ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ Περιοδικό ἐκδιδόμενο κάθε Κυριακή

Transcript

1 ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ Περιοδικό ἐκδιδόμενο κάθε Κυριακή Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱ. Μ. Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως «Εἰς πόλιν ἤ εἰς Ρούμελην, ὅπου περιπατήσεις, παντοῦ ἀκούεις ὄνομα τό τῆς Προυσιωτίσσης» (Ἆσμα τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ) Κυριακή 23 Αὐγούστου 2015 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ Ματθαίου Ἀπόδοσις κοιμήσεως Ὑ.Θ., Παναγίας Προυσιωτίσσης Ἀπολυτίκιον Παναγίας Προυσιωτίσσης Ἦχος α Τῆς Ἑλλάδος ἁπάσης Σύ προΐστασαι πρόμαχος καί τερατουργός ἐξαισίων τῇ ἐκ Προύσσης εἰκόνι Σου, Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ καί γάρ φωτίζεις ἐν τάχει τούς τυφλούς δεινούς τε ἀπελαύνεις δαίμονας καί παραλύτους δέ συσφίγγεις, Ἀγαθή, κρημνῶν τε σῴζεις καί πάσης βλάβης τούς Σοί προσφεύγοντας. Δόξα τῷ Σῷ ἀσπόρῳ τοκετῷ, δόξα τῷ Σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά Σοῦ τοιαῦτα θαύματα. ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ O AΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ 1. Αὔριο, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 24 τοῦ μηνός Αὐγούστου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει ἕνα μεγάλο ἅγιο, ἰδιαίτερα ἀγαπητό σέ μᾶς τούς Ἕλληνες. Αὔριο ἑορτάζουμε τόν ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό. Δέν εἶναι ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι, ἄν δέν ὑπῆρχε ὁ ἅγιος αὐτός, δέν θά εἴχαμε ἐλεύθερη πατρίδα. Οἱ Ἕλληνες γονάτιζαν στόν ἅγιο καί ὁρκίζονταν στό ράσο του ὅτι θά παλέψουν γιά τήν λευτεριά

2 τῆς πατρίδος καί ζητοῦσαν τήν εὐχή του γι αὐτήν. Καί ὁ ἅγιος Κοσμᾶς μέ τά κηρύγματά του ἄναβε τήν θράκα καί γινότανε φωτιά καί ἀνόρθωνε τήν ἀποσταμένη ἐλπίδα λέγοντας στούς ὑπόδουλους Ἕλληνες, ὅτι «θἄρθει τό ποθούμενο», ἡ λευτεριά δηλαδή τοῦ τόπου μας. 2. Ὁ ἅγιος, ἀδελφοί μου, καταγόταν ἀπό τήν Αἰτωλία, ἀλλά πῆγε νωρίς στό Ἅγιον Ὄρος καί ἀσκήτευε ἐκεῖ. Ἐκεῖ ὅμως ἄκουγε γιά τήν μεγάλη ζημιά πού πάθαιναν ἀπό τούς Τούρκους οἱ ἀδελφοί του σκλαβωμένοι Ἕλληνες, γιατί ἀλλαξοπιστοῦσαν χωριά ὁλόκληρα μέ τόν παπᾶ τους μαζί!... Πονοῦσε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ἀκούγοντας στό ἁγιορείτικο κελλί του αὐτά τά κακά μαντάτα καί πῆρε τήν μεγάλη ἀπόφαση νά φύγει, νά πετάξει ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί σάν πουλί νά ἀνεβαίνει σ ὅλα τά δένδρα τίς πόλεις καί τά χωριά τῆς πατρίδος μας καί νά κηρύττει τό γλυκό τραγούδι ΧΡΙΣΤΟΣ καί ΕΛΛΑΔΑ. 3. Δέν ἔχω τόν χρόνο, ἀδελφοί μου, νά σᾶς πῶ γιά τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Τοῦτο μόνο λέγω ἐδῶ. Ἦταν κήρυγμα ἁπλό μέν, σάν ἐκεῖνο τό κήρυγμα τῶν ψαράδων τῆς Γαλιλαίας, ἀλλά κήρυγμα κατηχητικό, δογματικό, σάν ἐκεῖνο τό κήρυγμα τῶν ἁγίων Πατέρων, τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Ναί! Τό κήρυγμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, παρά τήν ἁπλότητά του, περιεῖχε βαθειές θεολογικές ἔννοιες, τίς ὁποῖες διαβάζουμε στά συγγράμματα τῶν ἁγίων Πατέρων. Καί ἐδῶ εἶναι τό μεγαλεῖο τοῦ ἁγίου ἱεροκήρυκα Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ: Ὅτι τήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας τήν ἁπλοποιοῦσε, τήν «ζύμωνε», καί τήν πρόσφερε σάν ζεστό καί γευστικό καρβέλι στόν λαό. Ἄς τό ποῦμε, γιατί δέν ἀντέχουμε νά μήν τό ποῦμε: Πολλά ἀπό τά σημερινά ἀκουόμενα κηρύγματα, καί μορφωμένων τάχα ἱεροκηρύκων, ἄν τά στίψεις, δέν θά βγάλεις λίγο θεολογικό ζωμό. Ἔτσι, εἶχε δίκιο ὁ Σπέρτζον ὁ ἐπηρεασμένος ἀπό τόν δικόν μας Χρυσόστομο πού ἔλεγε ὅτι «τό καλύτερο ἔργο πού ἔχουν νά κάνουν μερικοί ἱεροκήρυκες, εἶναι νά κλείσουν τό στόμα τους»!!! 4. Τό κήρυγμά του ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί ὅλο τόν ἱεραποστολικό του βίο καί τήν μοναχική του βιοτή, τήν σφράγισε μέ τό μαρτυρικό του αἷμα. Τόν ἔπνιξαν οἱ Τοῦρκοι καί τόν πέταξαν πέρα ἐκεῖ στόν Ἀῶο ποταμό. Ἦταν αὐτό ἡ προσευχή τοῦ ἁγίου, τήν ὁποία ἔλεγε καθημερινά: «Χριστέ μου ἔλεγε κάνε με νά χύσω τό αἷμα μου γιά τήν ἀγάπη σου, ὅπως καί Ἐσύ ἔχυσες τό Αἷμα Σου γιά τήν ἀγάπη μου». 5. Χριστιανοί μου, στά χρόνια μας ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό ἕναν ἱερομόναχο Κοσμᾶ Αἰτωλό. Ἅγιο καί ταπεινό σάν κι αὐτόν, μορφωμένον θεολογικά σάν κι αὐτόν, μέ θερμό τό ἱεραποστολικό πνεῦμα ὅπως ἐκεῖνος καί μέ πόθο μαρτυρίου, σάν τόν δικό του. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι εἴμαστε πολλοί κληρικοί στήν πατρίδα μας, καί μορ- 2

3 φωμένοι μάλιστα κληρικοί. Ἀλλά, ἄς τό ὁμολογήσουμε ταπεινά, ὅτι, ἄν μᾶς στίψεις ὅλους, δέν θά κάνουμε οὔτε λίγες ἁγνές σταγόνες ἀπό τόν ἱδρῶτα καί τό αἷμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Ἄς ἔχουμε τήν εὐχή του καί ἄς βοηθήσει καί τώρα, ἀπό ἐκεῖ πού εἶναι, τήν πατρίδα μας νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό τίς ἁλυσσίδες τῶν προβλημάτων της, ὅπως τότε, στά χρόνια του, τήν βοήθησε νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό τά τούρκικα σχοινιά. Μέ πολλές εὐχές, Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας xxxxxxxxxx IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ Δημητσάνα, Δευτέρα 17 Αὐγούστου 2015 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ (Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική) Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου. Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ Εὐχαριστήριος ὕμνος (26,1-6) (Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς) 1. Ἡ περικοπή εἶναι ἕνας ὕμνος τῶν Ἰουδαίων γιά κάποια τελική τους νίκη. Πιθανόν ὁ ὕμνος νά ἦταν ἕνα παλαιό λειτουργικό ἆσμα μέ τό ὁποῖο ὑμνοῦσαν τόν Θεό σέ κάθε νίκη τους (βλ. Ψαλμ. 23, ,19-20). Ἤ, πιθανόν πάλι, ὁ ὕμνος νά ἦταν ἕνας λιτανευτικός ψαλμός, πού ψαλλόταν ὅταν ὁ λαός εἰσερχόταν στήν Ἱερουσαλήμ. Τιθέμενο τό ἆσμα στήν ἑνότητά μας ἐδῶ ἀκούεται ὡς ἕνας τελικός θρίαμβος τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ. Ἡ «πόλη ἡ ὀχυρά», γιά τήν ὁποία ὁμιλεῖ ἡ περικοπή μας (στίχ. 1), εἶναι ἡ Ἱερουσαλήμ. 3

4 2. Μία πιστότερη μετάφραση τοῦ Ἑβραϊκοῦ κειμένου στόν στίχ. αὐτό θά ἔδιδε τήν ἔννοια ὅτι ὁ Θεός γίνεται ὁ Σωτήρας τῆς πόλεως, ἀντί γιά τά τείχη της καί τά ὀχυρώματά της. Γιατί ἡ ἱστορία ἐπέδειξε ὅτι τά φυσικά τείχη δέν προστάτευσαν τήν Ἱερουσαλήμ. Κατά τό Ἑβραϊκό πάλι κείμενο στόν στίχ. 4 ὁ Θεός καλεῖται «αἰώνιος βράχος» καί αὐτό ὑπενθυμίζει ἕνα παλαιό τίτλο τοῦ Θεοῦ (βλ. Ψαλμ. 17,2. 94,1), πού τόν δεικνύει ὡς προστάτη τοῦ λαοῦ Του. Ὁ Θεός ὅμως, ὁ προστάτης τοῦ λαοῦ Του, ἔγινε ὁ καταστροφεύς τῶν ὑπερηφάνων πόλεων (στίχ. 5), μεταξύ τῶν ὁποίων, κατά πρῶτο λόγο, νοεῖται ἡ «πόλη τοῦ χάους» (24,10). (Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς, τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου) 26,1 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ψάλλουν αὐτό τό ἆσμα στήν χώρα τοῦ Ἰούδα: «Ἰδού ἡ πόλη (μας) εἶναι ἰσχυρά καί γιά τήν ἀσφάλειά μας ἐγείρει (ὁ Θεός) τεῖχος καί προπύργια. Ἀνοίξατε τίς πύλες, ἄς εἰσέλθει ὁ λαός, πού τηρεῖ τό δίκαιο καί φυλάσσει τήν πίστη. 3 (Λαός) πού κρατεῖ στερεά τήν πίστη καί εἶναι εἰρηνικός. (Λαός) πού τήν ἐλπίδα (του) 4 στήριξε σέ Σένα, Κύριε, μέχρι τόν αἰῶνα, τόν Θεό τόν μέγα καί αἰώνιο. α 5 (Διότι) ταπείνωσες, ἔρριψες κάτω τούς κατοικοῦντες στά ὕψη κρημνίζεις πόλεις ὀχυρές καί τίς ἰσοπεδώνεις. 6 Θά τίς πατοῦν οἱ πόδες τῶν πράων καί τῶν ταπεινῶν. α. «Διότι Κύριος ὁ Θεός εἶναι αἰώνιος βράχος», λέγει τό τέλος τοῦ στίχ. κατά τό Ἑβρ. (Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς) 26,1-6. Εὐχαριστήριο ἆσμα στόν Θεό γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Ἱερουσαλήμ καί γιά τήν ἧττα τῶν ἐχθρῶν της (βλ. Ψαλμ ). Εἶναι ἆσμα νίκης (24,7-16α. 25,1-5). Ἕνας λιτανευτικός ψαλμός, ἀδόμενος ὑπό τῶν Ἰουδαίων κατά τήν εἴσοδό τους στήν Ἱερουσαλήμ, τήν «ἰσχυράν πόλιν» (στίχ. 1 σύγκρ. μέ Ψαλμ. 23,7-10), ὑμνοῦντες τήν νίκη τοῦ Θεοῦ (σωτηρία) κατά τῶν ἐχθρῶν τους, 26,1. Πόλις ἰσχυρά. Πρόκειται γιά 4

5 τήν Ἱερουσαλήμ, τήν ὁποία ὁ Γιαχβέ ὀχύρωσε καί χρησιμεύει ὡς καταφύγιο γιά τούς δικαίους (στίχ. 2 ἑξ.) ἡ πόλη Ἱερουσαλήμ ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν ὑπερήφανο πόλη (στίχ. 5), τήν κατεστραμμένη πόλη τῶν κεφ (τήν «πόλη τοῦ χάους», 24,10). Βλ. σχόλ. εἰς 24, ,2. Λαός φυλάσσων δικαιοσύνην. Πρόκειται γιά τόν ἀναγεννηθέντα Ἰούδα. 26,4. «Διότι Κύριος ὁ Θεός εἶναι αἰώνιος βράχος», λέγει τό τέλος τοῦ στίχ. κατά τό Ἑβρ. Τό «βράχος» εἶναι μία συνήθης μεταφορά τῆς ΠΔ γιά τόν Θεό καί ἐκφράζει τήν ἀξιοπιστία Του καί τήν προστασία Του. 26,5. Ταπεινώσας... ἐν ὑψηλοῖς. Εἶναι μία οἰκεία ἀντίθεση: Ὁ ὑπερήφανος ταπεινώνεται, ὁ ταπεινός ἀνυψώνεται (Ψαλμ. 146,6. Λουκ. 1,52). xxxxxxxxxx IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ Δημητσάνα, Παρασκευή 21 Αὐγούστου 2015 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ (Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική) Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου. Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ Ψαλμός (26,7-19) (Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς) 1. Στήν ἑνότητα 26,7-27,1 ἡ κοινότητα τῶν Ἰουδαίων παρακαλεῖ τόν Θεό γιά νά ἐπιφέρει τήν κρίση Του ἐπί τῶν κακῶν (στίχ ), ἀλλά μία προφητική φωνή ἀπαντᾶ νά ἔχουν ὑπομονή (στίχ. 20) καί ὑπόσχεται ὅτι ἡ ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ θά ἔλθει σύντομα (21. 27,1). 5

6 2. Εἰδικά στήν περικοπή μας παρατηροῦμε ὅτι ἡ κοινότης δεομένη στόν Θεό τόν καλεῖ «δίκαιο» (στίχ. 7 κατά τό Ἑβρ.), ἐπειδή ὁ χαρακτηρισμός αὐτός τοῦ Θεοῦ δίνει τήν βάση γιά τό αἴτημά της (βλ. καί Ἱερ. 12,1. Ἀβ. 1,12-13). Ἤδη ἄρχισαν νά τιμωροῦνται οἱ ἀσεβεῖς (βλ. καί προηγούμενες περικοπές), ἀλλά, παρά τήν τιμωρία τους, αὐτοί δέν γνώρισαν τόν Κύριο, οὔτε ἄλλαξαν συμπεριφορά, γι αὐτό καί ἡ κοινότης παρακαλεῖ τόν Κύριο νά τούς τιμωρήσει περισσότερο (στίχ. 9-11). 3. Μέ τήν τιμωρία τῶν ἀσεβῶν θά ἔλθει λύτρωση στόν Ἰούδα, ὁ ὁποῖος γνώρισε τόν Κύριο, καί καταστροφή στούς ἐχθρούς του (στίχ ). Ἀλλά καί ὁ Ἰουδαϊκός λαός δέχθηκε τιμωρίες («παιδεία», στίχ. 16), πού τόν ἔκαναν νά ὑποφέρει σάν μία ἔγγυο γυναίκα (στίχ βλ. καί Δ Βασ. 19,3). Ὅμως, ἀντίθετα μέ τούς κακούς, γιά τούς ὁποίους εἶπε ὁ Θεός ὅτι οἱ νεκροί τους δέν θά ἀναστοῦν (στίχ. 14), γιά τόν λαό Του λέγει ὅτι «ἀναστήσονται οἱ νεκροί καί ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις» (στίχ. 19)! (Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς, τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου) 26,7 Ἡ ὁδός τῶν δικαίων εἶναι ὁμαλή καί ἡ ὁδός τῶν εὐσεβῶν δέν ἔχει προσκόμματα, α 8 διότι ἡ ὁδός τοῦ Κυρίου (πού ἀκολουθοῦν οἱ εὐσεβεῖς) εἶναι δικαία. Ἐμπιστευόμαστε στό ὄνομά σου (Κύριε) καί στήν ἀνάμνησή (σου), 9 τήν ὁποία ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή μας. Ἀπό τήν νύκτα (ἐπειδή Σέ ποθῶ) ἀγρυπνεῖ τό πνεῦμα πρός Ἐσένα, ὦ Θεέ, διότι φῶς εἶναι τά προστάγματά Σου στήν γῆ. Μάθετε τήν δικαιοσύνη οἱ κάτοικοι τῆς γῆς. β 10 Καταδικάστηκε ὁ ἀσεβής. Ὅποιος δέν μάθει δικαιοσύνη στήν γῆ, δέν μπορεῖ νά ἐφαρμόσει τήν ἀλήθεια. Ἄς ἐξαφανισθεῖ ὁ ἀσεβής, γιά νά μήν δεῖ τήν δόξα τοῦ Κυρίου. γ 11 Κύριε, τό Χέρι Σου εἶναι ὑψωμένο, ἀλλά αὐτοί (οἱ ἀσεβεῖς) δέν τό γνώρισαν, ὅταν ὅμως τό γνωρίσουν θά ἐντραποῦν. Φωτιά θά καταλάβει τόν ἀπαίδευτο λαό, καί μάλιστα τώρα κατατρώγει φωτιά τούς ἀντιθέτους. δ 12 Κύριε Θεέ μας, δός μας εἰρήνη, γιατί ὅλα (τά ἄλλα) μᾶς τά ἔδωσες. 6

7 13 Κύριε Θεέ μας, κᾶνε μας κτῆμα σου. Κύριε, ἄλλον, ἐκτός ἀπό Σένα, δέν γνωρίζουμε, τό Ὄνομά Σου (μόνο) ἐπικαλούμεθα. 14 Οἱ νεκροί δέν ἔχουν ζωή, οὔτε οἱ ἰατροί μποροῦν νά τούς ἀναστήσουν. Γι αὐτό ἔφερες κακά ἐναντίον τους καί τούς κατέστρεψες καί ἐξαφάνισες τά ἄρρενά τους. ε 15 Φέρε περισσότερα κακά, Κύριε, φέρε περισσότερα κακά στούς ἐνδόξους τῆς γῆς. 16 Κύριε στήν θλίψη Σέ ἀναζητήσαμε, (καί) ἡ παιδαγωγική Σου τιμωρία σέ μᾶς ἦταν μία μικρή θλίψη. 17 Ὅπως ἡ ἔγκυος γυναίκα πλησιάζει νά γεννήσει, κοιλοπονεῖ καί φωνάζει στίς ὠδῖνες της, ἔτσι ἐγίναμε καί ἐμεῖς, ὁ ἀγαπητός Σου (λαός) γιά τόν φόβο Σου, Κύριε. 18 Κυοφορήσαμε καί κοιλοπονήσαμε καί ἐγεννήσαμε. Φέραμε πνεῦμα σωτηρίας Σου στήν γῆ. Δέν θά καταστραφοῦμε, ἀλλά θά καταστραφοῦν ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς γῆς. 19 Θά ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί καί θά ἐγερθοῦν οἱ βρισκόμενοι στά μνήματα καί θά εὐφρανθοῦν οἱ κατοικοῦντες στήν γῆ. Γιατί ἡ δρόσος πού ἔρχεται ἀπό Σένα, εἶναι ἴαμα γι αὐτούς, ἡ χώρα ὅμως τῶν ἀσεβῶν θά καταστραφεῖ. α. Τό δεύτερο ἡμιστίχ. κατά τό Ἑβρ. ἔχει: «Σύ, δίκαιε, σταθμίζεις τήν ὁδό τοῦ δικαίου». β. Ὁ στίχ. κατά τό Ἑβρ.: «Σέ ἐπεθύμησα διακαῶς τήν νύκτα, μέ ὅλη τήν καρδιά μου Σέ ζητῶ διότι, ὅταν οἱ κρίσεις σου κατέρχονται πρός τήν γῆ, οἱ κάτοικοι τῆς οἰκουμένης μαθαίνουν δικαιοσύνη». γ. Ὁ στίχ. κατά τό Ἑβρ.: «Ἄν ἐπιδειχθεῖ ἔλεος στόν ἀσεβῆ, δέν θά μάθει δικαιοσύνη ἀκόμη καί στήν χώρα τῆς εὐθύτητος, θά πράττει ἀδίκως καί δέν θά δεῖ τήν μεγαλειότητα τοῦ Κυρίου». δ. Τό τελευταῖο ἡμιστίχ. κατά τό Ἑβρ. ἔχει: 7

8 «Ἄς δοῦν πρός ἐντροπήν τους, τόν ζῆλο γιά τόν λαό Σου, ἄς κατακαύσει φωτιά τούς ἐχθρούς Σου». ε. «Ἐξάλειψες τό μνημόσυνό τους», λέγει τό Ἑβρ. (Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς) 26,7-19: Ψαλμός ἀποκαλυπτικός. Ἡ κρίση τοῦ Γιαχβέ ἐκπληρώνεται μέ τήν δικαιοσύνη Του, στίχ. 7-10, καί ἐξασφαλίζει τήν ἀπελευθέρωση καί δόξα τοῦ λαοῦ Του, στίχ Οἱ τωρινές δοκιμασίες προετοιμάζουν τήν ἀναγέννηση, στίχ Οἱ ὠδῖνες τῆς γεννήσεως γίνονται εἰκόνα τῶν δοκιμασιῶν, πού ἔπρεπε νά προηγηθοῦν τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ Μεσσία. Βλ. Ματθ. 24,8. Μάρκ. 13,8. Ἰωάν. 16, ,7. Παροιμία περί ἐμπιστοσύνης στήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ (Ψαλμ. 9,19. 17, ,21-22). 26,8. Σύγκρ. μέ Ἀποκ. 22,20. Οἱ τιμωρίες τοῦ Θεοῦ σκοπεύουν τό ὄφελος τῶν τιμωρουμένων. 26, Καί σέ καλούς καί σέ δύσκολους καιρούς οἱ ἀσεβεῖς ἀποτυγχάνουν νά ἀναγνωρίσουν τόν παντοδύναμο βραχίονα τοῦ Κυρίου, ὡς κατευθύνοντα τά πράγματα τῆς ἱστορίας, ἀλλά, τελικά, μέ τήν τιμωρία τους θά τό γνωρίσουν καί θά καταισχυνθοῦν (στίχ. 11). 26,14. Σύγκρ. μέ στίχ , Ὁ Ἰούδας ὑπό τά κτυπήματα τοῦ Θεοῦ ἦταν ὡς μία ἔγγυος γυναίκα, χωρίς νά μπορεῖ νά γεννήσει (βλ. Δ Βασ. 19,3). 26,19. Οἱ νεκροί. Γιά τόν λαό Του, ἀντίθετα μέ τούς ἀσεβεῖς (βλ. στίχ. 14), ὁ Θεός ὑπόσχεται ἀνάσταση, ἀναγέννηση (βλ. Ἰεζ. 37,1-14).. 8