Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΣΕΡΡΩΝ -ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ-

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΣΕΡΡΩΝ -ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ- Υπό των φοιτητριών : ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ ΜΑΡΙΑ-ΛΙΑΠΗ ΖΩΗ Επιβλέπων Καθηγητής : ΕΞΑΡΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΡΡΕΣ 2010

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία εκπονήθηκε με σκοπό να γίνει παρουσίαση του θέματος τουρισμός στο Νομό Σερρών και ειδικότερα να δοθεί περισσότερη έμφαση στην περιοχή της λίμνης Κερκίνης. Για την διαμόρφωση και παρουσίαση της έχει γίνει συγκέντρωση, καταγραφή και ανάλυση στοιχείων από διάφορες πηγές όπως βιβλία, διαφημιστικά φυλλάδια, φυλλάδια από διάφορες υπηρεσίες, internet και στοιχεία δοσμένα από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Χωρίζεται σε 7 κεφάλαια τα οποία αναφέρουν το κύριο θέμα το οποίο είναι ο τουρισμός στο Νομό αφού πρώτα δοθεί μια γεύση για το ποιος είναι ο νομός και η ιστορία του και συνεχίζει με τα διάφορα στάδια στα οποία χωρίζεται. Αναφέρεται ο ιαματικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός και ο τουρισμός που προέρχεται από τα διάφορα ιστορικά μνημεία και τις εκκλησίες. Στη συνέχεια γίνεται λόγος για τον τουρισμό που ανθίζει στην παραλίμνια περιοχή της Κερκίνης και την όλη ξενοδοχειακή υποδομή που υπάρχει εκεί. Τέλος δεν ξεχνάμε το φαγητό, την διασκέδαση, τις διάφορες εκδηλώσεις αλλά και τα πολλά διάσπαρτα χωριά της λίμνης. Αρχικά αναφέρεται ο Νομός Σερρών και κάποιες επιπλέον λεπτομέρειες για να μπει στο πνεύμα ο αναγνώστης. Η γεωγραφική θέση του Νομού, η ιστορία του αρχαία και σύγχρονη αλλά και ο πολιτισμός του έχουν ενδιαφέρον γι αυτό και αναλύονται εκτενέστερα. Ο τόπος αυτός είναι προικισμένος από τη φύση και πολύ όμορφος όλες τις εποχές του χρόνου. Οι εμπειρίες που προσφέρει μένουν αξέχαστες και πολλοί από τους τουρίστες τον επισκέπτονται ξανά και ξανά. Υπάρχουν πολλοί προορισμοί για τον ταξιδιώτη και πολλά μαγευτικά τοπία. Δάση και βουνά, λίμνες και ποτάμια, υδροβιότοποι με σπάνια είδη ζώων και φυτών, χιονισμένες κορυφές και σπήλαια εναλλάσσονται καθώς ταξιδεύουμε στο Νομό μας. Οι άνθρωποι είναι ζεστοί και χαρίζουν απλόχερα τη φιλοξενία τους. Τέλος αναφέρεται και η ιστορική πόλη των 2

3 Σερρών, μια πόλη που κρατάει την ταυτότητα της και τον πολιτισμό της. Ο Ηρόδοτος στις αφηγήσεις του αποκαλεί την πόλη μας <<Σίρις>>, η οποία προέρχεται από την λέξη σίριος που θα πει ήλιος. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται ο τουρισμός στην ευρύτερη περιοχή του Νομού και τα διάφορα τουριστικά αξιοθέατα και μνημεία. Ξακουστές είναι οι εκκλησίες και μάλιστα βυζαντινές όπως η παλαιά Μητρόπολη και ο ναός του Αγίου Γεωργίου οι οποίες μαζί με τα τούρκικα μνημεία και τα νεοκλασικά κτίρια που διασώθηκαν αποτελούν κειμήλια της ιστορίας μας. Άλλα αξιοθέατα τα οποία αναφέρονται είναι το οχυρό Ρούπελ το οποίο βρίσκεται κοντά στο χωριό Προμαχώνας στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και το οποίο έμεινε στην ιστορία ως το σημαντικότερο οχυρό που βοήθησε και αντιστάθηκε στους Γερμανούς κατακτητές. Στις μέρες μας θεωρείται ως ένα μοναδικό ακριτικό φυλάκιο σε ολόκληρη την Ευρώπη και πολλοί τουρίστες από την χώρα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο το επισκέπτονται. Από το οχυρό Ρούπελ πάμε στην αρχαία Αμφίπολη. Η αρχαία Αμφίπολη φημίζεται για τα ιστορικά ευρήματα μετά τις ανασκαφές που έχουν γίνει στο χώρο οι οποίες έφεραν στο φώς τμήμα της νεκρόπολης και τα εντυπωσιακά τείχη της. Στο μουσείο της Αμφίπολης βρίσκει κανείς αρχαία νομίσματα, σκεύη και διάφορα άλλα στοιχεία που αποκαλύπτουν την μαγευτική πορεία της ανά τους αιώνες. Λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα στην περιοχή Αγγίστα μπορεί κανείς να δει Μακεδονικούς τάφους. Συνεχίζουμε με το δάσος του Λαϊλιά και το χιονοδρομικό κέντρο που βρίσκεται εκεί. Το βουνό του Λαϊλιά δεν απέχει πολύ από την πόλη των Σερρών και είναι ορμητήριο κατά τους χειμερινούς μήνες. Το χιονοδρομικό βρίσκεται σε υψόμετρο 1600 μέτρων και το χιόνι εκεί κρατάει τέσσερις ολόκληρους μήνες. Διαθέτει μια αρκετά μεγάλη πίστα μήκους 1000 μέτρων και πλάτους 70 όπου μικροί και μεγάλοι μπορούν να κάνουν σκι και να περάσουν καλά. Κάθε χρόνο διοργανώνονται χιονοδρομικοί αγώνες, αγώνες καταβάσεων, αντοχής και διάφορα άλλα περιφερειακά πρωταθλήματα. Υπάρχει και ένα σύγχρονο σαλέ αλλά και κοιτώνες για όσους θέλουν να μείνουν εκεί. Το βουνό με το δάσος του αναφέρονται ως ο σπουδαιότερος πνεύμονας πρασίνου για το Νομό και είναι φυτεμένο με οξιές και πεύκα. Στις χαράδρες του και στα μονοπάτια υπάρχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα και πολλά σπάνια πτηνά έχουν βρεθεί. Το βουνό αυτό είναι ιδανικός προορισμός για όσους 3

4 αγαπούν τη φύση και θέλουν να ην εξερευνήσουν. Επόμενο αξιοθέατο είναι το σπήλαιο της Αλιστράτης. Εδώ δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουμε το μαγευτικό σκηνικό. Είναι ένα από τα πιο όμορφα σπήλαια ολόκληρης της Ελλάδας και της Ευρώπης. Βρίσκεται στη θέση Πετρωτό, έχει επιφάνεια 25000τμ και είναι σχεδόν επίπεδο. Πολλοί ήταν οι μύθοι και οι ιστορίες που το συνόδευαν όταν ακόμη δεν είχε ανακαλυφθεί και απλά οι κάτοικοι της περιοχής κατέβαιναν μόνοι τους. Το σπήλαιο διαθέτει πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο αφού υπάρχει πληθώρα σταλακτιτών και σταλαγμιτών. Η ομορφιά είναι απέραντη και αν δεν το επισκεφτεί κανείς δεν μπορεί να καταλάβει. Η δημιουργία του σπηλαίου ξεκίνησε πριν από περίπου χρόνια από γεωλογικά φαινόμενα στα οποία βοήθησε πολύ και η περιοχή μιας και είναι ασβεστολιθική. Τέλος, αναφέρουμε το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη εξαίσιο προορισμό για όσους αγαπούν τα extreme-sport όπως ράφτινγκ ή καγιάκ. Το φαράγγι βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το σπήλαιο της Αλιστράτης και είναι γνωστό και με την ονομασία <στενά της πέτρας>. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως έχει δημιουργηθεί από γεωλογικές ανακατατάξεις μεταξύ του όρους Παγγαίου και Μενοίκιου. Η βλάστηση γύρω από τον ποταμό είναι πλούσια και τα μικρά σπήλαια που βρίσκονται τριγύρω είναι γεμάτα από ζωγραφιές του 5 ου και 6 ου αιώνα μχ. όπου παριστάνονται σκηνές από την καθημερινή ζωή. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για ένα συγκεκριμένο είδος τουρισμού, τον ιαματικό τουρισμό. Ο Νομός Σερρών έχει προικιστεί από την φύση του και διαθέτει τρείς κύριες πηγές ιαματικών λουτρών. Την ιαματική πηγή Σιδηροκάστρου, Αγγίστρου και Θερμών στη Νιγρίτα. Από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται τη θεραπευτική ιδιότητα των νερών για να γιατρέψουν διάφορες παθήσεις και να νιώσουν καλά. Αναφέρονται λοιπόν λεπτομερώς στοιχεία για την κάθε πηγή ξεχωριστά και για τις ιδιότητες των νερών, την θερμοκρασία τους και ότι παροχές υπάρχουν γενικώς. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις και τα διάφορα καταλύματα που υπάρχουν δίπλα στις πηγές προσφέρουν άνεση και εξυπηρέτηση. Στη συνέχεια αναλύονται περεταίρω οι τρείς αυτοί προορισμοί ξεκινώντας από την τοποθεσία όπου βρίσκονται, για το πώς μπορεί ο επισκέπτης να φτάσει εκεί, για τις δραστηριότητες που προσφέρουν και για το κόστος τους. Δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τη σημασία του όρου Θερμαλισμός από τον οποίο ξεκινούν όλα 4

5 λέγοντας πως είναι ο κύριος παράγοντας ο οποίος χρησιμοποιεί τις φυσικές αυτές πηγές με σκοπό να θεραπεύσει την σωματική αλλά και την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Το επόμενο κεφάλαιο παραπέμπει στη λίμνη Κερκίνη. Είναι μια πρώτη γνωριμία, μια πρώτη ματιά στο φυσικό περιβάλλον της. Η λίμνη με το εξαίσιο τοπίο της μαγεύει τον επισκέπτη και είναι ιδανική για φυσιολάτρες και για παρατηρητές. Ο μοναδικός υγροβιότοπος έχει ανακηρυχθεί εθνικό πάρκο και προστατεύεται από διάφορες συνθήκες με πιο γνωστή τη συνθήκη RAMSAR η οποία τον προσθέτει μέσα στους 10 υγροβιότοπους με διεθνή σημασία για την Ελλάδα. Ξεκινάμε με την τοποθεσία της λίμνης και την απόσταση της από το κέντρο της πόλης των Σερρών. Προσθέτουμε λεπτομέρειες που αφορούν το μήκος, το πλάτος αλλά και το βάθος της. Η λίμνη Κερκίνη είναι μια τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε από ανθρώπινη παρέμβαση στα νερά του Στρυμόνα. Η ιστορία της αρχαία και σύγχρονη παρουσιάζει ενδιαφέρον αλλά μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρόχθια χλωρίδα και πανίδα αλλά και τα σπάνια είδη πουλιών που συναντά κανείς εδώ. Το παραλίμνιο δάσος είναι πολύ γνωστό και μοναδικός προορισμός. Πολλοί τουρίστες αλλά και πολλά σχολεία το επισκέπτονται ειδικά την εποχή της άνοιξης την περίοδο που είναι πιο όμορφο από ποτέ. Η έκταση της λίμνης αφορά χιλιάδες στρέμματα και μέσα σε αυτήν υπάρχει μεγάλη ποικιλία ψαριών. Περιτριγυρισμένη από τα βουνά Μπέλες και Κρούσια δημιουργεί ένα ακόμη πιο γοητευτικό θέαμα. Οι δραστηριότητες που προσφέρει η λίμνη είναι πάρα πολλές και ικανοποιούν τον καθένα. Στη λίμνη συναντά κανείς και βουβάλια είδος προς εξαφάνιση αλλά και 300 είδη περίπου πουλιών σπάνιων και μη που ζουν και αναπαράγονται εδώ. Το birdwatching ή αλλιώς η παρατήρηση πουλιών είναι πολύ διαδεδομένη και έχουν δημιουργηθεί ειδικοί χώροι που επιτρέπουν αυτή τη δραστηριότητα. Κορμοράνοι, ερωδιοί, τσικνιάδες είναι κάποια από τα είδη πουλιών που συναντάμε στη λίμνη. Παρακάτω αναφέρονται κάποιες από τις δραστηριότητες που προσφέρει η λίμνη όπως πεζοπορία και ορειβασία στο βουνό Μπέλες όπου το τοπίο είναι μαγευτικό και η φύση καθαρή και σε όλο της το μεγαλείο. Το ψάρεμα για έμπειρους αλλά και αρχάριους, για όσους έχουν υπομονή και επιμονή. Η βοήθεια των ντόπιων ψαράδων είναι σημαντική για κάποιον που δεν γνωρίζει. Η ιππασία σε συγκεκριμένες 5

6 εγκαταστάσεις αλλά και σε συγκεκριμένες διαδρομές κάνει το ταξίδι ακόμη πιο ωραίο. Η φωτογραφία είναι η ωραιότερη δραστηριότητα της λίμνης καθώς υπάρχουν τόσο ωραία και τόσο μαγευτικά τοπία που δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις. Τα φυτά, τα ζώα αλλά και οι ίδιοι οι άνθρωποι προσφέρουν την ιδανική εικόνα στον φωτογράφο. Πολλά βιβλία και αμέτρητα φωτογραφικά άλμπουμ έχουν γεμίσει με εικόνες της λίμνης και της φυσικής ομορφιάς της. Η ποδηλασία είναι άλλη μια από τις δραστηριότητες της λίμνης. Αφορά τον γύρω της λίμνης σε ειδικά μονοπάτια και όχι μόνο. Η ποδηλασία ταυτόχρονα με το τοπίο προσφέρει και μια πολύ καλή άθληση. Τέλος, η βαρκάδα και οι εκδρομές στη γύρω περιοχή προσφέρουν άλλη μια απόλαυση στον επισκέπτη. Υπάρχουν ειδικά βαρκάκια που κάνουν τον γύρω της λίμνης για παρατήρηση και χαλάρωση. Στο πέμπτο κεφάλαιο γνωρίζουμε τους τόπους διαμονής της λίμνης. Τα ξενοδοχεία και τα κάθε λογής καταλύματα ιδανικά για οικογένειες και όχι μόνο και σε πολύ κοντινή απόσταση από τη λίμνη. Υπάρχουν διάφορα μέρη για να μείνει κανείς αλλά και διάφορες τιμές για κάθε πορτοφόλι. Ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια μέχρι και ενοικιαζόμενες μικρές μεζονέτες μπορεί να βρει κάποιος. Η εξυπηρέτηση και οι παροχές είναι πολύ καλές και ικανοποιούν τον επισκέπτη. Αναφέρονται λεπτομερώς οι διάφορες υπηρεσίες των ξενοδοχείων όπως ο αριθμός των δωματίων, οι δραστηριότητες του ξενοδοχείου, οι παροχές στον πελάτη και ότι έχει να κάνει με το σέρβις. Τέλος, δίνονται παραπάνω στοιχεία για τρία είδη καταλυμάτων σε περιοχές της λίμνης. Τα καταλύματα αυτά είναι το ξενοδοχείο Ερωδιός στο χωριό Λιθότοπος, ο ξενώνας Κερκινίτις ο οποίος βρίσκεται στο ίδιο χωριό και το περιηγητικό κέντρο-ξενώνας Οικοπεριηγητής που βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό Κερκίνη. Στο έκτο κεφάλαιο δίνονται κάποια στοιχεία για την περιοχή γύρω από τη λίμνη και την παράδοση της. Αναφέρονται ήθη και έθιμα που κρατάει ακόμη ο κόσμος από πολύ παλιά και διάφορες εκδηλώσεις που στηρίζονται πάνω σε αυτά τα έθιμα και όχι μόνο. Ένα παράδειγμα εκδήλωσης που γίνεται κάθε χρόνο είναι η γιορτή ψαριού στο λιμανάκι του Λιθοτόπου με άφθονο ψάρι από τη λίμνη και πολύ παραδοσιακή μουσική που ανεβάζει το κέφι στα ύψη. Επίσης, αναφέρονται και στο τοπικό φαγητό 6

7 αλλά και γεύσεις από όλη την Ελλάδα που μπορεί να βρει κάποιος στα πολλά εστιατόρια και ψαροταβέρνες που υπάρχουν. Στις τοπικές γεύσεις συγκαταλέγεται και το βουβάλι το οποίο έρχεται πολύς κόσμος να γευτεί. Στο έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στα παραλίμνια χωριά. Τα χωριά αυτά είναι πολλά και πολύ όμορφα, κάθε ένα με την αξία του και τις παραδόσεις του. Συγκεκριμένα ονομάζονται και αναλύονται εκτενέστερα τρία χωριά. Η Κερκίνη, το Μανδράκι και ο Λιθότοπος έτσι για να πάρουμε μια γεύση από τη ζωή γύρω από τη λίμνη. Τέλος, μετά από σειρά ερωτήσεων μέσα από εγκεκριμένο ερωτηματολόγιο στους επιχειρηματίες της περιοχής καταγράφεται η αύξηση ή μείωση του τουρισμού στα χωριά της λίμνης και τα αποτελέσματα που αυτός επιφέρει. Αποτελέσματα που αφορούν τον τζίρο και την κατάσταση των επιχειρήσεων,τα μέτρα και τις λύσεις που ίσως υπάρχουν ώστε ο τόπος να αναπτυχθεί όσο γίνεται περισσότερο. Γίνεται περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων. 7

8 8

9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ο ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ Σελίδα 1.1 Γενική αναφορά 1.2 Η πόλη των Σερρών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΣΕΡΡΩΝ 2.1 Τα τουριστικά αξιοθέατα του Νομού Φαράγγι του ποταμού Αγγίτη Σπήλαιο Αλιστράτης Δάσος του Λαϊλιά-χιονοδρομικό κέντρο Αρχαία Αμφίπολη Οχυρό Ρούπελ Μοναστήρια και Εκκλησίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΙΑΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 3.1 Ανάπτυξη του όρου Θερμαλισμός 3.2 Ιαματική πηγή Σιδηροκάστρου 3.3 Ιαματική πηγή Αγκίστρου 3.4 Ιαματική πηγή Νιγρίτας-Θερμών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ 4.1 Μια πρώτη γνωριμία Τοποθεσία της λίμνης Αρχαία και σύγχρονη ιστορία

10 4.1.3 Χλωρίδα Πανίδα 4.2 Παραλίμνιο δάσος 4.3 Σύμβαση RAMSAR 4.4 Δραστηριότητες Παρατήρηση πουλιών Πεζοπορία και ορειβασία Όρος Μπέλες Ψάρεμα Ιππασία Φωτογραφία Ποδηλασία Βαρκάδα Εκδρομές στη γύρω περιοχή 4.5 Αγροτουρισμός ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ 5.1 Γενική αναφορά σε χώρους διαμονής Ξενοδοχείο <ΕΡΩΔΙΟΣ> Ξενώνας <ΚΕΡΚΙΝΙΤΙΣ> Ξενώνας και περιηγητικό κέντρο <ΟΙΚΟΠΕΡΙΗΓΗΤΗΣ> ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΦΑΓΗΤΟ-ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ 6.1 Παραδοσιακά προϊόντα- τοπικές γεύσεις 6.2 Ταβέρνες εστιατόρια 6.3 Εκδηλώσεις 6.4 Ήθη και έθιμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΑ ΧΩΡΙΑ 10

11 7.1 Γενική αναφορά Κερκίνη Μανδράκι Λιθότοπος 7.2 Ερωτηματολόγιο και ανάλυση του ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ 1.1 Γενική αναφορά Ο νομός Σερρών είναι ένας από τους τρείς νομούς της ανατολικής Μακεδονίας και ο δυτικότερος. Έχει έκταση τετραγωνικών χιλιομέτρων και πληθυσμό περίπου κάτοικους. Πρωτεύουσα είναι η ομώνυμη πόλη Σέρρες. Ο νομός συνορεύει με την Βουλγαρία από το Βορρά, με την Θεσσαλονίκη από τον Νότο, με τους νομούς Δράμα και Καβάλα από την Ανατολή και με το Κιλκίς δυτικά. Το μόνο τμήμα του που βρέχεται από θάλασσα είναι στα νότια, περιοχή Κερδυλλίων από τον Στρυμονικό κόλπο. Σύμφωνα με την έκταση του είναι ο μεγαλύτερος νομός της Μακεδονίας και σύμφωνα με τον πληθυσμό ο δεύτερος μετά το νομό Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο τμήμα του νομού είναι πεδινό και βρίσκεται στην απέραντη πεδιάδα του ποταμού Στρυμόνα. Γύρω γύρω περικλείεται από βουνά. Τα κυριότερα και πιο γνωστά από αυτά είναι το Μενοίκιο, το Άγκιστρο, η Κερκίνη ή αλλιώς Μπέλες, τα Κρούσια και τέλος το Παγγαίο γνωστό από τα παλαιότερα χρόνια για τα χρυσορυχεία του. Διοικητικά ο νομός χωρίζεται σε 4 επαρχίες. Επαρχία Σερρών με πρωτεύουσα τη Σέρρες 12

13 Επαρχία Βισαλτίας με πρωτεύουσα τη Νιγρίτα Επαρχία Σιντικής με πρωτεύουσα το Σιδηρόκαστρο Επαρχία Φυλλίδας με πρωτεύουσα τη Ν.Ζίχνη Οι κάτοικοι ποικίλουν και είναι εντόπιοι, και Έλληνες του Πόντου, της Μικράς Ασίας ή και της ανατολικής Θράκης. Οι αρχαιολογικοί και ιστορικοί τόποι και τα τουριστικά μέρη του νομού είναι πολλά και αξιόλογα. Το σπήλαιο της Αλιστράτης με τους πανέμορφους σταλαγμίτες και σταλακτίτες, η αρχαία Αμφίπολη με το μουσείο και τις ανασκαφές που φέραν στο φώς πολύτιμα αντικείμενα, το οχυρό Ρούπελ και η όλη περιοχή κλειδί όπου η ιστορία θέλει τον Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο να εξολοθρεύει τον Βουλγάρικο στρατό το Επίσης, η λίμνη κερκίνη, η οροσειρά Μπέλες, ο Λαϊλιάς με το χιονοδρομικό κέντρο και πολλά ακόμη μαγευτικά τοπία. Μέσα από τον νομό Σερρών διέρχεται ο ποταμός Στρυμόνας ο οποίος έχει τις πηγές του στη Βουλγαρία και χάρη στον οποίο η πεδιάδα των Σερρών είναι εύφορη αφού τα χωράφια ποτίζονται από αυτόν. Σε παλαιότερες περιόδους ο ποταμός πλημμύριζε και σκέπαζε μεγάλες περιοχές γης με έλη και βάλτους από τα οποία πολύς κόσμος αρρώσταινε και πέθαινε από ελονοσία συνήθως. Ευτυχώς αργότερα έγινε σειρά αντιπλημμυρικών έργων και από εστία μόλυνσης έγινε εστία ανάπτυξης και πλούτου. Ο ποταμός λίγο πρίν πέσει στο Στρυμονικό κόλπο ενώνεται με τα νερά από τον παραπόταμο του Αγγίτη. Στον Στρυμόνα, στον Αγγίτη και στην λίμνη κερκίνη η αλιεία παίζει σημαντικό ρόλο. Επίσης, έχουν δημιουργηθεί και 5 μονάδες όπου γίνεται καλλιέργεια πέστροφας, 5 μονάδες καλλιέργειας γριβαδιού και 1 μονάδα χελοκαλλιέργειας στην περιοχή της Αναγέννησης. Επίσης, έχει δημιουργηθεί στο Άγγιστρο μια μονάδα όπου με την κατάλληλη επεξεργασία κάνουν τις πέστροφες καπνιστές. Έτσι, η παραγωγή ψαριών φτάνει τους 700 τόνους ανά έτος. Στην βορειοδυτική πλευρά του νομού βρίσκεται η λίμνη Κερκίνη, το καμάρι της περιοχής. Η ομορφιά της δεν συγκρίνεται και η απέραντη έκταση της κόβει την ανάσα όμως περισσότερα για την λίμνη Κερκίνη θα αναφέρουμε παρακάτω. Εκτός από την λίμνη Κερκίνη και στα νοτιοδυτικά του νομού υπήρχε στην αρχή και μια 13

14 άλλη λίμνη, η λίμνη του Αχινού ή Κερκινίτιδα η οποία φημιζόταν για τα πολλά της ψάρια. Όμως, σήμερα η λίμνη αυτή έχει αποξηρανθεί και την θέση της πήραν εκτάσεις γης ιδανικές για καλλιέργεια. Το κλίμα της περιοχής ποικίλλει αφού στα ορεινά είναι ψυχρό και στα πεδινά υγρό. Στο νομό Σερρών υπάρχουν και τρείς ιαματικές πηγές. Μια στο Σιδηρόκαστρο, μια στα Θερμά και μια στο Άγγιστρο. Τα νερά είναι πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία και ικανά να θεραπεύσουν παθήσεις ή έστω να βοηθήσουν όσο γίνεται. Πολύς κόσμος τα επισκέπτεται για να δεχτεί τις υπηρεσίες τους και να χαλαρώσει. Στα λουτρά υπάρχουν και διάφορες εγκαταστάσεις διαμονής όσων το επιθυμούν. Οι περισσότεροι κάτοικοι του νομού είναι αγρότες και κτηνοτρόφοι και καλλιεργούν στα χωράφια τους προϊόντα όπως δημητριακά, ρύζι, βαμβάκι, τεύτλα, πατάτες, όσπρια, οπωροκηπευτικά και πολλά καπνά. Το 90% της γης αποτελείται χωράφια τα οποία ανήκουν στους αγρότες της περιοχής με μέσο όρο στρεμμάτων ανά οικογένεια τα 28. Το 80% του πληθυσμού ολόκληρου του νομού είναι ημιαστικός και αγροτικός. Οι άνθρωποι εδώ δεν συγκεντρώνονται στο αστικό κέντρο της πόλης οπότε γίνεται αντιληπτό το πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι αγροτικοί οικισμοί. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία εδώ παράγεται περισσότερο από το ½ του ρυζιού ολόκληρης της Ελλάδας και περίπου το 1/5 των τεύτλων. Λίγο έξω από την πόλη των Σερρών υπάρχει και το εργοστάσιο ζάχαρης. Ο νομός των Σερρών είναι ένας από τους πρώτους νομούς που ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία και ο βασικότερος προμηθευτής κρεάτων όπως βοδινό, χοιρινό, πουλερικά, αυγά και τυροκομικά είδη στην Αθήνα. Εκτός από το εργοστάσιο ζάχαρης υπάρχει και μια βιομηχανία παστερίωσης γάλακτος, μια αλατιού, πέντε που ασχολούνται με τα προϊόντα της ντομάτας και διάφορα άλλα εργοστάσια όπως για παράδειγμα ποτών, τυροκομικών, αλλαντικών και πλαστικών προϊόντων. Τα προϊόντα των κυριότερων εργοστασίων είναι και αυτά που εξάγονται περισσότερο. Γι αυτό έχουμε εξαγωγές ρυζιού, βαμβακιού, αλεύρι, ζάχαρη, τοματοπολτού και άλλα. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις που υπάρχουν στο νομό και αριθμούν σε οι οποίες απασχολούν άτομα, τον καλύπτουν σε όλους τους βαθμούς. 14

15 Πλούσια είναι και η χλωρίδα όπως και η πανίδα του νομού. Περισσότερα σε περιοχές ορεινές μπορεί κανείς να συναντήσει αρκούδες, λύκους, ζαρκάδια, αλεπούδες, λαγούς, βίδρες, αγριόγατες και διάφορα είδη πουλιών όπως φάσες, πέρδικα, τρυγόνια, κοτσύφια, τσαλαπετεινούς, γύπες και πολλά άλλα. Επίσης, πολλά είναι τα είδη των πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στο νομό και στον υγροβιότοπο της λίμνης Κερκίνης και τα οποία προστατεύονται από εθνικές συμβάσεις. Στη λίμνη μπορεί κανείς να δει και κοπάδι βουβαλιών αλλά και τσακάλια. Στην ιχθυοπανίδα και πανίδα της λίμνης συγκαταλέγονται οι πέστροφες, οι γουλιανοί, τα χέλια, το γριβάδι και αμφίβια όπως σαλαμάνδρες, τρίτωνες, διάφορα ερπετά και πολλά έντομα. Όσον αφορά τους κυνηγούς, υπάρχουν 25 περίπου καταφύγια θηραμάτων και μια ελεγχόμενη έκταση μεγέθους στρεμμάτων όπου μπορούν να εισέλθουν κυνηγοί πληρώνοντας βέβαια ένα αντίτιμο και να επιδοθούν σε αυτό που τους αρέσει δηλαδή το κυνήγι. Εκεί μέσα υπάρχουν θηράματα όπως φασιανοί, πέρδικες, λαγοί, αγριογούρουνα και ζαρκάδια. Όσον αφορά την χλωρίδα της περιοχής παρουσιάζει μια αρκετά μεγάλη ποικιλία ξεκινώντας από τις ορεινές περιοχές και φτάνοντας μέχρι τις περιοχές κοντά στη θάλασσα. Τα δάση του νομού καλύπτουν μια έκταση στρεμμάτων. Τα δέντρα που ευδοκιμούν είναι δρυός, πεύκη και οξυά ενώ λίγα έλλατα υπάρχουν και στα όρη Παγγαίο, Βροντούς και Μπέλες. Επίσης, υπάρχει και η θαμνώδης βλάστηση η οποία εμπεριέχει θάμνους όπως τα ρείκια και η κουμαριά ή ο γαύρος και ο φράξος τα οποία συγκαταλέγονται στα θαμνοφόρα δέντρα. Τέλος κάποια είδη δέντρων στο νομό είναι οι φουντουκιές, ιτιές, λεύκες, κυπαρίσσια, κέδροι, πλατάνια και άλλα. Κάθε χρόνο κυβικά μέτρα ξύλου αποδίδονται και τα μισά από αυτά διατίθενται στο εμπόριο. 15

16 Οι βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου είναι γύρω στις 50 και ο νομός έρχεται πρώτος στην καλλιέργεια λεύκας. Τέλος, τα δάση του νομού δίνουν την ευκαιρία στους μελισσοπαραγωγούς να παράγουν το καλύτερο μέλι και στους βοσκούς να βοσκίσουν ελεύθερα τα κοπάδια τους. Το υπέδαφος κρύβει πολλά μυστικά στο νομό Σερρών. Ουράνιο, Λιγνίτης, χρυσός, γρανίτης, μάρμαρο είναι κάποια από τα στοιχεία που βρέθηκαν και πολλά παραμένουν αναξιοποίητα για διάφορους λόγους, Τρία λιγνιτωρυχεία παραμένουν σε αδράνεια, δυο ορυχεία χρυσού γίνεται σκόπιμο να αξιοποιηθούν και τα γεωθερμικά πεδία. 1.2 Η πόλη των Σερρών Η Πόλη πήρε το όνομα της από τον Ηρόδοτο ο οποίος την αποκάλεσε <<Σίρις>> που προήλθε από την λέξη σίριος δηλαδή ήλιος. Από την αρχαία περίοδο συγκαταλεγόταν στις αναπτυγμένες και πλούσιες πόλεις όμως την μεγαλύτερη άνθιση την γνώρισε κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Σε αυτή την ανάπτυξη βοήθησε βεβαίως και η γεωγραφική της θέση αφού είναι στο κέντρο της Μακεδονίας και ολόκληρου του Νομού. Στις 29 Ιουνίου 1913 η Σέρρες απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό και εντάχθηκε στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η ανάπτυξη της πόλης δεν ήταν μόνο οικονομική αλλά και πνευματική και αυτό φαίνεται και σήμερα αφού προδίδεται ακόμη από την παράδοση που συνεχίζει και από τις τέχνες και τον πολιτισμό, τα μνημεία και τα έγγραφα που έχουν αφήσει οι πρόγονοι. Έχει πληθυσμό πάνω από κατοίκους και βρίσκεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Μενοικίου στην εύφορη κοιλάδα που δημιουργεί ο ποταμός Στρυμόνας. Η πόλη βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της πεδιάδας. Η απόσταση της πόλης των Σερρών από την Θεσσαλονίκη είναι περίπου 94 χιλιόμετρα. Σήμερα η πόλη συνδυάζει την μοντέρνα με την κλασική έκδοση των μεγάλων πόλεων. Είναι δηλαδή μια μίξη από το αστικό περιβάλλον και τα γραφικά δρομάκια 16

17 με τους καφενέδες και τις ταβέρνες με παραδοσιακή κουζίνα. Αν και είναι μια αρκετά μεγάλη πόλη, κόσμος είναι φιλόξενος και ζεστός σε αντίθεση με άλλες πόλεις της Ελλάδας. Εδώ κυριαρχεί ο φοιτητόκοσμος ο οποίος συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη και ομορφαίνει ταυτόχρονα με την ύπαρξη του. Στο κέντρο υπάρχει η μεγάλη πλατεία Ελευθερίας με το Μπεζεστένι όπου είναι το κέντρο συνάντησης των περισσοτέρων. Από εκεί ξεκινούν όλα και καταλήγουν στα στενά δρομάκια και τους πεζόδρομους με τις πολλές καφετέριες οι οποίες σφύζουν από ζωή. Το πράσινο, τα λουλούδια και τα δέντρα δεν λείπουν από την πόλη αφού είναι κατάφυτη από άκρη σε άκρη. Η ιστορία των Σερρών είναι πλούσια και γεμάτη. Δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις άλλες πόλεις αφού τα αξιοθέατα και τα διάφορα μνημεία βρίσκονται ακριβώς μπροστά στα πόδια του επισκέπτη. Οι πολλές εκκλησίες είναι το σήμα κατατεθέν και ο τουρισμός ο οποίος πηγάζει από αυτές αξιοζήλευτος. Η παλαιά Μητρόπολη, ο ναός του Αγίου Νικολάου και το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου είναι κάποιες από τις πολλές Βυζαντινές εκκλησίες της περιοχής. Στην Ιερά Μητρόπολη σήμερα σώζονται αρχαία θρησκευτικά κειμήλια και πολλές παλιές ιερές εικόνες. Επίσης, μαζί με τα μνημεία όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και όσα άφησαν πίσω οι Τούρκοι, διασώζονται και πολλά νεοκλασικά κτίρια καλοδιατηρημένα από το πέρασμα του χρόνου. Όλα αυτά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το καλοκαίρι όμως τα πράγματα αλλάζουν λίγο. Η ζωή μεταφέρεται από το κέντρο της πόλης στα άκρα. Στη βόρεια πλευρά και πάνω σε λόφο βρίσκεται η αρχαία και βυζαντινή ακρόπολη των Σερρών γνωστή με το όνομα Κουλάς. Το πράσινο και τα πολλά νερά που υπάρχουν είναι πόλος έλξης για τους ντόπιους και τους τουρίστες που θέλουν μια ανάσα δροσιάς και ηρεμίας. 17

18 Εκεί λοιπόν στην κοιλάδα των Αγίων Αναργύρων βρίσκεται η νυχτερινή ζωή των Σερραίων. Καφετέριες, μπαράκια, φαγητό σε εστιατόρια αλλά και στο δρόμο είναι ότι καλύτερο. Το τοπίο είναι μαγευτικό και λέγεται πως η κοιλάδα αυτή είναι ο κοντινότερος πνεύμονας πρασίνου για τους Σερραίους. Η κοιλάδα είναι κατάφυτη και πολλά πλατάνια παρέχουν την πυκνή σκιά τους κοντά στο ρυάκι που διαπερνά μέσα από αυτήν. Επίσης, έχει δημιουργηθεί και μια τεχνητή λίμνη, κολυμβητήριο και κέντρα αναψυχής. Έτσι λοιπόν, καθημερινά και μετά τη δουλειά οι περισσότεροι παίρνουν το δρόμο για την κοιλάδα ώστε να χαλαρώσουν και να περάσουν καλά. Όχι μόνο η πόλη αλλά και ολόκληρος ο νομός θεωρείται ως ο νομός των καλοφαγάδων και εξαίρετη θέση κατέχουν τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα όπως η μπουγάτσα, το σουτζούκι, ο ακανές και το λουκούμι Σερρών. Τέλος, και σε μια απόσταση γύρω στα 2 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης είναι ο Αϊ-Γιάννης. Άλλο ένα πανέμορφο τοπίο πολύ κοντά στη πόλη με πολλά δέντρα και νερά που καταλήγουν σε μικρούς καταρράκτες. Ας βγούμε λίγο από την πόλη και ας πάμε στο νοτιοδυτικό τμήμα της εκεί όπου βρίσκεται το αυτοκινητοδρόμιο. Συγκαταλέγεται μέσα στα καλύτερα της Ευρώπης και φιλοξενεί διάφορους αγώνες από όλο τον κόσμο. Πρόσφατα πολύ δημοφιλής ήταν ο αγώνας με μοτοσυκλέτες Enduro όπου πλήθος κόσμου ξένων και όχι μόνο ήρθε για να το παρακολουθήσει. Το αυτοκινητοδρόμιο έχει έκταση στρεμμάτων και είναι σύγχρονο και με όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτούνται. Οι αυτού κάθε αυτού χώροι καταλαμβάνουν το μισό δηλαδή 500 στρέμματα ενώ ο υπόλοιπος χώρος αποτελείται από δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις όπως γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, τένις και κλειστού γυμναστηρίου. Επίσης, υπάρχει και διαμορφωμένη πίστα κάρτ ιδίων προδιαγραφών ασφαλείας με το κυρίως αυτοκινητοδρόμιο. Οι πόρτες είναι ανοιχτές για τον 18

19 οποιοδήποτε θελήσει να μπει και να δοκιμάσει τις ικανότητες του στην οδήγηση με ότι μέσο διαθέτει είτε αυτό είναι μηχανή είτε αυτοκίνητο. Το συνολικό μήκος της πίστας είναι μέτρα και πλάτος 12 με 15 μέτρα και συγκαταλέγεται ως η μεγαλύτερη της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Οι αγώνες που μπορούν να διεξαχθούν εδώ είναι πολλοί και διάφοροι και διακρίνονται σε αγώνες αυτοκινήτου και μοτοσυκλέτας. Στους αγώνες αυτοκινήτου έχουμε αγώνες formula3, Ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρωταθλήματα touring, αγώνες αυτοκινήτου κατηγορίας grand tourism, αγώνες ενιαίου πρωταθλήματος, αγώνες κλασικού αυτοκινήτου και τέλος αγώνες αντοχής. Για τους αγώνες μοτοσυκλέτας έχουμε αγώνες πρωταθλήματος κατηγορίας super bike, αγώνες πρωταθλήματος dragster και αγώνες αντοχής. Επίσης, εδώ έχουν φιλοξενηθεί και πολλά πρωταθλήματα όπως το παγκόσμιο πρωτάθλημα Enduro, το πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα Motard, το πανελλήνιο πρωτάθλημα αυτοκινήτου και μοτοσυκλέτας formula3 και πολλά άλλα. Τέλος, κάποιες από τις εκδηλώσεις που έχουν γίνει στο χώρο του αυτοκινητοδρομίου είναι εκθέσεις αυτοκινήτων, παρουσιάσεις και δοκιμές προϊόντων σχετικών με την μηχανοκίνηση, ημερίδες σχολών ασφαλούς και γρήγορης οδήγησης. Έτσι το αυτοκινητοδρόμιο αναφέρεται ως παράγοντας τουριστικής ανάπτυξης αφού τα οφέλη από την λειτουργία του αναβάθμισαν οικονομικά τον Νομό και χάρισαν ένα στολίδι ομορφιάς πόλο έλξης τουριστών από όλο τον κόσμο. 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΣΕΡΡΩΝ 2.1 Τα τουριστικά αξιοθέατα του νομού Ο Νομός Σερρών είναι προικισμένος από την φύση του και τα στολίδια που τον διακοσμούν είναι πολλά. Η βλάστηση και τα τρεχούμενα νερά, τα μνημεία και ο θρησκευτικός πλούτος είναι τα κυριότερα. Παρακάτω αναφέρονται λεπτομερέστερα και με φωτογραφίες Το Φαράγγι του ποταμού Αγγίτη Ο Αγγίτης ποταμός έχει μήκος περίπου 40 χλμ. Ενώ το φαράγγι αποτελεί 15 χλμ με αρχή το χωριό Συμβολή και τέλος το χωριό Κρηνίδα Σερρών. Ο Αγγίτης σαν παραπόταμος του Στρυμόνα αναφέρεται πρώτα από τον Ηρόδοτο. Το όνομα αυτού Θρακικό. Ο Κουζινερορύ και ο Δημίτσας τον αποκαλούν Αγγίτα και Αγγίστα κι από αυτών παίρνει το όνομά του, το παραποτάμιο χωριό. Στην ίδια περιοχή αναφέρονται και δυο άλλα ποτάμια, ο Γαγγίτης και ο Ζυγάκτης ή Ζυγοστός. Ο πρώτος ταυτίζεται με το ρέμα (Καράντερέ) του Νευροκοπίου, που μπαίνει από τα δεξιά στον Αγγίτη και ο δεύτερος με το ρέμα της Αγίας Βαρβάρας, που μπαίνει απ' τα αριστερά. Ο Γαγγίτης προέρχεται από το Ινδικό Γάγγης, που σημαίνει ρεύμα. Στην πεδιάδα της περιοχής, ο Αγγίτης μπαίνει από τις πόρτες (ΤασλούκΜπογάζ)=Πέτρινα στενά. Εκεί είναι το περίφημο φαράγγι του Αγγίτη, με την ξεχωριστή άγρια ομορφιά του και την πλούσια χλωρίδα. Το φαράγγι του Αγγίτη είναι μια επιγενετική κοιλάδα του ποταμού Αγγίτη, μήκους 15 χλμ περίπου, που δημιουργήθηκε από τις εξελικτικές διεργασίες στο χώρο των λεκανών Σερρών και Δράμας, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Παγγαίου και του Μενοίκιου όρους. Είναι μια βαθιά και στενή κοιλάδα, ανάμεσα σε σκληρά πετρώματα (αυτός είναι ο ορισμός της επιγενετικής κοιλάδας) και οφείλεται στην ανανεωτική δράση ενός ποταμού. Η κοιλάδα του ποταμού Αγγίτη, η οποία δημιουργήθηκε σε τέσσερα εξελικτικά στάδια κατά τη διάρκεια του 20

21 Νεογενούς και Τεταρτογενούς, είναι γνωστή με τις ονομασίες "Στενά Πέτρας" ή "Διώρυγα". Τα απότομα τοιχώματα της στενής αυτής κοιλάδας θεωρήθηκαν ότι αποτελούν τεχνητή κατασκευή των Μακεδόνων του Φιλίππου Β', σε μια προσπάθεια να αποξηράνουν τα τενάγη των Φιλίππων και Δράμας. Το φαράγγι είναι ένα βύθισμα, που προήλθε από ρήγματα τα οποία έχουν τεμαχίσει το μαρμαρικό υπόβαθρο, αλλά και από τα ιζήματα που είχαν επικαθίσει σ' αυτό. Τα ρήγματα αυτά ξεκινούν από το χωριό Συμβολή και φθάνουν μέχρι το χωριό Κρηνίδα. Η επιγενετική αυτή κοιλάδα του ποταμού Αγγίτη δημιούργησε κατακόρυφα τοιχώματα από την "απότομη πτώση" τους, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται κάθετα πρανή από μάρμαρα ύψους μέτρων. Η πορεία του ποταμού μέσα στη χαράδρα δεν είναι ευθεία, αλλά σχηματίζει "μαιάνδρους", χαρακτηριστικό πολλών ποταμών της Ελλάδας, με συνέπεια σε πολλά σημεία το νερό να γλύφει τους βράχους, ενώ στην άλλη πλευρά να υπάρχουν αποθέσεις. Ο Αγγίτης κατά την πορεία του στο "χρόνο" και το χώρο", δημιούργησε πολλές "σπηλιές", "καμάρες" με πλούσιο διάκοσμο. Πολλές φορές ο άνθρωπος, ανά τους αιώνες, κατοίκησε στην περιοχή είτε γιατί εύρισκε εύκολα τροφή και νερό, είτε γιατί κυνηγήθηκε από πάσης φύσεως εχθρούς. Έτσι βλέπουμε πολλά δείγματα της παρουσίας του. Βρέθηκαν "βραχογραφήματα", που από μια δημοσίευση στο περιοδικό του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης το Φεβρουάριο του 1978, που έκαναν οι Κάρολος Μάις, Ροβέρτος Ζέεμαν και Νικόλαος Συμεωνίδης, αναφέρουν ότι βρέθηκαν σε τρεις περιοχές βραχογραφίες που παριστάνουν ζώα (ελάφια, καμήλες, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια), αλλά και αφηρημένα σχέδια.. Από τις παραστάσεις των ιππέων, πιθανολογείται ότι οι βραχογραφίες έγιναν τον 5ο-6ο μ.χ. αιώνα. Η χλωρίδα της κοιλάδας περιλαμβάνει όλων των ειδών τα άγρια είδη, υδροχαρούς δάφνης, ιτιές, πλατάνια, σκλήθρα, αγριολεύκες, αρμυρίκια, ενώ η πανίδα του είναι πλούσια και αυτή σε άγρια είδη όπως καμποπέρδικες, πετροπέρδικες, αγριοπερίστερα, τρυγόνια, κότσυφες, μπεκάτσες, μπορείς να συναντήσεις παντού, κατά μήκος της κοιλάδας, αλλά και στα βράχια του φαραγγιού έχουν φωλιές αρπακτικά, όπως γερακίνες, τσιχλογεράκια, βραχοκερκινέζια. Κάτοικοι της περιοχής είπαν ότι είδαν και φιδαετό. Η πρόσβαση στο φαράγγι του ποταμού Αγγίτη είναι δυνατή, τόσο στην αρχή του, στο χωριό Συμβολή, όσο και στο χωριό Κρηνίδα, εκεί όπου τελειώνει. Με το δεδομένο ότι στους στόχους είναι η κατασκευή διαδρόμου συνδετικού του σπηλαίου 21