ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ - ΚΟΙΣΙΔΑ ΣΟΤ ΒΤΖΑΝΣΙΝΟΤ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ. ΜΙΑ ΙΣΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΗ ΣΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΗ ΠΟΛΗ

Transcript

1 ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ - ΚΟΙΣΙΔΑ ΣΟΤ ΒΤΖΑΝΣΙΝΟΤ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ. ΜΙΑ ΙΣΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΗ ΣΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΗ ΠΟΛΗ

2 Η πόλη της Θεσσαλονίκης υπήρξε κατά τον Μεσαίωνα σημαντικό οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου, πράγμα που αντανακλάται στα πλείστα μνημεία -ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας- της περιόδου, που διασώζονται έως και σήμερα. Σο 1988, δεκαπέντε μεσαιωνικά μνημεία, που χρονολογούνται από τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος αι. μ.χ.) έως και την Τστεροβυζαντινή περίοδο(13ος - 14ος αι.) εντάχθηκαν στον κατάλογο της UNESCO ως μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.

3 Αυτά είναι: Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του ωτήρος Ροτόντα Αγία οφία Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης Αχειροποίητος Μονή Λατόμου Ναός Προφήτη Ηλία Θεσσαλονίκης Παναγία των Χαλκέων Μονή Βλατάδων Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού Σα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης Ναός της Αγίας Αικατερίνης Σα Βυζαντινά Λουτρά της Θεσσαλονίκης

4 Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του ωτήρος Η ενορία του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως του ωτήρος (επί των οδών Δελφών και Μιαούλη) αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες ενορίες της Θεσσαλονίκης. Είναι όμως ταυτόχρονα και μία από τις νεότερες ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Δημιουργήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες των πολυπληθών κατοίκων, που έμεναν ουσιαστικά αποίμαντοι και ταλαιπωρούνταν προκειμένου να καλύψουν τις πνευματικές τους ανάγκες στις παρακείμενες ενορίες Αγίας Σριάδος και Αναλήψεως του ωτήρος.

5 Ροτόντα H Ροτόντα είναι κτίσμα το οποίο προοριζόταν για μαυσωλείο του Γαλέριου. Πρόκειται για θολωτό στρογγυλό κτίσμα του 4ου αιώνα, όμοιο με το Πάνθεον στη Ρώμη. Κτίστηκε στα χρόνια του Καίσαρα Γαλέριου γύρω στο 304 μ.χ. ενώ προοριζόταν ως ναός του Δία ή των Καβείρων, ή ως Μαυσωλείο του Γαλέριου. Ωστόσο, εξαιτίας του θανάτου του Γαλέριου το 311 μ.χ., η Ροτόντα έμεινε κενή χωρίς χρήση. Ως χριστιανικός ναός ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα. Οι αγιογραφίες διασώζονται σήμερα μόνο κάτω από τον θόλο, ενώ οι υπόλοιπες καταστράφηκαν όταν ο ναός μεταβλήθηκε από τους Σούρκους σε μωαμεθανικό τέμενος. Ονομάστηκε Ροτόντα από το κυκλικό της σχήμα, ενώ το όνομα Άγιος Γεώργιος πήρε από το γειτονικό ομώνυμο εκκλησάκι.

6 Αγία οφία Ο ναός της του Θεού οφίας της Θεσσαλονίκης χτίστηκε τον 8ο αιώνα στη θέση μιας μεγάλης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που καταστράφηκε, πιθανόν από σεισμό, στις αρχές του 7ου αιώνα. Σο 1204, όταν με την Δ' ταυροφορία κυριεύθηκε η πόλη από τους σταυροφόρους, η Αγία οφία μετατράπηκε στον καθολικό καθεδρικό ναό της Θεσσαλονίκης. Η Αγία οφία είναι χτισμένη στον αρχιτεκτονικό τύπο της βασιλικής με θολωτό.

7 Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονος Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος είναι παλαιό καθολικό βυζαντινής μονής της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της πολής, στη συνάντηση των οδών Εγνατίας και Ιασονίδου. Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμένου με νάρθηκα και περιμετρική στοά, που ανατολικά απολήγει σε δύο παρεκκλήσια. Χρονολογείται στα τέλη 13ου - αρχές 14ου αιώνα.

8 Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης ύμφωνα με το κείμενο των θαυμάτων του Αγίου Δημητρίου, ο πρώτος ναός οικοδομήθηκε από τον έπαρχο του Ιλλυρικού Λεόντιο το μ.χ. Όταν αυτός κάηκε, ανάμεσα στα , χτίστηκε στη θέση του πεντάκλιτη βασιλική. το υπόγειο του ναού βρίσκεται ο χώρος μαρτυρίου του Αγίου. Ο σημερινός ναός κτίστηκε από τον επίσκοπο Ιωάννη τον 7ο αιώνα, στα ερείπια παλαιότερου ναού.

9 Αχειροποίητος Η εκκλησία της Αχειροποιήτου ((Παναγία) Ἀχειροποίητος) είναι παλαιοχριστιανική βασιλική της Θεσσαλονίκης, σωζόμενη σήμερα στην ίδια μορφή που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα - γεγονός που την καθιστά μοναδική στην ανατολική Μεσόγειο. Βρίσκεται στην οδό Αγίας οφίας. Είναι αφιερωμένη στη Θεοτόκο και η ονομασία της οφείλεται στην "αχειροποίητη" λατρευτική εικόνα της Θεοτόκου δεομένης που βρισκόταν στο ναό.

10 Η Μονή Λατόμου (Οσίου Δαυίδ) Η παλιά και ιστορική μονή Λατόμου σήμερα, είναι ο ενοριακός ναός του Οσίου Δαυίδ του εν Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης. Η αφιέρωση του σημερινού Ιερού Ναού, άλλοτε Καθολικό της μονής Λατόμου, στον Όσιο Δαυίδ της Θεσσαλονίκης (εορτή 26 Ιουνίου) έγινε μόλις το 1921 για να τιμηθεί ο Άγιος που ασκήτεψε τον 6ο μ.χ. στην περιοχή αυτή, τρία χρόνια, πάνω σε ένα δένδρο.

11 Ναός Προφήτη Ηλία Θεσσαλονίκης Ο ναός του Προφήτη Ηλία αποτελεί σημαντικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα ναοδομίας της Παλαιολόγειας περιόδου. Ο αρχιτεκτονικός του τύπος, τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος με πλάγιους χόρους. Βρίσκεται στη σημερινή συμβολή των οδών Ολυμπιάδος και Προφήτη Ηλία στην Άνω Πόλη, σε ένα φυσικό ύψωμα που παλαιότερα έκανε το ναό να δεσπόζει στην πόλη.

12 Παναγία των Χαλκέων Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία Αρχαίας Αγοράς. Χτίστηκε το 1028 από τον πρωτοσπαθάριο Χριστόφορο. Ο τάφος του πιθανότατα βρίσκεται στο βόρειο τείχος της εκκλησίας Η κάτοψη της είναι κλασικού "εγγεγραμμένου σταυροειδούς τρουλαίου ναού". Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από τούβλα, λόγω των οποίων ονομάστηκε "Κόκκινη Εκκλησία".

13 Μονή Βλατάδων H Μονή Βλατάδων ή Βλαττάδων ή Βλατταίων, γνωστή και ως Σσαούς μοναστήρι, είναι μοναστήρι στην περιοχή της Άνω Πόλης της Θεσσαλονίκης, 80 περίπου μέτρα από τα τείχη του Επταπυργίου. Είναι το μοναδικό μοναστήρι της βυζαντινής περιόδου της πόλης που εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα. Η μονή ιδρύθηκε κατά τα μέσα του 14ου αιώνα από τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Δωρόθεο Βλαττή.

14 Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού είναι παλαιό βυζαντινό καθολικό μονής της Θεσσαλονίκης, κτισμένο στις αρχές του 14ου αιώνα. Βρίσκεται βορειοανατολικά της παλιάς πόλης. τη σημερινή του μορφή ο ναός είναι μια μονόχωρη ξυλόστεγη βασιλική. Από τις τοιχογραφίες του, η ανέγερση του μνημείο τοποθετείται στα πλαίσια της δεκαετίας H μονή συνέχισε να λειτουργεί καθ'όλη τη διάρκεια της Οθωμανοκρατίας

15 Βυζαντινά Σείχη της Θεσσαλονίκης Σα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης αποτελούν σημαντικό τμήμα οχύρωσης, μεγάλη ιστορική κληρονομιά και αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού της πόλης. Σα τείχη που απαρτίζουν κατά μήκος την πόλη της Θεσσαλονίκης έχουν περίπου 5 χιλιόμετρα μήκος. Είναι διακοσμημένα με αρχαιοελληνικά σύμβολα, σταυρούς ή ρόμβους. Είναι παρόμοια οχυρωμένα με τα τείχη της Κωνσταντινούπολης.

16 Ναός Αγίας Αικατερίνης Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης στη Θεσσαλονίκη είναι βυζαντινός ναός χτισμένος την περίοδο Είναι κτίσμα χαρακτηριστικό της λεγόμενης «Μακεδονικής χολής». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του εσωτερικού του, που είχαν σοβατιστεί από τους Σούρκους όταν μετέτρεψαν το ναό σε μουσουλμανικό τέμενος (τζαμί) με το όνομα "Γιακούπ-πασά τζαμί".

17 Σα Βυζαντινά Λουτρά της Θεσσαλονίκης Σα λουτρά λειτουργούσαν όλες τις ημέρες της εβδομάδας, ακόμα και τις Κυριακές. Σα επισκέπτονταν άνθρωποι κάθε φύλου, ηλικίας και κοινωνικής τάξης. Οι επισκέπτες πλήρωναν εισιτήριο εισόδου, το βαλανικό. Σο Βυζαντινό Λουτρό της Άνω Πόλης, είναι το μοναδικό Βυζαντινό Λουτρό που σώζεται από την Μεσοβυζαντινή Περιόδο στον Ελλαδικό Χώρο και χρονολογείται γύρω στα Σα λουτρά ήταν κτίσματα με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και πλούσια εσωτερική διακόσμηση με ψηφιδωτά, μαρμάρινα δάπεδα, πίνακες και αγάλματα, που χρησιμοποιούσαν ειδική τεχνολογία για τη μεταφορά και τη θέρμανση του νερού.

18 ΣΑΣΙΣΙΚΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ

19 ΔΝΓΗΑΦΔΡΔΣΔ ΓΗΑ ΣΑ ΒΤΕΑΝΣΗΝΑ ΜΝΖΜΔΗΑ; 59% 41% ΝΑΙ ΟΥΙ

20 ΠΟΑ ΑΠΟ ΑΤΣΑ ΔΥΔΣΔ ΔΠΗΚΔΦΘΔΗ; 27% 29% 30% 14% ΟΛΑ ΣΑ ΠΕΡΙΟΣΕΡΑ ΑΡΚΕΣΑ ΚΑΝΕΝΑ

21 ΜΔ ΠΟΗΟ ΚΡΗΣΖΡΗΟ ΔΠΗΛΔΓΔΣΔ ΣΑ ΜΝΖΜΔΗΑ ΠΟΤ ΔΠΗΘΤΜΔΗΣΔ ΝΑ ΔΠΗΚΔΦΘΔΗΣΔ; 19% ΥΟΛΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΕΡΕΤΝΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΙΑ 19% 12% 50% ΦΤΥΑΓΧΓΙΑ ΑΛΛΟ

22 ΜΔΣΑ ΑΠΟ ΣΖΝ ΔΠΗΚΔΦΖ Α Δ ΔΝΑ ΒΤΕΑΝΣΗΝΟ ΜΝΖΜΔΗΟ, ΔΠΔΚΣΔΗΝΔΣΔ ΣΗ ΓΝΧΔΗ Α ΠΑΝΧ Δ ΑΤΣΟ; 57% 43% ΝΑΙ ΟΥΙ

23 ΠΗΣΔΤΔΣΔ ΟΣΗ ΣΑ ΜΝΖΜΔΗΑ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ Α ΔΗΝΑΗ ΚΑΛΑ ΓΗΑΣΖΡΖΜΔΝΑ; 3% ΝΑΙ 37% ΟΥΙ 60% Η ΕΡΧΣΗΗ ΔΕΝ ΑΠΑΝΣΗΘΗΚΕ

24 Ζ ΤΠΑΡΞΖ ΣΧΝ ΒΤΕΑΝΣΗΝΧΝ ΜΝΖΜΔΗΧΝ ΠΟΟ ΖΜΑΝΣΗΚΖ ΔΗΝΑΗ, ΚΑΣΑ ΣΖ ΓΝΧΜΖ Α, ΣΖ ΓΗΑΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΠΟΛΗΣΗΜΟΤ ΣΖ ΥΧΡΑ; ΠΟΛΤ 9% 14% 2% 49% ΑΡΚΕΣΑ ΛΙΓΟ 26% ΚΑΘΟΛΟΤ Η ΕΡΧΣΗΗ ΔΕΝ ΑΠΑΝΣΗΘΗΚΕ

25 Συμμετείχαν: Βασίλειος Καμπανός Ευάγγελος Δασκαλάκης Κοσμάς Ζιώτας Ιωάννα Πολυχρόνου Ευαγγελία Μπέκα Δέσποινα Μωρέτη υμεώνη Καβύρη Κέλυ Μπούζα Αθανασία Κατσιά Χρύσα Μαραγκού Ιωάννα Μάτσα ταυρούλα Λιόλιου Γιάννης Χατζηδημητρίου πύρος Παπαγρηγορίου Θοδωρής Συροβούζης Αριστείδης Χαριστές

26 ΣΕΛΟ ΕΤΧΑΡΙΣΟΤΜΕ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ