Η πτυχιακή αυτή είναι αφιερωμένη στον πατέρα μου, Γιώργο Νεστορίδη, όπου υπήρξε ο εμνευστής του θέματος της εργασίας μου,καθώς με την αστείρευτη

Transcript

1

2 Ευχαριστίες Ευχαριστώ τον υπεύθνο καθηγητή μου κύριο Σεχίδη Λάχαρο,για την βοήθεια και υποστήριξη του καθ'όλη την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας μου. Τον δασολόγο κύριο Δημήτρη Κάλφα για τις χρήσιμες συμβουλές και πληροφορίες που μου παρείχε και το αρχιτεκτονικό γραφείο Μάχου Ρόμπη στην Φλώρινα,για την συνεργασία τους και τεχνική υποστήριξη. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου και τον σύντροφό μου Szep Istvan, για την αμέτρητη υποστήριξη και αγάπη τους,παράγοντες καθοριστικούς στην τέλεση της εργασίας μου. 1

3 Η πτυχιακή αυτή είναι αφιερωμένη στον πατέρα μου, Γιώργο Νεστορίδη, όπου υπήρξε ο εμνευστής του θέματος της εργασίας μου,καθώς με την αστείρευτη αγάπη του για τα παιδιά του και τους ανθρώπους, την δημιουργία,την ζωή και την πρόοδο αγωνίστηκε για την δημιουργία αυτού του ομίλου και μου δίδαξε πώς όταν υπάρχουν ευγενείς στόχοι και ιδανικά,δεν υπάρχουν εμπόδια. 2

4 Περιεχόμενα Πρόλογος...5 Εισαγωγή...6 Μοντέλο μεθοδολογίας σχεδιασμού Ορισμός και καθήκοντα.αρχιτέκτονική και αρχιτέκτονας τοπίου Κοινωνικές απόψεις και πτυχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού σε δημόσιους και ανοιχτής χρήσης χώρους Παραδείγματα και περιπτώσεις έμνευσης Γεωγραφική θέση της περιοχής Προσβασιμότητα στην περιοχή Ιστορικά και Πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής Φυσικό περιβάλλον Κλιματολογικά στοιχεία της υπο μελέτη περιοχής Γεωλογικά και Εδαφολογικά στοιχεία Τοπογραφικά στοιχεία της περιοχής Χλωρίδα και Πανίδα στην περιοχή Αισθητική του τοπίου.δυνατότητες και περιορισμοί

5 3.1 Περιγραφή πρότασης Προσχέδια Τελικά Σχέδια Φυτικά είδη Υλικό εδαφοκάλυψης Κατασκευές εξωτερικού χώρου Συμπεράσματα Βιβλιογραφεία Παράρτημα

6 Πρόλογος Η παρούσα πτυχιακή εργασία συντάχθηκε στα πλαίσια της ολοκλήρωσης της πανεπιστημιακής μου φοίτησης στο ΤΕΙ Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας.Η εργασία αυτή πραγματεύεται την διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του ιππικού ομίλου ' Άγιος Γεώργιος' στην Φλώρινα. Σκοπός της εργασίας είναι μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, να ολοκληρωθεί το έργο της δημιουργίας του ιππικού ομίλου, ως ενός πλήρως λειτουργικού και καλαίσθητου καινουργιού χώρου δραστηριοτήτων για τους δημότες της Φλώρινας και τον επισκεπτών της. Τα βαθύτερα κίνητρα που με οδήγησαν στην επιλογή του παραπάνω θέματος είναι συναισθηματικά.ο όμιλος αυτός δημιουργήθηκε κατ'εξοχήν με ένα βασικό στόχο: να υπάρχει ένας οργανωμένος χώρος πού να μπορεί να προσφέρει την άσκηση της θεραπευτικής ιππασίας σε άτομα με κινητικά και άλλα προβλήματα όπως ημιπληγία, παράληση,ψυχολογικές διαταραχές,νοηματική υστέρηση και άλλα. Με πρωτοβουλία του Γεώργιου Νεστορίδη, ως ευσυνείδητου πολίτη και οραματιστή πατέρα η πρόταση για την δημιουργία του συλλόγου αυτού, έφτασε ως την Ευρωπαική Ένωση και τελικά εγκρίθηκε και εξελίχθηκε στην δημιουργία ενός πρότυπου Κέντρου Ιππασίας, Τοξοβολίας & Σκοπευτηρίου, ώστε παράλληλα να εξυπηρετήσει και την ανάπτυξη του αγωνίσματος του σύγχρονου πεντάθλου. Η επιλογή αυτού λοιπόν του χώρου για την εκπόνηση της πτυχιακή μου εργασίας έγινε με την ελπίδα της συνεισφοράς στο ιδιαίτερο αυτό έργο, το οποίο προβλέπεται να προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον στους πολίτες της Φλώρινας και τους επισκέπτες της. 5

7 Εισαγωγή Το περιβάλλον και οι χώροι στους οποίους ζούμε και εκτυλίσσεται η καθημερινότητα μας εχουν τεράστια αξία στην ποιότητα και την ροή της ζωής μας. Ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο καταγράφονται οι εμπειρίες της ζωής μας πολλές φορές προκαθορίζεται μέχρι και ο ανθρώπινος χαρακτήρας. Καθώς λοιπόν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες η έλλειψη ενδιαφέροντος οδήγησε σε ανεπαρκή και καταστροφικές σημερινές καταστάσεις του περιβάλλοντος, στις μέρες μας δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην δομή και την διαμόρφωση του. Η έντονη ανάγκη για ανάπλαση και βελτίωση των χώρων που ζούμε, προβάλει τον σημαντικό ρόλο της αρχιτεκτονικής τοπίου στην σημερινή κοινωνία. Η αρχιτεκτονική τοπίου έχουν σαν βάση την οργάνωση και εξισορόπηση των φυσικών χώρων με τους δομημένους,που αποτελούν πια το μεγαλύτερο ποσοστό αναμεσά μας. Αποτελεί λοιπόν τμήμα ενός ευρύτερου συστήματος στο οποίο περιλαμβάνονται τόσο το υπόβαθρο της ζωής μας, το γήινο ανάγλυφο και η ατμόσφαιρα, όσο και οι ζωντανοί οργανισμοί, τα φυτά και τα ζώα.στο ευρύτερο αυτό σύστημα περιλαμβάνονται και όλες οι πολιτιστικές ανθρώπινες κοινότητες και οι κάθε λογής δραστηριότητες και κατασκευές τους. Όλοι λοιπόν οι παραπάνω παράγοντες είναι απόλυτα σημαντικό να συμβιώνουν και να λειτουργούν με στόχο την συνεχή βελτίωση της ζωής και την εξέλιξη της. Η αρχιτεκτονική τοπίου εξασφαλίζει την ποιότητα αυτή μέσω του ώριμου και μελετημένου 6

8 σχεδιασμού. Κατα τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ενός τοπίου λαμβάνονται υπ'όψην όλες οι παράμετροι που συμμετέχουν σε αυτό,απο το ανάγλυφο μιας περιοχής μέχρι την χημική σύσταση του εδάφους, τα φυτικά είδη μέχρι και τις κατασκευές που θα υπάρχουν στον χώρο,ώστε να δημιουργηθεί το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα. Η τέχνη του σωστού και επιτυχημένου σχεδιασμού απαιτέι ωστόσο και κάποιους ακόμη παράγοντες. Η σωστή ανάλυση και γνώση των χώρων που διαμορφώνονται είναι απαραίτητη ώστε ο σχεδιασμός να ανταποκρίνεται άμεσα και με ακρίβεια στις ανάγκες των χρηστών του χώρου.επίσης ιδιαίτερη σημασία έχει η αναγνώριση των κοινωνικών δραστηριοτήτων και αναγκών που θα υπάρξουν στην χρήση ενός μελλοντικού εξωτερικού τοπίου. Η αίσθηση και κοινωνική δραστηριοποίηση που θα εκτυλίσσεται στον χώρο εξαρτάται άμεσα απο τα φυτικά είδη και τους σχηματισμούς τους,όπως επίσης και απο την σχέση τους με το δομημένο περιβάλλον (κτήρια) στον χώρο. Βασιζόμενη λοιπόν στην τελευταία παρατήρηση θα πραγματοποίηθει η διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του ομίλου ώστε όλες οι δραστηριότητες και χρήσεις στον χώρο να είναι εναρμονισμένες και ευχάριστες, σε ένα ζωντανό, φρέσκο, ενδιαφέρον και πολυχρηστικό περιβάλλον. 7

9 Μοντέλο μεθοδολογίας Σχεδιασμού Η καταγραφή της μεθόδου σχεδιασμού είναι το αλφάβητο του σωστού σχεδιαστή.πάνω στην μέθοδο που επιλέγει οργανώνει τις πληροφορίες του, τις πηγές του και τελικά διεκπεραιώνει και τον σχεδιασμό με επιτυχία. Η μέθοδος που πραγματοποιείται στην εν λόγω πτυχιακή εργασία είναι ώς εξής : Στην αρχή γίνεται ανασκόπιση των ορισμών και καθηκόντων του αρχιτέκτονα τοπίου.ακολουθεί διεξαγωγή έρευνας για τις μεθόδους και τεχνικές γενικότερα στον τομέα του σχεδιασμού. Αναζήτηση παραδειγμάτων και η παρατήρηση τους για συλλογή θετικών στοιχείων ώς συμβουτικά άλλα και αρνητικών,προς αποφυγή.η επίσκεψη χώρων παρόμοιων με τον χώρο μελέτης,δημόσιων όπως πάρκα, πλατείες και χώρους εκδηλώσεων οι οποίοι έχουν σχεδιαστή βάση μελέτης αρχιτεκτονικής τοπίου. Επόμενη κίνηση είναι η επίσκεψη στο τοπίο που προβλέπεται η μελέτη, για προσωπική επαφή με τον χώρο και ανάλυση.παράλληλα έχει πραγματοποιηθεί έρευνα για γενικότερες πληροφορίες της περιοχής όπως στοιχεία ιστορικά, πολιτιστικά και άλλα ώστε να υπάρχει πλήρης κατανόηση του χώρου απο κάθε πλευρά που τον χαρακτηρίζει. Κατά την επίσκεψη στον χώρο πραγματοποιούνται σκίτσα και αποτύπωση της εικόνας που αισθάνεται- απορροφά ο μελέτητης με διάφορα μέσα( λήψη φωτογραφιών-φυτικών δειγμάτων).έπειτα απο την αυτοψία του χώρου και την συλλογή των στοιχείων και πληροφοριών γύρω απο αυτόν, ακολουθεί διαλογή των στοιχείων τα οποία κρίνονται πιο 8

10 σημαντικά στην κατανόηση και παρουσίαση του χώρου.στην διαδικασία αυτή περιλαμβάνεται και η καταγραφή της αιθητικής του τοπίου στη υπάρχουσα κατάσταση του. Η καταγραφή αυτή βοηθά στην κατανόηση άλλα παράλληλα συντελεί και ώς δείκτης βελτίωσης καθώς στο τέλος του σχεδιασμού επαναλαμβάνεται η παρατήρηση της αισθητικής του τοπίου εκ νέου,αποδίδοντας με τον τρόπο αυτό τον ποσοτό αλλαγών και βελτιώσεων που υπάρχει στην περιοχή. Εφ'όσον έχει γίνει η πλησιέστερη δυνατή προσέγγιση και παρατήρηση της περιοχής, φτάνει η ώρα της σχεδίασης. Με επιρροές απο τα παραδείγματα και τις εμπειρίες της σχεδιάστριας γίνεται μια πρώτη κίνηση σχεδιασμού με κυρίως περιεχόμενο σχέδια εντύπωσης. Προσχέδια δηλαδή στα οποία εμφανίζονται οι πρώτες πιθανές χρήσεις και διανομή δραστηριοτήτων στον χώρο.ιδεογράμματα και δοκιμαστικές προσεγγίσεις.έπειτα απο μία σειρα δοκιμών προκύπτει το τελικό πλάνο σχεδίασης.καθορίζονται δηλαδή οι βασικότερες χρήσεις που θα εισαχθούν στον χώρο και σε ποιά σημεία του. Επίσης γίνεται η διαλογή των φυτικών ειδών και των κατασκευών που είναι τα πλέον κατάλληλα και αρχίζει τελικός σχεδιασμός. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την διαμόρφωση των κατόψεων, τομών και προβολών του σχεδίου διαμόρφωσης. Στο σχεδιασμό συμμετέχουν και προοτικά ή αξονομετρικά σκίτσα. Το σύνολο των σχεδίων συμπληρώνεται απο παρατήρηση και παρουσίαση των λεπτομεριών, και σχέδια παρουσιάσης κατασκευών που δημιουργήθηκαν ειδικά για την περίπτωση.το γενικό σχέδιο κάτοψης συμπληρώνεται με ξεχωριστά σχέδια φύτευσης. Τα σχέδια συμπληρώνονται από καταλόγους με τα υλικά,είδη και κατασκευές που 9

11 χρησιμοποιήθηκαν. Η εργασία τελειώνει με την ανάλυση των συμπερασμάτων και αποτελεσμάτων του νέου σχεδιασμένου χώρου.η ολοκλήρωση της συγγραφής πραγματοποιείται με αναφορά των βιβλιογραφικών και πληροφοριακών πηγων. 1.1 Ορισμός και καθήκοντα.αρχιτέκτονική και αρχιτέκτονας τοπίου. Η αρχιτεκτονική τοπίου είναι η επιστήμη και η τέχνη που αφορά στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, λαμβάνοντας υπόψη πρώτα απ όλα τον άνθρωπο και τη δραστηριότητά του μέσα σε αυτόν και κατ επέκταση τις υφιστάμενες συνθήκες και την επιθυμητή κατάσταση στον χώρο. Συνθήκες όπως η μορφολογία και το ανάγλυφο του τόπου, η αρχιτεκτονική και η μορφολογία του ευρύτερου περιβάλλοντος,η χλωρίδα και η πανίδα που διαβιούν σε αυτό, οι κλιματικές συνθήκες και το μικροκλίμα του τόπου, η διαθεσιμότητα σε νερό κ.λ.π. Ο αρχιτέκτονας τοπίου λοιπόν διεξάγει έρευνα, προγραμματίζεται και σχεδιάζει την διαχείριση και διαμόρφωση των φυσικών χώρων και του περιβάλλοντος,τόσο εκτός όσο και μέσα στο δομημένο περιβάλλον.φροντίζει πάντα για την συντήρηση και αειφορία της ανάπτυξης του περιβάλλοντος. Τα καθήκοντα του αρχιτέκτονα τοπίου ορίζονται απο τον διεθνή ομοσπονδία αρχιτεκτόνων τοπίου (IFLA) και είναι τα εξής : 10

12 ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων θεωριών και μεθόδων για τον σχεδιασμό τοπίου, το σχεδιασμό γενικότερα και την διαχείρισης αυτού σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και πολυεθνικό επίπεδο, την εφαρμογή και παρακολούθηση των προτάσεων για εθνικά πάρκα και άλλες προστατευόμενες περιοχές και περιοχές αναψυχής, προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, παρακολούθηση και συμμετοχή στην λετουργική και αισθητική διάταξη του δομημένου περιβάλλοντος σε αστικές, ημιαστικές,αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένου των ιδιωτικών και των δημόσιων χώρων, πάρκων, κήπων, οδικών τοπίων, πλατειών, συγκροτήματα κατοικιών, νεκροταφεία, μνημεία τουριστικά, εμπορικά,βιομηχανικά και εκπαιδευτικά συγκροτήματα,αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλα. συμμετοχή στον προγραμματισμό και σχεδιασμό δημοσίων έργων υποδομής, όπως δρόμοι, φράγματα, και μεγάλα έργα ανάπτυξης τη συνεχή διενέργεια αξιολογήσεων του τοπίου, βάση των περιβαλλοντικών και οπτικών επιπτώσεων κατά την δημιουργία εγκαταστάσεων την συνεχή ανάλυση των παραγόντων όπως το κλίμα, το έδαφος, τη χλωρίδα, την πανίδα, επιφανειακά και υπόγεια υδάτα και 11

13 αποστράγγιση συνεχή διαβούλευση με τους πελάτες και τη διατύπωση συστάσεων σχετικά με τις μεθόδους εργασίας και ακολουθίες πράξεων για σχέδια σχετικά με το τοπίο και το δομημένο περιβάλλον ώστε η επιτελούμενη εργασία να είναι η επιτυχέστερη δυνατή. Με τα καθήκοντα αυτά διέπεται κάθε έργο το οποίο αναλαμβάνει ο αρχιτέκτονας τοπίου ώστε η διαμόρφωση του περιβάλλοντος που υπάρχει,αλλά παράλληλα και της εξέλιξης του μέσω καινούργιων έργων,να εξυπηρετεί στον καλύτερο δυνατό βαθμό τους χρήστες. 12

14 Αειφόρος ανάπτυξη του περιβάλλοντος. Ο τύπος διαμόρφωσης και διαχείρησης του περιβάλλοντος όμως σήμερα δεν περιορίζεται σε αυτό τον απλοποιημένο ορισμό αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού στο τοπίο λόγω των φαινομένων των εποχών. Τα νέα δεδομένα σχεδιασμού οποιουδήποτε έργου φιλτράρονται μέσω της πολιτικής της αειφορικής ανάπτυξης. Η αειφόρος ανάπτυξη είναι η «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες», με άλλα λόγια η μέριμνα ώστε η σημερινή μεγέθυνση να μην υπονομεύει τις δυνατότητες μεγέθυνσης των μελλοντικών γενεών. Η αειφόρος ανάπτυξη έχει επομένως τρεις συνιστώσες οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική που απαιτούν ισόρροπη πολιτική συνεκτίμηση. Στην Ευρωπαική Ένωση η στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη, που εγκρίθηκε το 2001 και αναθεωρήθηκε το 2005, συμπληρώνεται, μεταξύ άλλων, από την αρχή της ένταξης των περιβαλλοντικών προβληματισμών στις ευρωπαϊκές πολιτικές που έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον. Οποιαδήποτε λοιπόν δράση προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στο έργο διαμόρφωσης του ιππικού ομίλου οφείλει να διέπεται απο τις βασικές προδιαγραφές του αειφορικού σχεδιασμού που είναι οι εξής : Ανάλυση του συτήματος αειφορίας εγγυήσεις όσον αφορά την ασφάλεια των τοπιών κοινοτήτων και των μελλοντικών 13

15 τουριστών προστασία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων προσεγμένη χρήση των πόρων και ελαχιστοποίηση της ρύπανσης διαχείριση της αλλαγής υπέρ της ευημερίας της τοπικής κοινότητας μείωση του εποχικού χαρακτήρα της ζήτησης αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου των μεταφορών στο έργο η πρόσβαση στο έργο να είναι ανοιχτή σε όλους υιοθέτηση μιας ολιστικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης με σκοπό την επίτευξη ισόρροπου τουρισμού στο έργο με σεβασμό στην κοινωνία και στο περιβάλλον μακρόπνοος σχεδιασμός, συμπεριλαμβανομένης της μέριμνας για τις ανάγκες τόσο των μελλοντικών όσο και των σημερινών γενεών επίτευξη του σωστού ρυθμού ανάπτυξης, με σεβασμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του έργου συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών και κοινωτήτων χρήση των βέλτιστων διαθέσιμων γνώσεων πάνω στο θέμα του έργου ελαχιστοποίηση και διαχείριση των κινδύνων, δηλαδή αποφυγή, προληπτικά, των βλαβερών συνεπειών για το περιβάλλον ή την κοινωνία σύνδεση των επιπτώσεων με το κόστος <ο χρήστης και ο ρυπαίνων πληρώνει >. Με βάση τα καθήκοντα ενός αρχιτέκτονα τοπίου και την πολιτική της αειφόρου ανάπτυξης 14

16 δομήθηκε και το μοντέλο διαμόρφωσης του έργου του ιππικού ομίλου.για την ολοκληρωμένη γνώση του θέματος και του τρόπου προσέγγισης του σχεδιασμού μελετήθηκαν οι κοινωνικές απόψεις-πτυχές επιπτώσεις του σχεδιασμού σε δημόσιους χώρους και οι προτιμήσεις των χρηστών, όπως επίσης και παραδείγματα παρόμοιων περιπτώσεων, στην Ελλάδα άλλα και στο εξωτερικό. 15

17 1.2 Κοινωνικές απόψεις και πτυχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού σε δημόσιους και ανοιχτής χρήσης χώρους Η παραδοσιακή ιδέα του δημόσιου χώρου είναι συνδεδεμένη με το χρήστη. Η σημασία του χώρου εξαρτάται από την απασχόληση την οποία βρίσκουν οι άνθρωποι μέσα σε αυτόν. Με τις καθημερινές ασχολίες τους και τη συνήθη συμπεριφορά τους, οι χρήστες εξοικειώνονται με το περιβάλλον και με αυτόν τον τρόπο καθορίζουν το χώρο. Πλέον οι ίδιοι οι χρήστες μέσω των κοινωνικών ομάδων και δράσεων δηλώνουν την άμεση ανάγκη και αναζητούν τρόπου να επαναφέρουν την φύση και τα στοιχεία τους στην καθημερινότητα τους.ωστόσο απαιτείται απόλυτη προσοχή με ποιόν τρόπο να γίνει αυτό στο περίπλοκο σημερινό σύστημα. Μέχρι πρόσφατα η χρηστικότητα ήταν η βασική μέρημνα στην σχεδίαση, με ακόλουθη τάση αυτήν του ενθουσιαστικού και μοντέρνου σχεδιασμού. Η χρηστική αξία με τον καιρό μετατράπηκε σε αισθητική-βιωματική αξία με αναφορά σε πρότυπα φιλικά προς το περιβάλλον. 16

18 Παραδείγματα πετυχημένης αρχιτεκτονικής τοπίου σε δημόσιους χώρους 17

19 Η χρήση της αρχιτεκτονικής τοπίου στους δημόσιους χώρους δεν είναι ωστόσο κάτι κανούργιο,αντιθέτως έχει τις ρίζες της βαθιά μέσα στο χρόνο, στο πέρασμα του οποίου διαφοροποιήθηκε, πάντοτε επηρεαζόμενη και από την εκάστοτε κοινωνία στην οποία άνθιζε! Σημαντικό κομμάτι της συγκεκριμένης κατηγορίας αρχιτεκτονικής τοπίου, είναι η τέχνη της διαμόρφωσης δημόσιων κήπων, η οποία άρχισε να διαδίδεται από τους πρώτους ασιατικούς πολιτισμούς, στην αρχαία Αίγυπτο κι από εκεί στην Ευρώπη. Από τους πιο γνωστούς κήπους της αρχαιότητας ήταν οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας, όπου και συγκαταλέγεται στα επτά θαύματα του κόσμου. Στην Περσία υπήρχαν οι λεγόμενοι παράδεισοι μέσα στους οποίους, εκτός από τα διάφορα λουλούδια και δέντρα που καλλιεργούσαν, υπήρχαν και διάφορα εξωτικά πουλιά και ζώα, ενώ οι Πέρσες βασιλιάδες χρησιμοποιούσαν τους κήπους και σαν τόπους κυνηγιού. Αλλά και στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν κήποι, γιατί οι Έλληνες πίστευαν ότι ανάμεσα στους κήπους και στους θεούς υπήρχε κάποια σχέση, γι' αυτό γύρω απ' τους ναούς δημιουργούσαν κήπους. Ο πιο ονομαστός ήταν ο κήπος της Ακαδημίας. Στη Ρώμη η τέχνη των κήπων γνώρισε ιδιαίτερη ακμή, ενώ εκτός από τους δημόσιους, αναπτύσσονται και οι ιδιωτικοί, καθώς και πάρκα. Στον μεσαίωνα η κηποτεχνική δημιουργία περιορίζεται στα μοναστήρια. Με την Αναγέννηση, όμως, αρχίζει και πάλι ν' αναπτύσσεται και να γνωρίζει καινούρια ακμή. Στην Ιταλία παρουσιάζεται μια νέα νοοτροπία στην κατασκευή και στη διαρρύθμιση των κήπων και του 18

20 περιβάλλοντος χώρου, η οποία διαδίδεται σ' όλη την Ευρώπη. Το χαρακτηριστικό του κήπου με την ιταλική τεχνοτροπία, είναι τα διάφορα παρτέρια, οι λίμνες κλπ. Παράλληλα στην Αγγλία δημιουργείται ένα άλλο στυλ, περισσότερο προσαρμοσμένο στη φύση που υπάρχει στα Αγγλικά νησιά.είναι λοιπόν αυτονόητο και επιζητούμενο στην σημερινή εποχή στην κατασκευή και αξιολόγηση παρόμοιων χώρων, να προηγείται πάντοτε μελέτη και έρευνα. Σήμερα έπειτα απο δεκαετίες ζωής σε στεγνά δομημένα περιβάλλοντα, επιζητείται απο την γενική κοινότητα η εισαγωγή και ο σχεδιασμός χώρων ζωντανών, με βλάστηση και στοιχεία της φύσης. Η δημιουργία φυσικών χώρων βάση μελετών έχει πια πολύ περισσότερους στόχους απο την απλή αισθητική αναβάθμηση. Στόχοι όπως η θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων ψυχολογικών ασθενειών πού έχουν δημιουργηθεί απο τον σύχρονο τρόπο ζωής, η ενθάρρυνση της απελευθέρωσης απο την ρουτίνα, η παρότρυνση για αισοδοξία και η δημιουργία οικολογικών προτύπων είναι οι κυριότεροι λόγοι που δηλώνουν οι κοινωνικές ομάδες ώς άμεσες ανάγκες κάλυψης μέσω του σχεδιασμού 'πράσινων' χώρων. Τα στοιχεία της φύσικης επιζητούνται πλέον με την ιδιότητα του καταφυγίου και λειτουργούν ώς προεκτάσεις της φύσης μέσα στον δομημένο περιβάλλον βελτιώνοντας την κάθε πτυχή της καθημερινότητας. 19

21 1.3 Παραδείγματα και περιπτώσεις έμνευσης Για την ολοκληρωμένη μελέτη και σχεδιασμό οποιδήποτε έργου απαιτήται ανάλογη προετοιμασία και μελέτη.βασικό στοιχείο στην προετοιμασία είναι η μελέτη,παρατήρηση και άντληση παραδειγμάτων και πηγές έμνευσης ώστε να υπάρξει προπορεία στην κατεύθυνση στην οποία θα κινήθεί ο σχεδιαστής. Η παρατήρηση είναι η πρώτη κίνηση που πραγματοποιεί ο σχεδιαστής για την άντηληση πληροφοριών και στοιχείων. Κατα την παρατήρηση συγκεντρώνει μια κατάσταση παραδειγμάτων και παραγόντων οι οποίοι τον εμνέουν και του δίνουν δημιουργηκά ερεθίσματα και βοήθεια στο να μπορέσει να διαμορφώσει την δική του πρόταση και σχέδιο. Η έμνευση και τα παραδείγματα είναι ένα απο τα πιο ελεύθερα και δημιουργικά μέρη της δημιουργίας ενός έργου. Η δημιουργική έμνευση και ενεργοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί από πολλούς και δίαφορους τομείς που ενδιαφέρουν τον σχεδιαστεί,καθώς και απο μέσα απο δραστηριότητες της καθημερινότητας του. Για την δημιουργία της προκείμενης εργασίας χρησιμοποιήθηκαν ποικίλες μέθοδοι άντηλησης παραδειγμάτων. Οι βασικότερες ενέργιες ήταν οι επίσκεψεις σε πάρκα και δημόσιους χώρους του εξωτερικού, η σύσκεψη με ειδικούς,όπως σχεδιαστές και παιδαγωγοι και γιατροί, καθώς σχετίζονται άμεσα με 20

22 την δράσεις που προβλέπονται για τον χώρο, και τέλος η αναζήτηση μέσω του διαδικτύου και φιλικών παραπομπών,για άλλα έργα και δημιουργίες χώρων. Σημαντική επιρροή στον σχεδιασμό απο άποψη εμνεύσεως είχε η μελέτη μέσων οπτικής επικοινωνίας και παρουσίασης έργων και ιδεών. Στις ακόλουθες σελίδες γίνεται προβολή των βασικότερων παραδειγμάτων και πηγών άντλησης ιδεών και έμνευσης. Εμνευσή, πρώτη μορφοποίηση. Η πρώτη προσέγγιση έμνευσης έγινε με υπόβαθρο ένα δεδομένο, την αποφυγή γραμμικής οργάνωσης-σχεδιασμού. Το γραφείο το οποίο ανέλαβε τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτηρίων και των εγκαταστάσεων ακολούθησε ένα απόλυτα τετραγωνισμένο,απλοποιημένο και γραμμικό μοτίβο σε όλα τα κτήρια στον χώρο. Έπειτα απο συζήτηση με τον υπεύθυνο αρχιτέκτονα,καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο σχεδιασμός του εξωτερικού χώρου έπρεπε να αποφύγει τελείως το γραμμικό μοτίβο ώστε να επέλθει μια ισορροπία συον χώρο και την αίθηση μέσα σε αυτόν. Η αρχή λοιπόν των ερευνών και παρατηρήσεων άρχισε με προσανατολισμό τα οργανικά και 21

23 καμπύλα σχήματα. Κάποια παραδείγματα προς την κατεύθυνση αυτή προυπήρχαν, καθώς για τον σχεδιασμό του λογότυπου της σχεδιάτριας χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες αρχές και κατεύθυνση. 22

24 Εικόνες με τα πάρκα τα οποία αποτέλεσαν την βασική έμνευση του λογότυπου και ώς τελικό αποτέλεσμα η κάρτα με το λογότυπο της μελετήτριας. 23

25 Έπειτα απο περιπλάνηση σε χώρους και σχέδια δημιουργήθηκε μια συλλογή με τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα των πηγών που αποτέλεσαν την βάση απο την οποία αναδήθηκε ο τελικός σχεδιασμός. Στην αρχή η έμενευση ήταν απο γενικευμένα στοιχεία. 24

26 Στην συνέχεια έγινε λίγο πιό συγκεριμένη παρατήρηση και εισαγωγή σε τρία παραδείγματα τα οποία κρίθηκαν τα πιο αντιπροσωπευτικά ώς προς την έμνευση και άντληση γραμμών και κατασκευαστικών λεπτομεριών και δομήσεων. Παράδειγμα πρώτο είναι η πλατεία και πάρκο δίπλα στο εμπορικό κέντρο Arena Zagreb, στην πόλη του Zagreb. Για τον σχεδιασμο του πάρκου αυτού έγινε εκτενής μελέτη αρχιτεκτονικής τοπίου, και πλέον το πάρκο αποτελεί έναν υπέροχο υπαίθριο χώρο, προεκτείνοντας τις δραστηριότητες των πολιτών και έξω απο το εμπορικό κέντρο. 25

27 Εικόνες απο το πάρκο του Arena Zagreb Mall 26

28 Τα ενδιαφέροντα στοιχεία στην περίπτωση του πάρκου αυτού είναι η προσαρμογή οργανικών καμπύλων και ο σχεδιασμός τους σε έκταση ενός αρκετά μεγάλου χώρου, η ροή κίνησηςχρήσης,οι ιδιαίτερες σχεδιαστικές λεπτομέριες των λοφίσκων και οι πρότυποι καθιστικοί χώροι. Δεύτερο παράδειγμα είναι το πάρκο Wild West Side στο Manhattan της Νέας Υόρκης. Με στόχο την αειφορική ανάπτυξη στις γειτονιές της Νέας Υόρκης έχουν αρχίσει να ανθίζουν περιπτώσεις όπως αυτή με εντυπωσιακά αποτελέσματα και ανταπόκριση απο το κοινό. 27

29 28 Αποψείς της πρότασης πάρκου Wild West Side

30 Το κυριότερο εντυπωσιακό στοιχείο στο πάρκο Wild West Side είναι η οργάνωση ενός μακρόστενου χώρου σε τμήματα και παράλληλα η διατήρηση του καμπύλου σχεδιασμού, με ποικίλα αναζωογονητικά και εντυπωσιακά στοιχεία και χρήσεις. Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί το σχέδιο της πρώτης εδώδιμης αυλής στο Brooklyn της Νέας Υόρκης. Η κύρια ιδέα στο έργο αυτό είναι η δημιουργία μίας αυλής η οποία να προσφέρει ένα χώρο μέσα στον οποίο οι μαθητές να αναπτύξουν απόλυτη αυτονομία στην καλλιέργεια,παραγωγή και κατανάλωση των δικών τους βιολογικών λαχανικών και φρούτων.το παράδειγμα αυτό αποτέλεσε μεγάλη βοήθεια και κατεύθυνση στην συνέχεια για τον σχεδιαμό. 29

31 Αποψεις της πρότασης Edible School Yard 30

32 Τα κυριότερα και εντυπωσιακά στοιχεία στο παράδειγμα αυτό ήταν η δημιουργία ενός χώρου ο οποίος μπορεί να είναι αφιερωμένος αποκλειστικά στην καλλιέργεια λαχανικών και εδώδιμων ειδών ενώ παράλληλα είναι ένας χώρος διασκέδασης και δραστηριοτήτων καθώς δίπλα στον λαχανόκηπο υπάρχει σχεδιασμένος και ειδικός χώρος κουζίνας ώστε η δραστηριότητα να συνεχίζεται και στον εσωτερικό χώρο. Το παράδειγμα αυτό αποτέλεσε ιδιαίτερη βοήθεια στην διαμόρφωση της δημιουργίας του χώρου του λαχανόκηπου. Η ιδέα προϋπήρχε καθώς προήλθε μέσω μιας τηλεοπτικής σειράς με ονόματι River Cottage, στην οποία ένας άγγλος σεφ αντλεί όλα τα λαχανικά και υπόλοιπα υλικά για την μαγειρική άλλα και γενικά την κατανάλωση τροφής απο την φύση και το περιβόλι του αποκλείοντας κάθε είδος συσκευασμένης τροφής. Το βασικό στοιχείο έμνευσης απο την σειρά ήταν η χρήση των φυτών που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στον χώρο να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερο εδώδιμα μέρη. Όλα τα παραπάνω παραδείγματα συνετέλεσαν δραστικα στον τελικό σχεδιασμό του χώρου και είναι εμφανής η επιρροή τους. 31

33 2.1 Γεωγραφική και Πολιτική θέση της υπο διαμόρφωση περιοχής. Ο Ιππικός όμιλος ''Αγιος Γεώργιος'' βρίσκεται στην πόλη της Φλώρινας στην Ελλάδα.Ωστόσο μιά ευρύτερη μελέτη θα βοηθήσει καλύτερα στη κατανόηση της τοποθεσίας. Ο Νομός Φλώρινας βρίσκεται στο βόρειο δυτικό τμήμα της Ελλάδας και συνορεύει με χώρες την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Αλβανία στα βόρεια και δυτικά αντίστοιχα,ενώ στα νότια συνορεύει με τους νομούς Κοζάνης και Καστοριάς και στα ανατολικά με το νομό Πέλλας. Ανήκει στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας και είναι ο τρίτος,κατά πληθυσμό, στους τρείς νομούς με πληθυσμό κατοίκων βάση της τελευταίας πληθυσμιακής απογραφή που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του Με βασική έδρα και πρωτεύουσα την Φλώρινα ο νομός περιλαμβάνει οκτώ δήμους και τέσσερις κοινότητες. Ο δήμος Φλώρινας βρίσκεται κέντρο του νομού και συνορεύει με τους δήμους Πρεσπών, Καστοριάς, Αμυνταίου, Έδεσσας και Αλμωπίας. Απέχει 571 χμ από την πόλη της Αθήνας και 159 χμ από την Θεσσαλονίκη.Ο μόνιμος πληθυσμός του δήμου είναι κάτοικοι και η Τοποθεσία νομού και δήμου Φλώρινας 32

34 έκτασή του καταλαμβάνει στρέμματα.η γεωγραφική θέση του τον καθιστά ως το οικονομικό κέντρο και το εμπορικό σταυροδρόμι που συνδέει τη χώρα με την Π.Γ.Δ.Μ. και την Αλβανία. Η τοποθεσία του ιππικού ομίλου απέχει 2,5 χιλιόμετρα απο το κέντρο της Φλώρινας και βρίσκεται στα βόρεια περίχωρα της πόλης. Η θέση του ομίλου εμφανίζει ιδιαίτερη σημασία καθώς παράλληλα με την πολιστική αξία που αποκτά λόγω της στρατιγικής θέσης του νομού,είναι ο πέμπτος και πιό κεντρικός (απο άποψη θέσης) ιππικός όμιλος στην Ελλάδα που προσφέρει την δράση της θεραπευτικής ιππασίας.οι υπόλοιποι τέσσερις σύλλογοι με παρόμοια δράση εντοπίζονται (ένας) στον Δήμο Σερρών και (τρείς) στον Δήμο Αθηναίων.Είναι φανερό πώς η θέση του λειτουργεί καταλυτικά στις ανάγκες των κατοίκων των πλησίων νομών και σε ευρύτερο επίπεδο της κεντρικής Ελλάδας. Παράλληλα η θέση του στον δήμο είναι επίσης σημαντική καθώς σε ακτίνα 300 μέτρων βρίσκονται το κολυμβητήριο, το κέντρο στίβου και ο όμιλλος ξιφασκίας.η απόσταση αυτή Σύστημα συλλόγων σε ακτίνα 300 μέτρων εξυπηρετεί άριστα την ανάγκη προπόνησης του πεντάθλου (κολύμβηση,τρέξιμο,ξιφασκία,ιππασία και σκοποβολή),στον παράγοντα του χρόνου και της μετακίνησης, για τους αθλητές. 33

35 2.2 Προσβασιμότητα στην περιοχή. Η δυνατότητα πρόσβασης στην περιοχή της Φλώρινας και του συλλόγου εξυπηρετείται άριστα, μέσω οδικής και σιδηροδρομικής συγκοινωνίας. Η βασικότερη οδική πρόσβαση στην Φλώρινα πραγματοποιείται με την σύνδεσή της με την Εγνατία οδό,η οποία είναι ο πρώτος υψηλών προδιαγραφών οδικός άξονας που διασχίζει "οριζόντια" την Ελλάδα. Έχει ως αφετηρία το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και στην πορεία της προς Ανατολάς, διέρχεται από όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της Βόρειας Ελλάδας (Hγουμενίτσα, Ιωάννινα, Μέτσοβο, Γρεβενά, Κοζάνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ξάνθη, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη), γεγονός που την καθιστά ουσιαστικό μοχλό ανάπτυξης όλων των περιοχών που διασχίζει και παράλληλα όλων των περιοχών που αναπτύσονται στους κάθετους άξονες που την προσεγγίζουν.μέσω αυτής της σύνδεσης η Φλώρινα γίνεται ένας άνετα προσβάσιμος προορισμός. Ο πλησιέστερος κόμβος της με την Εγνατία οδό είναι ο Ανισόπεδος Κόμβος 12 Κοζάνης. Ο Α/Κ 12 Κοζάνης την συνδέει άμεσα με την Κοζάνη, την Πτολεμάϊδα, τον συνοριακό σταθμό με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τα Σέρβια, την Ελασσόνα και την Λάρισα. Κυριότεροι οδοί πρόσβασης στον δήμο Φλώρινας 34

36 Μέσω των προαναφερθέντων οδών παρέχεται και σύνδεση με υπεραστική συγκοινωνία. Υπάρχουν τακτικά καθημερινά δρομολόγια που συνδέουν την Φλώρινα με την Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και όλους του ενδιάμσους σταθμούς. Όπως προαναφέρθηκε ο ιππικός όμιλος της Φλώρινας είναι ο πλησιέστερος προορισμός με στόχο της θεραπευτική ιππασία στην κεντρική Ελλάδα.Με βάση τον παράγοντα αυτό καταγράφηκαν οι αποστάσεις μεταξύ της Φλώρινας και των πλησιέστερων νομών και των πρωτευουσών τους. Απόσταση Φλώρινας με Καστοριά (Ν.Καστοριάς) : 94 χιλιόμετρα Κοζάνη (Ν.Κοζάνης) : 83 χιλιόμετρα Βέροια (Ν.Ημαθίας) : 123 χιλιόμετρα Έδδεσα (Ν.Πέλλας) : 72 χιλιόμετρα Γρεβενά (Ν.Γρεβενών) :193 χιλιόμετρα Ιωάννινα (Ν.Ιωαννίνων) : 311 χιλιόμετρα Λάρισα (Ν.Λάρισας) : 222 χιλιόμετρα Κατερίνη (Ν.Πιερίας) : 196 χιλιόμετρα Τρίκαλα (Ν.Τρικάλων) : 229 χιλιόμετρα Καρδίτσα (Ν.Καρδίτσας) : 255 χιλιόμετρα 35

37 Μεταξύ των παραπάνω πόλεων ο μέσος όρος απόστασης είναι 180 χιλιόμετρα. Σε ακτίνα ~ 180 χιλιομέτρων και με μέση ταχύτητα 60 χιλ/ώρα λοιπόν ο ιππικός όμιλος είναι προσβάσιμος σε κατά προσέγγιση 3 ώρες,σε δέκα βασικούς νομούς της κεντρικής Ελλάδας. Η σιδηροδρομική σύνδεση της Φλώρινας πραγματώνεται μέσω της γραμμής Φλώρινα -Θεσσαλονίκη. Από Αθήνα και τους ενδιάμεσους σταθμούς προς την Φλώρινα, η σύνδεση δεν γίνεται απευθείας, οι επιβάτες αποβιβάζονται στο Πλατύ και με τα τοπικά τρένα από τη Θεσσαλονίκη μεταφέρονται στη Φλώρινα. 36

38 2.3 Ιστορικά και Πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής. Η Ιστορία της πόλης.παλαιά και σύγχρονη. Η ύπαρξη της Φλώρινας χρονολογείται από το π.χ. στο βουνό της Βόρρας, όπου ζούσε ο θεός του ανέμου Βορέας. Η ιστορία της, με βάση τα νομίσματα και τα κτερίσματα αρχίζει τουλάχιστον το π.χ. ως Ηράκλεια της Λυγκηστίδας. Η Ηράκλεια ήταν η αρχαία Φλώρινα, όπου ο Φίλιππος Β έχτισε ένα φρούριο το 352 π.χ. κατά των Βόρειων και Δυτικών εχθρών της Μακεδονίας. Στη συνέχεια, πολλοί Φλωρινιώτες ακολούθησαν το Μ. Αλέξανδρο και πολλοί έγιναν ηγέτες του στρατού. Περίφημη η Λυγκηστίδα τάξη, δηλαδή η στρατιωτική ομάδα των Λυγκηστών. Στο Μεσαίωνα αναφέρεται ως Φλώρινα σε χάρτες του Σκλαβώθηκε από τους Τούρκους το 1385 μ.χ.τον 19ο αιώνα είναι μια πόλη αγροτών με 9 έως κατοίκους και έχει οργανωμένη Ελληνική Ορθόδοξη κοινότητα με επικεφαλής το μητροπολίτη Μογλενών (Φλώρινας) που διηύθυνε τα πάντα, σχολεία, σωματεία, συλλόγους. Σ όλα τα επαναστατικά κινήματα του 19ου αιώνα η συμμετοχή των κατοίκων είναι μαζική, όπως και στον αμυντικό ένοπλο Μακεδονικό αγώνα ( ) καθώς πολλοί καπετάνιοι του είναι Φλωρινιώτες. Μέσα απο την ιστορία της αποδεικνύεται πως η Φλώρινα υπήρξε πάντοτε σημείο ενδιαφέροντος και στρατηγικό σταυροδρόμι. Απο την εποχή του Φιλλίπου του Β' έως και τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο συμμετείχε στην ιστορία της χώρας και στις εξελίξεις.σαν επακόλουθο η σύγχρονη πλέον Φλώρινα επειμένη να εξελίσεται να διαγράφει μια σημαντική πορεία σε πιο 37

39 ειρηνικούς πλέον κλάδους όπως αυτούς του αθλητισμού, με την ξακουστή ομάδα ξιφασκίας της και όπως επίσης και στις τέχνες με τους ζωγράφους και ποίητες που έχει αναδείξει. Πολιτιστικά στοιχεία της πόλης της Φλώρινας. Η σύχρονη Φλώρινα επιδιώκει να επιδείκνύει το ξεχωριστό χαρακτήρα της σαν πόλη και σταθμός στην Ελλάδα. Με πληθυσμό κατοίκων και έκταση στρεμμάτων, η Φλώρινα σήμερα επεκτείνεται κυρίως στον πρωτογενή τομέα παραγωγής (γεωργίακτηνοτροφία),με κύρια να είναι τα δημητριακά, φασόλια, φράουλες, μήλα, αχλάδια, πιπεριές, ντομάτες, σταφύλια κ.α. Στον δευτερογενή τομέα παραγωγής η Φλώρινα παρίσταται με παραδοσιακούς βιομηχανικούς κλάδους μικρού μεγέθους, όπως μικρές μεταποιητικές μονάδες παραδοσιακών γλυκών κουταλιού, μαρμελάδας, κομπόστας καθώς και ποτών. Ο τριτογενής τομέας εμφανίζεται ιδιαίτερα ανεπτυγμένoς, με βασικότερο κλάδο αυτόν του τουρισμού καθώς η Φλώρινα έχει να επιδείξει ιδιαίτερη φυσική αξία με τα οικοσυστήματα (6 περιοχές NATURA, τις λίμνες και τον Εθνικό Δρυμό των Πρεσπών,τον Αρκτούρο) που υπάρχουν και αποτελούν βασικούς παράγοντες της ποιότητας ζωής της περιοχής. Αναπτυγμένος είναι επίσης και ο αθλητικός τουρισμός στην Φλώρινα, με σημαντικότερα αθλήματα αυτα της ξιφασκίας και της χιονοδρομίας. Τον τριτογενή τομέα έρχεται να ενισχύσει το έργο της διαμόρφωσης του Ιππικού Ομίλου 'Αγίος 38

40 Γεώργιος'. Με την ολοκλήρωση του έργου, στον αθλητικό τομέα θα προστεθεί και η δυνατότητα άσκησης του πεντάθλου που αποτελείται απο τα αθλήματα της κολύμβησης, της ιππασίας, του τεξίματος στίβου, της σκοποβολής και της ξιφασκίας. Ως ιδιαίτερη αξία θα προστεθεί και η δράση της θεραπευτικής ιππασίας η οποία προβλέπεται να προσελκύσει πολλούς επισκέπτες στον νομό λόγω της σπανιότητας της ως δραστηριότητα. 2.4 Φυσικό περιβάλλον Η περιοχή της Φλώρινας είναι ημιορεινή, με μικρές σχετικά καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Τέσσερις ορεινοί όγκοι διασχίζουν το νομό και έχουν στο κέντρο την πόλη της Φλώρινας: Η οροσειρά του Βόρρα, ανατολικά, που χωρίζει διοικητικά το Ν. Φλωρίνης με το νομό Πέλλας και περιλαμβάνει τις κορυφές Καϊμακτσαλάν (ύψος: 2524 μ.) και της Πιπερίτσας (1996 μ.). Η οροσειρά Βαρνούντα, δυτικά (ύψος: 2334 μ.), που χωρίζει διοικητικά το νομό Φλωρίνης με τη FYROM. Η οροσειρά Βέρνου με κυριότερη κορυφή το Βίτσι (ύψος: 2128 μ.), που χωρίζει διοικητικά το νομό με το νομό Καστοριάς. Η οροσειρά Τρικλαρίου (ύψος: 2156 μ.). 39

41 Στην περιοχή του Δήμου Φλώρινας εκτείνεται η πεδιάδα της Φλώρινας (Λυγκηστίδας) ανάμεσα στις οροσειρές Βαρνούντα - Βέρνου και Βόρρα, που συνεχίζεται βόρεια προς την FYROM (Μοναστήρι). Ο νομός Φλώρινας και η ευρύτερη περιοχή μελέτης, ευρισκόμενος στη βόρειο-δυτική Ελλάδα, έχει το πλεονέκτημα να δέχεται τις ευεργετικές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και του κλίματος που προκύπτει από αυτές. Συγκεκριμένα δέχεται τους δυτικούς ομβροφόρους ανέμους οι οποίοι συναντώντας το σημαντικό ανάγλυφο που αναπτύσσεται, δίνουν σημαντικές βροχοπτώσεις όπως καταγράφονται και από τα στατιστικά στοιχεία του κλίματος. Σε συνδυασμό με την γεωλογία και γεωμορφολογία της περιοχής, και την ύπαρξη των λιμνών επέτρεψαν την ανάπτυξη μιας μεγάλης ποικιλίας φυσικής βλάστησης και οικοτόπων. Επίσης στην ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας υπάρχουν περιοχές που είναι ενταγμένες στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 και χαρακτηρισμένες ώς προστατευόμενες. Στην περιοχή άμεσης επιρροής του έργου από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος καταγράφεται η παρουσία του κάμπου με τη αγροτική βλάστηση (σιτηρά, λίγοι οπορώνες κ.λ.π) και τη βλάστηση των φυτοφρακτών μεταξύ των ιδιοκτησιών και της παραποτάμιας βλάστησης στα ρέματα που διασχίζουν την έκταση. Στην παραποτάμια έκταση εντοπίζονται μη αξιόλογες συνδενδρίες δένδρων και θάμνων στις οποίες επικρατεί η αζωνική βλάστηση με κυρίαρχο είδος τις ιτιές (Salix alba), και σποραδικά συναντώνται μεμονωμένα πλάτανοι, λεύκες (Populus sp.), λίγα σκλήθρα (Alnus glutinosa). 40

42 Η οικολογική τους αξία, κυρίως συγκρινόμενοι με τις προστατευόμενες περιοχές που προαναφέρθηκαν, δεν είναι ιδιαίτερη, αλλά αποτελούν σχηματισμούς περιαστικού αγροτικού πρασίνου, προσφέροντας καταφύγιο σε πολλά κοινά είδη μικρών πτηνών, ερπετών και θηλαστικών. Πρακτικά αποτελούν τη περιοχή εκτόνωσης των κατοίκων της πόλης και την μεταβατική ζώνη από το αστικό περιβάλλον μέχρι τη γεωργική γη. Οι σημαντικότερες σε έκταση από αυτές αποτελούν εκτάσεις της ευρύτερης παλιάς κοίτης των ρεμάτων. Η οικολογική τους αξία, κυρίως συγκρινόμενοι με τις προστατευόμενες περιοχές που προαναφέρθηκαν, δεν είναι ιδιαίτερη, αλλά αποτελούν σχηματισμούς περιαστικού αγροτικού πρασίνου, προσφέροντας καταφύγιο σε πολλά κοινά είδη μικρών πτηνών, ερπετών και θηλαστικών. Πρακτικά αποτελούν τη περιοχή εκτόνωσης των κατοίκων της πόλης και την μεταβατική ζώνη από το αστικό περιβάλλον μέχρι τη γεωργική γη. 41

43 2.5 Κλιματολογικά στοιχεία της υπο μελέτη περιοχής Το κλίμα του Νομού επηρεάζεται από τη γεωγραφική και υψομετρική θέση της περιοχής, σε συνδυασμό με τους μεγάλους ορεινούς όγκους και την παρουσία των λιμνών στις Πρέσπες και στην περιοχή του Αμυνταίου. Το κλίμα είναι καθαρά ηπειρωτικό, με ψυχρούς χειμώνες, πολλές βροχοπτώσεις και χιόνια και μέση ετήσια θερμοκρασία 11,5 C. Η παρουσία των λιμνών επηρεάζει θετικά το μικροκλίμα των γειτονικών τους περιοχών, προσφέροντας ηπιότερες συνθήκες κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ωστόσο κατά τις μεγάλες περιόδους ολικού παγετού οι μικρότερες περιοχές παγώνουν. Με απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία : 40,8oC,κατα τους θερινούς μήνες και απόλυτη ελάχιστη θερμοκρασία : -21,4oC τον χειμώνα, η Φλώρινα διεκδικεί τον χαρακτηρισμός του ορεινού με όλα τα χαρακτηριστικά του ηπειρωτικού κλίματος. Στα ακόλουθα διαγράμματα παρουσιάζονται οι συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας, βροχώπτωσης και εντάσεων του ανέμου κατά την διάρκεια του χρόνου. 42

44 43

45 Με το ιδιαίτερο αυτό κλίμα για επιτυχία των φυτεύσεων,προκαθορίζονται λοιπόν οι χρήσεις κυρίως γηγενών δασοπονικών ειδών, καθώς αυτά επιβιώνουν και ευδοκιμούν καθ'ολη την διάρκεια του έτους. Κατ'επιλογήν χρησιμοποιούνται και κάποια ξενικά είδη όπως το λιριόδενρο ( liriodendrum lucidum) ή η λυκιδάμβαρη ( Liquidambar styraciflua ) και άλλα τα οποία είναι ομοιόμορφα αφομοιωμένα με την υπάρχουσα βλάστηση. 2.6 Γεωλογικά και Εδαφολογικά στοιχεία Η γονιμότητα των εδαφών ποικίλει ανάλογα με την κλίση, την έκθεση ως προς τον ορίζοντα, την μορφή και την πυκνότητα της βλάστησης.στην περιοχή μελέτης η ορεογραφική και τοπογραφική διαμόρφωση, παρουσιάζεται αρκετά έντονη. Σύμφωνα με εδαφογεωχημικές και εδαφολογικές έρευνες του Ι.Γ.Μ.Ε. (2010), τα εδάφη της άμεσης περιοχής μελέτης χαρακτηρίζονται ως ιλυοαργιλοπηλώδη και ελαφρώς αλκαλικά, με ph που κυμαίνεται μεταξύ 7,5 και 8,5. Το βάθος του εδάφους ποικίλει κατά θέσεις, με μέτριο βαθύ, μέτρια δροσερό και μέτρια γόνιμο μέχρι υγρό, βαθύ και πολύ γόνιμο. Βαθύ μέχρι πολύ βαθύ είναι στις ήπιες και μέτριες κλίσεις. Στην ευρύτερη περιοχή συναντούμε εδάφη αλλουβιακά, που προήλθαν κυρίως από μαρμαρυγιακούς σχιστόλιθους και γνεύσιους. Τα εδάφη αυτά εμφανίζουν στο μεγαλύτερο μέρος τους ανώμαλο ανάγλυφο και κλίσεις από 1-80% με επιφανειακή διάβρωση στα μεγαλύτερης κλίσης εδάφη. Η μηχανική σύσταση του εδάφους είναι μέση, ως βαρεία ή βαρεία με υπέδαφος βαρείας σύστασης, στο οποίο υπάρχουν κατά θέσεις πέτρες διαφόρων μεγεθών. 44

46 Στραγγίζουν καλά και δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα κατακλίσεων. Στα πεδινά τμήματα έχουμε εδάφη προσχωματικά με ομαλό ανάγλυφο και κλίσεις μικρότερες του 1%. Η μηχανική τους σύσταση είναι μέση με όμοιο υπέδαφος. Αντιμετωπίζουν σοβαρά, προβλήματα κατάκλισης, σε ορισμένα τμήματά τους, γιατί το υπέδαφος είναι, ως επί το πλείστον αδιαπέραστο και αντιμετωπίζει προβλήματα στράγγισης. Στο μεγαλύτερο τμήμα τους τα εδάφη αυτά δεν έχουν καθόλου ανθρακικό ασβέστιο. Ένα ποσοστό των εδαφών αυτών χαρακτηρίζονται σαν αλατούχα ή αλατούχο-αλκαλικά. Όμως η υπάρχουσα παθογένεια σε πολύ μικρό τμήμα επηρεάζει την πορεία των καλλιεργειών. Ώς προς τη μηχανική τους σύσταση διαχωρίζονται σε πηλώδη και αμμοπηλώδη. Έτσι τα εδάφη κατανέμονται, ως εξής: 3. Πηλώδη (L) 4. Αμμοπηλώδη (SL) 5. Αργιλλοπηλώδη (CL). 6. Αμμοαργιλλοπηλώδη 7. Αργιλλώδη (C) 8. Ιλυώδη-Πηλώδη (SiL) 9. Αμμοαργιλλώδη (SC) 10. Πηλοαμμώδη (LS). 45

47 Όπως προαναφέρθηκε στα πεδινά εδάφη με την όξινη αντίδραση και τις μικρές κλίσεις καθώς και την ύπαρξη αδιαπεράτων στρωμάτων λόγω της ανυπαρξίας ανθρακικού ασβεστίου παρατηρούνται φαινόμενα κατάκλισης με αποτέλεσμα το νερό άρδευσης και το ριζικό σύστημα των φυτών, να μην προχωρούν σε βάθος με δυσμενείς συνέπειες στην ανάπτυξη των φυτών. Γι αυτό επιβάλλεται η χρησιμοποίηση μικρών δόσεων νερού σε κάθε άρδευση και επανάληψη των αρδεύσεων σε μικρά χρονικά διαστήματα. Σ ότι αφορά τη διηθητικότητα τα εδάφη της πεδιάδας χαρακτηρίστηκαν γενικά σαν μικρής μέσης διηθητικότητας λόγω της ύπαρξης του αδιαπεράτου στρώματος ανθρακικού ασβεστίου μέχρι σχεδόν την επιφάνεια. Η υδατοπερατότητα χαρακτηρίζεται από μετρίως βραδείας έως μετρία. Γενικά οι απαιτήσεις του εδάφους σε νερό άρδευσης είναι χαμηλές στην μεγαλύτερη έκταση των εδαφών της πεδιάδας. Τα εδάφη αυτά χαρακτηρίζονται γενικά σαν φτωχά έως μετρίως εφοδιασμένα σε θρεπτικά συστατικά και έχουν μέτρια ως καλή γονιμότητα. 46

48 2.7 Τοπογραφικά στοιχεία της περιοχής Η Φλώρινα βρίσκεται σε μια κατεξοχήν ορεινή περιοχή,συγκεκριμένα βρίσκεται μεταξύ των βουνών του Βαρνούντα ( ή Περιστέρι) με υψόμετρο να αγγίζει τα μέτρα και του Βέρνου με υψόμετρο 2128 μέτρα.το μέσο υψόμετρο για τον Δήμο της Φλώρινας είναι τα 620 μέτρα. Στην περιοχή του ιππικού ομίλου συγκεκριμένα το υψόμτερο εντοπίζεται στα μέτρα και προβλέπεται να εξαλιφθεί ώστε το οικόπεδο να είναι ισόπεδο. Ισουψείς στην γενική περιοχή 47

49 Τοπογραφία και υψομετρική κλιμακωση στην ευρύτερη περιοχή γύρω απο τον όμιλο. 48

50 2.8 Χλωρίδα και Πανίδα στην περιοχή. Χλωρίδα και ζώνες βλάστησης. Η περιοχή της Φλώρινας ανήκει στην Παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης ( Quercetalia pubescentis)στη ζώνη αυτή διακρίνονται δυο υποζώνες που διαφέρουν μεταξύ τους φυσιογνωμικά, χλωριδικά και οικολογικά. Στις υποζώνες Ostryo-Carpinion και Quercion confertae. Στην υποζώνη Ostryo - Carpinion τα κυριότερα είδη είναι τα Ostrya carpinifolia, Carpinus orientalis, Fraxinus ornus, Quercus pubescens, Quercus conferta και απο αυτά δάση σχηματίζουν τα Quercus pubescens και Quercus conferta. Στην Quercio confertae τα κυριότερα είδη είναι τα Quercus conferta, Quercus pubescens, Quercus cerris, Quercu sessiliflora, Castanea sativa με βασικά δασικά είδη τα Quercus conferta, Quercus cerris, Quercu sessiliflora και Castanea sativa. Στα βουνά της περιοχής συναντάται και η Ορεινή ζώνη βλάστησης με την υποζώνη Fagion moesiacae. Τα κυριότερα είδη που πεκτίνονατι και σχηματίζουν δάση είναι τα Fagus sylvatica, Pinus sylvestris, A.cephalonica x A.Alba και Picea excelsa. Εκτός από τα ανωτέρω είδη απαντιούνται και άλλα δασοπονικά είδη που εμφανίζονται ως μεμονωμένα δένδρα. 49

51 Τα κυριότερα είδη αυτά είναι : Η Οστρυά (Ostrya carpinifolia). Αναπτύσσεται σε εδάφη γεωλογικής προελεύσεως, καλύτερα όμως σε αβαθή ασβεστολιθικά. Προσαρμόζονται όμως στης καλύτερης ποιότητας έδαφος το οποίο προστατεύει και βελτιώνει με το σχηματιζόμενο χούμο. Ο Γαύρος (Carpinus orientalis). Εμφανίζεται όπου και η οστρυά. Ο Φράξος (Fraxinus ornus). Η Κρανιά (Cornus mas). Η Φλαμουριά (Tilia vulgaris). Ο Σφένδαμος. (Acer monspessulanum). Η Πιστάκια η Τερέβινθος (Pistacia terebinthus) Η Πτελιά (Ulmus campestris ) Η Γκορτσιά (Pirus communis). Η Λεπτοκαρυά (Corylus anelana). Η Λεύκη η τρέμουλα (Populus tremula). Ο Κράταιγος ο μονόγυνος (Crataegus monogyna). Η Αγριοτριανταφυλλιά (Rosa canina) 50

52 Οι Salix caprea, S. purpurea, S. fragilis σε υγρότοπους. Η Clematis vitalba Το Rubus sp. και δευτερευόντως τα παρακάτω δασικά είδη με εδαφοβελτιωτική αξία : Προύνος ο ακανθώδης (Prunus spinosa). Είδη της οικογένειας Rubus. Ευώνυμος ο Ευρωπαίος (Euonymos europaeus). Λιγούστρο το κοινό (Ligustrum vulgaris). Αρκουδοπούρναρο (Illex aquifolium) Φιλίκι ( Phillyrea latifolia). Κολουτέα η δενδρώδης (Colutea arborescens) και πολλά άλλα δασικά είδη. Τόσο μέσα στα δάση, όσο και στα κενά αυτών, εκεί όπου δεν εμφανίζεται η δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση, το έδαφος καλύπτεται από ποώδη βλάστηση που αποτελείται κυρίως από τα εξής είδη : Agrostis sp., Asperula sp., Brizxa media, Cambanula sp.., Festuca sp., Poa bulbosa, Trifolium sp. κ.λ.π. Πολλά είδη χορτολιβαδικών φυτών βρίσκονται επίσης στις γυμνές εκτάσεις και στους εγκαταλειμμένους αγρούς τα οποία αποτελούν άριστη τροφή στα βόσκοντα μικρά και μεγάλα 51

53 ζώα.η ποώδη βλάστηση είναι πλούσια στα γυμνά και διάκενα του δάσους και πενιχρή στις κλειστές συστάδες της Οξιάς και της Δρυός. Μέσα και γύρω απο την πόλη τα είδη που χρησιμοποιούνται σε πάρκα και πλατείες έχουν μια διαφορετιή ποικιλομορφία. Στα πάρκα του Δήμου Φλώρινας χρησιμοποιούνται περισσότερο τα εξής είδη: Tilia cordata, Abies concolor, Cedrus atlantica / Cedrus libani, Cupressus arizonica, Magnolia grandiflora, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Prunus cerasifera, Robinia pseudoacacia, Liquidambar styraciflua, Lagestroemia indica, Pinus sp., Salix babylonica. Τα περιαστικά δάση του Δήμου αποτελούνται από τα είδη Fraxinus sp., Acer sp., Castanea sativa, Pinus nigra, Cupressus sempervirens, Thuja sp., Robinia pseudoacacia, Spartium junceum. 52

54 Πανίδα Η πανίδα της περιοχής, είτε αυτή αφορά άγρια ζώα, είτε πτηνά, είτε ψάρια, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Τα πιο σπουδαία είδη που συναντάμε,με το ελληνικό και το επιστημονικό τους όνομα όπου βρέθηκε, είναι : α/α Κοινή Ονομασία Επιστημονική Ονομασία α/α Κοινή Ονομασία Ζωοπανίδα 1 Αρκούδα 2 Αγριογούρουνο 3 Αγριοκάτσικο Ursus arctos Sus scrofa Capra capra Ορνιθοπανίδα 14 Λευκοσουσουράδα 15 Μαυρόκοτα 16 Μαυροπούλι Vulpes vulpes Microtus arvalis Lutra lutra Capreolus capreolus Lepus europaeus Canis lupus Apodemus Erinaceus concolor Sciurus vulgaris Canis aureus Mustela nivalis Rhinolophus mehelyi Martes foina Αλεπού Αρουραίος Βίδρα Ζαρκάδι Λαγός Λύκος Ποντίκι Σκατζόνχοιρος Σκίουρος Τσακάλι Νυφίτσα Νυχτερίδα Κουνάβι Μεσοτσικλιτάρα Μπεκάτσα Μπεκατσίνι Μπούφος Νερόκοτα Ορτύκι Πελαργός Πέρδικα Ποταμοσφυριχτής Ποταμότρυγγας Πρασινοτσικλιτάρα Σπίνος Κοτσύφι Επιστημονική Ονομασία Motacilla alba Fulica atra Sturnus unicolor Dendrocopos medius Scolopux rusticola Gallinago gallinago Bufo bufo Gallinula chloropus Cotumis cotumix Ciconia ciconia Alectoris sp. Charadrius dubius Actitis hypoleucos Picus viridis Fringilla coelebs Turdus merula 53

55 α/α Κοινή Ονομασία 17 Aσβός Ορνιθοπανίδα 1 Αγριόγαλος 2 Αγριόπαπια 3 Αγριοπερίστερο 4 Αέτος 5 Αηδόνι 6 Βλάχος 7 Γεράκι 8 Γιδοβυζάστρα 9 Δεκαοχτούρα 10 Δενδροσταρήθρα 11 Καρακάξα 12 Καρδερίνα 13 Κίσσα Επιστημονική Ονομασία Meles meles Otis tarda Anas sp. Columba livia Aquila chrysaetos Luscinia megarlyclios Emberiza hortulana Buteo buteo Caprimulgus europaeus Streptopelia decaocto Lullula arborea Pica pica Carduelis carduelis Garrulus glandarius α/α Κοινή Ονομασία 30 Κουκουβάγια 31 Σπουργίτι 32 Σταχτοσουσουράδα 33 Σταχτοτσικλιτάρα 34 Σφηκιάρης 35 Τρυγόνι 36 Φασιανός 37 Φάσσα 38 Φλώρος 39 Χελιδόνι Ερπετά 1 Δενδρογαλιά 2 Λαφιάτης 3 Νερόφιδο 4 Οχιά 5 Χελώνα Επιστημονική Ονομασία Athene noctua Passer domesticus Motacilla cinerea Picus canus Pernis apivorus Streptopelia turtur Phasianus colchicus Columba palumbus Carduelis chloris Mirundo rustica Coluber gemonensis Elaphe quatorlineata Natrix natrix Vipera sp. Testudo graeca (hermanni boettgeri) Τα προαναφερόμενα είδη εντοπίζονται κυρίως στις δασικές εκτάσεις και στις παραποτάμιες περιοχές.ωστόσο αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι στην περιοχή εμφανίζονται και πολλά άλλα είδη πανίδας, διότι εντός των διοικητικών ορίων του γειτονικού Δήμου Πρεσπών υπάρχει, ο Εθνικός Δρυμός Πρεσπών, όπου τα άτομα της άγριας πανίδας κάνουν την εμφάνιση τους στην υπό μελέτη περιοχή για διάφορους λόγους (κατά την μετανάστευση τους για ανεύρεση τροφής κ.λ.π.). 54

56 2.9 Αισθητική του τοπίου.δυνατότητες και περιορισμοί. Για την παρατήρηση της αιθητικής στο τοπίο έγινε λήψη φωτογραφιών και επιτόπου σκιτσάρισμα και απεικόνιση των στοιχείων που επηρέασαν εντυπωσίασαν την μελετήτρια. Μέσα απο τις φωτογραφίες προκύπτουν οι γραμμές και ροές στον χώρο. Η ευρύτερη τοπογραφία της περιοχής και πώς προβάλεται μέσα απο την απομόνωση του τοπίου στά πλαίσια του φακού. Ισάξια σημασία στην αντίληψη της αισθητικής του χώρου έχει και η εικόνα που αποδίδει η σχεδίαση τμημάτων του χώρου καθώς μέσα απο το σχέδιο προκυπτουν και στοιχεία βαθύτερου περιεχομένου. 55 Νοτιοανατολική άποψη του οικοπέδου του ιππικού ομίλου.

57 56 Σκίτσα με χρώμα απο την μελεήτρια στον χώρο

58 Μέσα απο τα σκίτσα προκύπτουν οι χρωματικές αποχρώσεις και χροιές που υπάρχουν στην φύση και στο περιβάλλον της περιοχής. Η βασικές αυτές παλέτες είναι καθοριστικές στην συνέχεια του σχεδιασμού για την κίνησ των χρωμάτων και υφών στον χώρο. Έπειτα απο την επιτόπου μελέτη, ακολουθεί μελέτη με ψηφιακά μέσα ώστε να γίνει πιό ξεκάθαρη και ακριβής η διαγράμμιση στο τοπίο. Στην ψηφιακή απεικόνιση φαίνονται ξεκάθαρα τα στοιχεία δυνατοτήτων και περιορισμών γύρω απο το οικόπεδο-χώρο σχεδίασης. 57

59 58

60 Με τα στοιχεία που προκύπτουν απο το δίαγραμμα δυνατοτήτων-περιορισμών, απομονώνουμε την περιοχή στην οποία θα επεκταθεί ο σχεδιασμός ώστε να μπορέσουμε να πάμε στον επόμενο βήμα της σχεδίασης καθαυτής. Γνωρίζοντας πλέον το χώρο στον οποίο θα εφαρμοστεί το σχέδιο ακολουθεί η εφαρμογή του επιθυμητου χαρακτήρα που θέλουμε να αποδώσουμε στον χώρο σχεδίασης, με αποτέλεσμα την απόφαση των στοιχέιων που θα εισάγουμε τελικά στον χώρο. Επιθυμητός χαρακτήρας του έργου Έπειτα απο παρατήρηση και έρευνα, διαμορφώθηκε η επιθυμητή εικόνα που θέλουμε να δούμε με την ολοκλήρωση του έργου.ο επιθυμητός χαρακτήρας συμπεριλαμβάνει στοιχεία απο τις βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής τοπίου, απο τα ωφέλιμα παραδείγματα παρόμοιων περιπτώσεων και απο την ακριβή παρατήρηση στον συγκέκριμένο χώρο του έργου. Επίσης βάση της ανάλυσης θα προσαρμοστούν στοιχεία του χαρακτήρα στην τελική σχεδίαση του έργου. Καθώς ο διαθέσιμος ανοιχτός χώρος του οικοπέδου είναι δυστυχώς σχετικά περιορισμένος, είναι μεγάλη η πρόκληση να εισαχθούν στον χώρο όλες οι επιθυμητές δράσεις και απόψεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Μέσω της διατύπωσης των βασικών στοιχείων που θεωρούνται απαραίτητα προκύπτει ένα 59

61 κύριο πλάνο στο οποία θα γίνεται αναφορά για τα βασικότερα χαρακτηριστικά της σχεδίασης. Για την επιτυχία διαμόρφωσης ενός ανοιχτού χώρου πρώτος παράγοντας είναι η γνώση της ποικιλίας των χρηστών του. Οι προβλεπόμενοι χρήστες είναι οικογένεις με μικρά παιδιά, έφηβοι, αθλητές και ομάδες, άτομα με κινησιακές δυσκολίες (κυρίως σε αναπηρική καρέκλα), και άτομα με δυσκολίες εκμάθησης και προσαρμογής ( αυτισμός, βαριά δυσλεξία κ.α)οι κοινωνικές αυτές ομάδες καλύπτουν όλα τα ηλικιάκα φάσματα ενώ παράλληλα δημιουργούν ιδιαίτερες ανάγκες δραστηριοτήτων. Αυτόματα λοιπόν δημιουργείται ένα προτεινόμενο σύστημα δραστηριοτήτων όπως: χώρος χαλάρωσης για τους γονείς και κηδεμόνες κατά την διάρκεια αναμονής,χώρος ενασχόλησης για τα μικρά παιδία, χώρος συγκεκριμένη ασχολίας για τους εφήβους,καθιστικός χώροςεκδηλώσεων,χώρων βιοματικής εκπαίδευσης και εμπειριών μέσω του περιβάλλοντος. Για την επίτευξη ομοιομορφίας και συνέχειας στον χώρο ορίζονται τα κύρια επιθυμητά χαρακτηριστικά, τα οποία θα συντάσσουν την ταυτότητα του χώρου με την εφαρμογή τους στους επιμέρους μικροχώρους. Τα κύρια χαρακτηριστικά που επιδιώκονται για το έργο είναι : αρχικά η προσβασιμότητα. Η προσβασιμότητα στον χώρο για όλες τις κατηγορίες χρηστών και ιδιαίτερα τους χρήστες αμαξιδίων χωρίς την ανάγκη υποβοήθησης. Αυτό προυποθέτει ισόπεδες κλίσεις και απο σκληρό υλικό επιφάνειες που να οδηγούν σε όλους τους χώρους. Το αίσθημα της ελευθερίας,με κάθε μορφή έκφρασης που μπορεί να εκλάβει η ελευθερία σε 60

62 έναν εξωτερικό πράσινο χώρο. Ελευθερία κίνησης, ελευθερία στάσης και χαλάρωσης,ελευθερία χρήσης των χώρων χωρίς αποκλεισμούς. Η ελεθερία αυτή εξασφαλίζεται με την δημιουργία χώρων ανοιχτών, με επαρκή χωρητικότα, χωρίς επικίνδυνα φυτικά είδη η υλικά. Η ελευθερία συνδέεται λοιπόν και με την ασφάλεια, καθώς αν ο κάθε χώρος απομονωμένα άλλα και σαν σύνολο διέπεται απο ασφαλή χαρακτηριστικά( μη τοξικά φυτικά είδη, προσεγμένα υλικά εδαφοκάλυψης,προσεκτικά επιλεγμένες κατασκευές, απουσία στενών χώρων), δίνει της άδεια της ελευθρίας χρήσης του χώρου χωρίς οποιδήποτε αγωνία η ενδοιασμό. Η ισότητα προβλέπεται να είναι το επικρατές αίσθημα στον χώρο. Μέγεθη (σε φυτά,κατασκευές,διαδρομους) τα οποία δεν είναι αποκλειστικά, δραστηριότητες που καλούν και μπορούν να πραγματοποιηθούν απο όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες. Η οικολογική συνείδηση επίσης προβλέπεται να επιτευχθεί στον σχεδιασμό με την χρήση ιθαγενών φυτικών ειδών,με μέσα εξοικονόμησης νερού και δημιουργία κήπου για καλλιέργεια λαχανικών. Η ποικιλία χώρων-εμπειριών με την δημιουργία χώρων με ποικίλες δραστηριότητες, εναλλαγή των υλικών και των φυτών. Διάφορετικές υφές, μυρωδιές και χρώματα θα προσφέρουν μια συναρπαστική και παράλληλα αρμονική εμπειρία του χώρου. Η αγχολυτική εμπειρία, είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που φιλοδοξεί να υπάρχει στον χώρο μέσω της χρήσης αρωματικών φυτικών ειδών και της εναλλαγής φώς-σκιάς με την παρουσία μεγάλων δέντρων και κατασκευών. Επίσης η χρήση στοιχείων νερού προβλέπεται να συνεισφέρει επίσης. 61

63 Τελευταίο και απόλυτα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, είναι η κατασκευή διαδραστικών στοιχείων.χώρους στους οποίους οι επισκέπτες-χρήστες να μπορούν μέσω της δράσης που ασκούν στον χώρο να βιώσουν-παρατηρήσουν άμεσα την αλλάγη-αντίδραση του επιφέρουν σε αυτόν.το παιχνίδι αυτό της δράσης-αντίδρασης προσφέρει την δυνατότητα να βιωθεί ο χώρος με μια διαφορετική σειρά εμπειριών,εντείνεται το ενδιαφέρον και πραγματόνεται μια πρωτόγνωρη σχέση και σύνδεση με τον χώρο. Ο σχεδιασμός του χώρου θα πραγματοποιηθεί ώστε τα επιθυμητά αυτά στοιχεία να εφαρμόζονται σε κάθε γωνιά και χώρο δραστηριοτήτων,καθώς τα παραπάνω χαρακτηριστικά,είναι απαραίτητα ώστε να δώσουν στον εξωτερικό χώρο του ιππικού ομίλου την μοναδική μορφή που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ο όμιλος ώς ένα προτότυπο αθλητικό και πολιτιστικό κέντρο. 62

64 3.1 Περιγραφή Πρότασης Η περιγραφή και διαμόρφωσης της πρότασης σχεδιασμού συνδέεται άμεσα με τον επιθυμητό χαρακτήρα που θέλουμε για τον χώρο. Βαση λοιπόν των αρχών και στοιχείων που προαναφέρθηκαν με τον σχεδιασμό θα δημιουργηθεί ένα σύστημα χώρων και χρήσεων που θα εκφράζουν τα επιθυμητά στοιχεία. Οι βασικότεροι χώροι χρήσεις που θα δημιουργηθούν είναι οι εξής : Χώρος καθιστικός και χαλάρωσης. Η δημιουργία καθιστικών χώρων είναι απαραίτητη καθώς οι δραστηριότητες αθλητικές και μη προορίζονται κυρίως για τους ανοιχτούς χώρους και επιβάλεται να προσφέρεται η δυνατότητα στασής και χαλάρωσης.ο ορισμός της χαλάρωσης προβλέπεται να εξυπηρετείται απο την χρήση των φυτικών ειδών ( με κατευναστικά αρώματα,χρώματα και μορφές) καθώς επίσης και απο τις σχεδιαστικές γραμμές. Χώρος διαδραστικών δραστηριοτήτων και παιχνιδιού. Η παιχνιδιάρικη διάθεση είναι αναμενόμενη καθώς βασικοί χρήστες και επισκέπτες θα είναι τα παιδιά. Δημιουργείται λοιπόν ένας χώρος στον οποίο να μπορούν να παίξουν και να δραστηριοποιηθούν με διαφορετικά θέματα. Στον χώρο αυτό θα υπάρχουν κούνιες οι οποίες θα είναι ουσιαστικά παλιές σέλες αλόγων. Στις σέλες αυτές τα μικρότερα παιδιά θα μπορούν να τις καβαλίσουν,να χρησιμοποιήσουν τους αναβατήρες και να έχουν μια πρώτη επαφή με την 63

65 σωστή μέθοδο καθίσματος στην σέλα. Επίσης στον χώρο αυτό θα υπάρχουν συστάδες απο πυξάρι τα οποία τα μεγαλύτερα παιδιά θα μπορούν να κλαδέψουν σε δίαφορους σχηματισμούς και έτσι να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται πώς μπορεί η βλάστηση να μετατραπεί σε δημιουργικό αντικείμενο και τέχνη στον χώρο. Λαχανόκηπος. Η δημιουργία του λαχανόκηπου γίνεται με αναφορά στην τεράστια ποικιλία δραστηριοτήτων και τα οφέλη που προσφέρει στον χώρο.στον λαχανόκηπο θα γίνεται καλλιέργεια ειδών τα οποία θα μπορούν να καταναλωθούν απο τους χρήστες καλλιεργητές του ομίλου. Η εργασία στον λαχανόκηπο είναι μια φανταστική δραστηριότητα για μικρούς και μεγάλους με μεγάλα οφέλη πέραν του καταναλωτικού. Ηρεμία,εξάσκηση,επικοινωνία,δημιουργικότητα και η ικανοποίηση της φροντίδας για κατί οικείο όπως η τροφή είναι κάποια απο αυτά που προσφέρει. Επίσης απο τα αγαθά του λαχανόκηπου θα μπορούν τα παιδιά να συλλέγουν λαχανικάλιχουδιές για τα άλογα,και έτσι δημιουργείται μία ακόμη σχέση μέσω της καλλιέργειας των λαχανικών. Χώρος-κήπος αιθήσεων. Ενας κήπος ο οποίος να δίνει την δυνατότητα εμπειριών και άσκησης όλων των αισθήσεων ενώ παράλληλα να προσφέρει μια διαδρομή χαλαρωτική και ευχάριστη. Αρωματικά είδη για την όσφρηση, καλλωπιστικά είδη με απαλά φύλλα,γραδίσι και ξερά φύλλα το φθινόπωρο για την αφή, νερό για την ακοή, φρούτα απο τα καρποφώρα δέντρα για την γεύση και όμορφα χρώματα όλες τις εποχές για την όραση. 64

66 Κήπος αρωματικών ειδών. Μια έκταση με αρωματικά και είδη μπαχαρικών έρχεται για να συμπληρώσει τον λαχανόκηπο μα και τον κήπο των αισθήσεων. Φυτά αρωματικά όπως η λεβάντα και μπαχαρικά όπως το θυμάρι υπάρχουν διαθέσιμα και άθφονα προσκαλώντας τον επισκέπτη-χρήστη να τα μυρίσει και γιατί όχι ακόμη και να τα κόψει για να τα γευθεί. Χώρος εκπαιδευτικής περοχής,πικ-νικ. Η βασική ιδέα του όλυ σχεδιασμού είναι η βίωση εμποειριών και η γνωριμία με δραστηριότητες. Ετσι η δημιουργία ενός χώρος συγκεκριμένα για εκπαιδυτικούς λόγους περιλαμβάνει εκπαιδευτικές πινακίδες με τα φυτικά είδη που χρησιμοποιούνται στον κήπο και πληροφορίες για αυτά καθώς και πληροφορίες και επιτραπέζια παιχνίδια μέ θέμα τα άλογα και την ιππασία. Στον χώρο θα υπάρχουν και κιόσκια για την δυνατότητα πικ-νικ και χαλάρωσης για όλη την οικογένεια. Με τον χώρο αυτό παροτρύνονται οι οικογενειακές δραστηριότητες στο εξωτερικό περιβάλλον. Χώρος έκθεσης παραδοσιακών και χειροποίητων προιόντων. Καθώς στην Φλώρινα υπάρχει η παράδοση της δημιουργίας χειροποίητων προιόντων και παραδοσιακών γλυκών, στον εξωτερικό χώρο του ομίλου προστίθεται και μια ακόμη δραστηριότητα αυτή της έκθεσης των παραδοσιακών προιόντων. Ειδικά διαμορφωμένα κιόσκια 65

67 θα προσφέρουν σε ντόπιους παραγωγούς σε συνεργασία με τον όμιλο, καθώς επίσης και στους τακτικούς χρήτες του ομίλου να εκθέτουν τα προιόντα τους καθ'ολη την διάρκεια του χρόνου. Η σχεδίαση με όλους τους παραπάνω χώρους-δραστηριότητες θα προσφέρει στον εξωτερικό χώρο του ομίλου τον ιδιαίτερο και ενδιαφέρον χαρακτήρα που θα τον ολοκληρώσει ώς ένα πρότυπο κέντρο αθλητισμού άλλα και άλλων δραστηριοτήτων. 66

68 3.2.1 Προσχέδια Έχοντας διαμορφώσει την κεντρική ιδέα προχωράμε στον σχεδιασμό. Η πρώτη μορφή της σχεδίασης αποτελείται απο τα προσχέδια. Σε αυτά εμφανίζονται τα πρώτα μορφώματα-δοκιμές σχεδιασμού στον χώρο. Με βάση την περιγραφή σχεδίασης και το μόρφωμα να εξηπυρετεί την επιθυμητή διαρύθμιση στον χώρο,δημιουργείται το ιδεόγραμμα.στο ιδεόγραμμα διαμοιράζονται στον χώρο οι κυριότερες χρήσεις που θα εφαρμοστούν και αποτελεί την βάση πάνω στην θα διαμορφωθεί στην συνέχεια ο τελικός σχεδιασμός. 67

69 Πρώτο μόρφωμα σχεδίασης στον χώρο-απόρρεια τησ μελέτης διαθέσιμων περιοχών σχεδίασης 68 Συνδιασμώς βασικών γραμμών μορφώματος και μια πρώτη άποψη ιδεογράμματος

70 Ιδεόγραμμα 69

71 3.2.2 Τελικά σχέδια Τα τελικά σχέδια αποτελούνται απο το σχέδιο κάτοψης, φυτευτικό σχέδιο και κάποιες όψεις. Ακολουθούν εικόνες απο τα σχέδια,τα οποία υπάρχουν σε σχεδιαστική κλίμακα στο παράρτημα. 70

72 Τελικό σχέδιο κάτοψης Όψεις στον χώρο 71

73 Απεικόνιση του φυτευτικού σχεδίου σε αρνητικά χρώματα 72