Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2010, Έτος 14ο - Τεύχος 77ο

Transcript

1 Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2010, Έτος 14ο - Τεύχος 77ο Εκδίδεται από το Γρ α φ ε ί ο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου

2 Περιεχόμενα Mήνυμα Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λάρισης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου Xaρά σ αυτόνε που θα δη δυο ημερών φεγγάρι Ενθύμησις, από το Ο Κώδικας της Μητροπόλεως Λαρίσης Για μια καλή χρονιά Χριστουγεννιάτικη Εορτή των Κατηχητικών της Ιεράς μας Μητροπόλεως Ένα δάκρυ... Ένας Βυζαντινός Χρονογράφος γράφει την Εικονομαχία Εορτή των Τριών Ιεραρχών Η νηστεία της Εκκλησίας Η Κατίνα της Μαρδίτσας Επίσκεψη Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Ώσαννα Μεσολόγγι Πολυπολιτισμικότητα και Μάθημα Θρησκευτικών Το Θείο Βλέμμα Χρονικά Ιεράς Μητροπόλεως τα έσοδα από τις πωλήσεις του Περιοδικού διατίθενται σε πολύτεκνες οικογένειες και γενικά στο φιλανθρωπικό έργο της Μητροπόλεώς μας. To Tάλαντο Εξώφυλλο: Oι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες Φορητή Εικόνα του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Λαρίσης Περιοδικό που εκδίδεται από το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου. Ιδιοκτήτης Iερά Μητρόπολις Λαρίσης και Τυρνάβου Εκδότης - ιευθυντής Ο Μητροπολίτης Λαρίσης κ. Ιγνάτιος Kωδικός Eντύπου 5338 Σχεδιασμός Σοφία Παπαδοπούλου Οπισθόφυλλο: Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας με την μαθητιώσα νεολαία του χωριού της Κοιλάδας, μετά την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία

3 Μήνυμα του Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου Ι γ ν α τ ί ο υ προς τους Αδελφούς Χριστιανούς της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου για τη «Γιόγκα» Αδελφοί μου, Επειδή τελευταίως βλέπουμε στην πόλι μας να διαφημίζονται διάφορα Κέντρα στα οποία διδάσκεται η «γιόγκα», σαν είδος Γυμναστικής κι επειδή μάλιστα οι ίδιοι διατείνονται στα δημοσιεύματά τους ότι συνεργάζονται με αθλητικούς Οργανισμούς Δήμων, στους οποίους πιθανώς να μην αποκαλύπτουν τις τακτικές τους και το πραγματικό τους πρόσωπο, θα θέλαμε προκειμένου να διαφυλάξουμε το ποίμνιό μας από διάφορες σέκτες που κρύπτονται κάτω απ τον μανδύα της Γυμναστικής, να σας πούμε ότι η «γιόγκα» η οποία δεν αρνείται τον μεταφυσικό της χαρακτήρα, δεν είναι μία απλή Γυμναστική η άσκησι του σώματός μας, αλλά μέρος της θρησκευτικής λατρείας του Ινδουϊσμού και του Βουδισμού. Έτσι, με το πρόσχημα της Γυμναστικής, της σωματικής ευεξίας και της λύσεως των προσωπικών προβλημάτων προωθούν ξένες προς τον χριστιανισμό θέσεις, δημιουργώντας σύγχυση μεταξύ των πιστών της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Άλλωστε στη λέξη «γιόγκα», το πρώτο συνθετικό της, που προέρχεται από την σανσκριτική ρίζα JUG (Γιουγκ), σημαίνει ένωση με την υπερβατική πραγματικότητα, αλλά και την «ατραπό», τον δρόμο για να πετύχεις αυτή την ένωση. Η θεώρηση της γιόγκα ως απλής γυμναστικής ισοδυναμεί με το να εκλαμβάνει κανείς τις γονυκισίες (μετάνοιες), που εφαρμόζονται στην Ορθόδοξη λατρεία μας, ως γυμναστικές ασκήσεις. Για τους λόγους αυτούς, για την Εκκλησία, η γιόγκα και οι κινήσεις που περιλαμβάνει δεν είναι απλά ένα σύστημα γυμναστικής και ευεξίας, αλλά μια θρησκευτική ινδουϊστική πρακτική, γι αυτό θεωρείται ασυμβίβαστη με τον Χριστιανισμό. Συνιστούμε λοιπόν πατρικώς να προτιμάτε την απλή Γυμναστική στα γήπεδα και στα αθλητικά κέντρα της πόλεως και των χωριών μας κι όχι στα διάφορα κέντρα γιόγκα η άλλων σχετικών «μαθημάτων», τα οποία υποκρύπτουν εξωχριστιανικές διδασκαλίες. Εξ άλλου, όπου υπάρχει αίρεσις δεν υπάρχει πραγματική χαρά, γαλήνη και ηρεμία, αλλά προς καιρόν ο άνθρωπος αισθάνεται πληρότητα και μετά του δημιουργείται μεγαλύτερο κενό, επειδή η αίρεσις περιέχει το δηλητήριο της προδοσίας της Πίστεως και απομακρύνει από την γνήσια πνευματική ζωή του Ορθοδόξου Χριστιανού. Σας παρακαλούμε λοιπόν θερμά να μην εντάσσεσθε σε τέτοια προγράμματα «μαθημάτων», τα οποία βάλλουν κατά της αθανάτου ψυχής σας και σας απομακρύνουν από την Αγία μας Εκκλησία, στην οποία είσθε πολιτογραφημένοι ως Μέλη, ως πιστά τέκνα της. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη γιόγκα, μπορείτε να μπήτε στην Ιστοσελίδα της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων ή στην Ιστοσελίδα της ΠΕΓ ήτοι της «Πανελληνίου Ενώσεως Γονέων», των οποίων τα στοιχεία μπορούν να σας δώσουν οι Εφημέριοι και θα εκπλαγήτε. Με την παράκληση να εισακουσθούν αυτά τα λόγια μου απ τα πιστά τέκνα της Εκκλησίας και με εόρτιες ευχές, σας ασπάζομαι όλους σας. Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ Ο ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΥΡΝΑΒΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΣ Προς ενημέρωσιν όσων ερωτήσουν: Ιστοσελίδα της Εκκλησίας της Ελλάδος: ecclesia.gr Ιστοσελίδα της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων: heresies/heresies.htm aireseis@gmail.com τηλ Fax: Ιστοσελίδα της ΠΕΓ: τηλ Fax: ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

4 «Χαρά σ αυτόνε που θα δη δυο ημερών φεγγάρι» λήθεια, γιατί το λένε αυτό; Δεν ξέρω να σας Α πω σίγουρα. Την έχω ακούσει πολλές φορές αυτή την παροιμία από χείλη μεγαλυτέρων. Και μάλιστα σε διαφορετικές περιστάσεις. Δύο μόνον απαντήσεις μούρχονται στο νου. Η μία πρακτική. Η άλλη ρομαντική. Σύμφωνα με την πρώτη μου σκέψι, το νέο φεγγάρι δεν το βλέπει ο καθένας. Το βλέπει αυτός που έχει οξεία όρασι. Αυτός που βλέπει καλά. Που έχει μάτια και βλέπει. Αλληγορικά, αυτός που τα βλέπει όλα. Αυτός που βλέπει μπροστά του ολοκάθαρα. Ο απλανής. Αυτός που δεν πλανάται. Αυτός που βλέπει τα όμορφα του κόσμου τούτου, αυτός που βλέπει τα σπάνια και τα μοναδικά. Αυτά που δεν είναι για όλους. Αυτός που έχει ανέβη ψηλά, που έχει μεγαλύτερη θέα. Καλύτερη. Αυτός που του αποκαλύπτει ο Θεός τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας» Του.»Αλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τ είδες;»»νύχτα γεμάτη όνειρα!» Αυτός στον οποίο αποκαλύπτεται ο Θεός. Το φεγγάρι, όταν είναι μιας η δύο ημερών, δεν φαίνεται. Απ την τρίτη ημέρα και μετά φαίνεται σαν μία μικρή λαμπερή φέτα. Και μάλιστα τον Αύγουστο, το νέο φεγγάρι είναι λαμπερό, φωτεινό. Και πιο πολύ το Γενάρη. «Του Γενάρη το φεγγάρι, παραλίγο, μέρα μοιάζει».όταν ακούτε να λένε πως απόψε έχει νέο φεγγάρι, να υπολογίζετε ότι το φεγγάρι είναι τουλάχιστον τριών ημερών. Το καινούργιο φεγγάρι, την πρώτη μέρα είναι αόρατο τελείως. Το ψάχνουν συνήθως αυτοί που ασχολούνται. Το ψάχνουν στον Ουρανό οι ρομαντικοί, οι «καλλιεργημένοι» άνθρωποι. Το βλέπουν μόνον οι λίγοι την δεύτερή του μέρα. Το κυττάνε κατά «πρόσωπο» και δοξάζουν τα μεγαλεία του Θεού. Ακούνε τη φωνή του. Αισθάνονται ότι αινεί τον Κύριο μαζί με τον ήλιο,τα άστρα και το φως. Η άλλη, η ρομαντική, άποψι με κάνει να πιστεύω ότι μπορεί νάναι και αλληγορική τελείως η παροιμία. Να σημαίνη χαρά σ αυτόν που βλέπει κάτι καινούργιο. Χαρά σ αυτόν που μπορεί και διακρίνει ό,τι γεννιέται κι ό,τι ανανεώνεται σ αυτό τον κόσμο. Χαρά σ αυτόν που βλέπει νέα πράγματα. Σ αυτόν που ο Θεός του τα αποκαλύπτει. Χαρά σ αυτόν που διακρίνει αλλαγές στον εαυτό του. Που παρακολουθεί την δική του πνευματική πρόοδο, την αναγέννησί του, την εν Χριστώ μεταμόρφωσί του. Χαρά σ αυτόν που δεν μένει στο τέλμα, αλλά καταρρίπτει νίκες και βλέπει κάθε μέρα και ανακαλύπτει καινούργια πράγματα. Χαρά σ αυτόν που δημιουργεί. Και βλέπει και χαίρεται τα έργα των χεριών του. Τα έργα του νου του. Τα αποτελέσματα του κόπου του. Χαρά σ αυτόν που μπορεί και ζει εδώ στη γη, και εμβατεύει στα πράγματα του Ουρανού. Χαρά σ αυτόν που ασκείται στις αρετές και ανακαλύπτει το θέλημα του Θεού και αφυπνίζεται. Οι Ουρανοί είναι έργα των χειρών του Θεού (Ψαλμός 101). Στον Ουρανό ετοίμασε ο Θεός τον Θρόνο Του. Εκεί είναι το Βασίλειό Του. Με το λόγο του Θεού στερεώθηκαν οι Ουρανοί. Είναι αλήθεια ότι ο έναστρος Ουρανός προκαλεί τον πιστό σε δοξολογία του Ονόματος του Θεού. Ο έναστρος Ουρανός αποδεικνύει εναργέστερα τη μεγαλωσύνη του Θεού. «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού» (ψαλμός 18.) Πόσοι από τους ανθρώπους που πέρασαν απ αυτό τον κόσμο δεν ύψωσαν στοχαστικά τα μάτια τους στον Ουρανό και δεν δόξασαν την παντοδυναμία του Θεού; Είναι γνωστό αυτό το περιστατικό που αναφέρει η Φιλοκαλία: Ένας γέρων Μοναχός περπατούσε τη νύχτα κάτω απ τον έναστρο Ουρανό και αναλυόταν σε δάκρυα. Κι όταν ο υποτακτικός του, ο νέος Μοναχός τον ρώτησε γιατί κλαίει, του απάντησε. Αλοίμονο! Τ άστρα είναι στη θέσι τους όπως τα ετοποθέτησε η Χάρις του Θεού και ακολουθούν την τάξι τους και την τροχειά τους. Κι εγώ; Εγώ ο αμαρτωλός άνθρωπος με τις αμαρτίες μου, τι αταξία φέρνω στον κόσμο! Αλήθεια, τι διδάσκεται κανείς απ τα μεγαλεία του Θεού, όταν αυτά άγιοι του Θεού άνθρωποι ήξεραν να τα βλέπουν με την ιερότητα που τους αρμόζει! Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν διδάσκονται μόνο από την ημέρα και το φως, αλλά και από τη νύκτα. Κι όπως λέγει ο άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός «ο από της γνώσεως του Θεού φωτιζόμενος», «ου θαυμάζει την ημέραν μόνην δια το φως, αλλά και την νύκτα». «Πάσι γαρ η νυξ ωφέλιμος». Και ο Μ. Βασίλειος λέγει ότι για τους θεωρητικούς «η νυξ έχει πολλάς θεωρίας». Μιλάει ο Ουρανός στους ανθρώπους που έφθασαν σε θείες θεωρίες. Χαρά λοιπόν σ αυτόν που έχει τέτοια μάτια. Τι ωραία παροιμία! Να μπορούσα να σας την εξηγούσα καλύτερα! Ωστόσο, μπορεί κανείς να ευχηθή. Να μας αξιώση ο Θεός να δούμε αυτή τη χαρά. Να δούμε φεγγάρι δύο ημερών. Να δούμε τον Κύριο να μας αποκαλύπτεται. Τον Κύριο να μορφώνεται μέσα μας. Να μας αξιώση να αινούμε τον Κύριο με τον ήλιο και την σελήνη, με τ άστρα και το φως. Ο Λαρίσης Ιγνάτιος 4 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

5 «Ενθύμησις, από το 1838» «1838: Ιανουαρίου: 17: κάποιος νέος εις Ιωάννινα Γεώργιος τούνομα, εσυκοφαντήθη από τους Τούρκους Ιωαννίνων, ότι άλλαξε την θρησκείαν του, και έγινεν Τούρκος, και τον επήγαν εις τον Κατήν, και εις τον Βεζήρ Μουσταφά Πασάν, και τον εξέταξαν, και επαίδευσαν αυτόν πολλά, τέλος δεν εκατεπίσθη να γίνει τούρκος, εστάθη σταθερός, και δεν άλλαξε την χριστιανοσύνην του: τον εκρέμασαν, εις το Κουραμαργιό, ημέρας δύω κρεμασμένος, και τον εξεκρέμασαν και τον έθαψαν εις την Μητρόπολιν τη: 19: γεναρίου, και έγινεν μάρτυρας και κάμνει θαύματα εις τους μετά πίστεως προσερχομένους και είναι αληθέστατον, ο οποίος άγιος, είχε την συμβίαν του, και ένα παιδίον 15 ημερών και ευρίσκονται ζώντες εις Ιωάννινα». Έτσι απλά, πολύ απλά, περιγράφει ένας μοναχός από την Ιερά Μονή Ελεούσης Νήσου Ιωαννίνων, σ ένα φύλλο του Μεγάλου Ωρολογίου, το μαρτύριο του αγίου Γεωργίου του νέου, του εν Ιωαννίνοις. Περιγράφει τα γεγονότα τόσο απλά, όσο απλή ήταν και η ζωή του Γεωργίου. Ένα νεαρό παιδί, μόλις είκοσι οκτώ ετών, ιπποκόμος στο επάγγελμα, μόλις που είχε νυμφευθεί τη σύζυγό του Ελένη και είχε αποκτήσει μαζί της και ένα γιό, τον οποίο τον βάπτισε λίγες ημέρες πριν το μαρτυρικό του τέλος. Η ζωή του αγίου και το μαρτύριό του είναι σε όλους γνωστά και ιδιαιτέρως στους φιλαγίους χριστιανούς. Τα γεγονότα όμως που ακολούθησαν τον απαγχονισμό του Γεωργίου, παρά το ότι δεν είναι ευρέως διαδεδομένα, προκαλούν το θαυμασμό μας και μας προϊδεάζουν για τη δόξα την οποία περιποιεί ο Θεός σε αυτούς που τον δοξάζουν. Πληροφορούμαστε πως το πρώτο κιόλας βράδυ, εκείνο της 17ης Ιανουαρίου, που το σώμα του αγίου έμεινε κρεμασμένο, αλλά και για το επόμενο βράδυ, κατέβαινε φως από τον ουρανό και φώτιζε το πρόσωπο του αγίου. Οι Τούρκοι φύλακες του Αρχιμανδρίτου π. Μιχαήλ Σταθάκη βλέποντάς το προσπαθούσαν να το διώξουν πυροβολώντας το, αλλά εκείνο απομακρυνόταν και επέστρεφε πάλι για να φωτίσει τον άγιο. Αλλά και όπως ομολόγησαν οι χριστιανοί, έπαιρναν από το κρεμασμένο σώμα του κομμάτια από τα εσώρουχά του, την κάλτσα του, δωροδοκώντας ασφαλώς τους Τούρκους φύλακες, και κομμάτια από την τριχιά της κρεμάλας και με αυτά ο άγιος επιτελούσε θαύματα και ιάσεις! Ψύχος δριμύ επικρατούσε αυτές τις ημέρες και η υγρασία της λίμνης μετατρεπόταν σε πάχνη και ένα λεπτό στρώμα πάγου κάλυπτε τα πάντα το μαρτυρικό όμως σώμα του αγίου ήταν εύκαμπτο και ζεστό, όταν το κατέβασαν οι χριστιανοί μετά από δύο ημέρες και με μια βάρκα το μετέφεραν στο παρεκκλήσιο του Γυναικωνίτη του Μητροπολιτικού Ναού, την Αγία Μαρίνα, για να το σαβανώσουν, έτσι όπως αρμόζει σε κάθε χριστιανό. Εκεί, στη Μητρόπολη, στο Ναό του Αγίου Αθανασίου, ο Δεσπότης των Ιωαννίνων Ιωακείμ ο Χίος, και μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης, έδωσε εντολή στον κυρ Πέτρο, τον Πρωτοψάλτη της Μητρόπολης, που ήταν και ζωγράφος, να ψηλαφήσει καλά το πρόσωπο του αγίου για να του φτιάξει ευθύς αμέσως μετά την Εξόδιο Ακολουθία την εικόνα. Έτσι και έγινε ο κυρ Πέτρος έπιανε με τα χέρια του το πρόσωπο του μάρτυρος και τα δάχτυλά του απομνημόνευαν κάθε του ρυτίδα, κάθε αυλάκωμα, το σχήμα των ματιών, που τώρα θα βλέπουν το πρόσωπο του Κυρίου, το σχήμα των χειλιών του, με τα οποία ομολόγησε την πίστη του και με τα οποία τώρα θα υμνεί τον Θεό στις ουράνιες μονές. Αμέσως μετά την ταφή του αγίου ο κυρ Πέτρος πήγε στο σπίτι του και χωρίς να νίψει τα χέρια του, έπιασε την ετοιμοθάνατη και ασθενούσα από υδρωπικία μητέρα του και εκείνη αμέσως θεραπεύτηκε! Και ο άγιος Γεώργιος έκαμε το πρώτο ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

6 του επίσημο θαύμα. Δώδεκα ημέρες μετά, η πρώτη εικόνα του αγίου ήταν έτοιμη! Τον Σεπτέμβριο του επομένου έτους, του 1839, ήλθε και από το Πατριαρχείο η επίσημη Πράξη Αγιοκατατάξεως του αγίου Γεωργίου, αφού το πλήθος των θαυμάτων που έκανε ο άγιος στους πιστούς που έπαιρναν λαδάκι από την ακοίμητη κανδήλα του τάφου του ή χώμα από εκεί, ήταν αναρίθμητα. Πλήθη χριστιανών από τα χωριά της Ηπείρου έρχονταν να προσκυνήσουν τον άγιο, κοιμούνταν εκεί και το πρωί έκαμαν Θεία Λειτουργία και ο άγιος απαντούσε στα αιτήματα των απλοϊκών αυτών ανθρώπων. Πολλές φορές εμφανίστηκε στη γυναίκα του Ελένη και την ενθάρρυνε δίνοντάς της κουράγιο να συνεχίσει να ζει κατά Χριστόν και να υποφέρει τη φτώχεια της, αναθρέφοντας το παιδί τους χριστιανικά. Τρεις ημέρες πριν πεθάνει και η Ελένη, είχε πληροφορία από τον ουρανό για το επερχόμενο τέλος της, ευχήθηκε τα προς σωτηρία στο γιο της Ιωάννη και κοιμήθηκε ειρηνικά. Άξια θαυμασμού είναι και η πίστη του χριστιανικού λαού, που όπως αργότερα αφηγήθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ ο Β, και δημοσιεύθηκε από τον Ζώτο Μολοττό στην εφημερίδα «Φωνή της Ηπείρου», όταν ήταν Μητροπολίτης Ιωαννίνων, τον πίεσαν πολύ οι πιστοί στην πρώτη επέτειο του μαρτυρίου του αγίου να συγγράψει ακολουθία για να ψάλουν, κάτι που ο ίδιος αδυνατούσε να κάνει. Έδωσε τότε εντολή στον Πρωτοψάλτη να διαβάσουν την ημέρα της μνήμης του αγίου, την ακολουθία του αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, αλλά σε όποια σημεία έγραφε Μεγαλομάρτυς να διαβάζουν Νεομάρτυς, και έτσι τελέστηκε πανηγυρικά και η πρώτη εορτή του αγίου. Πέρασαν από τη γέννηση του αγίου Γεωργίου, το 1810, ακριβώς διακόσια χρόνια και από το μαρτύριό του εκατόν εβδομήντα δύο χρόνια και ο άγιος συνεχίζει να είναι αρωγός όσων τον επικαλούνται! Περιδιαβαίνοντας κανείς ακόμα και σήμερα την πόλη των Ιωαννίνων αισθάνεται πολύ έντονη την παρουσία και τη συντροφιά του αγίου σε κάθε του βήμα. Στο σπίτι του σώζονται τα ρούχα, τα υποδήματα, το ρολόι του και διάφορα άλλα προσωπικά του αντικείμενα. Στο Γυαλί Καφενέ, λίγο πιο μακρυά από το σπίτι του, είναι το μέρος που συνελήφθη από τους Τούρκους και οδηγήθηκε στο δικαστήριο αν καθίσεις λίγο ακόμα εκεί νομίζεις πως θα δεις τον Φουστανελά να περνά για να πάει στην αγορά. Λίγο πιο πέρα, στην Πύλη του Κάστρου, στο Κουρμανιό, νομίζεις πως θα φανεί το πλήθος να κατηφορίζει με τους δημίους και τον άγιο, που τον φέρνουν εδώ για να τον κρεμάσουν. Κι αν ανηφορίσεις για τον Άγιο Θανάση, τη Μητρόπολη, και καθίσεις στα παγωμένα στασίδια του Ναού, θα δεις μπροστά σου να εκτυλίσσεται η κηδεία του αγίου. Να βγαίνουν οι δεσποτάδες από την Ωραία Πύλη και οι διάκοι θυμιάζουν, και ο καπνός του λιβανιού γίνεται ένα με την υγρασία της λίμνης και είναι σαν να αγιάζεται όλη η φύση. Όπου κι αν σταθείς σε αυτή την πολιτεία έχεις την αίσθηση ότι τώρα θα βγει από κάπου ο άγιος να σε χαιρετίσει και να σε καλωσορίσει Τόσο αργά κυλά ο χρόνος στα Γιάννινα, σαν τα νερά της λίμνης, λες και η «ενθύμησις από το 1838» να γράφτηκε μόλις χθες Aπό 1η Νοεμβρίου έως 31 εκεμβρίου 2009 οι επισκέψεις στην Ιστοσελίδα μας ανήλθαν σε ! Συνεχίζουμε δυναμικά! 6 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

7 «Ο Κώδικας της Μητροπόλεως Λαρίσης» Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ιγνατίου κατά την παρουσίαση του Κώδικα της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης, στις 10 Φεβρουαρίου Με πολλή συστολή και ιερά συγκίνησι ανέρχομαι απόψε σ αυτό το βήμα για την παραχώρησι του οποίου θερμά σας ευχαριστώ, για να προλογίσω αυτή την εκδήλωσι που αναφέρεται στο μεγάλο θέμα της εκδόσεως του «Κώδικα της Μητροπόλεως Λαρίσης». Είναι ώρα κατά την οποία πρέπει να δοξάσουμε το όνομα του εν Τριάδι Αγίου Θεού, διότι τέτοιο θησαυρό θεία ευδοκία μας διεφύλαξε. Είναι ώρα κατά την οποία πρέπει να αρθούμε εις ύψος και να αισθανθούμε υπερήφανοι, διότι τοιαύτης πατρίδος γόνοι είμαστε, της οποίας τα γραπτά μνημεία ομιλούν μέσω των αιώνων δια την ιστορίαν της την εξάκουστον. Είναι ώρα κατά την οποία πρέπει να ευχαριστήσουμε τους λογίους άνδρας οι οποίοι ανέλαβαν αυτό το έργο, ήτοι να επιμεληθούν τον Κώδικα και να τον εκδώσουν. Να τον παραδώσουν στην τοπική και την καθόλου ιστορία ως αδιάψευστο στοιχείο του παρελθόντος. Να φωτίσουν μια μεγάλη περίοδο διακοσίων είκοσι και ενός ετών από του 1647 έως του 1868 εκκλησιαστικής ζωής, και μάλιστα στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς. Κύριε Καλούσιε και Κύριε Σπανέ, παρακαλούμε θερμά, δεχθήτε την ευγνωμοσύνη μας, γι αυτή την ανεκτίμητο προσφορά. Δεχθήτε τον ταπεινό μας έπαινο και τα συγχαρητήριά μας. Ως ευεργέτες του λαού σας υπολογίζουμε. Διότι μόνον ευεργεσία και φιλανθρωπία αποπνέει αυτό το έργο. Θεωρούμε ως Εκκλησία πολύ σημαντικό το γεγονός της συνδέσεως των πιστών μας με το ιστορικό του παρελθόν. Όταν μάλιστα αυτό το παρελθόν, όπως είναι καταγεγραμμένο και καταχωρημένο, διδάσκει την ζώσα εκκλησιαστική ζωή. Το «Θεσσαλικό Ημερολόγιο» μας προσφέρει πάλι ένα μεγάλο πνευματικό δώρο. Ο κύριος Δημήτριος Καλούσιος και ο κύριος Κώστας Σπανός μας λένε απόψε μεγαλόστομα μ αυτό το εκδοτικό έργο τους, πόση μεγάλη αξία έχει ένα μνημείο. Διότι ως Μνημείο λογίζεται αυτός ο Κώδικας. Μνημείο Λόγου. Το μνημείο μας ανάγει στη μνήμη, στο αντίθετο της λήθης. Προϋποθέτει το φως έναντι του σκότους. Το μνημείο υπογραμμίζει τη ζωή σε πείσμα της φθοράς και του θανάτου. Ο,τι παραδίδεται στη λήθη πεθαίνει. Ο,τι έρχεται στη μνήμη ζει και ζωογονεί. Το τι περιλαμβάνεται σ αυτό το ζωογόνο κείμενο θα μας το πουν οι ειδικοί ομιληταί, και θα το διαπιστώσουμε διαβάζοντάς το. Εγώ ταπεινώς θα πώ μόνο ότι τούτο κείται εις δόξαν και εύκλειαν της Ιεράς Μητροπόλεώς μας και της Αγίας μας Εκκλησίας. Αυτό το βιβλίο που περιλαμβάνει τον Κώδικα της Μητροπόλεώς μας και μας ανάγει σε ένδοξες εποχές της Εκκλησιαστικής ζωής, παρά τας πιέσεις του Κατακτητού, μας ανοίγει σελίδες λαμπράς Εκκλησιαστικής ζωής και μας προσκαλεί σ αυτήν. Τότε που η Λάρισα ήταν έδρα Μητροπολίτου, έχοντος υπ αυτόν Επισκόπους, τότε που έφερε ο Μητροπολίτης τον τίτλον του υπερτίμου και εξάρχου όχι μόνον Δευτέρας Θετταλίας αλλά και Πάσης Ελλάδος. Τότε που στις πάμπολλες Εκκλησίες της Λαρίσης και του Τυρνάβου εγένοντο εκλογαί και χειροτονίαι Επισκόπων. Τότε που ο λαός του Θεού ο άγιος είχεν όντως την αναφοράν του στην Εκκλησία Του. Είναι ικανός αυτός ο Κώδικας να μας διαποτίση με το πνεύμα της γνησίας εκκλησιαστικής ζωής. Είναι ικανός να μας μυήση στη ζωή των προγόνων μας οι οποίοι έζησαν κάτω απ αυτόν τον ίδιο ουρανό, εδώ στα άγια αυτά χώματα και εδόξασαν και ελάμπρυναν την τοπική Εκκλησία. Είναι ο Κώδικας αυτός ένας θησαυρός υπερτάτης πνευματικής αξίας. Χαρά σ αυτούς που τον διεφύλαξαν. Χαρά σ αυτούς που τον εξέδωσαν. Χαρά και τιμή σ αυτούς στους οποίους αναφέρεται. Τιμή και δόξα για όλους μας. Ευχαριστώ. ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

8 Για μια καλή χρονιά Από το «Λόγος εν ταις Καλάνδαις» PG 48, Θα σου πάει καλά όλη η χρονιά, όχι αν μεθάς την πρώτη του μηνός, αλλά και την πρώτη του μηνός και κάθε μέρα κάνεις αυτά που αρέσουν στον Θεό. Διότι η ημέρα γίνεται κακή ή καλή όχι από τη δική της φύση, αφού δεν διαφέρει η μία μέρα από την άλλη, αλλά από τη δική μας επιμέλεια ή ραθυμία. Αν κάνεις την αρετή σου έγινε καλή η μέρα. Αν κάνεις την αμαρτία, έγινε κακή και γεμάτη κόλαση. Αν εμβαθύνεις σ αυτά κι έχεις αυτές τις διαθέσεις, θα χεις καλή όλη τη χρονιά κάνοντας κάθε μέρα προσευχές, ελεημοσύνες. Αν όμως αμελείς την προσωπική σου αρετή κι εμπιστεύεσαι την ευφροσύνη της ψυχής σου στις αρχές των μηνών και στους αριθμούς των ημερών, θα ερημωθείς απ όλα τα αγαθά σου. Αυτό, λοιπόν, επειδή το αντιλήφθηκε ο διάβολος κι επειδή φροντίζει να καταλύσει τους κόπους μας για την αρετή και να σβήσει την προθυμία της ψυχής, μας έμαθε να βάζουμε στις μέρες την ετικέτα της ευτυχίας ή της δυστυχίας. Ένας που έπεισε τον εαυτό του ότι η ημέρα είναι κακή ή καλή, ούτε στην κακή θα φροντίσει για καλά έργα, διότι τάχα άδικα τα κάνει όλα και χωρίς σε τίποτα να ωφελήσει, εξαιτίας της κακορρίζικης ημέρας ούτε στην καλή πάλι θα το κάνει αυτό, διότι τάχα σε τίποτα δεν τον εμποδίζει η προσωπική του ραθυμία, εξαιτίας της καλορρίζικης ημέρας κι έτσι και από τις δύο πλευρές θα προδώσει τη σωτηρία του. Κι άλλοτε μεν διότι δήθεν ανώφελα κοπιάζει, άλλοτε διότι δήθεν περιττά, θα ζήσει μέσα στην αργία και την πονηριά. Γνωρίζοντας, λοιπόν, αυτό πρέπει να αποφεύγουμε τις μεθοδείες του διαβόλου και να βγάλουμε από το νου μας αυτήν την ιδέα και να μην προσέχουμε τις μέρες ούτε να μισούμε τη μία και να αγαπούμε την άλλη Ο Χριστιανός δεν πρέπει να γιορτάζει μόνο μήνες ούτε πρωτομηνιές ούτε Κυριακές, αλλά σ όλη του τη ζωή να έχει τη γιορτή που του πρέπει. Και ποια γιορτή του πρέπει; Ας ακούσουμε τον Παύλο που του λέει: «Ώστε εορτάζωμεν μη εν τη ζύμη παλαιά, μήδε εν ζύμη κακίας και πονηρίας, αλλ εν αζύμοις ειλικρινείας και αλήθειας» (Α Κορ. 5,8). Όταν λοιπόν έχεις καθαρή τη συνείδηση, έχεις πάντα γιορτή τρέφεσαι με καλές ελπίδες και εντρυφάς στην προσδοκία των μελλόντων αγαθών όπως, όταν δεν έχεις παρρησία κι έχεις πέσει σε πολλά αμαρτήματα, ακόμη κι αν είναι μύριες γιορτές και πανηγύρια δεν θα σαι σε καθόλου καλύτερη θέση από εκείνους που πενθούν. Διότι, τι όφελος έχω εγώ από τη λαμπρή μέρα, όταν την ψυχή μου τη σκοτίζει η συνείδηση; Αν λοιπόν θέλεις να έχεις και κάποιο κέρδος από την πρωτομηνιά, κάνε το εξής: Όταν βλέπεις ότι συμπληρώθηκε ο χρόνος, ευχαρίστησε τον Κύριο, διότι σε έβαλε σ αυτήν την περίοδο των ετών. Δημιούργησε κατάνυξη στην καρδιά σου, ξαναλογάριασε τον χρόνο ζωής σου, πες στον εαυτό σου οι μέρες τρέχουν και περνούν, τα χρόνια συμπληρώνονται, πολύ μέρος του δρόμου προχωρήσαμε. Άραγε τι καλό κάναμε; Μήπως άραγε φύγουμε από δω άδειοι κι απογυμνωμένοι από κάθε αρετή; Το δικαστήριο είναι κοντά, η ζωή μας τρέχει προς το γήρας. Επιμέλεια Πρεσβυτέρα Αγαθή Λουλούδη - Γκέκα 8 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

9 Χριστουγεννιάτικη Εορτή των Κατηχητικών της Ιεράς μας Μητροπόλεως Με τη χάρη του Αγίου τριαδικού μας Θεού και τις πατρικές ευχές του σεπτού Ποιμενάρχου μας κ. Ιγνατίου, τα Κατηχητικά Σχολεία της Μητροπόλεως μας, αξιώθηκαν και φέτος να εορτάσουν το χαρμόσυνο γεγονός της ενανθρωπήσεως του Σωτήρος Ιησού Χριστού, την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2009, στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας. της Νικολέττας Παπαγεωργίου Πλήθος από παιδικές φωνές κατέκλυσαν την αίθουσα του Ωδείου, όπου μέσα σε ένα χριστουγεννιάτικο κλίμα, τα παιδιά έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό και πέτυχαν το άριστο, παρακινούμενα από τη θέλησή τους και την αγάπη στην Εκκλησία και στο όνομα του Θεού. Η συμμετοχή των παιδιών σε αυτή την εορτή ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων, μιας και συμμετείχαν παιδιά από όλες σχεδόν τις Ενορίες της Μητροπόλεως, περνώντας έτσι ένα αισιόδοξο μήνυμα για τη συνέχιση του θεσμού των κατηχητικών σχολείων. Η επίκαιρη ομιλία του π. Ιγνατίου Μουρτζανού, παρουσίασε το νόημα της εορτής και τόνισε την σημασία που έχει η Γέννηση του Χριστού για κάθε Χριστιανό, ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

10 ιδιαίτερα σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς τους οποίους ζούμε. Σε μια εποχή λοιπόν ανήσυχη και ταραγμένη, όπου όλοι ψάχνουμε την ειρήνη μέσα και γύρω μας, τα παιδιά με επίκαιρα ποιήματα, θεατρικά, τραγούδια και ύμνους, με λόγια των Προφητών και Αγίων της Εκκλησίας μας, που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση, έρχονται σαν μια ευχάριστη νότα να μας μηνύσουν με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο την ειρήνη και την αγάπη, εκφραζόμενα στο πρόσωπο του Χριστού αλλά και να μας βοηθήσουν να δούμε και να ζήσουμε τη μαγική βραδιά της ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού ημών, μέσα από τα μάτια της δικής τους καθαρής ψυχής. Στο τέλος της εορτής, αφού εκφράστηκαν ευχαριστίες και ευχές για ευλογημένα Χριστούγεννα στα συμμετέχοντα παιδιά και σε όλους όσοι συνέβαλαν στη διοργάνωση της εκδήλωσης, μοιράστηκαν δώρα στα παιδιά. Ας ευχηθούμε από τα βάθη της καρδιάς μας κάθε χρόνο να μας αξιώνει ο Θεός να εορτάζουμε την Γέννησή του Κυρίου με πίστη και ελπίδα στον ερχομό Του και να γευόμαστε πνευματική χαρά, βλέποντας τα παιδιά μας μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας μας, να δοξολογούν και να διακονούν το όνομά Του. 10 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

11 «Ένα δάκρυ...» του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου πειδή είμαστε άνθρωποι και έχουμε συναι- και ζούμε και στιγμές εξαιρετικής Εσθήματα ευαισθησίας σ αυτό τον κόσμο, θάθελα να αξιολογήσουμε μέσα απ αυτές τις γραμμές αυτού του μικρού άρθρου, πόσην αξία μπορεί νάχη ένα δάκρυ, το οποίο έτρεξε μια στιγμή και κανένας δεν το είδε και κανείς δεν το κατάλαβε. Αυτός που δάκρυσε όμως! Αυτός δεν το ξέχασε το δάκρυ του. Το δάκρυ για να τρέξη γίνεται μια ολόκληρη διεργασία. Κινείται όλος ο συναισθηματικός κόσμος του ανθρώπου και στο τέλος ανταποκρίνεται ο οργανισμός του. Κι απ το μάτι, απ το όργανο της ηγεμονικώτερης των αισθήσεων, απ την πρώτη αυτή και σπουδαία θυρίδα, βγαίνει προς τα έξω ο πόνος, ο στεναγμός, η συμπόνοια, το έλεος, η οργή, η απογοήτευσι, η χαρά, η αγαλλίασις, ο θρίαμβος. Το πρώτο δάκρυ όταν ερχόμαστε στον κόσμο. Το πρώτο κλάμα. Κλάμα ζωής. Κλάμα χαράς. Για το νεογέννητο, κλάμα γιατί βγήκε ξαφνικά απ τη βολή του σ ένα κόσμο άγνωστο κι αφιλόξενο, άβολο κατ αρχήν. Για τη μάνα και τον πατέρα κλάμα χαράς. Έγιναν συνδημιουργοί του Θεού. Άπλωσαν κλάδους σ αυτό τον κόσμο. Να! Το νέο τους βλαστάρι. Το τελευταίο δάκρυ στον τάφο. Πόσες φορές είχα κλάψει όταν συνώδευα κεκοιμημένους στο Κοιμητήριο ως κληρικός κι έβλεπα τους οικείους να κλαίνε τον άνθρωπό τους. Προ πάντων με τραυμάτιζαν οι λεπτομέρειες. Το σκληρότερο, ν απλώνη η μάνα το χεράκι της να χαιρετάη το παιδάκι της με λιγμούς την ώρα που το κατεβάζουν στον τάφο! Αλλά κι άλλα πολλά δάκρυα. Στους διαδρόμους των Νοσοκομείων, στα λιμάνια, στους σταθμούς, στ αεροδρόμια. Αλλά και στις παρελάσεις, στα στάδια, στις αίθουσες της χαράς. Αλλά και πόσα δάκρυα μπροστά σε θαυματουργές Εικόνες του Δεσπότου Χριστού, της Παναγίας, των Αγίων, των Ιερών Λειψάνων τους. Το πιο πικρό δάκρυ; Το δάκρυ της απόγνωσης. Το δάκρυ της μοναξιάς. Το δάκρυ της απαξίωσης. Το δάκρυ της απογοήτευσης από την αγνωμοσύνη. Όταν κυττάς γύρω και δεν μπορεί κανείς να σε βοηθήση, γιατί η ασθένειά σου είναι ανίατη. Γιατί ξαφνικά καταδικάστηκες! Όταν είναι κλεισμένη η πόρτα σου και δεν την χτυπάει κανείς απ έξω. Όταν δείχνεις τα έργα των χεριών σου, έργα ζωής, όταν αναλώνεσαι σ αυτά, κι οι άνθρωποι που περίμενες να χειροκροτήσουν κουνάνε τους ώμους αδιάφορα. Όταν έχης επενδύσει στη ζωή ενός παιδιού, στη φιλία ενός φίλου, στη συνεργασία ενός συνεταίρου, στη δουλειά ενός εργοδότη, κι αυτοί δεν το γνώρισαν. Όταν άνοιξες διάπλατα την αγκαλιά σου σε κάποιον κι αυτός σου άπλωσε απλά, αδιάφορα το χέρι, να σε χαιρετίση. Αλλά και πόσος πόνος και πόσα δάκρυα σε μια σχέσι που διαλύθηκε. Που πήγε ο πρώτος ενθουσιασμός; Οι όρκοι; Οι αγάπες; Ακόμα και μπροστά στο Θυσιαστήριο ενώθηκαν άνθρωποι κι έγιναν μία σάρκα μπροστά σε Θεό και ανθρώπους! Πως έφθασαν στα δάκρυα; Πως ξέχασαν τα πολλά δάκρυα στα οποία στερεώθηκε η σχέσι τους; Επιλήσμονες τελικά είμαστε όλοι μας. Ξεχνάμε. Ξεχάσαμε τα τόσα δάκρυα; Τα δάκρυα της προδοσίας μας μας μένουν τώρα; Το μόνο που φέρνει αποτροπιασμό, τα ψεύτικα δάκρυα. Τα δάκρυα του υπολογιστή, του επίβολου, του υποκριτή, που πολλές φορές δεν τα καταλαβαίνουμε, γιατί τα δάκρυα πείθουν, συγκινούν, παραλύουν τας αντιστάσεις. Μπροστά στα δάκρυα παραδίνεσαι. Αλλοίμονο αν αυτά μας φέρνουν συμφορά. Αλλοίμονο αν αυτά μας φέρουν ποταμούς δακρύων. «Βοήθησέ με ρε φίλε»! λέει δακρυσμένος κι ο χαρτοπαίχτης, κι ο απατεώνας, κι ο κάθε παθιασμένος. Βοηθάς και τότε. Και καλά κάνεις. Ας τις γράφη ο Ουρανός τουλάχιστον αυτές τις θυσίες. Αξιοδάκρυτες κι αυτές. Εδάκρυσε κι ο Κύριος. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, αναφέρει πόσες φορές, εννέα * φορές να έκλαυσε κι ο Κύριος. Ο Κύριος που τα βλέπει όλα, που ετάζει καρδίας και νεφρούς, δεν εγέλασε ποτέ. Έκλαυσε στο Λάζαρο. Έκλαυσε όταν είδε την Ιερουσαλήμ. Και σκέφθηκε ότι πέτρα πάνω στην πέτρα δεν θα μείνη. Κι έγινε πράγματι όργωμα η Ιερουσαλήμ η Αγία. Λεηλατήθηκε η πόλις του Θεού. Το θηρίο,το βδέλυγμα της ερημώσεως κάθησε στον ιερώτερο τόπο! Εκεί όπου «εκάθισαν - άλλοτε - θρόνοι εις κρίσιν, θρόνοι επί οίκον Δαβίδ». Εδάκρυσεν η γυναίκα, που μας εκπροσώπησε, κι έφερε όλα τα δάκρυά μας, τα δάκρυα μετανοίας μας κι έπλυνε τα πόδια του Κυρίου μας Ιησού. Βγήκε έξω κι ο Πέτρος, ο Απόστολος ο Πρωτοκορυφαίος, κι έκλαυσε πικρώς». ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

12 Είναι λοιπόν δώρο Θεού και το κλάμα. Είναι δώρο Θεού τα δάκρυα. Ένα δάκρυ για τη μάνα, ένα δάκρυ για τον ήρωα της πατρίδος, ένα δάκρυ για τον άνθρωπό μας, ένα δάκρυ μας εξυψώνει. Μας δικαιώνει. Μας καταξιώνει. Μας λούζει. Μας καθαρίζει ψυχή και σώμα. Μας ομορφαίνει. «Λούσω καθ εκάστην την κλίνην μου εν δάκρυσίν μου την στρωμνήν μου βρέξω», λέει ο Προφήτης. Το πρώτο μεγάλο, μοναδικό δάκρυ, το δάκρυ του Αδάμ. Αιώνιος θρήνος, ο Αδαμιαίος θρήνος. Ω, τι αποδοκιμασία! Τι πίκρα! Διωγμός με καταδίκη. Ο Άγγελος επιτιμητής με ρομφαία μας διώχνει απ τον Παράδεισο. Χάσαμε τη Βασιλεία μας. Αντίδοτο τα δάκρυα της Παναγίας, στο Σταυρό του Κυρίου. «Πως Σε κηδεύσω Θεέ μου; η πως συνδόσιν ειλήσω;». Και από τότε ποτάμι τα δάκρυα της μετανοίας. Χρέος τώρα τα δάκρυα. Χρωστάμε πολλά δάκρυα για τη σωτηρία μας. Μεγάλη διδασκαλία τα δάκρυα της μετανοίας. Να λοιπόν ποιός βλέπει τα δάκρυα. Ποιός τα υπολογίζει και ποιός τα βραβεύει. Μόνον ο Κύριος. Ανοιχτή η αγκαλιά στον άσωτο υιό. Δάκρυα μετανοίας ο υιός. Δάκρυα μετανοίας εμείς. Δάκρυα συμπόνοιας, αγάπης, στοργής, δάκρυα χαράς ο Πατέρας, ο Θεός, ο Κύριος. Αυτοί είναι οι πρώτοι καρποί οι «άξιοι της μετανοίας». Το πρώτο δάκρυ της μετανοίας είναι ικανό να κινήση ένα μηχανισμό να δουλέψη όπως δουλεύη μια μηχανή όταν την θέσουμε σε λειτουργία, δίνοντας την πρώτη κίνησι στον κινητήρα της, και να μας φθάση ψηλά. Όχι μόνο να μας αποκαταστήση ηθικά αλλά να μας δικαιώση, να μας σώση, να μας αγιάση. Να μας βγάλη στη χώρα του φωτός. Να μας δώση την επτάχορδη λύρα των Μυστηρίων της Πίστεώς μας, να άδουμε το άσμα, το νέο, το καινό στον Αγαπητό. Στον Κύριο και Θεό μας. Αδελφοί μου, ας μην ξεχνάμε τα δάκρυα στο χρέος. Ας κλαίμε για τα κρίματά μας, τις αμαρτίες μας, τις αμέλειές μας, τις παραλείψεις μας. Ας κλαίμε για το κλάμα που χρωστάμε. Ας δακρύζουμε για τα δάκρυα που οφείλουμε. Κι ας στεκόμαστε υπεύθυνα, μπροστά στα δάκρυα. Ποιός είδε ένα δάκρυ που έτρεξε στο σκοτάδι; στη μοναξιά; Ποιός πήρε χαμπάρι για ένα δάκρυ που έτρεξε κρυφά, δειλά; Όμως τι καλλιέργεια δείχνει αυτό το δάκρυ! Τι καλλιέργεια φέρνει! Δεν τρέχει έτσι ένα δάκρυ. Δεν πάει χαμένο κανένα δάκρυ. Αλοίμονο μόνο σ αυτόν για τον οποίο έτρεξε ένα δάκρυ και δεν είχε την ευαισθησία, την αξία να το καταλάβη. Αυτός όμωςπού του χάρισε αυτό το δάκρυ τούδωσε ένα θησαυρό του οποίου την αξία δεν είναι εις θέσιν να καταλάβη. Κι αν είναι η μάνα, ο πατέρας αυτοί που δάκρυσαν για το παιδί τους,τότε όπως έλεγαν οι παλαιοί, «ένα μαγκάλι κάρβουνο αναμμένα βάζει στο κεφάλι του» αυτός ο γυιός κι αυτή η κόρη. Και μακάρι να προλάβουν να το εξοφλήσουν σ αυτό τον κόσμο αυτό το βάρος. Αλλά και πόση χάρι και αξία έχουν κάποια δάκρυα! Για ένα παιδί αγαπημένο που έφυγε. Που το λαχτάραγες να το βλέπης, να το ζης, να το χαίρεσαι, κι αυτό κόπηκε σαν ένα λουλούδι πρώϊμα! Για ένα σύζυγο η μια σύζυγο που δεν πρόλαβες να τους χαρής, να τους ζήσης, που τους λαχταρούσες κι είχες κάνει όνειρα να γεράσης μαζί τους. Για μια μάνα η ένα πατέρα που θυσιάστηκαν σ αυτό τον κόσμο για την οικογένειά τους κι έγιναν δάσκαλοι της θυσίας. Για ένα παληκάρι γενναίο, που χάθηκε στους αιθέρες, στα βουνά, στις θάλασσες, για την πατρίδα, «υπέρ πίστεως και πατρίδος». Για ένα δάσκαλο που μας δίδαξε τα γράμματα τα ιερά και μας άνοιξε τα μάτια! Για έναν αδελφό η μια αδελφή που μας ενδυνάμωναν μ ένα χάδι τους, που μας εμψύχωναν μ ένα λόγο τους. Που τους είχαμε αποκούμπι. Για έναν συγγενή που ήξερε τις ανάγκες μας και στη δύσκολη ώρα άπλωνε το χέρι και μας έδινε ο,τι μπορούσε. Αυτό όμως που για μας ήτανε βάλσαμο. Αλλά ένα δάκρυ χρωστάμε σ αυτούς που στερέωσαν αυτόν τον κόσμο με τον τρόπο τους. Που έφτιαξαν Νόμους, που τους υπερασπίστηκαν. Τους γιατρούς, τους θεράποντες, τους νοσηλευτές, τις νοσοκόμες, τους συνοδούς. Τους μεγάλους και μικρούς ευεργέτες της πατρίδος, του έθνους. Όλους όσους αγωνίστηκαν για ιδανικά. Αυτούς που μας παρέδωσαν Αρχές για να ζήσουμε. Που παγίωσαν παραδόσεις που μας δίνουν χαρές κι ομορφαίνουν τη ζωή. Που θυσιάσθηκαν σε διάφορους βωμούς. Της Επιστήμης, της Τέχνης, της φιλανθρωπίας. Όμως εμείς εκτός από τους γονείς μας τους αγιασμένους και τους οικείους μας, χρωστάμε πολλά δάκρυα σ αυτούς που μας δίδαξαν την πίστη. Στους Γεροντάδες μας. Στους Πνευματικούς μας Πατέρες. Στους Ιερείς των Ενοριών που μεγαλώσαμε. Στις Μοναχές που μεγαλώσαμε κοντά τους. Σ όλους αυτούς που στήριξαν και στηρίζουν την Εκκλησία. Με λόγο, με ομολογία, με παράδειγμα, με θυσίες. Και τέλος, ένα δάκρυ και για τον εχθρό. Γιατί διάλεξε να είναι εχθρός. Γιατί ζει το δράμα του. Ένα δάκρυ και γι αυτόν, για το χατήρι του Χριστού, αφού μας είπε να τον αγαπάμε. Εμείς ωστόσο, τελειώνοντας, ας ευχηθούμε τα δάκρυα των ανθρώπων νάναι δάκρυα χαράς, μέχρι να βρεθούμε εκεί που δεν υπάρχει πόνος, λύπη, στεναγμός. Εκεί που θα γελάσουν και θα χαρούν οι κλαίοντες. Εκεί αφαιρεθήσεται «παν δάκρυον». Δεν έχουν θέσι εκεί τα δάκρυα ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

13 ΕΝΑΣ Βυζαντινός Χρονογράφος ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ Εικονομαχία Κωνσταντίνος Μανασσής. Ένας χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της βυζαντινής λογοτεχνίας στην εποχή των Κομνηνών, σύμφωνα με τον H. Hunger. Γεννήθηκε στις αρχές του 12ου αιώνα (1115) στην Κωνσταντινούπολη. Σε νεαρή ηλικία ήταν ήδη μέλος κύκλου διανοουμένων που προστάτευε η Ειρήνη, σύζυγος του σεβαστοκράτορα Ανδρόνικου, δευτερότοκου γιου του αυτοκράτορα Ιωάννη Β Κομνηνού. Στην πατριαρχική σχολή της Κωνσταντινούπολης δίδαξε ρητορική. Ο θάνατός του τοποθετείται μάλλον ύστερα από το Το έργο του Χρονική Σύνοψις, είναι μια έμμετρη χρονογραφία από κτίσεως κόσμου μέχρι το έτος 1081 (το έτος θανάτου του αυτοκράτορα Νικηφόρου Γ Βοτανειάτη), γραμμένο σε 6733 δεκαπεντεσύλλαβους και ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα βυζαντινής χρονογραφίας. Ο Μανασσής, σύμφωνα με τον Οδ. Λαμψίδη, «έδωσε ένα ιστορικό έργο, που απαιτούσε η εποχή του με την έφεσή της για ιστορική ύλη μέσα όμως σε λογοτεχνικό πλαίσιο. Η χρονογραφία του, ίδιως στο δεύτερο της τμήμα, είναι ένα γοητευτικό ιστορικό λογοτεχνικό δημιούργημα και ανυψώνει σε κορυφαία στιγμή τη βυζαντινή λαϊκή χρονογραφία με την επαγωγό και ευανάγνωστη λογοτεχνική αφήγηση» 1. Από τους στίχους 4578 και εξής ο Μανασσής αφηγείται τη δεύτερη φάση της Εικονομαχίας. Στις 12 Ιουλίου 813 ο Λέων Ε ο Αρμένιος στέφεται αυτοκράτορας και ξεκινά νέο πόλεμο κατά των εικόνων. Ας παρακολουθήσουμε πως ο βυζαντινός χρονογράφος περιγράφει το νέο αυτοκράτορα ο Λέοντας «ην βλαστός κακόβλαστος» (4582), ήταν «πικρή ρίζα της παλιότερης ακάνθης (=της α εικονομαχικής περιόδου, ) που πέταξε βλαστούς πιο ακανθωτούς από τους προηγούμενους (=εικονομάχους αυτοκράτορες) και απείλησε να καταπνίξει τον πολύτιμο αγρό (=την Εκκλησία)» ( ) 2. Η αναβίωση της Εικονομαχίας είναι πια γεγονός η εικονομαχική πολιτική του Λέοντα «σαν μεγάλος του Χαράλαμπου Β. Στεργιούλη Διδάκτωρ Βυζαντινής Φιλολογίας Α.Π.Θ. δράκοντας σύρθηκε φρικτός, το στόμα ορθάνοιχτο και σύριξε για να καταπιεί πάλι την Εκκλησία». Οι άγιες εικόνες «μαυρίζονταν με ασβόλη (=με καπνιά), αλείφονταν με ασβέστη, καίγονταν με φω τιά» ( ) οι εικονολάτρες, κληρικοί και λαϊκοί, καταδιώκονταν. Οι μέρες ήταν δύσκολες για τους πιστούς. «Επένθει τότε και Σιών η του θεού θυγάτηρ/και δάκρυον σταλάττουσα πένθους εφόρει σάκκον,/αντί στολής δε νυμφικής χηρείας χιτωνίσκον /επένθει τότε και χορός αστέρων ουρανίων,/και προς την γην ηντράνιζεν(=ατένιζε) εν σκοτεινοις βλεφάροις» ( ). Ο Λέοντας δεν πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει την εικονομαχική του πολιτική. Λίγα χρόνια μετά ο φίλος και συμπολεμιστής του αυτοκράτορα, Μιχαήλ οργανώνει τη θανάτωσή του Λέοντα. Έτσι, ανήμερα της εορτής των Χριστουγέννων του 820 ο αυτοκράτορας Λέων Ε ο Αρμένιος δολοφονείται και την ίδια μέρα ο Μιχαήλ Β ο Τραυλός στέφεται αυτοκράτορας. Ποια, όμως, πολιτική ακολούθησε ο Μιχαήλ στο θέμα της λατρείας των εικόνων; Γράφει ο Μα ννασής:«εστύγει(=αποστρεφόταν) μεν και Μιχαήλ τας ιεράς εικόνας,/αλλ ουκ ενεπικραίνετο τοις ταύτα προσκυνούσιν,/ουδέ τας σάρκας τας αυτών μάστιξιν εχαλάζα»( ). Σύμφωνα με τον Λαμψίδη, ο Μιχαήλ «προσπάθησε να κατευνάσει τις θρησκευτικές έριδες για τις εικόνες. Επανέφερε τους εξόριστους εικονόφιλους, αλλά δεν αναστήλωσε επίσημα τις εικόνες, παρά τις προσδοκίες και τις ενέργειες των εικονολατρών» 3. Εννέα χρόνια μετά την άνοδό του στο θρόνο (829) ο Μιχαήλ «μέλλων τον βίον λείπειν» (4673) παραδίδει την εξουσία στο γιο του Θεόφιλο ( ), έναν φιλότεχνο και υποστηρικτή των γραμμάτων αυτοκράτορα, με εικονομαχικές, όμως, πεποιθήσεις. Σύζυγος του Θεοφίλου υπήρξε η Θεοδώρα η οποία προχώρησε στην οριστική αναστήλωση των εικόνων με τη σύνοδο του 843. Είναι ενδιαφέροντες οι χαρακτηρισμοί του Μαννασή για το «αταίριαστο;» αυτό ζευγάρι:«η μεν(=η Θεοδώρα) γαρ πάσαις αρεταίς κατάφυτον 1. Βλ. Κωνσταντίνου Μαννασή Σύνοψις Χρονική, Εισαγωγή-Απόδοση-Σχόλια-Ευρετήριο Οδυσσέας Λαμψίδης, Αθήνα Η μετάφραση των στίχων προέρχεται από την έκδοση της χρονογραφίας από τον Οδυσσέα Λαμψίδη. 3. Βλ. Κωνσταντίνου Μαννασή Σύνοψις Χρονική, 416. ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

14 ην άλσος/και κήπος χαριτόβλαστος και δένδρον ευκοσμίας,/ο δε χωρίον άντικρυς τριβόλων δυσσεβείας/και βάτος ακανθοβελής και ράμνος σπλαγχνοτύπος(=ράμνος, μικρός θάμνος που πληγώνει τα σπλάγχνα)»( ). Για να δικαιολογήσει τον χαρακτηρισμό του Θεοφίλου ο χρονογράφος θα περιγράψει τα δεινά που υφίσταντο οι εικονολάτρες ( ) και επαναφέρει στην ιστορική μνήμη το μαρτύριο των δύο αδελφών των επονομαζομένων και «γραπτών», του Θεοφίλου και του Θεοφάνη αφού τους υπέβαλε σε διάφορα βασανιστήρια, στο τέλος «έστιξε και τα μέτωπα μέχρις αυτών οφρύων/ και τύπους ενεχάραξεν αυτοίς ιαμβοπλόκους (= εγχάραξε στίχους ιαμβικούς)»( ). Επειδή όμως ο Μαννασής θέλει να είναι δίκαιος ως προς το πρόσωπο του Θεοφίλου, θα παραδεχτεί πως ο αυτοκράτορας κατά τα άλλα «λαμπρόψυχος ην και μεγαλογνώμων»(4714). Στη συνέχεια της Συνόψεως ο χρονογράφος θα αφηγηθεί τις περιπέτειες και τα μαρτύρια στα οποία υπέβαλε ο Θεόφιλος τον Μεθόδιο, έναν άγιο άνδρα και μετέπειτα πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ( ), υπερασπιστή της λατρείας των ιερών εικόνων. Αρχικά τον εξόρισε σε κάποιο νησί και τον υποχρέωσε να ζει με δυο άλλους ληστές, εκ των οποίων ο ένας γοητεύτηκε από την προσωπικότητα του Μεθοδίου και μεταμορφώθηκε σε «ζηλωτή της ενθέου πολιτείας»(4823). Στη συνέχεια, βλέποντας ο Θεόφιλος αμετακίνητο στις θέσεις του τον Μεθόδιο, τον υπέβαλε σε νέα βασανιστήρια διέταξε και «του ξερίζωσαν τα δόντια και του συνέθλιψαν τις σιαγόνες»(4845). Κάποια όμως στιγμή, κατά τον Μαννασή, ο Θεόφιλος, καθώς μελετούσε «ως μέλισσα φιλόπονος ανθών εκ λειμωνίων»(4858), συνάντησε μερικά δυσερμήνευτα χωρία και αδυνατούσε να τα εννοήσει. Ανακαλεί, τότε, τον Μεθόδιο από την εξορία για να τον βοηθήσει στην ερμηνεία των συγκεκριμένων χωρίων. Είχε ακούσει για την πολυμάθεια, την ευρηματικότητα και τη γνώση του Μεθοδίου και πίστευσε πως ήταν το πρόσωπο που πραγματικά θα του έδινε λύσεις στην ερμηνεία και κατανόηση των όσων απασχολούσαν τη σκέψη του. Ο Μεθόδιος ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του αυτοκράτορα και ο Θεόφιλος «εγκατοικίζει τον καλόν καλώς εν βασιλείοις»(4876) αναπτύσσοντας μια ειλικρινή σχέση μαζί του. Το 842 ο Θεόφιλος πεθαίνει. Λίγο πριν το θάνατό του, αναγορεύει συμβασιλέα τον ανήλικο γιο του Μιχαήλ Γ με την εντολή η σύζυγος του και μητέρα του Μιχαήλ, Θεοδώρα να γίνει κηδεμόνας του ανήλικου βασιλιά μέχρι την ενηλιωσή του. Η Θεοδώρα αμέσως μετά το θάνατο του συζύγου της βρήκε την ευκαιρία και πήρε την απόφαση αναστήλωσης των αγίων εικόνων, γεγονός για το οποίο επαινείται από τον Μαννασή με μια σειρά από παρομοιώσεις που θυμίζουν Όμηρο:«και σάλπιγξ εχρημάτισε εύσημος, χρυσοσάλπιγξ,/ ή μάλλον καλλικέλαδος, νεοττοτρόφος όρνις,/ στρουθούς επισυνάγουσα πάντοθεν τους απτέρους/περικρυβέντας μέχρις αν ο θηρευτής παρέλθη/και σπέρματα τρισευγενή σχούσα κατά καρδίας,/ως άρουρά τις εύκαρπος(=σαν κάποια γη καρποφόρα), αύλαξ λιπαροβώλαξ(=σαν αυλάκι με λιπαρούς σβώλους),/χειμώνος μεν πιέζοντος ουκ ανεδίδου βλάστην,/ως δε παρήλθε το πικρόν της χειμερίας ώρας,/το δ έαρ υπεγέλασε και το στυγνόν ελύθη(=και διαλύθηκε η σκοτεινιά),/ τότε δή τότε και βλαστόν εξήνεγκε πολύχουν (=γόνιμο)/και λήϊον(=αγρό) πολύσταχυ και πλήρες ευκαρπίας,/ως αύραις κυμαινόμενον ευπνόοις, ζεφυρίαις/του πνεύματος ταις χάρισι του πάντα τελειούντος»( ). Ο διάκονος του εικονομάχου πατριάρχη Ιωάννη Γραμματικού ξύνει με εντολή του πατριάρχη τους οφθαλμούς των ιερών εικόνων(μικρογραφία από το εικονογραφημένο χειρόγραφο της Χρονογραφίας του Σκυλίτση της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Μαδρίτης) Πράγματι, το Μάρτιο του 843 η Θεοδώρα συνεκάλεσε σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη με θέμα την αναστήλωση των ιερών εικόνων, αφού προηγουμένως κατήργησε τον εικονομάχο πατριάρχη Ιωάννη Ζ Γραμματικό( ) και εγκατέστησε στον πατριαρχικό θρόνο τον Μεθόδιο ( ). Μάλιστα, σύμφωνα με τον Μαννασή, λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου, ζήτησε από τους συμμετέχοντες σε αυτήν Πατέρες να παρακαλέσουν το Θεό υπέρ του συζύγου της Θεοφίλου για συγχώρεση των αμαρτιών του. Οι Πατέρες αποδέχτηκαν το αίτημα της αυτοκράτειρας και προσευχήθηκαν για τη ψυχή του εικονομάχου Θεοφίλου. Έτσι, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Κωνσταντίνος Μαννασής η Θεοδώρα «την άκανθαν ανέσπασεν της εικονομαχίας»(4909) και επανέφερε την ειρήνη στους κόλπους της Εκκλησίας. 14 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

15 Εορτή ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ΟΜΙΛΙΑ π. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ ΜΟΥΡΤΖΑΝΟΥ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ εγάλη πνευματική εκδήλωση πραγματοποιή- ανήμερα της εορτής των Τριών Ιεραρχών Μθηκε στην αίθουσα της Γ.Ε.Χ.Α. Λαρίσης, από το Σύλλογο Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως «ο Μέγας Βασίλειος», με ομιλητή το Λαρισαίο λόγιο Κληρικό, Φιλόλογο και Διδάκτορα της Θεολογίας Πρωτοπρεσβύτερο π. Θεμιστοκλή Μουρτζανό, ο οποίος υπηρετεί ως Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος και Υπεύθυνος Νεότητος στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων.Το θέμα της ομιλίας του ήταν: «Παιδεία: αναζητώντας το ξεχασμένο μας πρόσωπο». Τον εκλεκτό ομιλητή καλωσόρισε στην ιδιαιτέρα του πατρίδα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, εκπρόσωποι των Αρχών της πόλεως, οι κύριοι Χρήστος Αλεξίου και Ιωάννης Τσολάκης και ο συντονιστής της όλης εκδηλώσεως κύριος Δημήτριος Νταφούλης, Δάσκαλος, Θεολόγος και Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Την εορτή πλαισίωσε χορωδία εκλεκτών νέων που έψαλε ύμνους αφιερωμένους στην εορτή των Αγίων ενδόξων μεγίστων φωστήρων της Τρισηλίου Θεότητος, υπό τη διεύθυνση του Μουσικολογιωτάτου Διδασκάλου και Ιεροψάλτου κ. Γεωργίου Λεμονοπούλου. Ο π. Θεμιστοκλής, με πολύ όμορφο και κυριολεκτικά σαγηνευτικό τρόπο και με την ρητορική ικανότητα και ευγλωττία που τον διακρίνει, αναφέρθηκε εκτενώς στο έργο των Τριών Ιεραρχών αλλά και στη σημερινή πραγματικότητα:»γνωρίζουμε, είπε, ποιό είναι το νόημα της εορτής των Αγίων μας σήμερα; Διότι όντως ακολουθήσαμε στους καιρούς μας τη νέα τάξη πραγμάτων και ως εκ τούτου απωλέσαμε πολλά.»ζούμε σε μια εποχή που αρνούμαστε την Ιστορία την ίδια και ας την θεωρούμε ένα απλό κατασκεύασμα αλλά ευτυχώς ζουν ακόμη αυτοί που θυμούνται. Είμαστε παρά ταύτα δυστυχώς έτοιμοι να σβήσουμε όλο μας το παρελθόν και να γράψουμε νέα δεδομένα μιας κοινωνίας άοσμης, άχρωμης και άγευστης ζωής (Πολυπολιτισμικότητα). Έτσι θα φθάσουμε να διαγράψουμε την προσφορά και τη θυσία ακόμη και αυτών των Τριών Πατέρων.»Όμως όχι θα αντισταθούμε δυναμικά. Υπάρχουμε για να φτάσουμε από το «κατ εικόνα στο καθ ομοίωσιν».»γεννηθήκαμε για να θεωθούμε και είναι σίγουρος και ασφαλής ο δρόμος προς τη θέωση: Με την αγάπη, τη φιλανθρωπία, την ελεημοσύνη, την άσκηση, την αρετή και την προσευχή πλησιάζουμε το Θεό.»Η παιδεία κατά τον Ιερό Χρυσόστομο «μετάληψις Αγιότητος εστίν», θα μας μεταδώσει δηλαδή Αγιότητα, θα μας φτάσει στη θέωση, η σωστή καλλιέργεια και παιδεία, η παιδεία του Θεού.»Μια παιδεία όχι μονότροπη, γνωσιολογική και μόνον, αλλά παιδεία που οδηγεί τον άνθρωπο στο σωστό δρόμο, στο να ψάξει να βρει τον εαυτό του και το Θεό του.»γι αυτό και η αποστολή του διδασκάλου είναι διπλή:προσφορά γνώσεων αλλά και καλλιέργεια ήθους. Έτσι ξεδιψά σήμερα ο μαθητής, καλύπτονται οι πνευματικές ανάγκες του και τότε συναντά ο μαθητής το στοχασμό των Τριών Ιεραρχών.»Να ο Ιερός Χρυσόστομος που έλεγε πως η προσωπικότητα του μαθητή διαπλάθεται και συγκροτείται από το διδάσκαλό του, του οποίου είναι γνήσιο πνευματικό τέκνο.»μέσα στη σχολική αίθουσα ο δάσκαλος συναντά όχι άτομα, αλλά πρόσωπα, που τα τιμά, τα αγαπά αληθινά, και τα καλλιεργεί με διάκριση, και τα καταστολίζει με πνευματική αξία.»σήμερα, βέβαια, το ανθρώπινο πρόσωπο λειτουργεί αυτόνομα και από πρόσωπο γίνεται άτομο. Κι αυτό γιατί ζει και κινείται μέσα στο φαινόμενο της νεωτερικότητος! Σύνθημα αυτού του φαινομένου: «Με νοιάζει μόνο να περνάω καλά. Κι ας είμαι μόνος μου». Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αλήθεια πως εγκατέλειψε τον πνευματικό του αγώνα, άφησε την καθημερινή πάλη για αξίες και ιδανικά, λησμόνησε την ανάγκη της συλλογικότητος και παραμένει μόνος, ανάμεσα στους πολλούς.»όπως λέει ο Ελύτης: «Είπαμε την αμαρτία αρετή». Γι αυτό ο δάσκαλος να κάνει βίωμά του το λόγο του Ιερού Χρυσορρήμονος Πατρός: «Δώσε αρετή στους νέους και τις νέες, νουθέτησε τους νέους βλαστούς, καλλιέργησε την ψυχή τους και ώθησέ τα στη βίωση της αρετής».»αν το φως της αρετής όλων μας λάμψει πάλι και στις μέρες μας, τότε δεν υπάρχει κανένας φόβος. Τότε και η απαίδευτη εποχή μας θα παράγει έργο θα δημιουργήσει και θα προσφέρει καλή παιδεία. Θα φτιάξει άπειρους διδασκάλους, μαθητές του μεγάλου Διδασκάλου Ιησού Χριστού. Και η ελπίδα αυτή, κατέληξε ο π. Θεμιστοκλής, που κράτησε το πολυπληθές ακροατήριό του σε μεγάλη προσοχή, και η συγκίνηση αλλά και η ιερά αγωνία ήταν σχηματισμένη στα πρόσωπα όλων, κατέληξε την εμπνευσμένη ομιλία του λέγοντας: «Η ελπίδα, αδελφοί μου και Πατέρες μου, βρίσκεται μπροστά μας, στα πρόσωπά μας. Βρίσκεται στην Εκκλησία, την Οικογένεια και το Σχολείο, στους Πατέρες, τους Γονείς και τους Δασκάλους. Ας την αναζητήσουμε μέσα από το φωτεινό και ελπιδοφόρο παράδειγμα των Τριών Ιεραρχών». ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

16 Η νηστεία της Εκκλησίας Στο κατώφλι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εκκλησία μάς καλεί να εισέλθουμε στο «στάδιο των αρετών» «αναζωσάμενοι τον καλόν της νηστείας αγώνα». Η νηστεία είναι ένα πανίσχυρο όπλο στα χέρια του πιστού. Είναι μάχαιρα «ήτις εκτέμνει από καρδίας πάσαν κακίαν». Με τη νηστεία δίνεται υγεία και ελευθερία στο νου και ανατρέπεται το κατεστημένο της πτώσεως. Πριν από τη πτώση, τροφή και απόλαυση της ψυχής ήταν η κοινωνία της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, και το σώμα, λόγω του φυσικού συνδέσμου του με την ψυχή, απολάμβανε τις ηδονές της. Μετά την πτώση όμως, επειδή έχασε την κοινωνία της με το Άγιο Πνεύμα, στράφηκε προς το σώμα και προσπάθησε σ αυτό να βρει εκείνο που έχασε. Έτσι υποτάχτηκε στις σωματικές ηδονές και άρχισε στην κυριολεξία να απομυζά το σώμα και να το οδηγεί, χωρίς να το θέλει, στη φθορά και την εξαθλίωση. Με τη νηστεία λοιπόν προσπαθούμε να δώσουμε ελευθερία στην ψυχή, να την απαλλάξουμε από τα δεσμά των σωματικών ηδονών. Όπως η σωματική άσκηση γυμνάζει το σώμα και το κάνει πιο σφριγηλό και πιο ακμαίο, έτσι και η νηστεία γυμνάζει την ψυχή, «ει βούλει ισχυρόν ποιήσαι τον νουν, δάμασον την σάρκαν δια νηστείας», λέγει ο Μέγας Βασίλειος. Αν ανακαλύψουμε ότι η χριστιανική ζωή είναι μάχη και προσπάθεια, τότε βρήκαμε το βασικό στοιχείο της νηστείας. Πριν μιλήσει ο Χριστός για τον τρόπο της αληθινής νηστείας, έβαλε το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί στέρεα να οικοδομηθεί κάθε καλό έργο. Είναι η συγχώρηση που πρέπει να δίνουμε στα παραπτώματα των άλλων ανθρώπων, η οποία είναι του Χρίστου Ζαχαριά, Θεολόγου προϋπόθεση της συγχωρήσεως και των δικών μας αμαρτιών. «Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, ευάρεστον τω Κυρίω, αληθής νηστεία η των κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας. Η τούτων ένδεια, νηστεία εστίν αληθής και ευπρόσδεκτος». Ας μην περιορίζουμε την αρετή της νηστείας μόνο στη δίαιτα. Αληθινή νηστεία δεν είναι μόνο η αποχή από ορισμένα φαγητά, αλλά η αποξένωση από τα πάθη και τις αμαρτίες: Να μην αδικήσεις κανένα. Να συγχωρήσεις τον πλησίον σου για τη λύπη που σου προξένησε, για το κακό που σου έκανε,για τα λεφτά που σου χρωστάει. Διαφορετικά, μολονότι δεν τρως κρέας, τρως τον ίδιο τον αδελφό σου. Μολονότι εγκρατεύεσαι στο κρασί, δεν εγκρατεύεσαι στις κακολογίες. Μολονότι νηστεύεις ως το βράδυ, ξοδεύεις τη μέρα σου στα δικαστήρια. Αν δεν τρώμε κάποιες τροφές αλλά «αλλήλους δάκνυμεν και κατεσθίομεν» με το μίσος, τη μνησικακία και την κατάκριση, τότε η νηστεία μας δεν έχει καμιά αξία. Γίνεται ουσιαστικά έργο δαιμόνων, που προσπαθεί να νεκρώσει τη συνείδησή μας, με την ιδέα ότι κάτι κάνουμε κι εμείς, ώστε να έχουμε μερίδα μεταξύ των ευσεβών. Η αληθινή νηστεία συνδέεται με την επιείκεια και τη συγχώρηση. Είναι η εύφορη γη που δίνει την πλούσια καρποφορία της αγάπης. Πολλοί άνθρωποι στις μέρες μας ισχυρίζονται ότι η παράδοση της νηστείας είναι αναχρονιστική σήμερα και επιδιώκουν την κατάργησή της, ενώ άλλοι θεωρούν τους Κανόνες αυτούς απόλυτους νόμους που η τήρησή τους είναι απαραίτητη για όσους θέλουν να είναι «καλοί» χριστιανοί. Οι πρώ- 16 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

17 τοι, ενώ αισθάνονται εκσυγχρονισμένοι, δεν έχουν συλλάβει την παθολογία της εποχής μας, γιατί θα ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε μια άλλη εποχή για την οποία η νηστεία θα είχε τόση χρησιμότητα όση έχει για την εποχή μας. Η αφθονία στις μέρες μας έγινε η αφορμή να υποδουλωθεί ο άνθρωπος στον εαυτό του και στις επιθυμίες του, γι αυτό έχει ανάγκη περισσότερο από τον άνθρωπο κάθε άλλης εποχής την άσκηση της νηστείας. Οι νεώτεροι, που και η σωματική τους ακόμη υγεία κινδυνεύει εξαιτίας του διαιτολογίου της αφθονίας που τούς επέβαλαν οι παλαιότεροι που μαστίζονται από το σύμπλεγμα του «παιδιού της Κατοχής», αισθάνονται την ανάγκη μιας παραδόσεως νηστείας και αγνοώντας τη δική τους παράδοση καταφεύγουν στις παραδόσεις της Άπω Ανατολής και των «health foods». Τόσο εκείνοι που επιζητούν την κατάργηση της νηστείας όσο κι εκείνοι που την απολυτοποιούν, υποφέρουν από το ίδιο πουριτανικό σύνδρομο για το οποίο η τήρηση κάποιου νόμου είναι απαραίτητη για να θεωρείται κανείς χριστιανός και «καλός» άνθρωπος. Εκείνοι τώρα που δεν θέλουν να τηρήσουν το «νόμο» της νηστείας ζητούν την καθιέρωση ενός «νόμου» που να είναι στα μέτρα τους για να μπορούν έτσι να συμπεριληφθούν στους «καλούς» ανθρώπους, χωρίς να ξεβολευτούν. Η νηστεία όμως δεν είναι κριτήριο ευσεβείας ούτε μονολιθικός νόμος που η τήρησή του εξασφαλίζει κάποιο αξίωμα. Η νηστεία πρέπει να είναι έκφραση αγάπης, γιατί με τη λιτή δίαιτα αποβλέπει στον περιορισμό των δαπανών συντηρήσεως του ανθρώπου, έτσι που μπορεί να βοηθήσει άλλους που βρίσκονται σε ανάγκη. Η νηστεία λοιπόν είναι φάρμακο, αλλά ένα φάρμακο μπορεί να γίνει άχρηστο αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά. Για τη σωστή χορήγησή του πρέπει να ξέρουμε το χρόνο, την ποσότητα, την ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου που το χρησιμοποιεί, την εποχή κ.ά.. Γι αυτό και ο άγγελος που έδωσε οδηγίες στον Παχώμιο για την καθοδήγηση των μοναχών, είπε: «Συγχωρήσεις εκάστω κατά την δύναμιν φαγείν και πιείν. Και προς τας δυνάμες των εσθιόντων ανάλογα και τα έργα αυτών εγχείρησον και μήτε νηστεύσαι κωλύσης μήτε φαγείν...». Η εμπειρία της νηστείας, αν και προσαρμόζεται στη μοναδικότητα του κάθε πιστού, είναι βασικά μια εμπειρία που βιώνεται απ όλο το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία, όταν ενωμένο προετοιμάζεται για να δει το ανέσπερο φως της Αναστάσεως, με μάτια ελεύθερα απ την τύφλωση του εγωκεντρισμού. Έρανος της Ημέρας της Αγάπης Συγκεντρώθηκε το ποσό των Ευρώ Σχeση Εμπιστοσyνηs Περισσότερες από οικογένειες δέχθηκαν την αγάπη της Μητροπόλεως και των Ενοριών μας! ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

18 Η Κατίνα της Μαρδίτσας Αικατερίνη Παπαγγελή Ετσι την ξέραμε στη Σαλαμίνα, έτσι την λέγαμε και στη Λάρισα. Η Κατίνα της Μαρδίτσας ήταν ένας θαυμάσιος άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που σου θύμιζε ότι υπάρχουν και αισθήματα σ αυτό τον κόσμο. Που σούλεγε φωναχτά με μια και μόνη επαφή που θα είχες μαζί της, ότι υπάρχουμε για ν αγαπιόμαστε. Ότι η αγάπη είναι το πρώτο μέλημά μας. Ότι ζούμε για την Αγάπη. Πορεύτηκε με Αγάπη. Δάκρυζε από αγάπη. Αν δεν έβαζα αυτή την επιγραφή σ αυτές τις λίγες σειρές που γράφω στη μνήμη της, θάγραφα: «Ένα δάκρυ για την Κατίνα». Της αξίζει ένα δάκρυ. Έκλαιγε τόσο εύκολα! Έκλαιγε στις λύπες και στις χαρές. Έκλαιγε στις λύπες και στις χαρές όλων. Συμμετείχε. Έχαιρε «μετά χαιρόντων», έκλαιε «μετά κλαιόντων». Αληθινός άνθρωπος. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα, από γονείς απλούς αλλά πολύ καλούς. Ο πατέρας ήταν από καλή και μεγάλη οικογένεια. Απλός Ναυτικός. Η μητέρα της; Η Μαρδίτσα με τις ατέλειωτες ιστορίες της. Μια γυναίκα σαν κι αυτές που αναφέρει ο Παπαδιαμάντης πούτρεχαν πίσω από τους απλούς ιερείς της υπαίθρου στις Λειτουργίες στα ξωκκλήσια, στις αγρυπνίες, στα Μοναστήρια, στις ατέλειωτες ιερές Ακολουθίες στον Άγιο Μηνά, στην Παναγία, στον Άγιο Χαράλαμπο. Όμως η Κατίνα ήταν μοναχοπαίδι. Βέβαια ήταν μια κόρη άξια, όμορφη, χαρούμενη, νοικοκυρά. Κι αυτή η κόρη, η μοναχοκόρη, αυτό το μοναχοπαίδι γνωρίστηκε μ ένα Λαρισαίο. Και παντρεύτηκε κι ήλθε στη Λάρισα. Και τα κατάφερε κι έγινε Λαρισαία. Αγάπησε τη Λάρισα. Ταυτίστηκε με την οικογένεια του συζύγου της και αισθανόταν όμορφα εδώ. Έλεγε για τον Γιάννη: «Ο σύζυγός μου ο καλός». Μακάρι να τ ακούγαμε κάθε μέρα αυτό. Πολλές φορές την ημέρα. Προ πάντων απ τα νέα παιδιά. Να το λένε οι νέοι για τις κοπέλες τους. Κι οι κοπέλες για τους συζύγους τους. Εγώ την ήξερα από παιδί. Έμενε στη γειτονιά που είχε ο θείος μας το κουρείο. Κι αυτή η γειτονιά ήταν για μας η δεύτερη γειτονιά μας. Όλοι μας πηγαίναμε τακτικά εκεί. Είχαμε εκεί και τη θεία της μάνας μας. Τη θεία τη Βήτα. Ήμουν παιδί και την έβλεπα με τ άλλα κορίτσια της γειτονιάς. Την έβλεπα στην αυλή του θείου της του Παύλου του «Αμερικάνου» να μπαίνει και να βγαίνει με τα ξαδέλφια και τις ξαδέλφες της. Μου μιλούσε ευγενικά. Εκεί στο κουρείο γνωρίσαμε και το Γιάννη, νεαρό τότε. Το μνηστήρα της Κατίνας. Κι αν είχα έλθει μια φορά στη Λάρισα είχα έλθει ακριβώς μόνο για την Κατίνα. Στο σπίτι της Κατίνας. Μια μέρα, όταν ήμουνα νέος κληρικός, ήλθαμε με τον π. Τιμόθεο και φέραμε την Μαρδίτσα τη συγχωρεμένη. Μείναμε στην Κατίνα, φάγαμε, μας περιποιήθηκε, ξεκουραστήκαμε λίγο και φύγαμε. Τους βλέπαμε όμως και στη Σαλαμίνα τακτικά. Τα καλοκαίρια, στις γιορτές, στις χαρές και στις λύπες. Καταλαβαίνετε λοιπόν τη χαρά της. Όταν ήλθα στη Λάρισα ως Επίσκοπος δεν μπορούσε να το πιστέψει. Δεν το ήξερε, δεν το περίμενε. Τάχασε. Της το είπε η Σοφία η ανηψιά της. Ξέρεις ποιος έγινε Δεσπότης στη Λάρισα; Δεν μπορούσε να το χωρέσει ο νους της. Και τόλεγε και το ξανάλεγε μετά. Μου λέτε να μην κλαίω να μην συγκινούμαι, γιατί δεν ξέρετε τι σημαίνει για μένα αυτό. Νάρθη ο Ιγνάτιος εδώ Δεσπότης! Η άδολη και αγνή καρδιά της πλημμύριζε από αγάπη. Δεν ήξερε τι να μας κάνη. Τι να μας προσφέρη. Κι εγώ πόσο χαιρόμουν που την έβλεπα καλοντυμένη πάντα με τον άνδρα της και τα παιδιά της, με τις ανηψιές του Γιάννη και τους οικείους τους, στην Εκκλησία, στα πανηγύρια, στις εκδηλώσεις, στις γιορτές. Μου έλεγε νέα από τη Σαλαμίνα. Της έλεγα κι εγώ. Όποιος είχε μάθει πρώτος κάτι, τόλεγε στον άλλο. Είχε κι ένα δικό της κώδικα ομιλίας που σε τρέλαινε. Μερικές φορές, τόσο οικείο, τόσο απλό, τόσο ανεπιτήδευτο που μπορούσε κανείς να την παρεξηγήσει. «Ιγνάτιε, έμαθες για τον τάδε;» «Τι είχε που πέθανε;» Αλλά ήταν τόσο αυθόρμητο κι άδολο που το χαιρόμουν. «Ιγνάτιε» μούλεγε πάντα κι αυτό έδειχνε το μεγαλείο της ψυχής της. «Το περίμενες εγώ που 18 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

19 ήμουνα μόνη μου ν αποκτήσω επτά εγγόνια;». «Είμαι πολύ ευτυχισμένη». «Τίποτα άλλο δεν θέλω από το Θεό». «Μόνο νάναι καλά». «Ρε τους πιάνεις λίγο;» Αυτό σήμαινε: «Τους μνημονεύεις;» «Τους θυμάσαι στην αγία πρόθεσι»; Πίστευε πολύ στην προσευχή. Σ όποια δυσκολία, μ έπαιρνε τηλέφωνο. «Αύριο δίνει το παιδί το τελευταίο μάθημα». «Αυτές τις μέρες γεννάει η νυφούλα μας». Κι όμως η Κατίνα αρρώστησε. Έφυγε η ζωντάνεια. Σίγησε αυτό το στόμα και σιώπησε. Πόσο παράξενο μας φαινόταν. Ως και την τελευταία φορά που πήγα και την είδα στο Νοσοκομείο, ήσυχη όπως ήταν, μου χαμογέλασε. Αυτό το όμορφο, πλούσιο χαμόγελο. «Ποιος είμαι;» της είπα. «Είσαι αυτός που ήλθες εδώ και με βρήκες μετά από τόσα χρόνια και μούφερες χαρά. Ο γυιός της Κούλας, που έγινε Δεσπότης στη Λάρισα. Νάξερες πόση χαρά μου έφερες». Σε γνώρισε; Με ρώτησαν μετά τα παιδιά, η Σοφία, ο Γιάννης. Με γνώρισε σας λέω. Κι εμένα και τον Αχίλλιο και τον Ιγνάτιο που πήγαμε μαζί. Πέθανε ήσυχα και ειρηνικά. Άφησε τον «καλό της σύζυγο» μόνο. Έτσι γίνεται. Ο ένας μένει πίσω και πίνει το πικρό ποτήρι του αποχωρισμού. Την κηδέψαμε στον Άγιο Νικόλαο. Όταν όλοι χαιρετούσαν τον Γιάννη και τα παιδιά και τους συγγενείς κι αυτή ήταν στη μέση του Ναού, πήγα κοντά και της μίλησα. «Κατίνα» της είπα. «Εσύ που ήσουνα πολυλογού, πώς τώρα δεν μού μιλάς; Πώς φεύγεις και δεν μ αποχαιρετάς; Πούναι τα πολλά σου λόγια τα γλυκά, τα χαρούμενα; Και της ψιθύρισα ένα μοιρολόγι που λένε στην Κούλουρη για τις χρυσοχέρες: «Αυτά τα χέρια τα χρυσά τα χιλιοδουλεμένα τώρα πώς καταδέχονται και είναι σταυρωμένα;» Χαίρε Κατίνα, χαίρε ανάμεσα στους Αγίους και τους Αγγέλους. Στου Θεού τους κόσμους όπου είσαι, θυμήσου κι εμάς που μας αγαπούσες... Ο Λαρίσης Ιγνάτιος Η Θεολογική Σχολή ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ Στα πλαίσια του μαθήματος της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, που διδάσκει η καθηγήτρια κ. Διοτίμα Λιαντίνη, στο Τμήμα της Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πραγματοποιήθηκε τριήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στην Βυζαντινή Καστοριά. Στα πλαίσια της εκδρομής ήταν και η επίσκεψη στην πόλη μας, τη Λάρισα. Έτσι λοιπόν την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2009, σαράντα πέντε φοιτητές της Κοινωνικής Θεολογίας ήλθαν στη πόλη μας, προσκύνησαν τα χαριτόβρυτα λείψανα του πολιούχου μας αγίου Αχιλλίου και ξεναγήθηκαν από τον διδάκτορα Φιλολογίας κ. Χαράλαμπο Στεργιούλη στο Μητροπολιτικό Ναό, στην Παλαιοχριστιανική Βασιλική του 5ου μ. Χ. αιώνος, στο Φρούριο καθώς και στο αρχαίο θέατρο που στολίζει την πόλη μας. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας αναχώρησαν για την Καστοριά, όπου συνέχισαν το πρόγραμμά τους, έχοντας αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις από τη θεσσαλική πρωτεύουσα. Ελπίζουμε σύντομα να τους έχουμε και πάλι κοντά μας! ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

20 Ωσαννά Μ ε σ ο λ ό γ γ ι της Ιωάννας Δενδραμή «... Ωσαννά, ευλογημένος ο Ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». Ιερουσαλήμ. Πόλη ευλογημένη. Αγία πόλη. Εισήλθε ο Κύριος επί πόλου όνου επευφημούμενος μετά βαΐων και κλάδων. Προτού αρχίσει τον μεγάλο Αγώνα Του ενάντια στις καταχθόνιες δυνάμεις. Στις δυνάμεις του Κακού. Προτού κατατροπώσει τον Εχθρό τον προαιώνιο και φέρει τη σωτηρία των ανθρώπων. Προτού τη μεγάλη μάχη. Κυριακή των Βαΐων. Ο Ταπεινός εισέρχεται στην Αγία Ιερουσαλήμ για να δοξάσει τον άνθρωπο που θα σώσει από την αμαρτία του. 10 Απριλίου Μεσολόγγι. Η γη κι η λιμνοθάλασσά του ως τότε άγνωστα μέρη στον κόσμο. Ημέρα της Κυριακής των Βαΐων. Προτού τη νύχτα που θα αναμετριόταν η Λευτεριά από τη σκλαβιά. Προτού οι εναπομείναντες μαχητές, προτού οι κάτοικοί του δώσουν τη μάχη τους με τις δυνάμεις των εχθρών. Πριν τη Μεγάλη τους Έξοδο. Η Περηφάνεια ενσαρκωμένη στις ασκητικές μορφές τους, μετά την πολύμηνη πείνα τους, μετά τον από ξηράς και θαλάσσης αποκλεισμό τους, εξορμά. Εξορμά η Περηφάνεια Ελεύθερων Αγωνιστών. Δίαυλος Λευτεριάτικος. Παθιασμένος μόνον για Πατρίδα και Θρησκεία. Μόνον για Όσια και Ιερά. «... Α, τι νύχτα ήταν εκείνη που την τρέμει ο λογισμός, άλλος ύπνος δεν εγίνη πάρεξ θάνατου πικρός...» Ο συγκλονισμένος απ όσες κραυγές φθάνουν με το μήνυμα του αγέρα στη Ζάκυνθο, Εθνικός μας Ποιητής, ψυχοπονώντας, καταγράφει για την Ιστορία που έρχεται μετά τις 10 Απριλίου στην Οικουμένη πως αυτή η άγνωστη ίσαμε τότε γη, που σφιχταγκαλιάζει η λιμνοθάλασσά της, δικαιωματικά καθίσταται Ιερά Πόλις Μεσολογγίου. Οι λιγοστοί πλέον εναπομείναντες από την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγιού αγωνιστές, σκιές πραγματικές, πίσω από τις ντάπιες πολεμούν λυσσαλέα για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους στην Ελευθερία. Το «εύδαιμον το ελεύθερον», ήταν για άνδρες, γυναίκες και παιδιά, αυτοπροορισμός και αυτοσκοπός τους, και μπόρεσαν μέσα από στενό κλοιό πολιορκίας να αποδείξουν Ποιον αγαπούν, Ποιον προσκυνούν, Ποιον υπερασπίζονται, μέχρις εσχάτων. Δεν λογάριασαν αυτοί, λιγοστοί σκελετωμένοι πείσμονες εραστές της Λευτεριάς, τα καλοζωϊσμένα ασκέρια της Τουρκιάς και της Αρβανιτιάς και κάνοντας γιουρούσι βγήκαν για να αφήσουν πανηγυρικά την πατρίδα τους ελεύθερη με ιστορικό βούλευμα. Ο «φράχτης», που υποτίμησε ο Τούρκος πασάς, μπόρεσε να γίνει άπαρτο Κάστρο Τιμής Οσίων και Ιερών. Εφ όσον το χώμα και το νερό που για αιώνες βαρέθηκαν να αντικρύζουν πέλαγο και ουρανό, πόθησαν τα Υπεράνω και υπερμάχησαν γι Αυτά. Η Κλεισούρα, η Κλείσοβα ανατίναξε καθεστώς δυνάμεως και μπόρεσε να γίνει Ιδέα από τότε στον Πολιτισμό του Κόσμου. Εφ όσον κάποιοι άνθρωποι επέλεξαν να φάνε φύκια και ξεροβγάλματα της θάλασσας, να πιουν αλμύρα της μη υποκύπτοντας σε πολιορκίες, για να γευθούν τα Υψηλά, υπερασπιζόμενοι μέχρι την απολύτως τελευταία σταγόνα του αίματός τους τη Θρησκεία και την Πατρίδα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εκείνης της εποχής έμειναν άναυδες από τη στάση λιγοστών ανίσχυρων στον εξοπλισμό πολιορκημένων από παντού, να παραμείνουν όρθιοι, πέφτοντας στην εξόδιο μάχη τους. Τον Κύριο της Δόξης, τον Ερχόμενο επί πόλου όνου στην Ιερουσαλήμ, κάποιοι πίστεψαν υπέρμετρα και κατάφεραν το ακατόρθωτο. Να κατατροπώσουν το δυνατό αντίπαλό τους, βγαίνοντας από τάφρους για να μην θάψουν τα ιδεώδη της πίστεώς τους. Μια κουκίδα γης, μια στιγμή θάλασσας, στο Σύμπαν. Ιερά Πόλις Μεσολογγίου. Η πολιτεία των Ελεύθερων Πολιορκημένων. Ζωγραφίσθηκε από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής. Έγινε Επική Ωδή από τον Εθνικό μας Ποιητή. Έγινε εθνικό θυμίαμα του Καψάλη το ολοκαύτωμα. Η Ιστορία δικαίωσε όσους ξεχύθηκαν τη νύχτα της Κυριακής των Βαΐων για να ματώσουν και να ματωθούν, να διώξουν και να μείνουν, να σώσουν και να χαθούν. Ήταν όσοι γεννήθηκαν για να μένουν στο Μεσολόγγι. Ήταν όσοι αλλού γεννημένοι το λάτρεψαν προτού γενεί το θάμα του. Ήταν οι Ήρωες του Μεσολογγίου. Όσοι διασώθηκαν και φθάσαν ως τα Σάλωνα, όσοι ξεκοκκαλίσθηκαν εκεί, όσοι έκαναν τον Παπαρηγόπουλο να γράψει: «δεν ήξερες τι να θαυμάσεις. Το πείσμα των επιτιθέμενων ή το πείσμα των αμυνόμενων». Όσων ξεχύνονταν για να βγουν ή το πείσμα όσων θέλαν να μπουν εκεί. Στο σημαδάκι της Οικουμένης. Στην Ιερά Πόλι όπου το Ευαγγέλιο δεν έπρεπε να πέσει σε χέρια Αγαρηνών. Όπου η γης των Προγόνων δεν έπρεπε να πατηθεί από άπιστους. Το Μεσολόγγι μένει διαχρονική Παρακαταθήκη Ιερά στην Οικουμένη. Δίδαξε τη Δύναμη της Ελευθερίας σε όλες τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ύψωσε το Ανάστημα της Πατρίδας μας ακόμη πιο ψηλά. Εκεί που να καταλαβαίνεται η γλώσσα της με τη γλώσσα των Ουρανίων. Είναι σίγουρο πως τίποτα αυτή την Έννοια, αυτή την Ιδέα, αυτό το Θαύμα δεν μπορεί να αλλοιώσει. Τίποτα και κανείς δεν μπορεί να βεβηλώσει την Ιερότητά του. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Όποια κατάσταση και να επικρατεί στη χώρα, στην Ευρώπη, διεθνώς. Όποιο πολίτευμα και να υπάρξει. Όποια γλωσσικό ιδίωμα και να χρησιμοποιούν οι γεννεές που θα έρθουν. Όποια τεχνολογική επίτευξη και να συμβαίνει. Η νύχτα της 10ης Απριλίου του 1826 έφερε στην Παγκόσμια Ιστορία ένα αλλοιώτικο ξημέρωμα. Άνοιξε σ όσους διάβαιναν υπόδουλοι ποικίλες δουλείες, το δρόμο της Λευτεριάς. Της ουσιαστικής Λευτεριάς. Της Λευτεριάς που γκρεμίζει μόνον τα σαθρά και οικοδομεί Δομήματα με Πανίερες Αξίες. Η Κυριακή των Βαΐων που έφερε το Μεσολόγγι να τραβά για την Ιερουσαλήμ. Σώο, πιστό, περήφανο. Που τακτοποίησε ο Θεός με τα χέρια Του όσους το έκαναν Σύμβολο κι Εικόνα Άγια. Αιωνία η Μνήμη! Αιωνία η Μνήμη! Αιωνία η Τιμή και η Μνήμη! 20 ΤΟ ΤΑΛΑΝΤΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010