ΝΕΑ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Transcript

1 ΝΕΑ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ευτέρα, 26 Μαρτίου 2012 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο υπεύθυνος Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας της Νέας ημοκρατίας, βουλευτής Β Αθηνών κ. Κωστής Χατζηδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση, σχετικά με τα προβλήματα του ΕΣΠΑ: ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΣΠΑ 1. Απόσταση μεταξύ επίσημων στοιχείων και πραγματικής απορρόφησης Οι ρυθμοί απορρόφησης που παρουσιάζει το ΕΣΠΑ είναι χαμηλοί, σε μια εποχή που η χώρα έχει ανάγκη από ενίσχυση της ρευστότητας και της ανάπτυξης με κάθε τρόπο. Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά απορρόφησής του εμφανίζονται τεχνητά αυξημένα, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Και αυτό το αισθάνεται πρώτη από όλους η ίδια η αγορά. Η τεχνητή αύξηση της απορρόφησης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε δύο ειδών παρεμβάσεις: 1. Στην αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε 85% αναδρομικά από το 2007 και σε 95% από τον εκέμβριο του 2011 για τις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα δημοσιονομικά προβλήματα. 2. Στο «παρκάρισμα» πόρων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το Εξοικονομώ κατ Οίκον, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ, που αύξησε τεχνητά την απορρόφηση του ΕΣΠΑ, χωρίς τα σχετικά κονδύλια να διοχετευθούν στην αγορά. Αναλυτικότερα: 1.Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση της Task Force (σελ 7) για τις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ: «Η επίτευξη του αποτελέσματος αυτού διευκολύνθηκε αρχικά με την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων σε 85% και στη συνέχεια με τη νέα κανονιστική τροποποίηση που επέτρεψε την προσωρινή αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την ΕΕ σε 95%. Η τελευταία προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, και τέθηκε σε ισχύ τον εκέμβριο του Με βάση τις αιτήσεις πληρωμών που υπέβαλε η ελληνική πλευρά, η συνολική οικονομική επίπτωση από την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης (συγκεκριμένα 85% που ακολουθήθηκε από επιπλέον 10%) ισοδυναμεί με 958 εκατ. Ευρώ.» 2. Σχετικά με το παρκάρισμα κονδυλίων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, το Εξοικονομώ κατ Οίκον, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ: Τα κονδύλια αυτά καταγράφονται αμέσως ως απορροφηθέντα, αλλά μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό έχει διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία. Συγκεκριμένα, τα Ταμεία Επιχειρηματικότητας, Εξοικονομώ κατ Οίκον, JEREMIE και ΕΝΑΛΙΟ, έχουν απορροφήσει λογιστικά εκ. ευρώ. Από αυτά, μέχρι σήμερα, μόνο μερικές δεκάδες έχουν διοχετευθεί στην αγορά. Αναλυτικότερα, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει φτάσει ακόμα στην αγορά ούτε 1 ευρώ από τα 460 εκατομμύρια που διαθέτει το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, ενώ μόλις 10 εκ. ευρώ

2 έχουν δοθεί στους πολίτες ως προκαταβολές δανείων για το Πρόγραμμα Εξοικονόμηση κατ Οίκον, που χρηματοδοτείται από το αντίστοιχο Ταμείο Χαρτοφυλακίου. Όσον αφορά δε στα προγράμματα του JEREMIE μόνο ένα προϊόν έχει αρχίσει να διοχετεύεται στην αγορά, από το οποίο έχουν εγκριθεί δάνεια ύψους 13,1 εκ. ευρώ. Η ίδια λογική παρκαρίσματος ακολουθείται και στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας. Στην απορρόφηση των κονδυλίων υπολογίζονται και τα 35 εκ. ευρώ του Ταμείου Χαρτοφυλακίου «ΕΝΑΛΙΟ». Οι δράσεις, όμως, που θα χρηματοδοτηθούν τελικά από αυτό δεν έχουν ακόμα σχεδιαστεί και επομένως δεν έχουν υλοποιηθεί. Ταμείο Χαρτοφυλακίου Ποσά που έχουν απορροφηθεί λογιστικά σε M Ποσά που έχουν διοχετευθεί στην αγορά σε M Ταμείο Επιχειρηματικότητας Εξοικονομώ κατ Οίκον (προκαταβολές δανείων ) JEREMIE ,1 (εγκρίσεις δανείων) ΕΝΑΛΙΟ 35 0 Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει τις πραγματικές δαπάνες αν αφαιρεθούν τα ποσά που είναι παρκαρισμένα στα Ταμεία Χαρτοφυλακίου, αλλά και τα 958 εκατ. Ευρώ που προέκυψαν από την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε 95%. Συγχρηματοδούμενη ημόσια απάνη Πραγματοποιηθείσες απάνες Ποσοστό απορρόφησης απάνες στο ΟΠΣ Από αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης σε 95% Χρήματα παρκαρισμένα σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου Πραγματικές δαπάνες , ,62% Επομένως η απορρόφηση που θα υπήρχε χωρίς την διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (958 εκατ. ευρώ) και χωρίς το παρκάρισμα κονδυλίων θα ήταν ευρώ και επομένως 9 περίπου ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από αυτή που παρουσιάζεται σήμερα. 2. Ρευστότητα ΜΜΕ Όλο αυτό το πρόβλημα με τα Ταμεία Χαρτοφυλακίου αντανακλάται στο γεγονός ότι τα ποσά που υπάρχουν διαθέσιμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μένουν αναξιοποίητα. Σύμφωνα με την Έκθεση της Task Force (σελ 13), «οι εκταμιεύσεις από τους υφιστάμενους μηχανισμούς στήριξης των εμπορικών τραπεζών που χορηγούν δάνεια σε

3 ΜΜΕ ανήλθαν μόλις στο ποσό των 11 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το συνολικό ποσό 1280 εκατ. ευρώ που ήταν διαθέσιμο στα τέλη του 2011.» ιαθέσιμο ποσό μέσω Εμπορικών Εκταμιεύσεις ποσών σε εκατ. ευρώ Τραπεζών σε εκατ. ευρώ Παραχωρήσεις Αυτοκινητοδρόμων Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από τα πέντε (5) μεγάλα έργα του ΕΣΠΑ, τις παραχωρήσεις αυτοκινητοδρόμων, που αντιστοιχούν σε δαπάνη 3,2 δισεκ. ευρώ, τα τέσσερα (4) έχουν διακοπεί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ιονία Οδός, Ολυμπία οδός, Αυτοκινητόδρομος κεντρικής Ελλάδας). Οι επιπτώσεις από την διακοπή των εργασιών στα έργα αυτά είναι τεράστιες. Σύμφωνα με την Έκθεση της Task Force (σελ. 8) «η ολοκλήρωση των έργων αυτών θα σήμαινε σύμφωνα με εκτιμήσεις άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης και θα συνέβαλλε στην τόνωση των επενδύσεων και της απασχόλησης που είναι τόσο απαραίτητη.» 4. Ουραγοί στα Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου Στην Ελλάδα της κρίσης, όπου η ανεργία έχει εκτιναχθεί πάνω από το 20%, η άμεση αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου είναι περισσότερο από αναγκαία. Παρά την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα συνεχίζει να είναι ουραγός και να βρίσκεται στην 22 η θέση μεταξύ των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πίνακας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ποσοστά απορρόφησης κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Θέση Κράτος μέλος Σύνολο Πληρωμές σε Μ ( ) Ποσοστό απορρόφησης* ( ) 1 ΙΡΛΑΝ ΙΑ 375,36 226,82 60,43 2 ΛΕΤΟΝΙΑ 583,10 350,10 60,04 3 ΕΣΘΟΝΙΑ 391,52 229,72 58,68 4 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 6.843, ,95 53,92 5 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 1.028,31 486,45 47,31 6 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ 4.474, ,58 46,81 7 ΣΟΥΗ ΙΑ 691,55 309,50 44,75 8 ΑΥΣΤΡΙΑ 524,41 231,32 44,11 9 ΠΟΛΩΝΙΑ , ,63 41,97 10 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 9.380, ,96 41,13 11 ΒΕΛΓΙΟ 1.073,22 435,01 40,53 12 ΦΙΝΛΑΝ ΙΑ 618,56 246,57 39,86 13 ΙΣΠΑΝΙΑ 8.057, ,30 38,65 14 ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 25,24 8,88 35,19 15 ΑΝΙΑ 254,79 87,09 34,18 16 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 3.629, ,56 33,49 17 ΟΛΛΑΝ ΙΑ 830,00 273,29 32,93 18 ΣΛΟΒΕΝΙΑ 755,70 246,67 32,64 19 ΓΑΛΛΙΑ 5.394, ,47 31,97 20 ΚΥΠΡΟΣ 119,77 37,12 30,99

4 21 ΙΤΑΛΙΑ 6.930, ,23 29,51 22 ΕΛΛΑ Α 4.363, ,75 28,62 23 ΤΣΕΧΙΑ 3.787,80 902,29 23,82 24 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 1.499,60 349,49 23,31 25 ΜΑΛΤΑ 112,00 25,73 22,97 26 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 1.185,46 236,93 19,99 27 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 3.684,15 688,16 18,68 * στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο Κανονισμός της ΕΕ για τα ιαρθρωτικά Ταμεία Και τα τέσσερα Επιχειρησιακά Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο βρίσκονται πολύ χαμηλά στον πίνακα με τις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ. Και συγκεκριμένα: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ποσοστό Πραγματοποιηθεισών απανών* «Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναμικού» 27,19% «Εκπαίδευση και ιά Βίου Μάθηση» 24,52% «ιοικητική Μεταρρύθμιση» 11,06% «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων» 0,77% *Στοιχεία ΟΠΣ , 5. Αιτίες των προβλημάτων ιοικητικό έλλειμμα Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εσφαλμένης διαχείρισης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ως προς το ΕΣΠΑ είναι το γεγονός ότι σε 20 μήνες τοποθετήθηκαν 3 διαφορετικοί εποπτεύοντες υφυπουργοί. Παράλληλα, υπήρξε καθυστέρηση στο διορισμό Γενικού Γραμματέα Επενδύσεων έξι ολόκληρους μήνες. Ήταν από τους τελευταίους κρατικούς αξιωματούχους που διορίστηκαν. Ακόμα περισσότερο, η κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση μιας ακόμα ειδικής γραμματείας, δίπλα στην Γενική Γραμματεία Επενδύσεων, της Ειδικής Γραμματείας ΕΣΠΑ. Λες και το πρόβλημα ήταν τα καινούργια όργανα και οι γραμματείες. Και τώρα έρχεται εκ νέου να την καταργήσει με το νέο οργανόγραμμα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Αναβολές στην αναθεώρηση του ΕΣΠΑ Οι προεκλογικές υποσχέσεις για αναθεώρηση του ΕΣΠΑ δεν υλοποιήθηκαν τα δύο χρόνια διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, που οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από αυτές που επικρατούσαν το τότε δηλαδή που σχεδιάστηκε το ΕΣΠΑ- η ανάγκη για αναθεώρηση είναι περισσότερο από επιτακτική. ιαχειριστική Σύγχυση Σε πρώτη φάση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε στην υιοθέτηση του Ν. 3840/2010 με τον οποίο πανηγύριζε ότι έλυσε όλα τα διαδικαστικά θέματα του ΕΣΠΑ. Στη συνέχεια ο προηγούμενος υπουργός Ανάπτυξης ισχυρίστηκε ότι είναι αναγκαία η απλοποίηση του ΕΣΠΑ, κάνοντας επανειλημμένως εξαγγελίες γι αυτό. Παρόλα αυτά, επειδή το ΕΣΠΑ είχε κολλήσει, οι Βρυξέλλες θεώρησαν τελικά επιβεβλημένη την τεχνική συνδρομή με κοινοτικούς εμπειρογνώμονες. 6. Επίλογος Τους πρώτους τρεις μήνες του 2012, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ρυθμοί απορρόφησης του ΕΣΠΑ παραμένουν χαμηλοί, με κίνδυνο αυτή τη φορά, όχι μόνο να μην επιτευχθεί ο στόχος του Μνημονίου, αλλά να χαθούν και κονδύλια από τη μη εφαρμογή του κανόνα

5 του ν+3. Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. Αλλά και να δοθεί έμφαση στην επιτάχυνση των διαδικασιών, με διυπουργικό συντονισμό όπου χρειάζεται, για να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις των πιο προβληματικών Προγραμμάτων. Χρειάζεται επίσης πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. εν υπάρχουν περιθώρια για χάσιμο χρόνου και κονδυλίων. Με τους ρυθμούς απορρόφησης που παρουσιάζει το ΕΣΠΑ σήμερα η Ελλάδα κινδυνεύει όχι μόνο να πέσει έξω στους στόχους του Μνημονίου, αλλά να μην αξιοποιήσει το βασικότερο εργαλείο ρευστότητας που έχει στη διάθεσή του το ημόσιο.