ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2009)710 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ περί της εφαρµογής του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2111/2005 για τη σύσταση κοινοτικού καταλόγου αεροµεταφορέων των οποίων απαγορεύεται η λειτουργία στην Κοινότητα και την ενηµέρωση των επιβατών αεροπορικών µεταφορών σχετικά µε την ταυτότητα του πραγµατικού αεροµεταφορέα, καθώς και για την κατάργηση του άρθρου 9 της οδηγίας 2004/36/ΕΚ SEC(2009)1735 EL 1 EL

3 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ περί της εφαρµογής του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2111/2005 για τη σύσταση κοινοτικού καταλόγου αεροµεταφορέων των οποίων απαγορεύεται η λειτουργία στην Κοινότητα και την ενηµέρωση των επιβατών αεροπορικών µεταφορών σχετικά µε την ταυτότητα του πραγµατικού αεροµεταφορέα, καθώς και για την κατάργηση του άρθρου 9 της οδηγίας 2004/36/ΕΚ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κανονισµός (ΕΚ) 2111/ για τη σύσταση κοινοτικού καταλόγου αεροµεταφορέων των οποίων απαγορεύεται η λειτουργία στην Κοινότητα (εφεξής ο «κοινοτικός κατάλογος») και την ενηµέρωση των επιβατών αεροπορικών µεταφορών σχετικά µε την ταυτότητα του πραγµατικού αεροµεταφορέα άρχισε να ισχύει στις 16 Ιανουαρίου 2006, καθώς και ο κανονισµός (κανονισµός 473/2006 της Επιτροπής) 2 για θέσπιση των εκτελεστικών κανόνων όσον αφορά τον κοινοτικό κατάλογο, ο πρώτος κατάλογος που βασίστηκε σε κοινώς καθιερωµένα κριτήρια εκδόθηκε στις 22 Μαρτίου 2006 και τέθηκε σε ισχύ στις 24 Μαρτίου 2006 (κανονισµός 474/2006 της Επιτροπής) 3. Έκτοτε, ο κατάλογος έχει επικαιροποιηθεί δώδεκα φορές. Η παρούσα έκθεση αναλύει την εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005 για τη σύσταση κοινοτικού καταλόγου, όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 14 του εν λόγω κανονισµού. Λεπτοµέρειες σχετικά µε την εφαρµογή των κοινών κριτηρίων στη λήψη απόφασης για επιβολή (πλήρους ή µερικής) απαγόρευσης λειτουργίας αεροµεταφορέων περιλαµβάνονται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής SEC(2009) : ΤΡΙΑ ΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ Έως σήµερα, η εφαρµογή του κανονισµού 2111/2005 επέφερε 12 επικαιροποιήσεις 4 του κοινοτικού καταλόγου. Οι επικαιροποιήσεις ήταν αποτέλεσµα της διαρκούς παρακολούθησης των επιδόσεων των αεροµεταφορέων, ανεξαρτήτως της εθνικότητάς τους και του γεωγραφικού εύρους των πτητικών τους δραστηριοτήτων. Μετά την κατάρτιση του πρώτου καταλόγου τον Μάρτιο του 2006, η Επιτροπή πραγµατοποίησε επιθεώρηση σε περισσότερους από 400 αεροµεταφορείς άνω των 30 χωρών. Όπως προβλέπει ο κανονισµός (ΕΚ) 2111/2005, ο κατάλογος περιλαµβάνει δύο παραρτήµατα: το παράρτηµα A περιλαµβάνει τους αεροµεταφορείς των οποίων οι εµπορικές ΕΕ L 344 της , σ. 15. ΕΕ L 84 της , σ. 8. ΕΕ L 84 της , σ. 14. Ιούνιος 2006, Οκτώβριος 2006, Μάρτιος 2007, Ιούλιος 2007, Σεπτέµβριος 2007 (µετά την επιβολή απαγορεύσεων λειτουργίας από ορισµένα κράτη µέλη), Νοέµβριος 2007, Μάρτιος 2008, Ιούλιος 2008, Νοέµβριος 2008, Απρίλιος 2009, Ιούλιος 2009 και Νοέµβριος 2009 EL 2 EL

4 πτήσεις υπόκεινται σε πλήρη απαγόρευση στο έδαφος κρατών µελών το παράρτηµα B περιλαµβάνει τους αεροµεταφορείς των οποίων οι εµπορικές πτήσεις υπόκεινται σε µερική απαγόρευση ή σε περιορισµούς λειτουργίας στο έδαφος κρατών µελών. Κατά τη δωδέκατη επικαιροποίησή του (25 Νοεµβρίου 2009) ο κοινοτικός κατάλογος περιελάµβανε 5 µεµονωµένους αεροµεταφορείς 5, καθώς και όλους τους αεροµεταφορείς (τουλάχιστον 228) που έλαβαν πιστοποίηση σε 15 χώρες µη µέλη της ΕΕ 6 στο παράρτηµα Α και οκτώ αεροµεταφορείς 7 στο παράρτηµα B Κατάρτιση και διατήρηση του καταλόγου Οι αποφάσεις και οι γνώµες που αφορούν τις προτάσεις της Επιτροπής βασίζονται αποκλειστικά στις ανησυχίες για την ασφάλεια πτήσεων, ελήφθησαν δε πάντοτε συναινετικά. Με την αδιάλειπτη συνεργασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών αρχών πολιτικής αεροπορίας των κρατών µελών, η Επιτροπή ενέκρινε πάντοτε εν συνεχεία το συµφωνηµένο σχέδιο το συντοµότερο δυνατόν, µειώνοντας στο ελάχιστο όλες τις διαδικαστικές και διοικητικές καθυστερήσεις έχοντας επίγνωση της άµεσης και επείγουσας σηµασίας των εν λόγω µέτρων για την ασφάλεια πτήσεων και τους πολίτες της EE που ταξιδεύουν ανά τον κόσµο. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005, καθώς και στο άρθρο 4 του εκτελεστικού κανονισµού (ΕΚ) 473/2006, στους εµπλεκόµενους αεροµεταφορείς (καθώς και στην αντίστοιχη ρυθµιστική αρχή τους) γνωστοποιούνται η πρόθεση να προταθεί συµπερίληψή τους στον κοινοτικό κατάλογο, καθώς και τα γεγονότα που οδήγησαν σε µια τέτοια απόφαση. Οι εν λόγω αεροµεταφορείς (καθώς και η αντίστοιχη ρυθµιστική αρχή τους) καλούνται να υποβάλουν, εντός ταχθείσας προθεσµίας δέκα ηµερών, τυχόν περαιτέρω παρατηρήσεις ή έγγραφα τα οποία θεωρούν κατάλληλα για την υπεράσπισή τους. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η δικαιοσύνη και η πλήρης διαφάνεια της διαδικασίας. Οι περισσότεροι αεροµεταφορείς ανταποκρίθηκαν γρήγορα στα εν λόγω αιτήµατα, ζητώντας µάλιστα να παρουσιάσουν τις θέσεις τους και να συζητήσουν το θέµα εκ του σύνεγγυς µε τις σχετικές υπηρεσίες της Επιτροπής και τους εκπροσώπους των κρατών µελών (σύµφωνα µε το άρθρο 3 του κανονισµού 473/2006). Επιπροσθέτως, στους εν λόγω αεροµεταφορείς δίνεται η δυνατότητα ακρόασης ενώπιον της επιτροπής ασφάλειας των αεροµεταφορών πριν από τη λήψη τελικής απόφασης για την συµπερίληψή τους στον κοινοτικό κατάλογο. Έως σήµερα όλοι οι αεροµεταφορείς που προτάθηκαν να συµπεριληφθούν στον κοινοτικό κατάλογο παρουσιάστηκαν σε ακρόαση πριν από τη λήψη απόφασης Στις 25 Νοεµβρίου 2009 σύµφωνα µε τον κανονισµό [--]/2009 απαγορεύτηκαν όλες οι πτητικές λειτουργίες των ακόλουθων 5 αεροµεταφορέων εντός της Κοινότητας: Air Koryo της Λαΐκής ηµοκρατίας της Κορέας Air West του Σουδάν Ariana Afghan Airlines του Αφγανιστάν Silverback Cargo Freighters της Ρουάντα και Siem Reap Airways International της Καµπότζης. Μπενίν, Τζιµπουτί, Ισηµερινή Γουινέα, Ινδονησία, ηµοκρατία της Κιργιζίας, Λιβερία, Σιέρα Λεόνε, Σουαζιλάνδη, Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό (Λ Κ), ηµοκρατία του Κονγκό, Σάο Τοµέ & Πρίνσιπε, Ζάµπια και Αγκόλα (πλην του αεροµεταφορέα TAAG που περιλαµβάνεται στο παράρτηµα B), Καζακστάν (πλην του αεροµεταφορέα Air Astana που περιλαµβάνεται στο παράρτηµα B) και Γκαµπόν πλην των τριών αεροµεταφορέων Gabon Airlines, Afrijet και SN2AG που περιλαµβάνονται στο παράρτηµα B). TAAG Angola Airlines, Air Astana του Kazakhstan, Gabon Airlines, Afrijet και SN2AG του Γκαµπόν, Air Bangladesh, Air Service Comores, Ukraine Mediterranean Airlines της Ουκρανίας EL 3 EL

5 εν έχει επιβληθεί µέχρι τώρα καµία απαγόρευση λειτουργίας χωρίς πρώτα να πραγµατοποιηθεί ακρόαση του(των) ενδιαφερόµενου(ων)αεροµεταφορέα(έων), ακόµη και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης - βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 1 και του άρθρου 4 παράγραφος 3 των κανονισµών (ΕΚ) 2111/2005 και 473/2006 αντιστοίχως κατά τις οποίες οι εν λόγω αποφάσεις επικαιροποίησης του κοινοτικού καταλόγου µπορούν να εγκρίνονται χωρίς προηγούµενη ακρόαση. Αυτό ισχύει ειδικότερα για περιπτώσεις στις οποίες έχει διαπιστωθεί ότι η διαρκής λειτουργία ενός αεροµεταφορέα εντός της Κοινότητας ενδέχεται να συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια πτήσεων. Σηµειωτέον ότι, µολονότι δεν το απαιτούν οι κανόνες, οι ίδιες δυνατότητες παρέχονται σε αεροµεταφορείς των οποίων απαγορεύονται πλήρως ή εν µέρει οι πτητικές δραστηριότητες. Αυτό γίνεται µέσω διαδικασίας τακτικής αξιολόγησης της ικανότητάς τους να διασφαλίζουν ασφαλείς πτητικές δραστηριότητες, µε τελική προοπτική τη διαγραφή τους από τον κατάλογο µε βάση τον έλεγχο της πλήρους συµµόρφωσής τους µε τα σχετικά πρότυπα ασφαλείας. Κατά τα τρία τελευταία έτη οργανώθηκαν αρκετές επιτόπιες διερευνητικές αποστολές που διενεργήθηκαν από οµάδες εµπειρογνωµόνων προερχόµενες από τα κράτη µέλη, τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) και την Επιτροπή, µε σκοπό να ελεγχθεί η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι αρχές πολιτικής αεροπορίας (καθώς και οι αεροµεταφορείς που έλαβαν πιστοποίηση από τις εν λόγω αρχές) σε περισσότερες από 10 χώρες. Οι εν λόγω αποστολές οργανώθηκαν µε σκοπό είτε τη συµπερίληψη των αεροµεταφορέων στον κατάλογο, είτε την ενδεχόµενη διαγραφή τους από αυτόν Τα κριτήρια επιβολής πλήρους ή µερικής απαγόρευσης λειτουργίας Τα κοινά κριτήρια επιβολής πλήρους ή µερικής απαγόρευσης λειτουργίας και επικαιροποίησης του καταλόγου µε τη διαγραφή µεµονωµένου αεροµεταφορέα ή οµάδας αεροµεταφορέων παρατίθενται στο παράρτηµα του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005. Καθένα από αυτά τα κριτήρια, από µόνο του ή σε συνδυασµό µε άλλα, µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως βάση για να προταθεί η συµπερίληψη στον κατάλογο ή η αφαίρεση από αυτόν ενός ή περισσοτέρων αεροµεταφορέων. Τα κριτήρια αυτά βασίζονται όλα στα σχετικά διεθνή πρότυπα ασφαλείας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005 ιδίως αυτά που καταρτίστηκαν από τη σύµβαση του Σικάγου και τα παραρτήµατά της υπό την αιγίδα της ΟΠΑ ( ιεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας), όταν πρόκειται για µη ευρωπαϊκούς αεροµεταφορείς, και από το κοινοτικό κεκτηµένο στον τοµέα της αεροπορικής ασφάλειας, όταν πρόκειται για κοινοτικούς αεροµεταφορείς. Όπως προβλέπεται στα άρθρα 1 και 2, ο κανονισµός ισχύει για όλους τους αεροµεταφορείς οι οποίοι για λόγους ασφάλειας πτήσεων υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας εντός της Κοινότητας ανεξαρτήτως της εθνικότητάς τους και του δικτύου των πτητικών δραστηριοτήτων τους. Επίσης, ο κανονισµός εφαρµόζεται µόνο σε αεροµεταφορείς που εκτελούν εµπορικές αεροµεταφορές. Ως εκ τούτου, ο κανονισµός εφαρµόζεται επίσης σε αεροµεταφορείς που δεν εκτελούν πτήσεις εντός της Κοινότητας, δεδοµένου ότι ο κανονισµός απαιτεί επίσης οι επιβάτες να ενηµερώνονται όταν ταξιδεύουν εντός και εκτός της Κοινότητας (άρθρο 11) σχετικά µε το κατά πόσο η αεροπορική εταιρεία µε την οποία ταξιδεύουν υπόκειται σε απαγόρευση λειτουργίας εντός της Κοινότητας. Με τον τρόπο αυτό ο κανονισµός επιδιώκει έναν διττό στόχο: να διασφαλίσει ότι οι εν λόγω αεροπορικές εταιρείες που δεν πληρούν τα κοινά κριτήρια υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας εντός της Κοινότητας και να ενηµερώνονται οι Ευρωπαίοι επιβάτες για τις αεροπορικές εταιρείες EL 4 EL

6 που τελούν υπό απαγόρευση και, συνεπώς, να προστατεύονται όταν ταξιδεύουν εντός και εκτός Κοινότητας. Τα κοινά κριτήρια οµαδοποιούνται σε τρεις κατηγορίες: α) αντικειµενικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία καταδεικνύουν ελλείψεις από πλευράς αεροµεταφορέα β) αδυναµία ή απροθυµία αεροµεταφορέα να αντιµετωπίσει τις ελλείψεις ασφάλειας πτήσεων και γ) αδυναµία ή απροθυµία της υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας που είναι αρµόδια για την επιτήρηση του(των) εν λόγω αεροµεταφορέα(-ων) να αντιµετωπίσει τις ελλείψεις ασφάλειας πτήσεων Επικαιροποίηση του καταλόγου Το άρθρο 4 του κανονισµού ΕΚ 2111/2005 επιτρέπει στην Επιτροπή, µε δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήµατος κράτους µέλους, να επικαιροποιεί τον κοινοτικό κατάλογο το συντοµότερο δυνατόν εφόσον απαιτείται. Το άρθρο 4 απαιτεί επίσης από την Επιτροπή να αποφασίζει τουλάχιστον ανά τρίµηνο κατά πόσο ενδείκνυται η επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου. Οι 10 επικαιροποιήσεις έχουν ενταχθεί σε αυτόν τον κύκλο τακτικών επικαιροποίησεων. Το άρθρο 6 του κανονισµού επιτρέπει, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ένα κράτος µέλος να αντιµετωπίσει ένα απρόβλεπτο πρόβληµα ασφάλειας πτήσεων επιβάλλοντας άµεση απαγόρευση λειτουργίας στο έδαφός του. Όταν τα κράτη µέλη επιβάλλουν (πλήρη ή µερική) απαγόρευση λειτουργίας στο έδαφός τους, ο κανονισµός απαιτεί από αυτά να ενηµερώνουν πάραυτα την Επιτροπή και να ζητούν επικαιροποίηση του καταλόγου προκειµένου να εξεταστεί κατά πόσο οι εν λόγω µερικές ή πλήρεις απαγορεύσεις λειτουργίας πρέπει να επεκταθούν στην Κοινότητα. Έκτακτα µέτρα υπό µορφή µερικής ή πλήρους απαγόρευσης λειτουργίας σε εθνικό επίπεδο έχουν επιβληθεί δέκα φορές, ενώ έγινε µία επικαιροποίηση του καταλόγου η οποία εγκρίθηκε σύµφωνα µε την εν λόγω έκτακτη διαδικασία τον Σεπτέµβριο του , άλλες δε απαγορεύσεις επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την Κοινότητα κατά τη διάρκεια τακτικών επιθεωρήσεων. Το άρθρο 5 του κανονισµού προβλέπει την περίπτωση κατά την οποία είναι προφανές ότι η συνεχιζόµενη λειτουργία ενός αεροµεταφορέα στην Κοινότητα είναι πιθανό να συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια πτήσεων. Εάν ο εν λόγω κίνδυνος δεν αντιµετωπιστεί ικανοποιητικά µέσω έκτακτων µέτρων που έχει(ουν) λάβει το(τα) ενδιαφερόµενο(α) κράτος(η) µέλος(η) σύµφωνα µε το άρθρο 6, η Eπιτροπή µπορεί να επιβάλει προσωρινά απαγόρευση λειτουργίας σε αεροµεταφορέα ή να τροποποιήσει τους όρους της απαγόρευσης λειτουργίας που έχουν ήδη επιβληθεί σε αεροµεταφορέα. Έως σήµερα δεν διαπιστώθηκαν τέτοιες περιπτώσεις και, ως εκ τούτου, δεν έχουν επιβληθεί προσωρινά µέτρα Επικοινωνία και ενηµέρωση επιβατών Ο κανονισµός (ΕΚ) 2111/2005 αποδίδει ίση σηµασία στην επικοινωνία και στην ενηµέρωση των επιβατών σχετικά µε τους εν λόγω αεροµεταφορείς προκειµένου να έχουν πλήρη επίγνωση όταν κανονίζουν τα αεροπορικά τους ταξίδια. Ο κανονισµός προβλέπει ότι όλοι οι επιβάτες πρέπει να ενηµερώνονται για την ταυτότητα του αεροµεταφορέα (ή των αεροµεταφορέων) που εκτελεί(ούν) πτήση για την οποία έχουν κάνει 8 Ιταλία και Γερµανία (όσον αφορά τον αεροµεταφορέα Ukrainian Mediterranean Airlines - Ουκρανία) και Ηνωµένο Βασίλειο (όσον αφορά τον αεροµεταφορέα Mahan Air Ιράν) EL 5 EL

7 κράτηση, όταν η εν λόγω πτήση αναχωρεί από κοινοτικό αερολιµένα ή αφικνείται σε αυτόν ή αποτελεί µέρος ταξιδιού που αρχίζει ή λήγει στο έδαφος κράτους µέλους. Επιπροσθέτως, κάθε φορά που ο εκτελών πτήσεις αεροµεταφορέας ή αεροµεταφορείς αλλάζει(ουν) µετά την πραγµατοποίηση της κράτησης, οι επιβάτες πρέπει να ενηµερώνονται το συντοµότερο δυνατόν για την ταυτότητα του νέου αεροµεταφορέα (ή αεροµεταφορέων) που εκτελεί(ούν) οποιοδήποτε τµήµα του σχετικού ταξιδιού. Η Επιτροπή έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες προκειµένου να ενηµερώσει τους επιβάτες σχετικά µε το δικαίωµά τους στην ενηµέρωση το οποίο κατοχυρώνεται βάσει του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005 π.χ. µε αφίσες και φυλλάδια που διανέµονται στους κοινοτικούς αερολιµένες. Επιπροσθέτως, προκειµένου να παράσχει ειδική πληροφόρηση σχετικά µε την ταυτότητα των αεροµεταφορέων που υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας εντός της Κοινότητας, η Επιτροπή έχει δηµιουργήσει έναν ειδικό ιστότοπο 9, ο οποίος επικαιροποιείται κάθε φορά που επικαιροποιείται ο κοινοτικός κατάλογος. Βάσει της υποχρέωσης που απορρέει από τον κανονισµό, οι εθνικές αρχές πολιτικής αεροπορίας των κρατών µελών αναλαµβάνουν επίσης ορισµένες πρωτοβουλίες για να ενηµερώνουν τους επιβάτες σχετικά µε τα δικαιώµατά τους και πράγµατι διαθέτουν στον ιστότοπο της Επιτροπής διάφορους συνδέσµους που παραπέµπουν σε λεπτοµερέστερες πληροφορίες. Επίσης, πάνω από ταξιδιωτικοί πράκτορες στην ΕΕ ενηµερώνονται αµέσως για τυχόν αλλαγές στον κοινοτικό κατάλογο ούτως ώστε να ενηµερώνουν εν συνεχεία τους πελάτες τους, όπως απαιτεί η κοινοτική νοµοθεσία. Χάρη στην εν λόγω ενηµέρωση βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση να προσφέρουν κατάλληλες εναλλακτικές προτάσεις στους πελάτες τους των οποίων το δροµολόγιο υπόκειται σε απαγόρευση που επεβλήθη σε αεροµεταφορέα. Παρόµοιες διασυνδέσεις έχουν καθιερωθεί µε διεθνείς οµάδες υπεράσπισης συµφερόντων ταξιδιωτικών πρακτόρων, µε περιφερειακούς και διεθνείς οργανισµούς αεροπορικών εταιρειών και αερολιµένων, µε µη ευρωπαϊκές εθνικές αρχές πολιτικής αεροπορίας και µε ορισµένα µέσα µαζικής ενηµέρωσης που ασχολούνται µε τις αεροµεταφορές (συµπεριλαµβανοµένων ορισµένων ιστοτόπων που διαχειρίζονται σε εθελοντική βάση υπέρµαχοι της αεροπορικής ασφάλειας), τον τουρισµό και τα δικαιώµατα των καταναλωτών. Η Επιτροπή εκφράζει και πάλι την ευγνωµοσύνη της σε όλα αυτά τα µέρη για την υποστήριξή τους στη διασφάλιση της ευρύτερης δυνατής διάδοσης του κοινοτικού καταλόγου προς το συνολικό συµφέρον της ευρωπαϊκής και της διεθνούς ασφάλειας πτήσεων. Επιπλέον, ο νέος κανονισµός περί του κώδικα δεοντολογίας για τα ηλεκτρονικά συστήµατα κράτησης θέσεων (ΗΣΚ) που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2009 συµπλήρωσε επίσης τις εν λόγω διατάξεις διασφαλίζοντας ότι: α) οι πτήσεις που εκτελούνται από αεροµεταφορείς που συµπεριλαµβάνονται στον κοινοτικό κατάλογο πρέπει να εντοπίζονται σαφώς και ειδικώς στις οθόνες του συστήµατος ΗΣΚ και β) οι πωλητές θέσεων µέσω του ηλεκτρονικού συστήµατος κράτησης πρέπει να συµπεριλαµβάνουν ειδικό σύµβολο στην οθόνη του ΗΣΚ, αναγνωρίσιµο από τους χρήστες, µε σκοπό την ενηµέρωση των επιβατών για την ταυτότητα του εκτελούντος πτήσεις αεροµεταφορέα όπως προβλέπεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 2111/ EL 6 EL

8 Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή έχει καθιερώσει διαύλους επικοινωνίας, ούτως ώστε τα ηλεκτρονικά συστήµατα κράτησης θέσεων (ΗΣΚ) να ενηµερώνονται λεπτοµερώς, σαφώς και εγκαίρως κάθε φορά που επικαιροποιείται ο κοινοτικός κατάλογος. 3. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Η δηµιουργία και η εξέλιξη του κοινοτικού καταλόγου κατά την τελευταία τριετία µπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχής από κάθε άποψη. Θεωρείται πλέον διεθνώς ως ένα αποτελεσµατικό εργαλείο διασφάλισης υψηλού επιπέδου ασφάλειας πτήσεων προς όφελος του επιβατικού κοινού µέσω της επιβολής των σχετικών προτύπων αεροπορικής ασφάλειας Ο προσωρινός χαρακτήρας της απαγόρευσης Σε πολλές περιπτώσεις οι αεροµεταφορείς που υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας αναγνώρισαν ότι οι επιδόσεις τους στην ασφάλεια πτήσεων ήταν κατώτερες των διεθνώς αποδεκτών προτύπων και προέβησαν σε λήψη µέτρων αποκατάστασης και διορθωτικών µέτρων και απέδειξαν την επιτυχή ολοκλήρωσή τους. Αποτέλεσµα ήταν να διαγραφούν από τον κατάλογο. Αυτό καταδεικνύει ότι η απαγόρευση είναι προσωρινό και αναλογικό µέτρο, το οποίο διατηρείται µόνο έως ότου ο αεροµεταφορέας που υπόκειται σε απαγόρευση λειτουργίας (ή σε περιορισµό λειτουργίας) είναι σε θέση να αποδείξει ότι έχει αντιµετωπίσει µε βιώσιµο τρόπο όλες τις σοβαρές ελλείψεις στην ασφάλεια πτήσεων που εντοπίστηκαν κατά το παρελθόν και ότι εκτελεί πτήσεις σύµφωνα µε τα σχετικά πρότυπα ασφαλείας. Το ίδιο επίσης συνέβη µε τους αεροµεταφορείς που είχαν συµπεριληφθεί στον κοινοτικό κατάλογο λόγω ελλείψεων στην ασφάλεια πτήσεων που εντοπίστηκαν από την υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας του κράτους τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τόσο από τους αεροµεταφορείς όσο και από τις οικείες αρχές όσον αφορά την πιστοποίηση και την άσκηση εποπτείας των πτητικών δραστηριοτήτων τους οδήγησε σε άρση της πλήρους απαγόρευσης των πτητικών δραστηριοτήτων τους και, σε ορισµένες περιπτώσεις, στη µεταφορά τους στο παράρτηµα B. Ο προσωρινός χαρακτήρας της πλήρους ή της µερικής απαγόρευσης διασφαλίζεται µε συνεχή παρακολούθηση των επιδόσεων των αεροµεταφορέων που υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας. Αυτό επιτυγχάνεται µε την τακτική υποβολή εκθέσεων από τους αεροµεταφορείς που υπόκεινται σε απαγόρευση λειτουργίας και τις οικείες αρχές, την ανταλλαγή πληροφοριών µε τις αρχές άλλων χωρών µη µελών της ΕΕ και διεθνείς οργανισµούς, καθώς και µε διερευνητικές αποστολές ελέγχου της ολοκλήρωσης των µέτρων που καθορίστηκαν στα σχέδια δράσεων αποκατάστασης. Όλες αυτές oι πληροφορίες τίθενται συνεχώς στη διάθεση της επιτροπής ασφάλειας των αεροµεταφορών, επιτρέποντάς της έτσι να διαµορφώσει γνώµη µε πλήρη επίγνωση του επιπέδου ασφάλειας πτήσεων των εµπλεκοµένων αεροµεταφορέων και των οικείων αρχών. Με βάση διαφορετικό αλλά συναφές σκεπτικό, ορισµένοι αεροµεταφορείς «διαγράφονται» τακτικά από τον κοινοτικό κατάλογο λόγω της παύσης των πτητικών τους δραστηριοτήτων και της ανάκλησης του πιστοποιητικού αεροµεταφορέα από τις οικείες ρυθµιστικές αρχές, που σε πολλές περιπτώσεις είναι άµεσο αποτέλεσµα της απαγόρευσης λειτουργίας στην Κοινότητα. EL 7 EL

9 3.2. Προληπτική και αποτρεπτική δράση Σε ορισµένες περιπτώσεις τα κράτη, στα οποία η Επιτροπή παρουσίασε εξακριβωµένα αποδεικτικά στοιχεία σοβαρών ελλείψεων στην ασφάλεια πτήσεων που αφορούν έναν ή περισσότερους αεροµεταφορείς τους, ενήργησαν προληπτικά, είτε αναστέλλοντας τα πιστοποιητικά αεροµεταφορέα των εµπλεκοµένων αεροµεταφορέων, είτε επιβάλλοντας αυστηρούς περιορισµούς λειτουργίας στον εναέριο χώρο των κρατών µελών. Εν συνεχεία, τα εν λόγω κράτη ανέλαβαν συνολικές δράσεις αποκατάστασης και έλαβαν διορθρωτικά µέτρα έως ότου να είναι σε θέση να ελέγξουν κατά πόσο οι αεροµεταφορείς τους είχαν εφαρµόσει κατάλληλα διορθωτικά µέτρα πρόληψης της επανεµφάνισης των ελλείψεων στην ασφάλεια πτήσεων που είχαν εντοπιστεί κατά το παρελθόν. Σε αυτό το στάδιο, ήρθησαν η αναστολή ή οι αυστηροί περιορισµοί. Η προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία, σύµφωνα µε την οποία τα ζητήµατα επιλύονται µέσω εποικοδοµητικών ανταλλαγών µεταξύ Επιτροπής και ενδιαφεροµένων µερών, χωρίς την ανάγκη προσφυγής στην απαγόρευση ως έσχατο κατασταλτικό µέτρο, σηµείωσε ανοδική τάση Παγκόσµια σηµασία Σαφής ένδειξη της σηµασίας που αποδίδεται εκτός Ευρώπης στον κοινοτικό κατάλογο είναι η απόφαση ορισµένων µη ευρωπαϊκών κρατών να διατηρούν εθελοντικά τον κατάλογο όπως έχει επικαιροποιηθεί και εκδοθεί από την Επιτροπή αυτό συνεπάγεται ότι οι αεροµεταφορείς που περιλαµβάνονται στον κατάλογο θεωρούνται επίσης ως µη συµµορφούµενοι µε τα σχετικά πρότυπα ασφαλείας και, ως εκ τούτου, τα εν λόγω κράτη απαγορεύουν επίσης τη λειτουργία τους στο έδαφός τους. Η αυξανόµενη σηµασία των πορισµάτων των εκθέσεων επιθεωρήσεων της ΟΠΑ ( ιεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας) στο πλαίσιο του ΠΠΕ ΕΑ (Παγκόσµιο Πρόγραµµα Ελέγχου των ραστηριοτήτων Εποπτείας της Ασφάλειας) για την επικαιροποίηση του κοινοτικού καταλόγου έχει επίσης αποδείξει ότι η Κοινότητα έχει επιβάλει απαγόρευση λειτουργίας σε αεροµεταφορείς κρατών, των οποίων οι επιδόσεις χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλό επίπεδο µη συµµόρφωσης µε τα Πρότυπα και τις Συνιστώµενες Πρακτικές της ΟΠΑ (SARPS), ή σε περιπτώσεις που όντως οι έλεγχοι της ΟΠΑ οδήγησαν σε δηµοσίευση σοβαρών ανησυχιών για την ασφάλεια πτήσεων σύµφωνα µε το άρθρο 54 της σύµβασης του Σικάγου. Η εφαρµογή του κανονισµού 2111/2005 έχει αποδείξει ότι η Κοινότητα κατέβαλε σηµαντικές προσπάθειες προκειµένου να επιβάλει τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας, απαιτώντας από τους αεροµεταφορείς και από τις αρχές που είναι αρµόδιες για την επιτήρηση της ασφάλειας πτήσεών τους να αντιµετωπίζουν ικανοποιητικά τις ελλείψεις στην ασφάλεια πτήσεων που καταγράφηκαν στις εκθέσεις επιθεωρήσεων της ΟΠΑ πριν προβούν σε επανάληψη (ή έναρξη) εκτέλεσης πτήσεων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Σηµειωτέον ότι τα κράτη, τα οποία σύµφωνα µε τη διαδικασία της ΟΠΑ στο πλαίσιο του ΠΠΕ ΕΑ έχουν σηµαντικά προβλήµατα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους όσον αφορά την επιτήρηση της ασφάλειας πτήσεων (π.χ. πάνω από 75% δεν εφάρµοσαν τα Πρότυπα και τις Συνιστώµενες Πρακτικές της ΟΠΑ), συµπεριλαµβανοµένων των κρατών για τα οποία η ΟΠΑ εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες ως προς την ασφάλεια πτήσεων, έχουν αεροµεταφορείς που υπόκεινται σε πλήρη απαγόρευση λειτουργίας εντός της Κοινότητας. Υπ αυτή την έννοια, στις περιπτώσεις που οι εκθέσεις της ΟΠΑ στο πλαίσιο του ΠΠΕ ΕΑ καταδεικνύουν ιδιαιτέρως υψηλό ποσοστό µη εφαρµογής των προτύπων ασφαλείας σε συνδυασµό µε σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια πτήσεων, η συµπερίληψη στον κοινοτικό κατάλογο συνιστά συνήθη απάντηση των κρατών µελών της ΕΕ για την εφαρµογή των διατάξεων της σύµβασης του Σικάγου βάσει των οποίων απαιτείται τα πιστοποιητικά, οι EL 8 EL

10 άδειες λειτουργίας και ο εξοπλισµός να αναγνωρίζονται από τα συµβαλλόµενα κράτη εφόσον αυτά εκδίδονται σύµφωνα µε απαιτήσεις ισοδύναµες µε τα ελάχιστα πρότυπα της ΟΠΑ ή ανώτερες αυτών. Μέσω της τακτικής ανταλλαγής πληροφοριών για την ασφάλεια πτήσεων µε την ΟΠΑ, η Επιτροπή είναι σε θέση να κατανοεί καλύτερα την κατάσταση ως προς την ασφάλεια πτήσεων σε διάφορες περιοχές του κόσµου και να είναι σε θέση να προσαρµόζει, όπου είναι αναγκαίο, τα σχέδιά της για παροχή τεχνικής βοήθειας. Μετά την κατάρτιση του πρώτου κοινοτικού καταλόγου, όταν η συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης αναφορικά µε την ασφάλεια πτήσεων σε οποιαδήποτε χώρα αποδεικνύει ότι οι ελλείψεις στην ασφάλεια πτήσεων εξακολουθούν να υφίστανται παρά την εφαρµογή των έργων παροχής τεχνικής βοήθειας από τη ΟΠΑ, άλλες περιφερειακές οργανώσεις ή την Επιτροπή, η απαγόρευση των πτητικών δραστηριοτήτων των αεροµεταφορέων παραµένει το έσχατο προληπτικό µέτρο Στενότερη συνεργασία µε τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισµούς Ο κοινοτικός κατάλογος έχει προωθήσει τη στενότερη συνεργασία µεταξύ της Κοινότητας και των χωρών µη µελών της ΕΕ, καθώς και διεθνών οργανισµών, προκειµένου να ελεγχθεί η συµµόρφωση των αεροµεταφορών µε τα σχετικά πρότυπα ασφαλείας και, ως εκ τούτου, να βελτιωθεί η διεθνής εποπτεία της αεροπορικής ασφάλειας γενικά. Επιπροσθέτως, σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή συνεργάζεται στενά µε τη Γραµµατεία της ΟΠΑ και την Επιτροπή Αεροναυτιλίας προκειµένου να διασφαλίσει την καλύτερη κατανόηση των έργων που έχει αναλάβει η ΟΠΑ σε διάφορες περιοχές του κόσµου (έργα COSCAP - εσµοί συνεργασίας των προγραµµάτων επιχειρησιακής ασφαλείας και διαρκούς αεροπορικής αξιοπλοΐας). Η εν λόγω συνεργασία επιτρέπει επίσης στην Επιτροπή να κατανοεί καλύτερα την αξιολόγηση από τη ΟΠΑ της κατάστασης όσον αφορά την ασφάλεια πτήσεων των διαφόρων κρατών που ελέγχονται στο πλαίσιο του προγράµµατος ΠΠΕ ΕΑ και, ιδίως, να ενηµερώνεται για τα αποτελέσµατα της συνεχούς παρακολούθησης των εξελίξεων στα εν λόγω κράτη µέσω της συνεργασίας τους µε τα περιφερειακά γραφεία της ΟΠΑ. Επίσης, µετά το 2005, η Επιτροπή έχει χρηµατοδοτήσει διάφορα έργα που πραγµατοποιήθηκαν υπό την αιγίδα της ΟΠΑ (έργα COSCAP). Σε γενικές γραµµές, τα έργα έχουν κυρίως ως σκοπό τη βελτίωση της αεροπορικής ασφάλειας, την προώθηση της έγκρισης διεθνών προτύπων αεροπορικής ασφάλειας και την εναρµόνιση/σύγκλιση κανόνων, την παροχή εκπαίδευσης στο διοικητικό προσωπικό της πολιτικής αεροπορίας και την παροχή περαιτέρω βοήθειας όσον αφορά τις πτητικές δραστηριότητες, τα αεροδρόµια, τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας (ATM) και το περιβάλλον. Συνολικά, η Επιτροπή έχει υλοποιήσει έργα παροχής τεχνικής βοήθειας έχοντας κατά νου τους στόχους της ΟΠΑ για την ασφάλεια πτήσεων για τα έτη και µε σκοπό επίσης να συνδράµει τις αρχές πολιτικής αεροπορίας άλλων συµβαλλοµένων κρατών της ΟΠΑ να εφαρµόσουν µε συνέπεια τα διεθνή πρότυπα αναπτύσσοντας τις ικανότητές τους για αποτελεσµατική άσκηση της ρυθµιστικής εποπτείας. EL 9 EL

11 4. Ι ΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Η εφαρµογή του κοινοτικού καταλόγου έχει αποδείξει, αφενός, ότι αποτελεί επιτυχηµένο εργαλείο που συµβάλλει στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας πτήσεων στην Κοινότητα. Αφετέρου, το εν λόγω εργαλείο δεν µπορεί να θεωρηθεί ως προπέτασµα των επιδόσεων των αεροπορικών εταιρειών στην ασφάλεια πτήσεων. Έχει διττό περιορισµό: 1) η συµπερίληψη στον κοινοτικό κατάλογο εξαρτάται από διαθέσιµες και εξακριβώσιµες πληροφορίες 2) η συµπερίληψη στον κοινοτικό κατάλογο συνιστά απαγόρευση λειτουργίας µόνο στην Ευρώπη, ενώ οι απαγορευµένες αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να εκτελούν πτήσεις σε άλλες περιοχές του κόσµου. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να προωθηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω σε διεθνές επίπεδο η ανταλλαγή εξακριβώσιµων και αξιόπιστων πληροφοριών. Πράγµατι, η εφαρµογή του κοινοτικού καταλόγου τα τρία τελευταία έτη έχει αποδείξει ότι ο στόχος της καθιέρωσης και διατήρησης υψηλού επιπέδου ασφάλειας πτήσεων παγκοσµίως µπορεί να επιτευχθεί µόνο εάν υπάρχει πραγµατική συµµόρφωση µε τα πρότυπα ασφαλείας της ΟΠΑ. Συνεπώς, πρέπει να ληφθούν κατάλληλα µέτρα προκειµένου να διασφαλισθεί ότι τα εν λόγω πρότυπα τηρούνται αποτελεσµατικά τόσο σε επίπεδο κράτους όσο και µεµονωµένων αεροµεταφορέων. Εποµένως, υπάρχουν ορισµένοι τοµείς στους οποίους η Επιτροπή προτίθεται να αναπτύξει περαιτέρω την πολιτική της, τόσο µε εσωτερικά όσο και µε εξωτερικά µέτρα. A. Εσωτερικά µέτρα 1. Τελειοποίηση του ρυθµιστικού πλαισίου για την επιβολή/άρση απαγορεύσεων λειτουργίας Η πολύτιµη πείρα που αποκτήθηκε την τελευταία τριετία µε την εφαρµογή του κανονισµού 2111/2005 έχει επίσης αναδείξει πολλά προβλήµατα σχετικά µε την εφαρµογή του, για τα οποία απαιτούνται λεπτοµερέστερες διατάξεις. Συνεπώς, η Επιτροπή θα δροµολογήσει, παράλληλα µε τις δραστηριότητές της σε διεθνές επίπεδο, την εκπόνηση λεπτοµερέστερων διατάξεων µέσω της τροποποίησης της εκτελεστικής νοµοθεσίας. Οι προτάσεις αυτές θα διευκρινίζουν ορισµένες πτυχές του κανονισµού, όπως: δράσεις που πρέπει να αναλαµβάνουν τα κράτη µέλη που θίγονται από επιχειρούµενη παραβίαση της κοινοτικής απαγόρευσης (συµπεριλαµβανοµένων των υπερπτήσεων) ορισµός των πτήσεων που δεν θίγονται από την απαγόρευση λειτουργίας (π.χ. πτήσεις αυτοµεταφοράς, πτήσεις επιθεώρησης, ιδιωτικές πτήσεις, κρατικές πτήσεις, τεχνικές πτήσεις, κ.λπ.) και τον τρόπο καταγραφής της απόφασης που λαµβάνουν χώρες ανά τον κόσµο προκειµένου να περιορίσουν τα πιστοποιητικά αεροµεταφορέα των οικείων αεροµεταφορέων όσον αφορά τις πτήσεις εντός της ΕΕ. 2. Ενίσχυση του προγράµµατος SAFA της ΕΚ Οι βελτιώσεις στη λειτουργία του προγράµµατος SAFA το 2008 έχουν βοηθήσει την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να κατανοήσουν καλύτερα τις επιδόσεις των διαφόρων αεροµεταφορέων. Στις εν λόγω βελτιώσεις συγκαταλέγονται οι τακτικές αναλύσεις των πληροφοριών της βάσης δεδοµένων από τον EASA (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Ασφάλειας της Αεροπορίας), η εναρµόνιση της εκπαίδευσης των επιθεωρητών και η εναρµόνιση των προσόντων τους, καθώς και η εισαγωγή «στοχοθετηµένων» επιθεωρήσεων. Οι επιθεωρήσεις EL 10 EL

12 διαδρόµου σε αεροσκάφη που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράµµατος SAFA, και ιδίως η κατά προτεραιότητα διενέργεια των εν λόγω επιθεωρήσεων, απεδείχθη ισχυρό εργαλείο για τον εντοπισµό των ελλείψεων στην ασφάλεια πτήσεων, και επιτρέπει στα κράτη µέλη να αντιδρούν γρήγορα προκειµένου να µετριάζουν τυχόν κινδύνους. Συνεπώς, η Επιτροπή επιδιώκει να επεξεργαστεί περαιτέρω τα υφιστάµενα νοµικά µέσα µε την καθιέρωση ελάχιστου αριθµού επιθεωρήσεων από τα κράτη µέλη για να ενισχυθεί η αξιοπιστία των αποτελεσµάτων των εν λόγω επιθεωρήσεων. 3. Εκσυγχρονισµός του κοινοτικού συστήµατος διερεύνησης ατυχηµάτων Η διερεύνηση ατυχηµάτων και συµβάντων αποτελούν ολοένα και περισσότερο την πηγή πληροφοριών που λαµβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του κοινοτικού καταλόγου. Μετά την εφαρµογή της οδηγίας 94/56/ΕΚ σχετικά µε τη διερεύνηση ατυχηµάτων έχει αποδειχθεί ότι οι ικανότητες διερεύνησης των κρατών µελών της ΕΕ αποκλίνουν πολύ περισσότερο εν συγκρίσει µε την κατάσταση που υπήρχε το Το θεσµικό και νοµικό πλαίσιο για την αεροπορική ασφάλεια στην ΕΕ έχει αλλάξει σηµαντικά µετά από την έκδοση της οδηγίας. Τα αεροσκάφη και τα συστήµατά τους καθίστανται ολοένα και πολυπλοκότερα, γεγονός που σηµαίνει επίσης ότι η διερεύνηση ατυχηµάτων απαιτεί ουσιαστικά πιο διαφοροποιηµένες και πιο εξειδικευµένες δεξιότητες και εξοπλισµό από ό,τι πριν από µία δεκαετία. Η Επιτροπή ενέκρινε στις 29 Οκτωβρίου προτάσεις (COM(2009) 611 τελικό) για τον εκσυγχρονισµό του υφιστάµενου νοµικού πλαισίου όσον αφορά τη διερεύνηση ατυχηµάτων και την ενίσχυση των ικανοτήτων διερεύνησης της Ευρώπης, προτείνοντας τη δηµιουργία ενός δικτύου φορέων διερεύνησης ατυχηµάτων, τη διευκρίνιση του ρόλου του EASA στον εν λόγω τοµέα, την ενίσχυση της εφαρµογής των συστάσεων για την ασφάλεια πτήσεων, την ενίσχυση της προστασίας των ευαίσθητων πληροφοριών ασφάλειας πτήσεων και την καθιέρωση κοινών προτύπων σχετικά µε τη διαθεσιµότητα ονοµαστικών καταστάσεων επιβατών. 4. Αύξηση των έργων και των δραστηριοτήτων παροχής τεχνικής βοήθειας Η εφαρµογή του κανονισµού 2111/2005 έχει καταδείξει ότι, ενώ η απαγόρευση ενός αεροµεταφορέα ή µιας οµάδας αεροµεταφορέων είναι αναγκαία για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων ασφάλειας πτήσεων, είναι επίσης δυνατόν να καθιερωθούν κατάλληλα µέτρα µέσω παροχής τεχνικής βοήθειας προκειµένου να βοηθηθούν οι αρχές πολιτικής αεροπορίας που είναι αρµόδιες για την επιτήρηση των εν λόγω αεροµεταφορέων. Η Επιτροπή εξακολουθεί να αναλαµβάνει δεσµεύσεις και υποχρεώσεις σε διάφορα έργα παροχής τεχνικής βοήθειας για να βοηθήσει τις αρχές πολιτικής αεροπορίας να υπερνικήσουν τα προβλήµατά τους µε τον πλέον αποτελεσµατικό τρόπο. Προτίθεται να συνεχίσει και να διευρύνει περαιτέρω τις δραστηριότητές της όσον αφορά την παροχή τεχνικής βοήθειας, κυρίως στην αφρικανική ήπειρο, µε την στήριξη του EASA. Αυτές οι δραστηριότητες αναµένεται επίσης ότι θα συµβάλουν στην καθιέρωση προνοµιακών συµπράξεων µε τις αρχές πολιτικής αεροπορίας προκειµένου να διασφαλισθεί υψηλό και οµοιογενές επίπεδο αεροπορικής ασφάλειας και να µειωθεί το διοικητικό κόστος της αεροναυπηγικής βιοµηχανίας. Σε διεθνές επίπεδο, η Επιτροπή προτίθεται να στηρίξει περαιτέρω τις προσπάθειες της ΟΠΑ για την αντιµετώπιση των αναγκών της διεθνούς πολιτικής αεροπορίας στο πλαίσιο του Παγκόσµιου Σχεδίου Αεροπορικής Ασφάλειας, βελτιώνοντας τον συντονισµό των EL 11 EL

13 παγκόσµιων προσπαθειών µε σκοπό να βοηθηθούν οι χώρες στην ενίσχυση της ασφάλειας πτήσεων, κυρίως εκείνες για τις οποίες η ΟΠΑ δηµοσιεύει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια πτήσεων και εκείνες στις οποίες οι εκθέσεις ελέγχου καταδεικνύουν πολύ µεγάλη έλλειψη εφαρµογής των διεθνών προτύπων ασφαλείας. Αυτό αναµένεται να οδηγήσει σε παγκόσµια εναρµόνιση στον τοµέα της ασφάλειας πτήσεων και να αυξήσει την αποτελεσµατικότητα των έργων παροχής τεχνικής βοήθειας µέσω συνεκτικού συντονισµού, συµπεριλαµβανοµένων των µειζόνων περιφερειακών προγραµµάτων όπως το «Γενικό Περιφερειακό Σχέδιο για την Αεροπορική Ασφάλεια στην Αφρική». B. ιεθνή µέτρα 1. Ισχυρότεροι δεσµοί µε χώρες µη µέλη της ΕΕ Η εφαρµογή του κοινοτικού καταλόγου έχει αποδείξει ότι η ασφάλεια πτήσεων µπορεί να θεωρηθεί καταλυτική στην ανάπτυξη σχέσεων στον τοµέα της αεροπορίας µε χώρες µη µέλη της ΕΕ. Η Κοινότητα έχει επωφεληθεί σηµαντικά από τη διαρκή συνεργασία µε εταίρους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα επιδιώξει τη δηµιουργία ισχυρών δεσµών µε εταίρους µε τους οποίους έχει κοινούς στόχους όσον αφορά την ασφάλεια πτήσεων. Η Επιτροπή προτίθεται να ενισχύσει την υπό εξέλιξη συνεργασία της µε στρατηγικούς εταίρους προκειµένου να διευκολύνει την ανταλλαγή δεδοµένων για την ασφάλεια πτήσεων και να συγκροτήσει δίκτυο έµπιστων συνοµιλητών για την αξιολόγηση όχι µόνο των πτυχών ασφάλειας πτήσεων των διαφόρων οργανισµών που εµπλέκονται στην κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση και εκπαίδευση, αλλά και για την εφαρµογή των προγραµµάτων για την ασφάλεια πτήσεων σε κρατικό επίπεδο. Η λόγω συνεργασία πρέπει επίσης να περιλαµβάνει ανταλλαγή συγκρίσιµων δεδοµένων ασφάλειας πτήσεων που αφορούν τις επιθεωρήσεις διαδρόµου σε αεροσκάφη, µε στόχο την εναρµόνιση όσο το δυνατόν περισσότερο της συνολικής µορφής του καθεστώτος αναφοράς δεδοµένων ασφάλειας πτήσεων για να βελτιωθούν οι δυνατότητες χρήσης των δεδοµένων. Πέρα από τη συνεργασία στον τοµέα της ανταλλαγής πληροφοριών, οι λόγω δεσµοί πρέπει να ενθαρρύνουν την περαιτέρω σύγκλιση µεταξύ της διενεργηθείσας εκτίµησης και των µέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιµετώπιση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν από τρίτες χώρες. 2. ιεύρυνση της ανταλλαγής δεδοµένων ασφάλειας πτήσεων Τα αξιόπιστα και εξακριβώσιµα δεδοµένα ασφάλειας πτήσεων αποτέλεσαν τη βάση της εφαρµογής του κανονισµού 2111/2005. Οι ανταλλαγές δεδοµένων για την ασφάλεια πτήσεων που αφορούσαν τις επιδόσεις των αεροµεταφορέων, το κράτος νηολόγησης του αεροσκάφους και το επίπεδο των δραστηριοτήτων επιτήρησης που διεξήγαγαν οι αρχές επέτρεψαν συχνά να ληφθούν στην Κοινότητα µέτρα που αντικατοπτρίζουν µέτρα που έχουν ληφθεί σε άλλες χώρες. Ωστόσο, οι εν λόγω ανταλλαγές έδειξαν επίσης ότι τα δεδοµένα ασφάλειας πτήσεων πρέπει να είναι ανιχνεύσιµα, αντικειµενικά, ποσοτικοποιήσιµα και να βασίζονται στην κοινή κατανόηση των κριτηρίων από τα οποία εξαρτώνται ώστε να χρησιµοποιούνται ως αξιόπιστοι δείκτες επιδόσεων. Οι σχετικές απαιτήσεις της ΟΠΑ (παράρτηµα 6, τµήµα I, ) τροποποιήθηκαν µετά τον Νοέµβριο του 2008 ώστε να διασφαλισθεί ότι τα συµβαλλόµενα κράτη έχουν υποχρέωση να EL 12 EL

14 καθιερώσουν ένα πρόγραµµα µε διαδικασίες επιτήρησης της λειτουργίας των ξένων αεροµεταφορέων στο έδαφός τους, και για τη λήψη κατάλληλων µέτρων. Ως εκ τούτου, τα αποτελέσµατα του προγράµµατος SAFA της ΕΚ όπως χρησιµοποιήθηκαν κατά την εφαρµογή του κανονισµού 2111/2005 καταδεικνύουν ότι η Κοινότητα είναι σε θέση να συνεργαστεί µε κράτη µη µέλη της ΕΕ, προτείνοντας να αναπτυχθεί, σε διεθνές επίπεδο, ένα πρόγραµµα επιθεωρήσεων διαδρόµου σε αεροσκάφη σύµφωνα µε διαδικασίες που είναι πολύ οικείες στην Κοινότητα. Αυτό θα επιτρέψει να εναρµονιστούν και να τυποποιηθούν οι πληροφορίες που αποκτώνται στο πλαίσιο των εν λόγω επιθεωρήσεων. Επίσης, θα καταστήσει τις εν λόγω σηµαντικές πληροφορίες ανταλλάξιµες και θα προωθήσει περαιτέρω τη συνεργασία µεταξύ κρατών προς όφελος της λήψης αντικειµενικών αποφάσεων για τις επιδόσεις των αεροµεταφορέων ως προς την ασφάλεια πτήσεων. 3. Παγκόσµια απαγόρευση των επισφαλών αεροµεταφορέων Κατά τη διάρκεια εφαρµογής του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005 κατέστη προφανής ο βαθµός στον οποίο τα κράτη µέλη, οι εταίροι του ΕΟΧ και η Ελβετία βασίζουν τις αποφάσεις τους για την ασφάλεια πτήσεων στα αποτελέσµατα των ελέγχων ασφαλείας πτήσεων της ΟΠΑ που διενεργούνται στο πλαίσιο του προγράµµατος ΠΠΕ ΕΑ. Οι απαγορεύσεις λειτουργίας όχι µόνο έχουν επιβληθεί αλλά και αρθεί ακριβώς µέσω της διαρκούς παρακολούθησης των διαφόρων διορθωτικών µέτρων που έλαβαν οι αεροµεταφορείς και οι αρχές πολιτικής αεροπορίας. Επιπροσθέτως, σε χώρες όπου η ΟΠΑ δηµοσιεύει τις σοβαρές ανησυχίες της για την ασφάλεια πτήσεων µετά από έλεγχο ΠΠΕ ΕΑ ή οι εκθέσεις ελέγχου αποκαλύπτουν πολλές και σοβαρές ελλείψεις, η Επιτροπή έχει σκοπό να συνεχίσει να διασφαλίζει την απαγόρευση στις αεροπορικές εταιρείες που έχουν λάβει πιστοποίηση στις εν λόγω χώρες να εκτελούν πτήσεις εντός της Κοινότητας έως ότου οι αρχές τους είναι σε θέση να εγγυηθούν τη συµµόρφωση µε τα πρότυπα της ΟΠΑ. Η απαγόρευση (µερική ή πλήρης ορισµένων ή όλων των αεροµεταφορέων που έχουν αδειοδοτηθεί σε ένα κράτος) θα παραµείνει ο αναγκαίος τρόπος δράσης, εφόσον η συνεργασία δεν είναι επαρκής για να µετριάζονται οι κίνδυνοι στην ασφάλεια πτήσεων. Η εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) 2111/2005 έχει αποδείξει ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να τηρεί µε συνέπεια τα Πρότυπα και τις Συνιστώµενες Πρακτικές της ΟΠΑ (SARPS). Προκειµένου να ενθαρρύνει την τήρηση των λόγω προτύπων, η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της βάσει του άρθρου 54 της σύµβασης του Σικάγου, στο συµβούλιο της ΟΠΑ να προβεί σε: α) ανοικτή δηµοσίευση των σοβαρών ανησυχιών για την ασφάλεια πτήσεων που εγείρονται µετά από ελέγχους στο πλαίσιο του προγράµµατος ΠΠΕ ΕΑ µε σκοπό την ενηµέρωση του ευρέος κοινού β) καθορισµό του αποδεκτού κινδύνου στην ασφάλεια πτήσεων, πέραν του οποίου πρέπει να συστήνει στα κράτη να µην αποδέχονται τα πιστοποιητικά των αεροµεταφορέων που έχουν λάβει πιστοποίηση στα κράτη όπου η µη εφαρµογή των προτύπων της ΟΠΑ οδηγεί σε υπέρβαση του εν λόγω ορίου γ) απόφαση σύµφωνα µε την οποία η ΟΠΑ αναλαµβάνει πιο ενεργό ρόλο στο συντονισµό των δραστηριοτήτων παροχής βοήθειας από µεγάλους «δωρητές» για να βελτιωθεί η κατάσταση στην ασφάλεια πτήσεων µετά από τους ελέγχους της. EL 13 EL

15 Μια τέτοια εξέλιξη αναµένεται ότι θα προωθήσει τη συµµόρφωση µε τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας όλων των συµβαλλοµένων κρατών της ΟΠΑ, διότι έτσι θα διασφαλισθεί υψηλό επίπεδο ασφάλειας πτήσεων σε ολόκληρο τον κόσµο και όχι µόνο εκεί όπου εφαρµόζονται νοµικά µέσα όπως ο κανονισµός. Πρέπει, εκ των πραγµάτων, να λειτουργήσει ως διεθνής κατάλογος απαγορευµένων αεροµεταφορέων. Οι προτάσεις ενίσχυσης των διεθνών δραστηριοτήτων σε όλα τα θέµατα αεροπορικής ασφάλειας θα αναπτυχθούν περαιτέρω και θα υποβληθούν στην επικείµενη διεθνή διάσκεψη για την ασφάλεια πτήσεων που διοργανώνει η ΟΠΑ τον Μάρτιο του 2010, ως ευρωπαϊκή συνεισφορά στην εν λόγω εκδήλωση. Η διάσκεψη θα προετοιµάσει το έδαφος για την ανάπτυξη νέας πολιτικής στην ασφάλεια πτήσεων και θα οδηγήσει στη λήψη φιλόδοξων αποφάσεων στο πλαίσιο της ΟΠΑ στη Γενική Συνέλευσή της τον Σεπτέµβριο του EL 14 EL