ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAΪOY-ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:...ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ. :..

Transcript

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 2) ΙΙ. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 4) ΥΠΟΓΡΑΦΗ:. 1. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΟΓΟΥ (Μονάδα 1) 2. ΜΟΡΦΟΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ (Μονάδες 2) 3. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ (Μονάδα 1 ΙΙ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΛΟΓΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 8) ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ: ΕΠΤΑ (7) σελίδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δύο (2) μέρη Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΕΞΕΤΑΣΗΣ Να γράψετε τα στοιχεία σας στο εξεταστικό δοκίμιο και στο φύλλο εξέτασης Να γράψετε με μπλε ή μαύρη πένα Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού/ ταινίας ( tipp-ex) ΜΕΡΟΣ Α : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) ΚΕΙΜΕΝΟ 1 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAΪOY-ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΞΗ : Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 31/05/2019 ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 2 ΩΡΕΣ Ποιότητα και ποσότητα γευμάτων ΒΑΘΜΟΣ:.. ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:.. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:....ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ. :.. Ο σύγχρονος έφηβος, λόγω του γρήγορου ρυθμού ζωής του και του υπερβολικά φορτωμένου προγράμματός του με σχολείο, φροντιστήρια και άλλες δραστηριότητες, συχνά δεν εφαρμόζει το προτεινόμενο σχήμα των «τριών γευμάτων την ημέρα» και των «δύο ενδιάμεσων γευμάτων» που συνιστούν οι κλινικοί διαιτολόγοι. Οι περισσότεροι έφηβοι ξεκινούν την μέρα τους παραλείποντας το πρωινό γεύμα, κάτι το οποίο συντελεί στη μείωση των επιπέδων συγκέντρωσης και ενέργειας, καθώς και στη μείωση της σχολικής απόδοσης. Επίσης δεν καταναλώνουν τις 4-5 μικρομερίδες φρούτων και λαχανικών ( γρ την ημέρα) που συνιστώνται από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων-Διατροφολόγων. Πάνω από το 50% των εφήβων τρώνε περισσότερα κορεσμένα λιπαρά από τη συνιστώμενη δοσολογία, αφού επιδίδονται στην κατανάλωση του γρήγορου φαγητού τύπου «fast-food» (όπως πίτσες, χάμπουργκερ κλπ.) και καταναλώνουν μειωμένες ποσότητες άπαχου κρέατος, όπως ψάρι και πουλερικά μαγειρεμένα με υγιεινό τρόπο. Ακόμα πολλοί από αυτούς ξεχνούν καθημερινά την ομάδα των γαλακτοκομικών προϊόντων και φθάνουν στο σημείο να πίνουν γάλα ή να τρώνε γιαούρτι σχεδόν σπάνια. Το συγκεκριμένο γεγονός σχετίζεται με μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου, ενός απαραίτητου ιχνοστοιχείου για την ανάπτυξη της σκελετικής μάζας. Η διαπίστωση αυτή είναι ιδιαίτερα σοβαρή, καθώς η ελλιπής πρόσληψη ασβεστίου μπορεί να συντελέσει στη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης των εφήβων ή στον περιορισμό της μέγιστης σκελετικής τους ανάπτυξης. 1

2 Τέλος οι έφηβοι δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο ψωμί, τα μπισκότα, τα κράκερς, τα κέικ και τις πίτες, που συντελούν στο ένα τρίτο της ενεργειακής πρόσληψης των εφήβων. Η παρατήρηση αυτή είναι αρκετά σημαντική, καθώς φανερώνει ότι οι έφηβοι προσλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος της ενέργειας τους από τροφές με μικρή διατροφική αξία και πολλές θερμίδες εις βάρος άλλων τροφών, πλούσιων σε ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά, όπως τα λαχανικά και τα φρούτα. Συμπερασματικά τα προαναφερόμενα στοιχεία μας προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς οι μελλοντικοί μας ηγέτες και τωρινοί έφηβοι σιτίζονται με άθλιο τρόπο και πρέπει απαραιτήτως οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι επιστήμονες υγείας και κυρίως οι διατροφολόγοι-διαιτολόγοι και οι γιατροί να λάβουν ορισμένα μέτρα για να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση. Οι έφηβοι μας χρειάζονται απαραιτήτως μια οργανωμένη διατροφική εκπαίδευση, διαφορετικά κινδυνεύουμε να μεγαλώσουμε μια νέα γενιά παχύσαρκων ή υποσιτισμένων ατόμων με σοβαρά προβλήματα υγείας. ΚΕΙΜΕΝΟ 2 Η αληθινή μαρτυρία μιας μαθήτριας άρθρο σε περιοδικό της Ελλάδας Αλεξάνδρα Αποστολοπούλου είναι πτυχιούχος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος (διασκευή) Το θέμα των κιλών με απασχολούσε πάντα. Η μόνη μου ευχαρίστηση ήταν το φαγητό. Ήμουν ψυχολογικά ράκος. Το λάθος στη διατροφή μου βρισκόταν τόσο στις ποσότητες όσο και στην κακή ποιότητα φαγητού, καθώς τρεφόμουν σχεδόν μόνο με γρήγορο και έτοιμο φαγητό. Ξεκίνησα να τρώω λαίμαργα, χωρίς να σκέφτομαι το αποτέλεσμα και η ζυγαριά ανέβαινε. Οι γονείς και οι φίλοι μου με συμβούλευαν καλοπροαίρετα να κάνω κάτι, για να αλλάξω αυτήν την κατάσταση. Να σταματήσω το ανεξέλεγκτο φαγητό και να γίνω πάλι κοινωνική, όπως ήμουν. Όμως, αντί να τους ακούω, εγώ έκανα το ακριβώς αντίθετο. Πληγώνοντας όλο και περισσότερο τον εαυτό μου, αντιδραστικά, έτρωγα όλο και πιο πολύ. Όταν ανέβηκα κάποια στιγμή στη ζυγαριά, το σοκ ήταν τεράστιο. Είχα διπλασιάσει τα κιλά μου κι αυτό με ανησυχούσε. Ήταν ένας φαύλος κύκλος. Τα έξτρα κιλά με έκλεισαν ακόμα περισσότερο στο σπίτι και με έκαναν ακόμα πιο δυστυχισμένη. Βίωσα τον ρατσισμό πολλές φορές και αυτό με έκανε να αποφεύγω να βγαίνω και κλείστηκα στον εαυτό μου. Η ζωή μου άρχισε να γίνεται πιο δύσκολη και η υγεία μου απειλήθηκε. Δεν ένιωθα δραστήρια και υγιής. Εμφανισιακά έχασα την αυτοπεποίθησή μου. Η αλήθεια είναι ότι το τριψήφιο νούμερο στη ζυγαριά με απογοήτευσε ακόμα περισσότερο. Μέχρι τότε είχα απευθυνθεί σε διατροφολόγους, αλλά τελικά δεν μπορούσα να ακολουθήσω καμία δίαιτα. Η όρεξή μου είχε ανοίξει και δεν μπορούσα να τη ρυθμίσω. Πείναγα πραγματικά και είχα συναισθηματική ανασφάλεια. Σε όλες τις προσπάθειες έχανα κιλά, όμως γρήγορα τα παρατούσα και αφηνόμουν ξανά στις κακές μου συνήθειες. Όπως ήταν αναμενόμενο, κανείς δεν πίστεψε ότι θα τα καταφέρω. Όλοι θεωρούσαν ότι κάθε φορά που ξεκινούσα δίαιτα, ήταν ακόμα μία προσπάθεια καταδικασμένη να αποτύχει. Αυτό όμως με έκανε να θέσω κάποιους στόχους. Ήξερα από την αρχή ότι η δίαιτα μόνο δεν θα ήταν αρκετή. Ήταν απαραίτητο να ξεκινήσω ξανά εντατικά τη γυμναστική, όπως έκανα παλιότερα. Όσον αφορά το πρόγραμμα διατροφής που ακολούθησα, πέρασε από διάφορα στάδια και διαμορφωνόταν ανάλογα με τις ανάγκες μου κάθε φορά. Θεωρώ ότι αυτή η διαδικασία με δυνάμωσε ψυχολογικά και με βοήθησε να αντιμετωπίσω κάθε δυσκολία. Είμαι αισιόδοξη για το μέλλον, όχι μόνο γιατί έχω χάσει τα περιττά κιλά, αλλά γιατί έχω μάθει να τρέφομαι σωστά και είμαι σίγουρη ότι μπορώ να τα διατηρήσω. Τελικά έχω βρει τον παλιό καλό μου εαυτό, χωράω στα παλιά ωραία μου ρούχα και συνεχίζω τη ζωή μου από εκεί που την άφησα πριν πάρω τα κιλά που δυσκόλεψαν τη ζωή μου και απείλησαν την υγεία μου. Aπό το περιοδικό The Body (διασκευή) 2

3 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 2) Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα 1 και 2 να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις: 1. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε από κάθε κείμενο δύο (2) συνέπειες της κακής διατροφής για τον άνθρωπο. (1 μονάδα) 2. α) Σε ποιο από τα δύο κείμενα το ύφος είναι πιο απλό, οικείο και εξομολογητικό; β) Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας δίνοντας δύο (2) χαρακτηριστικά γνωρίσματά του μέσα από το κείμενο. (1 μονάδα) ΙΙ. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 4) ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΟΓΟΥ (Μονάδα 1) 1. α) Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της 1 ης παραγράφου, («Το θέμα των κιλών με ανησυχούσε») του κειμένου 2. (0.75 μον.) β) Να εντοπίσετε μια συνδετική λέξη στην ίδια παράγραφο ( 1 η ). ΜΟΡΦΟΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ (Μονάδες 2) 1. Να αναγνωρίσετε τη συντακτική λειτουργία των υπογραμμισμένων όρων των πιο κάτω προτάσεων: α) Η διαπίστωση αυτή είναι ιδιαίτερα σοβαρή. (κείμενο 1) β) Η ζωή μου άρχισε να γίνεται πιο δύσκολη. (κείμενο 2) 2. Να γράψετε στον αντίθετο αριθμό τους υπογραμμισμένους όρους της ακόλουθης πρότασης: «δεν ένιωθα δραστήρια και υγιής». (κείμενο 2) (0.5 μον.) 3. α) Σε ποιον χρόνο βρίσκεται το υπογραμμισμένο ρήμα της παρακάτω πρότασης; «Οι έφηβοι μας χρειάζονται απαραιτήτως μια οργανωμένη διατροφική εκπαίδευση». (κείμενο 2) β) Γιατί ο συντάκτης του κειμένου επέλεξε τον συγκεκριμένο χρόνο; γ) Να μεταφέρετε το υπογραμμισμένο ρήμα της πρότασης στον συνοπτικό μέλλοντα, χωρίς να αλλάξετε το πρόσωπο, τη φωνή και τον αριθμό. 4. Να αναγνωρίσετε το είδος της ακόλουθης πρότασης ως προς τη δομή της: (απλή, επαυξημένη, ελλειπτική) «Οι περισσότεροι έφηβοι ξεκινούν την μέρα τους παραλείποντας το πρωινό γεύμα». (κείμενο 1) 3

4 ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ (Μονάδα 1) 1. α) Να αναλύσετε τη λέξη «διαιτολόγοι» στα συνθετικά της μέρη (α και β συνθετικό). (0.5 μον.) β) Να σχηματίσετε μία νέα σύνθετη λέξη, χρησιμοποιώντας το β συνθετικό της πιο πάνω λέξης. 2. Να γράψετε ένα παράγωγο επίθετο από το ουσιαστικό «κατανάλωση». ΙΙΙ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΛΟΓΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 8) Ως μέλος του κεντρικού μαθητικού συμβουλίου του Γυμνασίου Επισκοπής, καλείσαι να γράψεις ένα άρθρο, το οποίο θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σου. Στο άρθρο αυτό να περιγράψεις τουλάχιστον τρεις κακές διατροφικές συνήθειες των εφήβων και τις συνέπειές τους. Στη συνέχεια να δώσεις συμβουλές, με σκοπό να πείσεις τους συμμαθητές σου να υιοθετήσουν έναν υγιέστερο τρόπο διατροφής. ( λέξεις) ΜΕΡΟΣ Β ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) Να διαβάσετε με προσοχή τα κείμενα «Η Ορφανή», και «Η Σταχτοπούτα» και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που τα ακολουθούν. ΚΕΙΜΕΝΟ 1 ( ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ) Η Ορφανή Μια μάνα είχε μιαν έμορφη, μια ακριβοδυχατέρα, ο ήλιος δεν την έβλεπε ουδέ νύχτα κι ούδε μέρα. Την έλουζε, τη χτένιζε με φιλντισένιο χτένι, στα πούπουλα την κοίμιζε, τη μοσχαναθρεμμένη. Λίγος καιρός δεν πέρασε κι η μάνα της πεθαίνει, κι έμειν η κόρη έρημη, ερημαρφανεμένη. Πολύς καιρός δεν πέρασε κι ο κύρης της παντρεύτη. Πήρε γυναίκα μιαν οχιά: την έβαζε να γνέθει, την έδων κρίθινο ψωμί και το νερό μετρούσε. Δυο κόρες που χε η μητριά πολύ τις αγαπούσε. Την παίρνει το παράπονο. με την καρδιά καμένη τη νύχτα, τα μεσάνυχτα, στο κοιμητήριο μπαίνει, κι από σιγά σιγά φευγε, στη μάνα της ζυγώνει, το χέρι της το άπλωσε και το σταυρό τσακώνει και με τα νύχια προσπαθεί την πλάκα να σηκώνει. «Σήκω, μανούλα, από τη γης, σήκω και άκουσέ με, που ξένη μάνα έκαμα, και παρηγόρησέ με! Έκαμα ξένες αδερφές, και ξένη με φωνάζουν, με δέρνουνε, τα λόγια της μες στην καρδιά με σφάζουν!» Κι απ τα πολλά τα κλάματα, κι απ την πολλή λαχτάρα η πλάκα ανατάχτηκε κι ακούστηκε μι αντάρα, μέσα βαθιά από τη γης σκληρή φωνή να βγαίνει. Την άκουσε η ορφανή, στέκει, δεν ανασαίνει. «Σύρε, παιδί μου, στο καλό, σύρε και στην ευχή μου! 4

5 Μη κλαις και μη βαρυγομάς, κι το χω στην ψυχή μου! Σύρε, παιδί μου, στο καλό, και σύρε στον οντά σου, κι αύριο βράδυ θα βρεθεί, ό,τι ποθεί η καρδιά σου!» Κι όταν το σκότος σκόρπισε και χάραξε στα όρη, η πλάση όλη έδωσε χαρίσματα στην κόρη: Ο ήλιος έδωσε ομορφιά κι Αυγερινός τη χάρη και το φεγγάρι χάρισε όλο του το καμάρι. δροσούλα έδωσ η αυγή, ο κάμπος το φουστάνι, τα διαμαντένια άστρια την Πούλια για στεφάνι. Το βράδυ γίνετον χορός, ήταν χαρά στην πόλη. είχε χορό ο βασιλιάς. Μικροί, μεγάλοι, όλοι επήγανε, κι η μητριά μες στα χρυσά ντυμένη είχε μαζί τις κόρες της. Η ορφανούλα μένει. Την παίρνει το παράπονο. μπαίνει μες στον οντά της και στο προσκεφαλάκι της βρίσκει τη φορεσιά της. Λούστη, στολίστη κι άλλαξε κι έβαλε το στεφάνι, κάνει το σύννεφο άλογο και στο παλάτι φτάνει. Στη σκάλα σαν επάτησε, ρόδα και κρίνα αφήνει και, σαν εμπήκε στο χορό, μεγάλη λάμψη χύνει. Όλοι, μεγάλοι και μικροί, στέκουν και την κοιτάζουν. «Ποια νά ναι,» λέει η μητριά, «που όλοι τη θαυμάζουν;» Όταν την είδε ο βασιλιάς, χάνει τα λογικά του, να την πλησιάσει ήθελε, μα χάθη από μπροστά του. Κι από τη βια της την πολλή, μην τήνε δει ένα μάτι, πέφτει το πασουμάκι της στο κάτω σκαλοπάτι. Τρέχει, το παίρνει ο βασιλιάς, θαυμάζει τέτοια χάρη: ποτές του δεν ξανά χε δει τέτοιας λογής ποδάρι. Δούλους και σκλάβους πρόσταξε τόπο να μην αφήσουν, όρη, λαγκάδια και βουνά, παντού να τη ζητήσουν. Όλες το παλλαγιάστηνα, φτωχές κι αρχοντοπούλες, κι η μητριά κι οι κόρες της δεν ταίριαζε σε ούλες. Τότε ρωτάνε τη μητριά: «Δεν έχεις κόρη άλλη το πασουμάκι και αυτή στο πόδι της να βάλει;» Και κείνη αποκρίθηκε: «Δεν έχω κόρη άλλη, περί να φύγετε αποδώ σύντομα και τρεχάτοι.» Και κείνοι το υποψιάστηνα, τη βρίσκουν κά στ αμπάρι, της το φορέσαν ταιριαστό τής ήρθε στο ποδάρι. Αμέσως την επήρανε, στο βασιλιά την πάνε, κι η μητριά κι οι κόρες της απ το κακό τους σκάνε. Στο θρόνο την καθίσανε, βασίλισσα την κάνουν, κι η μητριά κι οι κόρες της επέσαν να πεθάνουν. ΕΡΩΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ 1. α) Ποια είναι η αρχική οικογενειακή κατάσταση της ηρωίδας στο πιο πάνω κείμενο; (0. 5 μον.) β) Πώς μεταβάλλεται αυτή η κατάσταση στη συνέχεια; (0. 5 μον.) γ) Ποιος μεσολαβεί και με ποιον τρόπο ώστε να ευτυχήσει στο τέλος η Ορφανή; ( 1 μον.) 5

6 ΚΕΙΜΕΝΟ 2 (ΑΔΙΔΑΚΤΟ) Σταχτοπούτα, Σαρλ Περό (διασκευή) Mια φορά κι έναν καιρό, ζούσε σε μια μακρινή χώρα ένας καλός κι ευγενικός έμπορος, με τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη. Η γυναίκα του μια μέρα αρρώστησε και πέθανε κι ο άντρας της αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί. Η νέα του γυναίκα και οι δύο της κόρες ήταν πολύ άσχημες στην καρδιά. Δε πέρασε πολύς καιρός και ο έμπορος έπρεπε να φύγει για ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι άφησε την κόρη του μόνη με τη μητριά και τις δυο της κόρες. Μόλις έφυγε ο πατέρας της, η μητριά, που ζήλευε την κοπέλα, γιατί ήταν όμορφη και καλόκαρδη, την έντυσε με κουρέλια και την έβαζε να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού, σαν να ήταν υπηρέτρια! Της φερόταν πολύ άσχημα και επειδή η καημένη ήταν συνέχεια κουρασμένη και βρόμικη από τις στάχτες της κουζίνας, τη φώναζαν Σταχτοπούτα. Μια μέρα ο βασιλιάς της χώρας αποφάσισε να διοργανώσει ένα μεγάλο χορό για να βρει γυναίκα ταιριαστή για τον γιο του, τον πρίγκιπα. Μόλις άκουσαν τα νέα οι αδερφές της Σταχτοπούτας, άρχισαν αμέσως να ετοιμάζονται για τον χορό. Η Σταχτοπούτα δούλεψε πολύ σκληρά για να ετοιμάσει τα φουστάνια τους. Όταν ρώτησε τη μητριά της αν μπορούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, εκείνη όλο κακία γέλασε και είπε: «Είσαι πολύ άσχημη και πολύ βρόμικη για να σε πάρουμε μαζί μας Σταχτοπούτα. Θα μείνεις κλειδωμένη στην κουζίνα μέχρι να γυρίσουμε». Η μητριά και οι κόρες της έφυγαν ντυμένες και στολισμένες για τον χορό, ενώ η Σταχτοπούτα γύρισε στην κουζίνα και έβαλε τα κλάματα. «Αχ, να μπορούσα να πάω και εγώ στον χορό του πρίγκιπα!» Ξάφνου, εκεί που έκλαιγε, είδε ένα παράξενο φως. Μπροστά της παρουσιάστηκε μια όμορφη γυναίκα, με πανέμορφο γαλάζιο φόρεμα που άστραφτε ολόκληρη. «Σταχτοπούτα, είμαι η νονά σου. Είμαι νεράιδα και άκουσα αμέσως την ευχή σου. Θα σε βοηθήσω εγώ να πας στον χορό, γιατί όπως και η μητέρα σου, θέλω να είσαι ευτυχισμένη». Βγήκαν μαζί στον κήπο και η νονά της, άγγιξε με το μαγικό της ραβδάκι μια κολοκύθα, που αμέσως μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη άμαξα! Κάτι ποντικάκια που έπαιζαν εκεί γύρω έγιναν όμορφα άλογα. Η Σταχτοπούτα δεν πίστευε στα μάτια της! Τέλος, άγγιξε και τη Σταχτοπούτα με το ραβδί της. Έκπληκτη εκείνη, κοιτάχτηκε και είδε πως φορούσε ένα χρυσό φόρεμα και δυο κρυστάλλινα γοβάκια! «Και τώρα είσαι έτοιμη για τον χορό!» είπε πολύ χαρούμενη η καλοκάγαθη νεράιδα. «Αλλά πρόσεξε! Πρέπει να φύγεις πριν από τα μεσάνυχτα, γιατί τότε τα μάγια θα λυθούν. Η άμαξα θα γίνει ξανά κολοκύθα και τα ρούχα σου κουρέλια!» Η Σταχτοπούτα ευτυχισμένη που θα πήγαινε στον χορό, ανέβηκε στην άμαξα και έφυγε, αφού πρώτα ευχαρίστησε τη νονά της και της υποσχέθηκε πως θα γυρνούσε πριν από τα μεσάνυχτα. Όταν μπήκε στο παλάτι, όλοι έμειναν άφωνοι από την ομορφιά της! Αναρωτιόταν ποια ήταν η όμορφη νέα και από πού είχε έρθει. Αφού ακόμα και η μητριά και οι κόρες της, δεν την αναγνώρισαν και είχαν σκάσει από τη ζήλια τους! Έβλεπαν πώς ο πρίγκιπας είχε μαγευτεί! Όλο το βράδυ χόρευε μόνο μαζί της. Όταν το ρολόι του παλατιού σήμανε μεσάνυχτα η Σταχτοπούτα, υπάκουη στην υπόσχεσή της, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να τρέχει για να φύγει, πριν λυθούν τα μάγια και γίνει ξανά μια φτωχοντυμένη κοπέλα. «Στάσου!» φώναζε ο πρίγκιπας. Μα δεν την πρόλαβε. Το μόνο που βρήκε ήταν το γοβάκι της, που είχε πέσει στις σκάλες. Η Σταχτοπούτα ίσα-ίσα πρόλαβε να μπει στην κουζίνα του σπιτιού της, πριν φτάσουν οι αδερφές της και η μητριά της. Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας έστειλε έναν αυλικό να ψάξει σ όλο το βασίλειο και να του φέρει την κοπέλα, που στο πόδι της ταίριαζε το κρυστάλλινο γοβάκι. Με τα πολλά, ο αυλικός του βασιλιά έφτασε και στο σπίτι της Σταχτοπούτας. Οι αδερφές της δοκίμαζαν με πείσμα το γοβάκι, αλλά τους ήταν πολύ μικρό. Η Σταχτοπούτα ήθελε και αυτή να το δοκιμάσει, άλλα η μητριά της δεν την άφησε. «Τι δουλειά έχεις εσύ να ανακατεύεσαι με πρίγκιπες; Σταχτοπούτα δε βλέπεις πως είσαι μέσα στις στάχτες και στα 6

7 κουρέλια;» Της είπε με ειρωνεία, θυμωμένα. «Εσένα η δουλειά σου είναι στη κουζίνα», συνέχισε με κακία. Ο αυλικός όμως, αγνόησε φυσικά την κακιά μητριά και κάλεσε τη Σταχτοπούτα να δοκιμάσει και αυτή το γοβάκι. Όταν είδαν πως της έκανε, η μητριά και οι κόρες της, πρασίνισαν από το κακό τους! Ο αυλικός, χαρούμενος για την επιτυχία του, πήγε αμέσως τη Σταχτοπούτα στο παλάτι και ο πρίγκιπας την αναγνώρισε! Οι δύο αδερφές και η μητριά της, έσκασαν από το κακό τους και έφυγαν άρον άρον από το βασίλειο κι ούτε που ξανάκουσε ποτέ κανείς γι αυτές. Όσο για τη Σταχτοπούτα... παντρεύτηκε τον πρίγκιπα και έμειναν στο παλάτι κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα! ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ (Κείμενο 1) ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΙΔΑΚΤΟ (Κείμενο 2) 1. Να καταγράψετε τρεις (3) ομοιότητες και μια (1) διαφορά των δύο παραμυθιών «Η Ορφανή» και «Η Σταχτοπούτα», ως προς το περιεχόμενό τους. (2 μον.) 2. α) Να εντοπίσετε μέσα στα κείμενα «Η Ορφανή» και «Η Σταχτοπούτα» τέσσερα (4) κοινά χαρακτηριστικά του είδους των παραμυθιών. β) Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία μέσα και από τα δύο κείμενα. (2 μον.) Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ.. Αντρέας Γεδεών 7