Transcript

1 Ε Θ Ν Ι Κ Ο Σ Χ Ε Ι Ο Ρ Α Σ Η Σ Γ Ι Α Τ Η Η Μ Ο Σ Ι Α Υ Γ Ε Ι Α Ε θ ν ι κ ό Σ χ έ δ ι ο ρ ά σ η ς γ ι α τ η ν Σ τ ο µ α τ ι κ ή Υ γ ε ί α Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Μ Ε Λ Ε Τ Η

2 Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γραφείο Γενικού Γραµµατέα Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μονάδα Στρατηγικής και Πολιτικών Υγείας Συντονιστής Μονάδας: Αλέξης Ζορµπάς Συντονίστρια Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία - Επιµέλεια: Έφη Σίµου Επιστηµονική Οµάδα Εκπόνησης Οικονοµοτεχνικής Μελέτης Αναστάσιος Μαστρογιαννάκης, MSc, Οικονοµικά της Υγείας ιαµαντούλα Βλαντώνη, MSc,Κοινωνική Ψυχολόγος Μιχάλης Κάκουρος, MSc,Οικονοµικά της Υγείας 2

3 Εθνικό Σχέδιο ράσης για τη ηµόσια Υγεία Επιστηµονική - Γνωµοδοτική Επιτροπή Πρόεδρος Γιάννης Κυριόπουλος, Καθηγητής Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Μέλη Γιάννης Αλαµάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Πατρών, Εργαστήριο Υγιεινής Γιώργος Αρσένης, Επίκουρος Καθηγητής Μικροβιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών Νικόλαος Βακάλης, Κοσµήτωρ Εθνικής Σχολής ηµόσιας Υγείας, Καθηγητής Τοµέα Παρασιτολογίας, Εντοµολογίας και Τροπικών Νόσων Αλκιβιάδης Βατόπουλος, Καθηγητής Μικροβιολογίας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης ηµολιάτης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων, Εργαστήριο Υγιεινής Ιωάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Υγιεινής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Τζένη Κουρέα - Κρεµαστινού, Καθηγήτρια ηµόσιας Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Χρήστος Λιονής, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Κρήτης Νίκος Μανιαδάκης, Επίκουρος Καθηγητής ιοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Πανεπιστήµιο Πειραιά Παναγιώτης Μπεχράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσιολογίας Αναπνοής Πανεπιστηµίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μπουραντάς, Καθηγητής Αιµατολογίας Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Ελπίδα Πάβη, ιευθύντρια Σπουδών, Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Παπαδηµητρίου, Γενικός ιευθυντής Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσηµάτων Αναστασία Ρουµελιώτου, Καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Βιοστατιστικής, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης Τούντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Αθηνών Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΗΜΟΣΙΕΣ ΚΑΙ Ι ΙΩΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ: ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ Μεθοδολογική προσέγγιση Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης...15 Βασικές Παραδοχές Κοστολόγησης ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ Άξονας Ι: Πρόληψη, προαγωγή της στοµατικής υγείας ράση 1: Προαγωγή της στοµατικής υγείας παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας ράση 2: Προαγωγή της στοµατικής υγείας ενηλίκων στους χώρους εργασίας ράση 3: Προαγωγή της στοµατικής υγείας ατόµων τρίτης ηλικίας ράση 4. Προαγωγή της στοµατικής υγείας ευπαθών οµάδων ράση 5. Εκστρατεία πληροφόρησης του πληθυσµού ράση 6. Αύξηση της πρόσληψης φθορίου από τον πληθυσµό Άξονας ΙΙ: Πιστοποίηση Υπηρεσιών Περίθαλψη σε ειδικές οµάδες πληθυσµού ράση 1: Πιστοποίηση της ποιότητας της παρεχόµενης οδοντιατρικής φροντίδας ράση 2. Βελτίωση της οδοντιατρικής περίθαλψης ειδικών οµάδων του πληθυσµού ράση 3. Αναβάθµιση της ασφαλιστικής κάλυψης της οδοντιατρικής περίθαλψης Άξονας ΙΙI: ιατοµεακή Συνεργασία ράση 1. Βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της παρεχόµενης οδοντιατρικής περίθαλψης Άξονας ΙV: Έρευνα - Εκπαίδευση - Τεκµηρίωση ράση 1. Ανάπτυξη της τεκµηριωµένης (evidence based) οδοντιατρικής ράση 2. Προαγωγή της δια βίου εκπαίδευσης των οδοντιάτρων ράση 3. Προαγωγή της εκπαίδευσης των οδοντιάτρων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής Επικοινωνιών (ΤΠΕ)...50 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το «Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Στοµατική Υγεία » προτείνει µια ολοκληρωµένη, συνεκτική και σε βάθος αντιµετώπιση του ζητήµατος της στοµατικής υγείας του πληθυσµού. Στην παρούσα οικονοµοτεχνική µελέτη, γίνεται η οικονοµική ανάλυση των δράσεων που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο, ώστε να εκτιµηθεί ο απαιτούµενος προϋπολογισµός για την εφαρµογή των προτεινόµενων πολιτικών. Αν και φαινοµενικά χωριστά, τα δύο αυτά κείµενα ουσιαστικά αποτελούν µία οντότητα, αφού το ένα δεν µπορεί να ιδωθεί ξεχωριστά από το άλλο: από τη µια µεριά, το Εθνικό Σχέδιο ράσης χωρίς την οικονοµοτεχνική ανάλυση θα έµοιαζε σαν µια σειρά προτάσεων που στερούνται πρακτικής εφαρµογής και από την άλλη, η οικονοµοτεχνική ανάλυση χωρίς το αναλυτικό Σχέδιο ράσης θα ήταν ένα «στεγνό» τεχνοκρατικό κείµενο που δεν θα κατάφερνε να αποτυπώσει την αναγκαιότητα και τη σηµασία για την ελληνική κοινωνία όλων των παρεµβάσεων για την προαγωγή και προστασία της ηµόσιας Υγείας. Στο πρώτο κεφάλαιο της οικονοµοτεχνικής µελέτης αποτυπώνονται τα αναµενόµενα αποτελέσµατα του Εθνικού Σχεδίου ράσης για την Στοµατική Υγεία, σε δύο άξονες που αφορούν αφενός στη βελτίωση του επιπέδου υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, και αφετέρου στα κόστη για τις υπηρεσίες υγείας στη χώρα µας που σχετίζονται µε την στοµατική υγεία. Με τον τρόπο αυτό, µπορεί ο αναγνώστης να εκτιµήσει τα οφέλη που θα επιφέρουν οι νέες δράσεις για την υγεία των πολιτών, την υποστήριξη των ασθενών, το «νοικοκύρεµα» των σχετικών δαπανών για το κράτος. Στο δεύτερο κεφάλαιο κοστολογούνται οι δράσεις που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Στοµατική Υγεία. Η προτεινόµενη επένδυση εκτιµάται ότι θα ανέλθει στο ποσό των 9,8 εκατ., ποσό που απαιτείται να χρηµατοδοτηθεί από το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων (8,73%), από το ΕΣΠΑ (84,75%) και από ιδιωτικές δαπάνες δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (6,52%). 5

6 Σηµειώνεται πως οτιδήποτε αφορά στη διατοµεακή συνεργασία µεταξύ υπουργείων θα καθοριστεί και θα αναλυθεί από το Εθνικό Συντονιστικό Όργανο που προβλέπεται να συσταθεί µε ειδική νοµοθετική ρύθµιση. Το τελικό κόστος ορισµένων δράσεων, µπορεί να προσδιοριστεί µε ακρίβεια µόνο µε την εκπόνηση εξειδικευµένων µελετών εφαρµογής που προβλέπονται στην ανάλυση µας. Συµπερασµατικά, µε βάση την µεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήσαµε και τις παραδοχές που υιοθετήθηκαν, πιστεύουµε ότι η οικονοµοτεχνική µελέτη επιτυγχάνει να προσδιορίσει τους απαιτούµενους οικονοµικούς πόρους για την εφαρµογή του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για την Στοµατική Υγεία », ολοκληρώνοντας την προσπάθεια του στρατηγικού σχεδιασµού για την αντιµετώπιση αυτού του µείζονος ζητήµατος δηµόσιας υγείας της χώρας µας. 6

7 1 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας προσδιορίζει τη Στοµατική Υγεία ως ένα από τα στοιχεία που καθορίζουν τη γενική υγεία και την ποιότητα ζωής του ατόµου (WHO, 2007). Παράλληλα, οι ασθένειες του στόµατος βρίσκονται στην 4 η θέση των πιο ακριβών στη θεραπεία νοσηµάτων. Συνεπώς, το Σχέδιο ράσης για την προαγωγή της Στοµατικής Υγείας αποτελεί µια αποδοτική στρατηγική για να µειωθεί το οικονοµικό βάρος των ασθενειών του στόµατος και για να προαχθεί η στοµατική υγεία και η ποιότητα ζωής των πολιτών. 1.1 Βελτίωση του επιπέδου στοµατικής υγείας των πολιτών και της ποιότητας ζωής που σχετίζεται µε την υγεία Πολλά από τα προβλήµατα στοµατικής υγείας (έλλειψη δοντιών, ξηροστοµία, τραυµατισµοί, οδοντοστοιχίες µε κακή εφαρµογή κλπ) επηρεάζουν άµεσα τη διατροφή και τη γενική κατάσταση της υγείας του πληθυσµού, ενώ άλλα, όπως ο πόνος, η δυσλειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης και οι διαταραχές της σύγκλισης επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και την κοινωνικότητα του ατόµου. Το Εθνικό Σχέδιο ράσης αναµένεται να βελτιώσει τη στοµατική υγεία του ελληνικού πληθυσµού. Η προώθηση της φθορίωσης αναµένεται να οδηγήσει σε σηµαντική µείωση της οδοντικής τερηδόνας και να µειώσει τις κοινωνικοοικονοµικές ανισότητες που παρατηρούνται στη στοµατική υγεία (Sagheri D et al, 2007, Evans DJ et al 1996). Στα άτοµα της τρίτης ηλικίας, οι δράσεις του Εθνικού Σχεδίου θα οδηγήσουν στη διατήρηση µεγαλύτερου αριθµού δοντιών µε αποτέλεσµα τις θετικές επιπτώσεις στη διατροφή, στη γενική κατάσταση της υγείας και στην ευεξία των υπερηλίκων. 7

8 Οι νεοπλασίες της στοµατοφαρυγγικής κοιλότητας ευθύνονται για 142 θανάτους το 2004 στη χώρα µας, από τους οποίους οι 99,4 µπορούν να αποδοθούν στο κάπνισµα. Το σχέδιο δράσης περιλαµβάνει και στοχευµένες δράσεις σχετικά µε τη διακοπή του καπνίσµατος, αναµένοντας έτσι να πολλαπλασιαστούν τα θετικά οφέλη για τη συνολική υγεία του πληθυσµού. 1.2 ηµόσιες και ιδιωτικές δαπάνες που σχετίζονται µε την στοµατική υγεία: προσπάθειες για έλεγχο των δαπανών και ορθολογική κατανοµή των πόρων Η Ελλάδα κατέχει ένα περίεργο «ρεκόρ» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν και είναι η χώρα µε τις µεγαλύτερες δαπάνες για τη στοµατική υγεία - 1,1% του Α.Ε.Π - (πίνακας 1.2) και παράλληλα µε την υψηλότερη αναλογία αριθµού οδοντιάτρων στο γενικό πληθυσµό οδοντίατροι ανά κατοίκους, σε σχέση µε το µέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι 65 οδοντίατροιεµφανίζοντας όµως τη χειρότερη στοµατική υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 αφού η τιµή του δείκτη DMFT (αριθµός τερηδονισµένων δοντιών) είναι υψηλότερη από όλες τις άλλες χώρες (Ουλής Κ, και συνεργάτες, 2005). Πίνακας απάνες για στοµατική υγεία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, και δείκτης DMFT (12 ετών), σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, µετά το Χώρα απάνες στοµατικής υγείας (% του ΑΕΠ) Αυστρία Γαλλία ** Γερµανία ανία Ελλάδα Ιταλία Μ. Βρετανία Ολλανδία Πορτογαλία ** Σουηδία Φινλανδία Πηγή: Εθνική Επιτροπή Στοµατικής Υγείας, είκτης DMFT σε παιδιά 12 ετών* Η χαµηλή οικονοµική αποδοτικότητα της παροχής υπηρεσιών στοµατικής υγείας στη χώρα µας αποδίδεται στην έλλειψη εθνικής πολιτικής για τη 8

9 στοµατική υγεία, και κύρια στην έλλειψη προγραµµάτων πρόληψης και προαγωγής. Με την εφαρµογή του εθνικού σχεδίου δράσης αναµένεται να ενισχυθούν ο υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας και έτσι να βελτιωθούν οι δείκτες στοµατικής υγείας του πληθυσµού. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Στοµατικής Υγείας (2007), µόλις το 1,23% των δηµοσίων δαπανών υγείας διατίθεται για οδοντιατρική φροντίδα στην Ελλάδα (στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αυτό κυµαίνεται από 5 έως 10%). Ως αποτέλεσµα της ελλιπούς χρηµατοδότησης το κάθε νοικοκυριό καλείται να επιβαρυνθεί το κόστος µε αποτέλεσµα το 33,98% των χρηµάτων που πληρώνει από τις δαπάνες του για την Υγεία να αφορούν την οδοντιατρική φροντίδα. Από στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισµών της ΕΣΥΕ του 2004/2005 φαίνεται ότι το 2004 οι ιδιωτικές οδοντιατρικές δαπάνες άγγιζαν το ποσό των 478,9 ευρώ ετησίως φτάνοντας το 47,4% των συνολικών ιδιωτικών δαπανών υγείας (ΕΣΥΕ, 2007), ενώ δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία για τις δηµόσιες δαπάνες. Το ποσό αυτό διαµορφώνει ένα ετήσιο σύνολο ιδιωτικών δαπανών για οδοντιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα, που φτάνει τα εκατ. ευρώ. Εποµένως οι συνέπειες του Σχεδίου ράσης έχουν άµεσο αντίκτυπο στην ιδιωτική δαπάνη και στους οικογενειακούς προϋπολογισµούς. Η µείωση των οδοντικών νοσηµάτων µε τη φθορίωση και τις λοιπές δράσεις πρόληψης, θα περιορίσει σηµαντικά τις δαπάνες αυτές. Η αύξηση της διαθεσιµότητας δηµόσιων θεραπευτικών υπηρεσιών και η αναβάθµιση της ασφαλιστικής κάλυψης της οδοντιατρικής περίθαλψης, θα συµβάλουν στην αύξηση της συχνότητας επίσκεψης στον οδοντίατρο, αλλά παράλληλα και στη µείωση των ιδιωτικών δαπανών. Αναφορικά µε τις δαπάνες του ΕΣΥ σε σχέση µε την περίθαλψη και θεραπεία ασθενών µε οδοντιατρικά νοσήµατα, αυτό ανέρχεται στα 2,5 εκατοµµύρια ευρώ περίπου ετησίως. Οι στοµατικές νόσοι προκαλούν πολλές χαµένες ώρες εργασίας, καθώς και απουσίες από το σχολείο, µε δυσανάλογη επιβάρυνση των χαµηλότερων 9

10 κοινωνικοοικονοµικών στρωµάτων και µειονοτήτων. Η προαγωγή της στοµατικής υγείας µέσω του Εθνικού Σχεδίου ράσης θα οδηγήσει σε αισθητό περιορισµό των ηµεραργιών και των απουσιών από την εργασία και το σχολείο. Εξάλλου, οι δράσεις που προτείνονται για τη διαχείριση των οδοντιατρικών αποβλήτων θα µειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στη ηµόσια Υγεία, περιορίζοντας τη διασπορά µολυσµατικών αποβλήτων. 10

11 2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Μεθοδολογία εκτίµησης κόστους Μεθοδολογική προσέγγιση Ο προσδιορισµός του κόστους και της χρηµατοδότησης των προτεινόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης αποτελεί µια από τις δύο βασικές συνιστώσες της οικονοµοτεχνικής µελέτης του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για την Στοµατική Υγεία ». Κάθε προτεινόµενη δράση περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης ως εξής: Περιγραφή της δράσης Στόχοι της δράσης Ενέργειες υλοποίησης Φορείς υλοποίησης Χρονοδιάγραµµα Κάθε δράση αναλύθηκε διεξοδικά, µε βάση την παραπάνω περιγραφή και κυρίως ως προς τις προτεινόµενες ενέργειες υλοποίησης της. Στη συνέχεια κάθε ενέργεια κοστολογήθηκε µε βάση συγκεκριµένες παραδοχές και προσδιορίστηκαν επιµέρους κατηγορίες δαπανών και οι απαιτούµενες µονάδες τους. Από αυτή την ανάλυση προέκυψαν συγκεκριµένες κάθε φορά κατηγορίες δαπανών (κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισµοί, µισθοδοσία προσωπικού κλπ.). Ακολούθως για κάθε κατηγορία δαπανών προσδιορίστηκαν οι µοναδιαίες τιµές. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι το απαιτούµενο προσωπικό προσδιορίστηκε σε τρεις βασικές κατηγορίες (Επιστηµονικό, ιοικητικό, 11

12 Βοηθητικό) και για την κάθε κατηγορία εκτιµήθηκε το µηνιαίο κόστος εργασίας. Όλες οι κατηγορίες δαπανών καθώς και οι βασικές παραδοχές ως προς το κόστος κάθε µονάδας παρουσιάζονται παρακάτω στην ενότητα «2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης». Τέλος, εκτιµήθηκε το κόστος της κάθε µονάδας για κάθε έτος υλοποίησης της ενέργειας. Για την ανάλυση κάθε δράσης χρησιµοποιήθηκε ένας κοστολογικός πίνακας που περιλαµβάνει τις ενέργειες υλοποίησης της, την ανάλυση κόστους και τις σχετικές κατηγορίες δαπανών. Περιλαµβάνει ακόµα την κατανοµή του κόστους κάθε κατηγορίας για κάθε έτος υλοποίησης του σχεδίου δράσης. Κοστολογικός πίνακας ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΝΩΝ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΑΤ ΕΣΠΑ ΕΚΕ ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ Επιστηµονικό Προσωπικό ιοικητικό 1) Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ για την αναγνώριση Προσωπικό των δυσκολιών και ελλείψεων στο σύστηµα καταγραφής. Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ σε 3 µεγάλα Επιλογή 3 µεγάλων δηµόσιων ογκολογικών νοσοκοµείων, 2 Βοηθητικό δηµόσια ογκολογικά νοσοκοµεία, 2 στην Αθήνα και 1 στην Αθήνα και 1 στην Θεσσαλονίκη, που θα συµµετέχουν στη προσωπικό στην Θεσσαλονίκη και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού µελέτη. Επιλογή και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού κέντρου (π.χ. κέντρου. Στελέχωση: 7 άτοµα επιστηµονικό Μητέρα, Ιασώ, Λητώ) για το λόγο ότι διαγιγνώσκεται και Τεχνολογικός προσωπικό, 3 άτοµα διοικητικό προσωπικό και 1 αντιµετωπίζεται ένα µεγάλο ποσοστό γυναικολογικών καρκίνων, εξοπλισµός άτοµο βοηθητικό προσωπικό όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν διαφορετικό προφίλ από αυτό Συντήρηση των κρατικών νοσοκοµείων. Τεχνολογικού εξοπλισµού Οργάνωση και λειτουργία του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών (ΕΑΝ) 2) Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου ασθενούς και αυστηρή τήρηση του πρωτοκόλλου περί προσωπικών δεδοµένων, όπως αυτό ορίζεται από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών εδοµένων Λειτουργικές και Λοιπές απάνες Επιστηµονικό Προσωπικό ) ηµιουργία δελτίου δήλωσης στο διαδίκτυο µε υψηλές Οι ενέργειες αφορούν την πλήρη λειτουργία του ΕΑΝ. ιοικητικό προδιαγραφές ασφάλειας σε διαφορετικά επίπεδα Οι δαπάνες περιλαµβάνουν 16 άτοµα προσωπικό για Προσωπικό την κεντρική υπηρεσία. Οι περιφερειακές υπηρεσίες 4) Ηλεκτρονική διασύνδεση µε τα πιστοποιητικά θανάτου που που θα τροφοδοτούν το ΕΑΝ µε τα απαιτούµενα Βοηθητικό τηρούνται στις βάσεις δεδοµένων της Εθνικής Στατιστικής στοιχεία και το σχετικό κόστος θα εξειδικευτούν µε προσωπικό Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) σχετική µελέτη εφαρµογής και µε τα αποτελέσµατα της πιλοτική λειτουργίας. Συντήρηση 5) Σύστηµα δηµοσιοποίησης των αποτελεσµάτων και εξαγωγής Τεχνολογικού δεικτών για χάραξη ορθολογικής πολιτικής εξοπλισµού ) ιασύνδεση δεδοµένων και δεικτώνµε την γεωγραφικήπληροφοριακή βάση δεδοµένων του Υγειονοµικού χάρτη Λειτουργικές και Λοιπές απάνες Η ανάλυση, οι παραδοχές και το εκτιµώµενο κόστος όπως αυτό απεικονίζεται στους κοστολογικούς πίνακες παρουσιάστηκε στη συγγραφική οµάδα του Εθνικού Σχεδίου ράσης, στους συντονιστές του συνολικού Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία και σε εµπειρογνώµονες του χώρου της υγείας. Από τη διαδικασία αυτή προέκυψαν χρήσιµα συµπεράσµατα και παρατηρήσεις που οδήγησαν στη συµπλήρωση και την ολοκλήρωση των κοστολογικών πινάκων. Στη συνέχεια για το συνολικό ποσό κάθε κατηγορίας δαπανών ορίστηκε η εκτιµώµενη πηγή χρηµατοδότησης και συµπληρώθηκε το τελευταίο τµήµα του κοστολογικού πίνακα µε την χρηµατοδότηση κάθε κατηγορίας δαπανών. Σε 12

13 αυτή τη φάση προσδιορίστηκαν τρεις βασικές πηγές χρηµατοδότησης: ΕΣΠΑ , κρατικός προϋπολογισµός και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ). Τα ετήσια συνολικά ποσά κάθε δράσης µεταφέρονται σε συγκεντρωτικούς πίνακες που συνοψίζουν το ετήσιο κόστος της και την ετήσια χρηµατοδότηση της που θα επιβαρύνει κάθε πηγή χρηµατοδότησης (βλ. ενότητα «2.2 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα κοστολόγησης και χρηµατοδότησης Εθνικού Σχεδίου ράσης»). Από την παραπάνω διαδικασία προέκυψε η αναλυτική κοστολόγηση κάθε δράσης που παρουσιάζεται στη συνέχεια του κεφαλαίου, σε τρεις ενότητες: 1. Περιγραφή της δράσης 2. Ανάλυση κόστους 3. Πηγές χρηµατοδότησης που συµπεριλαµβάνει επιπρόσθετα την εξειδίκευση σε Επιχειρησιακό Πρόγραµµα για τις δαπάνες που θα χρηµατοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ

14 Γενικό µεθοδολογικό σχήµα Επισκόπηση Εθνικού Σχεδίου ράσης Προτεινόµενες ενέργειες υλοποίηση κάθε δράσης Ανάλυση κόστους δράσεων Κατηγορίες δαπανών Μονάδες κόστους Τιµές µονάδων κόστους Συµπλήρωση κοστολογικών πινάκων Κοστολόγηση δράσης (ετήσια και συνολικά) Πηγή χρηµατοδότησης Συνεργασία µε τους συγγραφείς του Σχεδίου ράσης και εµπειρογνώµονες Ενηµέρωση συγκεντρωτικών πινάκων Συγγραφή µελέτης 14

15 2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης Το συνολικό ύψος του κόστους υλοποίησης και εφαρµογής του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Καρκίνο προσδιορίζεται από την εκτίµηση των ακόλουθων κατηγοριών δαπανών: Κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων. Ανέγερση νέων κτιρίων Ενοικίαση κτιρίων Ανακαίνιση κτιρίων Κόστος ιατροτεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισµού. Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός Ιατρικός εξοπλισµός Η/Υ, λογισµικά Συντήρηση Κόστος µισθοδοσίας. Επιστηµονικό προσωπικό (ιατροί, ψυχολόγοι). Νοσηλευτικό προσωπικό. ιοικητικό προσωπικό (οικονοµολόγοι, λογιστές, γραµµατειακή υποστήριξη κλπ.). Βοηθητικό προσωπικό (τεχνικοί, καθαριστές, βοηθοί κλπ.). Κόστος δηµοσιότητας και προβολής Εθνική εκστρατεία ενηµέρωσης που συµπεριλαµβάνει διαφήµιση (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά spots), έντυπο υλικό (φυλλάδια, αφίσες), Cd-Rom κλπ. Ιστοσελίδα. Κόστος έρευνας και εκπαίδευσης. Εκπαίδευση προσωπικού Εκπαίδευση ασθενών και των συγγενών τους 15

16 Εκπόνηση µελετών Επιστηµονική έρευνα Λειτουργικό κόστος. Λειτουργικές δαπάνες απάνες κίνησης Λοιπές δαπάνες Βασικές Παραδοχές Κοστολόγησης ΠΑΡΑ ΟΧΗ 1: το απαιτούµενο προσωπικό κατανέµεται σε (4) βασικές κατηγορίες: επιστηµονικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό. Το εκτιµώµενο µηνιαίο κόστος εργασίας για κάθε κατηγορία υπολογίζεται ως εξής: Επιστηµονικό προσωπικό / µήνα. Νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό / µήνα. Βοηθητικό προσωπικό / µήνα. Το κόστος αυτό αποτυπώνει το µέσο όρο µιας µισθολογικής κλίµακας που µπορεί να διαφοροποιείται αναλόγως των πρόσθετων προσόντων (ιατρική ειδικότητα, µεταπτυχιακές σπουδές, έτη εργασιακής εµπειρίας κλπ.) Σηµειώνεται ότι σε αυτά τα ποσά συµπεριλαµβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης στο ετήσιο κόστος εργασίας συµπεριλαµβάνονται τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων και το επίδοµα αδείας. Τέλος, σε βάθος πενταετίας ( ), υπολογίζεται και ετήσια τιµαριθµική αναπροσαρµογή της τάξης του 3%. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 2: Αναφορικά µε τις κτιριακές υποδοµές το εκτιµώµενο κόστος υπολογίζεται ως εξής: 16

17 Κατασκευή νέων κτιρίων / τµ Ενοικίαση κτιρίων 10 / τµ / µήνα Ανακατασκευή - ανακαίνιση κτιρίων 300 / τµ Οι παραπάνω τιµές αποτελούν έναν πανελλαδικό µέσο όρο καθώς το Σχέδιο ράσης θα εφαρµοστεί στο σύνολο της επικράτειας και θα ήταν αδύνατον να υπολογιστούν διαφορετικές τιµές ανάλογα µε την περιοχή που θα λάβει χώρα η κάθε ράση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 3: Ο βασικός εξοπλισµός των κτιριακών εγκαταστάσεων αναλύεται σε τέσσερις κατηγορίες και οι οποίες κοστολογούνται ως εξής: Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός: 150 / τµ. Ιατρικός εξοπλισµός: κοστολογείται κατά περίπτωση. Η/Υ, λογισµικό: / εργαζόµενο (επιστηµονικό προσωπικό). Η συντήρηση υπολογίστηκε ότι αντιστοιχεί στο 7% του κόστους αγοράς του εξοπλισµού ετησίως ενώ υπολογίζεται και ετήσια προσαύξηση της τάξης του 3% για την περίοδο ( ). Σχετικά µε τον εξοπλισµό Η/Υ όπου η αντιστοιχία είναι / εργαζόµενο, η βασική παραδοχή έγκειται στο ότι σε κάθε εργαζόµενο (επιστηµονικής και διοικητικής κατηγορίας) αντιστοιχεί ένας Ηλεκτρονικός Υπολογιστής συµπεριλαµβανοµένων των αντίστοιχων λογισµικών και περιφερειακών µηχανηµάτων. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 4: Σε ότι αφορά το κόστος εκπαίδευσης προσωπικού, εκτιµώνται οι απαιτούµενες ανθρωποώρες κατάρτισης για κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα. Στη συνέχεια οι ανθρωποώρες κατάρτισης πολλαπλασιάζονται µε το Μέσο Ωριαίο Κόστος κατάρτισης που στη συγκεκριµένη µελέτη ορίζεται σε 15 ευρώ. 17

18 Παράδειγµα: 50 άτοµα/έτος Χ 60 ώρες/άτοµο = ανθρωποώρες κατάρτισης. Άρα, ανθρωποώρες Χ 15 ΜΩΚ = / έτος. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 5: Αναφορικά µε τις δαπάνες για εκπόνηση ερευνών και µελετών ετών, το κόστος υπολογίζεται κατά περίπτωση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 6: Οι δαπάνες λειτουργίας περιέχουν λειτουργικά και λοιπά έξοδα των µονάδων µε εκτιµώµενο κόστος περίπου 8 / τµ / µήνα. Τέλος πρέπει να επισηµανθεί ότι το σύνολο των δαπανών που θα προκύψουν από την ανάλυση που ακολουθεί, αποτελεί νέο και επιπρόσθετο κόστος για το Εθνικό Σύστηµα Υγεία και τη ηµόσια Υγεία που αφορά τη φροντίδα της Στοµατικής Υγείας. 18

19 2.2 Συγκεντρωτικοί πίνακες Για την εκπλήρωση του οράµατος και την υλοποίηση των στόχων της πολιτικής για την αντιµετώπιση των προβληµάτων της στοµατικής υγείας, εκπονήθηκε το Εθνικό Σχέδιο ράσης για την στοµατική υγεία, το οποίο περιλαµβάνει 13 συνολικά δράσεις που επιµερίζονται σε 4 γενικότερους άξονες. Ο συνολικός προϋπολογισµός των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για την στοµατική υγεία είναι Ειδικότερα ο προϋπολογισµός κάθε άξονα του σχεδίου δράσης παρουσιάζεται στον πίνακα 1, ενώ στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η κατανοµή του προϋπολογισµού του Εθνικού Σχεδίου ράσης σε βάθος πενταετίας. Πίνακας 1. Συνολικός προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης ανά άξονα Α/Α ΑΞΟΝΕΣ 1 ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΤΙΤΛΟΣ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΞΟΝΑΣ II. Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΞΟΝΑΣ III. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΞΟΝΑΣ IV. ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ: Πίνακας 2: Προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για κάθε έτος εφαρµογής ΕΤΟΣ ΠΟΣΟ ΣΥΝΟΛΟ

20 Επίσης στον πίνακα 3 παρουσιάζονται οι πηγές χρηµατοδότησης των προβλεπόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για την στοµατική υγεία ενώ στον πίνακα 4 εµφανίζεται η ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης. Πίνακας 3: Πηγές χρηµατοδότησης του Εθνικού Σχεδίου ράσης ΑΞΟΝΕΣ Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΕΣΠΑ ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ ΕΚΕ ΙΙ. Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΙΙΙ. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΙV. ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑ ΠΗΓΗ: ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΑΝΑ ΠΗΓΗ: 84,75% 8,73% 6,52% Πίνακας 4: Ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου µενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΠΑ ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ ΕΚΕ ΣΥΝΟΛΟ Στους πίνακες που ακολουθούν συνοψίζεται ο προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για την στοµατική υγεία για κάθε έναν από τους (4) άξονες από τους οποίους αποτελείται. 20

21 Πίνακας 5: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΡΑΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Προαγωγή της στοµατικής υγείας παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας ράση 2. ράση 3. ράση 4. Προαγωγή της στοµατικής υγείας ενηλίκων στους χώρους εργασίας Προαγωγή της στοµατικής υγείας ατόµων τρίτης ηλικίας Προαγωγή της στοµατικής υγείας ευπαθών οµάδων Η δράση αφορά ενέργειες διατοµεακής συνεργασίας και δηµοσιότητας και το κόστος υλοποίησης της καλύπτεται από άλλες δράσης του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη Στοµατική Υγεία ράση 5. Εκστρατεία πληροφόρησης του πληθυσµού ράση 6. Αύξηση της πρόσληψης φθορίου από τον πληθυσµό ΣΥΝΟΛΟ:

22 Πίνακας 6: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙΙ. Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ - Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΟΜΑ ΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. ράση 2. ράση 3. ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ Πιστοποίηση της ποιότητας της παρεχόµενης οδοντιατρικής φροντίδας Βελτίωση της οδοντιατρικής περίθαλψης ειδικών οµάδων του πληθυσµού Σχεδιασµός για την αναβάθµιση της Ασφαλιστικής Κάλυψης της Οδοντιατρικής Περίθαλψης ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ: Πίνακας 7: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙΙΙ. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙΙ. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΡΑΣΕΙΣ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της παρεχόµενης οδοντιατρικής περίθαλψης* ΣΥΝΟΛΟ: * Η δράση αφορά πιλοτική εφαρµογή συστήµατος σε µια Περιφέρεια και µελέτη της επέκτασης του µετά το

23 Πίνακας 8: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙV. ΕΡΕΥΝΑ ΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΡΑΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑΣ ΙV. ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Ανάπτυξη της τεκµηριωµένης (evidence based) οδοντιατρικής ράση 2. Προαγωγή της δια βίου εκπαίδευσης των οδοντιάτρων ράση 3. Προαγωγή της εκπαίδευσης των οδοντιάτρων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής Επικοινωνιών (ΤΠΕ) ΣΥΝΟΛΟ:

24 2.3 Αναλυτική Κοστολόγηση των δράσεων ανά άξονα Άξονας Ι: Πρόληψη, προαγωγή της στοµατικής υγείας ράση 1: Προαγωγή της Στοµ Σ τοµατικής Υγείας Παιδιών Προσχολικής και Σχολικής Ηλικίας Η A. Περιγραφή ράσης Σκοπός της συγκεκριµένης ράσης είναι η συντονισµένη εφαρµογή ενηµερωτικών και εκπαιδευτικών προγραµµάτων που αφορούν την πρόληψη των νοσηµάτων του στόµατος στα παιδιά προσχολικής, σχολικής ηλικίας και των εφήβων µε την ενεργό συµµετοχή του πληθυσµού στόχου, ο έλεγχος λανθασµένων συµπεριφορών και συνηθειών, τροποποίηση αυτών ώστε να επιτυγχάνεται η βελτίωση της στοµατικής και γενικής υγείας των παιδιών προσχολικής, σχολικής ηλικίας και των εφήβων και η συµµετοχή των ατόµων που φροντίζουν τα παιδιά στις δραστηριότητες του προγράµµατος, ώστε να υιοθετηθούν συµπεριφορές και συνήθειες, οι οποίες συµβάλλουν στη διατήρηση της στοµατικής και γενικής υγείας των παιδιών. Ορισµένες από τις προτεραιότητες της εν λόγω ράσης είναι η ενηµέρωση της οµάδας υγείας που παρακολουθεί την υγεία των εγκύων (γυναικολόγοι, µαίες, επισκέπτες υγείας, νοσηλευτές) για την πρόληψη των νοσηµάτων του στόµατος κατά τη βρεφική και νηπιακή ηλικία, η ενηµέρωση των παιδιάτρων για την πρόληψη των νοσηµάτων του στόµατος στα παιδιά, καθώς και των βρεφονηπιοκόµων, νηπιαγωγών για την πρόληψη των νοσηµάτων του στόµατος και των χρόνιων µη µεταδιδόµενων νόσων στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Επιδιώκεται επίσης η εκπαίδευση των νέων γονέων στην προαγωγή της στοµατικής και γενικής υγείας των παιδιών τους, η βελτίωση της στοµατικής υγείας των παιδιών προσχολικής ηλικίας, η ενηµέρωση της σχολικής κοινότητας για την προαγωγή της στοµατικής υγείας και τέλος η εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας και των εφήβων στην προαγωγή της στοµατικής και γενικής τους υγείας. 24

25 Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των διαφόρων ενεργειών της εν λόγω δράσης κατανέµεται ως εξής: Για την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραµµάτων που αφορούν επαγγελµατίες υγείας που παρακολουθούν την υγεία των εγκύων και των παιδιών προσχολικής ηλικίας εκτιµάται ότι απαιτούνται ανθρωποώρες κατάρτισης ετησίως. Υπολογίζοντας το ΜΩΚ σε 15 το κόστος ανέρχεται σε / έτος. Το κόστος δηµιουργία ενηµερωτικού και εκπαιδευτικού υλικού το οποίο θα διανέµεται στους γονείς και τα παιδιά περιλαµβάνεται στον προϋπολογισµό της εθνικής εκστρατεία ενηµέρωσης ( ράση 5 - Άξονας Ι) Ο συντονισµός και η ενίσχυση των προληπτικών οδοντιατρικών προγραµµάτων, υλοποιούνται από τους οδοντιάτρους των Κέντρων Υγείας και των νοσοκοµείων καθώς επίσης και από τους οδοντιατρικούς συλλόγους της χώρας, οι οποίοι θα επιχορηγούνται µε / σύλλογο, ετησίως. Στον πίνακα 9 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. 25