Σύνοψη της αξιολόγησης των επιπτώσεων

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, SEC(2008) 2030 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Έγγραφο που συνοδεύει την ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΛΟ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΕ Σύνοψη της αξιολόγησης των επιπτώσεων {COM(2008) 360} {SEC(2008) 2029} EL EL

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Επιτροπή υπέβαλε τον Ιούνιο του 2007 πράσινη βίβλο 1 που απέβλεπε στον προσδιορισµό των πιθανών επιλογών για τη διαµόρφωση της δεύτερης φάσης του ΚΕΣΑ. Στο πλαίσιο της δηµόσιας διαβούλευσης συγκεντρώθηκαν 89 συνεισφορές από ευρύ φάσµα ενδιαφεροµένων µερών 2. Τα θέµατα που τέθηκαν και οι προτάσεις που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης αποτέλεσαν τη βάση για την προετοιµασία του παρόντος σχεδίου και της αξιολόγησης των επιπτώσεών του. Η Επιτροπή παρήγγειλε εξωτερική µελέτη ώστε να έχει στη διάθεσή της στοιχεία για να στηρίξει την προετοιµασία της αξιολόγησης των επιπτώσεων. Η έκθεση αυτή στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στην εξωτερική µελέτη καθώς και στην ανάλυση των συνεισφορών στην πράσινη βίβλο και στις υπάρχουσες εκθέσεις αξιολόγησης για τα µέσα της ΕΚ που αφορούν το άσυλο 3. Από τον εκέµβριο του 2007 έως τον Μάρτιο του 2008 οργανώθηκαν συνεδριάσεις µε πανεπιστηµιακούς εµπειρογνώµονες, κράτη µέλη, ΜΚΟ, την Ύπατη Αρµοστεία των Ηνωµένων Εθνών για τους πρόσφυγες (UNHCR) και µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προκειµένου να συγκεντρωθούν οι απόψεις τους για τη µελλοντική εξέλιξη ορισµένων στοιχείων του ΚΕΣΑ. Ζητήθηκε η γνώµη της Επιτροπής Αξιολόγησης Επιπτώσεων (ΕΑΕ) της Επιτροπής σχετικά µε το σχέδιο της τελικής έκθεσης αξιολόγησης επιπτώσεων. Η ΕΑΕ εξέδωσε τη γνώµη της στις 21 Απριλίου και οι συστάσεις της ελήφθησαν δεόντως υπόψη. Για τα περισσότερα από τα επιµέρους µέτρα που προτείνονται στο σχέδιο θα εκπονηθούν επιµέρους αξιολογήσεις επιπτώσεων. Ειδικότερα οι τροποποιήσεις των οδηγιών για τους όρους υποδοχής, την αναγνώριση και τις διαδικασίες καθώς και των κανονισµών του ουβλίνου και του Eurodac θα βασιστούν στην αξιολόγηση των επιπτώσεων. 2. ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Στον τοµέα του ασύλου εντοπίστηκαν τα ακόλουθα προβλήµατα: Σε ορισµένες περιπτώσεις θεµιτά µέτρα και πρακτικές κατά της παράνοµης µετανάστευσης ενδέχεται να εµποδίζουν την πρόσβαση στην προστασία εντός της ΕΕ για τους αιτούντες άσυλο. Μετανάστες που δεν χρήζουν προστασίας καταχρώνται το σύστηµα του ασύλου για την είσοδο και την παραµονή τους στην ΕΕ. ευτερογενείς µετακινήσεις αιτούντων άσυλο που ζητούν διεθνή προστασία σε περισσότερα από ένα κράτη µέλη έχουν ως συνέπεια υπερβολικές πιέσεις για τις εθνικές διοικητικές αρχές και για τους ίδιους τους αιτούντες άσυλο. Τα συστήµατα ασύλου ορισµένων κρατών µελών αντιµετωπίζουν υπερβολικές πιέσεις COM(2007) 301. Οι 89 συνεισφορές που παραλήφθηκαν έχουν καταχωριστεί στην εξής διεύθυνση: m_system_en.htm Έκθεση αξιολόγησης του συστήµατος του ουβλίνου COM(2007) 299 έκθεση για την αξιολόγηση της οδηγίας σχετικά µε τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο - COM(2007) 745. Η γνώµη θα δηµοσιευθεί στην ακόλουθη διεύθυνση: EL 2 EL

4 Όλο και συχνότερα οι ενδιαφερόµενοι ζητούν προστασία για λόγους που δεν προβλέπονται στο παραδοσιακό καθεστώς για τους πρόσφυγες (σύµβαση της Γενεύης) και τους παρέχονται καθεστώτα προστασίας µε χαµηλότερες εγγυήσεις. Οι αποκλίνουσες εθνικές πρακτικές οδηγούν σε υπερβολικές διαφορές όσον αφορά την αναγνώριση της προστασίας στα κράτη µέλη και έχουν ως συνέπεια ανισότητες στο επίπεδο προστασίας που παρέχεται στο έδαφος της Ένωσης. Άτοµα χρήζοντα προστασίας αντιµετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήµατα ένταξης και ορισµένα από αυτά ευάλωτες καταστάσεις. Σε όλο τον κόσµο, οι περισσότεροι πρόσφυγες παραµένουν σε περιοχές που βρίσκονται πλησίον των χωρών καταγωγής τους, χωρίς ιδιαίτερες προοπτικές και συνιστώντας επιβάρυνση για τις φτωχές, αναπτυσσόµενες χώρες. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης των επιπτώσεων διερευνάται η πιθανή εξέλιξη της κατάστασης εάν δεν αναληφθεί δράση στο επίπεδο της ΕΕ και το συµπέρασµα είναι ότι θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν τα υφιστάµενα προβλήµατα και ότι είναι απόλυτα δικαιολογηµένη η ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Στην αξιολόγηση των επιπτώσεων εξετάζονται οι αλλαγές που έφερε στο νοµοθετικό πλαίσιο η συνθήκη της Λισαβόνας και εξάγεται το συµπέρασµα ότι το νέο άρθρο για το άσυλο επιτρέπει και απαιτεί µια πιο φιλόδοξη προσέγγιση από την υφιστάµενη. Από την άποψη των θεµελιωδών δικαιωµάτων, η ενσωµάτωση του Χάρτη στη νέα συνθήκη εξασφαλίζει εξάλλου µεγαλύτερη προβολή σε ορισµένα δικαιώµατα που συνδέονται µε το άσυλο, περιλαµβανοµένου του δικαιώµατος της µη επαναπροώθησης. 3. ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Ο γενικός στόχος της δεύτερης φάσης του ΚΕΣΑ είναι να παρέχει, µέσω µιας ολοκληρωµένης προσέγγισης της προστασίας σε όλη την ΕΕ, κατάλληλο καθεστώς, υπό ίσους όρους, σε κάθε υπήκοο τρίτης χώρας που ζητεί διεθνή προστασία και να διασφαλίζει τη συµµόρφωση µε την αρχή της µη επαναπροώθησης. Η πολιτική πρέπει ιδίως να επιδιώκει τους ακόλουθους επιµέρους στόχους: I) ιασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης στις διαδικασίες ασύλου για τα άτοµα που ζητούν προστασία και ταχύς και αποτελεσµατικός χειρισµός για τα άτοµα που δεν τη χρειάζονται. II) ιασφάλιση υψηλότερων κοινών προτύπων προστασίας III) Παροχή ταχείας και αποτελεσµατικής υποστήριξης στις εθνικές αρχές ασύλου µε την προώθηση της έµπρακτης συνεργασίας IV) Υποστήριξη των µηχανισµών αλληλεγγύης που παρέχουν βοήθεια σε άτοµα χρήζοντα προστασίας, µεταξύ κρατών µελών και µεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών V) ιευκόλυνση της ένταξης των προστατευοµένων ατόµων VI) Παρεµπόδιση της αναζήτησης του ευνοϊκότερου κράτους υποδοχής από τους αιτούντες άσυλο (asylum shopping) και των δευτερογενών µετακινήσεων. EL 3 EL

5 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 4.1. Επιλογή Α: Status quo Οι τρέχουσες εξελίξεις στα κράτη µέλη θα συνεχιστούν στο υφιστάµενο νοµικό πλαίσιο το οποίο θα παραµείνει αµετάβλητο. Οι δραστηριότητες που έχουν ξεκινήσει θα συνεχιστούν. Τα κράτη µέλη θα φροντίσουν για τη µεταφορά όλων των υφιστάµενων νοµικών µέσων ενώ η εφαρµογή τους θα παρακολουθείται από την Επιτροπή Επιλογή B1: Πλήρης εναρµόνιση της νοµοθεσίας της ΕΕ Η επιλογή αυτή διασφαλίζει ότι το σύστηµα ασύλου της ΕΕ θα καταστεί συνεκτικό, περιεκτικό και θα παρέχει τα υψηλότερα πρότυπα αποσκοπώντας στην πλήρη εναρµόνιση και στην εξάλειψη των αδυναµιών που οφείλονται στην εφαρµογή του ελάχιστου κοινού παρανοµαστή κατά την πρώτη φάση του ΚΕΣΑ. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί µεταξύ άλλων µε τους ακόλουθους τρόπους: τον καθορισµό των κατάλληλων όρων υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο, την αναγνώριση κατάλληλου επιπέδου προστασίας για τα άτοµα που χρήζουν προστασίας, την θέσπιση ενιαίας και αποτελεσµατικής διαδικασίας ασύλου, τη θέσπιση υψηλότερου βαθµού αλληλεγγύης και ευθύνης µεταξύ των κρατών µελών καθώς και µεταξύ της ΕΕ ως συνόλου και των τρίτων χωρών Επιλογή B2: Περαιτέρω ανάπτυξη της νοµοθεσίας της ΕΕ Η επιλογή αυτή θα εστιαστεί στη συνέχιση των προσπαθειών για µια όλο και µεγαλύτερη εναρµόνιση των εθνικών κανόνων για το άσυλο, χωρίς ωστόσο την πλήρη εναρµόνιση σε όλους τους τοµείς, και στη διασφάλιση υψηλών προτύπων προστασίας. Η επιλογή αυτή συνίσταται στην εισαγωγή ορισµένων παρεµβάσεων στον τοµέα των όρων υποδοχής: βελτίωση των διατάξεων που αφορούν τους υλικούς όρους της υποδοχής, διευκόλυνση της πρόσβασης των αιτούντων άσυλο στην αγορά εργασίας, χωρίς εµπόδια που τίθενται από πρόσθετους εθνικούς περιορισµούς, θέσπιση κανόνων που διασφαλίζουν ότι δεν θα πραγµατοποιούνται αυθαίρετες κρατήσεις, ορθός προσδιορισµός των αναγκών στον τοµέα της υγείας και των υλικών αναγκών των ευάλωτων ατόµων και των ατόµων µε ειδικές ανάγκες, περιλαµβανοµένων των ζητηµάτων ισότητας των φύλων. Όσον αφορά το θέµα της αναγνώρισης, εισαγωγή των ακόλουθων βασικών στοιχείων: θέσπιση δύο ενιαίων οµοιόµορφων καθεστώτων: το ένα για τους πρόσφυγες και το άλλο για τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας, επέκταση στους δικαιούχους επικουρικής προστασίας των κοινοτικών κανόνων για το δικαίωµα επανένωσης των οικογενειών, διερεύνηση των δυνατοτήτων θέσπισης ενός αποτελεσµατικού µηχανισµού µεταφοράς της προστασίας. Εισαγωγή ενός νέου στοιχείου στον τοµέα των διαδικασιών: καθορισµός ενιαίας διαδικασίας µέσω της εναρµόνισης των κοινών σχετικών εγγυήσεων (πρόσβαση στις διαδικασίες, έφεση µε ανασταλτικό αποτέλεσµα, EL 4 EL

6 νοµική βοήθεια, προθεσµία λήψης απόφασης επί της ουσίας σε πρώτο βαθµό, βελτίωση της ισότητας των φύλων) για όλα τα είδη των υφιστάµενων εθνικών διαδικασιών. Όσον αφορά τα θέµατα της αλληλεγγύης και της ευθύνης, παρεµβάσεις στα ακόλουθα κύρια ζητήµατα: ενίσχυση και αποσαφήνιση διαφόρων διατάξεων των κανονισµών του ουβλίνου και του EURODAC προκειµένου να βελτιωθεί η αποτελεσµατικότητα και να διασφαλιστεί καλύτερη συµµόρφωση και οµοιόµορφη εφαρµογή από τα κράτη µέλη (ιδίως διατάξεις που αφορούν την ανθρωπιστική ρήτρα και τη ρήτρα κυριαρχίας καθώς και την οικογενειακή ενότητα) καθώς και δυνατότητα αναστολής («freeze returns») σε ορισµένες περιπτώσεις της εφαρµογής των κανόνων του ουβλίνου για την ανακούφιση κρατών µελών που αντιµετωπίζουν υπερβολική πίεση, εφαρµογή της αρχής της έκτακτης οικονοµικής αλληλεγγύης που θα ενεργοποιείται για τη στήριξη κρατών µελών σε περιπτώσεις ιδιαίτερης πίεσης, θέσπιση συστήµατος εθελοντικής επανεγκατάστασης για την υποστήριξη τρίτων χωρών µε µεγάλους πληθυσµούς προσφύγων, προσέγγιση των διαφόρων τύπων εθνικών διαδικασιών προστατευόµενης εισόδου Επιλογή Γ: Συνεργασία και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών Η επιλογή αυτή θα εστιαστεί στην προώθηση της έµπρακτης συνεργασίας µεταξύ κρατών µελών µε µια πιο οµοιόµορφη εφαρµογή των υφιστάµενων νοµοθετικών µέσων στα διάφορα κράτη µέλη (προκειµένου να αποφευχθούν οι διαφορές και κατά συνέπεια τα διαφορετικά επίπεδα πραγµατικής παρεχόµενης προστασίας). Η εν λόγω έµπρακτη συνεργασία παρουσιάζει επίσης ορισµένα οφέλη για τη στήριξη της εξωτερικής διάστασης της της ΕΕ σε θέµατα ασύλου. Ο στόχος αυτός θα µπορούσε να επιτευχθεί µε τη θέσπιση ενός είδους διαρθρωτικής και µόνιµης υποστήριξης, ενδεχοµένως υπό τη µορφή Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης του Ασύλου η οποία θα µπορούσε να συσταθεί µε κανονισµό ή απόφαση της ΕΕ και να είναι επιφορτισµένη µε ορισµένους ή µε το σύνολο των ακόλουθων τοµέων δραστηριοτήτων: πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής, κατάρτιση και δηµιουργία υποδοµής, έµπρακτη υποστήριξη στα κράτη µέλη, εξωτερική διάσταση, αξιολόγηση και παρακολούθηση Επιλογή : Ενιαίο νοµικό µέσο για το άσυλο και σύσταση Ευρωπαϊκής Αρχής για Θέµατα Ασύλου Ενιαία νοµοθετική πρωτοβουλία στο δίκαιο της ΕΕ για το άσυλο µε σκοπό την ενοποίηση των διαφόρων νοµοθετικών µέσων που υφίστανται. Ως προς το περιεχόµενο, θα ακολουθηθούν σχεδόν εξολοκλήρου οι κατευθυντήριες γραµµές που αναφέρονται στην επιλογή B1, αλλά ως προς τη µορφή η παρούσα επιλογή θα οδηγήσει στη θέσπιση ενιαίου µέσου που θα περιλαµβάνει το σύνολο της ευρωπαϊκής νοµοθεσίας για το άσυλο (αντικαθιστώντας τις οδηγίες και τους κανονισµούς που ισχύουν σήµερα), πραγµατοποιώντας ταυτόχρονα εναρµόνιση και ενοποίηση στον εν λόγω τοµέα. Σύσταση Ευρωπαϊκής Αρχής για Θέµατα Ασύλου επιφορτισµένη µε τη διαχείριση και το συντονισµό της κοινής της ΕΕ στον τοµέα του ασύλου. Μια τέτοια αρχή θα µπορούσε επίσης να λάβει τη µορφή υπηρεσίας η οποία δεν θα συντόνιζε µόνο τις προβλεπόµενες δραστηριότητες πρακτικής συνεργασίας («Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης του Ασύλου»), αλλά θα αντικαθιστούσε επίσης εθνικούς διοικητικούς και EL 5 EL

7 δικαστικούς φορείς που εκδίδουν αποφάσεις για τις αιτήσεις ασύλου καθιστάµενη λοιπόν µια κοινή ευρωπαϊκή αρχή που θα συγκεντρώνει όλες τις αιτήσεις ασύλου και θα έχει αρµοδιότητες λήψης αποφάσεων. Η επιλογή αυτή αντιπροσωπεύει συνεπώς τον πλέον ακραίο τρόπο διασφάλισης της κοινής εφαρµογής της νοµοθεσίας της ΕΕ για το άσυλο σε όλο το έδαφός της. 5. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 5.1. Σύγκριση αξιολογήσεων, αποτελέσµατα της εξέτασης των επιλογών Συνάφεια υνατότητα υλοποίησης Επιπτ ώσεις ιασφάλιση της πρόσβασης των αιτούντων προστασία στις διαδικασίες του ασύλου και ταχύς και αποτελεσµατικός χειρισµός όσων δεν την χρειάζονται ιασφάλιση κοινών προστασίας υψηλών προτύπων Ενίσχυση της ταχείας και αποτελεσµατικής υποστήριξης προς τις εθνικές αρχές ασύλου µε την προώθηση της έµπρακτης συνεργασίας Ενίσχυση µηχανισµών αλληλεγγύης µεταξύ κρατών µελών και µεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών για την αντιµετώπιση των θεµάτων των ατόµων που χρήζουν προστασίας ιευκόλυνση ένταξης προστατευµένων ατόµων της των Παρεµπόδιση της αναζήτησης του ευνοϊκότερου κράτους υποδοχής από τους αιτούντες άσυλο (asylum shopping) και των δευτερογενών µετακινήσεων υνατότητα υλοποίησης µεταφοράς της - Υπό την ισχύουσα συνθήκη - Υπό τη νέα συνθήκη Οικονοµική δυνατότητα υλοποίησης Κοινωνικές επιπτώσεις σε επίπεδο ΕΕ και ΚΜ Επιλογή Α: Status Quo Επιλογή B1 Επιλογή B2 Επιλογή Γ Επιλογή Προτιµώµενη επιλογή (B2+Γ) ( ) ( ) 0 ( ) ( ) ( ) ( ) 0 EL 6 EL

8 Οικονοµικές επιπτώσεις στο επίπεδο της ΕΕ και στο εθνικό επίπεδο Επιπτώσεις στα άτοµα που χρήζουν διεθνούς προστασίας 0 0( ) 0 Επιπτώσεις τρίτες χώρες στις 0 Θεµελιώδη δικαιώµατα Η προτιµώµενη επιλογή Η προτιµώµενη επιλογή προσδιορίστηκε κυρίως µετά από σύγκριση µε τις επιλογές Β1 (επίσης σε συνδυασµό µε τη Γ) και κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι η προτιµώµενη επιλογή έχει σχεδόν τις ίδιες θετικές επιπτώσεις µε τις άλλες αλλά παρουσιάζει µικρότερες δυσκολίες όσον αφορά τη µεταφορά και λιγότερα οικονοµικά έξοδα και έξοδα υλοποίησης. Η επιλογή Β1 παρουσιάζει σειρά πλεονεκτηµάτων και είναι από πολλές πλευρές παρεµφερής µε τη Β2, αλλά η τελευταία απαιτεί ένα ελαφρά χαµηλότερο επίπεδο εναρµόνισης σε ορισµένους τοµείς και συγκεντρώνει συνεπώς περισσότερες πιθανότητες να µεταφερθεί και να εφαρµοστεί µε επιτυχία. Η επιλογή παρουσιάζει ένα σοβαρό µειονέκτηµα: η µεταφορά της κυριαρχίας από τα κράτη µέλη στην προτεινόµενη Ευρωπαϊκή Αρχή για τα Θέµατα του Ασύλου δεν συγκεντρώνει κατά το τρέχον στάδιο πιθανότητες να γίνει αποδεκτή από την πλειοψηφία των κρατών µελών. Τα κύρια πλεονεκτήµατα της προτιµώµενης επιλογής είναι: Επιτυγχάνει τα επιδιωκόµενα αποτελέσµατα, ευνοώντας µια ολοκληρωµένη και συνολική προσέγγιση των θεµάτων του ασύλου, διασφαλίζοντας τον εν λόγω στόχο µέσω υψηλότερων κοινών προτύπων προστασίας και της υποστήριξης δραστηριοτήτων έµπρακτης συνεργασίας. ιασφαλίζει βελτιωµένη πρόσβαση στην προστασία µε την έναρξη των εργασιών για την προσέγγιση των εθνικών διαδικασιών προστατευόµενης εισόδου και µε την τροποποίηση της οδηγίας για τις διαδικασίες ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση αυτή. Θεσπίζει υψηλότερα κοινά πρότυπα στον τοµέα του ασύλου µέσω ενισχυµένων µέτρων για τους όρους υποδοχής (ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην υγειονοµική περίθαλψη), τις διαδικασίες (κοινή διαδικασία µε ισχυρές εγγυήσεις), την αναγνώριση (από κοινού καθορισµός δύο διεθνών καθεστώτων προστασίας). Ευνοεί την ταχεία και αποτελεσµατική παροχή υποστήριξης στις εθνικές διοικητικές αρχές αυξάνοντας τη σύγκλιση στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων στα κράτη µέλη µέσω της ίδρυσης µιας Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης του Ασύλου η οποία θα συντονίζει και θα παρακολουθεί τις διάφορες δραστηριότητες. Προωθεί την πραγµατική ανάληψη ευθύνης και την αλληλεγγύη µεταξύ κρατών µελών και µεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών µε βελτιώσεις στο σύστηµα του ουβλίνου και ένα εθελοντικό σύστηµα της ΕΕ για την επανεγκατάσταση καθώς και την περαιτέρω ανάπτυξη προγραµµάτων δηµιουργίας υποδοµών και προγραµµάτων περιφερειακής προστασίας σε τρίτες χώρες. Προωθεί την ένταξη των προστατευόµενων ατόµων και ιδίως εκείνων που απολαύουν επικουρικής προστασίας προβλέποντας µεγαλύτερα δικαιώµατα για το καθεστώς τους. EL 7 EL

9 Όσον αφορά τις επιπτώσεις: ιαµορφώνει πιο ισότιµους όρους σε όλη την ΕΕ, επιτρέποντας µια πιο αποτελεσµατική διαχείριση των προσφυγικών ρευµάτων µεταξύ κρατών µελών µε µεγαλύτερες πιθανότητες ένταξης των προστατευόµενων ατόµων στις κοινότητες υποδοχής. Με τη διευκόλυνση της πρόσβασης των αιτούντων άσυλο στην αγορά εργασίας έχει το δυναµικό να µειώσει ελαφρά την παράνοµη προσφορά εργατικού δυναµικού και να καλύψει οριακές ελλείψεις δεξιοτήτων στις αγορές εργασίας των κρατών µελών. Παρέχει µεγαλύτερη προστασία στα άτοµα που χρήζουν διεθνούς προστασίας µε την καλύτερη αντιµετώπιση των αναγκών των πλέον ευάλωτων οµάδων, δείχνοντας τη δέουσα ευαισθησία στις ιδιαίτερες δυσκολίες και περιορισµούς που ενδέχεται να αντιµετωπίζουν οι αιτούσες άσυλο γυναίκες όταν υποβάλουν τις αιτήσεις τους. Έχει συνολικά ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στις τρίτες χώρες καθώς τις απαλλάσσει εν µέρει από ενδεχόµενες πιέσεις στον τοµέα του ασύλου µέσω του εθελοντικού προγράµµατος για την επανεγκατάσταση της ΕΕ, ενώ τους επιτρέπει επίσης να αυξήσουν τις διαχειριστικές τους ικανότητες στον τοµέα του ασύλου µε αντίστοιχα προγράµµατα δηµιουργίας υποδοµών. Ενισχύει τα θεµελιώδη δικαιώµατα των αιτούντων άσυλο και των δικαιούχων διεθνούς προστασίας βελτιώνοντας τους όρους υπό τους οποίους µπορούν να επωφεληθούν από τα εν λόγω δικαιώµατα. Όσον αφορά τις δαπάνες, ο λιγότερο δεσµευτικός χαρακτήρας της προτιµώµενης επιλογής συνεπάγεται χαµηλότερες οικονοµικές και διοικητικές δαπάνες από εκείνες που θα απαιτούσε µια διαδικασία πλήρους εναρµόνισης. Υπάρχουν ωστόσο µέτρα όπως η επέκταση των όρων υποδοχής στους αιτούντες επικουρική βοήθεια και οι ενισχυµένες εγγυήσεις όσον αφορά τις διαδικασίες, που συνεπάγονται αναπόφευκτα µεγαλύτερες οικονοµικές και διοικητικές δαπάνες σε σύγκριση µε το ισχύον ΚΕΣΑ παρόλο που η ευκολότερη πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στην αγορά εργασίας θα µπορούσε να περιορίσει ελαφρά τις συνολικές οικονοµικές επιπτώσεις. Τα µέτρα έµπρακτης συνεργασίας θα οδηγήσουν σε πρόσθετες δαπάνες λόγω της ανάγκης να υποστηριχθούν τα διάφορα µέτρα συνεργασίας µε τη δέουσα οικονοµική ενίσχυση (δηλ. επιµερισµένη οικονοµική στήριξη σε σχέδια και κατάρτιση, χρηµατοδότηση προγραµµάτων δηµιουργίας υποδοµών σε τρίτες χώρες). Οι διοικητικές δαπάνες παρουσιάζουν επίσης τάση αύξησης λόγω της µεγαλύτερης χρησιµοποίησης προσωπικού στις υπηρεσίες ασύλου για να καλυφθούν τα προβλεπόµενα µέτρα συνεργασίας. Η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης του Ασύλου θα βοηθήσει ωστόσο τις εθνικές διοικητικές αρχές να περιορίσουν µακροπρόθεσµα την αύξηση στις διοικητικές δαπάνες. 6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της εφαρµογής της προτιµώµενης επιλογής θα αποτελέσει σηµαντικό στοιχείο διασφάλισης της αποτελεσµατικότητας του σχεδίου. Η Επιτροπή θα φροντίσει ώστε να συσταθούν οι κατάλληλοι µηχανισµοί για την παρακολούθηση της εφαρµογής του εν λόγω σχεδίου και να διαδραµατίσουν κεντρικό ρόλο στη διαδικασία αυτή παρακολούθησης. Θα επαγρυπνεί επίσης ώστε να µην EL 8 EL

10 αποδυναµωθούν κατά τη διάρκεια της νοµοθετικής διαδικασίας τα πρότυπα προστασίας των θεµελιωδών δικαιωµάτων που περιλαµβάνονται στις προτάσεις της. Όσον αφορά τους δείκτες για την αξιολόγηση της προόδου και της αποτελεσµατικότητας της προτιµώµενης επιλογής στην επίτευξη των στόχων, µπορούν µεταξύ άλλων να ληφθούν υπόψη τα εξής: Ο αριθµός των νέων αιτήσεων ασύλου. Ο αριθµός των απορριπτικών και των θετικών αποφάσεων για τη χορήγηση καθεστώτος ασύλου ή επικουρικής προστασίας. Ο αριθµός των αιτούντων άσυλο σε σύγκριση µε το µόνιµο πληθυσµό και το ΑΕΠ. Ο αριθµός των αιτήσεων και των µεταφορών δυνάµει του συστήµατος του ουβλίνου. Ο αριθµός των εφαρµοζόµενων περιφερειακών προγραµµάτων προστασίας και οι πόροι που διατίθενται γι αυτά. Ο αριθµός των επανεγκατασταθέντων προσφύγων που προέρχονται από τρίτες χώρες. Το ύψος των οικονοµικών πόρων που διατέθηκαν για το ΕΤΠ. Το ύψος των οικονοµικών πόρων που διατέθηκαν για δραστηριότητες έµπρακτης συνεργασίας, περιλαµβανοµένης της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης του Ασύλου. EL 9 EL