11 0 ΓΕΛ Πάτρας Σχ. Έτος Τμήμα Α 4

Transcript

1 11 0 ΓΕΛ Πάτρας Σχ. Έτος Τμήμα Α 4 Μελέτη του φαινομένου του διαδικτυακού μπούλινγκ στην Ελλάδα το διάστημα από σε εφήβους από 12 έως 18 ετών 1.Κριτήρια επιλογής θέματος Παρουσιάζει διαχρονικό ενδιαφέρον Για να ενημερωθούμε και να ενημερώσουμε τους συνανθρώπους μας για το μπούλινγκ (bullying) του διαδικτύου Για τη μείωση του αριθμού θυμάτων Για την φύλαξη και την πρόληψη των συνανθρώπων μας 2.Παρουσίαση του θέματος Το διαδικτυακό μπούλινγκ είναι ένα από τα σημαντικότερα και σοβαρότερα προβλήματα στην σύγχρονη εποχή. Λόγω αυτού του φαινομένου το θύμα αντιμετωπίζει ψυχολογικά, σωματικά, κοινωνικά και αλλά προβλήματα. Αυτό οδηγεί συνήθως σε φαινόμενα βίας και μείωσης της αυτοπεποίθησης του ατόμου. 3.Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός της έρευνας μας είναι ν' αναπτυχθούν αισθήματα συνεργασίας μεταξύ των μελών των ομάδων, καθώς και η απόκτηση γνώσεων. Επίσης αυτό το θέμα μας ευαισθητοποιεί και μας παροτρύνει στο να ενημερώσουμε τον περίγυρό μας, λόγω της σοβαρότητας και της επικαιρότητας που το χαρακτηρίζουν. 4.Εισαγωγή στο θέμα α. Ιστορική αναδρομή Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για το πότε ακριβώς ξεκίνησε ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός. Ερευνώντας όμως, περιστατικά που έχουν συμβεί μπορούμε να χρονολογήσουμε περίπου την έναρξη αυτού του προβλήματος. Αυτό το φαινόμενο άρχισε να βγαίνει στην επιφάνεια

2 περίπου το 2000 και οδήγησε στην υπογραφή της συνθήκης (Convention on Cyber Crime) στη Βουδαπέστη το Νοέμβριο του 2001.Αναπτύχθηκε ραγδαία το 2004 μετά τη εφεύρεση του Facebook και στη συνέχεια με την δημιουργία των υπόλοιπων διαδικτυακών εφαρμογών(twitter, Instagram, Ask.fm) β. Ανάπτυξη του θέματος Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός είναι μια μορφή εκφοβισμού που συμβαίνει χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, μπορεί να είναι άμεσος ή έμμεσος εμπλέκοντας και άλλα άτομα που ενδεχομένως να μην γνωρίζουν καν το θύμα. Ανεξάρτητα με το εάν χρησιμοποιούνται τα κοινωνικά δίκτυα, το κινητό τηλέφωνο ή άλλες ιστοσελίδες όπου τα παιδιά παίζουν διάφορα παιχνίδια, οι συνέπειες του ηλεκτρονικού εκφοβισμού είναι δυσβάσταχτες για τα παιδιά και τους νέους. O ηλεκτρονικός εκφοβισμός έχει ποικίλες μορφές: α) Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων. β) Παρέμβαση και παρενόχληση σε οποιαδήποτε διαδικτυακή δραστηριότητα του ατόμου. γ) Δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών προφίλ. δ) Είσοδο σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου. ε) Αποστολή φωτογραφιών και προσωπικών πληροφοριών του ατόμου. στ) Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε άλλα άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται. Σύμφωνα με τις παραπάνω πληροφορίες, αναπτύχθηκε ραγδαία το 2004 μετά τη εφεύρεση του Facebook και στη συνέχεια με την δημιουργία των υπόλοιπων διαδικτυακών εφαρμογών(twitter, instagram, ask.fm). Περίπου 15-35% των νέων έχει πέσει θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού και το 10-20% των νέων παραδέχεται την ανάμειξή του σε Διαδικτυακό εκφοβισμό Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γραμμής Βοήθειας "Υποστηρίζω" του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, από τον Ιανουάριο 2011 έως και Ιούνιο 2012 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 2440 αιτήματα. Τα 82% προήλθαν μέσα από τηλεφωνική επικοινωνία στον αριθμό χωρίς χρέωση ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 18% επέλεξε να επικοινωνήσει ηλεκτρονικά μέσω στη διεύθυνση help@saferinternet.gr. Η πλειοψηφία των ατόμων που υφίστανται είτε ασκεί διαδικτυακό εκφοβισμό είναι ηλικίας ετών που πέφτουν θύματα συμμαθητών τους. Παραβιάζονται κωδικοί στο Facebook, πέφτουν θύματα ύβρεων, απειλών, ανώνυμων κλήσεων, φαρσών. Τα θύματα είναι κυρίως κορίτσια, ηλικίας 13 έως 16 ετών, τα οποία συνομιλούν μέσω webcam ή μηνυμάτων από κινητά τηλέφωνα με γνωστούς ή αγνώστους, στέλνουν προκλητικές φωτογραφίες τους ή υποκλέπτονται βίντεο και φωτογραφίες τους, ενεργοποιώντας ο συνομιλητής τους (χωρίς να το καταλάβουν), την κάμερα του ηλεκτρονικού υπολογιστή τους. Η συνέχεια, είναι εφιαλτική για τα θύματα. Οι δράστες τα τρομοκρατούν και τα εκβιάζουν, λέγοντας πως εάν δεν υποκύψουν στις ορέξεις τους, θα διακινήσουν τις φωτογραφίες ή το βίντεο σε χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου, εκ των οποίων πολλοί είναι γνωστοί με τα παιδιά. Αποτέλεσμα είναι ότι μαθήτριες και μαθητές να μην μπορούν πάνε στο σχολείο τους την επόμενη ημέρα για να αποφύγουν την καζούρα, τον διασυρμό και την ταπείνωση. Μερικά από τα περιστατικά που έχουν συμβεί είναι αυτά. Τον απειλούσε πως αν δεν έκανε αυτά που του ζητούσε θα έκαναν κακό στην αδερφή που απασχόλησαν την υποδιεύθυνση Ασφαλείας Βόλου το τελευταίο διάστημα, ο ομιλητής ανέφερε ότι στη μια περίπτωση δύο άνδρες δημιούργησαν ψεύτικο προφίλ στο διαδίκτυο και ενώ ήταν ενήλικοι, παρουσιάζονταν ως ανήλικοι, συνομιλούσαν με ανήλικες ηλικίας ετών και κατάφεραν να τους αποσπάσουν ημίγυμνες φωτογραφίες, απειλώντας τες στη συνέχεια ότι θα τις αναρτήσουν στο διαδίκτυο αν δεν τους δώσουν γυμνές φωτογραφίες. Οι δύο άντρες εντοπίστηκαν, έχουν συλληφθεί και ο πρώτος έχει προφυλακιστεί. Ένα άλλο περιστατικό που έχει συμβεί είναι με έναν 15χρονο που ασκούσε ηλεκτρονικό bullying σε έναν συνομήλικο συμμαθητή του, που επίσης τον κορόιδευαν για το σωματότυπό του. Αυτό το περιστατικό έφερε ως αποτέλεσμα το παιδί να

3 αντιμετωπίσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. γ. Ερευνητικά ερωτήματα Κατά την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας δημιουργήθηκαν διάφορα ερωτήματα. Μερικά αντιπροσωπευτικά από αυτά είναι: 1. Για ποιο λόγο δημιουργήθηκε ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός; 2. Πώς αντιμετωπίζεται αυτό το φαινόμενο από τα θύματα και το θύτη; 3. Γιατί ο θύτης κάνει αυτή την ενέργεια; 4. Ποια είναι η αντίδραση της κοινωνίας απέναντι σ` αυτό το φαινόμενο; 5. Ποιες είναι οι συνέπειες που προκαλεί αυτή η ενέργεια; 6. Τι ωθεί τα παιδιά στο να στέλνουν προκλητικές φωτογραφίες τους μέσω του διαδικτύου ή του κινητού; 5. Παράγοντες που επηρεάζουν την ερευνά μας Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της εργασίας μας παρουσιάστηκαν παράγοντες που βοήθησαν την ολοκλήρωσή της (θετικοί) και άλλοι που τη δυσχέραναν (αρνητικοί). Παρακάτω αναφέρουμε μερικούς από αυτούς: Θετικοί παράγοντες: Βοήθεια του διαδικτύου με το πλήθος των πληροφοριών του Σωστή συνεργασία μεταξύ των ατόμων της ομάδας Μαθαίνουμε και ενημερωνόμαστε για αυτό το θέμα Μετά από την ενημέρωση μας ο κόσμος πληροφορείται και προστατεύεται Έχουμε την βοήθεια του καθηγητή μας Προσπαθούμε να καλύψουμε ερωτήσεις του κοινού Υπάρχουν όλα τα σημαντικά μέσα για να υλοποιήσουμε την εργασία μας Αρνητικοί παράγοντες: Έλλειψη εμπειρίας για αυτό το θέμα που μας απασχολεί Έλλειψη χρόνου για μεγαλύτερη ενασχόληση πάνω στο θέμα Δεν έχουμε πλήρη εικόνα για το θέμα

4 Ανεπαρκής πληροφορίες για τα περιστατικά που έχουν συμβεί 6. Αξιοπιστία της έρευνας Η ερευνά μας αποδεικνύεται αξιόπιστη διότι αντλήσαμε πληροφορίες από έγκυρες πηγές και ιστοσελίδες, οι οποίες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα και δημιουργήσαμε, συμπληρώσαμε σωστά το ερωτηματολόγιο. 7. Διαδικασίες και δραστηριότητες που χρησιμοποιήθηκαν Παρακολουθήσαμε βίντεο και ντοκιμαντέρ Αναζητήσαμε σε ιστοσελίδες έγκυρες πληροφορίες Ακούσαμε περιστατικά από συμμαθητές μας Είδαμε στοιχεία ηλεκτρονικού εκφοβισμού που διατυπώνονταν σε χρήστες του Facebook 8. Ερωτηματολόγιο Δημιουργία ερωτηματολογίου, απαντήσεις, σχόλια, συμπεράσματα, στατιστική ανάλυση, γραφήματα Για την πληρέστερη και εγκυρότερη μορφή της παρούσας εργασίας, δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε από τους μαθητές της Α` λυκείου. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις παρουσιάζονται παρακάτω

5 1 η. Έχει κοινοποιηθεί ποτέ δικό σας προσωπικό σας θέμα στο διαδίκτυο που να σας προσβάλλει; πολλές φορές 0 αρκετές 0 λίγες 5 μία 7 καμία 79 Σχόλια Σύμφωνα με την έρευνα το 88% των μαθητών επέλεξαν την απάντηση ''καμία'' διότι ενώ είναι χρήστες του διαδικτύου, δεν τους έχει συμβεί κάτι παρόμοιο γιατί είτε χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια, είτε γιατί τους ασκεί κάποιος ενήλικας έλεγχο. Αυτό οφείλεται στο σεβασμό ανάμεσα στους χρήστες του διαδικτύου και οι περισσότεροι δεν κοινοποιούν δημόσια προσωπικές τους πληροφορίες. Το υπόλοιπο 12% που έχει κακή εμπειρία από κοινοποίηση προσβλητικών σχολίων που αφορούν προσωπικά δεδομένα στο διαδίκτυο πιθανόν να έχει πέσει θύμα κακόβουλων παρεμβάσεων από τρίτους. Συμπεράσματα Από τις απαντήσεις που προέκυψαν βγάζουμε το συμπέρασμα ότι στο 90% των μαθητών δεν έχει κοινοποιηθεί ποτέ προσωπικό τους θέμα στο διαδίκτυο που να τους προσβάλλει.

6 2 η. Πόσες φορές έχετε δεχτεί ηλεκτρονικό bullying; πολλές φορές 0 αρκετές 1 λίγες 6 μία 10 καμία 72 Σχόλια Σύμφωνα με την έρευνα το 80% των μαθητών δεν έχουν δεχτεί ποτέ ηλεκτρονικό bullying γιατί ίσως κάποιοι να μην έχουν λογαριασμό σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης ή να είναι προσεκτικοί με ποιούς χρήστες επικοινωνούν πχ στο facebook, ask.fm κλπ. Υπάρχουν βέβαια και ελάχιστες εξαιρέσεις όπως είναι το 20% που έχουν δεχτεί ηλεκτρονικό bylling περισσότερες από μία φόρες. Αυτά τα άτομα που έχουν δεχτεί ηλεκτρονικό bullying ή δίνουν οι ίδιοι δικαίωμα στους θύτες να το πραγματοποιήσουν επειδή δείχνουν αρκετά ευάλωτα στο να προστατέψουν τον εαυτό τους, ή έχουν πέσει θύματα για διάφορους λόγους. Συμπέρασμα Από τις απαντήσεις που προέκυψαν βγάζουμε το συμπέρασμα ότι το 80% των μαθητών δεν έχει δεχτεί ποτέ ηλεκτρονικό bullying.

7 3 η. Με ποια διαδικτυακή εφαρμογή πιστεύετε ότι ασκείται περισσότερο το διαδικτυακό bullying; Facebook 45 Twitter 1 Ask.fm 40 Instagram 0 άλλο 3 Σχόλια Σύμφωνα με την έρευνα το 80% των μαθητών πιστεύει ότι το διαδικτυακό bullying ασκείται περισσότερο από το facebook, επειδή είναι η πιο διάσημη διαδικτυακή εφαρμογή και μόνο σε αυτή μπορείς να έχεις διαδικτυακούς φίλους και να κάνεις συνομιλίες. Παράλληλα το 44% των μαθητών επέλεξε την εφαρμογή ask.fm επειδή μέσω αυτής μπορείς να κάνεις ανώνυμες ερωτήσεις σε άλλους χρήστες της εφαρμογής, με αποτέλεσμα πολλές φορές να υπάρχουν ερωτήσεις ή σχόλια που προσβάλλουν το άτομο. Συμπέρασμα Από τις απαντήσεις που προέκυψαν βγάζουμε το συμπέρασμα ότι το 80% των μαθητών πιστεύουν πως το facebook είναι η εφαρμογή στην οποία ασκείται περισσότερο bullying.

8 9. Επίλογος-Συμπεράσματα: Οσο αναφορά τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό, δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ξεκίνησε αλλά αναπτύχθηκε ραγδαία μετά το 2004 με την ανακάλυψη νέων ηλεκτρονικών εφαρμογών. Σήμερα ο μέσος όρος των επιθέσεων μέσω διαδικτύου έχει αυξηθεί απότομα. Σύμφωνα με έρευνες, παλιότερα και σήμερα τα περισσότερα θύματα είναι κυρίως κορίτσια, ηλικίας 13 έως 16 ετών, τα οποία συνομιλούν μέσω webcam ή μηνυμάτων από κινητά τηλέφωνα με γνωστούς ή αγνώστους, στέλνουν προκλητικές φωτογραφίες τους ή υποκλέπτονται βίντεο και φωτογραφίες τους, ενεργοποιώντας ο συνομιλητής τους (χωρίς να το καταλάβουν), την κάμερα του ηλεκτρονικού υπολογιστή τους. Σύμφωνα με τις απαντήσεις του ερωτηματολογίου, στο 88% των μαθητών δεν έχει κοινοποιηθεί ποτέ προσωπικό τους θέμα στο διαδίκτυο, ενώ το 12% των μαθητών έχει κάποια κακή εμπειρία. Επίσης το 80% των μαθητών δεν έχει δεχτεί ποτέ ηλεκτρονικό bullying ενώ, το 20% των μαθητών έχει δεχτεί ηλεκτρονικό bullying περισσότερο από μία φορές. Τέλος, το 80% των μαθητών επέλεξε το facebook ως την σημαντικότερη διαδικτυακή εφαρμογή που ασκείται το ηλεκτρονικό bullying. Τέλος συμπεραίνουμε ότι ευτυχώς στην Ελλάδα εν αντιθέσει με άλλες χώρες δεν έχουν σημειωθεί πολλά περιστατικά ηλεκτρονικού εκφοβισμού. 10. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Ολοκληρώνοντας την εργασία μας, δημιουργούνται ανάγκες για περαιτέρω ανάπτυξη συναφών θεμάτων. Μερικά από αυτά τα θέματα είναι: Μελέτη του φαινομένου του διαδικτυακού bullying στην Αμερική Μελέτη του φαινομένου του διαδικτυακού bullying στην Ευρώπη Μελέτη του φαινομένου του διαδικτυακού bullying σε διάφορες ηλικίες Μελέτη του φαινομένου του διαδικτυακού bullying ανά πενταετίες 11. α. Πηγές πληροφόρησης Διαδίκτυο Εφημερίδα, περιοδικά, σχετικά έντυπα Τηλεόραση, ντοκιμαντέρ, β. Βιβλιογραφία από διαδίκτυο:

9 Την εργασία αυτή εκπόνησαν οι παρακάτω μαθήτριες Αλεξοπούλου Έρικα-Νικόλ Αποστολοπούλου Παρασκευή Φερτάλη Ελένη Χάλα Μαρία