Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Παρατήρηση Διδασκαλίας και Μοντέλο Συγγραφής Εργασίας Παρατήρησης Διδασκαλίας Ρόδος 2018

2 Α. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Α1. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Α2. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Α1. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΞΟΝΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ 1. Προφίλ της τάξης 2. Εποπτικό υλικό 3. Πειράματα 4. Αλληλεπίδραση εκπαιδευτικού-μαθητών 5. Αλληλεπίδραση μαθητών μεταξύ τους 6. Διδακτική οργάνωση του μαθήματος 7. Στάσεις των μαθητών κατά τη διάρκεια του μαθήματος 1. Προφίλ της τάξης Αριθμός μαθητών Κατανομή μαθητών ανά φύλο Κατανομή μαθητών ανά ικανότητα (σύμφωνα με δήλωση του εκπαιδευτικού σε καλούς, μέτριους και αδύνατους) Διδακτική διαχείριση τάξης (επίπεδο συμμόρφωσης μαθητών με τους κανόνες της σχολικής τάξης) Επίπεδο κοινωνικής συνοχής της τάξης 2. Εποπτικό υλικό Είδος του εποπτικού εκπαιδευτικού υλικού (σχολικό εγχειρίδιο, φωτοτυπίες, διαφάνειες παρουσίασης, slides, βίντεο, λογισμικό, διαδίκτυο, ) Καταλληλότητα (είναι ικανά τα παιδιά να το χειριστούν; σχετίζεται με το διδακτικό αντικείμενο;) 3. Πειράματα Υλικά πειραμάτων Είδος υλικών (π.χ. ηλεκτρικά κυκλώματα, τροχαλίες, δυναμόμετρα, απλά υλικά καθημερινής χρήσης, κλπ) Δίνονται οδηγίες για τη χρήση τους; Καταλληλότητα (είναι ικανά τα παιδιά να τα χειριστούν; είναι ασφαλή για τα παιδιά;) Είδος πειραματικής δραστηριότητας (πειράματα επίδειξης, ομαδικά πειράματα, ατομικά πειράματα). Σκοπιμότητα πειραμάτων: επιβεβαίωση γνώσεων, έλεγχος υποθέσεων, ανάπτυξη δεξιοτήτων επιστημονικών διαδικασιών, ανάπτυξη δεξιοτήτων χειρισμού οργάνων). Παρουσίαση του πειράματος - Τρόποι ανάπτυξης του πειράματος Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 2

3 Οι μαθητές έχουν εκφέρει ερωτήματα; Οι μαθητές έχουν εκφέρει υποθέσεις; Οι μαθητές έχουν καθορίσει τους στόχους του πειράματος; Οι μαθητές έχουν προβεί σε έλεγχο μεταβλητών ανεξάρτητη μεταβλητή, εξαρτημένη μεταβλητή, μεταβλητές ελέγχου); Οι μαθητές έχουν καθορίσει τα στάδια του πειράματος; Οι μαθητές προβαίνουν σε μετρήσεις; Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα (όπως για παράδειγμα γραφική αναπαράσταση, πίνακες); Οι μαθητές συγκεντρώνουν οι ίδιοι τα αποτελέσματα και εξάγουν συμπεράσματα; Επεξεργασία των αποτελεσμάτων του πειράματος: Συζητούνται οι συνθήκες του πειράματος; Αξιοποιείται η σχετικότητα των μετρήσεων; Συγκρίνονται τα πειραματικά αποτελέσματα με τις θέσεις; 4. Αλληλεπίδραση εκπαιδευτικού-μαθητών Κυρίαρχος τρόπος αλληλεπίδρασης (μονόλογος εκπαιδευτικού, ερωτήσειςαπαντήσεις, προσωπική εμπλοκή σε κοινές δραστηριότητες με τους μαθητές) Ερωτήσεις - Πρόσωπο που απευθύνει την ερώτηση (εκπαιδευτικός, μαθητής) - Σκοπιμότητα της ερώτησης (η προώθηση του μαθήματος, η αξιολόγηση, η επίλυση αποριών) - Η ερωτήσεις του εκπαιδευτικού απευθύνονται σε όλους τους μαθητές; (ή μόνο σε μια μικρή ομάδα μαθητών;) Η κοινωνική σχέση κατά την αλληλεπίδραση - Ο τόνος του εκπαιδευτικού (αυταρχικός-από καθέδρας, φιλικός και ενθαρρυντικός προς τους μαθητές) - Έλεγχος του μαθήματος (έχει τον πλήρη έλεγχο-δεν αφήνει περιθώρια για πρωτοβουλίες, εκχωρεί μέρος του ελέγχου του επιτρέποντας πρωτοβουλίες των μαθητών, ). 5. Αλληλεπίδραση μαθητών μεταξύ τους Είδος αλληλεπίδρασης (αυθόρμητη συνεργασία, συνεργασία έπειτα από παρότρυνση του δασκάλου, αλληλεπίδραση άσχετη με το μάθημα, απουσία συνεργασίας). 6. Διδακτική οργάνωση του μαθήματος 6.1. Γενικά Γίνεται σύνδεση του μαθήματος με αυτά που διδάχθηκαν προηγουμένως; Χρησιμοποιείται η σειρά του εγχειριδίου ως βασική μορφή οργάνωσης του μαθήματος; Συνδέεται το μάθημα με εμπειρίες της καθημερινής ζωής; Δίνονται ερεθίσματα στα παιδιά έτσι ώστε να συμμετέχουν ανακαλώντας και εμφανίζοντας τις αντιλήψεις τους; Ο δάσκαλος χρησιμοποιεί τις ιδέες (αντιλήψεις) των παιδιών στην περαιτέρω οργάνωση του μαθήματος; Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 3

4 Ο δάσκαλος απευθύνει στους μαθητές ερωτήσεις σε διάφορα σημεία του μαθήματος ώστε να ελέγξει το βαθμό κατανόησης των όσων έχουν διδαχθεί έως εκείνη τη στιγμή; Είναι η κατανομή του διδακτικού χρόνου ικανοποιητική ή χρειάζεται επανεξέταση; 6.2. Μάθηση επιστημονικών εννοιών Επιδιώκεται η μεταφορά γνώσεων από τον εκπαιδευτικό προς τους μαθητές; Επιδιώκεται η ανακάλυψη γνώσεων από τους μαθητές; Επιδιώκεται η οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών; Γίνεται παρουσίαση γεγονότων σε επιστημονική γλώσσα με ακρίβεια και πιστότητα; 6.3. Μάθηση διανοητικών τεχνικών Προωθείται μία μεθοδολογία για την επεξεργασία των επιστημονικών προβλημάτων: - Διατυπώνονται ερευνητικά ερωτήματα; - Διατυπώνονται υποθέσεις; - Εξετάζονται οι υποθέσεις; - Αναγνωρίζονται οι μεταβλητές του προβλήματος και γίνεται έλεγχός τους; - Σχεδιάζονται οι πειραματικές διαδικασίες; - Συλλέγονται δεδομένα; - Ερμηνεύονται τα αποτελέσματα; Ανάλυση: - Ταυτοποιούνται οι παράγοντες που παρεμβαίνουν σ' ένα φαινόμενο; - Καθορίζονται οι σχέσεις μεταξύ των παραγόντων; - Παρουσιάζονται και οργανώνονται τα συλλεχθέντα γεγονότα / δεδομένα σύμφωνα μ' ένα σχέδιο (σε πίνακες, γραφήματα, ); 6.4. Περιεχόμενο - Πως γίνεται η επιλογή των γνώσεων που θα διδαχθούν: - Καθορίζεται το περιεχόμενο σύμφωνα με τους στόχους που ο διδάσκοντας επιθυμεί να επιτευχθούν; Ποια είναι η φύση αυτών των στόχων (δεξιοτήτων, γνωστικοί, στάσεων...); Λαμβάνονται υπόψη στη δόμηση του μαθήματος οι νοητικές ικανότητες των μαθητών; 7. Στάσεις των μαθητών κατά τη διάρκεια του μαθήματος Οι μαθητές κατά την ώρα του μαθήματος δείχνουν σημάδια γνωστικής εμπλοκής (π.χ. ακούνε προσεκτικά, κρατάνε σημειώσεις, απευθύνουν και απαντάνε σε ερωτήσεις, κλπ) Οι μαθητές κατά την ώρα του μαθήματος δείχνουν σημάδια συναισθηματικής εμπλοκής (π.χ. δείχνουν ενθουσιασμό και προθυμία, αντιλαμβάνονται ως σημαντικά αυτά που διδάσκονται, έχουν βλέμμα θαυμασμού, ξεσπούν σε χειροκροτήματα, γελούν αυθόρμητα, ). Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 4

5 Α2. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΞΟΝΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ 1. Διδακτικές τεχνικές 2. Διάλογος εκπαιδευτικού μαθητών 3. Επιστημονικές πρακτικές 1. Διδακτικές τεχνικές Διδακτικές τεχνικές Διάλεξη Διάλεξη με ερωτήσεις Εργασία σε μικρές ομάδες Εργασία ατομική στο θρανίο Συζήτηση σε επίπεδο τάξης «Απλή» χρήση πολυμέσων Αξιολόγηση Συζήτηση σε επίπεδο ομάδας Παρουσίαση από μαθητές Δραματοποίηση / παιχνίδι ρόλων Περιγραφή περιγράφει, παρουσιάζει ένα γεγονός ή ένα φαινόμενο περιγράφει ένα γεγονός ή ένα φαινόμενο ενώ απευθύνει ερωτήσεις στους μαθητές οι οποίοι απαντούν. Οι ερωτήσεις απευθύνονται αποκλειστικά από τον εκπαιδευτικό κατευθύνει τους εργαστούν σε δυάδες ή μικρές ομάδες για να εκτελέσουν μια εργασία κατευθύνει τους εργαστούν ατομικά στο θρανίο τους ξεκινά μια συζήτηση όπου οι μαθητές απαντούν και θέτουν ερωτήματα μεταξύ τους προβάλλει ένα βίντεο χωρίς να μιλά και οι μαθητές παρακολουθούν αξιολογεί τους μαθητές (μέσω τεστ, ) Οι μαθητές κάθε ομάδας συζητούν ένα θέμα μεταξύ τους Οι μαθητές παρουσιάζουν μια εργασία τους στην τάξη ζητά από τους μαθητές να μετατρέψουν το περιεχόμενο ενός μαθήματος σε δραματοποιημένο κείμενο Οι μαθητές υποδύονται ρόλους. 2. Διάλογος εκπαιδευτικού - μαθητών «Ρητορική» ερώτηση από εκπαιδευτικό Περιγραφή θέτει ένα ερώτημα χωρίς να αναζητά απάντηση και χωρίς να δίνει την δυνατότητα στο μαθητή να Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 5

6 Ερώτηση εκμαίευσης πληροφοριών από εκπαιδευτικό Ερώτηση αξιολόγησης από εκπαιδευτικό Ερώτηση από μαθητή Απάντηση μαθητή Αλληλεπίδραση μαθητών απαντήσει θέτει ένα ερώτημα αναζητώντας πληροφορίες θέτει ένα ερώτημα επιδιώκοντας να αξιολογήσει τον μαθητή Ο μαθητής θέτει ερώτημα στον εκπαιδευτικό Ο μαθητής απαντά σε ερώτηση εκπαιδευτικού Οι μαθητές συζητούν μεταξύ τους 3. Επιστημονικές πρακτικές (αποτίμηση σε επίπεδα) 1. Υποβολή Ερωτημάτων 2. Ανάπτυξη και χρήση μοντέλων 3. Σχεδίαση, και πραγματοποίηση ερευνών (διερευνήσεων) Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Επίπεδο 4 παρέχει τη παρέχει τη δυνατότητα στους δυνατότητα στους θέτουν θέτουν ερωτήματα. ερωτήματα. Κάποιες ερωτήσεις Οι ερωτήσεις των των μαθητών είναι μαθητών είναι "" και "" κάποιες άλλες "μη (απαντώνται με την " (π.χ. πραγματοποίηση απαντώνται χωρίς έρευνας). την Οι μαθητές δεν πραγματοποίηση αξιολογούν έρευνας ή δεν (κρίνουν) τις σχετίζονται με τις δυνατότητες και τα Φυσικές Επιστήμες) όρια - περιορισμούς τη δυνατότητα υποβάλλουν ερωτήματα δημιουργήσουν ή να μοντέλα. σχεδιάσουν ή να διεξάγουν έρευνες δημιουργήσουν ή να μοντέλα. Όμως τα μοντέλα εστιάζουν στην περιγραφή των φαινομένων και όχι στην πρόβλεψη και την εξήγηση των φαινομένων. Οι μαθητές δεν αξιολογούν τις δυνατότητες και τα όρια του μοντέλου. διεξάγουν έρευνες, οι οποίες όμως καθοδηγούνται από τον εκπαιδευτικό των ερωτημάτων δημιουργήσουν ή να μοντέλα που εστιάζουν στην πρόβλεψη και εξήγηση των φαινομένων. Οι μαθητές δεν αξιολογούν τις δυνατότητες και τα όρια του μοντέλου. διεξάγουν ή να σχεδιάσουν έρευνες. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρέχει τη δυνατότητα στους θέτουν ερωτήματα. Οι ερωτήσεις των μαθητών είναι ""- Οι μαθητές αξιολογούν (κρίνουν) τις δυνατότητες και τα όρια - περιορισμούς των ερωτημάτων δημιουργήσουν ή να μοντέλα που εστιάζουν στην πρόβλεψη και εξήγηση των φαινομένων. Οι μαθητές αξιολογούν τις δυνατότητες και τα όρια του μοντέλου. σχεδιάσουν και να διεξάγουν έρευνες. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 6

7 4. Ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων 5. Χρήση μαθηματικής και υπολογιστικής σκέψης 6. Συγκρότηση εξηγήσεων (διερευνήσεις) αναλύσουν δεδομένα. Οι μαθητές μπορεί να καταγράφουν δεδομένα, αλλά δεν τα αναλύουν μαθηματικές δεξιότητες (π.χ. μέτρηση, εκτίμηση σύγκριση) ή μαθηματικές ιδέες (π.χ. λόγους) συγκροτούν εξηγήσεις / ερμηνείες Οι μαθητές δεν αποφασίζουν για τις μεταβλητές των πειραμάτων ή για τις ερευνητικές μεθόδους (πχ. αριθμό δοκιμών) επεξεργάζονται δεδομένα (οργάνωση και ομαδοποίηση δεδομένων). Αλλά αυτές οι ευκαιρίες δεν υποστηρίζουν τους μαθητές στο να αναγνωρίζουν τάσεις ή σχέσεις στα δεδομένα μαθηματικές δεξιότητες ή έννοιες, οι οποίες όμως δεν συνδέονται με τη διαδικασία απάντησης των ερευνητικών ερωτημάτων συγκροτούν εξηγήσεις, οι οποίες είναι «περιγραφικές» αντί να εξηγούν το πως και γιατί συμβαίνουν τα φαινόμενα. Οι μαθητές δεν χρησιμοποιούν κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν τις εξηγήσεις τους. αποφασίζουν για τις μεταβλητές των πειραμάτων ή για τις ερευνητικές μεθόδους (πχ. αριθμό δοκιμών) επεξεργάζονται (οργανώνουν και ομαδοποιούν δεδομένων σε πίνακες, γραφήματα). Αυτές οι ευκαιρίες υποστηρίζουν τους μαθητές στο να αναγνωρίζουν τάσεις ή σχέσεις στα δεδομένα μαθηματικές δεξιότητες ή έννοιες, οι οποίες συνδέονται με τη διαδικασία απάντησης των ερευνητικών ερωτημάτων συγκροτούν εξηγήσεις, οι οποίες είναι «περιγραφικές» αντί να εξηγούν το πως και γιατί συμβαίνουν τα φαινόμενα. Οι μαθητές χρησιμοποιούν κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν τις εξηγήσεις τους αποφασίζουν για τις μεταβλητές των πειραμάτων ή για τις ερευνητικές μεθόδους (πχ. αριθμό δοκιμών) αποφασίζουν το πως να αναλύσουν δεδομένα (πχ. με πίνακες ή γραφήματα) και το πως να τα επεξεργαστούν ώστε να τα παρουσιάσουν. Οι μαθητές αναγνωρίζουν τάσεις ή σχέσεις στα δεδομένα αποφασίσουν ποιές μαθηματικές δεξιότητες ή έννοιες, πρέπει να. Οι μαθητές χρησιμοποιούν τις απαραίτητες δεξιότητες και έννοιες ώστε να απαντήσουν στα ερευνητικά ερωτήματα συγκροτούν εξηγήσεις, οι οποίες εστιάζουν στο πως και γιατί συμβαίνει ένα φαινόμενο και χρησιμοποιούν κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν τις εξηγήσεις τους Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 7

8 7. Εμπλοκή σε επιχειρηματολογία βάσει αποδεικτικών στοιχείων 8. Απόκτηση, αξιολόγηση και ανταλλαγή πληροφοριών εμπλακούν σε επιχειρηματολογία μελετούν κείμενα που περιλαμβάνουν πληροφορίες εμπλακούν σε επιχειρηματολογία, στην οποία οι μαθητές υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους με αποδεικτικά στοιχεία ή συλλογισμούς, αλλά η συζήτηση είναι καθοδηγούμενη από τον εκπαιδευτικό αποκτούν πληροφορίες, αλλά δεν αξιολογούν οι μαθητές αυτές τις πληροφορίες. Οι μαθητές δεν συγκρίνουν ή δεν συνδυάζουν πληροφορίες από πολλαπλές πηγές και κείμενα, εξετάζοντας την αξιοπιστία των πληροφοριών και των πηγών εμπλακούν σε επιχειρηματολογία που καθοδηγείται από τους ίδιους τους μαθητές. Οι συζητήσεις των μαθητών περιέχουν αποδεικτικά στοιχεία και συλλογισμούς που υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους. Οι μαθητές συμφωνούν ή διαφωνούν αλλά δεν εμπλέκονται σε κριτική αντιπαράθεση μελετούν και να αξιολογούν κείμενα, ώστε να αποκτούν πληροφορίες. Οι μαθητές δεν συγκρίνουν ή δεν συνδυάζουν πληροφορίες από πολλαπλές πηγές και κείμενα, εξετάζοντας την αξιοπιστία των πληροφοριών και των πηγών εμπλακούν σε επιχειρηματολογία που καθοδηγείται από τους ίδιους τους μαθητές. Οι συζητήσεις των μαθητών περιέχουν αποδεικτικά στοιχεία και συλλογισμούς (που συνδέουν τα αποδεικτικά στοιχεία με τους ισχυρισμούς τους) και προβαίνουν σε κριτική των επιχειρημάτων διαπραγματευόμενοι τις ιδέες τους μελετούν και να αξιολογούν κείμενα, ώστε να αποκτούν πληροφορίες. Οι μαθητές συγκρίνουν ή συνδυάζουν πληροφορίες από πολλαπλές πηγές και κείμενα, εξετάζοντας την αξιοπιστία των πληροφοριών και των πηγών Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 8

9 ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Παρατηρητής:.. Ημερομηνία:... Ώρα:. Σχολείο:.. Τάξη: Λεπτά Διδακτικές τεχνικές Διάλογος εκπαιδευτικού - μαθητών Υποβολή ερωτημάτων Ανάπτυξη και χρήση μοντέλων Σχεδίαση και πραγματοποίηση ερευνών Ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων Χρήση μαθηματικής σκέψης Συγκρότηση εξηγήσεων Εμπλοκή σε επιχειρηματολογία Απόκτηση, αξιολόγηση και ανταλλαγή πληροφοριών Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 9

10 Λεπτά Διδακτικές τεχνικές Διάλογος εκπαιδευτικού - μαθητών Υποβολή ερωτημάτων Ανάπτυξη και χρήση μοντέλων Σχεδίαση και πραγματοποίηση ερευνών Ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων Χρήση μαθηματικής σκέψης Συγκρότηση εξηγήσεων Εμπλοκή σε επιχειρηματολογία Απόκτηση, αξιολόγηση και ανταλλαγή πληροφοριών Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 10

11 Β. ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Εξώφυλλο Πίνακας Περιεχομένων Θα περιέχει τις ενότητες και τις υπο-ενότητες της εργασίας καθώς και τη σελίδα στην οποία βρίσκονται αυτές. Ευχαριστίες Σε ένα σύντομο κείμενο (μέχρι μισή σελίδα το πολύ) ευχαριστούμε τους ανθρώπους και τους θεσμούς που συνέβαλλαν στην εκπόνηση της εργασίας. Εισαγωγή Περιγράφεται η δομή της εργασίας υπό την έννοια ότι αναφέρονται εν συντομία τα τμήματα που περιέχει καθώς και το αντίστοιχο περιεχόμενό τους. Α Μέρος - Η περιγραφή του εργαλείου της παρατήρησης Στο τμήμα αυτό θα πρέπει να αναφερθείτε στη δομή και τη λογική του εργαλείου της παρατήρησης καθώς και στη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί το κάθε τμήμα της. Θα πρέπει επίσης να αναφερθείτε στις μεθοδολογικές επιλογές εκτέλεσης της παρατήρησης στην τάξη (ποιοτική, ποσοτική). Τέλος θα πρέπει να αναφέρετε στο τμήμα αυτό ορισμένα στοιχεία όπως η ημερομηνία της παρατήρησης, το σχολείο και η τάξη που διεξάχθηκε, η διδακτική ενότητα που αφορούσε το μάθημα που παρατηρήσατε, το σχολικό εγχειρίδιο που χρησιμοποιεί η εν λόγω τάξη καθώς και ορισμένα στοιχεία σχετικά με τον εκπαιδευτικό όπως τα χρόνια προϋπηρεσίας του και οι σπουδές του. Β Μέρος - Τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων Στο μέρος αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της καθεμίας εκ των τεσσάρων παρατηρήσεων. Προτείνεται το Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 11

12 τμήμα αυτό να οργανωθεί σε 4 επιμέρους ενότητες που θα αφορούν την κάθε μία από τις τέσσερεις παρατηρήσεις. Επίσης προτείνεται τα αποτελέσματα να εμφανίζονται υπό μορφή υπο-ενοτήτων που θα αφορούν τον κάθε άξονα του εργαλείου της παρατήρησης ξεχωριστά (προηγείται η ποιοτική μελέτη και έπεται η ποσοτική). Τα ποσοτικά δεδομένα να αναπαρασταθούν σε πίνακες συχνοτήτων (και εκατοστιαίων συχνοτήτων) ενώ τα ποιοτικά δεδομένα θα πρέπει να αναπτυχθούν κυρίως με λεκτικό τρόπο. Παραδείγματα παρουσίασης ποσοτικών δεδομένων σε πίνακα. Διδακτικές τεχνικές Διδακτικές τεχνικές f % Διάλεξη Διάλεξη με ερωτήσεις Διάλογος εκπαιδευτικού μαθητών Διάλογος εκπαιδευτικού - μαθητών «Ρητορική» ερώτηση από εκπαιδευτικό f % Επιστημονικές πρακτικές Υποβολή ερωτημάτων f % Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 12

13 Επίπεδο 4 Ανάπτυξη και χρήση μοντέλων Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 f % Επίπεδο 3 Επίπεδο 4 Γ Μέρος - Συμπεράσματα Σε αυτό το τμήμα δίνονται απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα: Υπάρχουν μετατοπίσεις στα συμπεράσματα που προκύπτουν ανάμεσα στις 4 παρατηρήσεις. Εάν ναι τι αφορούν και που οφείλονται; Ποια παιδαγωγική θέση ή μείξη παιδαγωγικών θέσεων (διδακτικό μοντέλο) (π.χ. παραδοσιακό, ανακαλυπτικό ή εποικοδομητικό) φαίνεται να υιοθετείται στη συγκεκριμένη τάξη με βάση τη σύνθεση των συμπερασμάτων και από τις τρεις παρατηρήσεις; Πως δικαιολογείται την κατάταξη σας; Κατά τη γνώμη σας ποια είναι τα πιο δυνατά και τα πιο αδύναμα σημεία του τρόπου που διεξάγεται η παιδαγωγική διαδικασία στην τάξη που παρατηρήσατε; Δικαιολογήστε. Δ Μέρος Αναμόρφωση μιας διδασκαλίας (Σχέδιο διδασκαλίας) Σε αυτό το μέρος παρουσιάζεται ένα δικό σας σχέδιο διδασκαλίας ενός από τα μαθήματα που παρακολουθήσατε στην Ε ή ΣΤ τάξη. Πιο συγκεκριμένα το διδακτικό μοντέλο που θα ακολουθηθεί στο σχέδιο διδασκαλίας σας περιλαμβάνει τις ακόλουθες πέντε φάσεις: (α) ενεργοποίηση μαθητών, ανάδειξη των αρχικών τους αντιλήψεων (φάση Ι), (β) σχεδίαση και πραγματοποίηση έρευνας, αναδόμηση αντιλήψεων (φάση ΙΙ), (γ) συγκρότηση εξήγησης (φάση ΙΙΙ), (δ) εφαρμογή σε νέα προβλήματα και ανατροφοδότηση (φάση ΙV) και (ε) αναστοχασμός (φάση V). Παραρτήματα Φύλλα παρατήρησης, Οπτικό Υλικό από τις τάξεις. Βιβλιογραφία Παρατίθενται αλφαβητικά οι πλήρεις βιβλιογραφικές αναφορές. Μιχάλης Σκουμιός Εφαρμοσμένη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών 13