ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΛΟΓΩΝ ΤΟΥ

Transcript

1 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ Δημοσθένους Λόγος., Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος [1] Βλέπω μεν, ω άνδρες Αθηναίοι, ότι η παρούσα κατάστασις των πραγμάτων είναι πολύ δυσχερής και ανώμαλος, όχι μόνον, διότι πολλά εξ αμελείας ημών έχουν χαθή και διότι διόλου δεν ωφελεί να λέγη κανείς ωραίους λόγους περί αυτών, αλλά και διότι, ως προς εκείνα που υπολείπονται εις ημάς, ούτε εις έν σημείον δεν έχουν όλοι την ιδίαν γνώμην περί εκείνου το οποίον ωφελεί, αλλ' άλλοι μεν έχουν ταύτην την γνώμην, άλλοι δε εκείνην.

2 [2] Ενώ δε αυτό καθ' εαυτό το να δίδη κανείς συμβουλήν είναι δυσχερές και δύσκολον, σεις, ω άνδρες Αθηναίοι, εκάματε αυτό ακόμη περισσότερον δύσκολον διότι όλοι μεν οι άλλοι άνθρωποι συνηθίζουν να συσκέπτωνται προ των γεγονότων, σεις δε μετά τα γεγονότα. Το αποτέλεσμα δε τούτου είναι, καθ' όλον τον χρόνον εφ' όσον εγώ ενθυμούμαι, ότι ο μεν ελέγχων εις την συνέλευσιν τα σφάλματά σας τυγχάνει εκ μέρους σας επιδοκιμασίας και θεωρείται δεινός ρήτωρ, αυτά δε τα πράγματα, δηλαδή εκείνα περί των οποίων συσκέπτεσθε, σας διαφεύγουν. [3] Εν τούτοις, αν και η κατάστασις των πραγμάτων είναι τοιαύτη, νομίζω, και ων πεπεισμένος έχω εγερθή διά να ομιλήσω, ότι, αν θελήσητε να με ακούσητε, αφήσαντες κατά μέρος τας θορυβώδεις αποδοκιμασίας και φιλονικίας, όπως αρμόζει εις πολίτας, οι οποίοι συσκέπτονται περί του συμφέροντος της πολιτείας και περί τόσον σπουδαίων υποθέσεων, ότι θα δυνηθώ και να προτείνω και να συμβουλεύσω εκείνα τα μέσα διά των οποίων και η παρούσα κατάστασις των πραγμάτων θα βελτιωθή και θα ανακτηθούν τα εξ αμελείας σας απολεσθέντα.

3 Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος Επιμ. Δ. Ιακώβ Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Θέλω, κύριοι δικαστές, να σας εκθέσω με λεπτομέρειες με ποιον τρόπο νομοθετούν στους Λοκρούς δεν θα γίνετε χειρότεροι, βέβαια, αν έχετε ακούσει κάποιο παράδειγμα, το οποίο μάλιστα χρησιμοποιεί και μια πόλη που κυβερνάται με καλούς νόμους. Γιατί εκεί έχουν τέτοια πεποίθηση ότι πρέπει να χρησιμοποιούν τους νόμους που ισχύουν από παλιά και να περιφρουρούν την προγονική κληρονομιά και να μην νομοθετούν για να ικανοποιήσουν ούτε όσους επιθυμούν να κάνουν κακό ούτε όσους επιθυμούν να ξεφύγουν για το κακό που έκαναν, ώστε, αν κανείς θέλει να θεσπίσει έναν καινούργιο νόμο, νομοθετεί βάζοντας τον λαιμό του στη θηλιά, και αν φανεί ότι ο νόμος είναι καλός και χρήσιμος, ο νομοθέτης συνεχίζει να ζει και μπορεί να φύγει, ενώ στην αντίθετη περίπτωση, η θηλιά σφίγγει και αυτός πεθαίνει. Και ενώ, βέβαια, δεν τολμούν να θεσπίσουν καινούργιους, εφαρμόζουν όμως όσους ισχύουν από παλιά με ακρίβεια. Και εδώ και πάρα πολλά χρόνια, κύριοι δικαστές, αναφέρεται ότι έχει θεσπιστεί μόνο ένας καινούργιος νόμος σε αυτούς. Επειδή υπάρχει εκεί νόμος που προβλέπει, αν βγάλει κάποιος το μάτι κάποιου άλλου, να προσφέρει το δικό του μάτι ως ανταπόδοση, χωρίς να υφίσταται καμιά χρηματική αποζημίωση, αναφέρεται ότι μεταξύ δύο αντιπάλων ο ένας απείλησε τον άλλο που ήταν μονόφθαλμος ότι θα του βγάλει αυτό το ένα μάτι.

4 Αφού διατυπώθηκε αυτή η απειλή ο μονόφθαλμος θορυβημένος και θεωρώντας ότι η ζωή του δεν θα ήταν βιώσιμη αν το πάθαινε αυτό, αναφέρεται ότι τόλμησε να εισηγηθεί νόμο, αν κανείς βγάλει το μάτι ενός μονόφθαλμου, να προσφέρει και τους δύο ως ανταπόδοση, για να μοιράζονται και οι δύο εξίσου τη δυστυχία. Αναφέρεται, επίσης, ότι αυτός είναι ο μόνος νόμος που θέσπισαν οι Λοκροί εδώ και πάνω από διακόσια χρόνια. Σε μας, όμως, αγορεύουν δημόσια για τα κοινά, κύριοι δικαστές, κατά πρώτον λίγο απέχουν από το να νομοθετούν σχεδόν κάθε μήνα προς όφελός τους, και κατά δεύτερον, όταν έχουν την εξουσία, οι ίδιοι οδηγούν τους απλούς πολίτες στη φυλακή, αλλά δεν θεωρούν ότι πρέπει να ισχύει και για αυτούς το ίδιο δίκαιο τέλος, ενώ οι ίδιοι καταργούν τους νόμους του Σόλωνα που έχουν δοκιμαστεί από παλιά και τους θέσπισαν οι πρόγονοί μας, θεωρούν ότι πρέπει να εφαρμόζουμε τους δικούς τους, τους οποίους έχουν θεσπίσει για να βλάψουν την πόλη. Αν, λοιπόν, δεν τους τιμωρήσετε, γρήγορα ο λαός θα υποδουλωθεί σε αυτά τα άγρια ζώα. Να είστε βέβαιοι, κύριοι δικαστές, ότι αν θυμώσετε πολύ μαζί τους, θα περιορίσουν την κακεντρέχειά τους, ενώ στην αντίθετη περίπτωση, θα βρεθείτε αντιμέτωποι με πολλούς κακεντρεχείς και προσβλητικούς προς εσάς με πρόσχημα ότι επιδιώκουν την τιμή.

5 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος Επιμ. Δ. Ιακώβ Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Τώρα, λοιπόν, θα προσπαθήσω να αποδείξω ότι δεν εισηγήθηκε για σας ούτε κατάλληλο ούτε ωφέλιμο νόμο. Νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσετε πως πρέπει ο σωστός νόμος που αποσκοπεί στο συμφέρον των πολλών κατά πρώτον να έχει συνταχθεί με απλό και κατανοητό σε όλους τρόπο, και να μην είναι δυνατόν ο ένας να θεωρεί ότι αφορά το τάδε ζήτημα και ο άλλος το δείνα. Στη συνέχεια πρέπει να είναι εφικτές οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται με βάση τον νόμο γιατί και πάλι αν είναι σωστός, αυτό που προβλέπει όμως δεν είναι εφικτό, τότε λειτουργεί ως ευχή και όχι ως νόμος. Επιπλέον, να μην φαίνεται ότι προσφέρει κάποια ευκολία σε κανέναν από όσους βλάπτουν. Αν, ασφαλώς, κανείς θεωρεί ότι οι ήπιοι νόμοι είναι ένδειξη λαϊκισμού, ας αναλογιστεί για ποιους είναι ήπιοι, και αν βέβαια θέλει να εξετάσει σωστά το ζήτημα, θα ανακαλύψει ότι είναι ήπιοι σε αυτούς που πρόκειται να δικαστούν και όχι σε αυτούς που έχουν καταδικαστεί γιατί για τους πρώτους δεν είναι φανερό αν κανείς έχει κατηγορηθεί άδικα, ενώ για τους δεύτερους δεν υφίσταται κανένας ισχυρισμός ότι δεν είναι φαύλοι. Από αυτά στα οποία εγώ έχω αναφερθεί διεξοδικά θα φανεί τώρα ότι ο συγκεκριμένος νόμος δεν διαθέτει το παραμικρό, αλλά περιέχει όλα τα αντίθετα ένα προς ένα. Με πολλούς τρόπους, λοιπόν, μπορεί κανείς να το μεταδώσει αυτό, κυρίως όμως με το να διαβάσει τον ίδιο τον νόμο

6 που κατατέθηκε. Γιατί δεν είναι ότι σε κάποια σημεία του στέκει, ενώ ένα άλλο σε κάποια άλλα έχει σφάλματα, αλλά στο σύνολό του από την αρχή, από την πρώτη συλλαβή έως την τελευταία, σκοπεύει εναντίον σας. Πάρε το έγγραφο, και διάβασε τους τον νόμο έως την πρώτη ενότητα γιατί έτσι θα είναι εύκολο και εγώ να σας πληροφορήσω και εσείς να ενημερωθείτε για όσα λέω. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - ΚΑΤΑ ΑΘΗΝΑΙΩΝ.- "Οι ελληνικές πόλεις νοσούν. Οι πολιτευόμενοι και διαχειριστές των κοινών δωροδοκούνται και εξαγοράζονται. Κι όσο για τη μεγάλη μάζα των πολιτών, είτε δέν αντιλαμβανονται τα όσα διαπράττουν οι κυβερνώντες, είτε τα αντιλαμβάνονται αλλά δεν αντιδρούν, βυθισμένοι όπως είναι στην ραστώνη και την άνεση της καθημερινότητας.απο τούτη την αρρώστια έχουν προσβληθεί παντού οι πάντες - απλώς ο καθένας τρέφει την ψευδέσθηση ότι η συμφορά δέν θα χτυπήσει τη δικη του πόρτα, αλλα θα διασφαλίσει τα δικά του συμφέροντα εκμεταλευόμενος τους κινδύνους των άλλων. Με αποτέλεσμα, οι λαοί να χάνουν την ελευθερία τους λόγω υπερβολικής και αντίθετης πρός τις επιταγές των καιρών ραθυμίας, ενω οι προεστοί, που πίστευαν ότι ξεπουλούν τα πάντα εκτός απο τους εαυτούς τους, αντιλαμβάνονται τώρα ότι το πρώτο πράγμα που εκχώρισαν ήταν ο εαυτός τους."