελατών (Filtering) Ενέργειες Συστήματος AML και ΔΚΣ / ΚΔΕ / ΚΥΔΣ Κλείσιμο του alert Δημιουργία υπόθεσης (case) Καταχώρηση προσώπου στη λίστα Good Guys Aυτοματοποιημένη Διαδικασία Ελέγχου μηνυμάτων SWIFT ( SWIFT Filtering ) Παραλαβή μηνυμάτων που αφορούν ερωτήματα ανταποκριτριών Τραπεζών σχετικά με πελάτες μας και συναλλαγές τους ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Γ. ΕΛΕΓΧΟΙ 13 ΕΛΕΓΧΟΙ ΜΟΝΑΔΩΝ Γενικά Έλεγχοι Εκτυπώσεων Εκτύπωση L1371 Customer A/cs Deviation ( 30%) Between Expected and Actual Turnover Έλεγχος εκτυπώσεων που αφορούν καταθέσεις / αναλήψεις μετρητών Έλεγχος εκτυπώσεων που αφορούν εισερχόμενα ή εξερχόμενα εμβάσματα Παραρτημα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικά Η διαδικασία ξεπλύματος παράνομου χρήματος αποτελείται από διάφορες ενέργειες, που έχουν ως στόχο παράνομα αποκτηθέντα χρήματα να φαίνονται ότι αποκτήθηκαν νόμιμα και να μην είναι δυνατή η ανίχνευση της πραγματικής τους προέλευσης. Είναι, με άλλα λόγια, το σύνολο των διαδικασιών που στοχεύουν στην αλλαγή της ταυτότητας ή της πηγής προέλευσης των χρημάτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αποκτηθεί παράνομα ή χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ούτως ώστε να φαίνονται ότι πηγάζουν από νόμιμες δραστηριότητες. Το Κεφάλαιο αυτό πρέπει να μελετάται σε συνάρτηση με τα πιο κάτω Κεφάλαια του Εγχειριδίου Διαδικασιών: Κεφ. 100 Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμού, Κεφ. 102 Κεντρικό Αρχείο Πελατών Ομίλου (ΚΑΠΟ) και Κεφ. 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών. 1.2 Σκοπός Το παρόν Κεφάλαιο αναφέρεται στην Πολιτική του Ομίλου σε ότι αφορά την πρόληψη ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και στις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται από τις Μονάδες του Ομίλου. Όλες οι Μονάδες του Ομίλου πρέπει να εφαρμόζουν πιστά τις οδηγίες του Κεφαλαίου, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες οδηγίες τις οποίες κατά καιρούς εκδίδει η Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με το θέμα αυτό, όπως για παράδειγμα τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στα αρχεία που είναι δημοσιευμένα στο Employee Portal -> Knowledge Centre -> Reference Guides -> Money Laundering. 1.3 Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο Η Παρεμπόδιση Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας διέπεται από τον Περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμο του 2007 (188(Ι) 2007). O Νόμος αυτός είναι πλήρως εναρμονισμένος με την Τρίτη Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2005). Σε συνέχεια της ψήφισης του Νόμου, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ως η Εποπτική Αρχή των τοπικών Τραπεζών, έκδωσε τον Απρίλιο του 2008, τη δική της Οδηγία περί Παρεμπόδισης Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και στη συνέχεια ακολούθησαν οι Οδηγίες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του Εφόρου Ασφαλιστικών Εταιρειών που εκδόθηκαν τον Φεβρουάριο Περισσότερες λεπτομέρειες για το Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο μπορείτε να δείτε στο Παράρτημα. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΟΡΙΣΜΟΙ / ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 2.1 Ορισμοί Όμιλος Η Cyprus Popular Bank Public Co Ltd περιλαμβανομένων των υποκαταστημάτων της στο εξωτερικό και οι θυγατρικές της εταιρείες. Ξέπλυμα Χρήματος Είναι η νομιμοποίηση των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η συμμετοχή σε κάθε συναλλαγή η οποία επιδιώκει να αποκρύψει ή να συγκαλύψει τη φύση ή την προέλευση των κεφαλαίων που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Είναι η διαδικασία με την οποία εγκληματίες προσπαθούν να αποκρύψουν την πραγματική προέλευση και την ιδιοκτησία των εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Εάν επιτύχει, τα χρήματα μπορεί να φαίνονται νομικά αιτιολογημένα, χάνοντας την παράνομη προέλευση τους. Παράνομες πωλήσεις όπλων, λαθρεμπόριο, καθώς και δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, της διακίνησης ναρκωτικών και της πορνείας, μπορούν να δημιουργήσουν τεράστιες ποσότητες παράνομου χρήματος. Υπεξαίρεση, εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών, πολιτική διαφθορά, δωροδοκία και απάτη μέσω συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών μπορούν να παράγουν τεράστια κέρδη και να δημιουργήσουν κίνητρο για «νομιμοποίηση» παράνομων κερδών μέσω του Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος. Όταν μια εγκληματική δραστηριότητα αποφέρει σημαντικά κέρδη, το άτομο ή η ομάδα που συμμετέχουν πρέπει να βρουν τρόπο να ασκούν τον έλεγχο των κονδυλίων χωρίς να προσελκύσουν την προσοχή άλλων στις δραστηριότητες ή τα πρόσωπα που εμπλέκονται. Οι εγκληματίες το κάνουν αυτό με τη συγκάλυψη των πηγών, αλλάζοντας τη μορφή, ή τη μεταφορά των πόρων σε μια χώρα / τόπο όπου είναι λιγότερο πιθανό να προσελκύσει την προσοχή. Περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με τη διαδικασία Ξεπλύματος Χρήματος, μπορείτε να βρείτε στην Πολιτική Ομίλου GP17 - Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, η οποία είναι δημοσιευμένη στο Employee Portal -> Our Group -> Group Policies -> Compliance. Χρηματοδότηση Τρομοκρατίας Η παροχή υλικών μέσων ή η με οποιονδήποτε τρόπο είσπραξη, συλλογή, διάθεση ή διαχείριση κεφαλαίων με σκοπό τη διάπραξη, διευκόλυνση ή την υποβοήθηση τρομοκρατικών πράξεων είτε από εγκληματική οργάνωση είτε από μεμονωμένο τρομοκράτη. Γνώριζε τον πελάτη σου - Know Your Customer (KYC) Ο όρος «Γνώριζε τον πελάτη σου» δεν περιορίζεται σε μία απλή πιστοποίηση της ταυτότητας του πελάτη με τη λήψη ενός εγγράφου. Είναι μία διαδικασία Δέουσας Επιμέλειας που οφείλουν να ακολουθούν οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί για να εξακριβώνουν την ταυτότητα του πελάτη τους και άλλα στοιχεία που συμπληρώνουν το οικονομικό πορτρέτο του πελάτη. Περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό μπορείτε να βρείτε στην Πολιτική Ομίλου GP17 - Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πραγματικός Δικαιούχος Πραγματικός δικαιούχος νοείται το φυσικό ή τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία τελικά κατέχουν ή ελέγχουν τον πελάτη (νομικό πρόσωπο ή νομικό σχήμα) ή/και το φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα. Ως πραγματικός δικαιούχος νοείται: (1) Όσον αφορά τις εταιρείες: το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία, τελικά κατέχουν ή ελέγχουν την εταιρεία κατέχοντας άμεσα ή έμμεσα ή ελέγχοντας επαρκές ποσοστό των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου της εν λόγω εταιρείας (μεταξύ άλλων και μέσω μετοχών στον κομιστή). Ποσοστό μετοχών ύψους 10% θεωρείται ότι πληροί το κριτήριο αυτό. το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα τα οποία ασκούν με οποιονδήποτε άλλο τρόπο έλεγχο στη διαχείριση και διοίκηση της εταιρείας. (2) Στην περίπτωση άλλων Νομικών Προσώπων, νομικών οντοτήτων ή άλλων νομικών σχημάτων όπως τα ιδρύματα ή τα εμπιστεύματα (trusts), που διοικούν ή διανέμουν κεφάλαια: Το φυσικό ή τα φυσικά πρόσωπα που δικαιούνται ποσοστό 10% ή περισσότερο των περιουσιακών στοιχείων της νομικής οντότητας ή του νομικού σχήματος, με την προϋπόθεση ότι οι μελλοντικοί δικαιούχοι έχουν ήδη προσδιοριστεί. Η κατηγορία προσώπων προς το συμφέρον της οποίας κυρίως έχει συσταθεί ή λειτουργεί η νομική οντότητα ή το νομικό σχήμα, εφόσον οι δικαιούχοι του νομικού προσώπου ή του νομικού σχήματος δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη. το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν έλεγχο στο 10% ή περισσότερο των περιουσιακών στοιχείων της νομικής οντότητας ή του νομικού σχήματος. Επαγγελματίες Διαμεσολαβητές Εμπίπτουν στην ερμηνεία του τρίτου προσώπου που δίδεται από το νόμο όπως πιο κάτω. Ο Νόμος καθορίζει ως τρίτο πρόσωπο πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοοικονομικό οργανισμό ή ελεγκτές ή ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς ή παρόχους υπηρεσιών εμπιστευμάτων και εταιρικών υπηρεσιών που βρίσκονται στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και οι οποίοι: (i) Υπόκεινται σε υποχρεωτική επαγγελματική εγγραφή βάσει νόμου. (ii) Υπόκεινται σε εποπτεία όσον αφορά τη συμμόρφωση τους με τις απαιτήσεις της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περαιτέρω, ο Νόμος προνοεί όπως τρίτα πρόσωπα δύνανται να είναι και οποιαδήποτε πρόσωπα που διεξάγουν χρηματοοικονομικές δραστηριότητες ή ελεγκτές ή ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί ή πάροχοι υπηρεσιών εμπιστευμάτων και εταιρικών υπηρεσιών που λειτουργούν σε χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου οι οποίες σύμφωνα με απόφαση της Συμβουλευτικής Αρχής Καταπολέμησης Αδικημάτων Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας έχουν καθοριστεί ότι επιβάλλουν διαδικασίες και μέτρα παρεμπόδισης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ισοδύναμα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.2 Συντομογραφίες AML ΔΔ ΔΔ-ΔΕ Δ-ΔΚ ΔΔ-ΚΣ ΔΚΣ Δ-AML&ΠΔ ΕΕ ΕΟΧ FATF FIU ΚΔΕ ΚΕΠΕΥ ΚΤΚ ΚΥΔΣ ΚΥC KYCB ΛΣ ΜΛΤ ΜΟΚΑΣ ΞΧ ΠΕΠ Π-ΤΕΠ T-ΔΣΠ ΥΜ ΕΕΑΥ Anti-Money Laundering Διευθυντής Διεύθυνσης Διευθυντής Διεύθυνσης Διεθνών Επιχειρήσεων Διευθυντής Δικτύου Καταστημάτων Διευθυντής Διεύθυνσης Κανονιστική Συμμόρφωση Διεύθυνση Κανονιστικής Συμμόρφωσης Διευθυντής AML & Προστασίας Δεδομένων Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος Financial Action Task Force Financial Intelligence Unit Κέντρα Διεθνών Επιχειρήσεων Κυπριακή Επιχείρηση Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Κεντρική Υπηρεσία Διεκπεραίωσης Συναλλαγών Know Your Customer Know Your Customer Business Λειτουργός Συμμόρφωσης Μονάδα Λαϊκής Τράπεζας Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης Ξέπλυμα Χρήματος Πολιτικά Εκτεθειμένο Πρόσωπο Προϊστάμενος Τμήματος Εξυπηρέτησης Πελατών Τμήμα Διαχείρισης Σχέσεων Πελατών Υπεύθυνη Μονάδα Εσωτερική Έκθεση Αναφοράς Υποψίας 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ 3.1 Γενικές Αρχές Η πολιτική του Ομίλου είναι να τηρεί ψηλού επιπέδου διαδικασίες και ελέγχους, σε θέματα παρεμπόδισης ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του και εντός των χωρών που διεξάγει εργασίες. Ο Όμιλος οφείλει να συμμορφώνεται με τις συγκεκριμένες διατάξεις όλων των σχετικών και τοπικών νόμων και κανονισμών των Εποπτικών Αρχών, αλλά και με τις διεθνείς συμβάσεις και νομοθετικά πλαίσια. Στις χώρες εκτός ΕΕ, όπου ο Όμιλος διατηρεί παρουσία, επικρατούν οι κανονισμοί και διαδικασίες που ισχύουν στη χώρα όπου εδρεύει η μητρική εταιρεία. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σύγκρουση των νομοθετικών πλαισίων/κανονισμών των δύο χωρών, τότε η εν λόγω εταιρεία θα πρέπει να διαβουλεύεται με τη ΔKΣ για επίλυση της διαφοράς. Οι γενικές αρχές του Ομίλου οι οποίες διασφαλίζουν την εφαρμογή της Πολιτικής του Ομίλου είναι: Διατήρηση των κατάλληλων Εγχειριδίων Διαδικασιών και ελέγχων για την εφαρμογή της Πολιτικής του Ομίλου. Εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών Δέουσας Επιμέλειας: Εξακρίβωση και έλεγχος της ταυτότητας των πελατών βάσει των εγγράφων, πριν την έναρξη της επιχειρηματικής σχέσης ή την πραγματοποίηση μεμονωμένης συναλλαγής ή τη μίσθωση θυρίδων θησαυροφυλακίου. Εξακρίβωση της ταυτότητας των Πραγματικών Δικαιούχων των νομικών προσώπων ή οντοτήτων. Να λαμβάνονται εύλογα μέτρα και πληροφορίες ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου για την κατανόηση της διάρθρωσης της κυριότητας και του ελέγχου νομικών προσώπων με σύνθετη διάρθρωση (όπως καταπιστευμάτων και ιδρυμάτων). Δημιουργία Οικονομικού Προφίλ των πελατών με τη συλλογή των απαιτούμενων πληροφοριών και υποστηρικτικών εγγράφων. Διασφάλιση εφαρμογής της Πολιτικής του Ομίλου GP 12 Αποδοχή Πελατών. Εφαρμογή μέτρων αυξημένης Δέουσας Επιμέλειας για πελάτες και συναλλαγές Υψηλού Κινδύνου. Περιοδική αξιολόγηση όλων των πελατών και κατηγοριοποίησή τους στον ανάλογο βαθμό κινδύνου. Κατάλληλη αξιολόγηση και εκτίμηση των Επαγγελματιών Διαμεσολαβητών. Λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για τη διαρκή παρακολούθηση και εντοπισμό ύποπτων ή ασυνήθιστων συναλλαγών ή δραστηριοτήτων με την εγκατάσταση κατάλληλων πληροφοριακών συστημάτων, όπου είναι δυνατό, και τη θέσπιση κατάλληλων διαδικασιών. Εφαρμογή των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε βάρος προσώπων ή οντοτήτων. Εφαρμογή διαδικασιών εσωτερικής αναφοράς, καθώς και αναφοράς οποιασδήποτε πεποίθησης ή υποψίας σχετικά με συναλλαγές ξεπλύματος παράνομου χρήματος προς τη ΜΟΚΑΣ ή τις αντίστοιχες της ΜΟΚΑΣ Μονάδες Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (FATFή FIU). Συνεργασία με τις εποπτικές αρχές στο σημείο που τέτοια αποκάλυψη δεν λογίζεται ως παραβίαση οποιουδήποτε συμβατικού περιορισμού στην αποκάλυψη πληροφοριών που έχουν οι τράπεζες έναντι των πελατών τους. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τήρηση των κατάλληλων στοιχείων της πραγματικής ταυτότητας των πελατών του και λεπτομέρειες όλων των πράξεων που διεξάγονται, ως αποδεικτικά στοιχεία σε πιθανές έρευνες για ξέπλυμα παράνομου χρήματος. Προσφορά κατάλληλης εκπαίδευσης στο προσωπικό του σε θέματα ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. 3.2 Στόχος Η πολιτική αυτή στοχεύει: Στη διασφάλιση της υπόληψης και του καλού ονόματος του Ομίλου με τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων και διαδικασιών για αποτροπή της χρήσης των υπηρεσιών του, για σκοπούς ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Στην προστασία του Ομίλου και των υπαλλήλων του από αβάσιμους ισχυρισμούς για εμπλοκή τους σε υποθέσεις ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και Στην αποφυγή κυρώσεων σε σχέση με αθέμιτη εμπλοκή του Ομίλου σε θέματα ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. 3.3 Εφαρμογή Η πολιτική του Ομίλου αναφορικά με την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας πρέπει να εφαρμόζεται από όλο το προσωπικό του Ομίλου. Οι διαδικασίες παρεμπόδισης ξεπλύματος παράνομου χρήματος καλύπτουν όλα τα έσοδα που μπορεί να προκύψουν από γενεσιουργά αδικήματα, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 του Περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμο του 2007 (Ν. 188 (Ι) 2007). 3.4 Αποκλίσεις Αποκλίσεις από τις διαδικασίες που αφορούν το ξέπλυμα παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας επιτρέπονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αλλά μόνο με την εκ των προτέρων γραπτή έγκριση του ΛΣ ή του οικείου ΔΔ / Δ-ΔΚ, όπου εφαρμόζεται, με κοινοποίηση στον ΛΣ. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4 ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Με βάση το άρθρο 69(1) του νόμου, όλα τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που διεξάγουν χρηματοοικονομικές δραστηριότητες πρέπει να διορίσουν ΛΣ, ο οποίος θα εξετάζει τις εσωτερικές αναφορές υποψίας και στον οποίο θα δίδεται άμεση και έγκαιρη πρόσβαση σε πληροφορίες, στοιχεία και έγγραφα τα οποία δυνατό να βοηθήσουν στην αξιολόγηση της αναφοράς. Ο ρόλος του ΛΣ καθορίζεται με λεπτομέρεια στη σχετική Οδηγία της ΚΤ, η οποία αναφέρει, ως ελάχιστα, 26 συγκεκριμένα καθήκοντα. Σε πολύ γενικές γραμμές τα καθήκοντα του ΛΣ συμπεριλαμβάνουν τα πιο κάτω: Τη διαμόρφωση και εφαρμογή της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης και της πολιτικής αποδοχής πελατών καθώς και την ευθύνη της ετοιμασίας του εγχειριδίου διαδικασιών και διαχείρισης των κινδύνων σε σχέση με την παρεμπόδιση ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Έχει επίσης την ευθύνη να εξετάζει και να αποφασίζει για αιτήσεις αποδοχής καταθέσεων μετρητών. Την άμεση και έγκαιρη πρόσβαση σε άλλες πληροφορίες, στοιχεία και έγγραφα τα οποία δυνατό να τον βοηθήσουν και τα οποία είναι διαθέσιμα στο πρόσωπο που διεξάγει χρηματοοικονομικές ή άλλες δραστηριότητες.την ευθύνη της εξέτασης των εσωτερικών αναφορών υποψίας και της απόφασης για αναφορά ή μη προς τη ΜΟΚΑΣ. Πρέπει επίσης να βεβαιώνεται ότι τηρούνται στατιστικά στοιχεία για τις αναφορές. Να διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες ή άλλα θέματα που περιλαμβάνονται στην αναφορά θα διαβιβάζονται στη ΜΟΚΑΣ όταν το πρόσωπο το οποίο έχει εξετάσει την αναφορά, διαπιστώνει ή έχει εύλογες υποψίες ότι άλλο πρόσωπο ενέχεται σε αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή ότι η συναλλαγή ενδέχεται να σχετίζεται με τέτοιες δραστηριότητες. Περαιτέρω ο Νόμος αναφέρει ρητά ότι η υποχρέωση αναφοράς στη ΜΟΚΑΣ περιλαμβάνει και απόπειρα διενέργειας τέτοιων ύποπτων συναλλαγών. Την παροχή συμβουλών και καθοδήγησης στους υπαλλήλους μέσα από τη δική του γνώση, εμπειρία και τακτική εκπαίδευση γύρω από το θέμα, την αξιολόγηση των γνώσεων των Υπηρεσιών / Καταστημάτων και υπαλλήλων της Τράπεζας και τη λήψη απόφασης κατά πόσο χρειάζονται περαιτέρω εκπαίδευση ή/και επιμόρφωση. Την ευθύνη της ετοιμασίας της Ετήσιας Έκθεσης προς την Ανώτατη Διεύθυνση, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η αξιολόγηση των κινδύνων που προέρχονται από πελάτες, προϊόντα και υπηρεσίες και τα μέτρα που λαμβάνονται καθώς και η αξιολόγηση της επάρκειας της πολιτικής και των διαδικασιών, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι η Τράπεζα έφαρμόζει μέτρα βάσει υπολογιζόμενου κινδύνου ( risk-based approach ) και έχει κατηγοριοποιήσει τους πελάτες της ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου για σκοπούς ξεπλύματος παράνομου χρήματος, βάσει του οποίου τυγχάνουν και επικαιροποίησης οι πελάτες της Τράπεζας. Την ευθύνη παρακολούθησης της εφαρμογής των απαιτήσεων της Οδηγίας της ΚΤΚ σε σχέση με τις διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας πελατών και μέτρων δέουσας επιμέλειας και τις διαδικασίες τήρησης αρχείου σε χώρες εκτός ΕΕ, όπου η Τράπεζα διατηρεί παρουσία. Εκτός από τον ΛΣ η Τράπεζα, όπου κρίνει αναγκαίο, διορίζει Βοηθούς ΛΣ, όπως για παράδειγμα στα ΚΔΕ, για την καλύτερη και ομαλότερη λειτουργία τόσο της αξιολόγησης των αναφορών υποψίας όσο και της παρακολούθησης των αυτοματοποιημένων συστημάτων (AML) που έχει εγκαταστήσει για σκοπούς ξεπλύματος παράνομου χρήματος. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

10 5. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΠΕΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ 5.1 Γενικές Αρχές Ο νόμος απαιτεί από όλα τα πρόσωπα που διεξάγουν χρηματοοικονομικές και άλλες δραστηριότητες, να εφαρμόζουν και να τηρούν συγκεκριμένη πολιτική και διαδικασίες, που στόχο έχουν την προστασία τόσο των επιχειρήσεών τους όσο και του ευρύτερου χρηματοοικονομικού τομέα από συναλλαγές ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η συλλογή και κατοχή επαρκών πληροφοριών για ένα πελάτη και η χρήση αυτών των πληροφοριών για σκοπούς εξακρίβωσης της ταυτότητάς του, αποτελεί την κύρια βάση όλων των άλλων ακολουθούμενων διαδικασιών που εφαρμόζονται για την παρεμπόδιση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος και είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο προστασίας και αποτροπής της χρήσης των υπηρεσιών που προσφέρουν οι τράπεζες για ξέπλυμα παράνομου χρήματος, περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Πέραν από την ελαχιστοποίηση του κινδύνου της χρήσης των τραπεζικών υπηρεσιών για παράνομες δραστηριότητες, η κατοχή επαρκών πληροφοριών ταυτότητας για τους πελάτες παρέχει τη δυνατότητα αναγνώρισης ύποπτων συναλλαγών / δραστηριοτήτων και προστατεύει τις τράπεζες από τυχόν απάτες, με όλους τους συνεπαγόμενους κινδύνους, διασφαλίζοντας την οικονομική τους ευρωστία και υπόληψη. 5.2 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών - (Γνώριζε τον πελάτη σου Know Your Customer (KYC)) Πριν τη σύναψη οποιασδήποτε επιχειρηματικής σχέσης ή τη διεξαγωγή οποιασδήποτε μεμονωμένης συναλλαγής, απαιτείται όπως εφαρμόζονται οι κατάλληλες διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας πελατών και επίδειξης δέουσας επιμέλειας (βλ. Κεφάλαιο 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών και Κεφ. 102 Κεντρικό Αρχείο Πελατών Ομίλου (ΚΑΠΟ)). Οι Μονάδες οφείλουν να εξακριβώνουν με κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία την ταυτότητα όλων των πελατών τους. Για μη φυσικά πρόσωπα / πελάτες, π.χ. ιδιωτικές εταιρείες, εμπιστεύματα, συνεταιρισμούς, κλπ. πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα και απαραίτητα μέτρα και στοιχεία ούτως ώστε να γίνεται κατανοητή η ιδιοκτησιακή δομή και ο έλεγχος της επιχείρησης (συμπεριλαμβανομένου και του ατόμου που ασκεί τον πραγματικό έλεγχο των κεφαλαίων), καθώς και ο απαραίτητος προσδιορισμός και η επαλήθευση της ταυτότητας των πραγματικών δικαιούχων. Ως γενικός κανόνας, οι Μονάδες οφείλουν να ζητούν και να παίρνουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία της ταυτότητας των πελατών τους κατά τον χρόνο ανοίγματος ενός λογαριασμού και πριν την εκτέλεση οποιωνδήποτε τραπεζικών συναλλαγών από τον πελάτη ή την προσφορά οποιωνδήποτε άλλων τραπεζικών υπηρεσιών. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

11 5.3 Δημιουργία Οικονομικού Προφίλ του πελάτη - (Γνώριζε τον πελάτη σου και τις εργασίες του Know Your Customer Business (KYCB)) Η δημιουργία του Οικονομικού Προφίλ του πελάτη έχει σκοπό τη συλλογή: Πληροφοριών σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του, έτσι ώστε να δικαιολογείται τόσο η αναμενόμενη, όσο και η πραγματική κίνηση των λογαριασμών του και Επιπρόσθετων πληροφοριών όπως για παράδειγμα για φυσικά πρόσωπα, τις πηγές των εισοδημάτων τους, την αναμενόμενη πιστωτική κίνηση των λογαριασμών τους κλπ. Για νομικά πρόσωπα, οι επιπρόσθετες πληροφορίες περιλαμβάνουν τα οικονομικά στοιχεία, τη δομή ιδιοκτησίας, τις κύριες δραστηριότητες που πρέπει να δικαιολογούν τις πηγές εισοδημάτων τους, την αναμενόμενη πιστωτική κίνηση και πληροφορίες για τον όμιλο στον οποίον ανήκουν (στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να υπάρχει στον φάκελο του πελάτη σχεδιάγραμμα της δομής του Ομίλου). Στην περίπτωση που οι εταιρείες ανήκουν ή είναι συνδεδεμένες με εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων, θα πρέπει να λαμβάνονται και πληροφορίες της κύριας εταιρείας του Ομίλου, όπως επίσης και της διεύθυνσης όπου δραστηριοποιείται. Το Οικονομικό Προφίλ, πρέπει να συμπληρώνεται για όλους τους πελάτες μέσω του συστήματος Τ24, σε συνέχεια της καταχώρησης των στοιχείων του κάθε νέου πελάτη ή κατά την επικαιροποίηση των στοιχείων του. Συγκεκριμένα, ως ελάχιστη πληροφόρηση στο Οικονομικό Προφίλ του πελάτη θα πρέπει να συμπληρώνονται τα πιο κάτω πεδία: Business Activities: Στο πεδίο αυτό πρέπει να αναγράφονται αναλυτικά όλες οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του πελάτη και οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες οι οποίες δικαιολογούν τα εισοδήματά του. Στην περίπτωση που υπάρχουν για τον πελάτη και άλλες πηγές εσόδων (π.χ. ενοίκια από ακίνητα, μερίσματα από επενδύσεις κλπ), αυτές πρέπει να καταγράφονται σε αυτό το πεδίο ως Άλλες Πηγές Προέλευσης εσόδων ή κεφαλαίων ( Source of funds ). Expected Annual CR Turnover: Στο πεδίο αυτό πρέπει να συμπληρώνεται η αναμενόμενη ετήσια πιστωτική κίνηση του λογαριασμού σε Ευρώ. Στο Οικονομικό Προφίλ του πελάτη στο σύστημα Τ24, έχουν δημιουργηθεί τα πιο κάτω πεδία τα οποία πρέπει να συμπληρώνονται ανάλογα, στην περίπτωση που ο πελάτης είναι ψηλού κινδύνου: Egambling Gaming Adults Entertainment Act Negative Media Information Distance Customer Στην περίπτωση που ένας πελάτης εμπίπτει σε μια από τις πιο πάνω κατηγορίες πελατών ψηλού κινδύνου τότε στο πεδίο αυτό πρέπει να επιλέγεται η ένδειξη Yes. Στην περίπτωση που ο πελάτης εμπίπτει σε κατηγορία πελατών ψηλού κινδύνου η οποία δεν περιλαμβάνεται πιο πάνω, τότε στο πεδίο Other High Risk Activities πρέπει να επιλέγεται η ένδειξη Yes. Σημειώνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα εκτύπωσης των πληροφοριών που έχουν καταχωρηθεί στο Οικονομικό Προφίλ του πελάτη μέσω του συστήματος Τ24. Η εκτύπωση αυτή είναι για αποκλειστική εσωτερική χρήση της Τράπεζας και δεν πρέπει να δίδεται στον πελάτη ή σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

12 5.4 Αποδοχή στοιχείων ταυτότητας πελατών που έχουν εξακριβωθεί από τρίτο πρόσωπο Εποπτικές αρχές, όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο Έφορος Ασφαλιστικών Εταιρειών, ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, έχουν εκδώσει τις δικές τους οδηγίες με βάση τον νόμο περί Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες του Δεκεμβρίου του Σύμφωνα με την Οδηγία της ΚΤΚ, οι Μονάδες μπορούν να βασίζονται σε: Πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοοικονομικό οργανισμό ή Ελεγκτές ή ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς ή παρόχους υπηρεσιών εμπιστευμάτων και εταιρικών υπηρεσιών που βρίσκονται στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Επαγγελματίες Διαμεσολαβητές), για την εκτέλεση των διαδικασιών προσδιορισμού ταυτότητας και μέτρων δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, χωρίς ωστόσο αυτό να απαλλάσσει την τράπεζα από την τελική ευθύνη για τα πιο πάνω. Γι αυτό οι Μονάδες οφείλουν να ελέγχουν κατά πόσο οι επαγγελματίες διαμεσολαβητές, είναι εγγεγραμμένοι και εποπτεύονται από την αρμόδια εποπτική τους αρχή στον Eυρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) ή από άλλη χώρα που εφαρμόζει ισοδύναμα μέτρα (eportal -> Knowledge Center->Reference Guides->Money Laundering->Countries of the European Economic Area and Third Countries). Επίσης, πρέπει να ελέγχονται κατά πόσον εφαρμόζουν και ακολουθούν εφάμιλλες με την Τράπεζα διαδικασίες (π.χ. Γνώριζε τον πελάτη σου, τήρηση αρχείου κλπ). Ως εκ τούτου, οι Μονάδες μπορούν να βασίζονται σε συστάσεις μόνο αν οι επαγγελματίες διαμεσολαβητές έχουν τύχει της σχετικής έγκρισης του ΛΣ. Για τον σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί και δημοσιευθεί στα eforms το δίγλωσσο έντυπο Assessment Form for Professional Intermediaries/Δελτίο Αξιολόγησης Επαγγελματία Διαμεσολαβητή, το οποίο οι Μονάδες πρέπει να συμπληρώνουν και να αποστέλλουν ηλεκτρονικά στον ΛΣ, για αξιολόγηση και λήψη απόφασης. Το έντυπο αυτό πρέπει να συνοδεύεται είτε από το αγγλικό έντυπο Ε Professional Intermediary Questionnaire on Anti Money-Laundering and Counteracting Terrorist Financing Procedures, είτε από το ελληνικό έντυπο G Ερωτηματολόγιο προς τους Επαγγελματίες Διαμεσολαβητές για τις διαδικασίες σε σχέση με τη Παρεμπόδιση Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριοτητες, το οποίο πρέπει να συμπληρώνεται και να υπογράφεται από τον επαγγγελματία διαμεσολαβητή. Τονίζεται ότι οι Μονάδες μπορούν να βασίζονται σε επαγγελματίες διαμεσoλαβητές, μόνο κατά τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης για σκοπούς διαπίστωσης και εξακρίβωσης της ταυτότητας των πελατών τους. Ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου, οποιαδήποτε επιπρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες για σκοπούς επικαιροποίησης του οικονομικού προφίλ του πελάτη, κατά τη διάρκεια λειτουργίας του λογαριασμού ή για σκοπούς εξέτασης ασυνήθιστων συναλλαγών που εκτελούνται μέσω του λογαριασμού, πρέπει να λαμβάνονται από τα φυσικά πρόσωπα (διευθυντές, πραγματικούς δικαιούχους) που ελέγχουν και διευθύνουν τις εργασίες του πελάτη και έχουν την ευθύνη της λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση των χρημάτων και των περιουσιακών στοιχείων. Στις περιπτώσεις όπου οι επαγγελματίες διαμεσoλαβητές είναι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί που εποπτεύονται, π.χ. ΚΕΠΕΥ, Ασφαλιστικές Εταιρείες ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλες χώρες που εφαρμόζουν ισοδύναμα μέτρα (βλέπε Πίνακα Countries of the European Economic Area and Third Countries ο οποίος είναι δημοσιευμένος στο Employee Portal -> 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

13 Knowledge Centre -> Reference Guides -> Money Laundering), τότε δεν χρειάζεται οποιαδήποτε αξιολόγηση / έγκριση από τον ΛΣ και μπορούν, κατά τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης μεταξύ Τράπεζας και πελάτη, να αποστέλλουν τα σχετικά έγγραφα διαπίστωσης και εξακρίβωσης της ταυτότητας των πελατών τους, συνοδευόμενα με μία απλή συστατική επιστολή, όπου να βεβαιώνεται ότι τα έγγραφα είναι πλήρως πιστοποιημένα. 5.5 Παράλειψη ή άρνηση προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων ταυτότητας Παράλειψη ή άρνηση από πελάτη, που αιτείται το άνοιγμα λογαριασμού ή τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης, να προσκομίσει ικανοποιητικά και κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία ταυτότητας μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και χωρίς επαρκή δικαιολογία, αποτελούν στοιχεία τα οποία δύνανται να οδηγήσουν στη δημιουργία υποψίας ότι ο πελάτης εμπλέκεται σε δραστηριότητες ξεπλύματος παράνομου χρήματος. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι Μονάδες δεν πρέπει να προχωρούν στο άνοιγμα του λογαριασμού, τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης ή την εκτέλεση μεμονωμένης συναλλαγής, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να εξετάζουν κατά πόσο επιβάλλεται, υπό τις περιστάσεις, η υποβολή έκθεσης αναφοράς υποψίας στον ΛΣ στη βάση των πληροφοριών που έχουν στην κατοχή τους. 5.6 Κατηγορίες πελατών για τις οποίες δεν πρέπει να ανοίγεται λογαριασμός βάσει της Πολιτικής Μη Αποδοχής Πελατών Πιο κάτω παρατίθεται κατάλογος κατηγοριών πελατών για τους οποίους δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή αίτηση για άνοιγμα λογαριασμού: 1. Έμποροι και κατασκευαστές όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού. 2. Εταιρείες ή Νομικές Οντότητες που προσφέρουν Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες και δεν εποπτεύονται από οποιαδήποτε Αρχή (π.χ. FX Trading Companies, Hedge Funds, Ανταλλακτήρια, Επενδυτικές Εταιρείες, κλπ). 3. Πελάτες με ανώνυμους ή μυστικούς λογαριασμούς. 4. Μυστικοί, ανώνυμοι ή μόνον αριθμημένοι λογαριασμοί ή λογαριασμοί με εικονικά ονόματα ή λογαριασμοί που δεν εμφανίζονται με το πλήρες όνομα του δικαιούχου του λογαριασμού σύμφωνα με τα έγγραφα πιστοποίησης της ταυτότητας. 5. Εικονικές τράπεζες (shell banks). 6. Εικοινικές εταιρείες (shell companies). 7. Φυσικά ή Νομικά πρόσωπα σε βάρος των οποίων υφίστανται περιοριστικά μέτρα με βάση κανονισμούς της Ε.Ε. κα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των εγχώριων αρχών. 8. Νομικά ή Φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται ή συνδέονται με την τρομοκρατία ή τρομοκρατικές οργανώσεις. 9. Νομικά ή Φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες (π.χ. εμπορία ναρκωτικών, ξέπλυμα χρήματος και έγκλημα κλπ). 10. Καταπιστεύματα (trusts) τα οποία έχουν ιδρυθεί σε χώρες σε βάρος των οποίων υφίστανται κυρώσεις με βάση κανονισμούς της Ε.Ε. και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. 11. Άτομα τα οποία θεωρούνται Specially Designated Persons και αναφέρονται στη λίστα του OFAC (Office of Foreign Assets Control). 12. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ηλεκτρονικό τζόγο (internet gaming) που δεν εποπτεύονται από αναγνωρισμένη εποπτική αρχή. 13. Νομικά ή Φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται με επενδυτικά σχέδια τύπου πυραμίδας (Pyramid Investment Schemes). 14. Νομικά ή Φυσικά πρόσωπα που εμπλέκονται σε υποθέσεις παιδοφυλίας. 15. Αντιδημοκρατικά και μη επισήμως αναγνωρισμένα πολιτικά καθεστώτα ( political regimes ). 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

14 Ως γενική αρχή δεν πρέπει να έχουμε πελάτες των οποίων δεν μπορούμε να εξακριβώσουμε ή να κατανοήσουμε τις εργασίες / δραστηριότητες τους. Στην περίπτωση που μια Μονάδα δεν αποδέχεται ή απορρίπτει κάποιον πελάτη ή προχωρεί στο κλείσιμο των λογαριασμών του λόγω του ότι εμπίπτει σε μια από τις πιο πάνω κατηγορίες πελατών, οποιαδήποτε έγγραφα των πελατών αυτών, πρέπει να αρχειοθετούνται σε σκληρό φάκελο κατά αλφαβητική σειρά, ο οποίος θα είναι υπό την ευθύνη του Διευθυντή της Μονάδας. Για την κάθε υπόθεση, θα πρέπει να καταγράφονται από τον Διευθυντή της Μονάδας, οι λόγοι απόρριψης του πελάτη, ή οι λόγοι κλεισίματος των λογαριασμών του, όπως επίσης η αιτιολογημένη απόφαση κατά πόσο θα πρέπει να υποβληθεί Έκθεση Αναφοράς Υποψίας στη ΜΟΚΑΣ. 5.7 Εσωτερικές παραπομπές / συστάσεις για το άνοιγμα λογαριασμών πελατών μέσω θυγατρικών Τραπεζών / γραφείων αντιπροσωπείας του εξωτερικού Στις περιπτώσεις παραπομπών / συστάσεων για άνοιγμα λογαριασμού μέσω θυγατρικών τραπεζών ή γραφείων αντιπροσωπείας, πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στην αξιολόγηση των στοιχείων και δεδομένων των πελατών σε ό,τι αφορά το «Γνώριζε τον πελάτη σου» (KYC), «Γνώριζε τις εργασίες του πελάτη σου» (KYCB), τη συμπλήρωση του «Οικονομικού Προφίλ του πελάτη» και τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων στοιχείων, ώστε να γίνει, πλήρως κατανοητή η επιχειρηματική δραστηριότητα του πελάτη και η δομή της επιχείρησής του, η πηγή προέλευσης των κεφαλαίων του, η οικoνομική επιφάνεια του πελάτη, καθώς και περαιτέρω στοιχεία των συνεργατών του. Η διαδικασία εσωτερικών παραπομπών / συστάσεων από θυγατρικές Τράπεζες / γραφεία Αντιπροσωπείας, περιγράφεται στο Κεφάλαιο Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

15 6 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΚΤΚ, οι πελάτες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες κινδύνου, ανάλογα με τον καθ υπολογισμό κίνδυνο ξεπλύματος παράνομου χρήματος ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας: Ψηλού, Κανονικού και Χαμηλού. Κατά την προσέλευση υποψήφιου πελάτη στην Τράπεζα, φυσικού ή νομικού προσώπου, πρέπει πρώτα να διαπιστώνεται αν αυτός μπορεί να γίνει αποδεκτός και έπειτα σε ποια κατηγορία κινδύνου ανήκει προκειμένου να εφαρμοστούν τα ανάλογα μέτρα δέουσας επιμέλειας. Οι Μονάδες πρέπει να καταχωρούν μέσω του συστήματος Τ24 (μέσω flags) τους πελάτες οι οποίοι κατατάσσονται στην κατηγορία ψηλού κινδύνου (βλέπε ενότητα 5.3). Τα μέτρα δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζονται διαβαθμίζονται σε δύο επίπεδα ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου του πελάτη ως ακολούθως: Ψηλός Κατηγορία κινδύνου πελάτη Κανονικός ή Χαμηλός Αυξημένα Κανονικά Μέτρα δέουσας επιμέλειας Πιο κάτω περιγράφονται οι κατηγορίες πελατών. Η κάθε κατηγορία πελατών συνοδεύεται με τις αντίστοιχες διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας και μέτρων δέουσας επιμέλειας. 6.1 Πελάτες Ψηλού Κινδύνου Κριτήρια Σύμφωνα με την Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας και την πολιτική της Τράπεζάς μας, ως πελάτες «Ψηλού Κινδύνου» χαρακτηρίζονται οι εξής κατηγορίες πελατών/λογαριασμών: Πελάτες εξ αποστάσεως. (Distance Customers) Λογαριασμοί εταιρειών με μετοχές στον κομιστή (Bearer Share και Bearer Share Provision). Λογαριασμοί εμπιστευμάτων ( trusts ). Λογαριασμοί πελατών στο όνομα τρίτου προσώπου ( client accounts ). Λογαριασμοί Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων. Λογαριασμοί ανταποκριτή για τράπεζες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λογαριασμοί πελατών εκτός Ε.Ο.Χ. που παρέχουν Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες και δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των τραπεζών ή ΚΕΠΕΥ. Λογαριασμοί πελατών ιδιωτικής τραπεζικής (Wealth Management Customers) και πλούσιων ή γενικότερα ατόμων με επιρροή (Wealthy or powerful Individuals). Πελάτες που ασχολούνται με ηλεκτρονική κυβεία / τυχερά παιχνίδια μέσω διαδικτύου. Πελάτες που ασχολούνται με τυχερά παιχνίδια / στοιχήματα εκτός του διαδικτύου. Πελάτες από χώρες που εφαρμόζουν ανεπαρκώς τις συστάσεις του FATF, συμπεριλαμβανομένων και πελατών από χώρες όπου υπάρχουν γενικής φύσεως κυρώσεις. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

16 Πελάτες που προσφέρουν πρϊόντα ή/και υπηρεσίες αποκλειστικά μέσω διαδικτύου (π.χ. online pharmacies & adult entertainment). Νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες πελάτες των οποίων οι επιχειρηματικές δραστηριότητες σχετίζονται με investment schemes και hedge funds. Νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες πελάτες που ασχολούνται με εμπορία πολίτιμων μετάλλων και ράβδων χρυσού. Πελάτες με αρνητικά δημοσιεύματα ή πληροφορίες (Negative Media Information). Επιπρόσθετα, ως πελάτες «Ψηλού Κινδύνου» μπορούν να κατηγοριοποιηθούν και τυχόν άλλοι πελάτες που, λόγω της φύσης τους και/ή των συναλλαγών τους, πρέπει, κατά την κρίση της Μονάδας και / ή της ΔΚΣ, να καταταχθούν στην κατηγορία πελατών ψηλού κινδύνου για σκοπούς αυξημένης παρακολούθησης. Παραδείγματα τέτοιων πελατών μπορεί να είναι μη κερδοσκοπικοί λογαριασμοί που η δομή και οι δραστηριότητές τους δεν είναι ξεκάθαρες ή πελάτες με πολύπλοκη δομή ( complex structure ). Οι πελάτες αυτοί καταχωρούνται στο σύστημα Τ24 και σε ξεχωριστό ηλεκτρονικό αρχείο, όπου υπάρχει (ΚΔΕ) Προσδιορισμός ταυτότητας και μέτρα δέουσας επιμέλειας για πελάτες Ψηλού Κινδύνου Για τις πιο πάνω κατηγορίες πελατών ψηλού κινδύνου οι Μονάδες υποχρεούνται να λαμβάνουν, επιπρόσθετα από τις διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας πελατών και τα μέτρα δέουσας επιμέλειας που καταγράφονται στο Κεφάλαιο 105, τα ακόλουθα αυξημένα μέτρα επιμέλειας, ανά κατηγορία: Πελάτες εξ αποστάσεως Στις περιπτώσεις που οι πελάτες δεν είναι παρόντες για να εξακριβωθεί η ταυτότητά τους «πελάτες εξ αποστάσεως» (π.χ. αίτηση μέσω του ταχυδρομείου, τηλεφώνου, διαδικτύου), οι ΜΛΤ πρέπει να ακολουθούν και να εφαρμόζουν τις καθορισμένες διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας πελατών και επιμέλειας, όπως αυτές εφαρμόζονται για πελάτες με τους οποίους έρχονται σε άμεση και προσωπική επαφή και να παίρνουν ακριβώς τα ίδια στοιχεία. Ωστόσο, λόγω της εκ των πραγμάτων δυσκολίας ταύτησης του πελάτη με τα υποβληθέντα στοιχεία ταυτότητας, οι ΜΛΤ πρέπει να εφαρμόζουν επιπρόσθετα μέτρα προσδιορισμού ταυτότητας για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η δημιουργία μιας τέτοιας επιχειρηματικής σχέσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να συμπληρώνεται με την ένδειξη Yes το πεδίο Distance Customers, στο Οικονομικό Προφίλ (Economic Profile) του πελάτη, στο σύστημα Τ24. Το Κεφάλαιο 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών καθορίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται σε αυτές τις περιπτώσεις. Διευκρινίζεται ότι, πελάτες που συστήνονται από Επαγγελματίες Διαμεσολαβητές και για τους οποίους ακολουθείται η ειδική διαδικασία προσδιορισμού ταυτότητας που περιγράφεται στη παράγραφο 5.4 πιο πάνω, δεν θεωρούνται πελάτες εξ αποστάσεως. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

17 Λογαριασμοί εταιρειών με μετοχές στον κομιστή (bearer shares) Οι Μονάδες μπορούν να ανοίγουν λογαριασμούς σε εταιρείες των οποίων οι μετοχές ή αυτές των ιθυνουσών / μητρικών εταιρειών τους (όπου υφίστανται τέτοιες ιθύνουσες / μητρικές εταιρείες) είναι εκδομένες στον κομιστή (bearer shares), νοουμένου ότι ακολουθούνται οι διαδικασίες ανοίγματος του λογαριασμού όπως περιγράφονται στο Κεφάλαιο 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών. Στις περιπτώσεις αυτές: Ο λογαριασμός πρέπει να τυγχάνει στενής παρακολούθησης κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του. Η Μονάδα πρέπει, σε τακτά χρονικά διαστήματα (τουλάχιστον κάθε χρόνο), να προβαίνει στην ανασκόπηση των συναλλαγών και της συνολικής κίνησης του λογαριασμού σε σχέση με την αναμενόμενη και να κρατούνται σχετικές σημειώσεις στον φάκελο του πελάτη. Σημαντικές αποκλίσεις πρέπει να διερευνώνται και τα πορίσματα να καταχωρούνται στον σχετικό φάκελο του πελάτη. Αν ο λογαριασμός έχει ανοιχθεί κατόπιν σύστασης Επαγγελματία Διαμεσολαβητή (δικηγόρου, λογιστή κλπ), τότε τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, ο δικηγόρος ή λογιστής πρέπει να παρέχει προς την Μονάδα γραπτή βεβαίωση ότι η κεφαλαιουχική βάση της ίδιας της εταιρείας ή της ιθύνουσας/μητρικής της, ανάλογα με την περίπτωση, δεν έχει αλλοιωθεί με την έκδοση νέων μετοχών στον κομιστή ή την ακύρωση υφιστάμενων μετοχών στον κομιστή. Αν ο λογαριασμός έχει ανοιχθεί απευθείας από την εταιρεία, χωρίς οποιαδήποτε σύσταση από Επαγγελματία Διαμεσολαβητή, τότε η βεβαίωση αυτή, πρέπει να δίνεται από τους διευθυντές της εταιρείας. Όταν υπάρξει αλλαγή στους πραγματικούς ιδιοκτήτες/μετόχους, τότε η Μονάδα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον ενδείκνυται η συνέχιση της λειτουργίας του λογαριασμού. Στο Οικονομικο Προφίλ του πελάτη, πρέπει να γίνονται οι ανάλογες καταχωρήσεις μέσω του συστήματος Τ24 στα δύο πιο κάτω πεδία: o Bearer Shares (Επιλογή Yes ). o Bearer Shares Provision - Στην περίπτωση που το καταστατικό της εταιρείας επιτρέπει την έκδοση Bearer Shares, τότε στο πεδίο αυτό πρέπει να επιλέγεται η ένδειξη Yes. Τα έντυπα που χρησιμοποιούνται για το άνοιγμα τέτοιων λογαριασμών περιγράφονται αναλυτικά στο Κεφ. 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών Λογαριασμοί εμπιστευμάτων Οι Μονάδες πρέπει πάντοτε να διαπιστώνουν την ταυτότητα των εμπιστευματοδόχων ή πληρεξούσιων προσώπων που ενεργούν εκ μέρους του εμπιστεύματος ή τρίτων ατόμων, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διαδικασίες προσδιορισμού της ταυτότητας φυσικών ή νομικών προσώπων, αναλόγως της περίπτωσης. Περαιτέρω, πρέπει να επιβεβαιώνουν ότι τέτοια πρόσωπα είναι κατάλληλα εξουσιοδοτημένα για τον σκοπό αυτό. Πέραν των πιο πάνω, οι Μονάδες πρέπει να λαμβάνουν όλα τα ενδεδειγμένα, υπό τις περιστάσεις, μέτρα με στόχο να διαπιστώνουν: τη νομική υπόσταση του εμπιστεύματος, το όνομα και την ημερομηνία σύστασης, την εξακρίβωση της ταυτότητας των εμπιστευματοπαρόχων (The Settlor of the Trust), των εμπιστευματοδόχων (The Trustee) και των διασφαλιστών (The Protector) εάν ισχύει. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

18 την ταυτότητα των πραγματικών δικαιούχων του εμπιστεύματος φυσικών προσώπων, οι οποίοι κατέχουν ή δικαιούνται το 10% ή περισσότερο, των περιουσιακών στοιχείων της νομικής διευθέτησης ή της νομικής οντότητας. τη φύση, τον σκοπό σύστασης και τις δραστηριοτήτες του εμπιστεύματος, καθώς και την πηγή και προέλευση των χρημάτων, ζητώντας προσκόμιση για σκοπούς ελέγχου των σχετικών αποσπασμάτων από τη συμφωνία του εμπιστεύματος και παίρνοντας άλλες συναφείς πληροφορίες από τους εμπιστευματοδόχους. Όλα τα σχετικά στοιχεία και πληροφορίες πρέπει να καταγράφονται και να τηρούνται στον φάκελο του πελάτη Λογαριασμοί πελατών στο όνομα τρίτου προσώπου ( client accounts ) Μέσα στα πλαίσια της άσκησης των συνήθων επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων, δικηγόροι, λογιστές και άλλοι επαγγελματίες, ενεργώντας ως μεσάζοντες, κρατούν χρήματα εκ μέρους πελατών τους σε ειδικούς λογαριασμούς πελατών ( client accounts ) που ανοίγουν με τις Τράπεζες. Οι εν λόγω τραπεζικοί λογαριασμοί μπορεί να είναι «γενικοί λογαριασμοί» (general or pooled accounts), στους οποίους πιστώνονται χρήματα πολλών πελατών ή μπορεί να ανοιχθούν «ειδικοί λογαριασμοί» για να πιστώνονται χρήματα που ανήκουν σε συγκεκριμένο πελάτη ( specific client accounts ). Τέτοιοι λογαριασμοί μπορούν να ανοίγονται νοουμένου ότι ο. Επαγγελματίας Διαμεσολαβητής (δικηγόρος, λογιστής κλπ) ικανοποιεί τα κριτήρια που έχει θέσει ο ΛΣ και έχει εγκριθεί από αυτόν, και, ως εκ τούτου, η Τράπεζα μπορεί να βασιστεί στις διαδικασίες προσδιορισμού ταυτότητας και επιμέλειας που εφαρμόζει ο Επαγγελματίας Διαμεσολαβητής Για το λόγο αυτό, οι Υπεύθυνες Μονάδες πρέπει να ζητούν και να λαμβάνουν γραπτή βεβαίωση από τον ΛΣ ότι ο Επαγγελματίας Διαμεσολαβητής συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των Επαγγελματιών Διαμεσολαβητών που έχουν εγκριθεί. Η βεβαίωση αυτή φυλάγεται στον φάκελο του πελάτη ή όπου δεν υπάρχει ξεχωριστός φάκελος, μαζί με το έγγραφο ανοίγματος του λογαριασμού. Λεπτομέρειες για τον χειρισμό των πελατών αυτών και τη διαδικασία ανοίγματος των λογαριασμών μπορείτε να βρείτε στο Κεφ. 105 Προσδιορισμός Ταυτότητας Πελατών και Άνοιγμα, Μεταφορά και Κλείσιμο Λογαριασμών. Σημειώνεται ότι από την πιο πάνω διαδικασία εξαιρούνται οι λογαριασμοί πελατών (client accounts) που είναι στο όνομα χρηματοοικονομικών οργανισμών οι οποίοι εποπτεύονται, π.χ. ΚΕΠΕΥ, Ασφαλιστικές εταιρείες ή άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που προέρχονται από χώρες της ΕΕ ή άλλες χώρες που εφαρμόζουν ισοδύναμα μέτρα Λογαριασμοί «Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων» (ΠΕΠ) Η σύναψη επιχειρηματικής σχέσης με άτομα που κατέχουν ή κατείχαν σημαντικές δημόσιες θέσεις σε μια ξένη χώρα και με φυσικά πρόσωπα που συνδέονται ή σχετίζονται με αυτά, είναι δυνατόν να εκθέσουν την Τράπεζα σε αυξημένους κινδύνους, ειδικά όταν είτε ο υποψήφιος πελάτης που ζητά το άνοιγμα λογαριασμού είναι «Πολιτικά Εκτεθειμένο Πρόσωπο», είτε είναι άμεσα στενός συγγενής του ΠΕΠ ή στενός συνεργάτης του, και ιδιαίτερα αν προέρχεται από χώρα η οποία είναι ευρέως γνωστή ότι αντιμετωπίζει προβλήματα διαφθοράς στη δημόσια ζωή και οικονομικής αποσταθεροποίησης και της οποίας οι νόμοι και κανονισμοί κατά του ξεπλύματος παράνομου χρήματος δεν συνάδουν με τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

19 Για την αξιολόγηση των χωρών αυτών χρήσιμη πληροφορία θεωρείται ο δείκτης διαφθοράς ο οποίος περιγράφεται στον κατάλογο χωρών ευάλωτων σε διαφθορά, ο οποίος είναι δημοσιευμένος στο Employee Portal -> Knowledge Centre -> Reference Guides -> Money Laundering. Για σκοπούς της παρούσας Οδηγίας, οι φράσεις «Πολιτικά Εκτεθειμένο Πρόσωπο», «Άμεσοι στενοί συγγενείς» και «Στενός συνεργάτης», ορίζονται ως ακολούθως: «Πολιτικά Εκτεθειμένο Πρόσωπο» είναι άτομο το οποίο κατέχει ή κατείχε σημαντική δημόσια θέση σε μια ξένη χώρα. Περιλαμβάνονται ανώτερα στελέχη (εκλεγμένα ή μη εκλεγμένα) στο εκτελεστικό, νομοθετικό, στρατιωτικό ή δικαστικό σώμα μιας χώρας, μέλη ελεκτικών σωμάτων και διοικητικών συμβουλίων Κεντρικών Τραπεζών, πρεσβευτές, οι ακόλουθοι και οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ενόπλων δυνάμεων και μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων κρατικών επιχειρήσεων. Επίσης, περιλαμβάνει οποιαδήποτε νομική οντότητα, συνεταιρισμό ή εμπίστευμα το οποίο έχει συσταθεί από ή προς όφελος ενός πολιτικού προσώπου. «Άμεσοι στενοί συγγενείς» περιλαμβάνει τους γονείς, τον/τη σύζυγο, κάθε σύντροφο που θεωρείται από την εθνική νομοθεσία ως ισοδύναμος/η με τον/την σύζυγο, τα παιδιά και τους/τις συζύγους ή συντρόφους τους. «Στενός συνεργάτης» θεωρείται οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο το οποίο είναι γνωστό ότι είναι από κοινού πραγματικός δικαιούχος νομικής οντότητας και νομικών μηχανισμών με πρόσωπο αναφερόμενο στην παράγραφο «Πολιτικά Εκτεθειμένο Πρόσωπο» πιο πάνω, ή είναι γνωστό ότι συνδέεται με το πρόσωπο αυτό με οποιαδήποτε άλλη στενή επιχειρηματική σχέση. Επίσης «Στενός Συνεργάτης» θεωρείται οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που είναι ο μοναδικός πραγματικός δικαιούχος νομικής οντότητας (εταιρείας) και νομικών μηχανισμών (εμπίστευμα) οι οποίοι συστάθηκαν προ όφελος de facto του προσώπου που αναφέρεται στην παράγραφο των ΠΕΠ. Στις περιπτώσεις, ανοίγματος λογαριασμών σε πελάτες που προέρχονται από ξένες χώρες, πέραν από τη διαπίστωση της ταυτότητας των φυσικών προσώπων (κατόχων λογαριασμών και πραγματικών ιδιοκτητών), πρέπει να γίνεται και έλεγχος κατά πόσο εμπίπτουν στην κατηγορία των ΠΕΠ. Ο έλεγχος διενεργείται αυτόματα μέσω του συστήματος AML της ΔΚΣ την επομένη μέρα του ανοίγματος ή αλλαγής των στοιχείων του πελάτη, εκτός από τους πελάτες των ΚΔΕ για τους οποίους ο έλεγχος διενεργείται πριν το άνοιγμα του λογαριασμού τους. Σε περίπτωση που ο πελάτης περιλαμβάνεται στην κατηγορία των ΠΕΠ, ενημερώνεται η εμπλεκόμενη Μονάδα για να απευθυνθεί στον οικείο ΔΔ / Δ-ΔΚ για λήψη έγκρισης για καταχώρηση του πελάτη ως ΠΕΠ, στο σύστημα (έντυπο ). Η έγκριση ισχύει για ένα χρόνο και στη συνέχεια πρέπει να ανανεώνεται χρησιμοποιώντας το έντυπο Αντίγραφο της έγκρισης διαβιβάζεται στον Λειτουργό Συμμόρφωσης για ενημέρωση. Σε περίπτωση που δεν εγκριθεί το αίτημα, η Μονάδα παγοποιεί τους λογαριασμούς του πελάτη και απευθύνεται στη ΔΚΣ για οδηγίες. Αν πρόκειται για τρομοκράτη η ΔΚΣ ενημερώνει το εμπλεκόμενο Κατάστημα για τις περαιτέρω ενέργειες (π.χ. παγοποίηση λογαριασμών κτλ). Σε περίπτωση που ο υποψήφιος πελάτης κριθεί ύποπτος πριν την καταχώρηση του στο σύστημα, ο Διευθυντής του Καταστήματος ή ο εξουσιοδοτημένος από αυτόν Λειτουργός οφείλει να κάνει άμεσα έλεγχο / έρευνα μέσω της Ιστοσελίδας ή μέσω της ιστοσελίδας Οι οδηγίες χρήσης του συστήματος World-Check Database βρίσκονται στο Employee Portal -> Knowledge Center -> Reference Guides -> Money Laundering. Τονίζεται ότι, σε περίπτωση που ο πελάτης πρόκειται να διενεργήσει συναλλαγή την ίδια ή την επόμενη μέρα του ανοίγματος του λογαριασμού, τότε θα πρέπει να διενεργηθεί η έρευνα άμεσα. 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα

20 Οι Μονάδες πρέπει να υιοθετούν συγκεκριμένα μέτρα δέουσας επιμέλειας όταν ανοίγουν λογαριασμό ή διατηρούν επαγγελματική σχέση με ΠΕΠ. Πιο κάτω περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία που ακολουθείται: Α/Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΙΟΣ Λήψη επαρκών αποδεικτικών στοιχείων για διαπίστωση της ταυτότητας του πελάτη, του οικονομικού του προφίλ και για αξιολόγηση της επαγγελματικής υπόληψης και ακεραιότητάς του (π.χ. συστατικές επιστολές από τρίτα πρόσωπα). Έλεγχος των στοιχείων του πελάτη, όπου κρίνεται αναγκαίο, μέσω της Ιστοσελίδας ή μέσω της ιστοσελίδας Στην περίπτωση που ο υποψήφιος πελάτης ή μέλος του στενού του οικογενειακού κύκλου ή συνεργάτης του είναι ΠΕΠ, υποβολή αιτήματος στον οικείο ΔΔ/Δ-ΔΚ για έγκριση καταχώρησης του πελάτη στην κατηγορία των ΠΕΠ και για το άνοιγμα του λογριασμού, με συμπλήρωση του εντύπου , σάρωση του και αποστολή του μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ). Σημείωση: Η έγκριση ισχύει για ένα χρόνο και στη συνέχεια πρέπει να ανανεώνεται χρησιμοποιώντας το έντυπο , νοουμένου ότι γίνεται και επικαιροποίηση των στοιχείων του πελάτη (επιβεβαίωση διεύθυνσης κλπ). Αντίγραφο της έγκρισης πρέπει να διαβιβάζεται στον Λειτουργό Συμμόρφωσης, για ενημέρωση. 1 Λήψη στοιχείων για άνοιγμα λογαριασμού Εντεταλμένος Λειτουργός MΛΤ / ΚΔΕ Παραλαβή εντύπου και αξιολόγηση αιτήματος για άνοιγμα λογαριασμού σε ΠΕΠ. Έγκριση ή απόρριψη του αιτήματος. Αντίγραφο της έγκρισης διαβιβάζεται στον ΛΣ για ενημέρωση. Αποστολή εντύπου μαζί με την έγκριση / απόρριψη, στην Μονάδα που το έστειλε αρχικά. Σημείωση: Σε περίπτωση που το πρόσωπο ήταν Πολιτικά Εκτεθειμένο αλλά δεν έχει τέτοια θέση σήμερα πρέπει να γίνεται εισήγηση προς τον οικείο ΔΔ/ Δ-ΔΚ για λήψη απόφασης κατά πόσο θα το χειριστούμε ως «ΠΕΠ» ή όχι. 2 Παραλαβή αιτήματος για έγκριση ανοίγματος λογαριασμού ΔΔ/Δ-ΔΚ 3 Άνοιγμα λογαριασμού Άνοιγμα του πελάτη μέσω του συστήματος Τ24 και επιλογή στο πεδίο Politically Exposed στην εφαρμογή του πελάτη Customer, στην οθόνη ECONOMIC PROFILE, της ένδειξης Yes. Άνοιγμα του λογαριασμού. Αρχειοθέτηση της έγκρισης ανοίγματος του λογαριασμού (έντυπο ), μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα ανοίγματος λογαριασμού του πελάτη. Εντεταλμένος Λειτουργός MΛΤ / ΚΔΕ 06/03/ Λαϊκή Τράπεζα