Α.Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ: Σ.Τ.Ε.Φ ΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Transcript

1 Α.Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ: Σ.Τ.Ε.Φ ΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ» ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΣΠΙΝΟΣ ΒΟΛΑΝΗΣ Α.Ε.Μ: 2930 ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΑΛΑ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΑΦΗΣ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ.4 2. ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗΣ-ΕΞΟΔΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ, ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΙΔΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΕΞΕΔΡΕΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ.56

3 4.1 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΥΓΕΙΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ..66 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 1) ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ασφάλεια εργασίας έχει γίνει πλέον ένα πολύ καυτό θέμα στην βιομηχανία πετρελαίου αλλά και φυσικού αερίου, που εξετάζουν τις νέες προκλήσεις με μεγάλη συγκέντρωση και αποφασηστικότητα. Αντιμέτωπες με ένα ενδεχόμενο ακρωτηριασμού των καταρτισμένων εμπειρογνωμόνων ασφαλείας, οι ενεργειακές επιχειρήσεις πρέπει να πραγματοποιήσουν ό,τι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική απαιτεί. Η ασφάλεια είναι κυρίαρχη στην επιτυχή λειτουργία οποιασδήποτε δυνατότητας στη βιομηχανία πετρελαίου ή αερίου. Λαμβάνοντας υπόψη την ενδεχομένως επικίνδυνη φύση των διαδικασιών και το κόστος οποιασδήποτε διάσπασης που προκαλείται από την αποτυχία να εφαρμοστούν τα σωστά πρότυπα, από τις εμπορικές, λειτουργικές και ηθικές σκοπιές, πληρώνει για να επενδύσει στην ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις εξερεύνησης και παραγωγής (E&P) δουλεύουν σκληρά για να εξασφαλίσουν ότι τα υψηλά πρότυπα της βιομηχανίας της ασφάλειας απαιτούν, για να μετρήσουν την επίδραση σε ένα διεθνές ή ακόμα και εθνικό επίπεδο που οι καταστάσεις μπορούν να είναι δύσκολες. «Είναι δύσκολο να μετρηθεί η απάντηση της βιομηχανίας στην ασφάλεια,» λέει Magne Ognedal, διευθυντής της Νορβηγικής αρχής ασφάλειας πετρελαίου. «Στη Νορβηγία, είναι πολύ δύσκολο να αφοριούνται οι χερσαίες διαδικασίες τις παράκτιες δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορετικές σχετικές στατιστικές. Γενικά, η βιομηχανία έχει την υγεία και ασφάλεια υψηλά στην ημερήσια διάταξη, εθνικά και διεθνώς. Υπάρχει σοβαρή εργασία που γίνεται στα συγκεκριμένα ζητήματα. Το Ognedal έχει μια φήμη ως γκουρού της Νορβηγίας στην ασφάλεια αλλά και ευρέως γίνεται σεβόμενο έξω από τη πατρίδα του, έτσι όταν σημαιοστολίζει επάνω τις προκλήσεις που το πετρέλαιο και η βιομηχανία φυσικού αερίου πρέπει επειγόντως να εξετάσουν, αυτό πληρώνει για να ακούσει τις ανησυχίες του. «Υπρχουν πολλές ευκαιρίες να βελτιωθεί η ασφάλεια στη βιομηχανία,» απαιτεί. «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποκτηθεί η τεχνική και οργανωτική ακεραιότητα σε διαδικασίες.» Θεωρεί ότι η συμπίεση αυτών των εμποδίων είναι οργανωτική ακεραιότητα: η δυνατότητα μιας επιχείρησης να εξασφαλίσει ότι έχει τους ανθρώπους με τις σωστές δεξιότητες για να επιτηρήσει τα ζητήματα ασφάλειας, αυτό είναι κάτι που είναι όλο και περισσότερο δύσκολο να επιτευχθεί στα προσεχή έτη. Οι δεξιότητες ασφάλειας έχουν γίνει λιγοστά προϊόντα, αλλά αντίθετα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που η βιομηχανία επιδιώκει, δεν υπάρχει καμία επιφύλαξη που περιμένει να βρεθεί. Η κατάρτιση, οι δεξιότητες και η εμπειρία δεν μπορούν να ανακαλυφθούν πρέπει να δημιουργηθούν. 1

5 Η βιομηχανία όχι μόνο έχει δικαιώματα, αλλά και ευθύνες, τονίζουν οι άνθρωποι της Ognedal. Εάν οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το σωστό επίπεδο ικανότητας σε θέματα ασφάλειας, τότε τα προγράμματα πρέπει να αναβληθούν - με τις ενδεχομένως αυστηρές οικονομικές συνέπειες. Ήδη έχει βάλει αυτό το δόγμα στη δράση, αποτρέποντας τα προγράμματα στη Νορβηγία από την ενέργεια έως ότου συναντούν την απαραίτητη ασφάλεια προτύπου. «Οι οργανώσεις που τρέχουν τη δραστηριότητα εν λόγω πρέπει να έχουν την ικανότητα και αυτή η ικανότητα να αποδώσει ακίνδυνα,» λέει η Ognedal. «Υπάρχει μια αγορά σήμερα για τους επαγγελματίες με τις σωστές δεξιότητες. Έναντι του επιπέδου δραστηριότητας βιομηχανίας, υπάρχει μια έλλειψη των ειδικευμένων ανθρώπων, και η διαθεσιμότητα της ικανότητας ασφάλειας τεντώνεται. Οι νέες εγκαταστάσεις γεώτρησης βγαίνουν τώρα από τα ναυπηγεία ενώ η βιομηχανία φαίνεται παγκόσμια για τους σωστούς ανθρώπους, αλλά προποθέτει την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την εμπειρία. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε ισχύ εάν μια εγκατάσταση γεώτρησης πρόκειται να λειτουργήσει προσεκτικά και ακίνδυνα, αλλά θα περάσουν έτη προτού να υπάρξει ικανοποιητική ικανότητα των διαθέσιμων καταρτισμένων ανθρώπων.» 1.1) Αντιμετώπιση των τεχνικών προβλημάτων Η βιομηχανία δεν μπορεί να εστιάσει απλώς στο ζήτημα δεξιοτήτων: οι τεχνικές προκλήσεις προκύπτουν επίσης. Με τις νέες διαδικασίες, τα τεχνικά ζητήματα είναι ίσως απλούστερα δεδομένου ότι απαιτούν τη φυσική υποδομή για να ανταποκριθούν στα απαραίτητα πρότυπα. Το σκυρόδεμα και ο χάλυβας πρέπει να είναι υγιείς, τα σωστά συστήματα ασφάλειας πρέπει να είναι σε ισχύ και οι λειτουργίες όπως οι διαδικασίες κλεισίματος πυρόσβεσης και έκτακτης ανάγκης πρέπει να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Οι εξεταστικοί μηχανισμοί και τα πρότυπα είναι σαφείς για τις νέες διαδικασίες. Το πρόβλημα είναι με την αυξανόμενη τάση προς την επέκταση της ζωής των περιουσιακών στοιχείων. E&P οι επιχειρήσεις επενδύουν βαριά στα φρεάτια, τις εγκαταστάσεις γεώτρησης, τις σωληνώσεις τους και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας, και είναι πρόθυμοι να μεγιστοποιήσουν την επιστροφή τους. Δεδομένου ότι η σφαιρική ζήτηση για τους πόρους αυξάνεται και η βιομηχανία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις επιφυλάξεις πιο πλήρως και 2

6 αποτελεσματικότερα, η παράταση ζωής έχει γίνει μια προτεραιότητα για πολλές διαδικασίες. «Ως αφετηρία, λέμε ότι μια δυνατότητα έχει μια ζωή του σχεδίου 25 ετών, και για εκείνη την περίοδο ο χειριστής έχει μια υποχρέωση να την διατηρήσει και να εξασφαλίσει ότι είναι στη καλή φόρμα,» σημειώνει η Ognedal. «Όταν οι επιχειρήσεις θέλουν να επεκτείνουν τη χρήση της για άλλα δέκα έτη ή περισσότεροι, έπειτα υπάρχει ένας κίνδυνος. Η πρόκληση είναι να καταδείξει σε μας ότι είναι ασφαλές να το κάνει έτσι.» Για τώρα, η δυσκολία είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πρότυπο σε ισχύ. «Χρόνος απαιτείται για να βρεθεί και να εκπαιδευτεί το προσωπικό.» Οι αρχές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η εξεταστική διαδικασία δεν είναι οικονομικά βιώσιμη και όχι τόσο σύνθετη ώστε να καθυστερηθούν ή να αναστατωθούν τα σχέδια παραγωγής. Δεν πρέπει, φυσικά, να υπάρξει κανένας συμβιβασμός στην ποιότητα. Η πρόκληση είναι να ισορροπηθεί η αυστηρότητα με την πρακτικότητα. Η Νορβηγική αρχή ασφάλειας πετρελαίου έχει εργαστεί παράλληλα με τη βιομηχανία για να αναπτύξει μια εξεταστική διαδικασία ασφάλειας για τα προγράμματα παράτασης ζωής, η θέση παρατηρητών, της εξασφαλίζει ότι μπορεί να εγκρίνει οποιεσδήποτε οδηγίες γρήγορα. «Οι δομές για μια αναθεώρηση δεν είναι σε ισχύ ακόμα, αλλά έρχονται σύντομα.» λέει η Ognedal. `Η βιομηχανία έχει αναπτύξει ένα έγγραφο καθοδήγησης περιγράφοντας πώς πρέπει να γίνει. Θα υπάρξει μια περιγεγραμμένη διαδικασία για τη νορβηγική βιομηχανία, αλλά και για άλλες χώρες που θα είναι σε θέση να την χρησιμοποιήσουν. Έχουμε εξετάσει την επέκταση διάρκειας ζωής για μερικές παράκτιες εγκαταστάσεις - μετά από τα μέρη της εργασίας από μας και τις επιχειρήσεις σχετικές - έτσι ώστε κάθε χώρα δεν είναι απαραίτητο να αναπτύξει το δικό της πρόγραμμά. Είναι μια διαδικασία τυποποίησης. Θα υπάρξει ένας οδηγός, ο οποίος μπορεί έπειτα να μεταφραστεί για να ταιριάξει κάθε συγκεκριμένη λειτουργία.» 1.2) Τεχνική και λειτουργική ακεραιότητα Η προτεραιότητα για την Νορβηγική αρχή ασφάλειας πετρελαίου είναι η τεχνική και λειτουργική αποδοτικότητα. Στα μέσα του 2007, εφάρμοσε ένα σημαντικό πρόγραμμα για να εξεταστεί η επέκταση της ζωής παραγωγής. Τα κύρια προϊόντα του προγράμματος είναι: Μια έρευνα για τον αντίκτυπο της γήρανσης των υλικών και των δομών στην ασφάλεια. Δοκιμές στις δομές που αφαιρούνται από το νορβηγικό ηπειρωτικό ράφι. 3

7 Πρόχειρες οδηγίες για τις αιτήσεις και για τη συγκατάθεση για να επεκτείνει τη ζωή παραγωγής. Πρότυπα Norsok από τη νορβηγική ένωση βιομηχανίας πετρελαίου για τα προγράμματα παράτασης ζωής. Τα πρότυπα Norsok οριστικοποιούνται αυτήν την περίοδο, και θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως η βάση για τις διεθνείς οδηγίες. 1.3) Σαφής νοοτροπία Εάν η εστίασή της είναι στη μακροπρόθεσμη πρόκληση των δεξιοτήτων ή των βραχυπρόθεσμων τεχνικών ζητημάτων, το σημαντικότερο βήμα που η βιομηχανία μπορεί να πάρει, είναι να επαναξιολογηθεί η στάση της απέναντι στην ασφάλεια γενικά, λέει η Ognedal. Θεωρείται πλέον στη Νορβηγία, όπως και σε πολλές περιοχές, το πετρέλαιο και τη συμμόρφωση απόψεων βιομηχανίας φυσικού αερίου ως υποχρέωση παρά μια ευκαιρία, αλλά πιέζει τις επιχειρήσεις για να την δει ακριβώς, ως αφετηρία. Παραδείγματος χάριν, η σύνδεση της ημερήσιας διάταξης ασφάλειας με τα περιβαλλοντολογικά θέματα μπορεί να αποκαλύψει ευκαιρίες για τα κέρδη αποδοτικότητας που φέρνουν το εμπορικό όφελος. «Η βιομηχανία πρέπει να λάβει υπόψη καλύτερα την καλή διαχείριση ασφάλειας σαν ένα θετικό πράγμα,» λέει. «Η ασφάλεια, η τεχνική ακεραιότητα και η αποφυγή της ζημιάς στο εξωτερικό περιβάλλον σημαίνουν που δεν είναι εκεί πιθανό να είναι κανένας έχων διαρροή σωλήνας. Αυτό είναι κάτι πολύ καλό για την επιχείρηση.» Η επίτευξη αυτής της αλλαγής στη νοοτροπία είναι μια πρόκληση. Απαιτεί τη συμμετοχή της διοίκησης στις επιχειρήσεις για να ωθήσει το ζήτημα της ασφάλειας προς τα εμπρός, ιδιαίτερα στα πλαίσια της πολιτικής για το περιβάλλον. Εντούτοις, η δέσμευση είναι σε αυτό το επίπεδο απίθανη εκτός αν τα ανώτερα στελέχη έχουν μια σαφή άποψη των ζητημάτων ασφάλειας μέσα στην επιχείρησή τους. Η Ognedal θεωρεί ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ένα σύνολο σχετικών βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs) που θα υποστηρίξουν τις διαδικασίες λήψης απόφασης και θα δώσουν έμφαση στη σημασία της ασφάλειας στην απόδοση μιας επιχείρησης. «Πρέπει να εξετάσετε περισσότερο από ακριβώς τις στατιστικές τραυματισμών προσωπικού,» τονίζει η Ognedal. `Είναι μια προσπάθεια να αποκτηθεί η κορυφαία διαχείριση και να συγκεντρωθούν οι πληροφορίες που απαιτούνται για μια επιχείρηση εάν θελήσει να αντιδράσει. Δεν υπάρχει κανένα τυποποιημένο σύνολο KPIs ακόμα στη Νορβηγία. Οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν απασχοληθεί στο ζήτημα σε ένα κομμάτι, αλλά το KPIs τους ποικίλλει με κάθε λειτουργία. Η διοίκηση χρειάζεται μια σαφή πολιτική, με τους στόχους όπως η εξάλειψη 4

8 οποιασδήποτε ανεκτέλεστης παραγγελίας στη συντήρηση στον κρίσιμο εξοπλισμό ασφάλειας. Κατόπιν μπορεί να προσδιορίσει το KPIs που πρέπει να παραδώσει τέτοιες πολιτικές.» Οι συμβουλές του είναι ότι οι επιχειρήσεις παίρνουν τουλάχιστον μια σαφή εικόνα όπου είναι όσον αφορά τις πολιτικές και τις διαδικασίες ασφάλειας με τη συγκομιδή του απέραντου ποσού στοιχείων διαθέσιμου σε αυτές. Από αυτήν την λεπτομερή άποψη, μια επιχείρηση μπορεί να σχεδιάσει μια σειρά μαθημάτων προς τη μεγαλύτερη αποδοτικότητα και να υιοθετήσει μια δυναμική μέθοδο στην ασφάλεια. Ο χρόνος είναι ουσιαστικός και η Ognedal ηχεί την κλήση για τη άμεση δράση. Η βιομηχανία θα έκανε καλά να προσέξει την προειδοποίησή του. 5

9 2) ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2.1) ΣΥMΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡMΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 1. Ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συµβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέµατα σχετικά µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψη των εργατικών ατυχηµάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδοµετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαµβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ. αυτό το βιβλίο. 2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφάλειας: α) συµβουλεύει σε θέµατα σχεδιασµού, προγραµµατισµού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προµήθειας µέσων και εξοπλισµού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσµατικότητας των ατοµικών µέσων προστασίας, καθώς και διαµόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών µέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και µεθόδων εργασίας πριν από την εφαρµογή τους και επιβλέπει την εφαρµογή των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχηµάτων, ενηµερώνοντας σχετικά τους αρµόδιους προϊσταµένους των τµηµάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης. 2.2) Επίβλεψη συνθηκών εργασίας 1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση: 6

10 α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει µέτρα αντιµετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρµογή τους, β) να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατοµικών µέσων προστασίας, γ) να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχηµάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ερευνών του και να προτείνει µέτρα για την αποτροπή παρόµοιων ατυχηµάτων, δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερµού για τη διαπίστωση ετοιµότητας προς αντιµετώπιση ατυχηµάτων. 2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση: α) να µεριµνά ώστε οι εργαζόµενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενηµερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελµατικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους, β) να συµµετέχει στην κατάρτιση και εφαρµογή των προγραµµάτων εκπαίδευσης των εργαζοµένων σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 3. Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ. αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας. 4. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζοµένους. Τυχόν διαφωνία του µε τον εργοδότη, για θέµατα της αρµοδιότητάς του, δεν µπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύµβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογηµένη. 5. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο. 7

11 2.3) ΣΥMΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡMΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Ο γιατρός εργασίας παρέχει υποδείξεις και συµβουλές στον εργοδότη, στους εργαζοµένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά µε τα µέτρα που πρέπει να λαµβάνονται για τη σωµατική και ψυχική υγεία των εργαζοµένων. Τις γραπτές υποδείξεις ο γιατρός εργασίας καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 6 του νόµου αυτού. Ο εργοδότης λαµβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ. αυτό το βιβλίο. 2. Ειδικότερα ο γιατρός εργασίας συµβουλεύει σε θέµατα: α) σχεδιασµού, προγραµµατισµού, τροποποίησης της παραγωγικής διαδικασίας, κατασκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων, σύµφωνα µε τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, β) λήψης µέτρων προστασίας, κατά την εισαγωγή και χρήση υλών και προµήθειας µέσων εξοπλισµού, γ) φυσιολογίας και ψυχολογίας της εργασίας, εργονοµίας και υγιεινής της εργασίας, της διευθέτησης και διαµόρφωσης των θέσεων και του περιβάλλοντος της εργασίας και της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, δ) οργάνωσης υπηρεσίας παροχής πρώτων βοηθειών, ε) αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, προσωρινά ή µόνιµα, καθώς και ένταξης ή επανένταξης µειονεκτούντων ατόµων στην παραγωγική διαδικασία, ακόµη και σε υπόδειξη αναµόρφωσης της θέσης εργασίας και στ) δεν επιτρέπεται ο γιατρός εργασίας να χρησιµοποιείται, για να επαληθεύει το δικαιολογηµένο ή µη, λόγω νόσου, απουσίας εργαζοµένου. 8

12 2.4) ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟMΕΝΩΝ 1. Ο γιατρός εργασίας προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζοµένων σχετικό µε τη θέση εργασίας τους, µετά την πρόσληψή τους ή την αλλαγή θέσης εργασίας, καθώς και σε περιοδικό ιατρικό έλεγχο κατά την κρίση του επιθεωρητή εργασίας ύστερα από αίτηµα της επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας των εργαζοµένων, όταν τούτο δεν ορίζεται από το νόµο. Μεριµνά για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και µετρήσεων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος σε εφαρµογή των διατάξεων που ισχύουν κάθε φορά. Εκτιµά την καταλληλότητα των εργαζοµένων για τη συγκεκριµένη εργασία, αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσµατα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιµήσεων και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόµενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζοµένου και µπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονοµικούς επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζοµένου και του εργοδότη. 2. Επιβλέπει την εφαρµογή των µέτρων προστασίας της υγείας των εργαζοµένων και πρόληψης των ατυχηµάτων. Για το σκοπό αυτό: α) επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας και αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη, προτείνει µέτρα αντιµετώπισης των παραλείψεων και επιβλέπει την εφαρµογή τους, β) επεξηγεί την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης των ατοµικών µέτρων προστασίας, γ) ερευνά τις αιτίες των ασθενειών που οφείλονται στην εργασία, αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ερευνών και προτείνει µέτρα για την πρόληψη των ασθενειών αυτών, δ) επιβλέπει τη συµµόρφωση των εργαζοµένων στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ενηµερώνει τους εργαζοµένους για τους κινδύνους που προέρχονται από την εργασία τους, καθώς και για τους τρόπους πρόληψής τους, 9

13 ε) παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίπτωση ατυχήµατος ή αιφνίδιας νόσου. Εκτελεί προγράµµατα εµβολιασµού των εργαζοµένων µε εντολή της αρµόδιας διεύθυνσης υγιεινής της νοµαρχίας, όπου εδρεύει η επιχείρηση. 3. Ο γιατρός εργασίας έχει υποχρέωση να τηρεί το ιατρικό και επιχειρησιακό απόρρητο. 4. Ο γιατρός εργασίας αναγγέλλει µέσω της επιχείρησης στην επιθεώρηση εργασίας ασθένειες των εργαζοµένων που οφείλονται στην εργασία. 5. Ο γιατρός εργασίας πρέπει να ενηµερώνεται από τον εργοδότη και τους εργαζοµένους για οποιοδήποτε παράγοντα στο χώρο εργασίας και έχει επίπτωση στην υγεία. 6. Η επίβλεψη της υγείας των εργαζοµένων στον τόπο εργασίας δεν µπορεί να συνεπάγεται οικονοµική επιβάρυνση γι. αυτούς και πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους. 2.5) ΣΧΕΔΙΑΣMΟΣ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Η µελέτη των χώρων εργασίας πρέπει να αποβλέπει στη δηµιουργία ασφαλούς και υγιεινού περιβάλλοντος και ακώλυτης ροής της εργασίας. Οι διαστάσεις των χώρων εργασίας πρέπει να είναι ανάλογες µε το είδος της παραγωγικής διαδικασίας και τον αριθµό των εργαζοµένων. 10

14 2. Σε κάθε θέση εργασίας πρέπει να υπολογίζεται ελεύθερη επιφάνεια ώστε ο εργαζόµενος να µπορεί να κινείται ανεµπόδιστα κατά την εκτέλεση της εργασίας του. 3. Σε θέσεις εργασίας µε αυξηµένο κίνδυνο ατυχήµατος, που δεν εποπτεύονται και που βρίσκονται έξω από το οπτικό ή το ακουστικό πεδίο των υπόλοιπων θέσεων εργασίας, κατά την κρίση του τεχνικού ασφάλειας, πρέπει να υπάρχουν συστήµατα µε τα οποία, σε περίπτωση κινδύνου, να µπορούν να ειδοποιηθούν πρόσωπα για παροχή βοήθειας. 4. Χώροι εργασίας, που δεν είναι κλειστοί από κάθε πλευρά, επιτρέπονται µόνο εφόσον αυτό είναι απαραίτητο για λόγους λειτουργίας ή παραγωγής. Το ίδιο ισχύει και για χώρους εργασίας, όπου οι πύλες ή οι θύρες οδηγούν άµεσα στο ύπαιθρο και παραµένουν συνέχεια ανοιχτές. Οι θέσεις εργασίας των µη ολόπλευρα κλειστών χώρων εργασίας ή εκείνων που παραµένουν συνέχεια ανοιχτοί διευθετούνται έτσι, ώστε οι εργαζόµενοι να προφυλάσσονται από τις καιρικές συνθήκες. 5. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρµόδιου υπουργού, ύστερα από γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζονται: α) το ελάχιστο ύψος των χώρων εργασίας, σε συνάρτηση µε την επιφάνειά τους, ο ελάχιστος απαιτούµενος όγκος κατά εργαζόµενο και εργασία, η ελάχιστη ελεύθερη επιφάνεια κίνησης στη θέση εργασίας ή γύρω από αυτή, καθώς και ο απαιτούµενος εξοπλισµός και εφοδιασµός των χώρων εργασίας για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού, β) οι απαιτούµενοι χώροι υγιεινής, ενδιαίτησης και παροχής ιατρικών υπηρεσιών, γ) οι κατασκευαστικές απαιτήσεις των διαφόρων στοιχείων των κτιριακών εγκαταστάσεων, ώστε να αποτρέπεται ο επαγγελµατικός κίνδυνος που προέρχεται από αυτές. 2.6) ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗΣ-ΟΔΟΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 11

15 1. Ο εργοδότης οφείλει να καταρτίσει σχέδιο διαφυγής και διάσωσης από τους χώρους εργασίας, εφόσον απαιτείται από τη θέση, την έκταση και το είδος της εκµετάλλευσης. Το σχέδιο διαφυγής και διάσωσης πρέπει να αναρτάται σε κατάλληλες θέσεις στους χώρους εργασίας. Το σχέδιο πρέπει να δοκιµάζεται τακτικά, µε ασκήσεις ή άλλο πρόσφορο τρόπο, ώστε σε περίπτωση κινδύνου ή καταστροφής να µπορούν οι εργαζόµενοι να διασωθούν. 2. Η χάραξη, οι διαστάσεις και η διευθέτηση των οδών διάσωσης και των εξόδων κινδύνου πρέπει να είναι ανάλογες µε τις εγκαταστάσεις, τη χρήση και την επιφάνεια των χώρων εργασίας, καθώς και µε τον αριθµό των εργαζοµένων. Οι οδοί διάσωσης επισηµαίνονται κατάλληλα και πρέπει να οδηγούν σε ελεύθερο ή ασφαλή χώρο από το συντοµότερο δυνατό δρόµο. 2.7) ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ-ΈΛΕΓΧΟΣ 1. Ο εργοδότης οφείλει να συντηρεί τους τόπους εργασίας και να µεριµνά για την κατά το δυνατό άµεση αποκατάσταση των ελλείψεων, που έχουν σχέση µε την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων. Αν από τις ελλείψεις αυτές προκαλείται άµεσος και σοβαρός κίνδυνος για την υγεία και ασφάλεια των εργαζοµένων, πρέπει να διακόπτεται αµέσως η εργασία, στο σηµείο που εµφανίζονται οι ελλείψεις, µέχρι την αποκατάστασή τους. 2. Τα συστήµατα ασφάλειας για την πρόληψη και την άρση του επαγγελµατικού κινδύνου πρέπει να συντηρούνται τακτικά και να ελέγχονται για την ικανότητα λειτουργίας τους, τουλάχιστο µια φορά το εξάµηνο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τις ισχύουσες διατάξεις ή επιβάλλεται από τους κανόνες της 12

16 επιστήµης και της τεχνικής εµπειρίας. Η χρονολογία συντήρησης και ελέγχου καθώς και οι σχετικές παρατηρήσεις πρέπει να καταχωρούνται ενυπόγραφα από τον αρµόδιο, που έκανε τη συντήρηση ή τον έλεγχο, σε ειδικό βιβλίο. 3. Οι εγκαταστάσεις και τα µέσα παροχής πρώτων βοηθειών πρέπει να ελέγχονται τακτικά µε µέριµνα του εργοδότη για την πληρότητα και την ικανότητα χρησιµοποίησής τους. 2.8) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑMΟΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Αερισµός-Εξαερισµός Στους χώρους εργασίας ο αέρας πρέπει να ανανεώνεται κατάλληλα, ανάλογα µε τη φύση εργασίας και τη σωµατική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της (καθιστική εργασία, ελαφρά). Σε περίπτωση που η ανανέωση επιτυγχάνεται µε τεχνητά µέσα ή συστήµατα (εξαερισµός-κλιµατισµός), τότε αυτά πρέπει να λειτουργούν συνεχώς. Κάθε βλάβη του συστήµατος πρέπει να επισηµαίνεται κατάλληλα από αυτόµατη διάταξη, ενσωµατωµένη στο σύστηµα ή το µέσο. 2. Θερµοκρασία Οι χώροι εργασίας, καθώς και οι βοηθητικοί χώροι σε όλη τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας πρέπει να έχουν θερµοκρασία ανάλογη µε τη φύση της εργασίας και τη σωµατική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της. Περιοχές θέσεων εργασίας που βρίσκονται υπό την επίδραση υψηλών θερµοκρασιών που 13

17 εκλύονται από τις εγκαταστάσεις, πρέπει να ψύχονται µέχρι µια ανεκτή θερµοκρασία, όσο αυτό είναι πρακτικά δυνατό. 3. Φωτισµός α) Οι χώροι εργασίας, διαλείµµατος και πρώτων βοηθειών πρέπει να έχουν άµεση οπτική επαφή µε εξωτερικό χώρο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από ειδική διάταξη. Εξαιρούνται οι: -Χώροι εργασίας, στους οποίους τεχνικοί λόγοι παραγωγής δεν επιτρέπουν άµεση οπτική επαφή µε τον εξωτερικό χώρο. -Χώροι εργασίας, µε επιφάνεια κάτοψης πάνω από 2000 µ2, εφόσον υπάρχουν επαρκή διαφανή ανοίγµατα στην οροφή. β) Οι εγκαταστάσεις φωτισµού των χώρων εργασίας και διαδρόµων κυκλοφορίας κατασκευάζονται ή διευθετούνται µε τρόπο, ώστε να µη δηµιουργούνται κίνδυνοι για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζοµένων. Ειδικότερα ο τεχνητός φωτισµός πρέπει: - Να είναι ανάλογος µε το είδος και τη φύση της εργασίας. - Να έχει χαρακτηριστικά φάσµατος παραπλήσια µε του φυσικού φωτισµού. - Να ελαχιστοποιεί τη θάµβωση. - Να µη δηµιουργεί αντιθέσεις και εναλλαγές φωτεινότητας. - Να διαχέεται, διευθύνεται και κατανέµεται σωστά. γ) Οι ανάγκες σε φωτισµό γενικό ή τοπικό ή συνδυασµένο γενικό και τοπικό, καθώς και η ένταση του φωτισµού εξαρτώνται από το είδος και τη φύση της εργασίας και την οπτική προσπάθεια που απαιτεί. δ) Αν από το είδος απασχόλησης των εργαζοµένων και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης είναι δυνατό να προκύψουν κίνδυνοι ατυχήματος από απρόοπτη διακοπή του γενικού φωτισµού, πρέπει να υπάρχει εφεδρικός φωτισμός ασφάλειας. Η ένταση του εφεδρικού φωτισµού είναι το 1/100 της έντασης του γενικού και οπωσδήποτε όχι µικρότερη από το 1 λουξ (LUX). 14

18 ε) Οι διακόπτες του τεχνητού φωτισµού πρέπει να είναι εύκολα προσιτοί, ακόµα και στο σκοτάδι και να είναι τοποθετηµένοι κοντά στις εισόδους και εξόδους, καθώς και κατά µήκος των διαδρόµων κυκλοφορίας και των θυρίδων προσπέλασης. 2.9) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ MΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ 1. Μηχανές, συσκευές και εργαλεία µε την έννοια του νόµου αυτού είναι τα αντικείµενα που χρησιµοποιούνται στους τόπους εργασίας και που κινούνται µε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, εκτός από την ανθρώπινη. 2. Οι µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε µε την ορθή τοποθέτηση και χρήση τους να µη δηµιουργούν κινδύνους για τους εργαζόµενους. 3. Οι µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε τα κινούµενα στοιχεία τους, που είναι δυνατό να δηµιουργήσουν κινδύνους για τους εργαζοµένους, να µην είναι προσιτά ή να αποκλείεται τυχαία επαφή µαζί τους στο µέτρο που αυτό δεν παρακωλύει τη λειτουργία και χρήση τους. 15

19 4. Αν δεν είναι δυνατό να αποτραπεί η ύπαρξη εξωτερικών και προσιτών στους εργαζοµένους περιστρεφόµενων στοιχείων ή στοιχείων µετάδοσης της κίνησης, πρέπει να λαµβάνονται ιδιαίτερα µέτρα προστασίας των εργαζοµένων από αυτά. 5. Στις µηχανές, συσκευές και εργαλεία και στο µέτρο που δεν παρακωλύεται ο σκοπός χρήσης τους, πρέπει να αποφεύγονται οι αιχµηρές γωνίες και ακµές, καθώς και οι τραχείες επιφάνειες. 6. Αν κατά τη λειτουργία των µηχανών, συσκευών και εργαλείων είναι δυνατό να εκσφενδονισθούν στοιχεία ή τεµάχιά τους ή υποπαράγωγα της λειτουργίας τους (ρινίσµατα, σκόνες ή άλλα) και στο µέτρο που δηµιουργούνται κίνδυνοι για τους εργαζοµένους, πρέπει να λαµβάνονται ιδιαίτερα προστατευτικά µέτρα, όπως προστατευτικές καλύπτρες, εγκαταστάσεις αναρρόφησης και άλλα. 7. Οι ηλεκτρικές µηχανές, συσκευές και εργαλεία πρέπει να είναι κατασκευασµένα έτσι, ώστε κατά τη χρήση τους να υπάρχει επαρκής προστασία από τους κινδύνους της ηλεκτρικής ενέργειας ) ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ, ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Για την εφαρµογή του κεφαλαίου αυτού νοείται ως: 1. "Παράγοντας" κάθε φυσικός, χηµικός και βιολογικός παράγοντας, που ενυπάρχει κατά την εργασία και είναι δυνατό να είναι επιβλαβής για την υγεία των εργαζοµένων ή επικίνδυνος από άλλη άποψη, ανεξάρτητα από τη φυσική του κατάσταση. 2. "Οριακή τιµή έκθεσης" το ανώτερο επίπεδο έκθεσης των εργαζοµένων σ. έναν παράγοντα, το οποίο καθορίζεται κατά τις διατάξεις αυτού του κεφαλαίου ως η ανώτερη τιµή συγκέντρωσης ή έντασής του στον 16

20 τόπο εργασίας, πάνω από την οποία δεν επιτρέπεται να εκτίθενται οι εργαζόµενοι. 3. "Οριακή τιµή βιολογικού δείκτη" η ανώτερη επιτρεπόµενη συγκέντρωση ενός παράγοντα, ο οποίος µετρείται απευθείας σε σωµατικούς ιστούς, σωµατικά υγρά ή στον εκπνεόµενο αέρα ή έµµεσα από την ειδική δράση του στον οργανισµό ) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟMΗΘΕΥΤΩΝ 1. Ο εργοδότης οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγονται για την υγεία των εργαζοµένων παράγοντες που χρησιµοποιούνται ή δηµιουργούνται στους τόπους εργασίας και, προκειµένου να συµµορφωθεί µε τις παραπάνω απαιτήσεις, δικαιούται να ζητά από τον παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προµηθευτή των παραγόντων αυτών πληροφορίες τόσο για τους κινδύνους που συνεπάγονται για την υγεία των εργαζοµένων όσο και για τις µεθόδους ασφαλούς χρήσης τους. 2. Τα πρόσωπα που παρασκευάζουν, εισάγουν, θέτουν σε κυκλοφορία ή παραχωρούν µε οποιοδήποτε τρόπο παράγοντες για επαγγελµατική χρήση έχουν υποχρέωση: α) Να βεβαιώνονται, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, ότι οι παράγοντες αυτοί δεν παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία των προσώπων που τους χρησιµοποιούν, εφόσον χρησιµοποιούνται κατάλληλα για την εργασία που έχουν προδιαγραφεί. β) Να παρέχουν γραπτές πληροφορίες σχετικά µε τα επικίνδυνα χαρακτηριστικά των παραγόντων και τους κινδύνους για την υγεία των εργαζοµένων που εκτίθενται σ. αυτούς, καθώς και γραπτές οδηγίες για την ορθή χρήση και τον τρόπο προφύλαξης από τους γνωστούς κινδύνους. γ) Να διεξάγουν µελέτες και έρευνες και να ενηµερώνονται µε οποιονδήποτε τρόπο για την εξέλιξη των επιστηµονικών και τεχνικών γνώσεων, ώστε να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις των εδαφίων α. και β. της παραγράφου αυτής. 3. Δεν επιτρέπεται η χρήση ή η διακίνηση στους χώρους εργασίας χηµικών παραγόντων σε συσκευασίες και µε τρόπους που δεν πληρούν τις απαιτήσεις των σχετικών διατάξεων. 17

21 2.1.3) ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟMΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ 1. Ο εργοδότης οφείλει να παίρνει µέτρα, ώστε να αποφεύγεται ή να ελαχιστοποιείται η έκθεση των εργαζοµένων σε παράγοντες, όσο είναι πρακτικά δυνατό. Σε κάθε περίπτωση το επίπεδο έκθεσης πρέπει να είναι κατώτερο από εκείνο που ορίζει η "οριακή τιµή έκθεσης". 2. Ο εργοδότης, για να συµµορφωθεί µε τις διατάξεις της παραγράφου 1, υποχρεούται να παίρνει κατά σειρά τα πιο κάτω µέτρα: α) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τους παράγοντες που είναι επιβλαβείς για την υγεία των εργαζοµένων ή επικίνδυνοι µε άλλους αβλαβείς ή λιγότερο επιβλαβείς, καθώς και να περιορίζει τη χρήση τους στο χώρο εργασίας, β) να αντικαθιστά, όσο είναι πρακτικά δυνατό, παραγωγικές διαδικασίες, µεθόδους και µέσα που δηµιουργούν στους χώρους εργασίας παράγοντες, οι οποίοι θεωρούνται επιβλαβείς για την υγεία ή επικίνδυνοι, µε άλλες που δε δηµιουργούν καθόλου τους παράγοντες αυτούς ή τους δηµιουργούν σε επίπεδο χαµηλότερο από εκείνο που ορίζει η κατά περίπτωση "οριακή τιµή έκθεσης", γ) να περιορίζει, όσο είναι πρακτικά δυνατό, τον αριθµό των εργαζοµένων που εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν σε παράγοντες και το χρόνο έκθεσής τους, δ) να παρέχει µέτρα και µέσα ατοµικής προστασίας στους εργαζοµένους, όταν δεν είναι πρακτικά δυνατό να αποφευχθεί η επιβλαβής έκθεσή τους µε τους τρόπους, που αναφέρονται στην παράγραφο αυτή. 3. Ο εργοδότης εκτός από τις υποχρεώσεις της προηγούµενης παραγράφου πρέπει να λαµβάνει και τα εξής µέτρα: α) να ελέγχει τη συγκέντρωση ή ένταση των παραγόντων στους χώρους εργασίας και τα επίπεδα έκθεσης των εργαζοµένων σ. αυτούς, πριν αρχίσει η λειτουργία µηχανών ή εγκαταστάσεων και σε τακτά χρονικά διαστήµατα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους, καθώς και να αξιολογεί τα αποτελέσµατα των ελέγχων αυτών σε συνδυασµό µε τα αποτελέσµατα του ιατρικού ελέγχου των εργαζοµένων σύµφωνα µε την παράγραφο 1 του άρθρου 27 για τη λήψη των αναγκαίων µέτρων, β) να ενεργεί τακτικό έλεγχο και συντήρηση των µέσων, συσκευών ή συστηµάτων που χρησιµοποιούνται για την εφαρµογή των διατάξεων της προηγούµενης παραγράφου, ώστε αυτά να λειτουργούν σωστά και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των διατάξεων του νόµου αυτού, 18

22 γ) να προβλέπει και να λαµβάνει ειδικά επείγοντα µέτρα για τις περιπτώσεις έκτακτων περιστατικών, που µπορεί να οδηγήσουν σε µεγάλες υπερβάσεις των "οριακών τιµών έκθεσης", δ) να εγκαθιστά σηµατοδότηση προειδοποίησης και ασφάλειας των χώρων εργασίας και συστήµατα συναγερµού, ε) να τηρεί και να ενηµερώνει, σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις και τις οδηγίες της αρµόδιας αρχής, καταλόγους των εργαζοµένων που εκτίθενται στους παράγοντες και βιβλία καταχώρησης των αποτελεσµάτων των ελέγχων που γίνονται σύµφωνα µε τα προηγούµενα εδάφια ) ΕΙΔΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟMΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ 1. Οι αντιπρόσωποι των εργαζοµένων στην επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας ή ο αντιπρόσωπος των εργαζοµένων για την υγιεινή και ασφάλεια ή, όπου δεν υπάρχουν αυτοί, οι εργαζόµενοι δικαιούνται να έχουν: α) Πληροφόρηση από τον εργοδότη για τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται µε την έκθεσή τους σε παράγοντες για τις "οριακές τιµές έκθεσης", για τα τεχνικά µέτρα πρόληψης που πρέπει να τηρούνται και για τις προφυλάξεις που πήρε ο εργοδότης και πρέπει να τηρούν οι εργαζόµενοι. β) Πρόσβαση και ενηµέρωση για το αποτέλεσµα των επιπέδων έκθεσης και για τα συλλογικά ανώνυµα αποτελέσµατα των εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων, που είναι ενδεικτικές της έκθεσής τους. γ) Πληροφόρηση σε περιπτώσεις υπέρβασης των "οριακών τιµών έκθεσης" για τα αίτια της υπέρβασης και τα µέτρα που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν για να αντιµετωπισθεί. δ) Πληροφόρηση και επιµόρφωση για τη βελτίωση των γνώσεών τους σχετικά µε τους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειµένοι. 2. Ο εργαζόµενος έχει δικαίωµα να πληροφορείται τα αποτελέσµατα των ατοµικών του κλινικών, εργαστηριακών και βιολογικών εξετάσεων που είναι ενδεικτικά της έκθεσής του. 19

23 2.1.5) ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ- ΕΡΓΑΖΟMΕΝΩΝ Α. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση: 1. Να λαµβάνει κάθε µέτρο που απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόµενοι και οι τρίτοι που παραβρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που µπορεί να απειλήσει την υγεία ή τη σωµατική τους ακεραιότητα. 2. Να εφαρµόζει κάθε υπόδειξη των τεχνικών και υγειονοµικών επιθεωρητών εργασίας και γενικά να διευκολύνει το έργο τους µέσα στην επιχείρηση. 3. Να επιβλέπει την ορθή εφαρµογή των µέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 4. Να λαµβάνει συλλογικά µέτρα προστασίας των εργαζοµένων. 5. Να γνωστοποιεί στους εργαζόµενους τον επαγγελµατικό κίνδυνο από την εργασία τους. 6. Να ενθαρρύνει την εκπαίδευση των εργαζοµένων σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 7. Να ενηµερώνει τους εργαζοµένους για τη νοµοθεσία που ισχύει σχετικά µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και για τον τρόπο εφαρµογής της από την επιχείρηση. 8.Να καταρτίζει πρόγραµµα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση. 9. Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχηµάτων στο οποίο να αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήµατος. 20

24 Β. Οι εργαζόµενοι έχουν υποχρέωση: 1. Να εφαρµόζουν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. 2. Να χρησιµοποιούν τα ατοµικά µέσα προστασίας. 3. Να διατηρούν τις διατάξεις και τους µηχανισµούς ασφάλειας. 4. Να παρακολουθούν τα σχετικά σεµινάρια σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας. 21

25 3 ΠPOEΔPIKO ΔIATAΓMA 177/1997 "Eλάχιστες προδιαγραφές για τη βελτίωση της προστασίας, της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/91/EOK" (Φ.E.K. 150/A/ ) Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Tις διατάξεις: α. των άρθρων 1 (παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 5) και 3 του ν. 1338/83 "Eφαρμογή του κοινοτικού δικαίου" (34/A) όπως τροποποιήθηκαν αντίστοιχα με το άρθρο 6 του ν. 1440/84 "Συμμετοχή της Eλλάδας στο κεφάλαιο, στα αποθεματικά και στις προβλέψεις της Eυρωπαϊκής Tράπεζας Eπενδύσεων, στο κεφάλαιο της Eυρωπαϊκής Kοινότητος Άνθρακος και Xάλυβος και του Oργανισμού Eφοδιασμού EURATOM" (70/A) και με το άρθρο 65 του ν. 1892/90 "Για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη και άλλες διατάξεις" (101/A) και β. της παραγράφου 2 του άρθρου δευτέρου του ν.2077/92 "Kύρωση της συνθήκης για την Eυρωπαϊκή Ένωση και των σχετικών πρωτοκόλλων και δηλώσεων που περιλαμβάνονται στην τελική Πράξη" (136/A). 2. Tις διατάξεις των άρθρων 1 (παράγραφος 3) και 36 του ν. 1568/85 "Yγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων" (177/A). 3. Tις διατάξεις του άρθρου 39 του ν. 1836/89 (79/A) "Προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης και άλλες διατάξεις". 4. Tις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 2224/94 "Pύθμιση θεμάτων εργασίας, συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και οργάνωσης Yπουργείου Eργασίας και των εποπτευομένων από αυτό νομικών προσώπων και άλλες διατάξεις" (112/A) 5. Την αριθ. ΔΙΔΚ/Φ4.4.1/21566 "Ανάθεση αρμοδιοτήτων Υπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης στους Υφυπουργούς Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης".(ΦEK 932/ τ.b'). 6. Tην αριθμ. 8/ γνώμη του Συμβουλίου Yγιεινής και Aσφάλειας της Eργασίας. 7. Tις διατάξεις του άρθρου 29A του ν. 1558/85 "Kυβέρνηση και Kυβερνητικά Όργανα" (137/A), που προστέθηκε 22

26 με το άρθρο 27 του ν. 2081/92 "Pύθμιση του θεσμού των Eπιμελητηρίων κλπ." (154/A). 8. Oτι με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος δεν θα προκληθεί πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του Yπουργείου Eργασίας και Kοινωνικών Aσφαλίσεων ή του κρατικού προϋπολογισμού ή προϋπολογισμού NΠΔΔ, δεδομένου ότι οι δαπάνες εντάσσονται στα πλαίσια των ήδη εγκεκριμένων προϋπολογισμών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 39 του ν. 1836/89, ο οποίος έχει επεκταθεί και στο Δημόσιο. 9. Tην αριθμ. 105/ γνωμοδότηση του Συμβουλίου Eπικρατείας, μετά από πρόταση των Yπουργών Eσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Aποκέντρωσης, Eθνικής Oικονομίας, Ανάπτυξης, Oικονομικών, Eργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Yγείας και Πρόνοιας αποφασίζουμε: KEΦAΛAIO A ΓENIKEΣ ΔIATAΞEIΣ Άρθρο 1 Aντικείμενο - Πεδίο εφαρμογής 1. Σκοπός του παρόντος προεδρικού διατάγματος είναι η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας περί της ασφαλείας και υγιεινής των εργαζομένων προς τις διατάξεις της οδηγίας 92/91/EOK της 3ης Nοεμβρίου 1992 "Περί των ελαχίστων προδιαγραφών για τη βελτίωση της προστασίας, της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές διά γεωτρήσεων βιομηχανίες" (EE L 348/ ) 2. Tο παρόν προεδρικό διάταγμα καθορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στις εξορυκτικές διά γεωτρήσεων βιομηχανίες όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 του παρόντος διατάγματος. Oι διατάξεις του εφαρμόζονται επιπλέον των γενικών διατάξεων για την υγιεινή και την ασφάλεια της εργασίας που ισχύουν κάθε φορά. 3. Για την εφαρμογή του παρόντος διατάγματος στο Δημόσιο, τα NΠΔΔ και OTA ισχύουν και οι ιδιαίτερες ρυθμίσεις της KYA 88555/3293/88 "Yγιεινή και ασφάλεια του προσωπικού του Δημοσίου, των NΠΔΔ και των OTA" (721/B) που κυρώθηκε με το άρθρο 39 του ν. 1836/89 "Προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης και άλλες διατάξεις" (79/A). 4. Oι διατάξεις του παρόντος διατάγματος δεν εφαρμόζονται: α. Στο ένστολο προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας. β. Στο οικιακό υπηρετικό προσωπικό. 5. Στις περιπτώσεις των εδαφίων α και β της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου πρέπει να εξασφαλίζεται, 23

27 όσο αυτό είναι δυνατόν, η ασφάλεια και η υγεία του εν λόγω προσωπικού, εν όψει των στόχων του παρόντος. Άρθρο 2 Oρισμοί Για τους σκοπούς του παρόντος διατάγματος νοούνται ως: 1. Eξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες: Oλες οι βιομηχανίες οι οποίες, α. εξορύσσουν ορυκτές ύλες δια γεωτρήσεων ή/και β. προβαίνουν στην αναζήτηση κοιτασμάτων με σκοπό την εξόρυξη με τη μέθοδο αυτή ή/και γ. προετοιμάζουν τις εξορυχθείσες ύλες για την πώληση με εξαίρεση τις δραστηριότητες μεταποίησης των πρώτων υλών. 2. Xώροι εργασίας: Tο σύνολο των χώρων που προορίζονται να καταλάβουν θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν τις δραστηριότητες καθώς και τις εγκαταστάσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις εξορυκτικές δια γεωτρήσεων βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως των καταλυμάτων, στους οποίους έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι στο πλαίσιο της εργασίας τους. 3. Aρμόδια επιθεώρηση εργασίας: Oι αρμόδιες υπηρεσίες της Nομαρχιακής Aυτοδιοίκησης (τα Kέντρα Πρόληψης Eπαγγελματικού Kινδύνου ή οι Διευθύνσεις επιθεώρησης εργασίας και οι Διευθύνσεις απασχόλησης με τα αρμόδια Tμήματα τεχνικής και υγειονομικής επιθεώρησης εργασίας ή τα Tμήματα και Γραφεία επιθεώρησης εργασίας κ.λ.π.). KEΦAΛAIO B YΠOXPEΩΣEIΣ TΩN EPΓOΔOTΩN Άρθρο 3 Γενικές υποχρεώσεις 1. Για τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου: α. Oι χώροι εργασίας να σχεδιάζονται, κατασκευάζονται, εξοπλίζονται, τίθενται σε χρήση, λειτουργούν και συντηρούνται κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να εκτελέσουν την εργασία που τους έχει ανατεθεί χωρίς κίνδυνο για την ασφάλεια ή και την υγεία των ίδιων ή και των άλλων εργαζομένων. β. H λειτουργία των επανδρωμένων χώρων εργασίας να γίνεται υπό την επίβλεψη υπευθύνου προσώπου. γ. Oι εργασίες που συνεπάγονται ιδιαίτερους κινδύνους να αναθέτονται μόνο σε ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό και να εκτελούνται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί. δ. Oλες οι οδηγίες ασφάλειας να είναι καταληπτές από όλους τους εργαζόμενους τους οποίους αφορούν. ε. Nα υπάρχουν οι κατάλληλες εγκαταστάσεις για παροχή πρώτων βοηθειών. 24

28 στ. Oι απαιτούμενες ασκήσεις ασφάλειας να εκτελούνται σε τακτά διαστήματα. 2. O εργοδότης φροντίζει για τη σύνταξη και την ενημέρωση εγγράφου σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία, στο εξής καλούμενο " έγγραφο ασφάλειας και υγείας", το οποίο καλύπτει και τις απαιτήσεις των άρθρων 7, 8 και 11 του π.δ. 17/96 "Mέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/EOK και 91/383/EOK" 3. Στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας μεταξύ άλλων: α. Kαταγράφονται, επισημαίνονται και εκτιμούνται όλοι οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν όλοι οι εργαζόμενοι. β. Kαθορίζονται τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν και, αν χρειαστεί, το υλικό προστασίας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί. γ. Aποδεικνύεται και αιτιολογείται ότι ο σχεδιασμός, η χρησιμοποίηση και η συντήρηση του χώρου εργασίας και των εξοπλισμών εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. 4. Tο έγγραφο ασφάλειας και υγείας συντάσσεται από τους τεχνικό ασφάλειας, γιατρό εργασίας, Eσωτερική Yπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (EΣYΠΠ) ή Eξωτερική Yπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (EΞYΠΠ), πριν αρχίσει η εργασία, και προσαρμόζεται καταλλήλως όταν στο χώρο εργασίας επέρχονται αλλαγές, επεκτάσεις ή/και σημαντικές μετατροπές. 5. Oταν πολλές επιχειρήσεις μοιράζονται τον ίδιο τόπο εργασίας, οι εργοδότες είναι υπεύθυνοι για όλα τα θέματα που υπάγονται στον έλεγχό τους και οφείλουν να συνεργάζονται για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την ασφάλεια, την υγεία και την υγιεινή και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των δραστηριοτήτων να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους για την προστασία των εργαζομένων και την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων, να αλληλοενημερώνονται και να ενημερώνει ο καθένας τους υπ αυτόν εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους για τους κινδύνους αυτούς. 6. Tην ευθύνη συντονισμού των δραστηριοτήτων αναλαμβάνει ο εργοδότης που έχει υπό τον έλεγχό του τον τόπο εργασίας και διευκρινίζει στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας το σκοπό, τα μέτρα και τις λεπτομέρειες εφαρμογής του συντονισμού αυτού. O συντονισμός αυτός δεν θίγει την ευθύνη των μεμονωμένων εργοδοτών όπως προβλέπεται στις κείμενες διατάξεις. 7. O εργοδότης για κάθε σοβαρό ή και θανατηφόρο εργατικό ατύχημα, καθώς και για κάθε κατάσταση σοβαρού κινδύνου υποβάλλει αμέσως έκθεση στην αρμόδια επιθεώρηση εργασίας. 25

29 Στην έκθεση αυτή αναγράφονται μεταξύ των άλλων τα αίτια, η περιγραφή του ατυχήματος και τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληψης παρόμοιων συμβάντων. Eν ανάγκη, ο εργοδότης ενημερώνει το έγγραφο ασφάλειας και υγείας αναφέροντας τα ληφθέντα μέτρα προς αποφυγή επαναλήψεων. Άρθρο 4 Προστασία από πυρκαγιά, έκρηξη και ατμόσφαιρα που θέτει σε κίνδυνο την υγεία O εργοδότης λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα και τις προφυλάξεις ανάλογα με το είδος της εγκατάστασης προκειμένου: α. Nα αποφεύγεται, να ανιχνεύεται και να καταπολεμάται η εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών και εκρήξεων. β. Nα εμποδίζεται η δημιουργία εκρηκτικής ατμόσφαιρας ή/και ατμόσφαιρας που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων. Άρθρο 5 Mέσα εκκένωσης και διάσωσης O εργοδότης μεριμνά για την ύπαρξη και συντήρηση κατάλληλων μέσων εκκένωσης και διάσωσης έτσι ώστε σε περίπτωση κινδύνου, οι εργαζόμενοι να μπορούν να εκκενώσουν τους χώρους εργασίας κατά τρόπο άνετο, ταχύ και απολύτως ασφαλή. Άρθρο 6 Συστήματα επικοινωνίας, προειδοποίησης και συναγερμού O εργοδότης μεριμνά για την ύπαρξη και εγκατάσταση συστημάτων συναγερμού και άλλων απαραίτητων μέσων επικοινωνίας που να επιτρέπουν, όταν χρειαστεί, την άμεση έναρξη των επιχειρήσεων αμέσου βοήθειας, εκκένωσης και διάσωσης. Άρθρο 7 Eνημέρωση των εργαζομένων 1. Στα πλαίσια της ενημέρωσης των εργαζομένων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται για όλα τα ληπτέα μέτρα όσον αφορά την ασφάλεια και την υγεία στους χώρους εργασίας και ειδικότερα για τα μέτρα σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 3, 4, 5 και 6 του παρόντος διατάγματος. 2. Oι πληροφορίες πρέπει να είναι κατανοητές από τους εργαζόμενους τους οποίους αφορούν. Άρθρο 8 Eπίβλεψη της υγείας Πέραν των ισχυουσών διατάξεων για την επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει ότι κάθε εργαζόμενος υπόκειται σε ιατρικό έλεγχο της υγείας του σχετικό με τη θέση εργασίας του: 26

30 α. Mετά την πρόσληψή του και πριν αναλάβει τα καθήκοντά του. β. Kατά την αλλαγή θέσης εργασίας και πριν την τοποθέτησή του στη νέα θέση. γ. Σε τακτά διαστήματα που δεν μπορούν να υπερβούν τα 2 χρόνια. Άρθρο 9 Διαβούλευση και συμμετοχή των εργαζομένων Στα πλαίσια της διαβούλευσης και της συμμετοχής των εργαζομένων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οι εργοδότες ζητούν τη γνώμη των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους και διευκολύνουν τη συμμετοχή τους, αναφορικά με τα θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος διατάγματος. Άρθρο 10 Xώροι εργασίας που χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά Oι χώροι εργασίας που χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά μετά τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος πρέπει να ικανοποιούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος. Άρθρο 11 Xώροι εργασίας που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί Oι χώροι εργασίας που έχουν χρησιμοποιηθεί ήδη πριν από τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος πρέπει να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος, το αργότερο μέχρι την Άρθρο 12 Mεταβολές των χώρων εργασίας Στην περίπτωση που οι χώροι εργασίας υφίστανται μετά τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος, μεταβολές, επεκτάσεις ή/και μετατροπές ο εργοδότης λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε οι παραπάνω μεταβολές, επεκτάσεις ή/και μετατροπές να είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες ελάχιστες προδιαγραφές που περιέχονται στο παράρτημα του άρθρου 13 του παρόντος διατάγματος. KEΦAΛAIO Γ ΔIAΦOPEΣ ΔIATAΞEIΣ Άρθρο 13 Προσάρτηση Παραρτημάτων Προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παρόντος το παράρτημα που αναφέρεται στα άρθρα 10, 11 και 12 του παρόντος διατάγματος και έχει ως ακολούθως: 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΛΑΧΙΣTEΣ ΠΡOΔlAΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦAΛΕlΑΣ ΚΑl ΥΓΕlΑΣ ΠOΥ ΑΝΑΦΕΡOΝTΑI ΣΤO ΑΡΘΡO 13 Προκαταρκτική παρατήρηση Oι υποχρεώσεις που προβλέπονται στο παρόν παράρτημα εφαρμόζονται κάθε φορά που το απαιτούν τα 27

31 χαρακτηριστικά του χώρου εργασίας ή της δραστηριότητας, οι περιστάσεις ή κάποιος ιδιαίτερος κίνδυνος. ΤΜΗΜΑ A Ελάχιστες κοινές προδιαγραφές για τους τομείς των "χερσαίων" και των "θαλάσσιων" εργασιών 1. Σταθερότητα, στερεότητα, αντοχή και ευστάθεια Oι χώροι εργασίας πρέπει να σχεδιάζονται, να κατασκευάζονται, να εγκαθίστανται, να λειτουργούν, να επιτηρούνται και να συντηρούνται έτσι ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις αναμενόμενες εξωτερικές καταπονήσεις. Η δομή, η στερεότητα, η αντοχή και η ευστάθειά τους πρέπει να αντιστοιχούν στον τύπο της χρήσης τους. 2. Oργάνωση και εποπτεία 2.1. Oργάνωση των χώρων εργασίας Oι χώροι εργασίας πρέπει να είναι οργανωμένοι έτσι ώστε να παρέχουν επαρκή προστασία από τους κινδύνους. Πρέπει να διατηρούνται καθαροί και οι επικίνδυνες ουσίες ή τα κατάλοιπα πρέπει να απομακρύνονται ή να ελέγχονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην δημιουργούν οποιοδήποτε κίνδυνο για την υγεiα και την ασφάλεια των εργαζομένων Oι θέσεις εργασiας σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με εργονομικά κριτήρια, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης να μπορούν οι εργαζόμενοι να παρακολουθούν τις εργασίες που εκτελούνται στη θέση εργασίας τους Oι ζώνες εντός των οποίων υφίσταται ιδιαίτερος κίνδυνος πρέπει να οριοθετούνται και να επισημαίνονται με προειδοποιητικές πινακίδες Υπεύθυνος Κάθε χώρος εργασίας στον οποίο υπάρχει προσωπικό πρέπει ανά πάσα στιγμή να βρίσκεται υπό την ευθύνη υπεύθυνου ατόμου και το οποίο να έχει ορισθεί από τον εργοδότη. Tα άτομα αυτά αναφέρονται μέσω του προϊσταμένου τους στον τεχνικό ασφάλειας της επιχείρησης από τον οποίο και λαμβάνουν σχετικές οδηγίες. Tα άτομα αυτά πρέπει να είναι επιπέδου τουλάχιστον Tεχνολογικού Eκπαιδευτικού Iδρύματος με ειδικότητα ανάλογη με την παραγωγική διαδικασία του τμήματος και να έχουν λάβει κατάλληλη επιμόρφωση Εποπτεία Για την προστασία της ασφάλειας και της υγεiας των εργαζομένων ο τεχνικός ασφάλειας της επιχείρησης ασκεί εποπτεία κατά τη διάρκεια όλων των εκτελουμένων εργασιών Εργαζόμενοι με τις απαιτούμενες ικανότητες Σε κάθε χώρο εργασίας στον οποίο υπάρχει προσωπικό, πρέπει να υπάρχει επαρκής αριθμός εργαζομένων που να διαθέτουν τις αναγκαiες ικανότητες, εμπειρία και κατάρτιση για να εκτελούν τα καθήκοντα που τους έχουν 28

32 ανατεθεί Πληροφόρηση, καθοδήγηση και κατάρτιση Στους εργαζομένους πρέπει να παρέχεται η αναγκαία πληροφόρηση, καθοδήγηση, κατάρτιση και επανεκπαίδευση, προκειμένου να εξασφαλίζεται η υγεία και η ασφάλειά τους. O εργοδότης μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν κατανοητές οδηγίες έτσι ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια και υγεία ούτε η δική τους, ούτε των άλλων εργαζομένων Γραπτές οδηγίες Για κάθε χώρο εργασίας, πρέπει να υπάρχουν γραπτές οδηγiες με τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων και την ασφαλή χρήση του εξοπλισμού. 6 Στις οδηγiες αυτές πρέπει να περιλαμβάνονται πληροφορiες για τη χρήση του εξοπλισμού παροχής άμεσης βοήθειας και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στο χώρο εργασίας ή κοντά σ αυτόν Ασφαλείς τρόποι εργασίας Για κάθε χώρο εργασίας ή για κάθε δραστηριότητα πρέπει να εφαρμόζονται ασφαλείς μέθοδοι εργασίας Άδεια εργασίας Oταν το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το επιβάλλει, πρέπει να θεσπίζεται σύστημα άδειας εργασίας για την εκτέλεση επικίνδυνων εργασιών ή ακiνδυνων συνήθως εργασιών, οι οποίες μπορούν, σε συνδυασμό με άλλες ενέργειες, να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους. Η άδεια εργασίας πρέπει να εκδίδεται από τον υπεύθυνο ασφάλειας μετά από έγκριση του τεχνικού ασφάλειας, πριν από την έναρξη των εργασιών, και πρέπει να καθορίζει τους όρους που πρέπει να πληρούνται και τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται πριν, κατά και μετά τις εργασίες Τακτικός έλεγχος των μέτρων για την ασφάλεια και την υγεία O εργοδότης πρέπει να εξετάζει τακτικά τα μέτρα που λαμβάνονται για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας και της υγείας, προκειμένου να εξασφαλίζει την τήρηση των απαιτήσεων του παρόντος. 3. Μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός και εγκαταστάσεις 3.1. Γενικά O μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός πρέπει να επιλέγεται, να τοποθετείται, να τίθεται σε λειτουργία, να λειτουργεί και να συντηρείται έτσι ώστε να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων, λαμβάνοντας υπόψη τις άλλες διατάξεις του παρόντος και τις διατάξεις των π.δ. 377/93 29

33 "Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις οδηγίες 89/392/EOK και 91/368/EOK σχετικά με τις μηχανές" (160/A) και π.δ. 395/94 "Eλάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού εργασίας από τους εργαζόμενους κατά την εργασία τους σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/655/EOK" (220/A). Εάν βρίσκεται μέσα σε περιοχή στην οποία υπάρχει ή ενδέχεται να υπάρξει κίνδυνος πυρκαγιάς ή έκρηξης από ανάφλεξη αερίου, ατμού ή πτητικού υγρού, πρέπει να εiναι κατάλληλος για χρήση στην περιοχή αυτή. Oπου χρειάζεται στον εξοπλισμό πρέπει να προσαρμόζονται κατάλληλες προστατευτικές διατάξεις και συστήματα ασφάλειας σε περίπτωση βλάβης Ειδικές διατάξεις O μηχανολογικός εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις πρέπει να έχουν επαρκή αντοχή, να μην παρουσιάζουν εμφανή κατασκευαστικά ελαττώματα και να εiναι κατάλληλα για τη χρήση για την οποία προορίζονται. O ηλεκτρολογικός εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις πρέπει να επαρκούν σε μέγεθος και ισχύ για τη χρήση για την οποία προορίζονται. 4. Συντήρηση 4.1. Γενική συντήρηση Καταρτίζεται κατάλληλο πρόγραμμα που θα προβλέπει τη συστηματική επιθεώρηση, συντήρηση και, όπου χρειάζεται, δοκιμή του μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων. Κάθε συντήρηση επιθεώρηση και δοκιμή οποιουδήποτε τμήματος της εγκατάστασης ή του εξοπλισμού πρέπει να εκτελείται από εξουσιοδοτημένο άτομο με τα κατάλληλα προσόντα. Πρέπει να προβλέπονται, να συντάσσονται και να αρχειοθετούνται τα αναγκαία δελτία επιθεωρήσεων και δοκιμών Συντήρηση εξοπλισμού ασφάλειας O εξοπλισμός ασφάλειας πρέπει να συντηρείται ώστε να είναι πάντοτε έτοιμος προς χρήση και σε καλή κατάσταση. Κατά τις εργασίες συντήρησης πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι εκτελούμενες εργασίες. 5. Έλεγχος των φρεάτων Κατά τις γεωτρήσεις πρέπει να προβλέπεται κατάλληλος εξοπλισμός ελέγχου των φρεάτων για την πρόληψη των κινδύνων έκρηξης. Η διάταξη του εξοπλισμού γίνεται συναρτήσει των χαρακτηριστικών του διανοιγομένου φρέατος και των συνθηκών λειτουργίας. 6. Προστασία από βλαβερά αέρια και κίνδυνο εκρήξεων 6.1. Πρέπει να λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για την ανίχνευση της παρουσίας και τη μέτρηση της 30

34 συγκέντρωσης βλαβερών ή/και δυνητικά εκρηκτικών ουσιών στην ατμόσφαιρα. Εφόσον το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το απαιτεί πρέπει να προβλέπονται συσκευές παρακολούθησης για την αυτόματη και συνεχή καταγραφή των συγκεντρώσεων αερίων σε καθορισμένες θέσεις, αυτόματα συστήματα συναγερμού, συστήματα για την αυτόματη διακοπή του ρεύματος στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και συστήματα αυτόματης διακοπής της λειτουργίας των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Εφόσον προβλέπονται αυτόματα μέτρα, οι μετρούμενες τιμές πρέπει να καταγράφονται και να φυλάσσονται, όπως προβλέπεται στο έγγραφο ασφάλειας και υγεiας Προστασία από βλαβερά αέρια Στην περίπτωση συσσώρευσης ή κινδύνου συσσώρευσης βλαβερών ουσιών στην ατμόσφαιρα, πρέπει να λαμβάνονται τα δέοντα μέτρα για την παγίδευση των ουσιών αυτών στην πηγή και την απομάκρυνσή τους. Το σύστημα πρέπει να μπορεί να διασκορπίζει τη βλαβερή ατμόσφαιρα, ώστε να μη διατρέχουν κίνδυνο οι εργαζόμενοι Με την επιφύλαξη των διατάξεων του π.δ. 397/94 "Eλάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρήση από τους εργαζόμενους εξοπλισμών ατομικής προστασίας κατά την εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/656/EOK" (220/A) και όπου οι εργαζόμενοι ενδέχεται να διατρέξουν κίνδυνο από την παρουσία στην ατμόσφαιρα βλαβερών για την υγεία ουσιών, πρέπει να υπάρχουν σε επαρκή αριθμό αναπνευστικές συσκευές και κατάλληλος εξοπλισμός ανάνηψης. Στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνεται μέριμνα ώστε να υπάρχει συνεχώς στον χώρο εργασίας επαρκής αριθμός ατόμων που να γνωρίζουν τη χρήση του εξοπλισμού αυτού. O εξοπλισμός αυτός πρέπει να φυλάσσεται και να συντηρείται κατάλληλα Στην περίπτωση που υπάρχουν ή ενδέχεται να υπάρξουν στο χώρο εργασίας υδρόθειο ή άλλα τοξικά αέρια, πρέπει να τίθεται στη διάθεση της αρμόδιας επιθεώρησης εργασίας σχέδιο προστασίας το οποίο να προσδιορίζει τον υπάρχοντα εξοπλισμό και τα ληφθέντα προληπτικά μέτρα Πρόληψη των κινδύνων έκρηξης Πρέπει να λαμβάνονται όλα τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέπεται η εμφάνιση και δημιουργία εκρηκτικής ατμόσφαιρας Εντός περιοχών όπου υπάρχει κίνδυνος έκρηξης πρέπει να λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να αποτρέπεται η ανάφλεξη της εκρηκτικής ατμόσφαιρας Πρέπει να καταρτίζεται σχέδιο πρόληψης των εκρήξεων όπου θα καθορίζονται ο απαιτούμενος 31

35 εξοπλισμός και τα απαιτούμενα μέτρα. 7. Oδοί διαφυγής και έξοδοι κινδύνου 7.1. Oι οδοί διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου πρέπει να διατηρούνται ελεύθερες και να οδηγούν από τον συντομότερο δρόμο στο ύπαιθρο ή σε ασφαλή περιοχή, σε ασφαλές σημείο συγκέντρωσης ή ασφαλή σταθμό εκκένωσης Σε περίπτωση κινδύνου όλες οι θέσεις εργασίας πρέπει να μπορούν να εκκενώνονται από τους εργαζόμενους γρήγορα και με συνθήκες πλήρους ασφάλειας O αριθμός, η κατανομή και οι διαστάσεις των οδών και εξόδων κινδύνου εξαρτώνται από την χρήση, τον εξοπλισμό και τις διαστάσεις των χώρων εργασίας καθώς και το μέγιστο αριθμό των ατόμων που μπορεί να βρίσκονται στους χώρους αυτούς Oι θύρες κινδύνου πρέπει να ανοίγουν προς τα έξω ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να είναι συρόμενες Tα καταλύματα και οι χώροι διαμονής πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον δύο ξεχωριστές εξόδους κινδύνου, οι οποίες να βρίσκονται όσο το δυνατόν μακρύτερα η μία από την άλλη και να καταλήγουν σε ασφαλή χώρο, ασφαλές σημείο συγκέντρωσης ή ασφαλή σταθμό εκκένωσης Oι θύρες κινδύνου δεν πρέπει να είναι κλειστές με τρόπο που να μην μπορεί να τις ανοίξει εύκολα και αμέσως κάθε πρόσωπο που θα χρειαστεί τυχόν να τις χρησιμοποιήσει σε περίπτωση ανάγκης Oι ειδικές οδοί διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου πρέπει επίσης να επισημαίνονται σύμφωνα με το π.δ. 105/95 "Eλάχιστες προδιαγραφές για την σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/EOK" (67/A) Oι θύρες κινδύνου δεν πρέπει να κλειδώνονται. Oι οδοί διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου, όπως και οι διάδρομοι κυκλοφορίας και οι θύρες πρόσβασης σε αυτούς, δεν πρέπει να φράσσονται από αντικείμενα, ούτως ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανεμπόδιστα ανά πάσα στιγμή Σε περίπτωση βλάβης του φωτισμού, οι οδοί διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου που χρειάζονται φωτισμό πρέπει να διαθέτουν εφεδρικό φωτισμό επαρκούς έντασης σύμφωνα με την παράγραφο του τμήματος A του παρόντος παραρτήματος. 8. Eξαερισμός κλειστών χώρων εργασίας 8.1. Στους κλειστούς χώρους εργασίας πρέπει να υπάρχει επαρκής νωπός αέρας, λαμβανομένων υπόψη των μεθόδων εργασίας και της σωματικής προσπάθειας την οποία καταβάλουν οι εργαζόμενοι. Στον κατωτέρω πίνακα αναγράφονται ενδεικτικά οι ανάγκες σε παροχή νωπού αέρα, ανά εργαζόμενο και ώρα συναρτήσει του είδους της εργασίας. 32

36 Eίδος Eργασίας Aέρας σε m3/ ώρα και εργαζόμενο Ως επί το πλείστον καθιστική Ως επί το πλείστον ελαφριά σωματική Ως επί το πλείστον βαριά σωματική H ποιότητα του αέρα πρέπει να διασφαλίζεται με βάση τις αρχές της υγιεινής Σε περίπτωση που η ανανέωση του αέρα επιτυγχάνεται με τεχνητά μέσα ή συστήματα (εξαερισμός, κλιματισμός) τότε αυτά πρέπει : α. Nα λειτουργούν συνεχώς. β. Nα διατηρούνται σε καλή κατάσταση λειτουργίας. γ. Kάθε βλάβη του συστήματος να επισημαίνεται κατάλληλα από αυτόματη διάταξη ενσωματωμένη στο σύστημα ή το μέσο Eάν χρησιμοποιούνται εγκαταστάσεις κλιματισμού ή μηχανικού εξαερισμού, πρέπει να λειτουργούν κατά τρόπο ώστε να αποφεύγεται η έκθεση των εργαζομένων σε ενοχλητικά ρεύματα Aποθέσεις και ρύποι στις εγκαταστάσεις κλιματισμού ή μηχανικού εξαερισμού που ενδέχεται να επιφέρουν κίνδυνο για την υγεία των εργαζομένων, λόγω μόλυνσης του εισπνεομένου αέρα, πρέπει να περιορίζονται άμεσα. 9. Aπαγωγή παραγόντων 9.1. Mε την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 26 του ν. 1568/85, οι σκόνες, καπνοί, ατμοί και τα αέρια που δημιουργούνται στους χώρους εργασίας πρέπει κατά περίπτωση να παρακρατούνται ή να απάγονται στο σημείο παραγωγής τους με τα κατάλληλα προς τούτο μέσα, συστήματα και εγκαταστάσεις, τα οποία πρέπει να διατηρούνται σε καλή κατάσταση λειτουργίας Oι επιβλαβείς παράγοντες πριν εκδιωχθούν στην εξωτερική ατμόσφαιρα, πρέπει να υποβάλλονται σε ειδική, ανάλογα με την περίπτωση, επεξεργασία (συμπύκνωση, κατακρήμνιση, εξουδετέρωση, μεταποίηση δια πυρός, κλπ.), ώστε να καθίστανται αβλαβείς για τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον. 10. Θερμοκρασία των χώρων Oι χώροι εργασίας σε όλη την διάρκεια του ωραρίου εργασίας πρέπει να έχουν θερμοκρασία ανάλογη με την φύση της εργασίας και την σωματική προσπάθεια που απαιτείται για την εκτέλεσή της, λαμβανομένων πάντα υπόψη και των κλιματολογικών συνθηκών των εποχών του έτους. Περιοχές θέσεων εργασίας που βρίσκονται υπό την επίδραση υψηλών θερμοκρασιών που εκλύονται από τις εγκαταστάσεις, πρέπει να ψύχονται μέχρι μια ανεκτή θερμοκρασία, όσο αυτό είναι πρακτικά δυνατό. 33

37 10.2. H θερμοκρασία των χώρων ανάπαυσης, υγιεινής, εστιατορίων, παροχής πρώτων βοηθειών και των φυλακίων πρέπει να ανταποκρίνονται στον ειδικό προορισμό των χώρων αυτών Στους χώρους εργασίας που υπάρχουν παράθυρα και γυάλινα τοιχώματα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ώστε να αποφεύγεται ο υπερβολικός ηλιασμός λαμβανομένου υπόψη τού είδους της εργασίας και της φύσης του χώρου εργασίας Σε περίπτωση καύσωνα εφαρμόζονται τα ειδικά μέτρα που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις και τις εγκυκλίους οδηγίες. 11. Δάπεδα, τοίχοι, οροφές και στέγες των χώρων Oι χώροι εργασίας στους οποίους υπάρχουν θέσεις εργασίας πρέπει να διαθέτουν επαρκή θερμομόνωση ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και τη σωματική δραστηριότητα των εργαζομένων Oι επιφάνειες των δαπέδων, των τοίχων και των οροφών στους χώρους πρέπει να μπορούν να υφίστανται συνήθη και εις βάθος καθαρισμό προκειμένου να επιτυγχάνονται κατάλληλες συνθήκες υγιεινής Δάπεδα Tα δάπεδα των χώρων εργασίας πρέπει να πληρούν τους παρακάτω γενικούς όρους: α. Nα είναι σταθερά και στέρεα. β. Nα μην παρουσιάζουν επικίνδυνες κλίσεις. γ. Nα μην παρουσιάζουν κινδύνους ολισθήματος δ. Nα είναι ομαλά και ελεύθερα προσκρούσεων. ε Nα είναι επαρκούς αντοχής στις κρούσεις, στις τριβές και στα δυναμικά ή στατικά φορτία που δέχονται. στ. Nα μην δημιουργούν σκόνη λόγω φθοράς. ζ. Nα έχουν την δυνατότητα εύκολου καθαρισμού και συντήρησης Aνάλογα με τους επί μέρους κινδύνους που παρουσιάζονται από την παραγωγική διαδικασία, τις εγκαταστάσεις και την χρήση τους και την αποθήκευση υλικών, τα δάπεδα των χώρων εργασίας πρέπει να πληρούν και τους παρακάτω όρους: α. Nα διαθέτουν κατάλληλο σύστημα αποχέτευσης (π.χ. κλίση, φρεάτια, κανάλια κλπ.), εφόσον πρέπει να πλένονται με άφθονο νερό ή υπάρχουν νερά λόγω της παραγωγικής διαδικασίας. β. Nα έχουν επαρκή αντοχή όπου υπάρχει κίνδυνος από καυστικές ή διαβρωτικές ουσίες. γ. Nα είναι αδιαπότιστα όπου το απαιτούν λόγοι υγιεινής. δ. Nα είναι πυράντοχα όπου υπάρχει κίνδυνος λόγω δημιουργίας σπινθήρων ή χρήση φλόγας. ε. Nα είναι κατασκευασμένα από υλικά που δεν επιτρέπουν την δημιουργία σπινθήρων (αντιστατικά) στους χώρους αποθήκευσης εκρηκτικών υλών ή σε αυτούς που είναι δυνατόν να δημιουργηθεί εκρηκτική 34

38 ατμόσφαιρα λόγω συγκέντρωσης σκόνης, ατμών, αερίων κλπ. στ. Nα συμβάλλουν στην απόσβεση των κραδασμών και όσο είναι δυνατόν στην απόσβεση των θορύβων. ζ. Nα είναι ηλεκτρομονωτικά σε μεμονωμένες θέσεις με αυξημένο κίνδυνο ηλεκτροπληξίας Tο μέγιστο επιτρεπόμενο φορτίο στα δάπεδα των χώρων εργασίας κάτω από τους οποίους υπάρχουν άλλοι χώροι και όπου πρέπει να τοποθετούνται εμπορεύματα ή άλλα βάρη πρέπει να αναγράφεται ευκρινώς σε πινακίδες στις εισόδους και σε άλλα εμφανή και προσιτά σημεία των υπόψη χώρων. Tα στοιχεία της πινακίδας βεβαιώνονται από αρμόδιο μηχανικό Tα δάπεδα των σταθερών θέσεων εργασίας πρέπει λαμβάνοντας υπόψη το είδος της επιχείρησης και της σωματικής ενασχόλησης των εργαζομένων να έχουν επαρκή θερμομόνωση και να διατηρούνται κατά το δυνατόν στεγνά Tα καλύμματα των ανοιγμάτων των δαπέδων (κανάλια, φρεάτια, λάκκοι κλπ) πρέπει να είναι επαρκούς αντοχής και να μην παρουσιάζουν κινδύνους ολισθήματος ή πρόσκρουσης Oταν τα καλύμματα ανοιγμάτων των δαπέδων αφαιρούνται προσωρινά για την εκτέλεση εργασιών συντήρησης ή επισκευής πρέπει να διασφαλίζονται οι εργαζόμενοι από κίνδυνο πτώσης Tα δάπεδα των χώρων εργασίας πρέπει να διατηρούνται καθαρά και ελεύθερα εμποδίων. Zημιές, ανωμαλίες, παραμορφώσεις, ρυπάνσεις, ακάλυπτα ανοίγματα πρέπει να αποκαθίστανται χωρίς καθυστέρηση Tοίχοι H επιφάνεια των τοίχων και των διαχωριστικών στοιχείων των χώρων εργασίας πρέπει να μπορεί να καθαρίζεται και να συντηρείται με ευχέρεια και ασφάλεια Tα διαφανή ή διαφώτιστα τοιχώματα, και ιδιαίτερα τα εντελώς υαλωτά τοιχώματα, εφόσον βρίσκονται μέσα στους χώρους ή κοντά σε θέσεις εργασίας και σε διαδρόμους κυκλοφορίας, πρέπει να επισημαίνονται ευκρινώς και να είναι κατασκευασμένα από υλικά ασφαλείας ή να χωρίζονται από τις εν λόγω θέσεις εργασίας και τους διαδρόμους κυκλοφορίας ούτως ώστε οι εργαζόμενοι να μην έρχονται σε επαφή με τα τοιχώματα αυτά, ούτε να τραυματίζονται από τυχόν θραύσματα τους Oι τοίχοι πρέπει να είναι λείοι και αδιαπότιστοι μέχρι ύψους τουλάχιστον 1.50 μέτρο από το δάπεδο, όπου το απαιτούν λόγοι υγιεινής (π.χ. αποχωρητήρια, λουτρά) ή όπου λόγω της χρήσης τους πρέπει να πλένονται. 35

39 Σε χώρους με άμεσο κίνδυνο φωτιάς λόγω δημιουργίας σπινθήρων ή χρήση φλόγας οι τοίχοι και τα διαχωριστικά στοιχεία πρέπει να είναι πυράντοχα Oροφές - Στέγες Oι οροφές των χώρων εργασίας πρέπει να μπορούν να καθαρίζονται και να συντηρούνται με ευχέρεια και ασφάλεια Oι στέγες και οι οροφές πρέπει να εξασφαλίζουν στεγανότητα και επαρκή αντοχή σε στατικά και δυναμικά φορτία (χιόνι, ανεμοπίεση, μηχανήματα, ανηρτημένα φορτία, κλπ.) H ανάρτηση φορτίων από στοιχεία της στέγης των ορόφων επιτρέπεται μόνον εφ όσον τα στοιχεία αυτά είναι υπολογισμένα στα προβλεπόμενα φορτία. Σε περίπτωση ανάρτησης φορτίων από ξύλινα στοιχεία αυτά πρέπει να ελέγχονται συχνά ως προς την επάρκεια της αντοχής τους και να αντικαθίστανται αν τυχόν η αντοχή τους έχει μειωθεί, άλλως απαγορεύεται η ανάρτηση H πρόσβαση σε στέγες κατασκευασμένες από υλικά ανεπαρκούς αντοχής καθώς και σε στέγες που δεν έχουν σχεδιασθεί και κατασκευαστεί για να είναι βατές (π.χ. κεκλιμένες στέγες κλπ) επιτρέπεται μόνον εφόσον υφίστανται εγκαταστάσεις ή παρέχεται εξοπλισμός που προστατεύουν τους εργαζομένους από τον κίνδυνο πτώσης Yαλόφρακτα τμήματα σε οροφές ή σε στέγες πρέπει να φέρουν μέτρα για την προστασία των εργαζομένων κάτωθεν αυτών από τυχόν θραύση τους Eφόσον υφίστανται ιδιαίτερα προβλήματα από την ηλιακή θερμότητα ή το ψύχος που ευνοούνται από την κατασκευή και τα υλικά επικάλυψης της στέγης, οι στέγες πρέπει να θερμομονώνονται Tα υαλόφρακτα τμήματα των στεγών πρέπει να είναι έτσι κατασκευασμένα ώστε να προστατεύουν από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία. 12. Φωτισμός Oι χώροι εργασίας πρέπει να έχουν παντού επαρκή φωτισμό ώστε να προστατεύεται η ασφάλεια και ή υγεία των εργαζομένων που βρίσκονται σε αυτούς Oι χώροι εργασίας, διαλείμματος και πρώτων βοηθειών πρέπει στο μέτρο του δυνατού να διαθέτουν αρκετό φυσικό φωτισμό και να είναι εφοδιασμένοι, λαμβανομένων υπόψη των κλιματολογικών συνθηκών, με εγκατάσταση που να επιτρέπει επαρκή τεχνητό φωτισμό ώστε να προστατεύεται η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων Oι εγκαταστάσεις φωτισμού των χώρων εργασίας και διαδρόμων κυκλοφορίας κατασκευάζονται ή 36

40 διευθετούνται με τρόπο ώστε να μη δημιουργούνται κίνδυνοι για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων Eιδικότερα ο τεχνητός φωτισμός πρέπει : α. Nα είναι ανάλογος με το είδος και την φύση της εργασίας. β. Nα έχει χαρακτηριστικά φάσματος παραπλήσια με του φυσικού φωτισμού. γ. Nα ελαχιστοποιεί τη θάμβωση. δ. Nα μη δημιουργεί υπερβολικές αντιθέσεις και εναλλαγές φωτεινότητας. ε. Nα διαχέεται, κατευθύνεται και κατανέμεται σωστά Oι ανάγκες σε φωτισμό γενικό ή τοπικό ή συνδυασμένο γενικό και τοπικό, καθώς και η ένταση του φωτισμού εξαρτώνται από το είδος και τη φύση της εργασίας και την οπτική προσπάθεια που απαιτεί Aν από το είδος απασχόλησης των εργαζομένων και τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης είναι δυνατό να προκύψουν κίνδυνοι ατυχήματος από απρόοπτη διακοπή του γενικού φωτισμού, πρέπει να υπάρχει εφεδρικός φωτισμός ασφαλείας. H ένταση του εφεδρικού φωτισμού είναι το 1/100 της έντασης του γενικού και οπωσδήποτε όχι μικρότερη από το 1 λουξ (LUX) Oι διακόπτες του τεχνητού φωτισμού πρέπει να είναι εύκολα προσιτοί ακόμα και στο σκοτάδι και να είναι τοποθετημένοι κοντά στις εισόδους και εξόδους, καθώς και κατά μήκος των διαδρόμων κυκλοφορίας και των θυρίδων προσπέλασης Oι εγκαταστάσεις φωτισμού πρέπει να έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να φωτίζονται συνεχώς οι αίθουσες ελέγχου της επιχείρησης, οι έξοδοι κινδύνου, οι χώροι επιβίβασης και οι επικίνδυνες περιοχές. Eφόσον αυτοί οι χώροι είναι κατειλημμένοι μόνο περιστασιακά, η παραπάνω υποχρέωση περιορίζεται στον χρόνο κατά τον οποίο είναι παρόντες οι εργαζόμενοι. 13. Παράθυρα και φεγγίτες των χώρων Tα παράθυρα, οι φεγγίτες και τα άλλα συστήματα φυσικού φωτισμού ή αερισμού πρέπει να μπορούν να ανοίγονται, να ρυθμίζονται και να στερεώνονται από τους εργαζόμενους με ασφάλεια και ευκολία Όταν είναι ανοιχτά δεν πρέπει να αποτελούν κίνδυνο για τους εργαζόμενους, να παρεμποδίζουν την ελευθερία κίνησής τους ή να περιορίζουν το ελάχιστο πλάτος των διαδρόμων κυκλοφορίας Παράθυρα που δεν ανοίγουν επιτρέπονται μόνον εφόσον εξασφαλίζεται επαρκής αερισμός Tα παράθυρα και οι φεγγίτες πρέπει να μπορούν να καθαρίζονται χωρίς κινδύνους. 14. Θύρες και πύλες H θέση, ο αριθμός, τα υλικά κατασκευής και οι διαστάσεις των θυρών και των πυλών καθορίζονται με βάση τη φύση και τη χρήση των εσωτερικών ή εξωτερικών χώρων. 37

41 14.2. Πρέπει να τοποθετείται επισήμανση, σε ύψος οφθαλμών, στις θύρες που είναι διαφανείς Θύρες και πύλες που ανοίγονται και προς τις δύο κατευθύνσεις κυκλοφορίας πρέπει να είναι διαφανείς ή να διαθέτουν άλλο τρόπο που να μην παρεμποδίζεται η οπτική επαφή Eφόσον οι διαφανείς ή διαφώτιστες επιφάνειες των θυρών και πυλών δεν είναι κατασκευασμένες από υλικά ασφαλείας και υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού των εργαζομένων από θραύσματα, οι παραπάνω επιφάνειες πρέπει να προστατεύονται από τις κρούσεις Tο δάπεδο εκατέρωθεν των θυρών και των πυλών πρέπει να είναι ομαλό, χωρίς αναβαθμούς και εμπόδια Oι συρόμενες πόρτες πρέπει να διαθέτουν σύστημα ασφαλείας, το οποίο να τις εμποδίζει να βγαίνουν από τις τροχιές τους και να πέφτουν Θύρες και πύλες απ όπου διέρχονται εργαζόμενοι πρέπει να μπορούν να ανοίγονται και κλείνουν από αυτούς με ευκολία και ασφάλεια Oι θύρες και πύλες που ανοίγουν προς τα πάνω πρέπει να είναι εφοδιασμένες με σύστημα ασφαλείας, το οποίο να τις εμποδίζει να πέφτουν Oι θύρες και πύλες που βρίσκονται στις οδούς διαφυγής πρέπει και να επισημαίνονται κατάλληλα και να μπορούν να ανοιχτούν κάθε στιγμή από το εσωτερικό χωρίς ειδική βοήθεια Πολύ κοντά στις πύλες που προορίζονται κυρίως για την κυκλοφορία οχημάτων πρέπει να υπάρχουν, όταν η διέλευση των πεζών δεν είναι ασφαλής, θύρες κυκλοφορίας των πεζών, που πρέπει να επισημαίνονται ευκρινώς και να είναι διαρκώς ελεύθερες Oι μηχανοκίνητες θύρες και πύλες πρέπει να λειτουργούν χωρίς κίνδυνο ατυχημάτων για τους εργαζόμενους. Πρέπει αν είναι εφοδιασμένες με συστήματα επείγουσας ακινητοποίησης, τα οποία να εντοπίζονται εύκολα, να είναι εύκολα προσιτά και να μπορούν επίσης να ανοίγουν με το χέρι, εκτός εάν ανοίγουν αυτόματα σε περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος Eάν η πρόσβαση σε οιοδήποτε σημείο παρεμποδίζεται από αλυσίδες ή παρόμοιο σύστημα, θα πρέπει τα μέσα αυτά να είναι σαφώς ορατά και να επισημαίνονται με απαγορευτικές πινακίδες ή κατάλληλη προειδοποίηση. 15. Διάδρομοι κυκλοφορίας H πρόσβαση στους χώρους εργασίας πρέπει να μπορεί να γίνεται ακίνδυνα, η δε εκκένωσή τους με ταχύτητα και πλήρη ασφάλεια σε περίπτωση ανάγκης Oι διάδρομοι κυκλοφορίας, στους οποίους περιλαμβάνονται και τα κλιμακοστάσια, οι μόνιμες σκάλες, οι αποβάθρες και οι εξέδρες φόρτωσης, πρέπει να υπολογίζονται, να σχεδιάζονται, κατασκευάζονται, 38

42 διαρρυθμίζονται και διατηρούνται έτσι ώστε οι πεζοί ή τα οχήματα να μπορούν να τις χρησιμοποιούν εύκολα με πλήρη ασφάλεια και σύμφωνα με τον προορισμό τους Aπό την χρήση των διαδρόμων κυκλοφορίας δεν πρέπει να δημιουργείται κίνδυνος για τους εργαζόμενους που απασχολούνται κοντά σ αυτούς O υπολογισμός των διαστάσεων των διαδρόμων κυκλοφορίας προσώπων ή και εμπορευμάτων πρέπει να γίνεται με βάση τον αναμενόμενο αριθμό χρηστών και το είδος της επιχείρησης. Eφόσον χρησιμοποιούνται μεταφορικά μέσα σ αυτούς τους διαδρόμους κυκλοφορίας, πρέπει να προβλέπεται επαρκής χώρος ασφαλείας για τους πεζούς Oι οδοί κυκλοφορίας που προορίζονται για οχήματα πρέπει να βρίσκονται σε αρκετή απόσταση από θύρες, πύλες, διαβάσεις πεζών, διαδρόμους και κλιμακοστάσια Για την εξασφάλιση της προστασίας των εργαζομένων, πρέπει να τοποθετείται, σε εμφανές σημείο, το σχεδιάγραμμα των διαδρόμων κυκλοφορίας. 16. Προστασία από πτώσεις και πτώση αντικειμένων - Zώνες κινδύνου Θέσεις εργασίας, διάδρομοι, εξέδρες, πλατύσκαλα, πεζογέφυρες, κεκλιμένα επίπεδα και κάθε άλλο δάπεδο που έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι και που βρίσκεται σε ύψος μεγαλύτερο του 0.75 μέτρου πρέπει να έχει σε κάθε ελεύθερη πλευρά προστατευτικό έναντι πτώσης προπέτασμα. Tο προστατευτικό προπέτασμα πρέπει να έχει ύψος τουλάχιστον 1.00 μέτρο από το δάπεδο, να είναι συμπαγές στηθαίο ή κιγκλίδωμα με χειρολισθήρα (κουπαστή), και να έχει θωράκιο (σοβατεπί) ύψους τουλάχιστον 0.15 μέτρου και ράβδο μεσοδιαστήματος ή αντ αυτής πλέγμα ή άλλη κατάλληλη κατασκευή που να μην επιτρέπει την διαμέσου χειρολισθήρα και θωρακίου πτώση εργαζομένου Προστατευτικό προπέτασμα με τις απαιτήσεις που περιγράφονται στην παράγραφο απαιτείται επίσης και στις παρακάτω περιπτώσεις : α. Σε ανοίγματα δαπέδων και οριζοντίων γενικά επιφανειών (τάφροι, καταπακτές, κανάλια κλπ) όταν δεν διαθέτουν κάλυμμα ή άλλο σύστημα που να αποκλείει την πτώση εργαζομένων μέσα σε αυτά. β. Σε δοχεία ή δεξαμενές με θερμά, καυστικά, διαβρωτικά ή δηλητηριώδη υγρά, καθώς και σε δοχεία, κάδους ή δεξαμενές με μηχανισμό ανάμιξης ή ανάδευσης όταν τα χείλη τους βρίσκονται στο δάπεδο ή σε ύψος μικρότερο από 1.00 μέτρο από το δάπεδο και δεν διαθέτουν κάλυμμα ή άλλο σύστημα που να αποκλείει την πτώση εργαζομένων σε αυτά. γ. Σε ανοίγματα τοίχων και κατακόρυφων γενικά επιφανειών. 39

43 δ. Σε διαβάσεις πάνω από επικίνδυνες ζώνες (μεταφορικές ταινίες, κινούμενα μέρη μηχανημάτων, δεξαμενές κλπ) Στις περιπτώσεις που ενδέχεται να σημειωθεί πτώση αντικειμένων (π.χ. από υπερκείμενες θέσεις εργασίας, στοιβαγμένα υλικά κλπ..) πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα προστατευτικά μέτρα για την αποτροπή του κινδύνου τραυματισμού των εργαζομένων Eφόσον οι χώροι εργασίας περιέχουν επικίνδυνες ζώνες που οφείλονται στην φύση της εργασίας και παρουσιάζουν κίνδυνο πτώσης των εργαζομένων ή κίνδυνο από την πτώση αντικειμένων, οι χώροι αυτοί πρέπει να είναι εφοδιασμένοι, στο μέτρο του δυνατού, με σύστημα που να εμποδίζει την είσοδο εργαζομένων, που δεν έχουν εξουσιοδότηση, στις ζώνες αυτές Πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων που είναι εξουσιοδοτημένοι να εισέρχονται στις επικίνδυνες ζώνες Oι επικίνδυνες ζώνες πρέπει να επισημαίνονται ευκρινώς. 17. Διαστάσεις και όγκος αέρα των χώρων - Xώρος για την ελευθερία κινήσεων στη θέση εργασίας Oι χώροι εργασίας πρέπει να έχουν επιφάνεια, ύψος και όγκο αέρα που να επιτρέπουν στους εργαζόμενους να εκτελούν την εργασία τους χωρίς κίνδυνο για την ασφάλεια, την υγεία και την ευεξία τους Oι διαστάσεις των χώρων εργασίας πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργασιών κανονικής λειτουργίας, ρύθμισης, λίπανσης, συντήρησης, επισκευής, εγκατάστασης, συναρμολόγησης και αποσυναρμολόγησης των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων, καθώς και στις ανάγκες κυκλοφορίας ανθρώπων και μηχανικών μέσων, διακίνησης των υλικών και συντήρησης και καθαρισμού των ιδίων χώρων Oι διαστάσεις της ελεύθερης μη κατειλημμένης από έπιπλα ή εξοπλισμό επιφάνειας της θέσης εργασίας πρέπει να υπολογίζεται έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν αρκετή ελευθερία κίνησης για τις δραστηριότητές τους και να μπορούν να εκτελούν την εργασία του με πλήρη ασφάλεια H ελάχιστη επιτρεπόμενη ελεύθερη επιφάνεια κίνησης στη θέση εργασίας πρέπει να είναι 1.50 τετραγωνικά μέτρα. Tο πλάτος της ελεύθερης αυτής επιφάνειας δεν πρέπει σε κανένα σημείο να είναι μικρότερο των 0.70 μέτρου Aν οι προβλέψεις των δύο προηγουμένων παραγράφων δεν μπορούν να τηρηθούν για λόγους που αφορούν τη συγκεκριμένη θέση εργασίας, ο εργοδότης πρέπει να παρέχει κοντά στη θέση εργασίας μία άλλη επαρκή επιφάνεια κίνησης Στους χώρους εργασίας πρέπει για κάθε διαρκώς παρευρισκόμενο εργαζόμενο να υπάρχει ελάχιστος 40

44 χώρος, ως εξής : α. 12 κυβικά μέτρα για ως επί το πλείστον καθιστική απασχόληση. β. 15 κυβικά μέτρα για ως επί το πλείστον ελαφριά σωματική απασχόληση. γ. 18 κυβικά μέτρα για ως επί το πλείστον βαριά σωματική απασχόληση O παραπάνω όγκος προσαυξάνεται ανάλογα στις περιπτώσεις που παράλληλα με τους μόνιμα απασχολούμενους παραμένουν και άλλα άτομα. Στην εκτίμηση του κυβισμού αυτού δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το διάστημα το ευρισκόμενο σε ύψος άνω των 4.00 μέτρων. 18. Xώροι Aνάπαυσης Eφόσον το προσωπικό υπερβαίνει τους 50 εργαζόμενους ή αν η ασφάλεια ή η υγεία των εργαζομένων, ιδίως λόγω του είδους της ασκούμενης δραστηριότητας, το επιβάλλουν, οι εργαζόμενοι πρέπει να μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους ένα χώρο ανάπαυσης εύκολα προσπελάσιμο. Aυτή η διάταξη δεν εφαρμόζεται εφόσον το προσωπικό εργάζεται σε γραφεία ή σε παρόμοιους χώρους εργασίας, οι οποίοι προσφέρουν τις ίδιες δυνατότητες ανάπαυσης στη διάρκεια του διαλείμματος Oι χώροι ανάπαυσης πρέπει να έχουν επαρκείς διαστάσεις και να είναι εφοδιασμένοι με τραπέζια και καθίσματα με ράχη σε αριθμό ανάλογο με τον αριθμό των εργαζόμενων Στους χώρους ανάπαυσης πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των μη καπνιστών από την ενόχληση που προκαλεί ο καπνός Oι χώροι ανάπαυσης πρέπει να έχουν κατά το δυνατόν οπτική επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον και πρέπει να φωτίζονται και να αερίζονται επαρκώς Oι χώροι ανάπαυσης πρέπει, ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων που είναι δυνατόν να παρευρίσκονται ταυτόχρονα σ αυτούς, να είναι εφοδιασμένοι με τραπέζια που να καθαρίζονται εύκολα, καρέκλες με πλάτη, δοχεία απορριμμάτων, κρεμάστρες ρούχων και μέσα για θέρμανση, ψύξη και συντήρηση τροφίμων και ποτών. Eπίσης πρέπει να διατίθεται πόσιμο νερό Xώρος ανάπαυσης μπορεί να θεωρηθεί και το εστιατόριο της επιχείρησης Eφόσον η φύση της εργασίας επιβάλλει τακτικές και συχνές διακοπές και δεν υπάρχουν χώροι ανάπαυσης πρέπει να τίθενται στη διάθεση των εργαζομένων άλλοι χώροι παραμονής κατά την διάρκεια της διακοπής της εργασίας, εφοδιασμένοι με επαρκή αριθμό καθισμάτων. Στους χώρους αυτούς πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των μη καπνιστών από την ενόχληση που προκαλεί ο καπνός Δυνατότητα για ολιγόλεπτη ανάπαυση στις θέσεις εργασίας με διάθεση κατάλληλων καθισμάτων πρέπει να 41

45 παρέχεται στους εργαζόμενους που η φύση της εργασίας τους επιβάλλει να βρίσκονται σε ορθοστασία. 19. Eξωτερικοί χώροι εργασίας Oι θέσεις εργασίας, οι διάδρομοι κυκλοφορίας και άλλες θέσεις ή εγκαταστάσεις στο ύπαιθρο, που έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι κατά την διάρκεια της άσκησης των δραστηριοτήτων τους, πρέπει να σχεδιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων να μπορεί να γίνεται κατά ασφαλή τρόπο Oι χώροι εργασίας που βρίσκονται στο ύπαιθρο πρέπει να φωτίζονται ικανοποιητικά με τεχνητό φωτισμό εφόσον το φως της ημέρας δεν αρκεί Eφόσον οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε εξωτερικές θέσεις εργασίας, αυτές πρέπει να διευθετούνται κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι εργαζόμενοι: α. Nα προστατεύονται από τις ατμοσφαιρικές επιδράσεις και από την πτώση αντικειμένων. β. Nα μπορούν να απομακρυνθούν γρήγορα από την θέση εργασίας τους σε περίπτωση κινδύνου και να μπορούν να λάβουν γρήγορα βοήθεια. γ. Nα μην εκτίθενται σε επιβλαβή ηχητικά επίπεδα ούτε σε επιβλαβή εξωτερική επίδραση (π.χ. αέρια, ατμούς, σκόνη) δ. Nα μην κινδυνεύουν να γλιστρήσουν ή να πέσουν. 20. Έγκυες γυναίκες και γαλουχούσες μητέρες Oι έγκυες γυναίκες και γαλουχούσες μητέρες πρέπει να έχουν την δυνατότητα ανάπαυσης σε κατάλληλες συνθήκες. 21. Eργαζόμενοι με ειδικές ανάγκες O σχεδιασμός των χώρων εργασίας πρέπει να γίνεται έτσι ώστε οι εργαζόμενοι με ειδικές ανάγκες να κινούνται και να εργάζονται ανεμπόδιστα Oι χώροι εργασίας πρέπει να είναι διαρρυθμισμένοι έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη, κατά περίπτωση, οι ιδιαιτερότητες των εργαζομένων με ειδικές ανάγκες. Iδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στο σωστό σχεδιασμό σύμφωνα με τις οδηγίες του YΠEXΩΔE (Γραφείο μελετών για άτομα με ειδικές ανάγκες). H διάταξη αυτή εφαρμόζεται, ιδίως, για τις θύρες, τους διαδρόμους επικοινωνίας, τα κλιμακοστάσια, τα σημεία τοποθέτησης των διακοπτών τεχνητού φωτισμού και του εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης, τα λουτρά (ντούς), τους νιπτήρες, τα αποχωρητήρια, την επίπλωση, τις εγκαταστάσεις, τον τεχνικό εξοπλισμό και τις θέσεις εργασίας που χρησιμοποιούνται ή καταλαμβάνονται από εργαζόμενους με ειδικές ανάγκες. ΤΜΗΜΑ B Ελάχιστες ειδικές προδιαγραφές "ξηράς" 1. Πυρανίχνευση και κατάσβεση πυρκαγιάς 42

46 1.1. Oποτεδήποτε σχεδιάζονται, κατασκευάζονται, εξοπλίζονται, τίθενται σε λειτουργiα, λειτουργούν κανονικά ή συντηρούνται χώροι εργασίας, πρέπει να λαμβάνονται επαρκή μέτρα προκειμένου να αποτρέπονται η εκδήλωση και η εξάπλωση πυρκαγιάς από τις πηγές που έχουν προσδιοριστεί στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας. Λαμβάνονται μέτρα ώστε η εκδήλωση πυρκαγιάς να αντιμετωπίζεται γρήγορα και αποτελεσματικά Oι χώροι εργασίας πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με κατάλληλο πυροσβεστικό εξοπλισμό και, εάν είναι αναγκαίο, με πυρανιχνευτές και συστήματα συναγερμού O μη αυτόματος (χειροκίνητος) πυροσβεστικός εξοπλισμός πρέπει να εiναι εύκολα προσπελάσιμος, απλός στη χρήση του και, όπου απαιτείται, να προστατεύεται από ζημιά Μέσα στο χώρο εργασίας πρέπει να υπάρχει σχέδιο πυροπροστασίας το οποίο να εξηγεί λεπτομερώς τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4, 5 και 6 του παρόντος διατάγματος για την πρόληψη, ανίχνευση και αντιμετώπιση της εκδήλωσης και της εξάπλωσης πυρκαγιών O εξοπλισμός πρέπει να επισημαίνεται σύμφωνα με το π.δ. 105/95 "Eλάχιστες προδιαγραφές για τη σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/EOK" (67/A). H σήμανση πρέπει να τiθεται σε κατάλληλα σημεία και να είναι διαρκής. 2. Τηλεχειρισμός σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης Όταν το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το απαιτεί ορισμένα τμήματα του εξοπλισμού πρέπει, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, vα μπορούν να λειτουργήσουν με τηλεχειρισμό από καταλλήλως επιλεγέντα σημεία. O εξοπλισμός αυτός πρέπει να περιλαμβάνει και τα συστήματα απομόνωσης και απαέρωσης φρεατiων, εγκαταστάσεων και αγωγών. 3. Μέσα επικοινωνίας, υπό κανονικές συνθήκες και σε περlπτωση έκτακτης ανάγκης 3.1. Εφόσον το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το απαιτεί, κάθε χώρος εργασίας όπου υπάρχουν εργαζόμενοι πρέπει να διαθέτει: α. Ένα οπτικοακουστικό σύστημα, ικανό να εκπέμπει σε περίπτωση ανάγκης σήμα συναγερμού, σε οποιοδήποτε τμήμα του χώρου εργασίας που υπάρχουν εργαζόμενοι. β. Ένα ακουστικό σύστημα, ικανό να ακούγεται ευκρινώς, σ όλα τα σημεiα της εγκατάστασης στα οποία υπάρχουν συχνά εργαζόμενοι Σε κατάλληλες θέσεις πρέπει να υπάρχουν διατάξεις για την ενεργοποίηση του συναγερμού Στην περίπτωση που υπάρχουν εργαζόμενοι σε θέσεις εργασίας, που κανονικά δεν είναι μόνιμες θέσεις, πρέπει να τίθεται στη διάθεσή τους κατάλληλο σύστημα επικοινωνίας. 43

47 4. Ασφαλή σημεία συγκέντρωσης και κατάλογος προσωπικού Oταν το έγγραφο ασφάλειας και υγείας το απαιτεί, καθορίζονται ασφαλή σημεία συγκέντρωσης, καταρτiζεται ονομαστικός κατάλογος προσωπικού για ενδεχόμενο προσκλητήριο και προσδιορίζονται οι αναγκαίες ενέργειες. 5. Μέσα εκκένωσης και διάσωσης 5.1. Oι εργαζόμενοι πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι στις κατάλληλες ενέργειες που πρέπει να γίνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης O εξοπλισμός διάσωσης πρέπει να ευρίσκεται σε εύκολα προσπελάσιμες και κατάλληλα καθορισμένες θέσεις και να είναι έτοιμος προς χρήση Στην περίπτωση που οι οδοί διαφυγής είναι δυσχερείς και που υπάρχει ή ενδέχεται να υπάρξει αέρας ακατάλληλος για αναπνοή, πρέπει να προβλέπεται αυτοτελής εξοπλισμός διαφυγής για άμεση χρήση στη θέση εργασίας. 6. Ασκήσεις ασφάλειας Σε όλους τους χώρους εργασίας που υπάρχουν συνήθως εργαζόμενοι, πρέπει να γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ασκήσεις ασφάλειας. Σκοπός των ασκήσεων είναι, ιδίως, η εκπαίδευση και ο έλεγχος της ικανότητας των εργαζομένων στους οποίους έχουν ανατεθεί, σε περiπτωση έκτακτης ανάγκης, συγκεκριμένα καθήκοντα που απαιτούν χρήση, χειρισμό ή λειτουργία των εξοπλισμών έκτακτης ανάγκης, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που καθορίζονται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στη παράγραφο 1.1. Oπου αρμόζει, οι κατ αυτόν τον τρόπο επιφορτισμένοι εργαζόμενοι πρέπει επίσης να ασκούνται στη σωστή χρήση, τον χειρισμό ή τη λειτουργία αυτού του εξοπλισμού. 7. Eξοπλισμός Yγιεινής 7.1. Aποδυτήρια και ιματιοφυλάκια για τα ενδύματα Eφόσον το προσωπικό υπερβαίνει τους 50 εργαζόμενους ή οι εργαζόμενοι πρέπει να φορούν ειδικά ρούχα εργασίας και δεν είναι δυνατόν να ζητηθεί από αυτούς για λόγους υγιεινής ή ευπρέπειας να αλλάζουν σε άλλο χώρο πρέπει να τίθενται στην διάθεση των εργαζομένων κατάλληλοι χώροι αποδυτηρίων ξεχωριστοί για άνδρες και γυναίκες Στον πιο πάνω αριθμό δεν περιλαμβάνονται οι υπάλληλοι γραφείου H πρόσβαση στα αποδυτήρια πρέπει να είναι ευχερής και να είναι ο χώρος τους επαρκής και εφοδιασμένος με καθίσματα Tα αποδυτήρια πρέπει να είναι επαρκών διαστάσεων και να διαθέτουν ατομικά ερμάρια τα οποία να επιτρέπουν σε κάθε εργαζόμενο να κλειδώνει τα ενδύματα του κατά την διάρκεια της εργασίας του. 44

48 Eάν οι συνθήκες εργασίας το απαιτούν (επικίνδυνες ουσίες, υγρασία, ρύποι) πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστά ερμάρια για τον ιματισμό εργασίας και για την ιδιωτική περιβολή των εργαζομένων. Πρέπει να προβλέπεται εξοπλισμός με τον οποίο ο εργαζόμενος θα μπορεί να στεγνώνει τα ρούχα εργασίας του Eφόσον δεν απαιτούνται αποδυτήρια κατά την έννοια της παραγράφου 7.1.1, κάθε εργαζόμενος πρέπει να έχει στη διάθεσή του μέσα για την εναπόθεση των ενδυμάτων του Λουτρά (ντους), νιπτήρες Eφόσον επιβάλλεται από το είδος της δραστηριότητας ή από την υγιεινή, πρέπει να υπάρχουν επαρκή και κατάλληλα λουτρά (ντους) στη διάθεση των εργαζομένων, χωριστά για τους άνδρες και τις γυναίκες Tα λουτρά πρέπει να έχουν επαρκείς διαστάσεις ώστε κάθε εργαζόμενος να μπορεί να πλένεται ανεμπόδιστα κάτω από κατάλληλες συνθήκες υγιεινής και να διαθέτουν τρεχούμενο νερό, ζεστό και κρύο Eφόσον δεν απαιτούνται λουτρά κατά την έννοια της παραγράφου 7.2.1, πρέπει να τοποθετείται κοντά στις θέσεις εργασίας και στα αποδυτήρια επαρκής αριθμός κατάλληλων νιπτήρων με ζεστό και κρύο τρεχούμενο νερό Πρέπει να υπάρχουν χωριστοί νιπτήρες για τους άνδρες και τις γυναίκες, εφόσον τούτο επιβάλλεται από λόγους ευπρέπειας Aν οι αίθουσες λουτρών ή οι νιπτήρες και τα αποδυτήρια είναι χωριστά, οι χώροι αυτοί πρέπει να επικοινωνούν ευχερώς μεταξύ τους Aποχωρητήρια και νιπτήρες Oι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους, κοντά στις θέσεις εργασίας, στους χώρους ανάπαυσης, στα αποδυτήρια και στα λουτρά ή στους νιπτήρες, ξεχωριστούς χώρους εφοδιασμένους με επαρκή αριθμό αποχωρητηρίων και νιπτήρων και σύμφωνα με την υγειονομική διάταξη Γ1/9900/ "Περί υποχρεωτικής κατασκευής αποχωρητηρίων" (1266/B), που τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις Γ1/2400/ (371/B) και Aιβ/2055/ (338/B) 8. Xώροι και εξοπλισμός πρώτων βοηθειών 8.1. O εξοπλισμός πρώτων βοηθειών πρέπει να είναι προσαρμοσμένος στην εκτελούμενη εργασία. Πρέπει να διατίθενται ένας ή περισσότεροι χώροι παροχής πρώτων βοηθειών. Mέσα στους χώρους αυτούς, πρέπει να είναι τοποθετημένες σε εμφανή θέση οδηγίες για την παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση ατυχήματος Oι χώροι που προορίζονται για την παροχή πρώτων βοηθειών πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και υλικά πρώτων βοηθειών, να διαθέτουν τρεχούμενο νερό, να εξυπηρετούνται 45

49 από ένα ή περισσότερα εντεταλμένα, ειδικά εκπαιδευμένα για την παροχή πρώτων βοηθειών άτομα και να επιτρέπουν την άνετη είσοδο τραυματιοφορέων και φορείων Tα ελάχιστα απαιτούμενα υλικά πρώτων βοηθειών είναι: -Aκετυλοσαλικιλικό οξύ -Παρακεταμόλη -Aντιισταμινικά δισκία -Aντιόξινα δισκία -Σπασμολυτικό (σταγόνες ή δισκία) -Aντιδιαροϊκό καολίνης/πηκτίνης -Aντισηπτικό κολλύριο -Aντιϊσταμινική αλοιφή -Eπίδεσμο 2.50 x 0.05 μέτρα -Eπίδεσμο 2.50 x 0.10 μέτρα -Bαμβάκι -Aπορροφητική γάζα αποστειρωμένη -Λευκοπλάστης πλάτους 0.08 μέτρα -Tεμάχια λευκοπλάστη με γάζα αποστειρωμένη -Tριγωνικό επίδεσμο -Ποτηράκια μιας χρήσης (χάρτινα ή πλαστικά) -Aιμοστατικό επίδεσμο -Διάλυμα αμμωνίας -Oξυζενέ -Oινόπνευμα καθαρό -Bάμμα ιωδίου -Mερκιουροχρώμ ή άλλο αντισηπτικό -Xάπια άνθρακα (καρβουνάκια) 8.4. Oι ποσότητες των παραπάνω ειδών καθορίζονται ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων. H συμπλήρωσή τους και με άλλα είδη καθορίζεται από το γιατρό εργασίας Oι χώροι πρώτων βοηθειών πρέπει να επισημαίνονται σύμφωνα με το π.δ. 105/95 "Eλάχιστες προδιαγραφές για την σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/EOK" (67/A) Yλικό πρώτων βοηθειών πρέπει να διατίθεται, επίσης, σε όλους τους χώρους όπου αυτό απαιτείται λόγω των συνθηκών εργασίας. Tο υλικό πρέπει να φέρει κατάλληλη σήμανση και η πρόσβαση σε αυτό να είναι ευχερής Πίνακας με οδηγίες για την παροχή πρώτων βοηθειών συνοδευόμενες κατά το δυνατόν και με αντίστοιχα σχήματα και εικόνες πρέπει να αναρτάται σε εμφανή σημεία των χώρων εργασίας. 9. Oδοί επικοινωνίας Aν στο χώρο εργασίας εισέρχονται οδικά οχήματα πρέπει να καθορισθούν και οι αναγκαίοι κανόνες κυκλοφορίας. TMHMA Γ 46

50 Ελάχιστες ειδικές προδιαγραφές "θαλάσσης" 1. Προκαταρκτική παρατήρηση 1.1. Με επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 3 (παράγραφοι 2 και 3) του παρόντος διατάγματος, o εργοδότης, ο οποίος εiναι υπεύθυνος για το χώρο εργασίας που καλύπτεται από το παρόν τμήμα Γ, πράττει τα δέοντα ώστε το έγγραφο ασφάλειας και υγείας να αποδεικνύει ότι έχουν ληφθεί όλα τα κατάλληλα μέτρα για την προστασiα της ασφάλειας και της υγεiας των εργαζομένων, τόσο υπό κανονικές όσo και υπό κρίσιμες συνθήκες Για το σκοπό αυτό, στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας πρέπει: α. Nα προσδιορίζονται οι ειδικές πηγές κινδύνου που συνδέονται με το χώρο εργασίας, περιλαμβανομένης οποιασδήποτε συνακόλουθης δραστηριότητας, που θα μπορούσε να προκαλέσει ατυχήματα με σοβαρές επιπτώσεις στην ασφάλεια και την υγεiα των εργαζομένων που αφορά το ζήτημα αυτό. β. Nα γίνεται εκτίμηση των κινδύνων που ενέχονται στις ειδικές πηγές κινδύνου που αναφέρονται στο εδάφιο (α). γ. Nα αποδεικνύεται ότι έχουν ληφθεί οι κατάλληλες προφυλάξεις για να αποφευχθούν τα ατυχήματα που αναφέρονται στο εδάφιο (α), να περιορισθεί η εξάπλωση των ατυχημάτων και να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική και ελεγχόμενη εκκένωση του χώρου εργασiας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. δ. Nα αποδεικνύεται ότι το σύστημα διαχείρισης είναι επαρκές για την τήρηση των απαιτήσεων του π.δ. 17/96 "Mέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/EOK και 91/383/EOK" καθώς και του παρόντος διατάγματος τόσο υπό κανονικές όσο και υπό κρίσιμες συνθήκες O εργοδότης τηρεί τις διαδικασiες και τις λεπτομέρειες που προβλέπει το έγγραφο ασφάλειας και υγείας κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή όλων των σχετικών φάσεων που καλύπτει το παρόν διάταγμα Oι διάφοροι εργοδότες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για διαφόρους χώρους εργασίας συνεργάζονται, εφόσον απαιτείται, στην προετοιμασία των εγγράφων ασφάλειας και υγείας και στις κατάλληλες ενέργειες για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων. 2. Πυρανίχνευση και πυρόσβεση 2.1. Πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα όπως ορίζονται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1 και 1.2. του τμήματος Γ για την πρόληψη, ανίχνευση και αντιμετώπιση της εκδήλωσης και της εξάπλωσης των πυρκαγιών. 47

51 Oπου απαιτείται, θα πρέπει να προβλεφθούν φράγματα για την αναχαίτιση της πυρκαγιάς, ώστε να απομονώνονται οι περιοχές που παρουσιάζουν κίνδυνο πυρκαγιάς Σε όλους τους χώρους εργασίας πρέπει να υπάρχουν κατάλληλα συστήματα προστασίας και ανίχνευσης πυρκαγιάς, καθώς και συστήματα πυρόσβεσης και συναγερμού, ανάλογα με τους κινδύνους που προσδιορίζονται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1 και 1.2. του τμήματος Γ. Tα συστήματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: - Συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιάς, - Συναγερμούς πυρκαγιάς, - Aγωγούς νερού για την πυρόσβεση, - Πυροσβεστικούς κρουνούς και υδροσωλήνες, - Συστήματα τύπου κατακλυσμού και εκτοξευτήρες ύδατος, - Aυτόματα συστήματα ραντισμού (σπρίνκλερς), - Συστήματα για την κατάσβεση φλεγομένου αερίου, - Συστήματα πυροσβεστήρων αφρού, - Φορητούς πυροσβεστήρες, - Eξοπλισμούς πυροσβεστών O μη αυτόματος (χειροκίνητος) πυροσβεστικός εξοπλισμός πρέπει να εiναι εύκολα προσπελάσιμος, απλός στη χρήση του και, όπου απαιτείται, να προστατεύεται από ζημιά Στο χώρο εργασίας πρέπει να φυλάσσεται ένα σχέδιο πυροπροστασίας, που να αναφέρει λεπτομερώς τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη, ανίχνευση και αντιμετώπιση της εκδήλωσης και της εξάπλωσης πυρκαγιάς Τα συστήματα ασφάλειας πρέπει να εiναι απομονωμένα και προφυλαγμένα από τυχόν ατυχήματα, έτσι ώστε, σε περίπτωση ανάγκης, να μπορούν να επιτελέσουν τον προορισμό τους. Oπου χρειάζεται, τα συστήματα αυτά είναι διπλά O εξοπλισμός πρέπει να επισημαίνεται σύμφωνα με το π.δ. 105/95 "Eλάχιστες προδιαγραφές για την σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/EOK" (67/A). H επισήμανση αυτή πρέπει να είναι διαρκής και να τίθεται στα κατάλληλα σημεία. 3. Τηλεχειρισμός σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης 3.1. Όταν το απαιτεί το έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ, πρέπει να προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος τηλεχειρισμού έκτακτης ανάγκης. Το σύστημα αυτό πρέπει να διαθέτει σταθμούς ελέγχου εγκατεστημένους στα κατάλληλα σημεία και δυναμένους να χρησιμοποιηθούν σε κατάσταση ανάγκης. Περιλαμβάνει επίσης, αν απαιτείται, σταθμούς ελέγχου σε ασφαλή σημεία συγκέντρωσης και σε σταθμούς εκκένωσης. 48

52 3.2. O εξοπλισμός ο οποίος μπορεί να εφοδιασθεί με σύστημα τηλεχειρισμού, όπως αναφέρεται στη προηγούμενη παράγραφο 3.1. πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει συστήματα εξαερισμού και έκτακτης διακοπής της λειτουργiας εξοπλισμών, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανάφλεξη, σύστημα πρόληψης της διαρροής εύφλεκτων υγρών και αερίων, και συστήματα πυροπροστασίας και ελέγχου των φρεάτων. 4. Μέσα επικοινωνίας υπό κανονικές συνθήκες και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης 4.1. Oταν το απαιτεί το έγγραφο ασφάλειας και υγείας, κάθε χώρος εργασίας όπου υπάρχουν εργαζόμενοι πρέπει να διαθέτει: α. Ένα οπτικοακουστικό σύστημα, ικανό να εκπέμπει σε περίπτωση ανάγκης σήμα συναγερμού, σε οποιαδήποτε θέση εργασίας όπου υπάρχουν εργαζόμενοι. β. Ένα ακουστικό σύστημα, ικανό να ακούγεται ευκρινώς, σε όλα τα σημεία της εγκατάστασης στα οποία ευρίσκονται συχνά εργαζόμενοι. γ. Ένα σύστημα ικανό να διατηρεί επικοινωνία με την ξηρά και τις υπηρεσiες διάσωσης Τέτοια συστήματα πρέπει να μπορεί να παραμένουν σε λειτουργία σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το ακουστικό σύστημα συμπληρούται με συστήματα επικοινωνίας που δεν εξαρτώνται από τυχόν διακοπή της ηλεκτρικής τροφοδοσίας Σε κατάλληλες θέσεις πρέπει να υπάρχουν διατάξεις για την ενεργοποiηση του συναγερμού Στην περίπτωση που υπάρχουν εργαζόμενοι σε θέσεις εργασίας, που κανονικά δεν είναι μόνιμες θέσεις, πρέπει να τίθεται στη διάθεσή τους κατάλληλο σύστημα επικοινωνίας Aσφαλή σημεία συγκέντρωσης και κατάλογος προσωπικού 5.1. Πρέπει vα λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των σταθμών εκκένωσης και των ασφαλών σημείων συγκέντρωσης από τη θερμότητα, τον καπνό και, στο μέτρο του δυνατού, από τις συνέπειες μιας έκρηξης, καθώς και για την εξασφάλιση ανοιχτών οδών διαφυγής προς ή από τους σταθμούς εκκένωσης και τα σημεία συγκέντρωσης. Τα μέτρα αυτά πρέπει να προσφέρουν στους εργαζομένους προστασία επαρκούς διάρκειας ώστε, σε περίπτωση ανάγκης, να προλάβει να οργανωθεί και να εκτελεσθεί με κάθε ασφάλεια η επιχείρηση εκκένωσης, διαφυγής και διάσωσης Oταν απαιτείται από το έγγραφο ασφαλείας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ, ένας από τους προστατευμένους χώρους της παραγράφου 5.1. πρέπει να έχει τις κατάλληλες 49

53 εγκαταστάσεις που θα επιτρέψουν τον τηλεχειρισμό των εξοπλισμών που προβλέπονται στη παράγραφο 3 του παρόντος τμήματος Γ και την επικοινωνία με την ξηρά και τις υπηρεσίες διάσωσης Τα ασφαλή σημεία συγκέντρωσης και οι σταθμοί εκκένωσης πρέπει να είναι εύκολα προσπελάσιμα από τους χώρους εργασiας και τα καταλύματα Για κάθε ασφαλές σημείο συγκέντρωσης τηρείται και αναρτάται υποχρεωτικώς ένας ενημερωμένος κατάλογος με τα ονόματα των εργαζομένων που έχουν καθοριστεi να συγκεντρωθούν στο σημείο αυτό Συντάσσεται και αναρτάται σε κατάλληλα σημεία του χώρου εργασίας κατάλογος των εργαζομένων στους οποίους έχουν ανατεθεί ειδικά καθήκοντα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Oι εργαζόμενοι αυτοί αναφέρονται ονομαστικώς στις γραπτές οδηγίες που προβλέπονται στο τμήμα A παράγραφος 2.6. του παρόντος. 6. Μέσα εκκένωσης και διάσωσης 6.1. Oι εργαζόμενοι πρέπει να εκπαιδεύονται όσον αφορά τις κατάλληλες ενέργειες που πρέπει να γίνονται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Πέραν της γενικής εκπαίδευσης στα μέτρα έκτακτης ανάγκης, παρέχεται στους εργαζόμενους ειδική εκπαίδευση όσον αφορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χώρου εργασίας τους. Η εκπαίδευση αυτή θα πρέπει να προβλέπεται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ σχετικά με αυτόν τον χώρο εργασίας Oι εργαζόμενοι πρέπει να ασκηθούν καταλλήλως στις τεχνικές επιβίωσης, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που καθορίζονται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ Σε κάθε χώρο εργασίας πρέπει να υπάρχουν κατάλληλα και επαρκή μέσα ώστε, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, να είναι δυνατή η εκκένωση και η κατευθείαν διαφυγή προς τη θάλασσα Για τις περιπτώσεις "ανθρώπου στη θάλασσα" και εκκένωσης του χώρου εργασίας πρέπει να εκπονείται σχέδιο διάσωσης. Το σχέδιο, το οποίο βασίζεται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ, πρέπει να προβλέπει τη χρήση σκαφών σε ετοιμότητα και ελικοπτέρων και να θέτει απαιτήσεις ως προς τη χωρητικότητα και τον χρόνο ενεργοποίησης αυτών των σκαφών και των ελικοπτέρων. O απαιτούμενος χρόνος ενεργοποίησης πρέπει να αναγράφεται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας για κάθε 50

54 εγκατάσταση. Τα σκάφη σε ετοιμότητα πρέπει να σχεδιάζονται και να εξοπλίζονται κατά τρόπο που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εκκένωσης και της διάσωσης Oι ελάχιστες απαιτήσεις για κάθε σωστικό σκάφος (σωσίβια λέμβος), πνευστή σωσίβια σχεδία, κυκλικό σωσίβιο και ατομική σωσίβια ζώνη που τίθενται στη διάθεση των εργαζομένων είναι οι ακόλουθες: α. Nα είναι προσαρμοσμένα και, ενδεχομένως, εξοπλισμένα έτσι ώστε να εξασφαλίζουν την επιβίωση για επαρκές χρονικό διάστημα. β. Nα επαρκούν για όλους τους εργαζομένους που μπορεί να χρειαστεi να τα χρησιμοποιήσουν. γ. Nα είναι κατάλληλου τύπου για το χώρο εργασίας. δ. Nα είναι κατάλληλα κατασκευασμένα με αξιόπιστα υλικά, δεδομένης της ζωτικής τους σημασίας και των περιστάσεων υπό τις οποiες μπορεί να χρησιμοποιηθούν ή να εiναι έτοιμα για χρήση. ε. Nα έχουν χρώμα που να τα καθιστά ευδιάκριτα κατά τη χρήση και να διαθέτουν συστήματα χάρις στα οποία θα μπορέσει ο χρήστης να προσελκύσει την προσοχή των συνεργείων διάσωσης Eπαρκή σωστικά μέσα πρέπει να είναι διαθέσιμα για άμεση χρήση. 7. Ασκήσεις ασφάλειας 7.1. Στους χώρους εργασίας που συνήθως υπάρχουν εργαζόμενοι πρέπει να γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ασκήσεις ασφάλειας κατά τις οποίες: α. Oι εργαζόμενοι που σε περίπτωση ανάγκης έχουν οριστεί να αναλάβουν συγκεκριμένη αποστολή προϋποθέτουσα τη χρήση, χειρισμό ή λειτουργία του εξοπλισμού διάσωσης, εκπαιδεύονται και υφίστανται εξέταση επάρκειας προς εκτέλεση των καθηκόντων τους, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που καθορίζονται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ. Ενδεχομένως, οι εργαζόμενοι θα πρέπει επίσης να μπορούν να ασκηθούν στη σωστή χρήση, το χειρισμό και τη λειτουργία του εξοπλισμού αυτού. β. Oλος ο εξοπλισμός έκτακτης ανάγκης που χρησιμοποιείται στην άσκηση εξετάζεται, καθαρίζεται και, σε περίπτωση που είναι αναγκαίο, ξαναγεμίζεται ή αντικαθίσταται, όλος δε ο φορητός εξοπλισμός επιστρέφεται στη θέση στην οποία φυλάσσεται κανονικά. γ. Eλέγχεται η λειτουργία των σωστικών σκαφών. 8. Εγκαταστάσεις υγιεινής 8.1. Aποδυτήρια και ιματιοφυλάκια για τα ενδύματα Eφόσον το προσωπικό υπερβαίνει τους 50 εργαζόμενους ή οι εργαζόμενοι πρέπει να φορούν ειδικά ρούχα εργασίας και δεν είναι δυνατόν να ζητηθεί από αυτούς για λόγους υγιεινής ή ευπρέπειας να 51

55 αλλάζουν σε άλλο χώρο πρέπει να τίθενται στην διάθεση των εργαζομένων κατάλληλοι χώροι αποδυτηρίων ξεχωριστοί για άνδρες και γυναίκες H πρόσβαση στα αποδυτήρια πρέπει να είναι ευχερής και να είναι ο χώρος τους επαρκής και εφοδιασμένος με καθίσματα Tα αποδυτήρια πρέπει να είναι επαρκών διαστάσεων και να διαθέτουν ατομικά ερμάρια τα οποία να επιτρέπουν σε κάθε εργαζόμενο να κλειδώνει τα ενδύματα του κατα την διάρκεια της εργασίας του Eάν οι συνθήκες εργασίας το απαιτούν (επικίνδυνες ουσίες, υγρασία, ρύποι) πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστά ερμάρια για τον ιματισμό εργασίας και για την ιδιωτική περιβολή των εργαζομένων. Πρέπει να προβλέπεται εξοπλισμός με τον οποίο ο εργαζόμενος θα μπορεί να στεγνώνει τα ρούχα εργασίας του Eφόσον δεν απαιτούνται αποδυτήρια κατά την έννοια της παραγράφου του τμήματος Γ, κάθε εργαζόμενος πρέπει να έχει στη διάθεσή του μέσα για την εναπόθεση των ενδυμάτων του Ντους και νιπτήρες Εκτός από τις εγκαταστάσεις που υπάρχουν στο χώρο των καταλυμάτων, πρέπει να προβλέπονται, αν εiναι αναγκαία, τα κατάλληλα ντους και νιπτήρες κοντά στους χώρους εργασίας Αποχωρητήρια και νιπτήρες Oι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους, κοντά στις θέσεις εργασίας, στους χώρους ανάπαυσης, στα αποδυτήρια και στα λουτρά ή στους νιπτήρες, ξεχωριστούς χώρους εφοδιασμένους με επαρκή αριθμό αποχωρητηρίων και νιπτήρων και σύμφωνα με την υγειονομική διάταξη Γ1/9900/ "Περί υποχρεωτικής κατασκευής αποχωρητηρίων" (1266/B), που τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις Γ1/2400/ (371/B) και Aιβ/2055/ (338/B) 9. Xώροι και εξοπλισμός πρώτων βοηθειών 9.1. Aνάλογα με το μέγεθος της εγκατάστασης και το είδος της εκτελούμενης εργασίας πρέπει να διατίθενται ένας ή περισσότεροι χώροι παροχής πρώτων βοηθειών Oι χώροι που προορίζονται για την παροχή πρώτων βοηθειών πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και υλικά πρώτων βοηθειών, να διαθέτουν τρεχούμενο νερό, να επιτρέπουν την άνετη είσοδο τραυματιοφορέων και φορείων και να εξυπηρετούνται από ένα ή περισσότερα εντεταλμένα άτομα τα οποία να έχουν εκπαιδευθεί κατάλληλα ώστε να μπορούν να παράσχουν πρώτες βοήθειες ή, ενδεχομένως, να εφαρμόσουν την αναγκαία αγωγή υπό την καθοδήγηση γιατρού (παρόντος ή όχι) Tα ελάχιστα απαιτούμενα υλικά πρώτων βοηθειών είναι: 52

56 -Aκετυλοσαλικιλικό οξύ -Παρακεταμόλη -Aντιισταμινικά δισκία -Aντιόξινα δισκία -Σπασμολυτικό (σταγόνες ή δισκία) -Aντιδιαροϊκό καολίνης/πηκτίνης -Aντισηπτικό κολλύριο -Aντιϊσταμινική αλοιφή -Eπίδεσμο 2.50 x 0.05 μέτρα -Eπίδεσμο 2.50 x 0.10 μέτρα -Bαμβάκι -Aπορροφητική γάζα αποστειρωμένη -Λευκοπλάστης πλάτους 0.08 μέτρα -Tεμάχια λευκοπλάστη με γάζα αποστειρωμένη -Tριγωνικό επίδεσμο -Ποτηράκια μιας χρήσης (χάρτινα ή πλαστικά) -Aιμοστατικό επίδεσμο -Διάλυμα αμμωνίας -Oξυζενέ -Oινόπνευμα καθαρό -Bάμμα ιωδίου -Mερκιουροχρώμ ή άλλο αντισηπτικό -Xάπια άνθρακα (καρβουνάκια) 9.4. Oι ποσότητες των παραπάνω ειδών καθορίζονται ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων. H συμπλήρωσή τους και με άλλα είδη καθορίζεται από το γιατρό εργασίας Oι χώροι πρώτων βοηθειών πρέπει να επισημαίνονται σύμφωνα με το π.δ. 105/95 "Eλάχιστες προδιαγραφές για την σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/EOK" (67/A) Yλικό πρώτων βοηθειών πρέπει να διατίθεται, επίσης, σε όλους τους χώρους όπου αυτό απαιτείται λόγω των συνθηκών εργασίας.tο υλικό πρέπει να φέρει κατάλληλη σήμανση και η πρόσβαση σε αυτό να είναι ευχερής Πίνακας με οδηγίες για την παροχή πρώτων βοηθειών συνοδευόμενες κατά το δυνατόν και με αντίστοιχα σχήματα και εικόνες πρέπει να αναρτάται σε εμφανή σημεία των χώρων εργασίας. 10. Καταλύματα Av η φύση, η κλίμακα και η διάρκεια των εργασιών το απαιτούν, ο εργοδότης πρέπει επισης να προσφέρει στους εργαζομένους κατάλυμα που πρέπει: α. Nα προστατεύεται δεόντως από τις συνέπειες έκρηξης, τη διείσδυση καπνού και αερίου και την εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιάς, όπως καθορίζεται στο έγγραφο ασφάλειας και υγείας που αναφέρεται στις παραγράφους 1.1. και 1.2. του τμήματος Γ. 53

57 β. Nα είναι κατάλληλα εξοπλισμένο με εγκαταστάσεις εξαερισμού, θέρμανσης και φωτισμού. γ. Nα έχει σε κάθε όροφο δύο τουλάχιστον ανεξάρτητες εξόδους που να οδηγούν σε οδούς διαφυγής. δ. Nα προστατεύεται από το θόρυβο, τις οσμές και τους καπνούς που προέρχονται από άλλες περιοχές και ενδέχεται να εiναι επικίνδυνα για την υγεία και από τις κακές καιρικές συνθήκες. ε. Nα χωρίζεται από κάθε θέση εργασίας και να είναι εγκαταστημένο μακριά από τις επικίνδυνες περιοχές Τα καταλύματα πρέπει να περιέχουν αρκετά κρεβάτια ή κουκέτες για τους εργαζόμενους που αναμένεται να κοιμούνται επί τόπου. Όλοι οι χώροι ύπνου πρέπει να διαθέτουν ικανοποιητικό χώρο ώστε οι χρήστες να μπορούν να τακτοποιούν τα ρούχα τους. Πρέπει να προβλέπονται χωριστοί κοιτώνες για άνδρες και γυναίκες Tα καταλύματα πρέπει να περιλαμβάνουν επαρκή αριθμό ντους και νιπτήρων με ζεστό και κρύο τρεχούμενο vεpό. Πρέπει να γίνει πρόβλεψη για ξεχωριστούς θαλάμους ντους ή ξεχωριστή χρήση των θαλάμων ντους για άνδρες και γυναίκες. Τα ντους πρέπει να είναι αρκετά μεγάλα ώστε να επιτρέπουν σε κάθε εργαζόμενο να πλένεται ανενόχλητα κάτω από κατάλληλες συνθήκες υγιεινής Τα καταλύματα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με επαρκή αριθμό αποχωρητηρίων και νιπτήρων και σύμφωνα με την υγειονομική διάταξη Γ1/9900/ "Περί υποχρεωτικής κατασκευής αποχωρητηρίων" (1266/B), που τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις Γ1/2400/ (371/B) και Aιβ/2055/ (338/B) Τα καταλύματα και ο εξοπλισμός τους πρέπει να συντηρούνται έτσι ώστε να πληρούν τους ενδεδειγμένους κανόνες υγιεινής. 11. Χρήση ελικοπτέρου Tα ελικοδρόμια στους χώρους εργασίας πρέπει να έχουν ικανοποιητικό μέγεθος και να είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να παρέχουν άνετη προσέγγιση που να επιτρέπει στο μεγαλύτερο ελικόπτερο που χρησιμοποιεί το ελικοδρόμιο να προσγειώνεται και να απογειώνεται κάτω από τις δυσμενέστερες συνθήκες που ενδέχεται να αντιμετωπιστούν κατά τη χρήση του. O σχεδιασμός και η κατασκευή του ελικοδρομίου πρέπει να ανταποκρίνονται στον προορισμό του Για την περίπτωση που θα χρειαστεί, ύστερα από ατύχημα, να γίνει μεταφορά με ελικόπτερο, πρέπει να υπάρχει πάντοτε έτοιμο το σχετικό υλικό, το οποίο και θα φυλάσσεται εγγύτατα του χώρου προσγείωσης. 54

58 11.3. Στις εγκαταστάσεις όπου υπάρχουν εργαζόμενοι, πρέπει να είναι παρούσα στο ελικοδρόμιο, όταν τούτο ευρίσκεται εν χρήσει, μια ομάδα άμεσης επέμβασης, επαρκούς αριθμού και εκπαίδευσης. 12. Τοποθέτηση εγκαταστάσεων στη θάλασσα - Ασφάλεια και σταθερότητα Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων τοποθέτησης εγκαταστάσεων στη θάλασσα λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα για την εξασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων των εξορυκτικών δια γεωτρήσεων βιομηχανιών Oι εργασίες προπαρασκευής της τοποθέτησης των εγκαταστάσεων στη θάλασσα πρέπει να γίνονται με τρόπο που να διασφαλίζει την ασφάλεια και τη σταθερότητά τους Oι εξοπλισμοί και διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για τις δραστηριότητες που αναφέρονται στη παράγραφο του τμήματος Γ πρέπει να μειώνουν στο ελάχιστο τους κινδύνους που διατρέχουν οι εργαζόμενοι των εξορυκτικών δια γεωτρήσεων βιομηχανιών, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τόσο τις κανονικές όσο και τις κρίσιμες συνθήκες. Άρθρο 14 Έλεγχος εφαρμογής O έλεγχος της εφαρμογής του παρόντος διατάγματος ανατίθεται στις αρμόδιες υπηρεσίες της Nομαρχιακής αυτοδιοίκησης ( στα Kέντρα Πρόληψης Eπαγγελματικού Kινδύνου ή στις Διευθύνσεις επιθεώρησης εργασίας και στις Διευθύνσεις απασχόλησης με τα αρμόδια Tμήματα τεχνικής και υγειονομικής επιθεώρησης εργασίας ή στα Tμήματα και Γραφεία επιθεώρησης εργασίας κ.λ.π.). Για τις επιχειρήσεις των μεταλλείων, λατομείων, ορυχείων ο έλεγχος της εφαρμογής του παρόντος διατάγματος ανατίθεται στις αρμόδιες υπηρεσίες του Yπουργείου Ανάπτυξης. Άρθρο 15 Kυρώσεις 1. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος επιβάλλονται, ανεξάρτητα από τις ποινικές κυρώσεις, οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 του ν. 2224/94 με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6 της KYA 88555/3293/ που κυρώθηκε με το άρθρο 39 του ν. 1836/ Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει από αμέλεια ή πρόθεση τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 25 του ν. 55

59 4) ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΕΞΕΔΡΕΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Μπορεί να υπάρχουν λιγότερα εργοτάξια που θα μπορούσαν να θεωρηθούν υψηλού κινδύνου όσον αφορά την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων σε μια εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου. Αλλά ευτυχώς, λόγω των αυστηρών κανονισμών που ισχύουν και την εμπειρογνωμοσύνη των εταιρειών που συμμετέχουν στην υπεράκτια βιομηχανία, οι τεράστιες καταστροφές είναι πολύ λίγες. 56

60 4.1) Κανονισμοί ασφαλείας Λόγω των πολλών δυνητικών κινδύνων που θα μπορούσαν να αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε μια εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου, υπάρχουν 4 σειρές κανονισμών του Ηνωμένου Βασιλείου που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο τομέα. Αυτοί είναι: 1)Η εγκατάσταση ανοικτής θαλάσσης (περίπτωση ασφαλείας)1992. Εδώ πρόκειται για όλα τα κινητά και σταθερά μέρη εγκαταστάσεων ανοικτής θαλάσσης που λειτουργούν στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου να έχουν πιστοποίηση ασφάλειας η οποία απαιτεί από όλα τα εγκατεστημένα μέρη, την εκτελεστική υγεία και ασφάλεια των εγκαταστάσεων ανοικτής θαλάσσης. 2)Πρόληψη της πυρκαγιάς, έκρηξης και αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης 1995 οι οποίες στοχεύουν στην προστασία εργαζομένων ανοικτής θαλάσσης από πυρκαγιές και εκρήξεις. Και για να διασφαλιστεί ότι οι κατάλληλες διαδικασίες είναι σε θέση να εξασφαλίσουν την ταχεία απάντηση από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση πυρκαγιάς ή έκρηξης. 3)Εγκαταστάσεις ανοικτής θαλάσσης και αγωγός έργων (διαχείριση και διοίκηση)1995, η οποία έχει ως στόχο την ασφαλή διαχείριση των εγκαταστάσεων ανοικτής θαλάσσης τις υπεράκτιες εγκαταστάσεις και τα φρεάτια. 4)Σχεδιασμός και κατασκευή 1996, το οποίο ασχολείται με την ασφάλεια και των δύο, και της ανοικτής θάλασσας και τις χερσαίες κοιλότητες. Την ακεραιότητα των και τη γενική ασφάλεια των υπεράκτιων εγκαταστάσεων και επιπλέον το εργασιακό περιβάλλον. Οι υπεράκτιες βιομηχανίες πρέπει επίσης να τηρούν τις νομοθεσίας που περιείχε η υγεία και ασφάλεια στο χώρο εργασίας κανονισμών

61 Α)Το θόρυβο στο χώρο εργασίας Β)Έλεγχο των επικίνδυνων ουσιών για την υγεία )Μετάβαση σε μια εγκατάσταση ως επί το πλείστον, οι εργαζόμενοι θα ταξιδέψουν σε μία πλατφόρμα πετρελαίου με ελικόπτερο. Ακόμη και εδώ, απαιτείται να φορούν στολή εμβάπτισης και σωσίβια και δεν θα τύχει επίσης μη ενημέρωση ασφάλειας πριν από κάθε πτήση. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που γίνετε όταν όλοι μας χρησιμοποιούμε αεροπλάνο. Όλοι όσοι εργάζονται εντός του Ηνωμένου Βασιλείου στον τομέα της Βόρειας Θάλασσας και πιο συγκεκριμένα στον τομέα τον ιατρικό της ασφάλειας κ υγείας της εργασίας στην υπεράκτια βιομηχανία πρέπει να αναλάβουν την ιατρική περίθαλψη φυσικά. Θα πρέπει επιπλέον να διαθέτουν έγκυρη υπεράκτια ιατρική πιστοποίηση και την ολοκλήρωση της γνώσης των βασικών κανόνων ασφαλείας και του προγράμματος έκτακτης κατάρτισης, γνωστό ως bosiet. Αυτό θα τους εκπαιδεύσει, σε τομείς όπως το ελικόπτερο διαφυγής, προσωπικής επιβίωση, χρήση των σωστικών σκαφών, πρώτες βοήθειες, εκκένωση χώρου, πυροσβεστική χρήση αντικειμένων και τον τρόπο χρήσης αναπνευστικών συσκευών κλπ. Θα υπάρξουν και άλλες ρυθμίσεις που πραγματοποιούνται ανάλογα με τη φύση της εργασίας. Για παράδειγμα, θα μπορούσε κάποιος να εργάζεται σε πολύ μεγάλο ύψος, σαν επιθεωρητής εξέδρας. Έτσι θα πρέπει επίσης να τηρούνται οι συνθήκες εργασίας σε μεγάλα ύψη. Θα μπορούσαμε με κατάπληξη να ανακαλύψουμε πόσο σοβαρά ζητήματα υγείας και ασφάλειας είναι εκείνα που λειτουργούν για τους εργαζόμενους στις πλωτές εξέδρες. Τόσο πολύ ώστε οι κανόνες είναι τόσο αυστηροί και πρέπει να τηρηθούν από όλους όσοι εργάζονται υπεράκτια. Ενώ είναι πιθανότατα ένα από τα ασφαλέστερα σημεία στις εργασίες αυτές τις ημέρες λόγω όλων των κανονισμών ασφαλείας και τις διαδικασίες που έχουν 58

62 τεθεί σε ισχύ. Οι επιθεωρητές από την εκτελεστική υγεία και ασφάλεια (HSE) επισκέπτονται εξέδρες πετρελαίου τακτικά και ακόμη και φαινομενικά ελάσσονος σημασίας ατυχήματα όπως η το κόψιμο στο δάχτυλο ενός εργαζομένου, για παράδειγμα, θα είναι έντονα σημειωτέων και τα αίτια ερευνώνται προκειμένου να τεθεί με στρατηγικές η πραγματοποίηση ενός περιβάλλοντος εργασίας ακόμη πιο ασφαλούς. Προφανώς, εάν έχουν επέλθει οποιαδήποτε περιστατικά με πιο σοβαρό χαρακτήρα, η HSE δεν έχει την εξουσία να διώξει εταιρείες εάν έχουν αποτύχει να τηρούν τους διάφορους κανόνες Υγείας και ασφάλειας που εφαρμόζονται στην εργασία ανοιχτής θαλάσσης. 59

63 4.2) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Δυστυχώς, είναι αδύνατο να μηχανικοποιήσουμε όλα τα ενδεχόμενα πιθανών κινδύνων τα οποία θα μπορούσαν να ανακύψουν σε έναν εργαζόμενο κατά τη διάρκεια του ωραρίου του ή τις καθημερινές δραστηριότητες του εκεί. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό ότι ορισμένα στοιχεία της ατομικής προστασίας θα πρέπει να φορεθούν από τον εργαζόμενο. Πολλά από τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν: σκληρά καπέλα (ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΔΙΑΤΡΗΣΕΩΝ) χαλύβδινες μπότες γυαλιά ασφαλείας με πλευρικές ασπίδες 60