Aνασκόπηση. Η φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή. Photodynamic Therapy for Acne Treatment Dessinioti K., Katsambas A., Antoniou Ch. Ðå ñß ëç øç.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Aνασκόπηση. Η φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή. Photodynamic Therapy for Acne Treatment Dessinioti K., Katsambas A., Antoniou Ch. Ðå ñß ëç øç."

Transcript

1 Aνασκόπηση Η φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή Δεσινιώτη Κ. Κατσάμπας Α. Αντωνίου Χρ. Α Παν/κή Δερματολογική Κλινική, Νοσ/μείο Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Α. Συγγρός Ðå ñß ëç øç Οι πηγές φωτός (κόκκινο και μπλε φως, έντονο παλμικό φως, και το laser παλμικής χρωστικής) έχουν χρησιμοποιηθεί μόνα τους ως απλή φωτοθεραπεία για την ακμή. H φωτοδυναμική θεραπεία (photodynamic therapy, PDT) έχει ως στόχο να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της δράσης της επιλεγείσας πηγής φωτός για την ακμή με την εφαρμογή ενός φωτοευαισθητοποιητή (5-αμινολεβουλινικό οξύ, ALA 20% ή μεθυλαμινολεβουλινικό, MAL 16%) που αθροίζεται εκλεκτικά στον τριχοσμηγματόγονο θύλακο και αυξάνει τη συγκέντρωση των πορφυρινών. Η φωτοδυναμική θεραπεία έχει φανεί πως έχει σημαντικές δράσεις στους παθογενετικούς μηχανισμούς της ακμής, υποστηρίζοντας τη χρήση της στην κλινική πρακτική. Η φωτοδυναμική θεραπεία για την ακμή παρουσιάζει πλεονεκτήματα αλλά και περιορισμούς. Έτσι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλους τους φωτότυπους δέρματος, με καλό κοσμητικό αποτέλεσμα, δεν οδηγεί σε μικροβιακή αντοχή, μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειαστεί, και επιτρέπει την αποφυγή των συστηματικών θεραπειών ακμής με χάπια, και είναι γενικά καλά ανεκτή. Όμως, οι περισσότερες μελέτες της PDT για την ακμή δεν είναι ελεγχόμενες, έχουν γίνει σε μικρό αριθμό ασθενών, και έχουν χρησιμοποιήσει διαφορετικές παραμέτρους θεραπείας. Προς το παρόν σε σχέση με την PDT για την ακμή δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα καθιερωμένα θεραπευτικά σχήματα, η αποτελεσματικότητα δεν έχει επαρκώς αποδειχθεί, δεν οδηγεί σε βελτίωση για τους φαγέσωρες, είναι ακριβή μέθοδος, και δεν έχει επίσημη έγκριση για τη θεραπεία της ακμής. Summa ry Photodynamic Therapy for Acne Treatment Dessinioti K., Katsambas A., Antoniou Ch. Light and laser sources (red and blue light, intense pulsed light and pulsed dye laser) have been used alone as phototherapy for acne vulgaris. Photodynamic therapy (PDT) aims to increase the effectiveness of action of light for acne treatment, with the application of a photosensitizer (5-aminolevulinic acid, ALA 20% or methyl aminolevulineate, MAL 16%) that accumulates selectively in the pilosebaceous follicle and increases porphyrin accumulation. It has been shown that photodynamic therapy targets the major pathogenetic factors implicated in acne, supporting its use in the clinical setting. Photodynamic therapy for acne presents advantages as well as limitations. It can be used for all skin phototypes, with good cosmetic results, it does not increase microbial resistance, it may be repeated, it permits the avoidance of systemic acne treatments, and it is generally well tolerated. On the other hand, most studies on PDT for acne treatment are not controlled, they include a small number of patients, and they have used different treatment parameters. For the time being, regarding PDT for acne treatment, established treatment regiments are lacking, the efficacy has not been substantiated, it does not improve comedones, it is an expensive method, and it remains an off-label treatment for acne. ËÅ ÎÅÉÓ ÅÕ ÑÅ ÔÇ ÑÉÏÕ Φωτοδυναμική θεραπεία, ακμή, αποτελεσματικότητα, ασφάλεια KEY WORDS Photodynamic therapy, acne, efficacy, safety Eëë. Åðéè. Äåñì. Áöñ. 25: , 2014

2 96 Κ. Δεσινιώτη, Α. Κατσάμπας, Χρ. Αντωνίου ΕΙΣΑΓΩΓH Η ακμή είναι η συχνότερη δερματική νόσος και μπορεί να εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, ενώ προσβάλλει πάνω από 80% των νέων ατόμων. Η αυξημένη σμηγματόρροια, η υπερκερατινοποίηση του τριχοσμηγματογόνου θυλάκου, το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής (Propionibacterium acnes, P.acnes) και η φλεγμονή στον τριχοσμηγματογόνο θύλακο, παίζουν κεντρικούς ρόλους στην παθογένεση της ακμής. Οι διαθέσιμες θεραπείες στοχεύουν σε αυτούς τους βασικούς παθογενετικούς παράγοντες που ενέχονται στην παθογένεια της ακμής. Όμως, υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί με τις καθιερωμένες θεραπείες της ακμής, όπως η τερατογένεση με τη συστηματική ισοτρετινοΐνη, αντενδείξεις με τα αντισυλληπτικά χάπια, και ο κίνδυνος ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής με τα συστηματικά και τοπικά αντιβιοτικά, που αφορά όχι μόνον το P.acnes αλλά και άλλα μικρόβια. 1 Ειδικά το πρόβλημα της αύξησης της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά που παρατηρείται παγκοσμίως επιτείνει την ανάγκη για νέες θεραπείες ακμής. Η κλινική παρατήρηση πως η ακμή βελτιώνεται με την ηλιακή έκθεση οδήγησε αρχικά στην εφαρμογή φωτοθεραπείας με υπεριώδη ακτινοβολία (UVR) για την ακμή, η οποία αργότερα εγκαταλείφθηκε λόγω της απουσίας αποτελεσματικότητας και του κινδύνου φωτοκαρκινογένεσης και φωτογήρανσης με την UVR. 2 Διάφορες πηγές φωτός έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ακμής, μόνες τους ή ως φωτοδυναμική θεραπεία (photodynamic therapy, PDT) σε συνδυασμό με φωτοευαισθητοποιητή. Σε αυτή την ανασκόπηση θα συζητηθεί η φωτοδυναμική θεραπεία για την αντιμετώπιση της ακμής, ο μηχανισμός δράσης της και τα στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της. ΠΩΣ ΔΡΑ Η ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ; Η φωτοδυναμική θεραπεία αποτελείται από 3 απαραίτητα βασικά στοιχεία: τον φωτοευαισθητοποιητή, το οξυγόνο και το φως (Εικόνα 1). Φωτοευαισθητοποιητής Åé êü íá 1 - Βασικά συστατικά της φωτοδυναμικής θεραπείας. Η λογική της θεραπείας της ακμής με φως βασίζεται στο γεγονός πως τα βακτήρια παράγουν πορφυρίνες ως προϊόν του μεταβολισμού τους, και συγκεκριμένα το P. acnes παράγει κοπροπορφυρίνη ΙΙΙ και πρωτοπορφυρίνη IX (protoporphyrin IX, PpIX) στο δέρμα. 3 Εκεί οφείλεται ο διάστικτος πορτοκαλί-κόκκινο φθορισμός που βλέπουμε στο δέρμα των ενηλίκων με τη λυχνία Wood. Αυτές οι πορφυρίνες δρουν ως ενδογενείς φωτοευαισθητοποιητές μέσα στον τριχοσμηγματογόνο θύλακο, καθώς ενεργοποιούνται από το ορατό φως και επάγουν μια φωτοδυναμική αντίδραση που σκοτώνει τα βακτήρια. 4 Στη φωτοδυναμική θεραπεία, ο φωτοευαισθητοποιητής χρησιμοποιείται με στόχο να αυξήσει την συγκέντρωση της πρωτοπορφυρίνης IX. Η εξωγενής εφαρμογή φωτοευαισθητοποιού ουσίας οδηγεί σε συγκέντρωση της κοπροπορφυρίνης ΙΙΙ και της πρωτοπορφυρίνης IX στην επιδερμίδα και τους τριχοσμηγματογόνους αδένες, οι οποίες όταν εκτεθούν στο ορατό φως παράγουν ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν το P.acnes και άλλα βακτήρια. 4-8 Στο φυσιολογικό δέρμα, η επιδερμίδα, οι τριχικοί θύλακοι και οι σμηγματογόνοι αδένες συγκεντρώνουν PpIX σε υψηλές συγκεντρώσεις μετά τη συστηματική χορήγηση του φωτοευαισθητοποιητή (5-αμινολεβουλινικού οξέος). 9 Επίσης, έχει φανεί με φωτογραφία φθορισμού πως ο φθορισμός της PpIX που επάγεται από τον τοπικό φωτοευαισθητοποιητή είναι μεγαλύτερος στις βλάβες της ακμής σε σχέση με το περιβάλλον δέρμα. Άρα, υπάρχει εκλεκτική συγκέντρωση του φωτοευαισθητοποιητή στις βλάβες της ακμής. 4 Στη φωτοδυναμική θεραπεία για την ακμή χρησι- ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÄÅÑÌÁÔÏËÏÃÉÁÓ ÁÖÑÏÄÉÓÉÏËÏÃÉÁÓ

3 Η ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ 97 μοποιούνται τοπικά και όχι συστηματικά χορηγούμενοι φωτοευαισθητοποιητές, ώστε να υπάρχει εκλεκτική εντόπιση της δράσης της PDT και να αποφευχθεί η γενικευμένη φωτοτοξικότητα. 10 Οι κύριοι τοπικοί φωτοευαισθητοποιητές που χρησιμοποιούνται στη φωτοδυναμική θεραπεία είναι το 5-αμινολεβουλινικό οξύ (5-aminolaevulinic acid, ALA) σε συγκέντρωση 20% και ο εστέρας του μεθυλ-αμινολεβουλινικό (mehtyl aminolaevulinate, MAL) σε συγκέντρωση 16%. Tο MAL μετατρέπεται σε ALA μετά την απορρόφησή του από το δέρμα. Το ALA είναι πρόδρομος ουσία στο μονοπάτι βιοσύνθεσης της αίμης και επάγει τη σύνθεση πορφυρινών, οι οποίες είναι οι ενεργείς φωτοευαισθητοποιές ουσίες στη PDT, χωρίς να είναι το ίδιο φωτοευαισθητοποιητής. Το ALA είναι περισσότερο υδρόφιλο και σχετίζεται με λιγότερο εκλεκτικό φθορισμό, ενώ το MAL είναι περισσότερο λιπόφιλο και πιο εκλεκτικό. 11 Ο τοπικός φωτοευαισθητοποιητής διεισδύει σε βάθος 2-3 mm, οπότε φτάνει στον σμηγματογόνο θύλακο που βρίσκεται στα 1,3 mm. Το MAL 16% επιτυγχάνει αυτό το βάθος διείσδυσης μετά από 3 ώρες κλειστής εφαρμογής, αν και έχει χρησιμοποιηθεί από κάποιους ερευνητές και χωρίς κλειστή εφαρμογή. Το ALA χρησιμοποιείται πάντα με κλειστή εφαρμογή λόγω της υδρόφιλης σύστασής του. 10 Πηγές φωτός Το μήκος κύματος των πηγών φωτός που θα επιλεγεί για την PDT για την ακμή, βασίζεται στην απορρόφηση του φωτός από τις πορφυρίνες και το βάθος διείσδυσης του φωτός στο δέρμα. Η απορρόφηση φωτός από τις πορφυρίνες αντιστοιχεί στο μήκος κύματος του φάσματος του ορατού φωτός. Το ορατό φως έχει φάσμα από τα 400 nm έως τα 800 nm, και περιλαμβάνει το μπλε, το πράσινο, το κίτρινο και το κόκκινο φως. Η απορρόφηση φωτός από τις πορφυρίνες γίνεται στο φάσμα των nm, με μέγιστη απορρόφηση στα nm (Soret band), ενώ μικρότερη απορρόφηση υπάρχει και στα nm (Q-bands). 2 Το βραχύτερο μήκος κύματος του μπλε φωτός διεισδύει μέχρι τα μm (το επιφανειακό αγγειακό πλέγμα) γιατί απορροφάται από την μελανίνη και διαχέεται στο χόριο. Παρότι οι σμηγματογόνοι αδένες βρίσκονται σε βάθος περίπου 1,3 mm, έχει φανεί πως μέσω της ενδογενούς παραγωγής πορφυρινών (κυρίως κοπροπορφυρίνης ΙΙΙ), το P.acnes καταστρέφεται προσωρινά μέσω φωτοδυναμικής αντίδρασης με το φωτισμό με μπλε φως. 4 To κόκκινο φως έχει μικρότερη δραστικότητα στην ενεργοποίηση των πορφυρινών, αλλά διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα, περίπου στα μm. 10,12 Τα μήκη κύματος στο υπέρυθρο φάσμα και το φάσμα των ραδιοσυχνοτήτων θεωρητικά διεισδύουν βαθύτερα στο δέρμα, αλλά μήκη κύματος άνω των 850 nm δεν έχουν αρκετή ενέργεια ώστε να οδηγήσουν στην παραγωγή ριζών οξυγόνου. 10 Το μπλε και το κόκκινο φως, το 585- και 595- nm laser παλμικής χρωστικής (long-pulsed PDL), το Neodymiun:ytrium-aluminium-garnet laser (Nd:YAG, 1320 nm, χωρίς βελτίωση της ακμής 19 ), τo διοδικό laser (1450 nm) 20, και το έντονο παλμικό φως (intense pulsed light, IPL), έχουν χρησιμοποιηθεί μόνα τους ως απλή φωτοθεραπεία για την ακμή, με ποικίλα αποτελέσματα. Το μπλε φως έχει χρησιμοποιηθεί μόνο του (χωρίς φωτοευαισθητοποιητή, και άρα όχι ως φωτοδυναμική θεραπεία) σε αρκετές μελέτες για τη θεραπεία της ακμής και έχει δείξει αποτελεσματικότητα για τις φλεγμονώδεις βλάβες. Υψηλής έντασης μπλε φως οδήγησε σε ελάττωση των φλεγμονωδών βλαβών ακμής κατά 59-67% για μέχρι 8 εβδομάδες μετά το πέρας των 8 συνεδριών της θεραπείας. 21 Αυτή η μελέτη οδήγησε στην έγκριση του μπλε φωτός για την κατ οίκον θεραπεία της ακμής από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων της Αμερικής (US Food and drug Administration, FDA). 22,23 Επίσης, το μπλε φως έχει συγκριθεί με το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου, σε τυχαιοποιημένη μελέτη σε 107 ασθενείς με ήπια εώς μέτρια ακμή. Φάνηκε πως ο συνδυασμός μπλε/κόκκινου φωτός ήταν σημαντικά καλύτερος από το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου μετά από 12 εβδομάδες, και εξίσου αποτελεσματικό με το μπλε φως. Ο συνδυασμός μπλε/κόκκινο φως οδήγησε σε μέση βελτίωση κατά 76% % (95% CI: 66-87, p=0.006) στις φλεγμονώδεις βλάβες. Ο συνδυασμός μπλε/κόκκινο φως οδήγησε σε μέση βελτίωση κατά 58% (95% CI: 45-71) για τους φαγέσωρες. Όλες οι συγκριθείσες θεραπείες είχαν παρόμοια αποτελεσματικότητα για τους φαγέσωρες. Οι συγγραφείς απέδωσαν την αποτελεσματικότητα στις αντιβακτηριδιακές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις του μπλε και του κόκκινου φωτός. 13 To μπλε φως έχει φανεί πως οδηγεί σε φωτοκαταστροφή του P.acnes, και έχει αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες ελαττώνοντας την ιντερλευκίνη-1α (IL-1α), και το ICAM Επίσης, διάφορες πηγές φωτός έχουν χρησιμοποιηθεί στη φωτοδυναμική θεραπεία της ακμής (σε συνδυασμό με τοπικό φωτοευαισθητοποιητή), όπως πηγές ορατούς φως ευρέος φάσματος συνεχούς μήκους κύματος (μπλε, κόκκινο φως), το IPL, και το PDL (Πίνακας 1). Ôüìïò 25, Ôåý ïò 2, Aπρίλιος - Ιούνιος 2014

4 98 Κ. Δεσινιώτη, Α. Κατσάμπας, Χρ. Αντωνίου Ðß íá êáò 1 Προτεινόμενα θεραπευτικά σχήματα PDT για την ακμή στη βιβλιογραφία Τοπική Πηγή Παράμετροι Μελέτη κρέμα φωτός Συνεδρίες θεραπείας Αποτελέσματα Hongcharu 20% ALA, Broad band red 2 ομάδες: 13 J/cm 2 Βελτίωση ακμής με ALA-PDT (2000) 3h light, nm -1 συνεδρία, ή (p:0.046) - 4 συνεδρίες ανά 1 εβδομάδα Rojanamatin 20% ALA, IPL, nm 3 συνεδρίες ανά J/cm % ελάττωση φλεγμονωδών (2006) 30 min 3-4 εβδομάδες βλαβών με PDT vs. 68.8% με IPL Akaraphanth 10% ALA, Blue light 4 συνεδρίες ανά 48 J/cm 2 Χωρίς στατιστικά σημαντική (2007) 1h (Omnilux), 1 εβδομάδα διαφορά: 72.2% (PDT) vs nm 65.4% (light only) την εβδομάδα 12 Wiegell (2006) 16% MAL, Red light 2 συνεδρίες ανά 37 J/cm 2 Ελάττωση κατά 68% φλεγμο- 3h (Aktilite), 2 εβδομάδες νωδών βλαβών (p: vs 635 nm control). Χωρίς διαφορά για μη-φλεγμονώδεις βλάβες vs control Haedersdal 16% MAL, LPDL, 595 nm 3, ανά J/cm 2 Μέση ελάττωση φλεγμονωδών (2008) 3h εβδομάδες βλαβών 80% με PDT (vs. 67% με LPDL, p: 0.004), την εβδομάδα 12. Χωρίς διαφορά για τους φαγέσωρες: ελάττωση 53% (vs. 42% με LPDL, p: 0.158) Μηχανισμός δράσης PDT Κατά την PDT, ο φωτοευαισθητοποιητής (το ALΑ ή το MAL) προσλαμβάνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα και μεταβολίζεται μέσω του μονοπατιού των πορφυρινών σε πρωτοπορφυρίνη IX (PpIX), την πρόδρομο της αίμης. 25,26 Η PpIX είναι ένας φωτοευαισθητοποιητής που συγκεντρώνεται όχι μόνο στα κερατινοκύτταρα αλλά και στους τριχοσμηγματογόνους θυλάκους. 9,27 Όταν το δέρμα στο οποίο έχει εφαρμοστεί ALA ακτινοβοληθεί (φωτιστεί) με ορατό φως, η PpIX διεγείρεται σε κατάσταση τριπλέτας (triplet state), που αντιδρά με το οξυγόνο ώστε να παραχθoύν δραστικές ρίζες οξυγόνου (reactive oxygen species, ROS), όπως υπεροξείδια (H 2 O 2 ) και ελεύθερες ρίζες όπως ανιόν υπεροξειδίου (O 2- ) και ρίζα υδροξυλίου (-OH), με συνέπεια βλάβη των μεμβρανών, και κυτταρική καταστροφή. Mελέτες αναφέρουν πως η PDT δρα έναντι των βασικών παθογενετικών μηχανισμών της ακμής (Εικόνα 2). Έχει φανεί πως έχει αντιβακτηριδιακή δράση, αντιφλεγμονώδη δράση, καθώς και δράση έναντι της σμηγματόρροιας. Μια συνεδρία PDT μπορεί να βελτιώσει την ακμή και σχετίζεται με ελάττωση στο φθορισμό του δέρματος. 28 Η ελάττωση του φθορισμού σχετίζεται με σημαντική ελάττωση στον αριθμό του P.acnes, 4 υποδηλώνοντας πως η δράση της PDT στην ακμή ασκείται μέσω της ελάττωσης του αριθμού του P.acnes μέσω φωτοαδρανοποίησης ή φωτοκαταστροφής του. 29 Μελέτες έχουν δείξει πως η PDT οδηγεί σε ελάττωση έκκρισης του σμήγματος, ελάττωση του μεγέθους των σμηγματογόνων αδένων4, και μείωση της φλεγμονής. 30 Επίσης, μετά την PDT, έχει αναφερθεί σημαντική επιδερμιδική εκφύλιση στο δέρμα και το επιθήλιο του θυλάκου, με αποτέλεσμα αποφολίδωση (exfoliation) της επιδερμίδας. 4,31,32 Μια υπόθεση είναι πως ίσως αυτά τα φαινόμενα να διορθώνουν την απόφραξη του θυλάκου που προκύπτει λόγω της υπερκερατινοποίησης του θυλάκου που παρατηρείται στην ακμή. 29 Όμως, άλλη μελέτη σε 10 ασθενείς με ακμή ρά- ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÄÅÑÌÁÔÏËÏÃÉÁÓ ÁÖÑÏÄÉÓÉÏËÏÃÉÁÓ

5 Η ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ 99 Åé êü íá 2 - Δράσεις της φωτοδυναμικής θεραπείας στους παθογενετικούς μηχανισμούς της ακμής. χης, ανάφερε πως δεν βρέθηκε ελάττωση του P.acnes ή της σμηγματόρροιας μετά από ALA-PDT με διοδικό laser (635 nm, 25 mw/cm 2, 15 J/cm 2, για 10 λεπτά), για 3 συνεδρίες ανά εβδομάδα. Οι συγγραφείς αναφέρουν πως χρησιμοποίησαν άλλες παραμέτρους PDT και πως η μέτρηση του P.acnes έγινε 3 εβδομάδες μετά την συνεδρία PDT, και ίσως έγινε επανα-αποικισμός της τριχοσμηγματογόνου μονάδας από το βακτήριο. 33 Φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή: αποτελεσματικότητα και ασφάλεια H φωτοδυναμική θεραπεία έχει ως στόχο να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της δράσης της επιλεγείσας πηγής φωτός για την ακμή, με την εφαρμογή ενός φωτοευαισθητοποιητή που αθροίζεται εκλεκτικά στο όργανο-στόχο της ακμής, δηλαδή στον τριχοσμηγματόγονο θύλακο. Η πρώτη μελέτη που έδειξε την αποτελεσματικότητα της φωτοδυναμικής θεραπείας σε ασθενείς με ακμή έγινε από τους Hongcharu και συν., σε 22 ασθενείς με ήπια εώς μέτρια ακμής ράχης. Η ράχη κάθε ασθενούς χωρίστηκε σε 4 περιοχές θεραπείας: ALA-PDT με κόκκινο φως ( nm), μόνο ALA, μόνο κόκκινο φως, ή καμία θεραπεία. Έγινε κλειστή εφαρμογή 20% ALA για 3 ώρες και κατόπιν φωτισμός με κόκκινο φως ευρέος φάσματος (broad-band light) ( nm), 150 J/cm 2. Ελέγχθηκε η αποτελεσματικότητας της μιας συνεδρίας σε σχέση με 4 εβδομαδιαίες συνεδρίες. Η μία συνεδρία ALA-PDT είχε ως αποτέλεσμα: 1) την ελάττωση του φθορισμού των βακτηριακών πορφυρινών στους τριχοσμηγματογόνους θυλάκους, 2) την καταστολή της έκκρισης του σμήγματος η οποία διατηρήθηκε για τουλάχιστον 20 εβδομάδες, 3) την ελάττωση του μεγέθους των σμηγματογόνων αδένων κατά 45% στην ιστολογική εικόνα, και 4) τη βελτίωση της φλεγμονώδους ακμής, η οποία διατηρήθηκε για 10 εβδομάδες μετά από 1 συνεδρία και για 20 εβδομάδες μετά από 4 συνεδρίες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιελάμβαναν υπερμελάγχρωση, απολέπιση και εφελκιδοποίηση, χωρίς τη δημιουργία ουλών. 4 Δεν υπάρχουν πολλές μελέτες της θεραπείας με PDT για την ακμή. Μια ανασκόπηση του 2008 εντόπισε μόνο 5 τυχαιοποιημένες μελέτες, 12 ανοιχτές κλινικές δοκιμές, και 2 αναφορές περιστατικών. 10 Οι Itoh και συν., εφάρμοσαν μια μία συνεδρία θεραπείας με laser (635 nm, 5 J/cm 2 ) σε έναν ασθενή με ακμή προσώπου και ανέφεραν βελτίωση που διατηρήθηκε για 8 μήνες. 31 Δεύτερη μελέτη από τον Itoh και συν., έδειξε κλινική βελτίωση της ακμής του προσώπου σε 8 από 13 ασθενείς, μετά από μία συνεδρία θεραπείας με πολυχρωματική πηγή ορατού φωτός με λάμπα αλογόνου ( nm, 17 mw/cm 2, 13 J/cm 2 ). Η βελτίωση διατηρήθηκε για 3-6 μήνες οπότε η ακμή υποτροπίασε, υποδηλώνοντας πως η μια συνεδρία PDT οδηγεί σε αναστρέψιμη βλάβη των σμηγματογόνων αδένων. 32 Το MAL έχει μελετηθεί σε τυχαιοποιημένη, ελεγ- Ôüìïò 25, Ôåý ïò 2, Aπρίλιος - Ιούνιος 2014

6 100 Κ. Δεσινιώτη, Α. Κατσάμπας, Χρ. Αντωνίου χόμενη, τυφλή μελέτη σε 36 ασθενείς με ακμή προσώπου. Έγινε απόξεση των βλαβών (curettage), κλειστή εφαρμογή του MAL για 3 ώρες, και φωτισμός με κόκκινο φως (Aktilite), 635 nm, 37 J/cm 2, σε 2 συνεδρίες, ανά 2 εβδομάδες. Φάνηκε αποτελεσματικότητα για τις φλεγμονώδεις βλάβες της ακμής, με στατιστικά σημαντική ελάττωσή τους κατά 68% (p-value: 0.023) μετά από 12 εβδομάδες, ενώ δεν υπήρχε καμία βελτίωση για τους φαγέσωρες. Ωστόσο, οι συγγραφείς ανάφεραν πως με αυτές τις παραμέτρους θεραπείας, υπήρχε σοβαρή αντίδραση δερματικής φλεγμονής, με οίδημα και φλυκταινίδια 1 ημέρα μετά τη θεραπεία σε όλους σχεδόν τους ασθενείς. 34 Άλλη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, τυφλή μελέτη του ημίσεος του προσώπου (split-face) διερεύνησε την αποτελεσματικότητα της MAL-PDT για την μέτρια φλεγμονώδη ακμή σε 30 ασθενείς. Έγινε κλειστή εφαρμογή του MAL για 3 ώρες και φωτισμός με κόκκινο φως (Aktilite), 635 nm, 37 J/cm 2, σε 2 συνεδρίες ανά 2 εβδομάδες. Διαπιστώθηκε 59% ελάττωση στις φλεγμονώδεις βλάβες στο μισό του προσώπου όπου εφαρμόστηκε η MAL-PDT (p-value: 0.006). Αναφέρθηκε δερματικός πόνος κατά τη φωτοδυναμική θεραπεία (PDT-pain). 35 Μια μελέτη σε 12 ασθενείς με ακμή προσώπου συνέκρινε την αποτελεσματικότητα του MAL σε σχέση με το ALA. Εφαρμόστηκε στο μισό πρόσωπο ALA και στο άλλο μισό MAL, για 3 ώρες με κλειστή εφαρμογή, και έγινε μια συνεδρία φωτισμού με κόκκινο φως 37 J/cm 2 (Aktilite). Βρέθηκε παρόμοια αποτελεσματικότητα με μείωση των φλεγμονωδών βλαβών της ακμής κατά 59% μετά από 12 εβδομάδες. 36 Μια μελέτη ανάφερε την αποτελεσματικότητα της χαμηλής δόσης MAL-PDT για την ακμή, Στην προσπάθεια αποφυγής της δερματικής φλεγμονώδους αντίδρασης, έχει χρησιμοποιηθεί χαμηλή συγκέντρωση MAL με την PDT για την ακμή. Σε 16 ασθενείς με μέτρια εώς σοβαρή ακμή, εφαρμόστηκε χαμηλή συγκέντρωση MAL 4%, χωρίς κλειστή εφαρμογή, για μόνο 1.5 ώρα, και ακολούθησε φωτισμός με κόκκινο φως (Aktilite), J/cm 2, σε 2 συνεδρίες, ανά 1 εβδομάδα. Αναφέρθηκε βελτίωση στις φλεγμονώδεις βλάβες, με μέση ελάττωση κατά 66%, χωρίς βελτίωση στους φαγέσωρες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήσαν ήπιες, με ήπιο ερύθημα και απολέπιση. 37 Σε μη-τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες έχει φανεί πως η δράση του IPL και PDL για την ακμή μπορεί να βελτιωθεί όταν συνδυαστεί με την φωτοενεργοποίηση του εξωγενούς φωτοεαισθητοποιητή ALA Η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του laser παλμικής χρωστικής χρωστικής μακρού παλμού (long-pulsed dye laser, LPDL) σε συνδυασμό με την εφαρμογή MAL, έχει μελετηθεί σε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη του ημίσεος του προσώπου (split-face) σε 15 ασθενείς με ακμή προσώπου. Έγινε εφαρμογή LPDL σε όλο το πρόσωπο σε 3 συνεδρίες ανά 2 εβδομάδες (7.5 J/cm 2, 10 msec, 10-mm spot size, dynamic cooling device 30/20, μικρό overlap, 2 passes). Εφαρμόστηκε στο μισό πρόσωπο MAL για ώρες πριν το laser. Μετά από 12 εβδομάδες, βρέθηκε στατιστικά σημαντική ελάττωση στις φλεγμονώδεις βλάβες της ακμής στο μισό του προσώπου όπου έγινε η φωτοδυναμική θεραπεία με MAL-LPDL (80%) σε σχέση με το μισό του προσώπου όπου έγινε μόνο το laser (67%, p-value: 0.04). Αναφέρθηκε παρόμοια ελάττωση στους φαγέσωρες (50%). Υπήρχαν σημαντικά περισσότερες και εντονότερες τοπικές ανεπιθύμητες ενέργειες με την MAL- LPDL, όπως ερύθημα, οίδημα, φλυκταινίδια, την πρώτη ημέρα μετά τη θεραπεία, χωρίς μακροπρόθεσμες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως υπερμελάγχρωση ή ουλές. 41 Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες κατά την ALA- ή MAL-PDT περιλαμβάνουν τον πόνο του δέρματος όπου γίνεται η θεραπεία (συχνό), τις οξείες φλεγμονώδεις δερματικές αντιδράσεις (ερύθημα, οίδημα, σπάνια φλυκταινίδια ή εφελκίδες) και το παροδικό μαύρισμα (υπερμελάγχρωση) του δέρματος. 11 Έχει αναφερθεί πως η σοβαρότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών με την PDT εξαρτάται από το φωτότυπο, καθώς τα μελανοκύτταρα απορροφούν το φως λόγω της χρωστικής τους. 12 Έχει αναφερθεί παροδική μεταφλεγμονώδης υπερμελάγχρωση με τη PDT σε διάφορες μελέτες, ιδίως σε σκουρότερους φωτότυπους δέρματος. 4,33,35,38,42 Η φωτοδυναμική θεραπεία με 10% ALA και μπλε φως, έχει συγκριθεί με το μπλε φως, σε μια μη-τυχαιοποιημένη μελέτη σε Ταϊβανέζους ασθενείς, και αναφέρθηκε παρόμοια αποτελεσματικότητα και διάχυτη υπερμελάγχρωση και με τους δυο τρόπους θεραπείας. 43 Αντιθέτως, άλλη μελέτη ημίσεος προσώπου σε Ταϊβανέζους ασθενείς μελέτησε το IPL ( nm) σε σύγκριση με τη φωτοδυναμική θεραπεία με 20% ALA και IPL, σε συνεδρίες ανά 3-4 εβδομάδες, και αναφέρθηκε στατιστικά σημαντική βελτίωση στις βλάβες ακμής (87.7% σε σύγκριση με 66.8%) 3 μήνες μετά τη θεραπεία με ALA-PDT και IPL, αντίστοιχα. 44 Πιθανώς η περισσότερο επιφανειακή διείσδυση του μπλε φωτός να επάγει διέγερση των μελανοκύτταρων στους σκουρότερους φωτότυπους δέρματος, και οι εβδομαδιαίες συνεδρίες να είναι περισσότερο επιθετικός τρόπος θεραπείας. 43 ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÄÅÑÌÁÔÏËÏÃÉÁÓ ÁÖÑÏÄÉÓÉÏËÏÃÉÁÓ

7 Η ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ 101 Η φωτοδυναμική θεραπεία έχει συγκριθεί σε σχέση με άλλη καθιερωμένη θεραπεία ακμής μόνο σε μια μελέτη. Έγινε σύγκριση της αδαπαλένης 0.1% gel (1 φορά την ημέρα), σε σχέση με MAL-IPL-PDT ( nm), ή IPL μόνο, σε 4 συνεδρίες ανά 3 εβδομάδες. Ενδιαφέρον έχει πως αναφέρθηκε πως μόνο η μονοθεραπεία με αδαπαλένη οδήγησε σε στατιστικά σημαντική ελάττωση (88%, p-value: 0.01) των φλεγμονωδών βλαβών της ακμής. 42 Τα συμπεράσματα των μελετών της φωτοδυναμικής θεραπείας για την ακμή, καταλήγουν πως η υψηλή-δόση ALA- και MAL-PDT έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα, ότι η εφαρμογή του φωτοευαισθητοποιητή για τουλάχιστον 3 ώρες σχετίζεται μακροπρόθεσμη ύφεση της ακμής, ότι το κόκκινο φως είναι περισσότερο πιθανό να οδηγήσει στην καταστροφή των σμηγματογόνων αδένων σε σχέση με το μπλε ή το έντονο παλμικό φως, και ότι η θεραπεία είναι συχνά επώδυνη και επάγει σημαντική φλεγμονή. 11 Επιπλέον, έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα δοσολογικά σχήματα για τη θεραπεία της ακμής, με διαφορετικό φωτοευαισθητοποιητή (ALA ή MAL), διαφορετικό χρόνο εφαρμογής του φωτοευαισθητοποιητή, διαφορετική πηγή φωτός, παραμέτρους φωτισμού και αριθμό συνεδριών (Πίνακας 1). Η ανομοιογένεια στην πλειοψηφία των μελετών δεν επιτρέπει την σύγκρισή τους, ούτε την εξαγωγή συμπερασμάτων βασισμένων σε αποδείξεις (evidence-based) σχετικά με το βέλτιστο θεραπευτικό σχήμα για τη φωτοδυναμική θεραπεία της ακμής. Οι πρόσφατα δημοσιευμένες Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες βασισμένες σε αποδείξεις για τη θεραπεία της ακμής [European Evidence-based (S3) Guidelines for the treatment of acne] δίνουν ανοιχτή σύσταση στη PDT για την ακμή, δηλαδή δεν δίνεται σύσταση ούτε υπέρ, ούτε κατά, για τη φωτοδυναμική θεραπεία για την ήπια εώς μέτρια βλατιδοφλυκταινώδη ακμή, λόγω έλλειψης αρκετών στοιχειών. Για τη σοβαρή βλατιδοφλυκταινώδη/μέτρια κυστική ακμή, αναφέρεται πως ενώ η PDT είναι αποτελεσματική, δεν μπορεί να συστηθεί λόγω έλλειψης στανταρισμένων θεραπευτικών σχημάτων που να εξασφαλίζουν ένα ευνοϊκό προφίλ οξείας ανεπιθύμητης αντίδρασης. 45 οζώδους βασικοκυτταρικού καρκινώματος και της νόσου Bowen (MAL). 46 Η εφαρμογή της PDT στην ακμή είναι εκτός επίσημης ένδειξης (off-label) και το κόστος του τοπικού φωτοευαισθητοποιητή δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία για το αν η προετοιμασία και απολίπανση του δέρματος πριν τη φωτοδυναμική θεραπεία επηρεάζει την απορρόφηση του τοπικού φωτοευαισθητοποιητή ή τα αποτελέσματα της θεραπείας. Κάποιες μελέτες αναφέρουν τον καθαρισμό του δέρματος με 70% ισοπροπυλ-αλκοόλη, 2% σαλικυλικό οξύ, ή απαλά καθαριστικά (cleansers). 11 Οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν την κλειστή εφαρμογή του τοπικού φωτοευαισθητοποιητή για 3 ώρες, ενώ έχει προταθεί επίσης η εφαρμογή χωρίς κάλυψη, ή η κλειστή εφαρμογή MAL ή ALA για μικρό χρονικό διάστημα λεπτά (short-contact), για καλύτερο προφίλ ανεκτικότητας. 10 Στη συνέχεια, ο τοπικός φωτοευαισθητοποιητής αφαιρείται προσεκτικά και ακολουθεί ο φωτισμός του δέρματος (Εικόνα 3). Οι μη-σύμφωνες πηγές φωτός υπερτερούν σε σχέση με τα laser για τις επιφανειακές βλάβες που προσβάλλουν μεγάλες επιφάνειες δέρματος, καθώς είναι πιο οικονομικές για την αγορά και συντήρησή τους και προσφέρουν τη δυνατότητα για μεγαλύτερο πεδίο φωτισμού. 10 Έχει αναφερθεί πως 2-4 συνεδρίες Η φωτοδυναμική θεραπεία για την ακμή στην κλινική πράξη Η PDT έχει επίσημη έγκριση στην Ευρώπη για τη θεραπεία των ακτινικών υπερκερατώσεων (ALA, MAL), του επιφανειακώς επεκτεινόμενου και του Åé êü íá 3 - Φωτοδυναμική θεραπεία με κόκκινο φως για την ακμή, μετά την εφαρμογή MAL. Ôüìïò 25, Ôåý ïò 2, Aπρίλιος - Ιούνιος 2014

8 102 Κ. Δεσινιώτη, Α. Κατσάμπας, Χρ. Αντωνίου ανά 2-4 εβδομάδες, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα ύφεση της ακμής για τουλάχιστον 3 μήνες. Όμως, ο βέλτιστος αριθμός των συνεδριών δεν έχει καθοριστεί και εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ακμής και την ανταπόκριση στη θεραπεία. Μια περισσότερο επιθετική θεραπεία (υψηλότερη συγκέντρωση τοπικού φωτοευαισθητοποιητή, μεγαλύτερη διάρκεια εφαρμογής του, υψηλότερη ενέργεια πηγής φωτός) ίσως χρειάζεται αραιότερες συνεδρίες προς αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών. 10 Έχει αναφερθεί πως κατάλληλοι υποψήφιοι για PDT είναι οι ασθενείς με μέτρια εώς σοβαρή ακμή με κυρίως φλεγμονώδεις βλάβες. Όλοι οι φωτότυποι δέρματος είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για PDT, αλλά προτιμώνται οι φωτότυποι Ι-ΙΙΙ προς αποφυγή του κινδύνου μεταφλεγμονώδους υπερμελάγχρωσης. 10 Ο πόνος του δέρματος κατά την PDT (κυρίως αίσθημα καύσους) θεωρείται πως είναι νευρογενής και ότι προκαλείται από τη διέγερση των νεύρων από τις ρίζες οξυγόνου. Είναι εντονότερος κατά τα πρώτα λεπτά του φωτισμού. Έχει αναφερθεί πως ο πόνος σχετίζεται με την πυκνότητα ισχύος (fluence rate, mw/cm 2 ) και/ή τη ολική πυκνότητα ενέργειας (total fluence, J/cm 2 ). 47 Έτσι, κλασματικές δόσεις φωτός (διαλείπον φωτισμός) αυξάνουν την ανοχή της θεραπείας και μπορεί έτσι να αυξήσουν τα ποσοστά θεραπευτικής επιτυχίας. Η τοπική κρέμα λιδοκαΐνης/πριλοκαΐνης δεν έχει δειχθεί να έχει αποτελεσματικότητα. Η αναλγησία με κρύο αέρα (ανεμιστήρα χειρός) ή ψεκασμό του δέρματος με δροσερό νερό, μπορεί να είναι αποτελεσματική για την ανακούφιση του πόνου κατά την τοπική PDT. 11 Το μπλε φως μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον αμφιβληστροειδή (φωτοαμφιβληστροειδίτιδα) με πρόκληση μη-αναστρέψιμης βλάβης στους φωτοϋποδοχείς του αμφιβληστροειδούς (ροδοψίνη), καθώς και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Έτσι, είναι απαραίτητη η εφαρμογή ειδικών γυαλιών προστασίας από τον ασθενή και τον γιατρό κατά τη διάρκεια της PDT. Επίσης, σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς θα πρέπει να προσέχουν να μην αγγίξουν τον τοπικό φωτοευαισθητοποιητή και κατόπιν τα μάτια τους. 48 Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν την έκθεση στο φως μετά τη θεραπεία λόγω φωτοτοξικότητας για μέχρι 48 ώρες λόγω παραμονής των πορφυρινών στο δέρμα για ώρες μετά την εφαρμογή του φωτοευαισθητοποιητή. Η εφαρμογή αντιηλιακών δεν μπλοκάρει αποτελεσματικά το φάσμα του ορατού φάσματος. Αντιηλιακά με ανόργανα φίλτρα, 15% titanium dioxide, 6,8% zinc oxide, και 3,2% iron oxide μπορεί να προσφέρουν προστασία έναντι του μπλε φωτός (εώς τα 37 J/cm 2 ) μετά από 18 ώρες εφαρμογής του φαρμάκου, όμως άλλα μήκη κύματος του ορατού φάσματος δεν έχουν ελεγχθεί για φωτοτοξικότητα. 41 Η PDT δεν έχει μελετηθεί σε έγκυες γυναίκες και έτσι δεν ενδείκνυται κατά την εγκυμοσύνη (FDA pregnancy category C). 11 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η ανάγκη ελάττωσης του κινδύνου ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά καθώς και οι ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τις τοπικές και συστηματικές θεραπείες της ακμής, οδήγησαν στην μελέτη της εφαρμογής της φωτοδυναμικής θεραπείας για την αντιμετώπιση της ακμής. Η φωτοδυναμική θεραπεία έχει φανεί πως έχει σημαντικές δράσεις στους παθογενετικούς μηχανισμούς της ακμής (Εικόνα 2), υποστηρίζοντας τη χρήση της στην κλινική πρακτική. Η φωτοδυναμική θεραπεία για την ακμή παρουσιάζει πλεονεκτήματα αλλά και περιορισμούς. Έτσι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλους τους φωτότυπους δέρματος, με καλό κοσμητικό αποτέλεσμα, δεν οδηγεί σε μικροβιακή αντοχή, μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές χρειαστεί, και επιτρέπει την αποφυγή των συστηματικών θεραπειών ακμής με χάπια, ενώ σχετίζεται με γενικά καλά ανεκτές τοπικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Όμως, οι περισσότερες μελέτες της PDT για την ακμή δεν είναι ελεγχόμενες, έχουν γίνει σε μικρό αριθμό ασθενών, και έχουν χρησιμοποιήσει διαφορετικές παραμέτρους θεραπείας. Προς το παρόν δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα καθιερωμένα θεραπευτικά σχήματα, η αποτελεσματικότητα δεν έχει επαρκώς αποδειχθεί, δεν οδηγεί σε βελτίωση για τους φαγέσωρες, είναι ακριβή μέθοδος, και δεν έχει επίσημη έγκριση για τη θεραπεία της ακμής. Η PDT αποτελεί μια αξιόλογη θεραπευτική μέθοδο για την ακμή, όμως παραμένει η ανάγκη για τη διεξαγωγή καλά σχεδιασμένων, ελεγχόμενων μελετών για τη θεραπεία της ακμής. Έτσι, θα είναι δυνατόν να προκύψουν τεκμηριωμένα συμπεράσματα με εφαρμογή στην κλινική πρακτική για τον/την ασθενή με ακμή, σχετικά με την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της PDT και να προταθούν η βέλτιστη πηγή φωτός, ο φωτοευαισθητοποιός παράγοντας, και οι θεραπευτικές παράμετροι των συνεδριών. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Katsambas A, Dessinioti C. New and emerging treatments in dermatology: acne. Dermatol Ther 2008;21: ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÄÅÑÌÁÔÏËÏÃÉÁÓ ÁÖÑÏÄÉÓÉÏËÏÃÉÁÓ

9 Η ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ Sakamoto FH, Lopes JD, Anderson RR. Phtodynamic therapy for acne vulgaris: A critical review from basics to clinical practice. Part I. Acne vulgaris: When and why consider photodynamic therapy? J Am Acad Dermatol 2010; 63: Kjeldstad B. Photoinactivation of Propionibacterium acnes by near-ultraviolet light. Z Nauturforsch 1984;39: Ashkenazi H, Malik Z, Harth Y, Nitzan Y. Eradication of Propionibacterium acnes by its endogenic porphyrins after illumination with high intensity blue light. FEMS Immunol Med Microbiol 2003; 35: Kjeldstad B, Johnsson A. An action spectrum for blue and near ultraviolet inactivation of Propionibacterium acnes; with emphasis on a possible porphyrin photosensitization. Photochem Photobiol 1986; 43: Melo TB, Reisaeter G. Photodestruction of endogenous porphyrins in relation to cellular inactivation of Propionibacterium acnes. Z Naturforsch [C] 1986; 41: Konig K, Teschke M, Sigusch B et al. Red light kills bacteria via photodynamic action. Cell Mol Biol (Noisy-le- Grand) 2000; 46: Lee WL, Shalita AR, Poh-Fitzpatrick MB. Comparative studies of porphyrin production in Propionibacterium acnes and Propionibacterium granulosum. J Bacteriol 1978; 133: Divaris DXG, Kennedy JC, Poittier RH. Phototoxic damage to sebaceous glands and hair follicles of mice after systemic administration of 5-aminolevulinic acid correlates with localized protoporphyrin IX fluorescence. Am J Pathol 1990; 136: Taylor MN, Gonzalez ML. The practicalities of photodynamic therapy in acne vulgaris. Br J Dermatol 2009; 160: Sakamoto FH, Lopes JD, Anderson RR. Phtodynamic therapy for acne vulgaris: A critical review from basics to clinical practice. Part II. Understanding parameters for acne treatment with photodynamic therapy. J Am Acad Dermatol 2010; 63: Hamilton FL, Car J, Lyons C, Car M, Layton A, Majeed A. Br J Dermatol 2009;160: Papageorgiou P, Katsambas A, Chu A. Phototherapy with blue (415 nm) ad red (660 nm) light in the treatment of acne vulgaris. Br J Dermatol 2000;142: Na JI, Suh DH. Red light phototherapy alone is effective for acne vulgaris: randomized, single-blinded clinical trial. Dermatol Surg 2007;33: Sigurdsson V, Knulst AC, van Weelden H. Phototherapy of acne vulgaris with visible light. Dermatology 1997; 194: Orringer JS, Kang S, Hamilton T et al. Treatment of acne vulgaris with a pulsed dye laser: a randomized controlled trial. JAMA 2004;291: Jung JY, Choi YS, Yoon MY, et al. Comparison of a pulsed dye laser and a combined 585/1,064-nm laser in the treatment of acne vulgaris. Dermatol Surg 2009;35: Seaton ED, Charakida A, Mouser PE, et al. Pulsed-dye laser treatment for inflammatory acne vulgaris: randomized controlled trial. Lancet 2003;362: Orringer JS, Kang S, Maier L, et al. A randomized, controlled, split-face clinical trial of 1320-nm Nd:YAG laser therapy in the treatment of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol 2007;56: Glaich AS, Friedman PM, Jih MH, Goldberg LH. Treatment of inflammatory facial acne vulgaris with combination 595-nm pulsed-dye laser with dynamic-cooling-device and 1,450-nm diode laser. Lasers Surg Med 2006; 38: Elman M, Slatkine M, Harth Y. The effective treatment of acne vulgaris by a high-intensity, narrow band nm light source. J Cosmet Laser Ther 2003;5: US Food and Drug Administration web site. BLU-U@ blue light photodynamic therapy illuminator, model Αssessed September 26, US Food and Drug Administration web site. BLU-U@ blue light photodynamic therapy illuminator, model Available at: 5.pdf. Assessed September 26, Shnitkind E, Yaping E, Geen S et al. Anti-inflammatory properties of narrow-band blue light. J Drugs Dermatol 2006; 5: Kappas A, Sassa S, Galbraith RA, Nordmann Y. The porphyrias, in Scriver CR, Beaudet AL, Sly WS, Valle D, eds. The metabolic basis of inherited disease. McGraw-Hill, New York, 6th edn, 1989: pp Iinuma S, Farshi SS, Ortel B, Hasan T. A mechanistic study of cellular photodestruction with 5-aminolevulinic acid-induced porphyrin. Br J Cancer 1994;79: Kennedy JC, Pottier RH. Endogenous protoporphyrin IX, a clnically useful photosensitizer for photodynamic therapy. J Photochem Photobiol Biol 1992;14: McGinley KJ, Webster GF, Leyden JJ. Facial follicular porphyrin fluorescence: correlation with age and density of Propionibacterium acnes. Br J Dermatol 1980;102: Yung A, Stables GI, Fernandez C et al. Microbiological effect of photodynamic therapy (PDT) in healthy volunteers: a comparative study using methyl aminolaevulinate and hexyl aminolaevulinate cream. Clin Exp Dermatol 2007; 32: Morton CA, Szeimies RM, Sidoroff A, Braathen LR. European guidelines for topical photodynamic therapy part 2: emerging indications- field cancerization, photorejuvenation and inflammatory/infective dermatoses. J Eur Acad Dermatol 2013;27: Itoh Y, Ninomiya Y, Tajima S, Ishibashi A. Photodynamic therapy for acne vulgaris with topical 5-aminolevulinic acid. Arch Dermatol 2000; 136: Itoh Y, Ninomiya Y, Tajima S, Ishibashi A. Photodynamic therapy of acne vulgaris with topical delta-aminolaevulinic acid and incoherent light in Japanese patients. Br J Dermatol 2001; 144: Pollock B, Turner D, Stringer MR et al. Topical aminolaevulinic acid-photodynamic therapy for the treatment of acne vulgaris: a study of clinical efficacy and mechanism of action. Br J Dermatol 2004;151: Ôüìïò 25, Ôåý ïò 2, Aπρίλιος - Ιούνιος 2014

10 104 Κ. Δεσινιώτη, Α. Κατσάμπας, Χρ. Αντωνίου 34. Wiegell SR, Wulf HC. Photodynamic therapy of acne vulgaris using methyl aminoleaevulinate: a blinded, randomized, controlled trial. Br J Dematol 2006;154: Horfelt C, Funk J, Frohm-Nilsson M et al. Topical methyl aminolaevulinate photodynamic therapy for treatment of facial acne vulgaris: results of a randomized, controlled study. Br J Dermatol 2006;155: Wiegell SR, Wulf HC. Photodynamic therapy of acne vulgaris using 5-aminolevulinic acid versus methyl aminolevulinate. J Am Acad Dermatol 2006;54: Mavilia L, Malara G, Moretti G, et al. Photodynamic therapy of acne using methyl aminolaevulinate diluted to 4% toghether with low doses of red light. Br J Dermatol 2007; 157: Rojanamatin J, Choawawanich P. Treatment of inflammatory facial acne vulgaris with intense pulsed light and short contact of topical 5-aminolevulinic acid: a pilot study. Dermatol Surg 2006;32: Santos MAV, Belo VG, Santos G. Effectiveness of photodynamic therapy with topical 5-aminolevulinic acid and intense pulsed light versus intense pulsed light alone in the treatment of acne vulgaris: comparative study. Dermatol Surg 2005;31: Alexiades-Armenakas M. Long pulsed dye laser-mediated photodynamic therapy combined with topical therapy for mild to severe comedonal, inflammatory, or cystic acne. J Drugs Dermatol 2006;5: Haedersdal M, Togsverd-Bo K, Wiegell SR, et al. Long-pulsed dye laser versus long-pulsed dye laser-assisted photodynamic therapy for acne vulgaris: A randomized controlled trial. J Am Acad Dermatol 2008;58: Yeung CK, Shek SY, Bjerring P et al. A comparative study of intense pulsed light alone and its combination with photodynamic therapy for the treatment of facial acne in Asian skin. Lasers Surg Med 2007;39: Akaraphanth R, Kanjanawanitchkul W, Gritiyarangsan P. Efficacy of ALA PDT vs blue light in the treatment of acne. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2007; 23: Rojanamatin J, Choawawanich P. Treatment of inflammatory facial acne vulgaris with intense pulsed light and short contact of topical 5-aminolevulinic acid: a pilot study. Dermatol Surg 2006; 32: Nast A, Dreno B, Bettoli V et al. European Evidence-based (S3) guidelines for the treatment of acne. J Eur Acad Dermatol Venereol 2012;26 (Suppl 1): Metvix cream. Summary of Product Characteristics. #INDICATIONS. 47. Hοrfelt C, Stenquist B, Larko O et al. Photodynamic therapy for acne vulgaris: a pilot study of the dose-response and mechanism of action. Acta Derm Venereol 2007; 87: Walker DP, Vollmer-Snarr HR, Eberting CLD. Ocular hazards of blue-light therapy in dermatology. J Am Acad Dermatol 2012;66: Συντομογραφίες (Abbreviations) PDT: photodynamic therapy (φωτοδυναμική θεραπεία) PpIX: protoporphyrin IX (πρωτοπορφυρίνη IX) MAL: methyl aminolevulinate (μεθυλαμινολεβουλινικό) ALA: aminolevulinic acid (αμινολεβουλινικό οξύ) PDL: pulsed dye laser (laser παλμικής χρωστικής) MAL-PDT: MAL-photodynamic therapy (φωτοδυναμική θεραπεία με τοπική εφαρμογή μευθυλαμινολεβουλινικού) IPL: intense pulsed light (έντονο παλμικό φως) Áë ëç ëï ãñá ößá: Κ. Δεσινιώτη A Πανεπιστμιακή Δερματολογική Κλινική, Νοσοκομείο Δερματικών και Αφροδισίων Νόσων Α. Συγγρός, Αθήνα cliodes@hotmail.com ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÄÅÑÌÁÔÏËÏÃÉÁÓ ÁÖÑÏÄÉÓÉÏËÏÃÉÁÓ

M.D.Maria A. Kardasi

M.D.Maria A. Kardasi Πρόκειται για φλεγμονώδη δερματοπάθεια η οποία χαρακτηρίζεται από δέρμα με σμηγματόρροια, φαγέσορες κλειστούς & ανοικτούς φλύκταινες, κύστες, βλατίδες και πιθανότατα ουλές. Αφορά το πρόσωπο, το λαιμό,

Διαβάστε περισσότερα

Τοπική θεραπεία : Ποια & πότε

Τοπική θεραπεία : Ποια & πότε ΑΚΜΗ από το Α έως το Ω κλινικό φροντιστήριο Τοπική θεραπεία : Ποια & πότε Παντελής Παναγάκης Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» Η πιο κοινή δερματική πάθηση Μία φυσιολογική κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ : ποια και πότε ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ : ποια και πότε ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ : ποια και πότε ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αξιολόγηση κλινικής εικόνας ακμής(μορφή και βαρύτητα) Γνώση του σκευάσματος

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικός αλγόριθμος ακμής: Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις

Θεραπευτικός αλγόριθμος ακμής: Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις Θεραπευτική Θεραπευτικός αλγόριθμος ακμής: Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις Δεσινιώτη Κ. Τζομπανάκη Σ. Κατσάμπας Α. Αντωνίου Χ. Παν/κή Δερματολογική Κλινική Νοσοκομείο Δερματικών και Αφροδισίων

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία της κοινής ακμής προσώπου με πολλαπλό έντονο παλμικό φως

Θεραπεία της κοινής ακμής προσώπου με πολλαπλό έντονο παλμικό φως 25 ΜΕΛΕΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Τόμος 7, (1):25-31, 2010 Θεραπεία της κοινής ακμής προσώπου με πολλαπλό έντονο παλμικό φως Variable pulsed light for treatment of facial acne vulgaris ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Α. ΡΑΛΛΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Α. ΡΑΛΛΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΚΜΗ (Β ΜΕΡΟΣ) ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Α. ΡΑΛΛΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Α. ΡΑΛΛΗΣ Ορισμός H ακμή είναι μία πολύμορφη, φλεγμονώδης πάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Dectro International. Dectro International reserved.2010. www.dectro.com

Dectro International. Dectro International reserved.2010. www.dectro.com APILUX 2G APL Η Dectro,με την άριστη τεχνογνωσία στην αντιμετώπιση της τριχοφιύας,πιστεύοντας ότι η τεχνολογία της επιτρέπει πλέον να κατασκευάσει ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο μηχάνημα φωτόλυσης, χρηματοδότησε

Διαβάστε περισσότερα

Ψευδοθυλακίτιδα Συνεδρίαση ΕΔΑΕ Καρπενήσι, 29/1/2011

Ψευδοθυλακίτιδα Συνεδρίαση ΕΔΑΕ Καρπενήσι, 29/1/2011 Ψευδοθυλακίτιδα Συνεδρίαση ΕΔΑΕ Καρπενήσι, 29/1/2011 Ελισάβετ Λαζαρίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας Α' Δερματολογική Κλινική Α.Π.Θ. Θυλακίτιδα -Περιθυλακίτιδα Ορισμός Θυλακίτιδα Παρουσία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΑ PEELINGS EASY TCA PEEL

ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΑ PEELINGS EASY TCA PEEL ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΑ PEELINGS EASY TCA PEEL ΕΥΚΟΛΑ, ΓΡΗΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ Χωρίς στερήσεις και υπερβολές, χαρίζει: ΛΑΜΨΗ, ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ, ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΗ ΟΨΗ Το Easy TCA peel είναι ένα απαλό peeling

Διαβάστε περισσότερα

Δυο Προγράμματα SHR Mode (High Frequency, Low Energy Mode): Μέχρι 10Hz LHR Mode (Low Frequency, High Energy Mode): Μέχρι 3Hz

Δυο Προγράμματα SHR Mode (High Frequency, Low Energy Mode): Μέχρι 10Hz LHR Mode (Low Frequency, High Energy Mode): Μέχρι 3Hz Three Wavelengths: 755, 808, 1064nm Η Τελευταία Τεχνολογία στην Αποτρίχωση Χωρίς Πόνο, Χωρίς Εγκαύματα, Με Ασφάλεια, Αποτελεσματικότητα και Γρήγορα ******************** Δυο Προγράμματα SHR Mode (High Frequency,

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευστάθιος Α. Ράλλης, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος, Δ/ντής Δερματολογικού Τμήματος 417 ΝΙΜΤΣ

Γράφει: Ευστάθιος Α. Ράλλης, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος, Δ/ντής Δερματολογικού Τμήματος 417 ΝΙΜΤΣ Γράφει: Ευστάθιος Α. Ράλλης, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος, Δ/ντής Δερματολογικού Τμήματος 417 ΝΙΜΤΣ Τι σημαίνει ο όρος laser; LASER είναι τα αρχικά των λέξεων Light Amplification Stimulated Emission of

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων Απόφαση Ε.Ο.Φ. 47558/4-7-2012 Στη διαμόρφωση του περιεχομένου της παρούσας εργασίας, δεν υπήρξε κάποια εξωτερική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΕΜΑ ΑΡΒΟΥΤΙΝΗΣ 3% ΚΟΖΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ 2% ΚΑΙ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C 4%. ηµήτρης Ρηγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ερµατολογίας

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΕΜΑ ΑΡΒΟΥΤΙΝΗΣ 3% ΚΟΖΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ 2% ΚΑΙ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C 4%. ηµήτρης Ρηγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ερµατολογίας ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΕΜΑ ΑΡΒΟΥΤΙΝΗΣ 3% ΚΟΖΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ 2% ΚΑΙ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C 4%. ηµήτρης Ρηγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ερµατολογίας Βασιλοπούλου Νατάσα, Ειδικευόµενη ερµατολόγος Κλινική ερµατικών

Διαβάστε περισσότερα

Layton-Finlay JEADV 2012,26 (Suppl.1), 1-29

Layton-Finlay JEADV 2012,26 (Suppl.1), 1-29 Η ακμή είναι μια πολύμορφη, φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος που συνοδεύεται από σμηγματόρροια και εντοπίζεται κυρίως στο πρόσωπο (99% των ασθενών), στη ράχη(60%) και στο στήθος(15%). Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

3. Αποικισμός του τριχοσμηγματογόνου πόρου από μικροβιακούς παράγοντες

3. Αποικισμός του τριχοσμηγματογόνου πόρου από μικροβιακούς παράγοντες Οι κύριοι παθογενετικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ακμής 1. Υπερέκκριση Σμήγματος 2. Απόφραξη του τριχοσμηγματογόνου πόρου 3. Αποικισμός του τριχοσμηγματογόνου πόρου από μικροβιακούς παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΟΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Κωνσταντίνα Κυπριανού Α.Τ.:

Διαβάστε περισσότερα

Cold Lazer LLLT η πράσινη θεραπεία του 21ου αιώνα

Cold Lazer LLLT η πράσινη θεραπεία του 21ου αιώνα Cold Lazer LLLT η πράσινη θεραπεία του 21ου αιώνα Τι είναι η Cold Laser LLLT Η θεραπεία με Laser, θεωρείται η πράσινη θεραπεία του 21ου αιώνα. Το Laser δεν περιέχει χημικές ουσίες, είναι καθαρή ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

1.Η αυτόλογη μεσοθεραπεία αποτελεί την επιτομή της μεσοθεραπείας στις μέρες μας και χρησιμοποιείται:

1.Η αυτόλογη μεσοθεραπεία αποτελεί την επιτομή της μεσοθεραπείας στις μέρες μας και χρησιμοποιείται: 1.Η αυτόλογη μεσοθεραπεία αποτελεί την επιτομή της μεσοθεραπείας στις μέρες μας και χρησιμοποιείται: Στο πρόσωπο: για σύσφιξη του χαλαρωμένου δέρματος, αντιμετώπιση μικρών ρυτίδων και ουλών (πχ. από ακμή),

Διαβάστε περισσότερα

KΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΤΗ VERSION Vitα K (Eye Repair Solution) ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΟΥΜ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜ. «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», ΑΘΗΝΑ

KΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΤΗ VERSION Vitα K (Eye Repair Solution) ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΟΥΜ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜ. «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», ΑΘΗΝΑ KΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΤΗ VERSION Vitα K (Eye Repair Solution) ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΟΥΜ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜ. «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», ΑΘΗΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σε αυτήν την εργασία, χορηγήθηκε τοπικά η κρέμα VERSION Vitα K (Eye

Διαβάστε περισσότερα

PigmenTclar. Η νέα δερματολογική φροντίδα διόρθωσης των κηλίδων με αποτελεσματικότητα μεγάλης διάρκειας * ΚΗΛΙΔΕΣ, ΘΑΜΠΗ ΚΑΙ ΑΝΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΟΨΗ

PigmenTclar. Η νέα δερματολογική φροντίδα διόρθωσης των κηλίδων με αποτελεσματικότητα μεγάλης διάρκειας * ΚΗΛΙΔΕΣ, ΘΑΜΠΗ ΚΑΙ ΑΝΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΟΨΗ ΚΗΛΙΔΕΣ, ΘΑΜΠΗ ΚΑΙ ΑΝΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΟΨΗ PigmenTclar Η νέα δερματολογική φροντίδα διόρθωσης των κηλίδων με αποτελεσματικότητα μεγάλης διάρκειας * * Η αποτελεσματικότητα του ορού κατά των κηλίδων διατηρήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΥΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ. Θεοδώρα Καράγιωργα Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

ΛΕΥΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ. Θεοδώρα Καράγιωργα Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος ΛΕΥΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Θεοδώρα Καράγιωργα Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος ΛΕΥΚΗ Κοινή δερματική νόσος που οδηγεί σε αποχρωματισμό Σημαντική η ψυχολογική υποστήριξη. Γνώση προγνωστικών παραγόντων. ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εξασφαλίζει την επιθυμητή εικόνα Απαλλάσσει από καθημερινή εφαρμογή

Εξασφαλίζει την επιθυμητή εικόνα Απαλλάσσει από καθημερινή εφαρμογή Εξασφαλίζει την επιθυμητή εικόνα Απαλλάσσει από καθημερινή εφαρμογή Γνωστή κ ως Παραϊατρική Δερματοστιξία-Paramedical Micropigmentation Βελτιώνει ψυχολογία των ογκολογικών ασθενών Εφαρμογή τεχνικής για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Skinoren γέλη 15% 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1 g γέλης Skinoren περιέχει 150 mg (15%) αζελαϊκού οξέος. Έκδοχα

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγίες για τους Συγγραφείς

Oδηγίες για τους Συγγραφείς Oδηγίες για τους Συγγραφείς Οι οδηγίες προς συγγραφείς υπάρχουν online στην ιστοσελίδα του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός»: http://www.syggros-hosp.gr. Επιλέγοντας το εικονίδιο του Περιοδικού, είναι διαθέσιμες

Διαβάστε περισσότερα

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος Ονοματεπώνυμο: Αρτέμης Παναγιώτου Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ε. Παρασκάκης Επικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Ορισμός Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση εξωγενών παραγόντων στο δέρμα

Επίδραση εξωγενών παραγόντων στο δέρμα Επίδραση εξωγενών παραγόντων στο δέρμα Επίδραση εξωγενών παραγόντων στο δέρμα Οι παράγοντες που ασκούν επίδραση στο δέρμα είναι: 1)Η τριβή και η πίεση 2)οι τραυματισμοί 3)η θερμότητα και το ψύχος 4)η ηλιακή

Διαβάστε περισσότερα

ACCELERATED CXL. Ζώττα Παρασκευή MD, MCs. Αντιπαραθέσεις στην Οφθαλμολογία Θεσσαλονίκη, /11/2016. Diathlasis Day Care Unit, Thessaloniki, Greece

ACCELERATED CXL. Ζώττα Παρασκευή MD, MCs. Αντιπαραθέσεις στην Οφθαλμολογία Θεσσαλονίκη, /11/2016. Diathlasis Day Care Unit, Thessaloniki, Greece ACCELERATED CXL Ζώττα Παρασκευή MD, MCs Αντιπαραθέσεις στην Οφθαλμολογία Θεσσαλονίκη, 18-19 /11/2016 Accelerated Cross- Linking / KXL Υψηλής έντασης διασύνδεσης κερατοειδικού κολλαγόνου Πρωτόκολλο της

Διαβάστε περισσότερα

Ακμή Επιδημιολογία Παθογένεια Σι νεώτερο; Ευστάθιος Ράλλης Δερματολογικό Σμήμα 417 ΝΙΜΣ

Ακμή Επιδημιολογία Παθογένεια Σι νεώτερο; Ευστάθιος Ράλλης Δερματολογικό Σμήμα 417 ΝΙΜΣ Ακμή Επιδημιολογία Παθογένεια Σι νεώτερο; Ευστάθιος Ράλλης Δερματολογικό Σμήμα 417 ΝΙΜΣ Γενικά Παρότι η ακμή είναι πιθανόν η πιο συχνή δερματική νόσος, εξακολουθούν να απουσιάζουν αρκετά κομμάτια από το

Διαβάστε περισσότερα

Ρετινόλη το μυστικό της αντιγήρανσης

Ρετινόλη το μυστικό της αντιγήρανσης Ρετινόλη το μυστικό της αντιγήρανσης Γήρανση Γήρανση είναι η φθίνουσα εξέλιξη των έμβιων όντων μέχρι το τέλος του βιολογικού τους κύκλου Οι αιτίες γήρανσης είναι πολλές. Πολύ περισσότερες σε ένα όργανο,

Διαβάστε περισσότερα

Θερμολυπόλυση από την Hydrosun

Θερμολυπόλυση από την Hydrosun Θερμολυπόλυση από την Hydrosun Η Υπερθερμική Συσκευή με Φίλτρο Νερού Το Ηydrosun Ιrradiator είναι ένα νέο σύστημα υπέρυθρης ακτινοβολίας Α με φίλτρο νερού (wira). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την τοπική

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μπορεί να συνδυαστεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα με την ασφάλεια;

Μπορεί να συνδυαστεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα με την ασφάλεια; Μπορεί να συνδυαστεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα με την ασφάλεια; Οι ασθενείς φαίνεται να παραμένουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε θεραπεία Efficacy and Survival of Systemic Psoriasis Treatments:

Διαβάστε περισσότερα

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του μελανώματος την 14η Μαΐου 2001, ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα για την

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του μελανώματος την 14η Μαΐου 2001, ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα για την Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του μελανώματος την 14η Μαΐου 2001, ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα για την UV ακτινοβολία. Οι δερματολόγοι λένε πως έχει αποδειχθεί μεγάλος ο ρόλος της υπεριώδους ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση L0: Ασφάλεια και προστασία από ακτινοβολία Laser. Σύγκριση έντασης ακτινοβολίας Laser με συμβατικές πηγές φωτός

Εργαστηριακή άσκηση L0: Ασφάλεια και προστασία από ακτινοβολία Laser. Σύγκριση έντασης ακτινοβολίας Laser με συμβατικές πηγές φωτός Εργαστηριακή άσκηση L0: Ασφάλεια και προστασία από ακτινοβολία Laser. Σύγκριση έντασης ακτινοβολίας Laser με συμβατικές πηγές φωτός Σκοπός: Σκοπός της άσκησης αυτής είναι η κατανόηση και επίγνωση των κινδύνων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 5 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ 7 1.1 Γενικά 8 1.2 Στιβάδες του Δέρματος 10 1.2.1 Επιδερμίδα 10 1.2.2 Χόριο 14 1.2.3 Υπόδερμα ή Υποδόριο Λίπος 17 1.3 Εξαρτήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας. Κυριακή Μποκή Λευκάδα

Η θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας. Κυριακή Μποκή Λευκάδα Η θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας Κυριακή Μποκή Λευκάδα 23-6-2012 Κύριες κλινικές εκδηλώσεις της Ψωριασικής Αρθρίτιδας, σύμφωνα με την ομάδα GRAPPA 94% % 53% 46%

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΑΣ ΣΕΙΡΑΣ Ac-Norm

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΑΣ ΣΕΙΡΑΣ Ac-Norm 31 Οκτωβρίου 2014 ΑΡ. ΠΡΩΤ. Α1Φ5/591 ΠΡΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΕΣ ΥΠΟΨΗ: ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΑΣ ΣΕΙΡΑΣ Ac-Norm Αγαπητοί Συνεργάτες, Σας ενημερώνουμε ότι από 15 Σεπτεμβρίου 2014 η εταιρία FREZYDERM

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. SKINOREN, κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. SKINOREN, κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ SKINOREN, κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο,

Διαβάστε περισσότερα

INFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS

INFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS INFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS Καλτσονούδης Ευριπίδης Ρευματολόγος Ρευματολογική Κλινική Π.Ν.Ιωαννίνων Διευθυντής: Καθηγητής Α. Α. Δρόσος

Διαβάστε περισσότερα

Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV), χωρίζεται στις ζώνες UVA, UVB και UVC. Όλες έχουν διαφορετικές

Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV), χωρίζεται στις ζώνες UVA, UVB και UVC. Όλες έχουν διαφορετικές ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΗΛΙΟΣ, Ο καλύτερός μας φίλος ο χειρότερός μας εχθρός. Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV), χωρίζεται στις ζώνες UVA, UVB και UVC. Όλες έχουν διαφορετικές αρνητικές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ. SKINOREN κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ. SKINOREN κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ SKINOREN κρέμα 20% Δραστικό συστατικό: Azelaic Acid Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ MicroworldsPro

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ MicroworldsPro 2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 501 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ MicroworldsPro Ορφανίδου Όλγα Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία

Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία Εισαγωγή σε οπτική και μικροσκοπία Eukaryotic cells Microscope Cancer Μικροσκόπια Microscopes Ποια είδη υπάρχουν (και γιατί) Πώς λειτουργούν (βασικές αρχές) Πώς και ποια μικροσκόπια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κόγια Μαρία Δερματολόγος Αφροδισιολόγος H παρούσα διάλεξη δε σχετίζεται με κάποιο προσωπικό συμφέρον ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Νεογνική ακμή (1-28 ημέρες ζωής) Βρεφική ακμή (3-16 μηνών)

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ H ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΡΑΜΑΤΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ Σταύρος Έλληνας Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON Μια κριτική ματιά στην κλινική μελέτη GRIPHON Κατερίνα Μαραθιά Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διευθύντρια ΚΧ ΜΕΘ Διακλινικό Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δήλωση σύγκρουσης

Διαβάστε περισσότερα

Όραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως

Όραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως Ιδιότητες των κυµάτων Όραση Α Μήκος κύµατος: απόσταση µεταξύ δύο διαδοχικών κυµατικών µορφών Συχνότητα: αριθµός κύκλων ανά δευτερόλεπτα (εξαρτάται από το µήκος κύµατος) Ορατό φως Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού

Διαβάστε περισσότερα

1.5 Υπέρυθρη Ακτινοβολία

1.5 Υπέρυθρη Ακτινοβολία 1.5 Υπέρυθρη Ακτινοβολία Το συνεχές φάσμα που παίρνουμε, όταν αναλύουμε με το φασματοσκόπιο το λευκό φως, τελειώνει στο ένα άκρο με ιώδες φως, ενώ στο άλλο με ερυθρό. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 10, το ορατό

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρακολούθηση αρκετών αναπνευστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 1 ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ SKINOREN, κρέμα 20% Azelaic Acid Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο,διότι

Διαβάστε περισσότερα

Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.

Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Καβάλας ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο ομιλητής έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ ΤΟ Η/Μ ΦΑΣΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΥΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΚΔΟΣΗ 1 ΣΥΓΓΡΑΦΗ : Χ. ΦΑΝΙΔΗΣ -CDFAN@SCH.GR ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ 1 ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τα σπυράκια στο πρόσωπο, το λαιμό και την πλάτη σχηματίζονται ως εξής:

Τα σπυράκια στο πρόσωπο, το λαιμό και την πλάτη σχηματίζονται ως εξής: Περιοδικό: Vivere Τεύχος: 3, Μάρτιος 2004 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΔΕΡΜΑ Δρ. Des Fernandes (πλαστικός χειρουργός, ιδρυτής της Environ Skin Care και δημιουργός των φαρμακοκαλλυντικών Environ ) Η ακμή είναι μια ασθένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ Χατζημιχαηλίδου Σοφία ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΕΣ Οσφυαλγία (φλεγμονώδους τύπου) Ιερολαγονίτιδα Ασύμμετρη περιφερική αρθρίτιδα Ενθεσίτιδα

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων Η Θυμοσίνη α1 είναι πολυπεπτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση-Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για την προμήθεια εξοπλισμού μέτρησης πηγών οπτικής ακτινοβολίας

Ανακοίνωση-Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για την προμήθεια εξοπλισμού μέτρησης πηγών οπτικής ακτινοβολίας ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Αγ. Παρασκευή, 23.11.2017 Α.Π.: Π/271/14616/2017 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

DERCOS ANTI-DANDRUFF DS

DERCOS ANTI-DANDRUFF DS Dercos DS, για τους ασθενείς σας με πιτυρίδα, σμηγματορροϊκή δερματίτιδα / 01 DERCOS ANTI-DANDRUFF DS ΣΑΜΠΟΥΑΝ ΜΕ ΘΕΙΟΥΧΟ ΣΕΛΗΝΙΟ & ΣΑΛΙΚΥΛΙΚΟ ΟΞΥ 3 Δημοσιεύσεις 2 Κλινικές μελέτες 2 Μελέτες παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

Uro-Swords II Η ορµονική πρόκληση σπερµατογένεσης ΕΝ αποδίδει! Φώτης ηµητριάδης MD, PhD, FEBU

Uro-Swords II Η ορµονική πρόκληση σπερµατογένεσης ΕΝ αποδίδει! Φώτης ηµητριάδης MD, PhD, FEBU Uro-Swords II Η ορµονική πρόκληση σπερµατογένεσης ΕΝ αποδίδει! Φώτης ηµητριάδης MD, PhD, FEBU Δήλωση Συμφερόντων Φώτης ηµητριάδης MD, PhD, FEBU EAU Guidelines Campbell s Urology Male Infertility Campbell

Διαβάστε περισσότερα

βλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη,

βλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη, EMA/481361/2018 EMEA/H/C/002392 Ανασκόπηση του Eylea και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Eylea και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Eylea είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Από την καρδιοπνευμονική στην καρδιοεγκεφαλική αναζωογόνηση ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Μαρία Ι. Σεφέρου Ειδικευόμενη Καρδιολογίας Σισμανόγλειο Γ.Ν.Α. ΑΝΑΚΟΠΗ Ηλεκτρική Φάση Κυκλοφορική Φάση Μεταβολική Φάση ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΝΗΣΜΟΣ ΕΝΑ ΕΥΡΕΩΣ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΝΗΣΜΟΥ

ΚΝΗΣΜΟΣ ΕΝΑ ΕΥΡΕΩΣ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΝΗΣΜΟΥ ΚΝΗΣΜΟΣ ΕΝΑ ΕΥΡΕΩΣ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΝΗΣΜΟΥ Ως χρόνιος κνησμός, ορίζεται ένας κνησμός ο οποίος διαρκεί περισσότερο από 6 εβδομάδες. Ο επιπολασμός του χρονίου κνησμού στο γενικό πληθυσμό

Διαβάστε περισσότερα

1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας

1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας 1.4 Φυσιολογικές αντιδράσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας Η αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση φυσιολογικών απαντήσεων, η ένταση και η έκταση των οποίων εξαρτάται από

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. STIEFOTREX Ισοτρετινοίνη 0,05% w/w

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. STIEFOTREX Ισοτρετινοίνη 0,05% w/w ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ STIEFOTREX Ισοτρετινοίνη 0,05% w/w Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο, διότι περιέχει σημαντικές

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Prognostic groups in 1676 patients with T3 rectal cancer treated without preoperative

Διαβάστε περισσότερα

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 1 Καρδιολογική Κλινική ΝΙΜΤΣ, 2 Σχολή Χημικών Μηχανικών, Πολυτεχνειούπολη

Διαβάστε περισσότερα

HIGH INTENSITY LASER Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ LASER

HIGH INTENSITY LASER Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ LASER Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ LASER High Intensity Laser 3 ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΕ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Νέας γενεάς τεχνολογία στην θεραπεία laser Βαθύτερη διείσδυση

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικά η φωτοπηξία εφαρµόσθηκε για πρώτη φορά το 1946 από τον Γερµανόκαθηγητή Meyer Schwickerath, οοποίος ανέπτυξε µια συσκευή φωτοπηξίας µε λυχνία

Κλινικά η φωτοπηξία εφαρµόσθηκε για πρώτη φορά το 1946 από τον Γερµανόκαθηγητή Meyer Schwickerath, οοποίος ανέπτυξε µια συσκευή φωτοπηξίας µε λυχνία Κλινικά η φωτοπηξία εφαρµόσθηκε για πρώτη φορά το 1946 από τον Γερµανόκαθηγητή Meyer Schwickerath, οοποίος ανέπτυξε µια συσκευή φωτοπηξίας µε λυχνία τόξουαερίου (Xenon Arc) µε την οποία προκάλεσε φωτοπηκτικές

Διαβάστε περισσότερα

η λύση στο πρόβληµα της κυτταρίτιδας Συµπλήρωµα διατροφής µε ω3 - ω6, βιταµίνες Β6 & Ε και φυτικά εκχυλίσµατα

η λύση στο πρόβληµα της κυτταρίτιδας Συµπλήρωµα διατροφής µε ω3 - ω6, βιταµίνες Β6 & Ε και φυτικά εκχυλίσµατα η λύση στο πρόβληµα της κυτταρίτιδας Συµπλήρωµα διατροφής µε ω3 - ω6, βιταµίνες Β6 & Ε και φυτικά εκχυλίσµατα "Κλινικά αποδεδειγµένα αποτελέσµατα σε 47 ηµέρες" Αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας Ένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Ο ορισμός του θετικού χειρουργικού ορίου είναι ξεκάθαρος Ως θετικό χειρουργικό όριο ορίζεται η παρουσία όγκου, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

PEELINGS Τα peelings ή απολέπιση µε χηµικά ή µηχανικά ( δερµοαπόξεση peelings µε κρυστάλλους )µέσα σηµαίνει την εφαρµογή στο δέρµα ενός ή περισσότερων αποφολιδωτικών παραγόντων µε αποτέλεσµα την καταστροφή

Διαβάστε περισσότερα

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία»

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» The common disease asthma is probably not a single disease, but rather a complex

Διαβάστε περισσότερα

Lasers για τις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος

Lasers για τις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος 206 ομιλια ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΕΡΜΤΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Τόμος 6, (4):206-213, 2009 Lasers για τις μελαγχρωματικές λάες του δέρματος ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι μελαγχρωματικές λάες προκαλούνται από την υπερπαραγωγή μελανίνης από τα μελανοκύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Epiduo 0,1%/2,5% γέλη 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1 g γέλης περιέχει: Ανταπαλένη 1 mg (0,1%) Βενζοϋλίου υπεροξείδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ Λεμεσός, 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δηλ. ισχυρή απόδειξη υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα στην ακόλουθη λίστα θεραπειών)

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δηλ. ισχυρή απόδειξη υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα στην ακόλουθη λίστα θεραπειών) ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΟΥ MASCC/ISOO ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΤΙΔΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΓΓΡΑΦΟΥ: 7 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Μετά την κυψελίδα ροής

Μετά την κυψελίδα ροής Μετά την κυψελίδα ροής 1. Οπτικά Συστήματα Διέγερσης (excitation optics) laser φακοί (shaping lenses) 2. Οπτικά Συστήματα Συλλογής (collection optics) φακοί συλλογής κάτοπτρα (dichroic mirrors) φίλτρα

Διαβάστε περισσότερα

FotoSan. Αντιβακτηριακή δράση σε δευτερόλεπτα

FotoSan. Αντιβακτηριακή δράση σε δευτερόλεπτα FotoSan Αντιβακτηριακή δράση σε δευτερόλεπτα Περίληψη FotoSan αντιβακτηριακή θεραπεία Εντοπισμένη θεραπεία Καταστρέφει βακτήρια, ιούς, μύκητες, πρωτόζωα Χωρίς παρενέργειες Χωρίς αντενδείξεις ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΣΦΑΛΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Κατηγορία και δοσολογία στην επαγωγή και διατήρηση της ύφεσης Σταυρούλα Β. Κοιλάκου Γαστρεντερολόγος Η χρήση των αμινοσαλικυλικών ως θεραπεία επίτευξης της ύφεσης στην νόσο

Διαβάστε περισσότερα

www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Συνδρομο Papa Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PAPA 1.1 Τι είναι; Ο ακρωνύμιο PAPA προέρχεται από τις λέξεις Pyogenic Arthritis, Pyoderma gangrenosum and Acne

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοδυναμική θεραπεία ακτινωτού σώματος με. Verteporfin : πειραματική και κλινική μελέτη

Φωτοδυναμική θεραπεία ακτινωτού σώματος με. Verteporfin : πειραματική και κλινική μελέτη SUMMARY 1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Φωτοδυναμική θεραπεία ακτινωτού σώματος με Verteporfin : πειραματική και κλινική μελέτη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Μη αφαιρετικά laser και πηγές παλμικού φωτός

Μη αφαιρετικά laser και πηγές παλμικού φωτός 148 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Τόμος 4, (3):148-152, 2007 Μη αφαιρετικά laser και πηγές παλμικού φωτός Non-ablative laser and intense pulsed light sources ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη Α' ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "Ανδρέας Συγγρός" Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη ΜΑΡΙΑ ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μονάδα Σπίλων και Μελανώματος

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΙΔΙΟΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ 1.1 ADAFERIN Adapalene 1.2 Σύνθεση Δραστική Ουσία: Adapalene.0,1% Έκδοχα: Carbomer 980, Propylene glycol, Poloxamer 182, Sodium

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

βλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη

βλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη EMA/677928/2015 EMEA/H/C/002392 Περίληψη EPAR για το κοινό αφλιβερσέπτη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

«Εθνική Επιτροπή Αντιβιογράμματος και Ορίων Ευαισθησίας στα Αντιβιοτικά»

«Εθνική Επιτροπή Αντιβιογράμματος και Ορίων Ευαισθησίας στα Αντιβιοτικά» Ελληνική Μικροβιολογική Εταιρεία «Εθνική Επιτροπή Αντιβιογράμματος και Ορίων Ευαισθησίας στα Αντιβιοτικά» Προτάσεις για όρια Ευαισθησίας στις Καρμπαπενέμες. Θεραπευτικές Οδηγίες Πρόταση Απόφαση: Με βάση

Διαβάστε περισσότερα

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Giorgos Kraniou PhD Medical Affairs Manager Creative Pharma Services SA PubMed Search Patient Adherence [Title] Δεκαετία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008

ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 Στοιχεία ανατομίας Στιβάδες κερατοειδούς : 1. Επιθήλιο, μη κερατινοποιημένο κυλινδρικό, πάχους 50μm. 2. Στιβάδα Bowman

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗ» 2 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ 21-23 Φεβρουαρίου Θεσσαλονίκη. Κλινικό Φροντιστήριο Τοπική Φροντίδα Ελκών

«ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗ» 2 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ 21-23 Φεβρουαρίου Θεσσαλονίκη. Κλινικό Φροντιστήριο Τοπική Φροντίδα Ελκών 2 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ 21-23 Φεβρουαρίου Θεσσαλονίκη Κλινικό Φροντιστήριο Τοπική Φροντίδα Ελκών «ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗ» Ε.Δ. Βογιατζόγλου BSc (Hons) Podiatry MSc Clinical

Διαβάστε περισσότερα