ΣτΕ 560/2018 [Νόμιμα ΥΑ για τον καθορισμό ζώνης Α και χρήσεων γης εντός αυτής καθώς και για την οριοθέτηση ζώνης Β προς προστασία αρχαιολογικού χώρου]

Transcript

1 ΣτΕ 560/2018 [Νόμιμα ΥΑ για τον καθορισμό ζώνης Α και χρήσεων γης εντός αυτής καθώς και για την οριοθέτηση ζώνης Β προς προστασία αρχαιολογικού χώρου] Περίληψη -H έκταση των χερσαίων αρχαιολογικών χώρων της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 3028/2002 υπόκειται σε καθεστώς ιδιαίτερης προστασίας. Εν όψει και της σχετικής συνταγματικής επιταγής, ο νομοθέτης οργανώνει το καθεστώς προστασίας κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση αναλλοίωτων των μνημειακών, οικιστικών ή ταφικών συνόλων που περιλαμβάνουν οι αρχαιολογικοί χώροι, περαιτέρω δε να δημιουργοόνται οι προϋποθέσεις για την ανάδειξη των συνόλων αυτών, με τη πρόβλεψη ελεύθερων χώρων πέριξ των μνημείων, η οποία κατατείνει στη σύνθεση της αναγκαίας ιστορικής, αισθητικής και λειτουργικής ενότητάς τους και στην αποτελεσματική προστασία τους. Με τις διατάξεις αυτές παρέχεται στη Διοίκηση η δυνατότητα να διαβαθμίζει την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, ιδιαίτερα όταν αυτοί είναι εκτεταμένοι, κατά ζώνες. Στην πρώτη ζώνη μπορεί να θεσπίζεται απόλυτη, κατ αρχήν, απαγόρευση της δομήσεως (Ζώνη Προστασίας Α'), ενώ στη δεύτερη μπορεί να θεσπίζονται ειδικοί όροι δομήσεως και περιορισμοί στις χρήσεις γης (Ζώνη Προστασίας Β'). -h απόφαση καθορισμού ζωνών προστασίας εντός αρχαιολογικού χώρου, το περιεχόμενο της οποίας διαβαθμίζεται κατά νόμον ως προς την ένταση της θεσπιζόμενης προστασίας,από τη δυνατότητα δόμησης υπό όρους (ζώνη Β'), έως την πλήρη απαγόρευση δομήσεως (ζώνη Α'), φέρει κανονιστικό χαρακτήρα kαι συνεπώς, δεν ελέγχεται εξ επόψεως αιτιολογίας αλλά μόνον εξ επόψεως συνδρομής των όρων της εξουσιοδοτήσεως, επί τη βάσει της οποίας εκδίδεται, στους οποίους περιλαμβάνεται η ιδιότητα της εκτάσεως ως αρχαιολογικού χώρου, καθώς και της τυχόν υπερβάσεως των ορίων της. Η ειδικότερη δε αξιολόγηση των κριτηρίων της εξουσιοδοτικής διατάξεως ανήκει στην ουσιαστική κρίση της Διοικήσεως, η οποία εκφεύγει, κατ' αρχήν του ακυρωτικού ελέγχου. -Η επίμαχη κανονιστική ρύθμιση περί καθορισμού ζώνης Α' και χρήσεων γης εντός αυτής για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή της Αργυρουπόλεως, όπου ευρίσκεται το ακίνητο του αιτούντος και η οριοθέτηση ζώνης Β' για τον ίδιο σκοπό, ευρίσκει επαρκή τεκμηρίωση στα στοιχεία του φακέλου, ως προς τις ειδικότερες συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της επίμαχης περιοχής. Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις, καθώς και οι γνωμοδοτήσεις και τα πρακτικά αυτοψίας στα οποία αυτές στηρίζονται, προσδιορίζουν, με συγκεκριμένη αναφορά στα 1 / 12

2 προστατευτέα μνημειακά, ταφικά και οικιστικά σύνολατον επίμαχο αρχαιολογικό χώρο, καθώς και το ελεύθερο φυσικό περιβάλλον που επιτρέπει και ευνοεί την ανάδειξή τους και συντίθεται με αυτά σε αισθητική και λειτουργική ενότητα. Ενόψει των ανωτέρω η επίμαχη ρύθμιση είναι νόμιμη και κείται εντός της νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως της διατάξεως του άρθρου 13 παρ.2 του ν. 3028/2002, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. -Λόγος ακυρώσεως, κατά το μέρος που με αυτόν προβάλλεται αναιτιολόγητο των προσβαλλόμενων αποφάσεων, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι η ανωτέρω υπουργική απόφαση έχουσα κανονιστικό χαρακτήρα κείται εντός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως, και δεν ελέγχεται από πλευράς αιτιολογίας. Κατά το μέρος δε που αμφισβητείται η ουσιαστική εκτίμηση της Διοικήσεως ως προς το απαραίτητο εύρος των ζωνών προστασίας, ο λόγος είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος. -Προβάλλεται ότι η ένταξη τριών μόνο ταβερνών εκ των επτά συνολικώς της συγκεκριμένης περιοχής, μεταξύ των οποίων και αυτής του αιτούντος, σε ζώνη απόλυτης αρχαιολογικής προστασίας, χωρίς αρχαιολογική τεκμηρίωση, αλλά βάσει αυθαίρετης χαράξεως μιας γραμμής ανατολικά και δυτικά της οδού παραβιάζει τις αρχές της αναλογικότητας, της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου και της ισότητας, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 17 και 24 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 3028/2002. Όμως, η υπουργική απόφαση περί καθορισμού ζωνών Α απόλυτης προστασίας αποβλέπει στην προστασία του αρχαιολογικού χώρου της Αργυρουπόλεως, η οριοθέτηση δε της ζώνης Α1, η οποία ευρίσκονται οι επίδικοι αγροί, τεκμηριώνεται επαρκώς και η εν λόγω απόφαση κείται εντός της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 13 του ν. 3028/2002. Εν όψει τούτων, οι λόγοι περί παραβιάαεως των ως άνω διατάξεων ως και της αρχής της αναλογικότητας είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, ανεξαρτήτως μάλιστα ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση,δεν αναιρείται η κατά προορισμό χρήση του επίδικου ακινήτου, εν όψει και της νεότερης υπουργικής αποφάσεως περί καθορισμού των επιτρεπόμενων εντός της Ζώνης Α1 χρήσεων γης. Η διαφοροποίηση, εξ άλλου των ευρισκόμενων στην περιοχή ταβερνών ως προς την ένταξή τους στις ζώνες προστασίας του αρχαιολογικού χώρου της Αργυρουπόλεως έγινε βάσει νομίμων κριτηρίων και, ως εκ τούτου, δεν αντίκεπαι στην αρχή της ισότητας. Τέλος, δεν τίθεται εν προκειμένω, ζήτημα προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του απούντος προεχόντως διότι η ανανέωση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος του είχε χορηγηθεί υπό τον όρο της ισχύος της μέχρι τη θεσμοθέτηση των Ζωνών προστασίας των αρχαιοτήτων της περιο,χής, ενώ με την τροποποίηση της προσβαλλόμενης ρύθμισης επετράπη η λειτουργία του, υπό τους αναφερόμενους σ' αυτήν περιορισμούς. Πρόεδρος: Αθ. Ράντος Εισηγητής: Μ. Γκορτζολίδου 2 / 12

3 Βασικές Σκέψεις 2. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ' αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠ/Α1/Φ25/89172/4655/ απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 512/ , τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων), με την οποία καθορίσθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν. 3028/2002, ζώνη Α (Α1 και Α2) και χρήσεις γης εντός αυτής και οριοθετήθηκε ζώνη Β για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή της Αργυρουπόλεως του Δήμου Λαππαίων του Νομού Ρεθύμνης. 3. Επειδή, ο αιτών, ο οποίος φέρεται, βάσει προσκομιζομένων συμβολαίων αγοραπωλησίας, ως ιδιοκτήτης α) ενός αγροτεμαχίου εκτάσεως τ.μ., κείμενου στην περιοχή της Αργυρουπόλεως του Δήμου Λαππαίων του Νομού Ρεθύμνης στη θέση Θολιαστός Μύλος, εντός του οποίου κείνται δύο παλιοί υδρόμυλοι εμβαδού 160 τ.μ. περίπου, με όλα τα συστατικά και παραρτήματά τους, β) ενός αγρού 200 τ.μ. περίπου, κατά το 1/2 εξ αδιαιρέτου, κείμενου στη θέση Ποταμός της ίδιας ως άνω περιοχής και γ) κατά τα 3/5 εξ αδιαιρέτου ενός αγρού εκτάσεως 500 τ.μ. περίπου, κείμενου επί της αυτής θέσεως, επί μέρους του οποίου κείται ένας παλιός υδρόμυλος εμβαδού 80 τ.μ., με όλα τα συστατικά και παραρτήματά του, με έννομο συμφέρον ζητεί την ακύρωση της ως άνω αποφάσεως, με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή συμπληρώθηκε παραδεκτώς με το από δικόγραφο προσθέτων λόγων, καθ' ο μέρος με την προσβαλλόμενη απόφαση περιελήφθη στην αρχαιολογική Ζώνη Α και, ειδικότερα, στο όριο του νότιου τμήματος της Ζώνης Α1 η ως άνω ιδιοκτησία του. 4. Επειδή, η αίτηση αυτή, η οποία κατατέθηκε στη Γραμματεία του Διοικητικού Εφετείου Χανίων την , ασκείται εμπροθέσμως την τελευταία ημέρα της εξηκονθήμερης προθεσμίας από την επομένη της δημοσιεύσεως της προσβαλλόμενης κανονιστικής αποφάσεως ( ). 5. Επειδή, μετά την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως εκδόθηκαν η υπ' αριθμ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ25/2994/152/ απόφαση του Υφυπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, με την οποία τροποποιήθηκαν μερικώς τα όρια των ζωνών Α και Β προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Αργυρουπόλεως Π.Ε. Ρεθύμνης, όπως αυτά είχαν καθορισθεί με την προσβαλλόμενη πράξη, καθώς και η υπ' αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/Φ25/239623/140794/15295/5898/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την οποία τροποποιήθηκε η προσβαλλόμενη πράξη ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης εντός της Ζώνης Α1 και επετράπη η λειτουργία καταστήματος του αιτούντος υπό τους αναφερόμενους σ αυτήν περιορισμούς. Οι τροποποιήσεις, όμως, αυτές, που επέφεραν οι νεότερες υπουργικές αποφάσεις, δεν είναι ουσιώδεις και τα νεότερα πραγματικά και νομικά δεδομένα, των οποίων γίνεται επίκληση, απλώς συμπληρώνουν την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση, χωρίς να μεταβάλουν ουσιωδώς τα ανακύπτοντα, εν όψει των προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως, ζητήματα. Εν όψει τούτων και δεδομένου ότι η επίδικη ιδιοκτησία εξακολουθεί να είναι ενταγμένη στη Ζώνη Α1, η υπ' αριθμ. 3 / 12

4 ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ ΤΑΧ/Φ25/239623/140794/15295/5898/ υπουργική απόφαση η οποία, άλλωστε, μη περιέχουσα ρήτρα καταργήσεως της αρχικής προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, δεν την αντικατέστησε, δεν επηρεάζει το αντικείμενο της ανοιγείσης με την κρινόμενη αίτηση δίκης, αλλά οι νεότερες από και τροποποιητικές υπουργικές αποφάσεις θεωρούνται ως συμπροσβαλλόμενες με την εν λόγω αίτηση (πρβλ. ΣτΕ 47/2018, 2474/2011 7μ κ.ά.). 6. Επειδή, με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 και 6 του Συντάγματος καθιερώνεται η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος, δηλαδή των μνημείων και λοιπών στοιχείων που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και συνθέτουν την ιστορική, καλλιτεχνική, τεχνολογική και εν γένει πολιτιστική κληρονομιά της Χώρας. Η προστασία αυτή περιλαμβάνει αφ' ενός μεν τη διατήρηση στο διηνεκές των εν λόγω πολιτιστικών στοιχείων, αφ' ετέρου δε τη δυνατότητα επιβολής γενικών περιορισμών ή ιδιαίτερων μέτρων για την αποφυγή οποιασδήποτε βλάβης, αλλοίωσης ή υποβάθμισης του περιβάλλοντος τα μνημεία χώρου. Οι περιορισμοί αυτοί, που ερείδονται αποκλειστικά στο άρθρο 24 του Συντάγματος, μπορούν να έχουν ευρύτερο περιεχόμενο από τους γενικούς περιορισμούς της ιδιοκτησίας κατά το άρθρο 17 του Συντάγματος, δημιουργούν δε υποχρέωση αποζημιώσεως του θιγόμενου ιδιοκτήτη κατά το άρθρο 24 παρ. 6 του Συντάγματος όταν δεσμεύουν ουσιωδώς την ιδιοκτησία κατά τον προορισμό της χάριν της προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος, ανεξαρτήτως αν έχει εκδοθεί ο προβλεπόμενος από την τελευταία αυτή διάταξη ειδικός νόμος (ΣτΕ 3146/1986 Ολομ., 4151/2011 7μ., 323/2009 κ.ά.). 7. Επειδή, η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος οργανώνεται και εξειδικεύεται με τις διατάξεις του ν. 3028/2002 (Α 153), σε εκτέλεση των πιο πάνω συνταγματικών διατάξεων. Ο νόμος αυτός ορίζει μεταξύ άλλων τα εξής: Άρθρο 2 περ. γ : «Ως αρχαιολογικοί χώροι νοούνται εκτάσεις στην ξηρά ή στη θάλασσα ή στις λίμνες ή στους ποταμούς, οι οποίες περιέχουν ή στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι περιέχονται αρχαία μνημεία ή αποτέλεσαν ή υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτέλεσαν από αρχαιοτάτους χρόνους έως και το 1830 μνημειακά, οικιστικά ή ταφικά σύνολα. Οι αρχαιολογικοί χώροι περιλαμβάνουν και το απαραίτητο ελεύθερο περιβάλλον που επιτρέπει στα σωζόμενα μνημεία να συντίθενται σε ιστορική, αισθητική και λειτουργική ενότητα». Άρθρο 10: «1. Απαγορεύεται κάθε ενέργεια σε ακίνητο μνημείο, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του [ ] 4. Για κάθε εργασία, επέμβαση ή αλλαγή χρήσης σε ακίνητα μνημεία, ακόμη και αν δεν επέρχεται κάποια από τις συνέπειες της παραγράφου 1 σε αυτά, απαιτείται έγκριση που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου [ ]». Άρθρο 12: «1. Οι αρχαιολογικοί χώροι κηρύσσονται και οριοθετούνται ή αναοριοθετούνται με βάση τα δεδομένα αρχαιολογικής έρευνας πεδίου και απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, συνοδεύεται από τοπογραφικό διάγραμμα και δημοσιεύεται μαζί με αυτό στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 6 του άρθρου 10 εφαρμόζονται αναλόγως και για 4 / 12

5 τους αρχαιολογικούς χώρους. Πριν από την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 1, απαιτείται η γνώμη του καθ' ύλην αρμόδιου Υπουργού για υφιστάμενες δραστηριότητες της αρμοδιότητάς του, προκειμένου να καθορισθούν οι δυνατότητες και οι προϋποθέσεις συνέχισης της λειτουργίας τους στο πλαίσιο του άρθρου ». Άρθρο 13: «1. Στους χερσαίους αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων νομίμως υφισταμένων οικισμών, η άσκηση γεωργίας, κτηνοτροφίας, θήρας ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων, καθώς και η οικοδομική δραστηριότητα είναι δυνατή μετά από άδεια, που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Οι όροι άσκησης γεωργίας, κτηνοτροφίας, θήρας ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων μπορεί να τίθενται και κανονιστικά με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού. 2. Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, είναι δυνατόν να καθορίζεται μέσα στους χώρους της προηγούμενης παραγράφου περιοχή στην οποία απαγορεύεται παντελώς η δόμηση (Ζώνη Προστασίας Α ). Στην περιοχή αυτή μπορεί να επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, μόνο η κατασκευή κτισμάτων ή προσθηκών σε υπάρχοντα κτίρια που είναι αναγκαία για την ανάδειξη των μνημείων ή χώρων καθώς και για την εξυπηρέτηση της χρήσης τους Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου και η οποία διατυπώνεται ύστερα από την πραγματοποίηση αυτοψίας από μέλη του ή επιτροπή που ορίζεται από αυτό, συνοδεύεται από σχετικό διάγραμμα και δημοσιεύεται μαζί με αυτό στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είναι δυνατόν να καθορίζεται μέσα τους χώρους της παραγράφου 1, εάν είναι εκτεταμένοι, περιοχή σε μέρος ή στο σύνολο της οποίας θα ισχύουν, δυνάμει της κοινής απόφασης του επόμενου εδαφίου, ειδικές ρυθμίσεις ως προς τους όρους δόμησης ή τις χρήσεις γης ή τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες ή και όλους τους πιο πάνω περιορισμούς (Ζώνη Προστασίας Β ). Με κοινή απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη των οικείων γνωμοδοτικών οργάνων, καθορίζονται στη συνέχεια οι ειδικοί όροι δόμησης, οι χρήσεις γης, οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες, καθώς και η δυνατότητα και οι προϋποθέσεις συνέχισης της λειτουργίας υφιστάμενων νόμιμων δραστηριοτήτων 3. Τα όρια των ζωνών προστασίας μπορεί να ανακαθορίζονται με την ίδια διαδικασία με βάση τα δεδομένα της αρχαιολογικής έρευνας και τις συνθήκες προστασίας των αρχαιολογικών χώρων ή μνημείων». Άρθρο 73 παρ. 10: «Πολιτιστικά αγαθά που έχουν χαρακτηρισθεί ως προστατευόμενα σύμφωνα με τις διατάξεις της προϊσχύουσας νομοθεσίας προστατεύονται στο εξής κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Πολιτιστικά αγαθά που έχουν ήδη χαρακτηρισθεί κατά κατηγορίες χαρακτηρίζονται εκ νέου σύμφωνα με τη διαδικασία και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Έως τότε προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου που εφαρμόζονται αναλόγως». 8. Επειδή, από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι η έκταση των χερσαίων αρχαιολογικών χώρων της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 3028/2002 υπόκειται σε καθεστώς ιδιαίτερης προστασίας. Εν όψει και της σχετικής 5 / 12

6 συνταγματικής επιταγής, ο νομοθέτης οργανώνει το καθεστώς προστασίας κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση αναλλοίωτων των μνημειακών, οικιστικών ή ταφικών συνόλων που περιλαμβάνουν οι αρχαιολογικοί χώροι, περαιτέρω δε να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ανάδειξη των συνόλων αυτών, με τη πρόβλεψη ελεύθερων χώρων πέριξ των μνημείων, η οποία κατατείνει στη σύνθεση της αναγκαίας ιστορικής, αισθητικής και λειτουργικής ενότητάς τους και στην αποτελεσματική προστασία τους. Με τις διατάξεις αυτές παρέχεται στη Διοίκηση η δυνατότητα να διαβαθμίζει την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, ιδιαίτερα όταν αυτοί είναι εκτεταμένοι, κατά ζώνες. Στην πρώτη ζώνη μπορεί να θεσπίζεται απόλυτη, κατ' αρχήν, απαγόρευση της δομήσεως (Ζώνη Προστασίας Α ), ενώ στη δεύτερη μπορεί να θεσπίζονται ειδικοί όροι δομήσεως και περιορισμοί στις χρήσεις γης (Ζώνη Προστασίας Β ) (ΣτΕ 70/2017, βλ. και ΣτΕ 3115/2014, 2403/2009). 9. Επειδή, η απόφαση καθορισμού ζωνών προστασίας εντός αρχαιολογικού χώρου, το περιεχόμενο της οποίας διαβαθμίζεται κατά νόμον ως προς την ένταση της θεσπιζόμενης προστασίας, από τη δυνατότητα δόμησης υπό όρους (ζώνη Β ) έως την πλήρη απαγόρευση δομήσεως (ζώνη Α ), φέρει κανονιστικό χαρακτήρα (ΣτΕ 530, 1645/2003 Ολομ., 2929/2016, 3115/2014) και συνεπώς, δεν ελέγχεται εξ επόψεως αιτιολογίας αλλά μόνον εξ επόψεως συνδρομής των όρων της εξουσιοδοτήσεως, επί τη βάσει της οποίας εκδίδεται, στους οποίους περιλαμβάνεται η ιδιότητα της εκτάσεως ως αρχαιολογικού χώρου, καθώς και της τυχόν υπερβάσεως των ορίων της (ΣτΕ 2270/2014 7μ., 3115/2014, 216/2011 7μ., 456/2010, 3899/2006 7μ. κ.ά). Η ειδικότερη δε αξιολόγηση των κριτηρίων της εξουσιοδοτικής διατάξεως ανήκει στην ουσιαστική κρίση της Διοικήσεως, η οποία εκφεύγει, κατ' αρχήν, του ακυρωτικού ελέγχου (ΣτΕ 2270/2014 7μ., 3115/2014, 3188/2004). 10. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την υπ αρ / (Β 527) απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως και την υπ αρ. Α/Φ.31/ (Β 1242) απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών, ο χώρος της Κοινότητας Αργυρουπόλεως Νομού Ρεθύμνης ένθα η αρχαία πόλις Λάππα και δη τα εντός σχεδίου πόλεως περιλαμβανόμενα και τα εις απόστασιν χιλίων μέτρων πέριξ αυτών χαρακτηρίσθηκε ως αρχαιολογικός χώρος, ιστορικό διατηρητέο μνημείο και τόπος ιστορικού και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, χρήζων ειδικής κρατικής προστασίας. Με την απόφαση Β1/Φ38/19283/538/ (Β 570) του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών, που εκδόθηκε βάσει του κ.ν. 5351/1932, χαρακτηρίσθηκε το χωριό Αργυρουπόλεως Ρεθύμνου ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο για την ιστορική και αρχιτεκτονική του αξία, διότι σώζει λείψανα των μεγάρων της Βενετοκρατίας, ο δε οικισμός Αργυρουπόλεως χαρακτηρίσθηκε ως παραδοσιακός οικισμός μεσαίας πολιτιστικής αξίας με το από π.δ. (Δ 728). Ο αρχαιολογικός χώρος της Αργυρουπόλεως οριοθετήθηκε προσωρινά, στο πλαίσιο της εγκρίσεως του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργανώσεως Ανοικτής Πόλεως (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του Δήμου Λαππαίων, με την υπ αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ25/85987/4031/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 418, Τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών 6 / 12

7 Θεμάτων), ενώ ακολούθησε συμπληρωματική κήρυξη και οριστική οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου αυτού με την υπ αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/ Α1/Φ25/79901/4217/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 444, τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων). Μεταξύ των αρχαιολογικών θέσεων που καθορίσθηκαν με την απόφαση αυτή ήταν και οι θέσεις του Ναού Ζωοδόχου Πηγής, του Ναού Αγίας Δύναμης, πιθανότατα περιόδου Ενετοκρατίας, και τρεις μύλοι περιόδου Ενετοκρατίας. Ακολούθως, με την ήδη προσβαλλόμενη υπ αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ25/89172/4655/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδόθηκε βάσει των αναφερόμενων στην προηγούμενη σκέψη διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 3028/2002, θεσμοθετήθηκε αρχαιολογική ζώνη Α, η οποία διαχωρίσθηκε σε Α1 και Α2, λόγω της θέσεως του οριοθετημένου οικισμού Αργυρουπόλεως στο μέσο του επίμαχου αρχαιολογικού χώρου (βλ. πρακτικά της 37/ συνεδριάσεως του Κ.Α.Σ) και ορίσθηκαν χρήσεις γης εντός αυτής, ενώ οριοθετήθηκε και ζώνη Β για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή της Αργυρουπόλεως του Δήμου Λαππαίων του Νομού Ρεθύμνης. Εντός της περιληφθείσης στο νότιο τμήμα της Ζώνης Α1 ιδιοκτησίας του αιτούντος, στη θέση Αγία Δύναμη, εκτός των ορίων του οικισμού Αργυρουπόλεως, λειτουργεί κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος (ταβέρνα) βάσει των υπ αρ. 170/ και 189/ αδειών ιδρύσεως και λειτουργίας του Αστυνομικού Τμήματος Επισκοπής Ρεθύμνης που είχαν χορηγηθεί σε δικαιοπαρόχους του αιτούντος, καθώς και βάσει της υπ' αρ. 3/03/110/ άδειας λειτουργίας του Δήμου Λαππαίων που χορηγήθηκε στον ίδιο τον αιτούντα. Εξ άλλου, με την υπ' αρ. πρωτ. 4095/ απόφαση της ΚΕ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων εγκρίθηκε, κατόπιν της υπ' αρ. 7/ γνωμοδοτήσεως του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων Δυτικής Κρήτης, η ανανέωση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος ιδιοκτησίας του αιτούντος, υπό τον όρο ισχύος της μέχρι τη θεσμοθέτηση των Ζωνών προστασίας των αρχαιοτήτων της περιοχής. Όπως δε βεβαιώνεται στο από έγγραφο απόψεων της Διοικήσεως προς το Δικαστήριο και προκύπτει και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, μετά τη θέσπιση των ζωνών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου, στο κτίριο της ταβέρνας του αιτούντος και στον περιβάλλοντα χώρο του έχουν γίνει επεμβάσεις, και ειδικότερα, κατασκευή στεγάστρου με υαλοστάσια, ώστε να ενσωματώνεται ο υπαίθριος χώρος του παλαιού μύλου στο κατάστημα, διάνοιξη δρόμου, επιχωμάτωση ρέματος, πλακοστρώσεις και διαμορφώσεις στον περιβάλλοντα χώρο, κατεδάφιση τοιχίου, υψώσεις τοίχων, κατασκευή οικίσκου σε επαφή με το βενετσιάνικο υδρόμυλο, χωρίς την έγκριση των αρμοδίων αρχαιολογικών υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την έκδοση επανειλημμένων σημάτων διακοπής εργασιών. Μετά την άσκηση της κρινόμενης αίτησης τα όρια των ζωνών αυτών προστασίας τροποποιήθηκαν σημειακώς, με την συμπροσβαλλόμενη ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/Α1/Φ25/2994/152/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού (ΦΕΚ 34, τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων), προκειμένου να συμπίπτουν με υφιστάμενη αγροτική οδό και να επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη προστασία των μνημείων του αρχαιολογικού 7 / 12

8 χώρου που περικλείονται στη ζώνη Α απολύτου προστασίας αυτού. Η προσβαλλόμενη ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ25/89172/4655/ απόφαση, περί θεσμοθετήσεως των Ζωνών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου, εκδόθηκε κατόπιν της υπ αρ. 37/ γνωμοδοτήσεως του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.) που εισηγήθηκε, κατά πλειοψηφία, τη θέσπιση των ως άνω ζωνών προστασίας μετά την από αυτοψία που πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα σημεία του οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της Αργυρουπόλεως, μεταξύ των οποίων και στην επίμαχη θέση Αγία Δύναμη. Από το Κ.Α.Σ. κατά την προαναφερθείσα συνεδρίασή του, εκτιμήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι προτάσεις των συναρμοδίων αρχαιολογικών υπηρεσιών, διατυπωθείσες στα υπ' αρ. 2978/ και 1142/ έγγραφα της ΚΕ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, αντιστοίχως, όπως η τελευταία επικαιροποιήθηκε με το υπ' αρ. 3316/ έγγραφο της 28ης Ε.Β.Α Με το ως άνω 2978/ έγγραφο της ΚΕ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων προτείνεται η οριοθέτηση Ζώνης Α, περικλείοντας, μεταξύ άλλων, ρωμαϊκό λουτρό και άλλα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ρωμαϊκής περιόδου, θαλαμωτούς και λαξευτούς τάφους καθώς και βυζαντινά μνημεία, ενώ η 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με το ανωτέρω 1142/ έγγραφό της, προτείνει τη θεσμοθέτηση της Ζώνης Α1 στην περιοχή της Αγίας Δύναμης, όπου εντοπίζονται α) ο ιερός ναός Αγίου Ιωάννη,σπηλαιώδης ναός μέσα από τον οποίο πηγάζει νερό, ο οποίος χρονολογείται πιθανότητα στην περίοδο της ύστερης Ενετοκρατίας - πρώιμης Τουρκοκρατίας, β) νερόμυλος που φέρει επιγραφή με χρονολογία 1810 και δίπλα του ακριβώς ορθογώνιο κτήριο το οποίο πιθανότητα να ήταν νερόμυλος και γ) νερόμυλος ιδιοκτησίας του αιτούντος. Ειδικότερα, σχετικά με το ακίνητο του αιτούντος, αναφέρονται τα εξής: Το συγκρότημα ιδιοκτησίας Μανούσακα αποτελείται από δύο νερόμυλους, που ανήκουν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και συνενώθηκαν. Το γεγονός αυτό πιστοποιείται από την ύπαρξη δύο πηγαδιών, ενός με τετραγωνική διατομή και ενός με ημικυλινδρική. Στην αρχική φάση του συγκροτήματος ανήκει ο νερόμυλος με το τετραγωνικό πηγάδι καθώς και ένας σχεδόν οξυκόρυφος, επιμήκης θόλος στον οποίο οδηγεί είσοδος με τοξωτό θύρωμα. Η φάση αυτή μπορεί να χρονολογηθεί στην περίοδο της Ύστερης Ενετοκρατίας, ενώ το ημικυλινδρικό πηγάδι, μαζί με τους δύο χώρους που βρίσκονται βόρεια και δυτικά του προαναφερόμενου θόλου, ανήκουν χρονολογικά στον 19ο αιώνα.... Η είσοδος περιβάλλεται από ευθύγραμμο θύρωμα με ανάγλυφο γείσο. Ο χαρακτήρας του κτηρίου έχει αλλοιωθεί από τις σύγχρονες επεμβάσεις του ιδιοκτήτη..... Από το πρακτικό δε της από συνεδριάσεως του Κ.Α.Σ. προκύπτει ότι στη συνεδρίαση αυτή προσήλθε και κατέθεσε τις απόψεις του και ο αιτών. Με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση ορίζεται ότι στις Ζώνες Α1 και Α2 προστασίας, απαγορεύεται οποιαδήποτε αλλοίωση του εδάφους ή δόμηση, καθώς και οποιαδήποτε κατασκευή για την οποία απαιτείται ή δεν απαιτείται έγκριση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας, επιτρέπονται δε μόνον ορισμένες ήπιες χρήσεις, όπως η υφιστάμενη γεωργική χρήση του χώρου με ανοιχτές καλλιέργειες, καθώς και τα απλά επιφανειακά έργα άρδευσης. Στην ίδια απόφαση ορίζεται ότι 8 / 12

9 των νομίμως υφιστάμενων κτισμάτων επιτρέπεται μόνο η συντήρηση, απαγορευμένης οποιασδήποτε επεκτάσεως καθ ύψος ή κατ έκταση, ότι απαγορεύεται η διάνοιξη νέων οδών, επιτρεπομένης μόνο της συντήρησης, χωρίς οποιαδήποτε διαπλάτυνση ή ασφαλτόστρωση των υφιστάμενων οδών και ότι τα αυθαίρετα κτίσματα, από πλευράς αρχαιολογικού νόμου, ουδέποτε νομιμοποιούνται, σύμφωνα με την υπ αρ. 341/2005 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. 11. Επειδή, μετά την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως, ο αιτών υπέβαλε την από αίτηση θεραπείας κατά της προσβαλλόμενης αποφάσεως ενώπιον του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, με αίτημα την τροποποίησή της, ώστε να ενταχθεί η επίδικη ιδιοκτησία του σε νησίδα (θύλακα) της Ζώνης Β στον αρχαιολογικό χώρο της Αργυρουπόλεως. Με τα υπ' αρ. πρωτ. 241/ και 1389/ έγγραφα της ΚΕ Εφορείας Προϊστορικών και κλασικών αρχαιοτήτων και της 28ης Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων, αντιστοίχως, οι εν λόγω αρχαιολογικές υπηρεσίες δεν συναίνεσαν στο αίτημα του αιτούντος για εξαίρεση της ιδιοκτησίας του από τη ζώνη απόλυτης προστασίας της περιοχής, με την αιτιολογία ότι η τυχόν εξαίρεση της φερόμενης ιδιοκτησίας Γεωργίου Μανούσακα από τη Ζώνη Α θα διασπάσει την ενότητα των μνημείων και του χώρου, τα οποία καλείται να προστατεύσει η θεσμοθέτηση της ζώνης. Στη συνέχεια δε, κατόπιν της υπ' αρ. 11/ γνωμοδοτήσεως του Κ.Α.Σ., συγκροτήθηκε επιτροπή για τη διενέργεια αυτοψίας στην περιοχή των Ζωνών Α1 και Β, με έργο τον έλεγχο των ορίων των Ζωνών αυτών σε συνάρτηση με τα υφιστάμενα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (ταβέρνες) εντός αυτών. Όπως προκύπτει από το σχετικό πρακτικό της διενεργηθείσας από αυτοψίας, η Επιτροπή του Κ.Α.Σ., αφού έλαβε υπόψη τα δεδομένα της θεσμοθετημένης προστασίας του αρχαιολογικού χώρου, τις υφιστάμενες χρήσεις γης προ και μετά τη θεσμοθέτηση των ζωνών προστασίας, την ανάγκη αποτελεσματικότερου ελέγχου των αυθαίρετων χρήσεων και δραστηριοτήτων, εισηγήθηκε να διατηρηθούν τα υφιστάμενα όρια της Ζώνης Α1 ως έχουν καθορισθεί, τα οποία, όπως ανέφερε ένας μέλος της Επιτροπής δεν μπορούν να αλλάξουν γιατί είναι φυσικά. Στο πλαίσιο δε της σχετικής συζητήσεως μεταξύ των μελών της Επιτροπής, αρχαιολόγος της ΚΕ ΕΚΠΑ διευκρίνισε ότι η μορφολογία του εδάφους καθόρισε τα όρια των Ζωνών προστασίας, έτσι ώστε να υπάρχει παράλληλα και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των μνημείων. Ακολούθως, ομοφώνως, δεν έγινε δεκτό το αίτημα του ήδη αιτούντος περί επανακαθορισμού των ορίων των ζωνών προστασίας από το Κ.Α.Σ., στη συνεδρίαση της 25/ , έγινε, όμως, εισήγηση για την υπό αυστηρούς όρους δυνατότητα λειτουργίας των υφιστάμενων εντός της ζώνης Α ταβερνών της περιοχής, εφόσον η λειτουργία τους εγκριθεί από τις συναρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων. Ήδη, δε, με την διαλαμβανόμενη στη σκέψη 5 υπ αρ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/Φ25/239623/140794/ 15292/5898/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού τροποποιήθηκε η προηγούμενη ρύθμιση ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης εντός της Ζώνης Α1 προστασίας του αρχαιολογικού χώρου και συμπληρώθηκαν οι ισχύουσες χρήσεις γης, με την προσθήκη επιτρεπόμενης 9 / 12

10 χρήσεως γης ως εξής: Εντός της Ζώνης Α1 Προστασίας δύναται να επιτραπεί η λειτουργία καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (ταβερνών/εστιατορίων), υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι τα καταστήματα αυτά εξυπηρετούσαν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα προ της θεσμοθετήσεως των Ζωνών Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου, χωρίς αυθαίρετες διαμορφώσεις, υπό τους όρους που θα τίθενται από τις συναρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων (ΚΕ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων/ 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ΥΝΜΤΕΚ) ως προς το μορφολογικό έλεγχο στα σταθερά και κινητά στοιχεία. 12. Επειδή, από τα διαλαμβανόμενα στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι η επίμαχη κανονιστική ρύθμιση περί καθορισμού ζώνης Α και χρήσεων γης εντός αυτής για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή της Αργυρουπόλεως, όπου ευρίσκεται το ακίνητο του αιτούντος, και η οριοθέτηση ζώνης Β για τον ίδιο σκοπό, ευρίσκει επαρκή τεκμηρίωση στα στοιχεία του φακέλου, ως προς τις ειδικότερες συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της επίμαχης περιοχής. Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις, καθώς και οι γνωμοδοτήσεις και τα πρακτικά αυτοψίας στα οποία αυτές στηρίζονται, προσδιορίζουν, με συγκεκριμένη αναφορά στα προστατευτέα μνημειακά, ταφικά και οικιστικά σύνολα, τον επίμαχο αρχαιολογικό χώρο, καθώς και το ελεύθερο φυσικό περιβάλλον που επιτρέπει και ευνοεί την ανάδειξή τους και συντίθεται με αυτά σε αισθητική και λειτουργική ενότητα. Ενόψει των ανωτέρω η επίμαχη ρύθμιση είναι νόμιμη και κείται εντός της νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως της διατάξεως του άρθρου 13 παρ.2 του ν. 3028/2002, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. 13. Επειδή, περαιτέρω, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση που εντάσσει το ακίνητο του αιτούντος στη ζώνη προστασίας Α στερείται ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, διότι δεν λήφθησαν υπόψη οι επί του εδάφους ιδιαιτερότητες και ευρήματα, αλλά έγινε επί του χάρτου η δημιουργία ευθειών κατά κανόνα γραμμών, ενώ η ιδιοκτησία του αιτούντος δεν έχει οπτική επαφή με τον χώρο των αρχαιοτήτων, κείται δε μέσα στην κοίτη χειμάρρου, εντός της οποίας δεν ήταν σύνηθες και δυνατόν να οικοδομούν κατά την αρχαιότητα. Ο λόγος, κατά το μέρος που με αυτόν προβάλλεται αναιτιολόγητο των προσβαλλομένων αποφάσεων, είναι απορριπτέος διότι η ανωτέρω υπουργική απόφαση έχουσα κανονιστικό χαρακτήρα, κείται, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, εντός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως, και δεν ελέγχεται από πλευράς αιτιολογίας. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι η έκδοση και συμπλήρωσή της στηρίχθηκαν και σε πορίσματα αυτοψιών. Κατά το μέρος δε που αμφισβητείται η ουσιαστική εκτίμηση της Διοικήσεως ως προς το απαραίτητο εύρος των ζωνών προστασίας, ο λόγος είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος (ΣτΕ 2929/2016, 456/2010, 3861/2007 7μ., 3188/2004, κ.ά.). 14. Επειδή, ομοίως, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος ότι η επίδικη χάραξη της Ζώνης Α έγινε με βάση την παραπλήσια οδό που χωρίζει τις ταβέρνες της συγκεκριμένης περιοχής περισσότερο για λόγους φυσικού περιβάλλοντος παρά για τις αρχαιότητες, διότι με την ανωτέρω υπουργική απόφαση δεν επιδιώκεται μόνον η προστασία συγκεκριμένων αρχαιοτήτων, αλλά του συνόλου των αρχαιοτήτων της 10 / 12

11 περιοχής με τον αναγκαίο για την ανάδειξή τους φυσικό περιβάλλοντα χώρο (πρβ. ΣτΕ 2929/2016 σκ. 9, 3115/2014 σκ. 11), τα όρια του οποίου νομίμως καθορίζονται βάσει της μορφολογίας του εδάφους, όπως εν προκειμένω βάσει υφιστάμενης οδού. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ. εκδόθηκε χωρίς την αρχαιολογική τεκμηρίωση που χρειάζεται και χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψιν οι ανάγκες υφιστάμενων όρων δόμησης είναι απορριπτέος, το μεν ως ερειδόμενος σε εσφαλμένη προϋπόθεση, διότι η σχετική αποσπασματική αναφορά, στη διατυπωθείσα κατά τη συζήτηση, κατά την επίμαχη από συνεδρίαση του Κ.Α.Σ., γνώμη μέλους του αφορά σε αίτημα του Δήμου Λαππαίων για δημιουργία χώρου σταθμεύσεως αυτοκινήτων εντός της ζώνης Α και όχι στην εν γένει θεσμοθέτηση της εν λόγω ζώνης, το δε ως αβάσιμος διότι, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στη σκέψη 7, ο καθορισμός όρων δόμησης στη ζώνη Β, γίνεται σε επόμενο στάδιο με τη διαδικασία της κοινής υπουργικής αποφάσεως (άρθρ. 13 παρ. 2 εδ. γ ν. 3028/2002), ενώ εξ άλλου με την νεότερη ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/ Φ25/239623/140794/ 15292/5898/ απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού λήφθηκε υπόψη η δυνατότητα και οι προϋποθέσεις συνέχισης της λειτουργίας της υφιστάμενης δραστηριότητας του αιτούντος. Επίσης, ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι δεν τεκμηριώνεται η ανάγκη αρχαιολογικής προστασίας των υδρόμυλων της ευρύτερης περιοχής, δοθέντος ότι αυτοί έχουν κατασκευασθεί κατά την προβιομηχανική περίοδο (τέλη 19ου - αρχές 20ου αιώνα) και δεν αποτελούν αρχαιολογικά ευρήματα προ του 1830, αλλά εμπίπτουν στην Υπηρεσία Νεότερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού, προβάλλεται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι, ανεξαρτήτως του αν στη θεσμοθετημένη ζώνη υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα διαφορετικών περιόδων, ο υδρόμυλος, πάντως, εντός του οποίου κείται η ταβέρνα ιδιοκτησίας του αιτούντος χρονολογείται, κατά την πρώτη φάση κατασκευής του, στην περίοδο της ύστερης ενετοκρατίας, κατά τη σχετική αιτιολογημένη εκτίμηση της Διοικήσεως. Τέλος, ο ειδικότερος ισχυρισμός του αιτούντος ότι στη γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ. δεν αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο το κατάστημα υγιειονομικού ενδιαφέροντος ιδιοκτησίας του δεν εντάσσεται στη Ζώνη Β, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι κατά τη συνεδρίαση της τα μέλη του Κ.Α.Σ. συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν το γεγονός της υπάρξεως καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος εντός της Ζώνης Α, κατά δε τη συνεδρίαση του Κ.Α.Σ. της αντιμετωπίσθηκε ειδικώς το ζήτημα της δυνατότητας μετατοπίσεως των ορίων της ζώνης Α ώστε να τεθεί η ιδιοκτησία του αιτούντος εκτός της ζώνης αυτής, το ενδεχόμενο, όμως, αυτό απορρίφθηκε αιτιολογημένα. 15. Επειδή, με το δικόγραφο των προσθέτων λόγων προβάλλεται ότι κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, αφενός δεν αξιολογήθηκε από το Κ.Α.Σ. συγκεκριμένο πόρισμα αυτοψίας και αφετέρου δεν ζητήθηκε, κατ' άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 3028/2002, η γνώμη του αρμοδίου καθ' ύλην Υπουργού περί των υφιστάμενων δραστηριοτήτων της περιοχής. Ο λόγος αυτός είναι, κατά το πρώτο σκέλος του, απορριπτέος ως ερειδόμενος σε εσφαλμένη προϋπόθεση, διότι, όπως προκύπτει από το πρακτικό της από συνεδριάσεως του Κ.Α.Σ., τα μέλη αυτού εκτίμησαν και 11 / 12

12 Powered by TCPDF ( αξιολόγησαν τα πορίσματα των διενεργηθεισών την και την αυτοψιών Επιτροπών του Κ.Α.Σ.. Κατά το δε δεύτερο σκέλος του ειναι απορριπτέος προεχόντως διότι ο τύπος αυτός δεν τάσσεται για την θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας αρχαιολογικού χώρου, ως εν προκειμένω, αλλά για την έκδοση της αποφάσεως κηρύξεως και οριοθετήσεως αρχαιολογικού χώρου. Σε κάθε δε περίπτωση, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος και ως ερειδόμενος σε εσφαλμένη προϋπόθεση, διότι με το υπ' αρ. πρωτ. 2020/ έγγραφο της ΚΕ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, είχε ζητηθεί, κατ' άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 3028/2002, πριν από την έκδοση της υπουργικής αποφάσεως για την συμπληρωματική κήρυξη και οριστική οριοθέτηση του επίμαχου αρχαιολογικού χώρου της Κοινότητας Αργυρουπόλεως, η γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών για τις υφιστάμενες δραστηριότητες αρμοδιότητάς τους. 16. Επειδή, τέλος, με το δικόγραφο των προσθέτων λόγων προβάλλεται ότι η ένταξη τριών μόνο ταβερνών, εκ των επτά συνολικώς ταβερνών της συγκεκριμένης περιοχής, μεταξύ των οποίων και της ιδιοκτησίας του αιτούντος, σε ζώνη απόλυτης αρχαιολογικής προστασίας, χωρίς αρχαιολογική τεκμηρίωση αλλά βάσει αυθαίρετης χαράξεως μιας γραμμής ανατολικά και δυτικά της οδού, παραβιάζει τις αρχές της αναλογικότητας, της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου και της ισότητας, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 17 και 24 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 3028/2002. Όπως, όμως, ήδη εκτέθηκε, η υπουργική απόφαση περί καθορισμού ζωνών Α απόλυτης προστασίας αποβλέπει στην προστασία του αρχαιολογικού χώρου της Αργυρουπόλεως, η οριοθέτηση δε της ζώνης Α1, η οποία ευρίσκονται οι επίδικοι αγροί, τεκμηριώνεται επαρκώς και συνεπώς η εν λόγω απόφαση κείται εντός της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 13 του ν. 3028/2002. Εν όψει τούτων, οι λόγοι περί παραβιάσεως των ως άνω διατάξεων ως και της αρχής της αναλογικότητας είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι (πρβ. ΣτΕ 2929/2016 σκ. 10, 3224/2009 7μ., κ.ά.), ανεξαρτήτως μάλιστα του ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν αναιρείται η κατά προορισμό χρήση του επίδικου ακινήτου, εν όψει και της νεότερης υπουργικής αποφάσεως περί καθορισμού των επιτρεπόμενων εντός της Ζώνης Α1 χρήσεων γης. Η διαφοροποίηση εξ άλλου των ευρισκόμενων στην περιοχή ταβερνών ως προς την ένταξή τους στις ζώνες προστασίας του αρχαιολογικού χώρου της Αργυρουπόλεως έγινε βάσει νομίμων κριτηρίων και, ως εκ τούτου, δεν αντίκειται στην αρχή της ισότητας. Τέλος, δεν τίθεται εν προκειμένω, ζήτημα προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του αιτούντος προεχόντως διότι η ανανέωση της άδειας λειτουργίας του καταστήματός του είχε χορηγηθεί υπό τον όρο της ισχύος της μέχρι τη θεσμοθέτηση των Ζωνών προστασίας των αρχαιοτήτων της περιοχής, ενώ, κατά τα διαλαμβανόμενα ανωτέρω, με την τροποποίηση της προσβαλλόμενης ρύθμισης με την από απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού επετράπη η λειτουργία του, υπό τους αναφερόμενους σ αυτήν περιορισμούς. 17. Επειδή, κατόπιν τούτων, η αίτηση είναι απορριπτέα στο σύνολό της. 12 / 12