ΠΡΟΤΑΣΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΝΕΣΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ - 2/5/2009

Transcript

1 IAMATIKEΣ Πανελλήνιος Σύλλογος Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας Έδρα Θεσσαλονίκη, Ιβήριδος 9 τ.κ info@loutropoleis.com τηλ fax ΠΡΟΤΑΣΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΝΕΣΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ - 2/5/ ον Προς τα μέλη του Δ.Σ. Θέμα: Νέες προοπτικές ανάπτυξης των ελληνικών λουτροπόλεων Επισημάνσεις και προτάσεις για την πορεία και την υλοποίησή τους. Στην τελευταία μας συνεδρίαση στις 29/4/2009 μπήκε ο μεγάλος προβληματισμός για το τι είδος ανάπτυξη θέλουμε μετά από 25 χρόνια που το σύνθημά από όλους τους φορείς μας ήταν: Τα λουτρά στην τοπική αυτοδιοίκηση. Σήμερα, με την κατάσταση που έχει επικρατήσει στον ελλαδικό χώρο, υπάρχουν ιαματικές πήγες τεσσάρων ειδών ανάπτυξης. Έχοντας αυτή την εμπειρία, ας δούμε από εδώ και στο εξής τι είδος ανάπτυξη μπορούμε να προτείνουμε. Δημοτικές επιχειρήσεις Οι Δημοτικές επιχειρήσεις, αρκετές πανελλαδικά, τα πήγαν μάλλον καλά μέχρι σήμερα, ανάλογα με τις ελάχιστες χρηματοδοτήσεις που είχαν (για να μην πω εντελώς απαράδεχτες από όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις). Έχουμε λοιπόν σε όλη τη χώρα τις παρακάτω δημοτικές επιχειρήσεις: Λουτρά Αριδαίας, Λουτρά Σιδηροκάστρου, Λουτρά Αγκίστρου, Λουτρά του Δήμου Απολλωνίας (που σήμερα η δημοτική επιχείρηση τα έχει μετατρέψει σε Α.Ε. με μοναδικό μέτοχο το Δήμο), Λουτρά Αγίας Παρασκευής του Δήμου Παλλήνης, Λουτρά Τραϊανούπολης στην Αλεξανδρούπολη, Λουτρά του Δήμου Μυτιλήνης και όλων των δήμων της περιοχής, Λουτρά Δήμου Αετού του Ν. Φλώρινας, Λουτρά Σαμοθράκης, Λουτρά Κρηνίδων, Λουτρά Ελευθερών του Δήμου Ορφανού με τη συνεργασία της Νομαρχίας Καβάλας, Λουτρά Λαγκαδά, Λουτρά Νισύρου,Λουτρά Λουτρακίου Περαχώρας του Ν. Κορίνθου, Λουτρά Σμοκόβου κ.λ.π. Όλες αυτές οι λουτροπόλεις λειτουργούν σήμερα μέσα στο πλαίσιο στο οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω, δηλ. ως Δημοτικές επιχειρήσεις. Να θυμίσω ότι τα Νέα Λουτρά του Δήμου Απολλωνίας, που αν δεν παρέμεναν κλειστά εξαιτίας της γνωστής διένεξης του Δήμου με την Τράπεζα Πειραιώς, θα αποτελούσαν πρότυπο για τις υπόλοιπες λουτροπόλεις, επειδή το όλο σκεπτικό της λειτουργίας τους ήταν να γίνουν πιλότος για τις υπόλοιπες λουτροπόλεις. Υπηρεσίες Υπάρχουν υπηρεσίες, λίγες έστω, όχι πολλές, που λειτουργούν ως δημοτικές υπηρεσίες γιατί δεν τα κατάφεραν να δημιουργήσουν ούτε δημοτικές

2 επιχειρήσεις ούτε κάτι σχετικό εξαιτίας της ανευθυνότητας των κρατούντων, όπως π. χ. τα Λουτρά Θέρμης του Δήμου Θεσσαλονίκης, για αυτό εμείς θα πρέπει να επιμείνουμε για τη μεταφορά της Δ.Ε.Θ. στο χώρο των λουτρών, για την αξιοποίηση αφενός της λουτρόπολης και αφετέρου για τη μεγάλη έκταση που υπάρχει εκεί, 500 στρέμματα με εκατοντάδες πεύκα. Η μετεγκατάσταση αυτή της Δ.Ε.Θ. θα βοηθήσει αφάνταστα τον τουρισμό της περιοχής αλλά και το εμπόριο, καθώς δίπλα βρίσκεται το αεροδρόμιο, αλλά και ο περιφερειακός που είναι απαραίτητος για τις ανάγκες της Διεθνούς Έκθεσης. Ε.Τ.Α. Α.Ε. Υπάρχουν και οι λουτροπόλεις που διοικητικά ανήκουν στα Ε.Τ.Α. Α.Ε. (Εταιρία Τουριστικής Ανάπτυξης ), που είναι ίσως και οι πιο σοβαρές από πλευράς ονόματος. Εκτός από τα Λουτρά Αιδηψού όλες οι άλλες φυτοζωούν, όπως τα Λουτρά Θερμοπυλών, τα Λουτρά της Κύθνου, τα Λουτρά Καϊάφα, τα Λουτρά Ύπάτης κάποιες νέες επένδυσης έχουν γίνει, τα Λουτρά Νιγρίτας, τα Λουτρά Μεθάνων τα λουτρά Θερμοπυλών του δήμου Λαμιέων,τα λουτρά Καϊάφα κ.λ.π. Ιδιωτική πρωτοβουλία Ένας άλλος τρόπος ανάπτυξης είναι αυτός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ο τελευταίος νόμος του 2006 του Υπουργείου Τουρισμού ευνοεί αυτήν την ανάπτυξη, ο μηχανισμός όμως του Ε.Ο.Τ. και των Ε.Τ.Α. Α.Ε. δεν τα κατάφεραν μέχρι σήμερα να προχωρήσουν στην πολιτική που χάραξε η κυβέρνηση, κάτι που δεν το θέλει πλέον η τοπική αυτοδιοίκηση. Παράδειγμα αποτελούν τα Λουτρά Πλατυστόμου, τα Λουτρά Άργους Ορεστικού, που τα έχουν ιδιώτες και διάφορα ξενοδοχεία, όπως π.χ. στην Αιδηψό το silla όπου μετέτρεψαν τον ιαματικό θεραπευτικό τουρισμό σε καθαρά κερδοσκοπική εμπορική επιχείρηση, αγνοώντας τις ανάγκες του κόσμου, ότι το θέμα αφορά την υγεία και όχι μόνο το κέρδος, όπως και στα Λουτρά των Καμένων Βούρλων με το ξενοδοχείο Γαλήνη, όπου ο ιδιώτης δεν αξιοποίησε μέχρι σήμερα τις λουτρικές εγκαταστάσεις του Δήμου Καμένων Βούρλων αν και είχε αυτήν την υποχρέωση παρά αρκέσθηκε στο ξενοδοχείο για καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους.. Εταιρίες Α.Ε. Άλλος τρόπος ανάπτυξης είναι αυτός που θέλει η κυβέρνηση σχετικά με τις δημοτικές επιχειρήσεις, να μεταμορφωθούν δηλ. αυτές σε εταιρίες Α.Ε. Αυτό άρχισε να εφαρμόζεται σε αρκετές λουτροπόλεις, δίχως καμία όμως χρηματοδότηση... ΕΥΡΩΠΗ Στην Ευρώπη, και κυρίως στην Ιταλία όπου ο θεραπευτικός τουρισμός είναι πολύ αναπτυγμένος, υπάρχει η εξής φιλοσοφία: Τα λουτρά, με το χώρο και την υποδομή τους, ανήκουν αποκλειστικά στο δήμο ή στην περιφέρεια του

3 δήμου, ο κάθε δήμος έχει τη δική του σημαία και είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση και την ανάπτυξη της λουτρόπολης. Σημειωτέον ότι υπάρχει τρομερός ανταγωνισμός μεταξύ των δήμων επειδή στην Ιταλία ο θεραπευτικός τουρισμός είναι ένα από τα μεγάλα κεφάλαια του εθνικού τουρισμού, κάτι που στην Ελλάδα δεν θέλουμε να το πιστέψουμε... Εκτός από αυτά, όλος ο άλλος μηχανισμός σχετικά με την ανάπτυξη μιας λουτρόπολης (ξενοδοχεία, διάφορες εγκαταστάσεις κλπ.) είναι υπόθεση των ιδιωτών και όχι των δήμων. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Άρα η φιλοσοφία σε αυτές τις χώρες, με το σκεπτικό του κάθε δήμου, είναι ξεκάθαρη, ότι δηλ. και για λόγους κοινωνικής πολιτικής όλες οι λουτρικές εγκαταστάσεις ανήκουν στο δήμο, ώστε έτσι να ξέρει τι του γίνεται σχετικά με το θεραπευτικό τουρισμό, ενώ όλες οι άλλες επιχειρήσεις γύρω από τα λουτρά επιτρέπει στους ιδιώτες να αναπτυχθούν, πράγμα που αποτελεί και τον κορμό αυτής της ανάπτυξης. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Σήμερα το να προτείνεις νέο τρόπο ανάπτυξης των ελληνικών λουτροπόλεων είναι κάπως ανώφελο αν δεν αλλάξει ο νόμος του 2006 περί ανάπτυξης του Ιαματικού Τουρισμού, όπου ο συγκεκριμένος νόμος, όπως όλοι γνωρίζουμε (άρθρα 6, 16 και 19 του 2006), μεταφέρει όλες τις λουτροπόλεις στην αρμοδιότητα ενός σκουριασμένου μηχανισμού, όπως είναι ο σημερινός μας Ε.Ο.Τ., με αποτέλεσμα ουσιαστικά, αντί να βοηθήσει σήμερα την ανάπτυξη, την μπλοκάρει και δεν επιτρέπει οποιοδήποτε είδος αυτής αν δεν πει το ναι σε κάθε νέα πρωτοβουλία, από επιστημονικής δε υποδομής σχετικά με την αναγνώριση των ιαματικών πυγών πάνω στο αντικείμενο ο σημερινός Οργανισμός βρίσκεται στο μηδέν. Άρα μια πρόταση που μπορούμε να κάνουμε είναι: Πρώτον η αλλαγή του νόμου του 2006 και η παραχώρηση της κύριας ιαματικής πηγής στο δήμο, στην επικράτεια του οποίου υπάρχουν ιαματικές πήγες. Δεύτερον η μετατροπή των δημοτικών επιχειρήσεων σε εταιρίες Α.Ε. με αποκλειστικό δικαίωμα την ανάπτυξη των λουτρικών εγκαταστάσεων. Επίσης, την ανάλογη χρηματοδότηση από τον αναπτυξιακό νόμο αποκλειστικά για την ανάπτυξη των λουτρικών εγκαταστάσεων η και των υπαρχόντων εγκαταστάσεων ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΜΟΥ Ένα άλλο που θα πρέπει να προτείνουμε είναι η ενεργοποίηση ενός νόμου (επειδή ήδη υπάρχει) για τους ιδιώτες επενδύτες σχετικά με τη λουτρόπολη, να γίνουν δηλ. οι ανάλογες επενδύσεις με την ανάλογη χωροταξική μελέτη για λουτροπόλεις με πρότυπο ό,τι ισχύει στα ευρωπαϊκά θεραπευτικά κέντρα και όχι το σημερινό κατάντημα πολλών ελληνικών λουτροπόλεων, κυρίως στο θέμα της άναρχης δόμησης κλπ. (Πάνω σε αυτό δε γνωρίζω αν ο νόμος

4 Σουφλιά περί χωροταξικού τουρισμού προβλέπει ή διορθώνει κάτι πάνω στο θέμα λουτροπόλεις.) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Σήμερα στα γραφεία του Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης υπάρχει ο Κανονισμός λειτουργίας των λουτροπόλεων. Ως προ αυτόν, εμείς ως Σύλλογος ήμασταν οι πρώτοι που κάναμε προτάσεις για το αν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ένα σύγχρονος κανονισμός. Υπάρχουν επίσης οι προτάσεις του Ηλία Σαχπατσίδη, μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου μας. Σήμερα αυτός ο κανονισμός, όπως ανέφερα, βρίσκεται στα συρτάρια του Υπουργείου και θα πρέπει να υπογραφεί και να εφαρμοστεί σταδιακά μέσα σε μια διετία, σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε λουτρόπολης, επειδή αρκετές λουτροπόλεις, με τις σημερινές υποδομές που έχουν, δε θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τον εσωτερικό κανονισμό αμέσως, αλλά χρειάζεται επιτέλους να υπάρξει ένας κανονισμός λειτουργίας και όχι το σημερινό κατάντημα, όπου ο οποιοσδήποτε από τους κρατούντες κάνει ό,τι θέλει ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΝΕΡΑ Ένα άλλο κεφάλαιο είναι σχετικά με τα μεταλλικά νερά που έχουν τις πηγές τους σε διάφορες λουτροπόλεις. Η πορεία της γνωστής εκμετάλλευσης ή της ανάπτυξής τους έγινε παλιότερα ώστε εμείς δεν είναι δυνατό να κάνουμε τώρα καμία νέα πρόταση γιατί είναι σχεδόν 100% εμπορικές επιχειρήσεις, όπως αυτές της Σουρωτή Α.Ε., Δουμπιά και Μαλαματίνα Α.Ε., στο Λουτράκι Κορινθίας, όπου υπάρχουν τεράστιες επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τον φυσικό αυτόν πλούτο της χώρας. Πρόσφατα, επίσης, στο Ξινό Νερό του Ν. Φλώρινας προχώρησαν στην πρόταση ανακαίνιση των σημερινών παλαιών εγκαταστάσεων με νέες επενδύσεις. Δεν ξέρω ακόμη πού έχουν καταλήξει οι επαφές των εκεί υπευθύνων με τη γνωστή Μαλαματίνα Α.Ε. Όσο για το Άγκιστρο, που δεν έχει καμιά σχέση με τα ιαματικά νερά της κοινότητας, έχουμε πλέον την γνωστή βιομηχανία Άκογλαν και τα νερά να είναι κάτω από τη φίρμα Μπέλες και όχι Άγκιστρο, κάτι για το οποίο διαφωνούν οι κάτοικοι της κοινότητας. Θα πρέπει εδώ κι εμείς να διαφωνήσουμε επειδή η ονομασία Μπέλες δε βοηθάει το θεραπευτικό τουρισμό της λουτρόπολης στην παραπάνω περιοχή. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Αυτές είναι μερικές από τις επισημάνσεις μου για τον τρόπο ανάπτυξης των σημερινών ελληνικών λουτροπόλεων. Μπορούν να υλοποιηθούν αν οι σημερινές πολιτικές δυνάμεις δουν το όλο θέμα με σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο και όχι όπως συμβαίνει εδώ και 25 χρόνια, που είναι ξεκομμένο από τα προγράμματά τους. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας, ως ο μοναδικός μαζικός Σύλλογος πάνω στο αντικείμενο, έξω από πολιτικές

5 παρατάξεις και σκοπιμότητες, θα πρέπει να έχει πάντα την δική του άποψη πάνω σε στόχους που έχει βάλει στο καταστατικό του Συλλόγου του. Ελπίζω και οι άλλοι φορείς που ασχολούνται με το θέμα της ανάπτυξης και προβολής των ελληνικών λουτροπόλεων να δουν ως θετικό βήμα την κάθε πρόταση που κάνουμε και όχι μικρόψυχα, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια τόσο από τον Σύνδεσμο όσο και από τον Ε.Ο.Τ., κυρίως όμως από το αρμόδιο Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης. Όσο για τους Δήμους, που στην επικράτειά τους υπάρχουν ιαματικές πήγες, θα τους πρότεινα στο εξής να μάθουν να συνεργάζονται με τέτοιους μαζικούς συλλόγους προς όφελος της δικής τους περιοχής, της υγείας των κατοίκων, κυρίως όμως του θεραπευτικού τουρισμού, πραγματικότητα που αφορά όχι μόνο την Ελλάδα αλλά όλο τον κόσμο που η υγείας δεν έχει σύνορα..