ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΠΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ (ΠΟΡΤΟ ΚΟΥΦΟ) ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΡΑΜΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΠΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ (ΠΟΡΤΟ ΚΟΥΦΟ) ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Επιβλέποντες καθηγητες : Σπιτάλας Νικόλαος-Ισπικούδης Ιωάννης Πτυχιακή διατριβή των: ΓΥΜΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΚΑΡΔΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΡΔΑΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 4 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ... 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΕΝΙΚΑ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΘΕΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΧΡΗΣΗ ΓΑΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το φυσικό αβιοτικό περιβάλλον Γεωλογία Ανάγλυφο Τοπογραφία Κλίμα Έδαφος Υδρολογία Χλωρίδα Πανίδα Κίνδυνοι Κίνδυνοι από αβιοτικούς παράγοντες Κίνδυνοι από βιοτικούς παράγοντες Κίνδυνοι από τον άνθρωπο ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αρχαιολογικοί ιστορικοί θρησκευτικοί κ.λ.π. χώροι Υφιστάμενη χρήση του χώρου για αναψυχή Κυκλοφορία έργα υποδομής Απασχόληση Οικονομικά Ενεργός Πληθυσμός Υγεία Πρόνοια Πολιτιστική Κίνηση Νέα Γενιά ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πληθυσμός ανάλυση ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΔΑΣΙΚΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ (ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ) ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΠΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ- ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΘΕΑΣ

3 2.2 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ Διατήρηση-συντήρηση και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος Θέσεις θέας Εγκαταστάσεις ψαρέματος Εγκαταστάσεις γηπέδων - χώρων άθλησης Εγκαταστάσεις αναρρίχησης Παροχή διευκολύνσεων για τους χώρους αναψυχής (χώροι υπαίθριου γεύματος-κατασκήνωσης) Περιβαλλοντική εκπαίδευση-ερμηνεία του φυσικού περιβάλλοντος Δρόμοι και μονοπάτια Σήμανση Σχεδιασμός φυτοκομικών έργων ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. (ΦΥΛΛΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ) ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΦΕΚ-ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΑΣΟΣ Άμεσες ωφέλειες του δάσους: Έμμεσες ωφέλειες Το δάσος επιδρά ως παράγοντας απορρύπανσης Αισθητική και υγιεινή επίδραση του δάσους Ανταγωνισμός δασικής αναψυχής με υπόλοιπες χρήσεις του δάσους και μέτρα εξουδετέρωσης του Κίνδυνοι της περιοχής Πόρτο Κουφό (βιοτικοί-αβιοτικοί ανθρώπινη επέμβαση) Συνθήκες κυνηγιού ψαρέματος και γενική αντιμετώπιση του ζωικού παράγοντα ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδια Χάρτες Σκίτσα Φωτογραφικό υλικό Προϋπολογισμός Χρονάγραμμα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ανθρώπινη ανάγκη για αναψυχή και περισσότερη επαφή με τη φύση αποτελεί χαρακτηριστικό φαινόμενο της σύγχρονης κοινωνίας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανάγκη για προγραμματισμένη και ορθολογική σχεδίαση των χώρων αναψυχής, οδήγησε στην ένταξη των μαθημάτων «Ανάλυση και σύνθεση Τοπίου»και«Αρχιτεκτονική Τοπίου» και στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου του Τ.Ε.Ι Καβάλας Παράρτημα Δράμας. Στα παραπάνω μαθήματα και σε πολλά άλλα και στις αρχές τις οποίες διδάσκουν, στηρίζεται η εκπόνηση της παρούσας πτυχιακής διατριβής. Η επιστήμη της Αρχιτεκτονικής Τοπίου καλείται εκτός από τα παραπάνω να συνδυάσει τη λειτουργικότητα και την αισθητική, για την καλύτερη χρησιμοποίηση των χώρων αναψυχής από τον άνθρωπο. Ο τομέας της επιστήμης αυτής έχει αρχίσει να αποκτά ιδιαίτερη σημασία και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια λόγω της επιτακτικής ανάγκης παροχής οργανωμένων υπηρεσιών αναψυχής. Το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται η παρούσα μελέτη είναι η διαμόρφωση μιας υποβαθμισμένης περιοχής, σε χώρο αναψυχής πολλαπλών δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με τη βελτίωση του τοπίου. Θεωρούμε υποχρέωση μας στο σημείο αυτό να ευχαριστήσουμε θερμά τον καθηγητή μας κ. Ισπικούδη Ιωάννη, χωρίς την πολύτιμη βοήθεια και ενθάρρυνση, την πολύχρονη εμπειρία και τις γνώσεις του οποίου, δεν θα ήταν εφικτή η πραγματοποίηση της συγκεκριμένης μελέτης. 4

5 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ Τα υλικά και οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν είναι:το διαδίκτυο (internet), ψηφιακή φωτογραφική μηχανή όπου πάρθηκε διάφορο φωτογραφικό υλικό για την περιοχή και γύρω από αυτή καθώς και φωτογραφίες από πανίδα και βλάστηση.ακόμα χρησιμοποιήθηκε πίνακας για τις μονάδες τοπίου επιδιώκοντας την εύρεση της αξίας της περιοχής καθώς παρουσιάζονται και αλλοι μεθοδοι απογραφης και αξιολόγης καταλήγοντας στον πινακα που υπάρχει στο (διδακτικό βοήθημα Αναλυση και σύνθεση 1 (Ισπικούδης-σίρλου 2005).Επίσης για τα σχέδια (προτάσεις) χρησιμοποιήθηκε το υπολογιστικό πρόγραμμα(autocad).όσοναφορά τα υλικα χρησιμοποιήθηε, (μετροταινία,επιστημονικό κομπιουτεράκι) και τα προγράμματα (Microsoft word-excel-powerpoint) Παρουσίαση των μεθόδων αξιολόγησης Οι μέθοδοι αξιολόγησης του τοπίου εμπίπτουν σε διάφορες κατηγορίες όπως. Διαισθητικές εκτιμήσεις, εντελώς υποκειμενικές από τον αξιολογητή, Απογραφές των μεταβλητών του τοπίου, χρήσιμες για τον αξιολογητή, Υποκειμενικές βαθμολογήσεις των στοιχείων του τοπίου από μέρος των χρηστών παρατηρητών, Αξιολογήσεις με προτιμήσεις του κοινού, όπως βαθμολογία της οπτικής ποιότητας και τεχνικές της ενδεχόμενης αξίας. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές αξιολόγησης διακρίνονται ανάλογα με με το «ποιοί αξιολογούν», σε τρείς κατηγορίες. Αξιολόγηση από ειδικούς. Αξιολόγηση με συμετοχή του κοινού. Συνδυασμός των παραπάνω. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται. 5

6 Οικονομικές μέθοδοι. Αν και η οικονομική ανάλυση έχει αποτύχει μέχρι σήμερα να αξιολογήσει με παραδεκτές οικονομικές εκφράσεις της αξίας, ωστόσο αξιόλογες προτάσεις έγιναν από ειδικούς για την οικονομική αξιολόγηση του τοπίου. Μεταξύ αυτών διακρίνονται. Η ανάλυση κόστους ωφέλειας. Η μέθοδος του κόστους ευκαιρίας. Η μέθοδος των εικονικών τιμών όπως τεχνικές «περισσεύματος του καταναλωτή» κ.α. Οι (CVM) μέθοδοι. Η μέθοδος «προθυμίας πληρωμής» (WTP). Η «ηδονική μέθοδος»(hpm). Η μέθοδος του «κόστους ταξιδιού» (TCM). Απογραφές είτε με παραδοσιακές τεχνικές, είτε με χρήση μοντέλων. Όπου μπορεί να διακριθούν τρείς προσεγγίσεις. Απογραφές περιλαμβάνουν μεθόδους και τεχνικές που εφαρμόζονται κυρίως υποκειμενικά από τους ειδικούς και περιλαμβάνουν αρκετές παραδοχές, π.χ. η αξία ενός τοπίου μπορεί να ερμηνευθεί με όρους των αξιών των συστατικών του ή ότι η σκηνική ομορφιά εμπεριέχεται στα συστατικά του τοπίου. Αυτό οπωσδήποτε δεν γίνεται παραδεκτό πάντα, καθώς η ομορφιά, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από τον παρατηρητή, είναι μια ολοκληρωμένη αντίληψη. Σε περιπτώσεις ερευνητικών τοπιακών προβλημάτων στη χώρα μας εφαρμόσθηκε η μέθοδος «θεωρία της χρησιμότητας» (Utility Theory), όπως: Πρόγραμμα «Αρχιμήδης» του ΤΕΙ για περιοχή της Ελατιάς Δράμας το 2005 και «Αρκτούρος» το1995. Οικολογικά μοντέλα. Τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά τα σχετικά με την ποιότητα του τοπίου είναι κυρίως βιολογικά και οικολογικά στα οικολογικά μοντέλα. Το τοπίο χαρακτηρίζεται σε όρους ειδών χλωρίδας και πανίδας, οικολογικών ζωνών, εξελεγκτικών φάσεων ή άλλων δεικτών της οικολογικής διαδικασίας. Μια συμαντική 6

7 παραδοχή των οικολογικών μοντέλων είναι ότι η ποιότητα του τοπίου άμεσα σχετίζεται με τη φυσικότητα ή την οικολογική ολότητα. Τυπικά αισθητικά μοντέλα. Η βασική θεωρία των τυπικών αισθητικών μοντέλων είναι ότι οι αισθητικές αξίες είναι συνδεδεμένες άμεσα με τα αφηρημένα χαρακτηριστικά του τοπίου, όπως χρώμα, μορφή, γραμμή και υφή και τις αλληλοεπιδράσεις μεταξύ τους. Αυτές κατηγοριοποιούν κάθε έκταση σε όρους ποικιλίας, μοναδικότητας ολοκλήρωσης ή και άλλων σύνθετων τυπικών χαρακτηριστικών (η μέθοδος αυτή σχεδόν πάντα εφαρμόζεται από ειδικούς). Επίσης, χρησιμοποιούνται δίαφορες τεχνικές, εργαλεία κ.α., όπως: Σχέδια, τομές, σκίτσα, επεξεργασμένες φωτογραφίες και φωτομοντάζ, διαφάνειες, βιντεοταινίες και γραφικά Η/Υ. Μεταξύ αυτών οι μέθοδοι που βασίζονται στους Η/Υ έχουν αναπτυχθεί πολύ πρόσφατα και φαίνονται εργαλεία μεγάλων δυνατοτήτων για προσομοίωση. Η ιδέα της αξιολόγησης με συμμετοχή του κοινού είναι παλιά, αλλά έγινε περισσότερο αποτελεσματική με την υιοθέτηση της προσομοίωσης στους Η/Υ ως εργαλείο «κλειδί» για την καταγραφή των γνωμών (προτιμήσεων) του κοινού για προτεινόμενες αλλαγές στο περιββάλον. Η επεξεργασία των εικόνων των προς μελέτη τοπίων δίνει τη δυνατότητα για παρουσίαση των αλλαγών που ο μελετητής προτίθεται να κάνει και των οπτικών αποτελεσμάτων των εναλλακτικών επεμβάσεων. Έτσι αυτός βοηθιέται να προσδιορίσει ποιοτικά πρότυπα για το τοπίο και να επιτύχει μεγάλο βαθμό αποδοχής των σχεδιαζόμενων αλλαγών στο τοπίο (Lucas 1997). Η χρήση των ΓΣΠ είναι πολύ χρήσιμο πρόγραμμα για τον παραπάνω σκοπό (Oh 1994). Η γνώμη του ειδικού. Αυτή ερευνάται με ερωτηματολόγιο που καλείται να απαντήσει ειδικός επιστήμονας ή επιστήμονες για την αξιολόγηση τοπίου. Οι διαδικασίες Delphi με τις οποίες «ειδικοί» σε μια ομάδα καλούνται να κάνουν «προβλέψεις» και να δώσουν γνώμες με σκοπό να φτάσουν σε μια συμφωνία μέσα στην ομάδα - «μια ομαδική συμφωνία». 7

8 Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται δυο ομάδες μεθόδων, οι ποσοτικές και οι περιγραφικές. Στην πρώτη ομάδα της δεύτερης κατηγορίας αξιολόγηση με συμμετοχή του «κοινού» - περιλαμβάνονται τρεις μέθοδοι. Η μέθοδος της χρήσης κλιμάκων προτιμήσεων - με γνωστές τεχνικές. 1. Η βαθμολόγηση είτε των μεταβλητών που συνθέτουν το τοπίο είτε του τοπίου ως ολότητας σκηνικής εμφάνισης. 2. Η τεχνική κατά ζεύγη αξιολόγησης επιτρέπει την ποσοτικοποίηση ψυχολογικών προτιμήσεων ή και την ιεράρχιση των τοπίων από μέρος των παρατηρητών. 3. Η τεχνική της νοηματικής διαφοροποίησης χρησιμοποιήθηκε για να μετρηθεί η σημασία των διαφόρων εννοιών που σχετίζονται με την εμπειρία αναψυχής στο φυσικό περιβάλλον. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιεί ζεύγη επιθέτων όπως «καλός κακός», «βαρύς ελαφρύς» κ.α. ή κλίμακα επιθέτων όπως «όμορφο άσχημο» για την αξιολόγηση τοπίων επί τόπου ή σε απεικονίσεις. 4. Η τεχνική Q-Sort δίνει τη δυνατότητα στους παρατηρητές να ξεχωρίζουν απεικονίσεις τοπίων κατά κατηγορίες αισθητικής ποιότητας και να τις εντάξουν σε ξεχωριστές ομάδες (στοίβες), π.χ 1-10 (ένα χαμηλή ποιότητα, 10 υψηλή). Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι χρήσιμα στη χαρτογράφηση του τοπίου. 5. Άλλες ψυχομετρικές τεχνικές, όπως η «εκτίμηση της σκηνικής ομορφιάς» (scenic beauty estimation) κ.α. Με τη χρήση των τεχνικών αυτών είναι δυνατόν να παραχθούν μοντέλα προτιμήσεων του κοινού με μετρήσεις των προτιμήσεων του κοινού (με τη χρήση ερωτηματολογίων ή απεικονίσεων ή και ηχητικών εφέ) (Anderson 1983). Η οπτική ποιότητα (αξία) του τοπίου βαθμολογείται στη βάση της ατομικής προτίμησης του παρατηρητή για την ολότητα του τοπίο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν. Ψυχολογικά μοντέλα, τα οποία βασίζουν την αισθητική αξιολόγηση πάνω σε αντιδράσεις και κρίσεις του κοινού από εμπειρίες και χρήση των τοπίων. Φαινομενολογικά μοντέλα, τα οποία δίνουν μεγαλύτερη έμφαση από τα προηγούμενα πάνω στα ατομικά υποκειμενικά συναισθήματα και προσδοκίες. Το κυρίαρχο στοιχείο της μεθόδου της αξιολόγησης είναι η λεπτομερειακή προσωπική συνέντευξη, χωρίς βέβαια να καταλήγει σε ιεράρχηση των τοπίων. Η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε σε μελέτες βελτίωσης ή υποβάθμισης των τοπίων. 8

9 Οι οικονομικές μέθοδοι, με τεχνικές που διαμορφώνουν εικονικές τιμές, όπως η «προθυμία πληρωμής» (Willigness To Pay) και τεχνικές από την «ποσοτική ανάλυση» και την επιχειρησιακή έρευνα, όπως η «θεωρία των παιγνίων» (game theory), η «θεωρία της αξίας ή χρησιμότητας» (Utility theory) κ.α. Η μέθοδος «ανάλυσης περιεχομένου», η οποία περιλαμβάνει τη διάκριση σε κατηγορίες ποιοτικού υλικού και μπορεί να θεωρηθεί ως γέφυρα μεταξύ της ποιοτικής και ποσοτικής πληροφορίας. Είναι μια αντικειμενική συστηματική και ποσοτική περιγραφή του περιεχομένου. Στη δεύτερη ομάδα «περιγραφικές μέθοδοι» της δεύτερης κατηγορίας μεθόδων αξιολόγησης της αισθητικής του τοπίου με συμμετοχή του «κοινού» περιλαμβάνονται. Η μέθοδος των δημοσκοπήσεων (Surveys) εφαρμόζεται κάνοντας χρήση των τεχνικών «συνεντεύξεις ή ερωτηματολόγια». Η μέθοδος αυτή έτυχε αρκετές εφαρμογές και τελευταία στη χώρα μας τον Τομέα Υδατικών πόρων του ΕΜΠ στην περίπτωση του τοπίου της λίμνης Πλαστήρα (Σαργένης και Χριστοφίδης 2002). Στη μέθοδο αυτή διερευνώνται ψυχομετρικά μεγέθη που οδηγούν στην αξιολόγηση της αισθητικής ενός τοπίου ή και της ποιότητας όταν και εφόσον γίνεται σύγκριση ενός τοπίου με κάποιο στάνταρτ. Συναντήσεις με το κοινό και συζητήσεις. Ερωτηματολόγια. Ερωτηματολόγια με συνέντευξη, αυτοσυμπληρώμενα ταχυδρομούμενα ή τηλεφωνικές συνεντεύξεις κ.α. Η μέθοδος των «διαδικασιών Delphi» που αναφέρθηκε παραπάνω. Στην εφαρμογή της μεθόδου αυτής προβλέψεις και γνώμες δίνονται από ομάδα πολιτών. Η μέθοδος που κερδίζει έδαφος τελευταία, τα αποτελέσματα της οποίας εκφράζουν χρηματικές αξίες, είναι οι τεχνικές της ενδεχόμενης (αποτιμωμένης) αξίας = Contingent Valuation Techniques (CVT s), στην οποία εκφράζονται προτιμήσεις σε προθυμία πληρωμής (WTP) (Yoshida 1995). Αυτές οι τεχνικές χρησιμοποιούν απογραφικά ερωτηματολόγια για την καταγραφή των προτιμήσεων του κοινού με την 9

10 εξακρίβωση του τι οι χρήστες θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν για κάποιο «κοινό αγαθό» ή το τι αυτοί (οι χρήστες) απαιτούν ως ανταμοιβή έτσι ώστε αυτοί να μη βρεθούν σε χειρότερη θέση για όποιες αλλαγές στα αγαθά (π.χ. στο τοπίο) (WTA = Willingness To Accept). Έτσι οι τεχνικές αυτές καλύπτουν το κενό της απουσίας της αγοράς για «κοινά αγαθά» (Willis και Garrod 1993, Καζάνα και Ελευθεριάδης 1998) με την παρουσίαση στους καταναλωτές-χρήστες μιας υποθετικής αγοράς στην οποία αυτοί έχουν την ευκαιρία να αγοράσουν το υπόψη «κοινό αγαθό». Τρίτη κατηγορία. Συνδυασμός Ειδικών-Κοινού Τελευταία αναπτύχθηκαν μέθοδοι και τεχνικές, οι οποίες συνδυάζουν την αξιολόγηση από ειδικούς και τις προτιμήσεις του κοινού ή απογραφή των μεταβλητών του τοπίου και βαθμολόγηση με τεχνικές κλίμακες από ειδικούς. Με βάση τα παραπάνω αναπτύχθηκαν. Ποσοτικές ολιστικές τεχνικές, με χρήση μίγματος υποκειμενικών μεθόδων (ποσοτικές προτιμήσεις του κοινού) και αντικειμενικών μεθόδων (απογραφές των χαρακτηριστικών του τοπίου), οι οποίες περιλαμβάνουν ψυχολογικά και άλλα μοντέλα. Ψυχολογικά μοντέλα. Οι ψυχολογικές μέθοδοι ψάχνουν να στοιχειοθετήσουν μαθηματικές σχέσεις (παλινδρόμηση) μεταξύ των φυσικών χαρακτηριστικών (τοπογραφία, βλάστηση, ύδατα κ.α.) του τοπίου και των αντιληπτικών κρίσεων των παρατηρητών (αισθητική αξία ή σκηνική ομορφιά). Παραδείγματα είναι Η πρόταση του Shafer (Arthur και συν. 1977), όπου μετρήθηκαν επιφάνειες, περίμετροι και άλλα φυσιογραφικά στοιχεία και αυτά συσχετίσθηκαν με βαθμολογήσεις προτιμήσεων. Η Scenic beauty estimation method (SBE) μέθοδος με βαθμολογήσεις προτιμήσεων δείγματος χρηστών των Daniel και Boster (1976). Τα μοντέλα της ποιότητας των παραλιακών τοπίων των Eleftheriadis και Tsalikidis (1990), όπου οι προτιμήσεις για σκηνική ομορφιά συσχετίσθηκαν με ποσοτικές μεταβλητές των τοπίων. 10

11 Αντιπροσωπευτικά ή μοντέλα των φυσικών χαρακτηριστικών του τοπίου. Η βάση της μεθόδου αυτής είναι η αναγνώριση και μέτρηση εκείνων των φυσικών χαρακτηριστικών του τοπίου τα οποία αναφέρονται ως αντιπρόσωποι της σκηνικής ποιότητας. Το κάθε φυσικό χαρακτηριστικό (στοιχείο) όπως ανάγλυφο, παρουσία νερού κ.α. απομονώνεται, μελετάται η ταυτότητά του και ο τρόπος μέτρησής του και αξιολογείται η συνδυασμένη χρησιμότητα με διαθέσιμες τεχνικές. Συστήματα ταξινόμησης. Τα συστήματα οπτικής διαχείρισης ( Visual Management Systems, VMS) είναι άμεσα συστήματα τα οποία χρησιμοποιούν την αίσθηση και εύκολα παρατηρούμενες φυσικές τοπιακές συνεισφορές, ώστε να καταλήξουν σε αποφάσεις ταξινόμησης των τοπίων. Στην περίπτωση τη δικιά μας για την περιοχή του Πόρτο Κουφό χρησιμοποιήσαμε τη δεύτερη μέθοδο αξιολόγησης, «Απογραφές των μεταβλητών του τοπίου, χρήσιμες για τον αξιολογητή», με φύλλα απογραφής του τοπίου και φύλλα αξιολόγησης, όπως φαίνεται στο παράρτημα. 11

12 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο σημαντικός ρόλος που έχει αρχίσει να διαδραματίζει η ανάπτυξη υπαίθριας αναψυχής λόγω του γρήγορου ρυθμού ζωής στη σύγχρονη κοινωνία, σε συνδυασμό με την ανάγκη για προστασία του τοπίου και ορθολογική χρήση της γης, αποτελούν τα βασικά ερεθίσματα και τον κύριο γνώμονα για τη σύνταξη της παρούσας μελέτης. Το εργαλείο το οποίο καλείται να δώσει λύσεις σε όλα τα παραπάνω και να συνδυάσει ταυτόχρονα τη λειτουργικότητα και την αισθητική είναι η επιστήμη της Αρχιτεκτονικής Τοπίου και σύμφωνα με τις αρχές της πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη μελέτη. Κύρια επιδίωξη της μελέτης είναι η συντήρηση και η προστασία του μελετούμενου χώρου και η βελτίωση του με επεμβάσεις που στόχο έχουν την αποκατάσταση οποιασδήποτε αλλοίωσης έχει προκληθεί στο τοπίο και την απόλαυση του αναψυχικού χώρου από τους επισκέπτες όσον αφορά στην αισθητική, την ασφάλεια και την εξυπηρέτηση τους. Επίσης κατά τη σύνταξη της μελέτης και με σωστές καθοδηγήσεις, ώστε η λειτουργία του προτεινόμενου χώρου να διέπεται από κανόνες καλής χρήσης για την εξασφάλιση ποιοτικής αναψυχής στο διηνεκές. Οι προτάσεις αυτές γίνονται στην προσπάθεια για σωστή χρήση της γης και διαχείριση των φυσικών πόρων. Ο προτεινόμενος αναψυχικός χώρος αναμένεται να αποτελέσει πόλο έλξης τόσο για τον τοπικό πληθυσμό, όσο και για τον πληθυσμό των γύρω αστικών κέντρων. Επίσης προβλέπεται η προσέλευση όλων των ηλικιών, αφού προτείνονται δραστηριότητες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναψυχής.. 12

13 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Η ολοένα και αυξανόμενη ανάγκη του σημερινού ανθρώπου για αναψυχή, καθώς επίσης και η προσπάθεια για σωστή χρήση της γης και προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν τους κυριότερους λόγους που υπαγορεύουν τη σύνταξη της παρούσας μελέτης. Ιδιαίτερα στη χώρα μας ιστορικά αίτια και διαρκής αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων έχουν οδηγήσει σε συνεχή φθορά και σοβαρή υποβάθμιση των δασών, ακτών, λιμνών και ποταμών της Ελληνικής φύσης. Επιπρόσθετα ο κατακερματισμός του τοπίου από τις παραθεριστικές κατοικίες και η ανεξέλεγκτη εκτός σχεδίου δόμηση υποβαθμίζουν και απειλούν την επιβίωση ευαίσθητων αισθητικά περιοχών. Οι παραπάνω παραδοχές καταδεικνύουν το μέγεθος της ανθρώπινης ανάγκης για αναψυχή που όμως διοχετεύεται προς λάθος κατεύθυνση με επικίνδυνες για το περιβάλλον συνέπειες. Η προσπάθεια για σωστή χρήση της γης και διαχείριση των φυσικών πόρων μπορεί να προστατέψει το περιβάλλον και να ικανοποιήσει την ανάγκη του ανθρώπου για αναψυχή. Ταυτόχρονα ο τουρισμός ως παροχή υπηρεσίας όπου αυτός δεν εμποδίζει την προστασία της φύσης μπορεί να αποτελέσει άμεσο οικονομικό πόρο για την περιοχή και τους κατοίκους της, ενώ μπορεί να αναβαθμίσει το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού με ικανές θέσεις εργασίας. Η ύπαρξη λίμνης στην περιοχή μελέτης, καθώς επίσης και η θέα προς τη θάλασσα αποτελούν σημαντικά αισθητικά στοιχεία του τοπίου και επηρεάζουν σημαντικά την αξία του. Ακόμη, η ύπαρξη σπάνιων ειδών της χλωρίδας στη γύρω περιοχή και η εμφάνιση πουλιών στη λίμνη συμβάλλουν ως κίνητρα για περιπάτους και φωτογραφίσεις. Τέλος οι αρχαιολογικοί χώροι της περιοχής αποτελούν έναν ακόμη λόγο για την προσέλευση επισκεπτών. Ο χώρος αναψυχής προβλέπεται να εξυπηρετεί τόσο τον τοπικό πληθυσμό, όσο και επισκέπτες από τις γύρω περιοχές των Νομών Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης, εφόσον η ανάπτυξη του οδικού δικτύου κρίνεται ικανοποιητική. 13

14 1.2 ΣΚΟΠΟΣ Αντικειμενικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση της περιοχής μελέτης και των ήδη υπαρχόντων κτισμάτων για τη δημιουργία χώρου αναψυχής. Ο τελευταίος καλείται να ικανοποιήσει τις ανάγκες του πληθυσμού για αναψυχή και παράλληλα να λειτουργήσει ως ορμητήριο για περιπάτους και φωτογραφίσεις στη γύρω περιοχή. Κύρια επιδίωξη είναι η πλήρης εναρμόνιση των ήδη υπαρχόντων κτισμάτων και των επιπλέον κατασκευών με τον υπάρχοντα χώρο, όπως επίσης και η αποφυγή κάθε είδους διατάραξης του φυσικού περιβάλλοντος. Ένας ακόμη στόχος της μελέτης είναι η αξιοποίηση του εγκαταλειμμένου λατομείου που βρίσκεται στο χώρο και η αποκατάσταση του τοπίου ώστε να απορροφηθεί οποιαδήποτε αλλοίωση έχει προκληθεί. Η δημιουργία κέντρου ορειβασίας στη συγκεκριμένη περιοχή κρίνεται κατάλληλη λόγω της ιδανικής τοποθεσίας για αναψυχή στη φύση και τουρισμό, της παρουσίας ασυνήθιστης ποικιλίας ειδών, καθώς επίσης και για λόγους αποκατάστασης του τοπίου. Βασικές προϋποθέσεις για την εκπλήρωση των παραπάνω στόχων είναι τόσο η αναγνώριση της τουριστικής αξίας της περιοχής, όσο και η συνεργασία και συμβολή όλων εκείνων των παραγόντων που μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία (τοπικός πληθυσμός, κρατικός και ιδιωτικός τομέας). Το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, η αμεσότερη επαφή του ανθρώπου με τη φύση και ο σεβασμός απέναντι σε αυτή και η αρμονική συνύπαρξη των παραπάνω με την ικανοποίηση των απαιτήσεων για αναψυχή του σύγχρονου ανθρώπου. 14

15 1.3 ΤΟΠΙΟ Ως φυσικό τοπίο νοείται ένα δυναμικό σύνολο βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων και μεταβλητών που μεμονωμένα ή αλληλεπιδρώντας σε έναν πεπερασμένο χώρο συνθέτουν μια οπτική εμπειρία. Το φυσικό τοπίο της ευρύτερης περιοχής μελέτης παρουσιάζει μια εξαιρετική ποικιλομορφία. Η γειτνίαση της περιοχής με τη θάλασσα, όπου διαμορφώνονται ιδιαίτερα ελκυστικές ακρογιαλιές και η παρουσία κοντά σε αυτήν λοφωδών εκτάσεων κατάφυτων με θαμνώδη και δενδρώδη βλάστηση στο μεγαλύτερο μέρος τους, διαμορφώνουν τελικά ένα ευχάριστο και ελκυστικό περιβάλλον που διατηρεί συνεχώς αμείωτο το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Στις εκτεταμένες δασικές εκτάσεις και στους βοσκότοπους η φυσική βλάστηση διακρίνεται στις εξής κατηγορίες: Α. Στην υψηλή δενδρώδη βλάστηση, όπου κυρίαρχο είδος είναι το πεύκο, σχηματίζονται δάση με μεγάλη υδρονομική και αισθητική αξία, η οποία συντελεί καθοριστικά στη διατήρηση του τουριστικού ρεύματος της περιοχής. Β. Στη χαμηλή θαμνώδη βλάστηση, όπου κυριαρχούν το πουρνάρι, η κουμαριά, η αριά, η ερείκη και άλλα είδη αείφυλλων πλατύφυλλων. Γ. Στα μονοετή ή πολυετή αγρωστώδη και ψυχανθή φυτά, τα οποία αναπτύσσονται στα λιβάδια και στις ασκεπείς καλλιεργούμενες γεωργικές εκτάσεις. Τέλος η ελιά, το αμπέλι και οι μουριές που καταλαμβάνουν αξιόλογες εκτάσεις κοντά στις κατοικημένες περιοχές, επηρεάζουν και ολοκληρώνουν την αισθητική του τοπίου. 15

16 1.4 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ Ο Δήμος Τορώνης καταλαμβάνει το νότιο μέρος της χερσονήσου της Σιθωνίας (μεσαίο πόδι) και συμπεριλαμβάνει τα χωριά Τορώνη, Τριστινίκα, Πόρτο Κουφό, Συκιά, Καλαμίτσι και Σάρτη. Οι παραλίες της περιοχής είναι από τις πιο γνωστές αλλά και οργανωμένες, καθαρές με υπέροχα νερά.η τουριστική υποδομή της περιοχής είναι σε υψηλά επίπεδα, με πολλές επιλογές στη διαμονή και διασκέδαση. Υπάρχουν πολλά καταλύματα κάθε είδους και κάθε κατηγορίας, καθώς και καταστήματα διασκέδασης και σίτισης. Όποιες και αν είναι οι προτιμήσεις, σίγουρα μπορεί να υπάρξει ικανοποίηση από την μεγάλη ποικιλία επιλογών της περιοχής. Ξενοδοχεία πολυτελείας, μεγάλες μονάδες, μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, καταλύματα για ηρεμία, καταλύματα σε κεντρικά σημεία, δίπλα στη θάλασσα, ενοικιαζόμενα δωμάτια υψηλών προδιαγραφών, οικονομικά καταλύματα, κάμπινγκ πάνω στη θάλασσα, συμπληρώνουν το παζλ της ευχάριστης και απολαυστικής διαμονής. Οι φίλοι των θαλασσίων σπορ, οι φανατικοί περιπατητές, οι οπαδοί της παράδοσης και του πολιτισμού, οι πιστοί της διασκέδασης, οι λάτρεις της φύσης, οι εραστές της θαλασσινής βόλτας με βαρκάκια και καΐκια αλλά και αυτοί που αγαπούν το καλό παραδοσιακό φαγητό, εδώ θα βρουν τον κατάλληλο προορισμό. 16

17 1.5 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η προϊστορική εποχή είναι μια περίοδος που είναι ιδιαίτερα άγνωστη στη Χαλκιδική καθώς δεν αναπτύχθηκαν αξιόλογοι πολιτισμοί. Συστηματικές ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν στην αρχαία Τορώνη, στην χερσόνησο Λήκυθο. Όπως διαπιστώθηκε ο χώρος κατοικείται από το τέλος της Νεολιθικής εποχής. Στοιχεία ανασκαφών αποδεικνύουν ότι η περιοχή κατοικήθηκε από τον 11 ο αιώνα π.χ. (εποχή του σιδήρου). Από τα ευρήματα επίσης φαίνεται το ενεργό εμπορικό δίκτυο αυτής της περιόδου. Η κινητικότητα αυτή συνδέεται άμεσα με τον χαλκο που αρχίσανε εκμεταλλεύονται από τη μέση εποχή του χαλκού. Το γεγονός αυτό στηρίζεται αφενός μεν στην ύπαρξη καλουπιών μετάλλων της εποχής αυτής και αφετέρου στην ύπαρξη δύο ορυχείων κοντά στην περιοχή «Κούκο» της Συκιάς, όπου έγιναν οι ανασκαφές. Πιθανολογείτε λοιπόν, ότι το όνομα Χαλκιδική μπορεί να οφείλεται στο χαλκό, μιας και υπήρξε έντονη δραστηριότητα των κατοίκων την εποχή εκείνη. Το Πόρτο-Κουφό πήρε το όνομα του λόγω της ύπαρξης του λιμανιού. Είναι το μεγαλύτερο και ασφαλέστερο φυσικό λιμάνι της Ελλάδας. Το όνομά του <Κωφός λιμήν> - το αναφέρει και ο Θουκυδίδης. Οι διαστάσεις του είναι: μέγιστο μήκος 1.600m, μέγιστο πλάτος 550 μ., μέγιστο βάθος 8-23 m, άνοιγμα εισόδου 300m, βάθος εισόδου 10-33m και 5,5-27 mστις βραχώδεις και απόκρημνες ακτές του ανοίγονται σπηλιές, σε μια από τις οποίες, στη ΝΑ. πλευρά της εισόδου, μπορεί ο επισκέπτης να μπεί με βάρκα. Μια άλλη ενδιαφέρουσα σπηλιά βρίσκεται στη ΝΑ. πλευρά του λιμανιού, στην κορυφή της τομής του παλιού λατομείου. Η επίσκεψή της είναι σχεδόν αδύνατη σήμερα, λόγω της τομής που έγινε με τη λατόμευση. Το σπήλαιο αυτό πρέπει να ήταν τόπος λατρείας στα ρωμαϊκά χρόνια. Αργότερα, για να εξαγνιστεί ο χώρος, οι χριστιανοί ζωγράφισαν κόκκινους χαρακτηριστικούς σταυρούς στην οροφή της σπηλιάς. Το λιμάνι διατηρεί μέχρι σήμερα το αρχαίο του όνομα, αφού από τότε ονομαζόταν Κωφός λιμήν, γιατί οι αρχαίοι υποστήριζαν ότι όποιος είναι μέσα στον κόλπο δεν ακούει καθόλου τη βουή της θάλασσας. Χρησιμοποιούσαν μάλιστα το λιμάνι σαν παρομοίωση και για κάθε έναν που δεν άκουγε καλά έλεγαν ότι είναι "κωφότερος του Κωφού (Τορωναίου) λιμένος". 17

18 Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία στη Σιθωνία, ενώ έχει χαρακτηριστεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ ως περιοχή εξέχουσας φυσικής ομορφιάς. Η σημασία του για την ιχθυοπανίδα είναι μεγάλη αφού αποτελεί χώρο αναπαραγωγής για πολλά είδη.. Η μεγαλύτερη γνωστή πόλη της ευρύτερης περιοχής ήταν η Τορώνη, αποικία των Χαλκιδέων που ιδρύθηκε στα τέλη του 8 ο π.χ. αιώνα. Κτισμένη στα νοτιοδυτικά παράλια της χερσονήσου, είχε υπό τον έλεγχό της το λεγόμενο «Κωφό» λιμένα. Κατά τους περσικούς πολέμους βοήθησε τον Ξέρξη ενώ αποτέλεσε το μήλο της έριδος κατά τους Πελοποννησιακούς πολέμους, μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών. Κατόπιν υπήρξε μια συνεχόμενη εναλλαγή της κατοχής της από Αθηναίους και Σπαρτιάτες μέχρι την κατάκτηση της από το Φίλιππο. Από τους Αρχαίους συγγραφείς ο Πλίνιος αναφέρει την πόλη Δέρρις ή Δέρρας, η οποία θεωρείται ότι βρισκόταν στο νοτιότερο άκρο της χερσονήσου, ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει τη Σάρτη που πιθανολογείται ότι βρισκόταν στα όρια του χωριού. Το 348 π.χ. η Χαλκιδική γίνεται Μακεδονική επαρχία και θεωρείται αξιόλογη λόγω των πλούσιων μεταλλευμάτων της και λιμανιών της. Στη συνέχεια με την επικράτηση των Ρωμαίων μετατρέπεται σε Ρωμαϊκή επαρχία. Στα χρόνια του Χριστιανισμού η Τορώνη ζει στη σκιά του παρελθόντος της. Η πόλη αυτή συνεχίζει να ζει μέχρι το16 αιώνα καταστράφηκε ολοσχερώς γύρω στο 530 μ.χ. και εγκαταλείφθηκε. Οι κάτοικοι που διασώθηκαν εγκαταστάθηκαν στη Συκιά. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή υπήρξε το προπύργιο των απελευθερωτικών αγόνων. Στις 6 Απριλίου το 1854 ο Τσάμης Καρατάσος αποβιβάζεται στον όρμο Καλαμιτσίου και φτάνει στη Συκιά, όπου πυρπολεί την Τούρκικη φρουρά εντός του Ιερού Ναού του Αγίου Αθανασίου. Στη συνέχεια με την ένταξη 100 παλικαριών της Συκιάς προχωρεί προς το εσωτερικό της Χαλκιδικής. Η πιο σημαντική προσφορά των Συκιωτών όμως υπήρξε στη μάχη των Βασιλικών, όπου ο καπετάν Χάψας με τα 63 παλικάρια του μαχόμενοι σώμα με σώμα πέφτουν στη μάχη. Από τότε η περιοχή ονομάστηκε «Συκιωτάκια» ή «Κομένοι». Το Πόρτο Κουφό έχει 100 κατοίκους μόνο και λίγα σπιτάκια, υπάρχουν ωστόσο και κάποιες τουριστικές εγκαταστάσεις. Η περιοχή γύρω του δείχνει ανεξερεύνητη και μοιάζει άγρια και βραχώδης. Είναι από τα πιο όμορφα μέρη της Χαλκιδικής. Λίγα μόλις λεπτά από το μικρό χωριουδάκι υπάρχει μια μεγαληκαι 18

19 ήρεμη ακτή Τριστινίκα παίρνοντας το δρόμο από το Πόρτο Κουφό προς Νέο Μαρμαρά. Στα χρόνια του2ου παγκόσμιου πολέμου ναυάγησε στην περιοχή του Παλιουρίου πλοίο με γερμανούς στρατιώτες. Οι κάτοικοι της περιοχής λένε για πτώματα που ξέβραζε η θάλασσα για μέρες. 1.6 ΘΕΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η υπό μελέτη περιοχή βρίσκεται στο νότιο τμήμα της κεντρικής χερσονήσου του Νομού Χαλκιδικής, μεταξύ του κόλπου της Κασσάνδρας ή Τορωναίου και του κόλπου του Αγίου Όρους ή Σιγγιτικού. Συγκεκριμένα τοποθετείται στο λιμένα του Πόρτο Κουφό και στους πρόποδες του υψώματος της «Παγώνας» με υψόμετρο 202m ενώ ΒΔ της περιοχής διακρίνεται το ύψωμα «Αετοφωλιά» με υψόμετρο 220m Στα βόρεια συνορεύει με το Δήμο Σιθωνίας, ο οποίος καταλαμβάνει το υπόλοιπο τμήμα της χερσονήσου της Σιθωνίας. Η συνολική έκταση του Δήμου ανέρχεται σε στρέμματα και αντιπροσωπεύει το 6,64% της συνολικής έκτασης του Νομού Χαλκιδικής ( στρ.). ΧΑΡΤΕΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19

20 Εικ.1 Χάρτης προσανατολισμού. 20

21 Εικ.2 Χάρτης προσανατολισμου. 1.7 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Διοικητικά ο χώρος υπάγεται στη γεωγραφική περιοχή του Δήμου Τορώνης. Στο χώρο καταλήγει μη ασφαλτοστρωμένη οδός, η οποία διασχίζει το Πόρτο Κουφό και συνδέεται με τον περιμετρικό οδικό άξονα της χερσονήσου. Η συγκεκριμένη έκταση ανήκει στο ελληνικό δημόσιο και δασοδιοικητικά υπάγεται στο Δασαρχείο Πολυγύρου που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση της. Από εκκλησιαστικής άποψης η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Τορώνης υπάγεται διοικητικά στη μητρόπολη Κασσανδρείας. Η μοναδική επέμβαση που έχει γίνει στο χώρο μέχρι σήμερα, είναι οι εργασίες λατόμευσης για την εξόρυξη θραυστού υλικού που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάνοιξη δρόμου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μετώπου εκσκαφής στους πρόποδες της «Παγώνας». 21

22 1.8 ΧΡΗΣΗ ΓΑΙΩΝ. Όσον αφορά στην υφιστάμενη χρήση γαιών, σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ το 1981, αυτή διακρίνεται κατά βασικές κατηγορίες στην ευρύτερη περιοχή μελέτης ως εξής: Εικ.3 Χρήσεις γής (Χιλιάδες στρέμματα) Συνολι κή έκτασ Καλλ/μ ενες εκτάσει Κοινοτι κοί βοσκότ Ιδιωτικ οί βοσκότ Δάσ η Οικισ μοί Λοιπές εκτάσε ις η ς οποι οποι Κοινότ 53,4 5,3 5,0 0,4 41,9 0,7 0,1 ητα Συκιάς Νομός Χαλκιδι κής 2917,9 930,3 194,2 274, ,5 84,6 62,4 Γεωργία: Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης η γεωργική γη καταλαμβάνει ποσοστό 12,7% της συνολικής έκτασης του Δήμου Τορώνης. Ωστόσο το 69,2% της γεωργικής γης βρίσκεται σε καθεστώς αγρανάπαυσης, ενώ στην καλλιεργήσιμη έκταση επικρατούν οι δενδρώδεις καλλιέργειες και ακολουθούν με μικρή διαφορά οι αροτραίες. Η καλλιεργούμενη γη κατά κατηγορία καλλιέργειας παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα: Εικ.4 Καλλιεργούμενη γη κατά κατηγορία καλλιέργειας (στρέμματα) Αροτραίες καλλιέργειες ,23 Λαχανικά 119 0,5 Δενδρώδεις καλλιέργειες ,9 Άμπελοι ,17 Αγρανάπαυση ,2 Σύνολο