Tips για. Radar. Στα σαγόνια. του καρχαρία. + art & business

Transcript

1 του καρχαρία Στα σαγόνια 96 + art & business Radar Tips για vs

2 2 H AΞΙΑ editorial εν χωρεί αμφιβολία ότι ο τρόπος προσέγγισης της τρόικας προς την ελληνική πλευρά ήταν εκβιαστικός και οι υπερβολικές απαιτήσεις που τέθηκαν εξωπραγματικές. Και το γεγονός ότι ακόμη και στη συνάντηση του Παρισιού οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών ήταν χαώδεις έρχεται να καταδείξει ότι πίσω από την αδιάλλακτη στάση των Ευρωπαίων και υπερατλαντικών δανειστών μας υπήρχαν σκοπιμότητες αι τούτες μπορεί να ξεκινούν απλώς από την πρόθεση του ΔΝΤ να μη θέλει θεωρώντας το ίσως προσβλητικό να αποχωρήσει από την Ελλάδα πρόωρα, ή ακόμη να πρόκειται για μια παρασκηνιακή μεθόδευση του Βερολίνου και των Βρυξελλών να παρατείνουν για ένα EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σύμβουλος έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΜΒΑΝΟΣ Συντονισμός πολιτικού ρεπορτάζ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΣΣΑΣ Υπεύθυνος ύλης ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΟΠΗΣ Υπεύθυνος παραγωγής ΦΩΤΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Εμπορική Διευθύντρια ΧΑΡΑ ΝΟΥΣΙΑ Σύμβουλος Διοίκησης ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ Νομικοί σύβουλοι ΑΘ. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Ι. ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: INFOTAINMENT Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Παπανικολή 22Α, Χαλάνδρι ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: , , info@axianews.gr ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΜΟΝΤΑΖ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS ικανοποιητικό διάστημα την επιτροπεία στη χώρα μας! πάρχει, βέβαια, και μια άποψη που λέει πως οι δανειστές είναι τρομοκρατημένοι με το ενδεχόμενο μόλις πάψει ο έλεγχος της τρόικας να επιστρέψει η Ελλάδα στις παλιές της «καλές» συνήθειες και οι κυβερνήσεις αντί να εφαρμόζουν σκληρή οικονομική πολιτική να προχωρήσουν σε παροχές, προσλήψεις, χαλάρωση των διαρθρωτικών αλλαγών και μη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Με απλά λόγια, η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ μπορεί να αποτελούν μήνυμα τόσο προς την κυβέρνηση Σαμαρά όσο και προς την αξιωματική αντιπολίτευση, ιδίως μετά την απογοητευτική παρουσίαση του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ από υψηλόβαθμα στελέχη του σε θεσμικούς επενδυτές στο Λονδίνο. πό αυτό το πρίσμα, η διαπραγμάτευση την ώρα τούτη είναι πολύ σκληρή, όμως οι τελευταίες πληροφορίες που απορρέουν από εξαιρετικά αξιόπιστες πηγές προϊδεάζουν για επίτευξη συμφωνίας της Ελλάδας με την τρόικα! Βρισκόμαστε, δηλαδή, ένα μόλις βήμα πριν την προσέγγιση των δύο πλευρών, και η τελική λύση βρίσκεται προ των πυλών, με την τρόικα έτοιμη να έρθει σύντομα στην Αθήνα για την οριστική αξιολόγηση του προγράμματος. ια να φθάσουμε, όμως, ένα βήμα πριν τη συμφωνία η αλήθεια είναι ότι υπήρξε πολύ παρασκήνιο, μυστικές διαβουλεύσεις, παρεμβάσεις τρίτων και ίντριγκες από κέντρα που δεν θέλουν η Ελλάδα να μπει στον δρόμο της ανάκαμψης! Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν νοσταλγοί του χθες, πόλοι που επιζητούν την κατάρρευση, ισχυρά επιχειρηματικά κέντρα που θέλουν να γυρίσει η Ελλάδα στη δραχμή, επειδή έχουν βγάλει τα λεφτά τους στο εξωτερικό και θέλουν να τα αγοράσουν όλα τζάμπα, ή οι υπερχρεωμένοι μιντιάρχες και διαπλεκόμενοι που θέλουν μέσα από μια διαγραφή χρεών να σβηστούν μονοκοντυλιά όσα έχουν φάει από τον εθνικό πλούτο την τελευταία 20ετία. ε αυτό το νοσηρό περιβάλλον, όπου εκτός των άλλων ξεπερασμένοι πολιτικοί, άθλια φαντάσματα του παρελθόντος, εξυφαίνουν σενάρια δήθεν οικουμενικών κυβερνήσεων και σχεδίων εθνικής σωτηρίας, που εξυπηρετούν ασφαλώς μόνο την πάρτη τους, τα προσωπικά τους συμφέροντα και τη ματαιοδοξία τους, ο Αντώνης Σαμαράς όφειλε να διαχειριστεί τα δεδομένα που υπήρχαν με μεθοδικότητα, θάρρος κι αποφασιστικότητα. Και όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, ο πρωθυπουργός έκανε τρία σημαντικά τηλεφωνήματα, συνομιλώντας με ισχυρούς ηγέτες από την Τετάρτη το βράδυ και μετά, από τη στιγμή δηλαδή που η συνάντηση στο Παρίσι είχε οδηγηθεί σε αδιέξοδο και χαρακτηριζόταν πια ως επιβεβλημένη η προσπάθεια πολιτικής λύσης του προβλήματος. Ο Αντώνης Σαμαράς συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, και με τον επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Η επιχειρηματολογία του Έλληνα πρωθυπουργού εντοπίστηκε στην τεράστια προσπάθεια της Ελλάδας που επέφερε απτά αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια σε δημοσιονομικό επίπεδο, αναφέρθηκε στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων αλλά και στο γεγονός της εισόδου της οικονομίας σε ρυθμούς ανάπτυξης, με όλους τους διεθνείς οργανισμούς να υποστηρίζουν πως ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ το 2015 θα προσεγγίσει το 2%. πό το πρίσμα τούτο, κατόπιν των παρεμβάσεων Σαμαρά, αλλά και της συνειδητοποίησης από την πλευρά των δανειστών πως εάν τραβήξουν κι άλλο το σχοινί τότε.. μπορεί να κοπεί και να συμπαρασύρει όλες τις πλευρές, η σύγκλιση είναι πλέον εμφανής και μένει να μορφοποιηθεί στην πράξη με λεπτομέρειες και παραγράφους. Είναι σαφές πως σε μια διαπραγμάτευση δίνεις και παίρνεις! Ειδάλλως θα επρόκειτο για μονομερείς ενέργειες που δεν συνάδουν ούτε με τη λογική ούτε με τις πρακτικές των διεθνών φορέων. Οπότε σε περιπτώσεις τέτοιες, όπου το διακύβευμα μπορεί να είναι το μέλλον της χώρας και των επόμενων γενεών, κυριαρχεί η άποψη «το μη χείρον βέλτιστον»! Και στην προκειμένη περίπτωση το ζητούμενο είναι η επίτευξη συμφωνίας για την πολιτική σταθερότητα και την ανάπτυξη και όχι η εξυπηρέτηση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων ή των συμφερόντων μεμονωμένων συντεχνιών, που εκτός των άλλων συνιστούν και τους μεγάλους ωφελημένους της Ελλάδος κατά την τελευταία 3ετία.

3

4 4 Οι αφόρητες πιέσεις εταίρων και δανειστών ήταν διάχυτες στην ατμόσφαιρα μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών στο Παρίσι, με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών να παραδέχεται την επομένη στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ότι «ζούμε δύσκολες μέρες». Οι απαιτήσεις που εγείρονται μέχρι τελευταία στιγμή εξαιτίας του δημοσιονομικού κενού (ύψους 2,5 δισ. ευρώ για το ΔΝΤ), με σκοπό την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα για την τελευταία φάση της αξιολόγησης (review), μεταφράζονται σε νέα μέτρα, όχι όμως δημοσιονομικού χαρακτήρα, ενώ η αντίστροφη μέτρηση μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου (ημερομηνία έναρξης των διακοπών των Χριστουγέννων για το ελληνικό, το γερμανικό και το ολλανδικό κοινοβούλιο) έχει ξεκινήσει. Μέσα στο πρώτο ουσιαστικά δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου η κυβέρνηση πρέπει να έχει ψηφίσει και χωρίς απώλειες στη συνοχή της τον προϋπολογισμό του 2015, ο οποίος εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής την ερχόμενη Τετάρτη και ψηφίζεται τα μεσάνυχτα της Κυριακής 7 Δεκεμβρίου, «φλερτάροντας» με την ιδέα να προλάβει τα κρίσιμα Eurogroup της 8ης (μάλλον δύσκολο) και της 15ης Δεκεμβρίου. Με αυτές τις προθεσμίες να τρέχουν, η επιστροφή της τρόικας περνά μέσα από την επίτευξη της τελικής συμφωνίας, η οποία θα επιτρέψει στον κυβερνητικό συνασπισμό να βάλει τέλος στην «εποχή των μνημονίων», οδηγώντας τη χώρα στην κανονικότητα. Η ευρωπαϊκή επιθυμία να γεφυρωθεί το χάσμα με την τρόικα μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα (γεγονός που οδήγησε σε δύο διαδοχικές συναντήσεις των κ. Σαμαρά-Βενιζέλου χθες και προχθές) διατυπώθηκε ρητά από τα πιο αρμόδια χείλη. «Η Επιτροπή επιθυμεί να βρεθεί ένας βηματισμός που θα επιτρέψει στην τρόικα να επιστρέψει γρήγορα, και στην ελληνική κυβέρνηση να πάρει γρήγορα τα απαραίτητα μέτρα που θα της επιτρέψουν να ολοκληρώσει σύντομα το πρόγραμμα προσαρμογής» ανέφερε χθες ο επίτροπος Οικονομίας, Πιέρ Μοσκοβισί, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη για επιτάχυνση. «Το πρόγραμμα το ευρωπαϊκό τελειώνει 31 Δεκεμβρίου. Σκοπός είναι και η τελευταία εκταμίευση να γίνει πριν από τις 31 Δεκεμβρίου. Αν για τεχνικούς λόγους κάποιες διαδικασίες δεν μπορούν να ολοκληρωθούν, αυτό μπορεί να παραταθεί. Αλλά νέο πρόγραμμα σημαίνει νέο δάνειο. Δεν μπορεί να υπάρξει νέο δάνειο, ούτε θα υπάρξει, ούτε χρειάζεται. Θα υπάρξει αυτό το νέο καθεστώς του ECCL, που είναι ένας προληπτικός θώρακας προστασίας της χώρας. Και επίσης, με το ΔΝΤ υπάρχει ένα πρόγραμμα το οποίο λήγει το Και είμαστε σε θέση το πρόγραμμα αυτό να το χρησιμοποιούμε, εφόσον το έχουμε ανάγκη. Αν, όπως έχω πει κατ επανάληψη, οι αγορές δίνουν τα αναγκαία κεφάλαια με συγκρίσιμο ή ακόμα και καλύτερο επιτόκιο, παίρνεις από εκεί» περιέγραψε, εξερχόμενος προχθές από το Μέγαρο Μαξίμου μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, δίνοντας το στίγμα της τελικής συμφωνίας. Στον πυρετό των διαβουλεύσεων των τελευταίων ωρών, στο τελεσίγραφο των δανειστών περιλαμβάνονται από την αύξηση του ΦΠΑ, τη διακοπή χορήγησης συντάξεων σε δικαιούχους κάτω των 62 ετών, μέχρι και την αλλαγή της ρύθμισης των 100 δόσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, που ψηφίστηκε προ ημερών στη Βουλή, επιδεικνύοντας σφοδρότητα. Οι απαιτήσεις για μέτρα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και το μέγεθος του δημοσιονομικού κενού, ταράζουν την κυβέρνηση, με τον κ. Βενιζέλο ωστόσο να υποστηρίζει: «Δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό. Το δημοσιονομικό κενό είναι μια θεωρητική συζήτηση περί της αποδοτικότητας των μέτρων του προϋπολογισμού». Με τρία σενάρια για τις αλλαγές στον ΦΠΑ πάνω στο τραπέζι, οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο μερών θα συνεχιστούν και στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ενώ μητέρα των μαχών αποτελεί η μείωση συντάξεων, την οποία απορρίπτει με κάθε τρόπο το Μέγαρο Μαξίμου. «Κάτω από τις ασυνήθιστες στιγμές που ζει η Ελλάδα λόγω του προγράμματος της τρόικας, τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να επιτύχουν ούτε καν μια συνεννόηση στα βασικά. Ακόμα και τώρα προετοιμάζονται για νέες εκλογές, αντί να προσπαθούν να σταθεροποιήσουν την κατάσταση στην πολιτική και στην κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανασύρει ακόμη και το θέμα του κατοχικού δανείου για να καλυφθούν οι τρύπες του προϋπολογισμού» αναφέρει σε άρθρο της η «Deutsche Welle» και διαπιστώνει: «Μπορεί όλο αυτό να ακούγεται σαν φάρσα, αλλά δείχνει την κουλτούρα των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα. Για να μπορέσει κάποιος να βοηθήσει την Ελλάδα, θα πρέπει πρώτα να θέσει υπό έλεγχο τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις τους». Ακόμη κι αν εκληφθεί ως δημοσιογραφική υπερβολή, η πρόταση της βουλευτού Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας Ντόρας Μπακογιάννη στα μέσα της εβδομάδας για επίσπευση της προεδρικής εκλογής, ακόμη και αν χρειαστεί να μείνει ανοιχτή τα Χριστούγεννα η Βουλή, ήρθε να επιβεβαιώσει το μέγεθος της πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, πυροδοτώντας σενάρια για ευρύτερες συναινέσεις. Η σθεναρή αντίσταση των δανειστών απέναντι στα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζει η κυβέρνηση αλλάζει άρδην τους σχεδιασμούς της συγκυβέρνησης για την πιθανή επικύρωσή της από τη Βουλή. Με δεδομένο ότι η κατάθεση και η ψήφιση του προϋπολογισμού αποκλείουν (ως αυτόνομη κοινοβουλευτική διαδικασία) την προσθήκη άρθρου ή τροπολογίας, το Μέγαρο Μαξίμου καλείται να επιλέξει τη χρονική στιγμή, μετρώντας τις αντοχές των δύο Κοινοβουλευτικών του Ομάδων (Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ), στη σκιά δημόσιων διαφοροποιήσεων «πράσινων» βουλευτών μετά την παρέμβαση Παπανδρέου και υπό τον φόβο μαζικών αντιδράσεων. Ήδη, Κώστας Κοντογεώργος (Ν.Δ.) και Γιάννης Κουτσούκος (ΠΑΣΟΚ) εμφανίστηκαν ανένδοτοι σε νέα μέτρα στο Ασφαλιστικό, σε συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής την περασμένη εβδομάδα, δίνοντας μια πρόγευση του τι πιθανόν να ακολουθήσει. Η κοινοβουλευτική κόπωση (μετά τα «επεισόδια» του ΕΝΦΙΑ και των 100 δόσεων) είναι κάτι παραπάνω από καταγεγραμμένη, γεγονός που δεν αποκλείει η τελική συμφωνία να περάσει τον Δεκέμβριο από τη Βουλή, διευκολύνοντας και την προεδρική εκλογή. Σε αυτή την προοπτική, η τριλογία «προϋπολογισμός - συμφωνία εξόδου από τα μνημόνια - προεδρική εκλογή» μπορεί να αποτελέσει το μεγάλο στοίχημα για το Μέγαρο Μαξίμου, ικανό να οδηγήσει τη χώρα στην εποχή μετά τα μνημόνια, αλλά και στην πλήρη μεταστροφή του πολιτικού κλίματος, επιτρέποντας την άνετη ανάδειξη νέου Προέδρου της Δημοκρατίας και την παράταση της κυβερνητικής θητείας.

5

6 6 στη σέντρα O David Einhοrn, του Green Light Capital, ήταν ο αγοραστής 2-2,5 εκατ. μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς στη συνεδρίαση της Τετάρτης. Ο μάνατζερ του Green Light Capital βγαίνει συχνάπυκνά αγοραστής σε Alpha, Πειραιώς, ενώ πρόσφατα παρουσίασε τις απόψεις του σχετικά με τα warrants, δίνοντας και τιμέςστόχους. Επενδυτικά, οι απόψεις του δεν είναι λανθασμένες, διότι σε ό,τι αφορά μετοχές και warrants αγοράζει χαμηλότερα τους τίτλους που δόθηκαν στις δεύτερες αυξήσεις κεφαλαίου. Συνολικά, όμως, η επιμονή των Αμερικανών δείχνει ότι στο τέλος της ημέρας πιστεύουν πως η Ελλάδα θα στηριχθεί από την Ευρώπη, άρα οι τράπεζες θα επωφεληθούν περισσότερο. Διαφορετικά, δεν βγάζει νόημα. Άλλωστε, ο Einhorn δεν είναι ο μοναδικός. O Prem Watsa, o Wilbur Ross, ο Joerg Stoner του Capital έχουν τοποθετήσει τα κεφάλαιά τους στη Eurobank και στην Τράπεζα Κύπρου. Με ενδιαφέρον αναμένει η αγορά τις εξελίξεις γύρω από την ιστορική αλλαντοβιομηχανία Νίκας, μετά την πρόταση που κατέθεσε ο επικεφαλής του ομίλου Chipita, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, για την απόκτηση του ελέγχου της εισηγμένης. Σημειώνεται ότι μέσω αυτής της κίνησης, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ο Mr Chipita επιδιώκει να κρατήσει ζωντανή την αλλαντοβιομηχανία και να διασφαλίσει τα χρήματα που έχει επενδύσει εκεί. Ο ίδιος, ο οποίος είναι μη εκτελεστικό μέλος στο Δ.Σ. της εταιρείας αλλά είχε σοβαρό λόγο στη διοίκησή της, έχει ήδη από το 2011 επενδύσει στη Νίκας περί τα 7 εκατ. ευρώ σε δύο φάσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Θεοδωρόπουλος έχει υποβάλει πρόταση στις πιστώτριες τράπεζες, ωστόσο δεν έχει γίνει γνωστό ακόμα το περιεχόμενό της. Η Νίκας με ανακοίνωσή της δηλώνει άγνοια, καθώς, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, επιβεβαίωσε την ύπαρξη πρότασης, ωστόσο διευκρίνισε ότι δεν γνωρίζει το περιεχόμενο αυτής, αφού κατατέθηκε στις τράπεζες. Ωστόσο, εκπρόσωπος της Eurobank υπάρχει στο Δ.Σ., μιας και η τράπεζα μετέχει στην εταιρεία (βασικός μέτοχος της Π.Γ. Νίκας είναι η GCI Food Enterprise LTD με ποσοστό συμμετοχής 67,48%, η Eurobank με 11,99% και η Del Mar Invest LTD με 5,07% του μετοχικού κεφαλαίου της). Η πρόταση του κ. Θεοδωρόπουλου, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει στον Τύπο, προσβλέπει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εισηγμένης και σε συνακόλουθη αναδιάρθρωση του δανεισμού της εταιρείας, κάτι που σημειώνεται ότι συζητείται ως μοντέλο για όλο το φάσμα των ελληνικών εταιρειών που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα ζητήματα. Αυτό όμως έχει μπει στο μάτι και της τρόικας, καθώς άπτεται των αναδιαρθρώσεων των μεγαλύτερων οφειλετών προς τις τράπεζες και φυσικά είναι στην καρδιά της διαχείρισης της επόμενης μέρας των τραπεζών και της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Σημειώνεται ότι, με βάση τις επισημάνσεις του ορκωτού ελεγκτή στις εξαμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις της εισηγμένης, η εταιρεία και ο όμιλος είχαν ζημιές ύψους 4,2 εκατ. ευρώ και 3,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ κατά την 30ή Ιουνίου του 2014 οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας και του ομίλου υπερέβαιναν το κυκλοφορούν ενεργητικό τους κατά 53,1 εκατ. ευρώ Τα κέρδη EBITDA των 94 εκατομμυρίων ευρώ που παρουσίασε ο ΟΠΑΠ υπερέβησαν κατά 11% τις προβλέψεις μας (85 εκατ. ευρώ) και κατά 6% τη μέση εκτίμηση της αγοράς, σημειώνει η Citi, προσθέτοντας ότι τα καθαρά κέρδη (54 εκατ.) είναι 4% χαμηλότερα των προσδοκιών της και ανάλογα με τη μέση εκτίμηση των αναλυτών. Δίνει έμφαση στη μείωση κόστους αλλά και στην αύξηση των εσόδων, η οποία σε σημαντικό βαθμό προήλθε από το Στοίχημα και τα Ελληνικά Λαχεία (Σκρατς), τα οποία προσέθεσαν 133 εκατ. ευρώ στα έσοδα. Όπως σημειώνει, τα μετρητά στο ταμείο της εταιρείας φτάνουν τα 177 εκατ. ευρώ και η ΟΠΑΠ ανακοίνωσε έξτρα μέρισμα 0,23 ευρώ. Αναφορικά με τα VLTs, σημειώνει ότι ως το τέλος 2015 θα βρίσκονται στην αγορά τα πρώτα από τα συνολικά μηχανήματα. Η τιμή-στόχος είναι τα 12 ευρώ. και 60,6 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Επιπλέον, η καθαρή θέση τόσο της εταιρείας όσο και του ομίλου έχει καταστεί αρνητική (στοιχεία εξαμήνου) κατά 11,6 εκατ. ευρώ και 18,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Οι ενστάσεις της μειοψηφίας στην πρόταση της Lykos AG, συμφερόντων του Νίκου Λύκου, για την εξαγορά της Austrian Cards οδήγησαν σε αναβολή τη Γενική Συνέλευση της Inform Λύκος στις 27 Νοεμβρίου. Ο εκπρόσωπος της Alpha Trust, Φαίδων Ταμβακάκης (αντιπροσώπευε άνω του 5% των μετοχών), ανέφερε ότι βρίσκει πολλές αρετές στη συγκεκριμένη πρόταση εξαγοράς, πως η πρόταση αυτή είναι ενδιαφέρουσα, πλην όμως οι διαδικασίες της διοίκησης δεν είναι σύγχρονες και η διοίκηση δεν έχει καταλάβει ότι οι μέτοχοι σήμερα έχουν αλλάξει, και ιδίως οι επαγγελματίες που υποστηρίζουν τα συμφέροντα των πελατών τους. Συγκεκριμένα, ο κ. Ταμβακάκης ανέφερε ότι η όλη παρουσίαση δεν τον ικανοποίησε, ιδίως σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της δραστηριότητας που θα παραμείνει στην εταιρεία. Επίσης, ο σωστός τρόπος θα ήταν να δοθεί σε ξένο οίκο η δυνατότητα να πουλήσει την Austrian Cards και τότε να διαπιστωθεί το τίμημα που αξίζει πραγματικά. Σύμφωνα με τον κ. Ταμβακάκη, διεθνώς, όπου υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, ο μέτοχος που ζητάει να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία δεν μετέχει στην ψηφοφορία των μετόχων. Απαντώντας σχετικά, η διοίκηση ανέφερε ότι στην τρέχουσα συγκυρία δεν θα υπήρχε άλλος επενδυτής που να έδινε πάνω από 20 εκατ. ευρώ, στην καλύτερη περίπτωση. Επιπρόσθετα, ο νομικός εκπρόσωπος της Όλγας Λύκου (αδελφής του βασικού μετόχου, η οποία κατέχει λίγο κάτω από το 10% των μετοχών της εταιρείας) αμφέβαλε για το τυπικό της υπόθεσης, θέτοντας ζήτημα νομιμότητας των όλων κινήσεων της εταιρείας. Ωστόσο, δήλωσε ότι δεν είναι εναντίον αυτής της κίνησης αν από τη διοίκηση παρασχεθούν περαιτέρω στοιχεία. Ειδικότερα, οι μέτοχοι μειοψηφίας που ανέβαλαν για τη 15 Δεκεμβρίου τη Γενική Συνέλευση ζήτησαν: Α) Business plan για τον εκτυπωτικό κλάδο. Β) Τον ακριβή τρόπο με τον οποίο θα διανεμηθούν τα 20 εκατ. ευρώ στους μετόχους. Γ) Γνωμοδότηση ανεξάρτητη νομικού γραφείου Καθαρά κέρδη 76 εκατ. ευρώ εμφάνισε στο εννεάμηνο η Τράπεζα Κύπρου, ενώ στο γ τρίμηνο κατέγραψε ζημιές μετά φόρων ύψους 5 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 50 εκατ. το προηγούμενο τρίμηνο. Τα κέρδη προ των προβλέψεων για απομείωση δανείων, των εξόδων αναδιάρθρωσης και των μη συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων ανήλθαν στα 574 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο και στα 169 εκατ. ευρώ το γ τρίμηνο. Οι προβλέψεις για απομείωση δανείων στο εννεάμηνο διαμορφώθηκαν στα 492 εκατ. ευρώ και στα 163 εκατ. ευρώ στο γ τρίμηνο. Τα καθαρά έσοδα από τόκους ανήλθαν σε 790 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο και στα 244 εκατ. ευρώ στο γ τρίμηνο. Αύξηση 23% στα επαναλαμβανόμενα κέρδη προ φόρων και προβλέψεων εμφάνισε η Τράπεζα Πειραιώς το γ τρίμηνο, εμφανίζοντας αύξηση 12% στα καθαρά έσοδα από τόκους και 18% στις καθαρές προμήθειες. Παράλληλα, η τράπεζα εμφανίζει και μείωση του κόστους λειτουργίας κατά 7% σε ετήσια βάση, ενώ ισχυροποιεί περαιτέρω τον ισολογισμό της, εγγράφοντας προβλέψεις ύψους 2,2 δισ. ευρώ. Ο δείκτης των δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ανήλθε στο 39,0%, με την παραγωγή νέων δανείων σε καθυστέρηση να επιβραδύνεται για ένα ακόμη τρίμηνο στις 51 μ.β. ως ποσοστό των δανείων από 68 μ.β. το β τρίμηνο O δείκτης κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από συσσωρευμένες προβλέψεις αυξήθηκε σημαντικά στο 58%, από 51% τον Ιούνιο 2014, ως αποτέλεσμα των αυξημένων προβλέψεων του τριμήνου. Το λειτουργικό κόστος περιορίστηκε στα 342 εκατ. ευρώ, μη συμπεριλαμβάνοντας έκτακτα έξοδα ενσωμάτωσης των εξαγορασθεισών τραπεζών ύψους 17 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 7% έναντι του γ τριμήνου Ο δείκτης κόστος προς έσοδα σε επαναλαμβανόμενη βάση βελτι-

7 7 Πόσες ζημιές πρέπει να καταγράψει κάποια εισηγμένη για να τεθεί σε επιτήρηση; Και το ερώτημα αυτό το θέτουμε διότι αρκετοί επενδυτές γνωρίζουν λ.χ. ότι σε όμιλο ορισμένες ισχυρές εταιρείες επωμίζονται περισσότερα έξοδα και κόστη. Την ίδια ώρα οι υπόλοιπες εταιρείες συνεχίζουν να καταγράφουν ζημιές μειωμένες κατά 50%. Τι συμβαίνει άραγε; Μόνο κάποιος ορκωτός ελεγκτής μπορεί να εξηγήσει τι συμβαίνει στις λογιστικές καταστάσεις, κι αυτός δεν θα βγάλει άκρη. Μπορεί η Τράπεζα Πειραιώς να εμφάνισε ζημιές στο γ τρίμηνο, μετά τις υψηλότερες του αναμενόμενου προβλέψεις που πήρε, αλλά είναι η μόνη ελληνική τράπεζα που αποφάσισε να επισπεύσει τις ζημιές από επισφαλή δάνεια που προέβλεπαν τα stress tests της ΕΚΤ, λέει η Goldman Sachs. Σύμφωνα με την Goldman, πρόκειται για μια λογική κίνηση τακτικής που στόχο έχει να βελτιωθούν τα αποτελέσματα του 2015, ενώ δίνει ταυτόχρονα μεγαλύτερη λειτουργική ευελιξία στο τμήμα αναδιαρθρώσεων της τράπεζας. Η τιμή-στόχος για τη μετοχή διατηρείται αμετάβλητη στο 1,40 ευρώ, με σύσταση «neutral», όμως οι προβλέψεις της Goldman για τα κέρδη ανά μετοχή του 2015 αυξάνονται σημαντικά, στα 0,12 ευρώ από 0,01 ευρώ που εκτιμούσε στην προηγούμενη ανάλυσή της. Αντίστοιχα, τα κέρδη του 2016 τοποθετούνται στα 0,15 ευρώ/μετοχή, από 0,11 ευρώ προηγουμένως. Το κύριο σημείο όπου επικεντρώνεται στην ανάλυσή της η Goldman είναι η επιτάχυνση του «συμμαζέματος» του ισολογισμού της τράπεζας. Ο όμιλος ενέγραψε απώλειες από επισφαλή δάνεια ύψους 2,2 δισ. ευρώ το γ τρίμηνο, φέρνοντας το σύνολο για το 9μηνο στα 3,2 δισ. ευρώ. «Πρόκειται για θέμα συγχρονισμού (timing) σε αυτήν τη φάση, καθώς οι τάσεις στην ποιότητα των assets φαίνονται καθησυχαστικές, με τον σχηματισμό μη εξυπηρετούμενων δανείων να είναι μειωμένος κατά 26% και η κάλυψη αυξημένη στο 58%» σχολιάζει. Επίσης, τονίζει ότι η Πειραιώς ενισχύει την αναθεώρηση των μεσοπρόθεσμων στόχων, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε περαιτέρω πτώση στα κόστη των προθεσμιακών καταθέσεων. για τη νομιμότητα της διαδικασίας. Η διοίκηση της Inform Λύκος δεσμεύτηκε ότι θα προσπαθήσει να ανταποκριθεί στα αιτήματα των μετόχων μειοψηφίας. Σε μείωση των τιμών-στόχων για τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες προχώρησε η Barclays σε σχετική της έκθεση με ημερομηνία 27 Νοεμβρίου, επικαλούμενη το πολιτικό ρίσκο. Συγκεκριμένα, η τιμή-στόχος της Alpha Bank μειώνεται στα 0,82 ευρώ από 0,92 ευρώ προηγουμένως, με τη σύσταση «overweight» να παραμένει. Σε ό,τι αφορά τη Eurobank, η νέα τιμή-στόχος τίθεται στα 0,39 ευρώ από 0,46 ευρώ πριν (αμετάβλητη η σύσταση «equalweight»). Για τη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας ο διεθνής οίκος κόβει την τιμή-στόχο στα 2,31 ευρώ από 3,14 ευρώ, διατηρώντας τη σύσταση «overweight». Για την Τράπεζα Πειραιώς η νέα τιμή-στόχος τίθεται στο 1,42 ευρώ, από 2,12 ευρώ προηγουμένως, με τη σύσταση «equalweight» να παραμένει αμετάβλητη. Ο διεθνής οίκος βλέπει break even για τις τράπεζες κατά πάσα πιθανότητα το πρώτο τρίμηνο του 2015, ενώ δηλώνει ότι από τις τέσσερεις προτιμά την Alpha Bank. Τα αποτελέσματα γ τριμήνου για τον Όμιλο Μυτιληναίου ξεπέρασαν τις προβλέψεις μας, κυρίως λόγω της ενίσχυσης του κλάδου αλουμινίου καθώς και των υψηλότερων περιθωρίων κέρδους της ΜΕΤΚΑ, σημειώνει η Wood σε ανάλυσή της. Δεδομένης της καλής εικόνας του γ τριμήνου, αναφέρει η Wood, αναμένουμε ότι η εταιρεία θα πετύχει εύκολα τις προβλέψεις μας για τα ετήσια κέρδη EBITDA και τα καθαρά κέρδη. Ο οίκος σημειώνει, επίσης, ότι διατηρεί τη σύσταση «buy» για τις μετοχές της Μυτιληναίος, χάρη στην ισχυρή ανάκαμψη του τομέα αλουμινίου, στη σταθερή δημιουργία ελεύθερων ταμειακών ροών και στην πολύ ελκυστική αποτίμηση. Η μετοχή διαπραγματεύεται 4,9 φορές τη σχέση εταιρικής αξίας/κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EV/EBITDA), και 9 φορές την αναλογία P/E στις εκτιμήσεις της για το Εκτιμάται δε ότι τα EBITDA του 2015 θα είναι 255 εκατ. ευρώ (λόγω των υψηλότερων τιμών στο αλουμίνιο, αλλά και της υποτίμησης του ευρώ). Στα αρνητικά, τώρα, η Wood θεωρεί ότι υπάρχει ρίσκο στα έργα που αναλογούν στη ΜΕΤΚΑ, καθώς και στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου (αν μειωθεί η δυνατότητα πληρωμών). Σε υποβάθμιση της σύστασης για την Jumbo, σε «accumulate» από «buy», προχώρησε η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος σε έκθεσή της, στην οποία μειώνει και την τιμή-στόχο για τη μετοχή, στα 11,4 από 13,2 ευρώ. Όπως αναφέρει η χρηματιστηριακή, τα πολιτικά ρίσκα στην Ελλάδα επισκιάζουν τα θετικά της Jumbo βραχυπρόθεσμα. Η μείωση στην τιμή-στόχο αντανακλά τις αυξημένες πολιτικές αβεβαιότητες στην Ελλάδα, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις προοπτικές της οικονομίας μεσοπρόθεσμα. Ειδικότερα, η χρηματιστηριακή έθεσε discount 20% στη δίκαιη αξία της Jumbo για να συμπεριλάβει τα αυξημένα ρίσκα. Παράλληλα, σημειώνει ότι αναμένει αυξημένη μεταβλητότητα τους επόμενους μήνες. ώθηκε περαιτέρω, στο 55% στο γ τρίμηνο 2014, από 62% το αντίστοιχο τρίμηνο του Τα καθαρά αποτελέσματα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες που αναλογούν στους μετόχους στο γ τρίμηνο διαμορφώθηκαν σε εκατ., κυρίως ως αποτέλεσμα των αυξημένων προβλέψεων του γ τριμήνου. Τα καθαρά αποτελέσματα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες που αναλογούν στους μετόχους στο γ τρίμηνο διαμορφώθηκαν σε εκατ., κυρίως ως αποτέλεσμα των αυξημένων προβλέψεων του γ τριμήνου. Η Finansbank εξασφάλισε κοινοπρακτικό δάνειο συνολικού ύψους 840 εκατ. δολαρίων, Το δάνειο, που θα είναι σε δύο «δόσεις» 397 εκατ. και 442,6 εκατ. δολαρίων αντίστοιχα, θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση ξένων συναλλαγών από την τράπεζα. Όπως αναφέρει η θυγατρική της Εθνικής, το κοινοπρακτικό δάνειο θα έχει διάρκεια 1 έτος. Η Alpha Bank, στο πλαίσιο των ενεργειών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθησίας του ανθρώπινου δυναμικού της, διοργάνωσε για τέταρτη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών, μια ξεχωριστή περιβαλλοντική εκδήλωση με τίτλο «Το μάζεμα της ελιάς». Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014, στην περιοχή του Αισθητικού Δάσους της Καισαριανής, συμμετείχαν εθελοντές της τράπεζας, μέλη των οικογενειών τους, καθώς και συνεργάτες, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να ζήσουν μια ιδιαίτερη περιβαλλοντική εμπειρία. Σημειώνεται ότι, όπως κάθε χρόνο, το ελαιόλαδο που παράγεται από τη συγκομιδή της ελιάς προσφέρεται σε ιδρύματα, και συγκεκριμένα στα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος και στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας.

8 8 AΞΙΑ...Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου όλα έδειχναν πως επιθυμία της Ευρώπης είναι να αποχωρήσει σταδιακά το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι να αναλάβουν τις τύχες των χωρών τους. Στο πλαίσιο αυτό, υπήρχαν συζητήσεις που επέτρεπαν στην Ελλάδα να αισιοδοξεί πως, αφού τελειώνει το μνημόνιο με Ε.Ε. και ΕΚΤ τον Δεκέμβριο, το «κομμάτι» που αφορούσε στο ΔΝΤ που λήγει το 2016 θα το έπαιρναν στην πλάτη τους οι Ευρωπαίοι... Με αυτούς θα είχαμε να κάνουμε και με αυτούς θα συζητούσαμε κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση του χρέους, δεδομένου ότι τηρήσαμε αυτά που μας είπαν και εκείνοι υποχρεούνται να τηρήσουν τη δέσμευση που ανέλαβαν απέναντί μας στις 27 Νοεμβρίου του Το Eurogroup τότε δεσμεύτηκε, εφόσον η Ελλάδα εξασφαλίσει πρωτογενή πλεονάσματα, να κάνει ό,τι χρειαστεί για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αυτό, σύμφωνα με το ΔΝΤ, σημαίνει είτε το κούρεμα του χρέους που διακρατούν οι χώρες της Ευρωζώνης είτε την αμοιβαιοποίησή του (δηλαδή παρέμβαση της ΕΚΤ για τη στήριξη των κρατικών ομολόγων)......τα πράγματα, δυστυχώς, άλλαξαν. Οι Ευρωπαίοι άρχισαν να σκέφτονται: «Αφού η Ελλάδα έχει πλεονάσματα και το χρέος της εξυπηρετείται, δεν υπάρχει λόγος διευκολύνσεων». Οι Αμερικανοί (ΔΝΤ), που στόχο έχουν να πιέσουν την Ευρωζώνη να προχωρήσει σε μέτρα πιστωτικής χαλάρωσης όπως έκανε η FED, επιμένουν ότι προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2015, λείπουν περί τα 3 δισ. Υπάρχει δημοσιονομικό κενό, άρα το χρέος δεν είναι βιώσιμο και πρέπει να κουρευτεί ή να αμοιβαιοποιηθεί......τι απαντούν οι Ευρωπαίοι; ΟΚ, υπάρχει κενό, όχι τόσο μεγάλο όσο λέτε εσείς, άρα πιέζουμε όλοι μαζί την Ελλάδα να το καλύψει με νέα μέτρα!......τόση σοφία! Παμμέγιστος ο Σόιμπλε!... Δείτε όμως τι άλλο επιτυγχάνει ο Γερμανός με το καροτσάκι... TIPS Χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς (Επί του Όρους ομιλία του Ιησού και χρόνια μετά, εις Παρισίους, αποφάσεις της τρόικας για την Ελλάδα...) Νοεμβρίου 2014: Σημαδιακή ημέρα! Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης «βούλιαξε» στο Παρίσι από την τροϊκανή θύελλα και οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ που «όλα τα σφάζουν, όλα τα μαχαιρώνουν» στο Αιγάλεω City, είδαν τον Χριστό φαντάρο στο City του Λονδίνου. Για ελληνική τραγωδία έκανε λόγο και η Bank of America σχολιάζοντας το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που παρουσίασαν οι κ. Μηλιός και Σταθάκης, ενώ η λέξη «τραγωδία» είναι λίγη για όσα (δεν) συνέβησαν, όπως η κυβέρνηση ήλπιζε στο Παρίσι.. Αβεβαιότητα και σύννεφα σκεπάζουν ξανά την Ελλάδα, η οποία σταθερά παραμένει εκτός αγορών, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να διαμορφώνονται πάνω από το 8%, νούμερο χρεοκοπημένης χώρας... μπας και ανοίξουν τα μάτια κάποιων, ότι η Πορτογαλία δανείζεται κοντά στο 2,9% ενώ το δεκαετές της Ισπανίας βρίσκεται κοντά στο 1,9%. Τυχαίο; Καθόλου! Απλώς εκεί οι άνθρωποι συνεννοούνται και δεν είναι... ψεκασμένοι. Εδώ, ο νους μας είναι πότε θα γίνουν εκλογές, ποιος έχει τους 180 και ποιος τους 121 κι αν η κυρία Σταυρούλα δέχθηκε ή όχι μέσω facebook (!) από συνταξιούχο Βορειοηπειρώτη (!) πρόταση εξαγοράς της ψήφου της στη Βουλή για τον Πρόεδρο Πέρα όμως από τα ελληνικά καραγκιοζιλίκια, γεγονός είναι ότι η τρόικα, για κάποιους λόγους, άλλαξε στάση απέναντι στην Ελλάδα τον τελευταίο μήνα. Προφανέστατα, αυτό της είπαν να κάνει οι δανειστές μας, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί Στην Ευρώπη, που είναι σημειωτέον η καλύτερη πελάτισσα των αμερικανικών προϊόντων, τα πράγματα δεν πάνε καλά. Γαλλία, Ιταλία και Βέλγιο, σύμφωνα με το τελικό πόρισμα της Κομισιόν σχετικά με τους προϋπολογισμούς των χωρών της Ευρωζώνης για το 2015, ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια των δημοσιονομικών κανόνων και είναι στο παρά ένα να τεθούν σε πρόγραμμα «πειθαρχίας»......άσχημη δημοσιονομικά, πέρα από τη γενικότερη ευρωπαϊκή ύφεση, που τείνει να φέρει και επίσημα αποπληθωρισμό, είναι και η κατάσταση της Ισπανίας Έλα όμως που η Ισπανία είναι μεγάλη χώρα και αν πέσει... πέφτει ολόκληρο το ευρωπαϊκό σπίτι... Έλα που η Ισπανία έχει το φθινόπωρο του 2015 εκλογές και προηγείται ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, του Podemos, ενός κόμματος που δημιουργήθηκε από τους Αγανακτισμένους τον Ιανουάριο φέτος και έχει όλες τις προδιαγραφές του ΣΥΡΙΖΑ......Πώς θα αντιμετωπιστούν όλα αυτά σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία; Ποιος θα πληρώσει, αν όχι οι λαοί τους, με συνεχή προγράμματα λιτότητας και μεταρρυθμίσεων;...αν δεν γίνουν εκλογές, προχωράμε με την Ελλάδα όπως έχουμε σχεδιάσει. Αν έλθει ο Αλέξης, καλώς να ορίσει. Δεκάρα τσακιστή δεν θα βρει στο ταμείο, οι αγορές δεν τον δανείζουν, σε εμάς θα έλθει... γονατιστός για να του σερβίρουμε το... περγαμόντο του νέου μνημονίου... Έλληνας εργένης είναι στενός φίλος ζευγαριού, ενός Αμερικανού και μιας Γερμανίδας που έχουν τρία παιδιά. Μια μέρα ο δικός μας «πιάνει στα πράσα» με έναν γκόμενο την κυρία... Μετά το πρώτο σοκ για το «κέρατο» στον φίλο του, αρχίζει να σκέπτεται αν πρέπει κάτι να κάνει... Έχει δύο επιλογές: Ή να κάνει πως δεν είδε τίποτα και να συνεχίσει την παρέα με το ζευγάρι των φίλων του, ή να πάει και να καταγγείλει στον απατημένο σύζυγο την άπιστη Γερμανίδα γυναίκα του... Τη δεύτερη επιλογή δείχνει έτοιμος να την κάνει ο Α. Τσίπρας, ο οποίος νομίζει ότι στους κόλπους του ζευγαριού υπάρχουν «αδύναμοι κρίκοι», άρα και περιθώρια για τη δική του «ειλικρινή» και «ηθικά σωστή» επιλογή... Σημειώστε ότι στην περίπτωση ΔΝΤ (Αμερικανοί) Γερμανία (Ε.Ε.-ΕΚΤ) δεν υπάρχει... γκόμενος. Άρα, αν ένας την... πληρώσει όταν το ζευγάρι τα «ξαναβρεί», αυτός θα είναι ο Αλέξης... Είναι λοιπόν ποτέ δυνατόν μέσα σε αυτό το... τσουνάμι που έρχεται να αφεθεί η Ελλάδα να το παίζει αντιμνημονιακή και ωραία; Είναι δυνατόν να ρυθμιστούν ευνοϊκά τα χρέη της Ελλάδας και να μείνουν στο ταμείο και λεφτά για να τα βρει ο Τσίπρας την άνοιξη και να κάνει... επαναστατικό πάρτι; Πάρτι που έτσι και πετύχει θα απλωθεί σε όλον τον Νότο, με πρώτη την Ισπανία, και θα γίνει... της Μέρκελ το κάγκελο....«απόφαση μία για να τελειώνουμε»: Κοντράρουμε την Ελλάδα όσο δεν παίρνει εκμεταλλευόμενοι το θολό τοπίο και τις εκλογές που θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ τον Μάρτιο με αφορμή την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, εγκλωβίζουμε την Ελλάδα παρατείνοντας («τεχνικά», ωραία λέξη!) την ισχύ του μνημονίου, γιατί αλλιώς δεν μπορεί να κάνει ρούπι με τα ομόλογα στο 8%, της καθυστερούμε τα 7 περίπου δισεκατομμύρια που της χρωστάμε εφόσον αξιολογηθεί θετικά από τους υπαλλήλους μας της τρόικας και... περιμένουμε τον Αλέξη...

9 9 ελικά, δεν μπόρεσαν να Τσώσουν τον Εφραίμ ούτε οι προσευχές, ούτε οι πανίσχυροι επιχειρηματίες που είχαν δημιουργήσει ασπίδα προστασίας, ούτε και οι φίλοι του απ τη Μόσχα. Παραπέμπεται μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο για την ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδας με ακίνητα τα οποία ανήκαν στο Ελληνικό Δημόσιο. Η δίωξη έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία για τους Αγιορείτες μοναχούς, γιατί πίστευαν ότι είχαν καθαρίσει την μπουγάδα εξαιτίας μιας απόφασης η οποία χαρακτήριζε νομότυπη την ανταλλαγή. Πριν από λίγες μέρες ο Εφραίμ, ο Αρσένιος και ο νέος υπουργός οικονομικών της Μονής Βατοπεδίου που ακούει στο όνομα Ευδόκιμος πανηγύριζαν στο ξενοδοχείο Κάραβελ την αθώωσή τους. Βέβαια, λογάριαζαν χωρίς τον ξενοδόχο αφού το ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου τούς έστειλε κανονικά στην κόλαση του κακουργιοδικείου μαζί με τους Πελέκηδες και τα άλλα αστέρια που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μεγάλο κόλπο. Ποιος μεγαλοπαράγοντας της Βόρειας Ελλάδας εμπλέκεται στο λαθρεμπόριο τσιγάρων; Για να ξέρετε τι ακριβώς έχει συμβεί, αυτή τη στιγμή διακινεί το 30% των λαθραίων τσιγάρων προς τη Βουλγαρία χρησιμοποιώντας τα δίκτυα της βουλγαρικής μαφίας. Radar Για να ξέρετε τι ακριβώς συμβαίνει με τον ηγούμενο και την παρέα του, σας αποκαλύπτουμε ότι πριν από λίγες μέρες είχε πριβέ συνάντηση σε σουίτα κεντρικού ξενοδοχείου με τον γνωστό εφοπλιστή Γ. Προκοπίου, ο οποίος ως γνωστόν έχει το ίδιο χόμπι με τον Εφραίμ: μαζεύουν και οι δύο ακίνητα και στήνουν διαρκώς offshore για να διαχειρίζονται τα περιουσιακά τους στοιχεία. Πριβέ συνάντηση είχε ο Εφραίμ και με τον εφοπλιστή Μυλωνά, ενώ στο δείπνο που είχε παραθέσει για λίγους και εκλεκτούς διακρίναμε και γνωστούς εργολάβους καθώς επίσης και έναν μεγαλέμπορο αυτοκινήτων που αντιμετωπίζει τελευταία οικονομικά προβλήματα. Μήπως θα πρέπει η κυρία Σακελλαρίου του ΤΧΣ να ρίξει μια ματιά στις ελεγκτικές εταιρείες που προσλαμβάνουν οι τράπεζες; Γιατί δεν είναι δυνατόν σε μόνιμη βάση να επιλέγονται οι ίδιες εταιρείες. Κάποιοι άρχισαν να υποψιάζονται ότι υπάρχει ισχυρή σχέση διαπλοκής ανάμεσα σε ελεγκτές και ελεγχόμενους, και δεν έχουν άδικο. Το ΤΧΣ έχει υποχρέωση να δει τι ακριβώς συμβαίνει. Το γνωστό σύνθημα «κόμμα και κράτος Θόδωρος Τσουκάτος» άρχισαν να σιγοψιθυρίζουν κάποιοι στη Χαριλάου Τρικούπη. Πάντως, είναι άδικο να παραπεμφθεί μόνο ο Θόδωρος για τις μίζες που έπεφταν την επίμαχη περίοδο και ένα μεγάλο μέρος κατέληγε στο ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία. Έπρεπε κανονικά να γίνει έλεγχος σε όλα τα κομματικά ταμεία για να ξεκαθαριστεί το ζήτημα και όχι να γίνεται ο Τσουκάτος το πλυντήριο για όλες τις αμαρτίες. Ο Μητσοτάκης έχει το όνομα, αλλά ο Τσίπρας τη... χάρη. Όταν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επισκέφθηκε την ανεξάρτητη βουλευτή Γιαταγάνα στο σπίτι της εκείνη προφανώς απ τη χαρά της γκρεμοτσακίστηκε απ τις σκάλες και για δύο εβδομάδες βρισκόταν ακινητοποιημένη. Οι πληροφορίες ότι έκανε και αγιασμό για να ξορκίσει τα κακά πνεύματα εξετάζονται ως ανακριβείς. Αλλά ο Αλέξης άρχισε να ξεπερνάει σε γκαντεμιά ακόμα και τον Μητσοτάκη. Τρομερή η νέα αφίσα που κυκλοφόρησε ο Βενιζέλος. Κάπου στο δεξιό πάνω άκρο έχει το ιστορικό σήμα του ΠΑΣΟΚ, ενώ στην υπογραφή εμφανίζεται φαρδιά πλατιά η Δημοκρατική Παράταξη. Αν και όπως σχολιάζουν οι κακεντρεχείς θα του πήγαινε καλύτερα η αφίσα να γράφει ΕΔΗΚ. Άλλους δύο βουλευτές απ τους ανεξάρτητους πρόκειται να συναντήσει ο Αλέξης Τσίπρας. Όπως μαθαίνω από έγκυρη πηγή, η συνάντηση θα είχε γίνει εδώ και πολύ καιρό, αλλά υπάρχει μια εμπλοκή. Οι δύο ανεξάρτητοι ζητούν να μην είναι υποψήφιοι στην ίδια περιφέρεια κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που διαθέτουν ισχυρή επιρροή. Όπως λένε στην Κουμουνδούρου, ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα. Ένας γνωστός ιδιοκτήτης καναλιού με πανελλαδική άδεια ρωτούσε έναν υπουργό πότε θα γίνουν οι εκλογές. Όπως πληροφορούμαι, σχεδιάζει να κάνει μεταγραφές στο κανάλι αλλά μόνο σε περίπτωση που έχουμε πρόωρες εκλογές και πέσει χρήμα. Σε διαφορετική περίπτωση οι αλλαγές αναβάλλονται. Ποιος καναλάρχης περίμενε να πάρει τη μία από τις τρεις μεγάλες άδειες από τον ΟΠΑΠ για να εγκαταστήσει κουλοχέρηδες, και τελικά μετά από καιρό κατάλαβε ότι τον είχαν εξαπατήσει; Βέβαια, δεν είναι ο μόνος που την πάτησε με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που συνηθίζει γνωστός επιχειρηματίας. Είναι τόσο πολλά τα κορόιδα που σε λίγο μπορεί να κάνουν και ένωση θυμάτων. Ένας διαπλεκόμενος επιχειρηματίας και ένας γνωστός εκδότης κινδυνεύουν να βρεθούν στη σέντρα για τα νταλαβέρια που είχαν με τον Θωμά Λιακουνάκο. Γι αυτό έχουν πέσει θεοί και δαίμονες να αποτρέψουν την προφυλάκιση του Θωμά Λιακουνάκου και να σταματήσουν τη διαρροή στοιχείων απ την κίνηση λογαριασμών των υπεράκτιων εταιρειών στο εξωτερικό. Νέα καθυστέρηση σημειώθηκε στην εγκατάσταση των κουλοχέρηδων απ τον ΟΠΑΠ, εξαιτίας της διαφωνίας των πρακτόρων. Για να ξέρετε, αυτό είναι το πρόσχημα, γιατί η αλήθεια είναι διαφορετική. Απ το Μαξίμου διαμήνυσαν στον ΟΠΑΠ να μην τολμήσει και εγκαταστήσει κουλοχέρηδες πριν από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ σκοπεύει να κάνει σημαία το θέμα του τζόγου, με ό,τι συνεπάγεται μια τέτοια εξέλιξη για τη Νέα Δημοκρατία. Ρωτάμε τον κ. ανακριτή που χειρίζεται το σκάνδαλο των εξοπλιστικών: πότε θα γίνει επιτέλους έλεγχος σε μια εταιρεία που είχαν στήσει από κοινού ο Θωμάς Λιακουνάκος μαζί με έναν παράγοντα του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου και έναν «εθνικό προμηθευτή»;

10 10 Στα σαγόνια του Ειλικρινά, ορισμένα πράγματα δεν τα κατανοώ. Και πριν τα σχολιάσω ξεκαθαρίζω ότι ο σχολιασμός δεν έχει να κάνει με την ουσία των θέσεων και κυβερνητικών προτάσεων που αναπτύσσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Άλλο πράγμα λέμε. Είναι σίγουροι ότι κατάλαβαν σε τι είδους ακροατήριο μίλησαν οι κύριοι Σταθάκης και Μηλιός κατά τη διάρκεια των επαφών τους στο Λονδίνο; Πίστεψαν ειλικρινά ότι στο συγκεκριμένο ακροατήριο μπορεί να άρεσε το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ; Μα καλά, δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν; Και δεν αναφέρομαι στο του στελέχους της Capital, για το οποίο δεν νομίζω ότι αξίζει να σχολιάσουμε, καθώς είναι προφανές το τι συνέβη, ούτε καν στην ανάλυση της Bank of America, που είχε έντονα κριτικό ύφος. Μιλώ για το ακροατήριο συνολικά. Και το τι λένε σε κατ ιδίαν συζητήσεις όταν ζητείται η άποψή τους. Υποτίθεται ότι πας να συναντηθείς με τους εκπροσώπους των funds για να καθησυχάσεις την ανησυχία τους ότι μπορεί να έρθει μια αριστερή κυβέρνηση που θα τα σαρώσει όλα και θα ανατρέψει συθέμελα την πολιτική που ακολουθείται μέχρι σήμερα. Και για να τους πείσεις, θα χρησιμοποιήσεις εύλογα επιχειρήματα που θα μπορούν να πείσουν τους ούτως ή άλλως δύσπιστους και αρνητικά διακείμενους συνομιλητές. Και ενώ μέχρι σήμερα έχεις ξεπεράσει τα όρια σε διγλωσσία εντός και εκτός Ελλάδος για την πολιτική που προτίθεσαι να ακολουθήσεις, πας εκεί όπου πρέπει να είσαι πράος και παριστάνεις τον επαναστάτη. Τι να πω τώρα Αν πάλι, βέβαια, είχαν συναίσθηση του είδους του ακροατηρίου, τότε προφανώς τα δύο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν χιούμορ. Ιδιότυπο, ίσως και black, ίσως και λίγο διεστραμμένο, αλλά χιούμορ. Διαφορετικά, δεν μπορεί να εξηγηθεί πώς μπορεί να θεώρησαν ότι τα γιαπάκια-γυπάκια των αγορών θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν ακούγοντας για αναθεώρηση ή πάγωμα μεταρρυθμίσεων, για ανάπτυξη μέσω επανέναρξης της κρατικής μηχανής και άλλα τέτοια. Προφανώς, λοιπόν, ήθελαν να τους κάνουν πλάκα. Δεν μπορεί να τους τα έλεγαν σοβαρά για να τους ικανοποιήσουν. Και τα κατάφεραν. Έπαθαν την πλάκα τους τα γιαπάκια. Ξερούς τους άφησαν Τους ήρθε ο κρατικός μηχανισμός κατακούτελα. Μα καλά, αναρωτιέμαι στα αλήθεια, κι αν βρίσκεται κανείς πρόθυμος χριστιανός (ή ό,τι άλλο) ας με ενημερώσει. Ξαναρωτάω: μπορεί οι κύριοι Σταθάκης και Μηλιός να πίστευαν πραγματικά ότι θα πείσουν τα funds παρουσιάζοντας το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ; Μα αυτοί, τα funds, είναι που μέμφονται την κυβέρνηση γιατί δεν είναι αρκούντως μνημονιακή. Είναι εκείνοι που θέλουν κι άλλες μεταρρυθμίσεις, που επιθυμούν ακραίες ιδιωτικοποιήσεις, που δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους αλλά για τους αριθμούς. Σε αυτούς πας να πεις ότι δεν θα έχεις πρωτογενή πλεονάσματα; Αυτοί δεν ενδιαφέρονται αν θα πεθαίνουν κάτω από τις γέφυρες άνθρωποι. Αυτοί Θεό τους έχουν το κέρδος. Και μα την Παναγία, ξαναρωτώ, γιατί θα τρελαθώ. Σε αυτούς πήγαν να μιλήσουν για κρατικοποιήσεις, προσλήψεις στο Δημόσιο και άλλα τέτοια; Γι αυτόν τον λόγο υποστηρίζω ότι ήθελαν να τους κάνουν πλάκα. Και ξέρετε ποιο είναι το πιο ωραίο; Ότι μετά βγαίνει και η Αριστερή Πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ και μέμφεται τους πιο συντηρητικούς στο κόμμα γιατί συνομιλούν με τα funds. Ίσως τελικά υπό άλλη οπτική γωνία να έχουν και δίκιο. Βεβαίως, για να μην ξεχνιόμαστε κιόλας, μην περιμένετε καμιά ακραία συμπεριφορά από τους περισσότερους ξένους. Αυτοί δουλειές θέλουν να κάνουν στη χώρα. Έτσι, το κριτήριο για το αν θα μείνουν ή θα φύγουν εξαρτάται τελικά από το αν θα οσμιστούν business. ΥΓ.: Η γνωριμία με τα funds είναι πάντως σε θετική κατεύθυνση. Να προετοιμάζονται και για το τι έχουν να αντιμετωπίσουν Και οι δύο πλευρές ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΠΕΡΙ- ΦΗΜΟ ΤΗΣ CAPITAL και πέρα από το γνωστό πλέον παρασκήνιο που το συνοδεύει, υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι τα ξένα funds που έχουν πάρει στρατηγικές θέσεις στις ελληνικές τράπεζες δεν θεωρούν ότι η επικράτηση μιας αριστερόστροφης κυβέρνησης μπορεί να πλήξει τα συμφέροντά τους; Τι δηλαδή; Είναι ποτέ δυνατόν για παράδειγμα Capital και Fairfax να επιθυμούν κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Δηλαδή την επικράτηση εκείνων που απευθύνουν ανοιχτές κατηγορίες προς το ΤΧΣ ότι ξεπούλησε δημόσια περιουσία; ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΑΦΟΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ της Eurobank. Είναι δυνατόν να μην προβληματίζονται οι ξένοι επενδυτές που μπήκαν στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών όταν πληροφορούνται όχι φυσικά μόνο μέσω των συναντήσεων στο Λονδίνο ότι πρόθεση του κόμματος που είναι πολύ πιθανό να κερδίσει τις επόμενες εκλογές είναι να επανακρατικοποιήσει επί της ουσίας τις τράπεζες και να ασκήσει μέσω αυτών κοινωνική πολιτική; Με ρυθμίσεις επιβαρυντικές για τις τράπεζες σε ό,τι αφορά ρυθμίσεις χρεών κ.λ.π. ΓΙΑΤΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΜΠΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕ- ΖΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΟΛΑ ΤΑ FUNDS; Είτε με στρατηγικές συμμετοχές όπως στη Eurobank, είτε με επενδυτές όπως στις Alpha, Πειραιώς και Εθνική; Για να προάγουν την ελληνική οικονομία; Ή για να αποκομίσουν οι ίδιοι κέρδη; Και πιστεύετε ότι δεν θα πράξουν όπως καλύτερα θεωρούν για να υπερασπίσουν τα συμφέροντά τους; Ποια ; Θα συμβούν πολύ καθοριστικότερες παρεμβάσεις στο μέλλον. Όσο το πολιτικό παιχνίδι είναι ακόμα ανοιχτό, τηρούν σχετική στάση αναμονής. Τι θα γίνει, όμως, αν διαφανεί ότι πάμε σε ριζοσπαστικές αλλαγές;

11 11 καρχαρία Μαθαίνω ότι παρά τις γέφυρες που έχει επιδιώξει να δημιουργήσει η πλευρά Λάτση με την αξιωματική αντιπολίτευση, δεν έχουν εξελιχθεί και τόσο καλά τα πράγματα. Και ο συγκεκριμένος όμιλος, μαζί με κατασκευαστικό, θα είναι οι δύο που θα βρεθούν στο στόχαστρο αν αλλάξει η πολιτική κατάσταση. Και στο επίκεντρο των εξελίξεων θα βρεθούν τόσο η συμφωνία για το Ελληνικό, για την οποία εκτιμάται ότι υπάρχουν πολλά «παραθυράκια» που ίσως δώσουν πάτημα για την ακύρωσή της, καθώς και η διαχείριση της Αττικής Οδού. Δεν κρύβουν, μάλιστα, στελέχη της αντιπολίτευσης ότι οι δύο αυτές περιπτώσεις, Λάτση και Μπόμπολα, θα αποτελέσουν τα μηνύματα προς τον επιχειρηματικό κόσμο και την κοινωνία για τον δρόμο στον οποίο προτίθενται να πορευτούν, αν αναλάβουν βέβαια τη διακυβέρνηση. Ή όπως αλλιώς λένε στην πιάτσα, επειδή οι ΣΥΡΙΖΑΙΟΙ θα είναι πολύ δύσκολο να επιτύχουν τη διανομή άρτου στην κοινωνία, θα προσπαθήσουν να της δώσουν θέαμα. Και για να το επιτύχουν, θα επιχειρήσουν ρήξεις με τις πλευρές και τα έργα που άλλωστε ήδη έχουν «φωτογραφήσει» μέσω των ανακοινώσεών τους ως μη συμφέροντα για το Δημόσιο και την ελληνική κοινωνία. Και όχι μόνο τα δύο που προαναφέραμε. Προβλέπω μονομερείς ενέργειες και μακροχρόνιες διαμάχες σε εθνικά αλλά και σε διεθνή δικαστήρια Τον νου σας, μικρομέτοχοι, γιατί μαθαίνω ότι το σενάριο της S&B ετοιμάζονται να το υιοθετήσουν και άλλοι εισηγμένοι. Και αν όχι ακριβώς, εν τέλει με το ίδιο αποτέλεσμα. Να καρπωθούν, δηλαδή, μεγάλα οφέλη από πώληση δραστηριοτήτων των εισηγμένων, αφού πρώτα θα έχουν αποκτήσει με ατιμωτική λόγω συγκυρίας δημόσια πρόταση το σύνολο των μετοχών. Και να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη από τη διαφορά Ποιοι θα είναι αυτοί; Ρίξτε μια ματιά στις γενικές συνελεύσεις που έρχονται και στο αντικείμενό τους και θα αρχίσετε να ξεχωρίζετε πού υπάρχει επικινδυνότητα. Προσέξτε, πρόβατα, μη σας φάει ο λύκος Η δήλωση Χαρδούβελη ότι τους Τροϊκανούς και κυρίως το ΔΝΤ δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι στην εξουσία στην Ελλάδα και αν θα έχουμε εκλογές τον Μάρτιο νομίζω ότι εμπεριέχει την ουσία της συμπεριφοράς των δανειστών. Μπορεί μετά να μαζεύτηκε κάπως η δήλωση, αλλά η ουσία δεν άλλαξε. Η στήλη αυτή έχει από την πρώτη ημέρα δημοσίευσής της υποστηρίξει ότι οι εταίροι επιθυμούν δέσμευση και της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης για να προχωρήσουν στην απεμπλοκή από το υπάρχον πρόγραμμα και στην αντικατάστασή του με ηπιότερης μορφής επιτήρηση. Η αποτυχία των διαπραγματεύσεων μέχρι σήμερα και η σκληρή στάση της Τρόικας δείχνουν ότι σε καμιά περίπτωση δεν προτίθενται οι δανειστές να προχωρήσουν σε δεσμευτική νέα συμφωνία με μια κυβέρνηση η οποία δεν μπορεί να εγγυηθεί στη φάση αυτή τη μακροβιότητά της. Και επιθυμούν να δεσμευτεί για την εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής, ή έστω της εναλλακτικής μορφής της συνολικά ο πολιτικός κόσμος. Ή, σε κάθε περίπτωση, η πλευρά που θα διαφανεί ότι θα επικρατήσει την «επόμενη ημέρα». Και από μια οπτική γωνία, αυτή μπορεί να είναι και η αφορμή της διαρ- ροής σκέψεων, απόψεων, τάσεων και πιέσεων προς την κατεύθυνση του σχηματισμού μιας κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας. Κάτι που ασφαλώς θα είχε τη συναίνεση των Τροϊκανών Ίσως αυτό να εξηγεί σε έναν βαθμό γιατί η Τρόικα έχει γυρίσει την πλάτη στην ελληνική κυβέρνηση και εμφανίζεται αδιάλλακτη, θέτοντας με σκληρότητα και άρνηση οποιασδήποτε υποχώρησης τις απαιτήσεις της. Μια λύση για την κυβέρνηση θα ήταν η επίσπευση της προεδρικής εκλογής, α ν πράγματι πιστεύει ότι μπορεί να εξασφαλίσει τις 180 ψήφους. Προφανώς όμως αυτό το νούμερο δεν υφίσταται, γιατί, διαφορετικά, θα είχε ήδη προχωρήσει στην κίνηση αυτή. Οπότε, το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει είναι μια πολιτική λύση στο σημερινό αδιέξοδο. Πόσο εφικτό είναι αυτό όμως; Στο Μαξίμου αισιοδοξούν ότι θα το επιτύχουν. Ωστόσο, πρόκειται για ένα ακόμη σενάριο αισιοδοξίας, το οποίο αν βγει θα είναι το πρώτο που εξελίσσεται θετικά. Για να δούμε Αγοράζει ίδιες μετοχές στα 3,77 ευρώ η Lamda Development. Και γιατί να μην το κάνει. Προφανώς για στήριξη θα το κάνει, άλλωστε Ούτε η πρώτη είναι ούτε η τελευταία. Ιδιαίτερα όμως αν έχεις κάνει αύξηση κεφαλαίου πριν από πέντε μήνες στα 4,25 ευρώ, άσχημα είναι να την πάρεις τη μετοχή πίσω χαμηλότερα; Υπάρχει κάτι που με ενοχλεί πολύ έντονα σε αυτή την ιστορία των διαπραγματεύσεων. Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματά τους. Είναι δυνατόν να μεταβαίνει στο Παρίσι το μισό Υπουργικό Συμβούλιο για να συνομιλεί με υπαλληλάκους της Τρόικας; Με τεχνοκράτες! Δηλαδή ποια εικόνα περνά προς τα έξω; Ποιος είναι εξ ορισμού και πριν ακόμη ειπωθεί ούτε μία φράση ο ισχυρός της υπόθεσης; Πώς είναι δυνατόν να λέμε έστω και για εσωτερική κατανάλωση ότι διαπραγματευόμαστε σκληρά όταν υπουργοί συναντούν υπαλλήλους; Δείχνει ή όχι η σημειολογία το ποιοι είναι τα αφεντικά και ποιοι οι υπάλληλοι; Θα μου πείτε, τι μύγα σε τσίμπησε; Δεν είναι ξεκάθαρο ποιος έχει το πάνω χέρι; Φυσικά και είναι αυτονόητο ότι η Τρόικα έχει το πάνω χέρι, όμως υπάρχει πάντα και η σημειολογία. Και αυτοί από την πλευρά τους το περνούν μια χαρά το μήνυμα της υπεροχής. Το ζητούμενο είναι εμείς τι κάνουμε. Ποια είναι η εικόνα που εισπράττει η ελληνική κοινή γνώμη; Πώς είναι δυνατόν να διαμορφωθεί έτσι ευνοϊκό πολιτικό κλίμα για τις προεδρικές εκλογές; Προσωπικά, από όλες τις παρενέργειες που μπορεί να έχει μια αποτυχία συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και Τρόικας θεωρώ ως πιο επικίνδυνο ό,τι έχει να κάνει με τα 11,4 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Γιατί πολύ απλά τα κεφάλαια αυτά αποτελούν την πολύ μεγάλη άμυνα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος απέναντι σε οποιαδήποτε «απειλή» πρόσθετης κεφαλαιακής ανάγκης τον επόμενο χρόνο. Το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ λειτουργεί αποτρεπτικά και στο ενδεχόμενο να προκύψει, για οποιονδήποτε λόγο και αφορμή, περίπτωση bail in σε ελληνική τράπεζα. Δεν υποστηρίζω ότι θα προκύψουν τέτοιες συνθήκες, αλλά γιατί να απεμπολήσει κανείς μια «άμυνα» που μπορεί σε αντίξοες συνθήκες να αποδειχθεί θησαυρός;

12 12 Φυσικά η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, ενήργησε το 2012 μόνο όταν ήταν σε θέση να πει στους ψηφοφόρους της στη Γερμανία ότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Αλλά, εν τέλει, η κ. Μέρκελ συμφώνησε σε ένα μόνιμο ταμείο διάσωσης της Ευρωζώνης. Υποστήριξε, επίσης, τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης, η οποία παραμένει ατελής αλλά εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος που εποπτεύεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Χάρη σε αυτά τα μέτρα και στην υπόσχεση του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, να κάνει ό,τι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ την οποία ενέκρινε σιωπηρά η Γερμανία, η οικονομική καταιγίδα υποχώρησε. Αλλά τώρα η Ευρωζώνη φαίνεται ανίκανη να ξεφύγει από το επίπεδο που πλησιάζει τον αποπληθωρισμό, με ελάχιστη οικονομική ανάπτυξη και με τις τιμές είναι σχεδόν στάσιμες. Η κύρια αιτία της υποτονικής οικονομικής απόδοσης της Η Ευρωζώνη χρειάζεται πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει νομισματική στήριξη και χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας για να αποβάλει τον κίνδυνο επίμονης οικονομικής στασιμότητας, σύμφωνα με τον OΟΟΣΑ. Γερμανίας τα τελευταία χρόνια είναι η συνεχιζόμενη απροθυμία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεών της να καταναλώσουν και να επενδύσουν. Και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για αυτό. Πράγματι, οι επενδύσεις έχουν μειωθεί, παρά το γεγονός ότι οι όροι χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις ποτέ δεν ήταν καλύτεροι, τόσο όσον αφορά στα απίστευτα χαμηλά επιτόκια όσο και στην προθυμία των τραπεζών για να δανείσουν. Ωστόσο, ο τομέας των επιχειρήσεων της Γερμανίας παραμένει διστακτικός ως προς το να δανειστεί και να επενδύσει εντός της χώρας, διότι δεν βλέπει κανέναν λόγο να αναμένει μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, Την πολιτική βάση των οικονομικών προβλημάτων της Ευρωζώνης θίγουν οι αναλυτές στις ΗΠΑ προσπαθώντας να εκτιμήσουν τις προοπτικές της περιοχής, σε μια περίοδο μάλιστα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κινείται σχεδόν μόνη της στη στήριξη της οικονομίας. Ήδη οι ΗΠΑ και η Κίνα αυξάνουν και δημόσια τις πιέσεις τους προς την Ευρώπη, επιμένοντας ότι η ευρωπαϊκή πολιτική πρέπει να αντιμετωπίσει αποφασιστικά και σύντομα την κρίση χρέους. Σύμφωνα με τη θέση του Αμερικανού Προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, τα μέτρα ενάντια στην κρίση δεν ελήφθησαν αρκετά έγκαιρα, εξ ου και η Ευρώπη δεν συνήλθε ποτέ από τη χρηματοπιστωτική κρίση του Εφόσον η κρίση χρέους εξαπλώθηκε παγκόσμια και απειλεί πλέον την αμερικανική οικονομία, οι αποφάσεις δεν πρέπει να αναβληθούν για αργότερα. Μια χώρα σε κρίση πρέπει να παράγει αρκετούς πόρους για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες κατά τρόπο που δεν υπονομεύει την ανάπτυξή της. Ταυτοχρόνως, πρέπει να δρομολογήσει την πληρωμή των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεών της κατά τρόπο που να αντανακλά τη δυνατότητά της και την προθυμία της να πληρώσει. Αν δεν κινηθεί

13 13 δεδομένου ότι ο πληθυσμός συνεχίζει να μειώνεται και η αύξηση της παραγωγικότητας παραμένει αναιμική. Με τις επενδύσεις να είναι απίθανο να αποτελέσουν κινητήριο μοχλό για τη γερμανική οικονομία, η κατανάλωση είναι το κλειδί για την ισχυρότερη αύξηση της ζήτησης στη Γερμανία. Οι αδυναμίες της προκαλούν σχετική έκπληξη: τα πραγματικά εισοδήματα έχουν αυξηθεί και η κυβέρνηση συνασπισμού που ήρθε στην εξουσία πέρυσι εισήγαγε μια σειρά ευνοϊκών μέτρων κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης αύξησης του κατώτατου μισθού, μια μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης και ένα ειδικό ανώτατο όριο συνταξιοδότησης για τις γυναίκες με παιδιά. Αλλά ακόμη και αυτά τα μέτρα, τα οποία έχουν σε μεγάλο βαθμό αγνοήσει οι ξένοι παρατηρητές, έχουν αποτύχει να τονώσουν την καταναλωτική ζήτηση. Τι θα μπορούσε λοιπόν να κάνει η γερμανική κυβέρνηση για να απογαλακτιστούν οι Γερμανοί από τις εγκρατείς συνήθειές τους; Οι δημόσιες επενδύσεις είναι ο μόνος τομέας στον οποίο θα μπορούσε να δράσει η κυβέρνηση. Αλλά η ώθηση της ανάπτυξης από τις δαπάνες υποδομών του δημόσιου τομέα δεν μπορεί παρά να είναι μέτρια. Η αύξηση των δαπανών για υποδομές κατά ένα τέταρτο κάτι που θα απαιτούσε τεράστια διοικητική προσπάθεια θα έδινε μια ώθηση μόλις 0,4% στην αύξηση του ΑΕΠ. Ο κύριος κίνδυνος είναι πλέον πολιτικός. Μια αδύναμη γερμανική οικονομία καθιστά πολύ δυσκολότερες τις απαραίτητες διαρθρωτικές προσαρμογές στην περιφέρεια της Ευρωζώνης. Αυτό, με τη σειρά του, τροφοδοτεί την αντίληψη ότι η ευθύνη βαραίνει τη γερμανική κυβέρνηση, η οποία θεωρείται απρόθυμη να κάνει τα αναγκαία βήματα για την ενδυνάμωση της εγχώριας ζήτησης ενώ απαγορεύει από τις κυβερνήσεις της περιφέρειας να δαπανήσουν οι ίδιες περισσότερα. Δεδομένου ότι η ανεργία παραμένει σε επίμονα υψηλά επίπεδα και τα εισοδήματα παραμένουν στάσιμα σε μεγάλο μέρος της Ευρωζώνης, ο πειρασμός να κατηγορούμε τους Γερμανούς γίνεται όλο και ισχυρότερος. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η γερμανική κυβέρνηση ούτε καν αναγνωρίζει πως υπάρχει πρόβλημα. Με την ανεργία να πλησιάζει σε χαμηλά επίπεδαρεκόρ, οι Γερμανοί απλώς προσπερνούν την έλλειψη αύξησης της ζήτησης, και η απουσία του πληθωρισμού εκλαμβάνεται ως σημάδι της επιτυχίας. Πρόκειται για λάθος. Η γερμανική άγκυρα της Ευρώπης έχει κολλήσει, και το αυξανόμενο κύμα ανησυχίας μεταξύ των εταίρων της Γερμανίας δεν θα πρέπει να αφήσει αδιάφορη τη γερμανική ηγεσία. Η Ευρωζώνη χρειάζεται πακέτο μέτρων που θα περιλαμβάνει νομισματική στήριξη και χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας για να αποβάλει τον κίνδυνο επίμονης οικονομικής στασιμότητας, δήλωσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), κλιμακώνοντας τις προειδοποιήσεις για τη μεγάλη απειλή που συνιστούν τα προβλήματα της περιοχής στην παγκόσμια οικονομία. Στη διεθνή οικονομική του έκθεση, ο διεθνής οργανισμός ξεχωρίζει την Ευρωζώνη ως «μαύρη τρύπα» στην ήδη ζοφερή εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας. Η παγκόσμια ανάπτυξη θα παραμείνει μετριοπαθής και η ανεργία σε υψηλά επίπεδα, ενώ οι κίνδυνοι χρηματιστηριακής μεταβλητότητας και έλλειψης εμπιστοσύνης θα επιδεινώσουν την κατάσταση, αναφέρει ο ΟΟΣΑ. Σχολιάζοντας ότι η Ευρωζώνη αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για όλον τον κόσμο και η ίδια η θέση της θα επιδεινωθεί ακόμη παραπάνω αν υπάρξει αναταραχή στη διεθνή οικονομία, ο ΟΟΣΑ προσκαλεί τους Ευρωπαίους ρυθμιστές να δράσουν αποφασιστικά σε όλα τα μέτωπα. Η Ευρωζώνη βρίσκεται στην κορυφή της τελευταίας λίστας της Societe Generale (Soc Gen) με τους «μαύρους κύκνους», κλέβοντας τη θέση από την απότομη προσγείωση της Κίνας. Οι «μαύροι κύκνοι» είναι μια μεταφορά για τα γεγονότα που εμφανίζονται ως έκπληξη, έχουν μεγάλο και αρνητικό αντίκτυπο. Όπως μεταδίδει το «Business Insider», οι αναλυτές της Soc Gen εκτιμούν πως μια περαιτέρω επιδείνωση της Ευρωζώνης απειλεί περισσότερο τις παγκόσμιες αγορές. «Το καθοδικό ρίσκο στην Ευρωζώνη βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας μας, καθώς οι κίνδυνοι για μια απότομη προσγείωση της Κίνας έχουν υποχωρήσει, αν και παραμένουν σημαντικοί» επισημαίνεται στην έκθεση της Soc Gen. Η απότομη προσγείωση της Κίνας βρίσκεται στη δεύτερη θέση της λίστας με τους «μαύρους κύκνους» και ακολουθούν η νευρικότητα από μια απρόβλεπτη εξέλιξη στις βρετανικές εκλογές, το ξεπούλημα στα αμερικανικά treasuries και μια ενεργειακή κρίση από την κλιμάκωση των συγκρούσεων στην Ουκρανία. Το μεγαλύτερο ανοδικό ρίσκο («λευκός κύκνος») για την παγκόσμια οικονομία είναι μια ώθηση από την πτώση στις τιμές του πετρελαίου. Ωστόσο, το ενδεχόμενο αυτό αποτελεί ταυτόχρονα και απειλή. «Αν και οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου αποτελούν ανοδικό ρίσκο για την ανάπτυξη, ενδέχεται την ίδια ώρα να αυξήσουν τις γεωπολιτικές εντάσεις. Βλέπουμε πιθανότητα 40% να υποχωρήσουν οι τιμές του πετρελαίου σε νέο χαμηλό των 70 δολαρίων το βαρέλι το 2015» τονίζουν οι αναλυτές της Soc Gen. παράλληλα στις δύο αυτές κατευθύνσεις, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να προσελκύσει το ύψος των άμεσων επενδύσεων που θα βοηθήσουν στην τόνωση της ανάπτυξης. Μέχρι τώρα η Ευρωζώνη ακολουθούσε μια «μονόδρομη» πολιτική λιτότητας. Έτσι, συνεχίζοντας τον δανεισμό τους οι χώρες της Ευρωζώνης, έπρεπε να εφαρμόσουν και στο μέλλον τυφλή λιτότητα, που όμως επιδείνωσε την κρίση χωρίς να λύσει το πρόβλημα της υπερχρέωσης. Το υψηλό δημόσιο χρέος οδήγησε σε υψηλότερη φορολογία, η οποία μείωσε το δυναμικό της οικονομικής ανάπτυξης. Ο φαύλος κύκλος στον οποίο εισήλθε η οικονομία είναι το καθοριστικό πρόβλημα και η αιτία των πoλύπλευρων συνεπειών της κρίσης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του σκληρού προγράμματος λιτότητας υπό τους όρους της τρόικας (ΔΝΤ, ΕΚΤ και Ε.Ε.) που συνέβαλε αποφασιστικά στην αδυναμία της Ελλάδας να ξεφύγει από τη διαδικασία οικονομικής συρρίκνωσης. Συνοψίζοντας, σύμφωνα με τους αναλυτές, οι παράγοντες που ευθύνονται για την κρίση χρέους είναι: για τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού τομέα, καθώς και τα οικονομικά κίνητρα που δόθηκαν η απουσία πολιτικών ρύθμισης και επανακαθορισμού του μεγέθους του χρηματοπιστωτικού τομέα. λογίας υπέρ των πλούσιων νοικοκυριών που ωφελήθηκαν από τη μεγάλη κρίση, διευρύνοντας τη διανεμητική ανισορροπία. για στρατιωτικές επεμβάσεις. νοικοκυριών, που σύμφωνα με τα ελάχιστα διαθέσιμα στοιχεία άγγιξε πρωτοφανή επίπεδα. του προϋπολογισμού για τις συντάξεις και την κοινωνική πρόνοια, αποτέλεσμα της αυξημένης επισφάλειας και της μείωσης των μισθών.

14 14 Podemos; Όπως προέκυψε, η συνάντηση των Παρισίων δεν έδωσε οριστική λύση στο πρόβλημα που υπάρχει, οπότε οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, με την τρόικα να πιέζει την ελληνική να προχωρήσει σε βαριές παρεμβάσεις. Πηγές της τρόικας ανέφεραν ότι η τρέχουσα αξιολόγηση πρέπει να τελειώσει πριν ληφθούν οι αποφάσεις για το επόμενο βήμα, που θα πρέπει να είναι η πιστοληπτική γραμμή ECCL. Οι θεσμοί της Ε.Ε. απαιτούν ότι θα πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση πρώτα, και υπό αυτό το πρίσμα θεωρούν ότι η συνάντηση στο Παρίσι ήταν χρήσιμη. «Υπάρχει πίεση χρόνου και θα πρέπει στο πολύ σύντομο προσεχές διάστημα να ξεκινήσουν τα τεχνικά κλιμάκια για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση» ανέφεραν με νόημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ μπορεί να εξοικονομήσει ο κρατικός προϋπολογισμός στην επόμενη διετία, με βάση τους υπολογισμούς των δανειστών, εάν υλοποιήσει τις επώδυνες παρεμβάσεις που εισηγούνται μεταξύ άλλων οι επικεφαλής της τρόικας, προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Γκίκας Χαρδούβελης, εξερχόμενος χθες από τη συνάντηση, ρωτήθηκε αν ισχύουν οι πληροφορίες για αύξηση του ΦΠΑ και αρκέστηκε αμήχανα να δηλώσει: «Πολλά γίνονται». Από την πλευρά του ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος συνήθως απαντά στα ερωτήματα των δημοσιογράφων που περιμένουν στην έξοδο του Μεγάρου Μαξίμου, αυτήν τη φορά έφυγε χωρίς να προβεί σε δηλώσεις. Στο τραπέζι της κυβέρνησης βρίσκονται πολλές οδυνηρές παρεμβάσεις, μεταξύ άλλων στον ΦΠΑ, με κατάργηση μειωμένων (6,5%) ή και άλλων συντελεστών, όπως του μεσαίου (13%), χωρίς ακόμη να είναι βέβαιο το ποια ακριβώς «τακτική» θα ακολουθηθεί. Στόχος της κυβέρνησης είναι τα μέτρα που θα συμφωνηθούν να γίνουν αποδεκτά από την Τρόικα, ώστε να επιστρέψει στην Αθήνα και να ολοκληρώσει την αξιολόγηση. Διαφορετικά, αν μέσα στις επόμενες ημέρες δεν υπάρξει λύση, τίθεται επί τάπητος το «σχέδιο Β» για την παράταση του μνημονίου. Επόμενο ορόσημο είναι το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Σενάρια για αύξηση του υπερμειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6,5% βρίσκονται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι της κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση, μια αύξηση του μειωμένου συντελεστή για όλα τα προϊόντα που υπάγονται σε αυτόν προκαλεί έντονο προβληματισμό στην κυβέρνηση, καθώς θα πρέπει να αυξηθεί και ο συντελεστής των φαρμάκων, απόφαση εξαιρετικά ευαίσθητη πολιτικά και κοινωνικά. Τα σενάρια που κυκλοφορούν για τον ΦΠΑ κάνουν λόγο για αύξηση του υπερμειωμένου συντελεστή 6,5% σε 8% έως 10% για τον τουρισμό, προκειμένου να βρεθεί το «ζεστό» χρήμα που αναζητεί η τρόικα για την κάλυψη μέρους του δημοσιονομικού κενού. Σημειώνεται ότι στον υπερμειωμένο συντελεστή 6,5% υπάγονται σήμερα: - τα φάρμακα - οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία - οι θεατρικές παραστάσεις - τα βιβλία - οι εφημερίδες και τα περιοδικά Την ίδια ώρα εξετάζεται, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, και η μετακίνηση προϊόντων από τον μεσαίο συντελεστή ΦΠΑ, ήτοι 13%, στον υψηλό του 23%. Αυτό αφορά συνολικά στα εξής: - Τρόφιμα - Αλκοολούχα ποτά - Ηλεκτρική ενέργεια - Φυσικό αέριο - Εστιατόρια - Ζαχαροπλαστεία - Εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς - Ιδιωτικές κλινικές - Εισιτήρια κινηματογράφου, συναυλιών, κόμιστρα ταξί - Υπηρεσίες από συνθέτες, συγγραφείς, καλλιτέχνες - Υπηρεσίες ανακαίνισης παλαιών κατοικιών. Παράλληλα, εξετάζεται να μπουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια στη ρύθμιση, καθώς και να μειωθεί ο αριθμός των δόσεων σε 72, υποστηρίζοντας ότι οι τωρινές προβλέψεις αυξάνουν το δημοσιονομικό κενό. Η τρόικα επαναφέρει διαρκώς το αίτημα για αλλαγές στη ρύθμιση οφειλών, ωστόσο υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν ότι είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει αλλαγή τώρα. Πάντως, εκτός των παραπάνω εξετάζονται και παρεμβάσεις σε Ασφαλιστικό και Δημόσιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει 5,5 χιλιάδες απολύσεις ως το τέλος του 2014 για το Δημόσιο, από 1/1/2015 μείωση του βασικού μισθού στο Δημόσιο στα 684 ευρώ, από 1/7/2015 πιλοτική εφαρμογή του νέου μισθολογίου στο ΥΠ.ΟΙΚ., από 1/1/2016 εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου σε όλο το Δημόσιο. Αναφορικά με το Ασφαλιστικό, τα σενάρια αφορούν σε: - Νέο πάγιο σύστημα αξιολόγησης μέσα στο δισ. ευρώ μείωση παροχών (συντάξεις) - 30% στις κατώτατες συντάξεις - Αύξηση ορίων ηλικίας για εργαζόμενους εκατ. ευρώ για ΕΚΑΣ και επιδόματα. αρατηρώντας τη στάση της τρόικας απέναντι Πστην ελληνική κυβέρνηση, τη στιγμή που οι εκτιμήσεις συνέκλιναν ότι οι εταίροι θα συνδράμουν στην κυβερνητική προσπάθεια εμπέδωσης κλίματος πολιτικής σταθερότητας, δείχνει ότι οι ενέργειές τους και η συμπεριφορά τους δεν αφορούν μόνο το σήμερα, αλλά κυρίως το αύριο και ιδιαίτερα το πολιτικό αύριο. Άλλωστε, πότε οι δανειστές άρχισαν να εξαντλούν τις πιέσεις και τη σκληρότητά τους; Όταν η ελληνική πλευρά αποφάσισε να σκίσει το μνημόνιο. ηρώντας σκληρή γραμμή στην πρόθεση της Τχώρας να απεγκλωβιστεί, έστω και ψυχολογικά, από το ΔΝΤ, η τρόικα περνά ένα πολιτικό μήνυμα και προς την αξιωματική αντιπολίτευση. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι δημοσκοπήσεις αλλά και το κλίμα στην κοινωνία είναι συντριπτικά εις βάρος του κυβερνώντος σχήματος και από τη στιγμή που δεν έχουν πειστεί ότι η παρούσα Βουλή μπορεί πράγματι να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να αποφευχθεί μια εκλογική αναμέτρηση. ήπως, όμως, εκτός από την κυβέρνηση που Μλαμβάνει το μάθημα για να μη χαλαρώσει τις μεταρρυθμίσεις, εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ που φέρεται να είναι ο κύριος αποδέκτης του μηνύματος ότι δεν θα γίνει αποδεκτή η εκτροπή από τη δημοσιονομική πειθαρχία, το μήνυμα των Βρυξελλών είναι ακόμα πιο πολύπλοκο; Μπορεί να απευθύνεται, δηλαδή, όχι μόνο στην Ελλάδα προς πάσα πολιτική κατεύθυνση, αλλά και προς άλλες χώρες. σως, δηλαδή, με τη σκληρή στάση της απένα- στην Ελλάδα οι Βρυξέλλες να στέλνουν ένα Ίντι μήνυμα και προς άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και ιδιαιτέρως προς την Ισπανία. Εκεί όπου οι κοντοσυριζαίοι, οι Podemos, σαρώνουν στις δημοσκοπήσεις και απειλούν να είναι πρώτο κόμμα στις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Και αυτή είναι μια περίπτωση που προκαλεί τρόμο στη γερμανική ευρωπαϊκή κυριαρχία. ιά σκεφτείτε λιγάκι το εφιαλτικό για τη σημερινή Γηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σενάριο: εκλογή ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, που θα ενισχύσει τις πιθανότητες εκλογής των Podemos στην Ισπανία, και την Ιταλία να απειλείται από διεμβολισμό από μπεπεγκριλικούς και Μπερλουσκόνι Σενάριο πραγματικού τρόμου. Και την ίδια στιγμή να ενισχύονται στον Βορρά τα εθνικιστικά ακροδεξιά κινήματα. υστυχώς, πολύ φοβάμαι ότι η χώρα, όπως προ Δπενταετίας χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο εφαρμογής περιοριστικών πολιτικών, έτσι και τώρα κινδυνεύει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή όχι πειραματισμών αυτή τη φορά, αλλά τιμωρητικής σκληρής διάθεσης προκειμένου να αποτραπούν αντιμνημονιακές σκέψεις και δράσεις. Άλλωστε, μεταξύ μας, σιγά το κόστος διάσωσης μιας χώρας σαν την Ελλάδα. Ούτε τρίχα από τα φρύδια τους δεν είναι το ελληνικό χρέος και τα ελληνικά ελλείμματα. Το ισπανικό, όμως; Αν αυτό το σενάριο έχει έστω και ψήγματα ουσίας, τότε το παιχνίδι που παίζεται είναι πολύ μεγάλο και σκληρό, και δυστυχώς οι παίκτες στην Ελλάδα, από όλες τις πλευρές, δείχνουν πολύ μικροί για να αντεπεξέλθουν.

15

16 16 Από την επεξεργασία των στοιχείων της Τραπέζης Ελλάδος και του υπουργείου Οικονομικών που παρουσιάζει σήμερα η «ΑΞΙΑ», η Ελλάδα επιστρέφει σε περιβάλλον μηδενικών ελλειμμάτων κάτω από συνθήκες υπερχρέωσης και παραγωγικής αφαίμαξης. Για την ακρίβεια, η υπερχρέωση της χώρας που άρχισε από τη δεκαετία του 1980 ακύρωσε την ισχυρή δυναμική που είχε η ελληνική οικονομία κατά την εικοσαετία Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία, τα «χρυσά» χρόνια της αναπτυξιακής ώθησης χάθηκαν μέσα σε περίπου 15 έτη λόγω των τεράστιων ελλειμμάτων, τα οποία οδήγησαν σε έκρηξη του δημοσίου χρέους. Πιο συγκεκριμένα: 1. Την περίοδο το ΑΕΠ της χώρας εικοσαπλασιάστηκε, ενώ το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 48,5 φορές. Η σχέση αυτή κρίνεται ως ελεγχόμενη μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, αλλά κατέστη ανεξέλεγκτη κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του Πιο συγκεκριμένα, από το 1983 και μετά η ελληνική οικονομία εισήλθε σε έναν αέναο κύκλο ελλειμμάτων, τα οποία τροφοδότησαν το δημόσιο χρέος σταθερά όλα τα επόμενα χρόνια. 2. Από το 1960 έως το 1980 η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,5%, ως αποτέλεσμα της διαμόρφωσης θετικού επενδυτικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που συνέβαλε στην ανάπτυξη της βιομηχανίας. Βεβαίως, οι κρατικοποιήσεις προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ως αποτέλεσμα των δραματικών επιπτώσεων δύο πετρελαϊκών κρίσεων (αύξηση πληθωρισμού και επιτοκίων), άρχισαν να ανακόπτουν την ισχυρή δυναμική που είχε αναπτύξει η παραγωγική μηχανή της χώρας. 3. Κατά το χρονικό διάστημα το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 18,7 φορές, ενώ το δημόσιο χρέος κατά 93 φορές!!! Είναι η περίοδος εφαρμογής των κεϋνσιανών πολιτικών, οι οποίες συνοδεύτηκαν από μια πλήρως αποτυχημένη υποτίμηση του νομίσματος το 1983 (υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γεράσιμος Αρσένης) και μια σχετικώς επιτυχημένη το 1985 (υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κώστας Σημίτης), καθώς η όλη προσπάθεια σταμάτησε το 1987 λόγω των ιδιαιτεροτήτων της πολιτικής συγκυρίας («σκάνδαλο Κοσκωτά»), οι οποίες οδήγησαν σε εγκατάλειψη της περιοριστικής πολιτικής που είχε δρομολογηθεί. 4. Από το , δηλαδή έως την τελευταία χρονιά πριν από την είσοδό μας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, οι ρυθμοί ανάπτυξης υποδιπλασιάστηκαν σε σχέση με την προηγούμενη εικοσαετία, καθώς διαμορφώθηκαν στο 2,14%. Βεβαίως, η εξέλιξη αυτή είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή αν ληφθεί υπ όψιν ότι από το 1982 έως και το 2001 έρρεαν τρισεκατομμύρια δραχμές και δισεκατομμύρια ευρώ από τα κοινοτικά ταμεία. Έτσι, οι προσδοκίες για επιτάχυνση των αναπτυξιακών ρυθμών παρέμειναν στα χαρτιά, καθώς υπήρξε κακοδιαχείριση των πόρων, επιλογές έργων πελατειακού χαρακτήρα κ.λ.π. 5. Από το 2002 που η χώρα εισήλθε στην ΟΝΕ και παρά το κούρεμα των ομολόγων το 2012 (PSI), το δημόσιο χρέος της χώρας διπλασιάστηκε και η πρόσβαση στις αγορές σήμερα είναι σχεδόν μηδενική. Από το 2002 έως το 2010, οπότε και σταμάτησε η πρόσβαση στις αγορές, το χρέος παρουσίαζε συνεχή αύξηση, φτάνοντας στο 142% (το 2010). Μία από τις αιτίες ήταν και οι αυξημένες δαπάνες για τα ολυμπιακά έργα καθώς και οι εγγυήσεις που ανέλαβε το Δημόσιο, οι οποίες στη συνέχεια εξέπεσαν. Το πιο εντυπωσιακό δε είναι ότι κατά την περίοδο είχαμε μια βιομηχανία εκδόσεως δεκαετών ομολόγων, με αποτέλεσμα οι υποχρεώσεις της χώρας κατά την περίοδο να ανεβαίνουν στα 130 δισ. ευρώ (χρεολύσια, τόκοι και νέος δανεισμός). Επιπλέον, πρέπει να καταγραφεί η εντυπωσιακή αύξηση του χρέους, από τα 201 δισ. ευρώ Δεκατρία χρόνια, και συγκεκριμένα η περίοδος , ήταν αρκετά προκειμένου να επέλθει πλήρης δημοσιονομικός εκτροχιασμός μέσα από την εκρηκτική αύξηση των ελλειμμάτων, που οδήγησαν σε εντυπωσιακή επιβάρυνση του κόστους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, αλλά και στη δημιουργία πρόσθετων δανειακών υποχρεώσεων. Η ελληνική οικονομία μετά τις δύο πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και του 1976 κατάφερε να συγκρατήσει την πορεία του χρέους παρά το αρνητικό διεθνές περιβάλλον, καθώς χαρακτηριζόταν από ελεγχόμενη και διαχειρίσιμη πολιτική ελλειμμάτων και χρέους, αλλά και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, κατά την περίοδο , παρά το ότι αυξήθηκαν τα ελλείμματα ως ποσοστό του ΑΕΠ, εν τούτοις το δημόσιο χρέος αυξήθηκε περίπου κατά 6 εκατοστιαίες μονάδες. Ο βασικός λόγος είναι ότι τις χρονιές 1973, 1975, 1976 και 1978 η οικονομία έτρεχε με ρυθμό ανάπτυξης άνω του 5%, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση του ελλείμματος και του δημοσίου χρέους σε ελεγχόμενα επίπεδα. Η οκταετία ήταν το διάστημα κατά το οποίο το δημόσιο χρέος υπερδιπλασιάστηκε, χτυπώντας καμπανάκι στις τότε κυβερνήσεις. Το 1989 η χώρα εισήλθε σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, γεγονός που είχε αποτέλεσμα την έκρηξη του κόστους δανεισμού, και είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγκάστηκε να προχωρήσει στην έκδοση πράξεων ρέπος με επιτόκια 200% και 300%, ενώ τα λεγόμενα ομόλογα ΕΤΒΑ και τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου είχαν επιτόκια άνω του 20%! Από τότε άρχισε να καταγράφεται μια σταθερά ξέφρενη κούρσα του δραχμικού χρέους της χώρας, ενώ η καθήλωση των αναπτυξιακών ρυθμών λόγω των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν από τα μισά του 1989 έως και το τέλος του 1993 είχαν αποτέλεσμα την έκρηξη του δημοσίου χρέους από το 61,5% στο 111% κατά το διάστημα !!! Από το 1994, λόγω μη συνέχισης των περιοριστικών μέτρων μείωσης των δημοσίων δαπανών και έως το 2007 (πέντε χρόνια μετά την υιοθέτηση του ευρώ), το δημόσιο χρέος της χώρας εκινείτο σταθερά σε πτήσεις χιλιάδων ποδών, και συγκεκριμένα μεταξύ 105%-117%. Παραμονές της εισόδου της χώρας στην ΟΝΕ το δημόσιο έλλειμμα συγκρατήθηκε κάτω από το 3%, ωστόσο η «δημιουργική λογιστική» μετέθετε συνεχώς υποχρεώσεις στο δημόσιο χρέος. Αν δούμε δε την πορεία του χρέους έως το 2001, τότε βγαίνει το συμπέρασμα ότι το δραχμικό χρέος αποτελεί την αιτία των δεινών για τη χώρα, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη την αποκλιμάκωσή του σε συνθήκες ενιαίου νομίσματος χωρίς τη λήψη δραστικών μέτρων και κυρίως στον βασικό τροφοδότη του, που δεν είναι άλλος από τα ελλείμματα της κοινωνικής ασφάλισης.

17 17 Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 1960 Η υπερχρέωση της χώρας που άρχισε από τη δεκαετία του 1980 ακύρωσε την ισχυρή δυναμική που είχε η ελληνική οικονομία κατά την εικοσαετία Tα «χρυσά» χρόνια της αναπτυξιακής ώθησης χάθηκαν μέσα σε περίπου 15 έτη λόγω των τεράστιων ελλειμμάτων, τα οποία οδήγησαν σε έκρηξη του δημοσίου χρέους. το 2004, στα 364 δισ. ευρώ το 2010, οπότε και η χώρα βρέθηκε στον αέρα. Η συνέχεια είναι γνωστή. Το 2012 έγινε το PSI και το δημόσιο χρέος υποχώρησε στο 157%, έναντι 165% το 2011, συνοδευόμενο από πρωτοφανή ύφεση που δεν έχει γνωρίσει η χώρα τουλάχιστον από τότε που τηρούνται εθνικοί λογαριασμοί. Ουσιαστικά, η εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών κατόχων ελληνικών ομολόγων ωφέλησε το δημόσιο χρέος της χώρας κατά 36 δισ. ευρώ σε απόλυτους αριθμούς. Αν ληφθούν υπ όψιν τα περιοριστικά μέτρα του 2013 για τη μείωση του ελλείμματος, τότε η αντίστοιχη μείωση του χρέους κατά την περίοδο διαμορφώθηκε στα 45 δισ. ευρώ ,225 3,1-3,6 9,7 (10,4%) ,921 11,3-3,3 11,6 (11,1%) ,907 0,6-3,6 13,2 (11,9%) ,467 10,1-2,8 17,6 (14,3%) ,671 7,5-3,1 21,5 (15,5%) ,956 9,2-2,8 25,4 (16,1%) ,812 5,3-2,3 32,1 (18,4%) ,416 4,7-2,8 38,7 (20,5%) ,632 5,7-3,2 45,3 (22,4%) ,995 9,3-3,2 56,7 (24,8%) ,013 8,3-3,3 63,8 (24,7%) ,423 8,0-3,6 72,2 (25,1%) ,971 9,1-4,4 87,5 (26,5%) ,211 8,3-4,0 94,3 (22,0%) ,321-1,8-3,7 114,3 (22,5%) ,182 5,1-5,4 150,8 (25,4%) ,731 6,1-5,2 182,6 (25,1%) ,701 2,9-4,6 215,7 (22,4%) ,4 6,4-4,4 341,4 (29,4%) ,8 3,6-4,6 394,6 (27,6%) ,01 2,1-4,5 473,8 (27,7%) ,2-9,8 672,01 (32,8%) ,6 0,6-7,6 929,01 (36,1%) ,2 0,4-10, ,01 (41,2%) ,7 2,9-11, (52,2%) ,8 3,4-12, (57,9%) ,7 1,7-9, (58,6%) ,5-0,5-10, (64,6%) ,0 4,9-11, (58,7%) ,2 6,1-14, (61,5%) ,5-13, (71,4%) ,5 3,4-10, (76%) ,0 0,8-7, (83,3%) ,2-0,5-11, ,8 (111,0%) ,0 1,4-12, ,0 (117,1%) ,2 2,2-10, ,4 (117,4%) ,0 2,4-9, (122,1%) ,0 3,6-7, (119,2%) ,2 3,4-5, (115,3%) ,8 3,4-5, (114,6%) ,5-2, (105,4%) ,2-3, (106,4%) ,4-3, (109,2%) ,9-5, (105,8%) ,4-6, (108,6%) ,3-5, (110,6%) ,2-3, (107,1%) ,3-4, (105,5%) ,0% -6, (110,6%) ,0-14, (127,1%) ,5-10, (142,8%) ,0 --9, (165,3%) ,5-8, (156,9%) ,7-12,2** (171,3%) 2014*** ,7-1, (178,2%) Πηγές: Τράπεζα Ελλάδος (Εθνικοί Λογαριασμοί), Υπουργείο Οικονομικών. * Τα ποσά έως το 1999 είναι εκφρασμένα σε δισεκατομμύρια δραχμές και από το 2000 σε εκατομμύρια ευρώ. ** Η αύξηση του ελλείμματος οφείλεται στην εφάπαξ ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. *** Εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων με βάση τον Προϋπολογισμό Επίσης, από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι από το 1993 μέχρι και σήμερα η ελληνική οικονομία δεν κατάφερε να κινηθεί έστω και μία χρονιά με χρέος κάτω του 100% του ΑΕΠ, είτε λόγω των υπερβολικών ελλειμμάτων είτε λόγω της σχετικά ισχνής οικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον, το δημόσιο χρέος της χώρας θα μπορούσε να έχει διαφορετική πορεία εάν το 2000 είχε εφαρμοστεί στην πράξη η αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος. Σύμφωνα με έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το δημόσιο χρέος της χώρας θα ήταν κατά 104 δισ. ευρώ μικρότερο το 2012 όταν έγινε το περίφημο PSI, με αποτέλεσμα να κινείται κοντά στα 230 δισ. ευρώ! Επιπλέον, θα ήταν εντελώς διαφορετική η πορεία των δημόσιων οικονομικών, και ως εκ τούτου εντελώς διαφορετική η αντιμετώπιση από τις αγορές, ακόμη και μετά τις δραματικές επιπτώσεις που προκλήθηκαν παγκοσμίως λόγω της φούσκας των subprimes στις Ηνωμένες Πολιτείες. Βεβαίως, οι δυσμενείς εξελίξεις στο δημόσιο χρέος σχετίζονται και με το εντυπωσιακό ξεφούσκωμα του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος της χώρας, το οποίο από την «οροφή» των 237 δισ. ευρώ το 2008 υποχώρησε πέρυσι στα 181 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Σημειώθηκε, δηλαδή, μια απώλεια εισοδήματος η οποία αντιστοιχεί στο 25% ή 49 δισ. ευρώ, την ίδια στιγμή που το δημόσιο χρέος αυξανόταν σε απόλυτους αριθμούς παρά το PSI! Έτσι, το χρέος ανήλθε κατά 60 μονάδες του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτους αριθμούς από το 2008 έως το 2011 «ψήλωσε» κατά 100 δισ. ευρώ.

18 18 Fraport Με δεδομένο ότι μεταξύ των βασικών μετόχων στη γερμανική Fraport είναι με 30% το κρατίδιο του Έσεν και με 20% ο Δήμος της Φρανκφούρτης, δηλαδή δύο επίσημοι κρατικοί φορείς, καθίσταται σαφές ότι ουσιαστικά επιλέγει να επενδύσει στην Ελλάδα το γερμανικό κράτος. Και αυτό με της σειρά του αποδεικνύει πως το Βερολίνο παρά την αυστηρή του στάση απέναντι στην Ελλάδα θεωρεί πλέον πως μπορεί να επενδύσει, χωρίς να εγκυμονούνται κίνδυνοι, στη χώρα μας, ενώ παράλληλα αυτή η κίνηση υποδηλώνει πως οι Γερμανοί αναγνωρίζουν ότι η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προόδου και οι προσπάθειές της αποδίδουν καρπούς. Επίσης η οικονομική προσφορά των Γερμανών όχι μόνο είναι εξαιρετική, αλλά διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις που διεξάγει με τους δανειστές, καθώς αφενός μεν καλύπτει και το μεγαλύτερο μέρος του στόχου των ιδιωτικοποιήσεων και αφετέρου συμβάλλει στην ελάφρυνση του χρέους αφού τα χρήματα από ιδιωτικοποιήσεις πηγαίνουν στην αποπληρωμή του χρέους. Και φυσικά υπάρχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία από τη συγκεκριμένη επένδυση, η οποία θα ενισχύσει την ανάπτυξη, δηλαδή θα αυξήσει τον παρονομαστή και θα μειώσουν τον λόγο χρέος/αεπ. Τέλος, η κίνηση αυτή του γερμανικού ομίλου στέλνει μήνυμα σε άλλους ξένους επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα μας, καθώς καταρρίπτει τους φόβους και τις ανησυχίες για τις προοπτικές της Ελλάδας στους διεθνείς επενδυτικούς κύκλους. Οι επενδύσεις τις οποίες σχεδιάζει η κοινοπραξία και η εμπειρία και τεχνογνωσία της Fraport θα εκσυγχρονίσουν τα περιφερειακά αεροδρόμια, πολλά από τα οποία παρουσιάζουν συχνά εικόνα εγκατάλειψης, παρά το γεγονός ότι το καλοκαίρι υποδέχονται σημαντικό αριθμό τουριστών. Προσφέροντας ποσό σημαντικά υψηλότερο εφάπαξ τίμημα 1,234 δισ. ευρώ και 22,9 εκατ. ευρώ ετήσιο εγγυημένο καταβλητέο μίσθωμα από την ανεξάρτητη αποτίμηση, αλλά και από την αμέσως επόμενη προσφορά, η κοινοπραξία Fraport-Slentel (Όμιλος Κοπελούζου), ανακηρύχθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ προτιμητέος επενδυτής για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας και δεσμεύεται για επενδύσεις 330 εκατ. ευρώ στην τετραετία και συνολικά 1,4 δισ. στην 40ετία. Πολύ χαμηλότερη ήταν η προσφορά των 870 εκατ. ευρώ της Vinci-Άκτωρ και των 760 εκατ. ευρώ της Corp. America-METKA. Επίσης, η νικήτρια κοινοπραξία προσέφερε εκτός από το ετήσιο μίσθωμα των 22,9 εκατ. ευρώ και το 25% των ετήσιων κερδών, ενώ οι άλλες δύο κοινοπραξίες, σύμφωνα με ό,τι ανακοινώθηκε, προσέφεραν 17,9 εκατ. ευρώ και 14,1 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Ειδικότερα, ο προτιμητέος επενδυτής προσέφερε για την Ομάδα Α 609 εκατ. ευρώ εφάπαξ τίμημα και 11,3 εκατ. ευρώ ετήσιο εγγυημένο καταβλητέο μίσθωμα, αναπροσαρμοζόμενο ετησίως με τον πληθωρισμό, και 625 εκατ. ευρώ και 11,6 εκατ. ευρώ για την Ομάδα Β αντίστοιχα. Οι επενδύσεις που αναμένεται να υλοποιηθούν σε χρονικό ορίζοντα 4 ετών ανέρχονται σε ποσό περίπου 330 εκατ. ευρώ, ενώ για όλη τη διάρκεια της παραχώρησης σε ποσό περίπου 1,4 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτά είναι επιπλέον του εφάπαξ τιμήματος και του ετήσιου εγγυημένου καταβλητέου μισθώματος. Η παραχώρηση αυτή περιλαμβάνει τα αεροδρόμια του Ακτίου, των Χανίων, της Καβάλας, της Κεφαλλονιάς, της Κέρκυρας, της Κω, της Μυτιλήνης, της Μυκόνου, της Ρόδου, της Σάμου, της Σαντορίνης, της Σκιάθου, της Θεσσαλονίκης και της Ζακύνθου. Συνολικά τα αεροδρόμια αυτά εξυπηρέτησαν το 2013 περίπου 19,1 εκατομμύρια επιβάτες. Η συνολική

19 19 τιμή αγοράς ανέρχεται στα 1,234 δισ. ευρώ και θα καταβληθεί από τη στιγμή του κλεισίματος, που αναμένεται να είναι το φθινόπωρο του Η Fraport AG θα κρατήσει το πλειοψηφικό πακέτο της κοινοπραξίας. Η νέα εταιρεία αναμένεται να αποφέρει έσοδα πάνω από 180 εκατομμύρια ευρώ το 2016 και EBITDA που θα υπερβαίνει τα 90 εκατομμύρια ευρώ. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, η τοποθέτηση της γερμανικής εταιρείας στην ελληνική αγορά στηρίχθηκε στο μοντέλο πρόβλεψης για τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού που εφάρμοσε το κονσόρτσιουμ των Fraport-Slentel. Δηλαδή η ελληνογερμανική συμμαχία έχει προβλέψει για τα επόμενα χρόνια στα περιφερειακά αεροδρόμια αύξηση κυκλοφορίας σε ποσοστό 30%. Εξάλλου, η αναπτυξιακή προοπτική του τουρισμού καταγράφεται και σε μελέτη του ΣΕΤΕ που προβλέπει 24 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις μέχρι το Στο πλαίσιο αυτό, κατά πληροφορίες, η κοινοπραξία αναμένεται να δώσει έμφαση στην επέκταση των αεροδρομίων σε Θεσσαλονίκη και Αιγαίο που αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό τμήμα της τουριστικής κίνησης σε όλη την Ελλάδα. Τα σενάρια κάνουν λόγο για έμμεση συνεργασία που θα μπορούσε να αναπτύξει η Fraport-Κοπελούζος με γερμανικών συμφερόντων tour operators αλλά και τη Lufthansa που ελέγχει το 8,45% της Fraport. Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fraport AG, dr Stefan Schulte, εξέφρασε την ικανοποίησή του για αυτήν την τελευταία νέα επέκταση του διεθνούς χαρτοφυλακίου της εταιρείας: «Τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια προσθέτουν άλλη μία επένδυση στον τομέα των αεροδρομίων με δυναμικές προοπτικές και δυνατότητες ανάπτυξης. Η επιλογή της Fraport αναδεικνύει τη θέση μας ως κορυφαίου παγκόσμιου διαχειριστή στον τομέα των αερολιμένων. Η εκτεταμένη τεχνογνωσία μας έχει αποκτηθεί κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών και θα συμβάλει στην επέκταση και ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης των ελληνικών περιφερειακών αεροδρομίων». Ο ιδρυτής και πρόεδρος του Ομίλου Κοπελούζου, Δημήτρης Κοπελούζος, τόνισε τη σπουδαιότητα που σηματοδοτεί το έργο αυτό σε περιφερειακό, πανελλαδικό και διεθνές επίπεδο: «Ο εκσυγχρονισμός των αεροδρομίων δημιουργεί αξιόπιστες υπηρεσίες, μεγαλύτερη ασφάλεια στις μετακινήσεις, αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ενίσχυση της τοπικής και εθνικής ανταγωνιστικότητας και οικονομίας, καθώς και νέες θέσεις εργασίας. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε αεροδρόμια αντάξια των προσδοκιών και των απαιτήσεων του ελληνικού λαού και των ξένων επισκεπτών». Οι πληρωμές προς το Δημόσιο θα ξεκινήσουν με την υπογραφή της σύμβασης, η οποία θα εξελιχθεί βάσει των διαδικασιών του ΤΑΙΠΕΔ, αφού πρώτα ολοκληρωθούν οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες και εγκριθεί από τη Βουλή. Αυτόματα θα ξεκινήσουν οι εργασίες για τις αναβαθμίσεις και ανακαινίσεις του συνόλου των αεροδρομίων οι οποίες θα ολοκληρωθούν εντός 20 μηνών και για τις οποίες ο παραχωρησιούχος δεσμεύεται με συγκεκριμένες εγγυήσεις. Παράλληλα, θα πιάσουν δουλειά και τα εργοτάξια των πιο μεγάλων έργων και επεκτάσεων των αεροδρομίων τα οποία θα διαθέτουν εγκαταστάσεις τερματικών σταθμών μεγέθους τ.μ. για κάθε 1 εκατομμύριο επιβάτες. Οι επεκτάσεις θα γίνονται με βάση την προοπτική της αυξανόμενης κίνησης των επιβατών. Το σύνολο των έργων θα ολοκληρωθεί εντός 4 ετών. Επιβάλλονται υποχρεωτικές επανεξετάσεις της κάλυψης των απαιτήσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα (max ανά 4-5 έτη). Για τις απαλλοτριώσεις υπεύθυνο παραμένει το Δημόσιο. Όλα αυτά θα γίνουν χωρίς να σταματήσει η λειτουργία των αεροδρομίων. Οι επενδύσεις για έργα αναβάθμισης των αεροδρομίων θα φτάσουν τα 1,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 330 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν τα 4 πρώτα χρόνια. H γερμανική Fraport AG η οποία κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων εταιρειών του κόσμου σε αεροπορικές δραστηριότητες προσφέρει ένα πλήρες φάσμα ολοκληρωμένων υπηρεσιών διαχείρισης αερολιμένων και διαθέτει θυγατρικές και επενδύσεις στις πέντε ηπείρους. Επιπλέον, η Fraport είναι ένας δυναμικός εταίρος στις εμπορικές αεροπορικές επιχειρήσεις και στην ανάπτυξη ακινήτων. Το 2013 ο όμιλος Fraport προέβη σε πωλήσεις ύψους ευρώ, με EBITDA ευρώ και κέρδη της τάξης των ευρώ. Πέρυσι περισσότερα από 103 εκατομμύρια επιβάτες σε όλον τον κόσμο χρησιμοποίησαν αεροδρόμια στα οποία η Fraport έχει την πλειοψηφία των μετοχών. Το διεθνές χαρτοφυλάκιο της Fraport αποτελείται από 11 αεροδρόμια στη Γερμανία και σε όλον τον κόσμο. Στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης (FRA), το οποίο αποτελεί την έδρα της, η Fraport καλωσόρισε περισσότερους από 58 εκατομμύρια επιβάτες το 2013 και εξυπηρέτησε περίπου 2,1 εκατομμύρια τόνους φορτίου. Για το χρονοδιάγραμμα πτήσεων της χειμερινής περιόδου 2014/2015 εξυπηρετείται από 98 επιβατικές αεροπορικές εταιρείες που πετούν προς περίπου 250 προορισμούς σε 105 χώρες. Περισσότερο από το ήμισυ των προορισμών του αεροδρομίου βρίσκονται εκτός Ευρώπης, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της Φρανκφούρτης ως κύριου κόμβου στο παγκόσμιο σύστημα αεροπορικών μεταφορών. Στην Ευρώπη το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης κατέχει την πρώτη θέση από την άποψη της χωρητικότητας φορτίου και είναι το τρίτο πιο πολυσύχναστο στη μεταφορά επιβατών. Με περίπου το 55% του συνόλου των επιβατών να χρησιμοποιούν τη Φρανκφούρτη ως κόμβο σύνδεσης, το αεροδρόμιο έχει επίσης το υψηλότερο ποσοστό μεταφοράς μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών αερολιμένων. Ο Όμιλος Κοπελούζου κατέχει ηγετικό ρόλο στην ελληνική αγορά και αποτελείται από εταιρείες με πεδίο δράσης σε διαφορετικούς στρατηγικούς τομείς επενδύσεων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι βασικοί τομείς δραστηριότητας είναι: εισαγωγή και εμπορία φυσικού αερίου, παραγωγή και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, υδροηλεκτρική και ηλιακή), προμήθεια ενεργειακού εξοπλισμού, παραχωρήσεις, ακίνητη περιουσία, εκθεσιακά και συνεδριακά κέντρα, υπαίθρια διαφήμιση, διαχείριση αεροδρομίων, σιδηροδρομικά έργα, κατασκευή και διαχείριση έργων μεγάλης κλίμακας, κ.ά. Ο Όμιλος Κοπελούζου και η Fraport αποτελούν εταίρους στην κοινοπραξία που διαχειρίζεται το Αεροδρόμιο Pulkovo, της Αγίας Πετρούπολης, στη Ρωσία.

20 20 Οι προβλέψεις για επιχειρηματικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 1,8 δισ. ευρώ εντός του γ τριμήνου, όταν στο προηγούμενο τρίμηνο ήταν της τάξης των 427 εκατ. ευρώ. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις και προσαρμογές για εταιρικά δάνεια ανέρχονται πλέον σε 12,5 δισ. ευρώ! Με δεδομένο ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων παρουσίασε περαιτέρω επιβράδυνση στο γ τρίμηνο (αυξήθηκε κατά 51 μονάδες βάσης, όταν στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά 68 μ.β.), η εκτίναξη των προβλέψεων ήρθε από έκτακτους λόγους. Όπως αναφέρεται στη λογιστική κατάσταση εννεαμήνου, η διοίκηση της Πειραιώς, «αξιολογώντας νέες πληροφορίες και δεδομένα, προχώρησε σε αναθεώρηση ορισμένων από τις εκτιμήσεις της, αναφορικά κυρίως με τον προσδιορισμό μελλοντικών ταμειακών ροών του δανειακού χαρτοφυλακίου της». Οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις «προσεγγίζουν καλύτερα τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς», σύμφωνα με τη διοίκηση της τράπεζας, καθώς έχουν λάβει υπόψη τις νεότερες πληροφορίες σχετικά με το μακροοικονομικό περιβάλλον, τις πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις καθώς και την έναρξη διαχείρισης των καθυστερούμενων δανείων από τη νεοσυσταθείσα μονάδα Recovery Banking Unit (RBU). Ο πρώτος λόγος, σύμφωνα με την τράπεζα, που την οδήγησε να σχηματίσει αυξημένες προβλέψεις είναι η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, αλλά και σε ορισμένες χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται το τραπεζικό ίδρυμα. Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις της ΤτΕ, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 7% το γ τρίμηνο του έτους, σε αντίθεση με πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις που υπήρχαν στις αρχές της χρονιάς. Πτωτικές τάσεις στις τιμές της επιχειρηματικών ακινήτων καταγράφονται και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες ο όμιλος διατηρεί δραστηριότητα και δεσμεύεται από το εγκεκριμένο πλάνο αναδιάρθρωσης να μειώσει σταδιακά την έκθεσή του σε πιστωτικό κίνδυνο. Επιπλέον, η αναμενόμενη παράταση αναστολής των πλειστηριασμών για πρώτη κατοικία συντείνει στην επέκταση της περιόδου ρευστοποίησης των ακινήτων και συνεπώς στη μείωση της παρούσας αξίας των ταμειακών ροών. Οι δύο παραπάνω παράγοντες οδήγησαν στην αναθεώρηση της εκτίμησης της διοίκησης της Πειραιώς σε σχέση με τις αξίες των εμπράγματων εξασφαλίσεων και την εκτιμώμενη ζημιά σε περίπτωση ρευστοποίησης. Ρόλο για την αναθεώρηση των Τέλος, άλλος ένας παράγοντας που οδήγησε την Τράπεζα Πειραιώς στο να σχηματίσει υψηλές προβλέψεις είναι και η αξιολόγηση κατά το γ τρίμηνο των πρώτων δειγμάτων από τη διαχείριση δανείων που έχουν μεταφερθεί στη μονάδα Recovery Banking Unit (RBU). Η αξιολόγηση οδήγησε τη διοίκηση της τράπεζας σε αναθεώρηση επί τα χείρω της εκτίμησής της αναφορικά με τη δυνατότητα ολικής ή μερικής ανάκαμψης συγκεκριμένων επιχειρήσεων και κατά συνέπεια της δυνατότητας αποπληρωμής των δανειακών τους υποχρεώσεων. Ειδικότερα, οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις για τις μελλοντικές ταμειακές ροές έχουν βασισθεί σε εμπλουτισμένες πληροφορίες και αναλυτικότερη επεξεργασία στοιχείων αναφορικά με περιπτώσεις στις οποίες η Πειραιώς θα κληθεί να προχωρήσει σε ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων ή για περιπτώσεις εταιρειών στις οποίες απαιτείται ακόμη και μερική διαγραφή δανείων, για να είναι επιτυχής η αναδιάρθρωση των δανειακών τους υποχρεώσεων. Η Πειραιώς με βάση τις παραπάνω πληροφορίες προχώρησε στην προσαρμογή και της μεθοδολογίας συλλογικής επιμέτρησης πιστωτικού κινδύνου, με αποτέλεσμα την αλλαγή της πιθανότητας αθέτησης και του ποσοστού της ζημιάς για το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων που διαχειρίζεται η RBU.