Το Σύστηµα Εκπαίδευσης Θετικής Ενίσχυσης Για Κουτάβια

Transcript

1 Το Σύστηµα Εκπαίδευσης Θετικής Ενίσχυσης Για Κουτάβια Μάθετε το κουτάβι σας να είναι µέρος της οικογένειας Με θετικές και ανθρωπιστικές µεθόδους εκπαίδευσης Gal Ziv, B.S., CPDT

2 - 2 -

3 Gal Ziv, B.S., CPDT Το Σύστηµα Εκπαίδευσης Θετικής Ενίσχυσης Για Κουτάβια Μετάφραση από τα αγγλικά : kotsidas.gr clickertrainusa.com

4 Τίτλος πρωτότυπου : The Puppy Well-Being Training System Συγγραφέας : Gal Ziv Μετάφραση : kotsidas.gr Copyright clickertrainusa.com All Rights Reserved

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Σηµείωµα από το συγγραφέα Εισαγωγή. 9 Γιατί χρησιµοποιούµε εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης ; Ο σκύλος µου, µου έκανε αυτό από φθόνο.. 11 Απαιτώ απόλυτο σεβασµό και επιτυχία Πρόληψη και διαχείριση - ο ακρογωνιαίος λίθος για να αναθρέψετε ένα Κουτάβι. 13 Χµµµ, Φαγητό Η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης 15 Κοινωνικοποίηση.. 15 Χειρισµός.. 19 Παρεµπόδιση δαγκώµατος Πρόληψη προβληµάτων συµπεριφοράς. 24 Σχέση - τίποτα στη ζωή δεν είναι δωρεάν Πρόληψη του άγχους αποχωρισµού.. 25 Πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων 27 Άσκηση & παιχνίδι Κοινά προβλήµατα συµπεριφοράς.. 33 Εκπαίδευση για το σπίτι. 33 Εκπαίδευση µε Crate.. 36 Μάσηµα.. 40 Υπερβολικό γαύγισµα. 42 Μην πηδάτε παρακαλώ Παράρτηµα Α: Οι αγάπες του σκύλου µου Παράρτηµα Β: Πίνακας Κοινωνικοποίησης Παράρτηµα Γ: Παράδειγµα εβδοµάδας εργασίας µε ένα νέο κουτάβι

6 - 6 -

7 1. Σηµείωµα από το συγγραφέα Έγραψα αυτό το βιβλίο για το νέο ιδιοκτήτη κουταβιού. Ελπίζω ότι θα απολαύσετε το βιβλίο και ότι θα δώσει σε εσάς και κουτάβι σας µια ώθηση για µια µεγάλη και ευχάριστη ζωή µαζί. Νιώστε ελεύθεροι να χρησιµοποιήσετε όλα τα τµήµατα αυτού του βιβλίου για προσωπική σας χρήση. Θέλω µόνο να σας ζητήσω να σεβαστείτε τα δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας και ότι δεν θα χρησιµοποιήσετε τη δουλειά µου για εµπορικούς σκοπούς χωρίς την άδειά µου. Παρακαλώ γράψτε µου µέσα από τη φόρµα επικοινωνίας σε αυτόν τον ιστιοχώρο για πληροφορίες σχετικά µε την εµπορική χρήση Note from author I wrote this book for the new puppy owner. I hope that you enjoy the book and that it will give you and your puppy a boost for a long and enjoyable life together. Feel free to use all parts of this book for personal use. I only ask that you respect my copyright privileges and that you do not use my work for commercial needs without my permission. Please write me through the contact form on this website for information about commercial use - 7 -

8 - 8 -

9 2. Εισαγωγή Έχετε ένα νέο σκυλί - συγχαρητήρια! Είναι κοιµισµένο δίπλα σας, αλλά να ξέρετε ότι θα ξυπνήσει σύντοµα και είστε µάλλον ανίδεοι του τι πρέπει να κάνετε µαζί του. Ρωτάς τον εαυτό σου και τώρα τι κάνω; Έχετε ήδη παρατηρήσει ότι µασάει την επίπλωση, κατουράει στο νέο ταπέτο, και πιάνει µε το στόµα τα παιδάκια. Σε γενικές γραµµές, περνάτε πολύ δύσκολα µε το να εξηγήσετε τις προσδοκίες σας στο κουτάβι. Όµως όσο δύσκολη και να πιστεύετε ότι έγινε η ζωή σας ξαφνικά, θα πρέπει να ξεκινήσετε µε ηρεµία. Πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων φοβούνται και ανησυχούν σχετικά µε την άφιξη ενός κουταβιού σε ένα νέο σπίτι. Αυτά τα συναισθήµατα είναι φυσικά, και µόλις ο σκύλος µπει για τα καλά στη ζωή τους, τείνουν να αποδυναµώσουν. Η συνολική θετική εµπειρία που ζουν µε το σκύλο υπερτερεί των προβληµάτων που συνδέονται µε αυτόν. Σκύλοι και άνθρωποι έχουν ένα βασικό πρόβληµα που διαρκώς λειτουργεί εις βάρος τους: Είναι διαφορετικών ειδών! Όσο προφανές όµως και να φαίνεται αυτό, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων τείνουν να ξεχάσουν αυτό το γεγονός. Περιµένουµε τα σκυλιά µας να κατανοήσουν Ελληνικά ; Περιµένουµε να διαχωρίσουν µεταξύ τους ένα ακριβό δρύινο γραφείο από ένα φτηνό παιχνίδι µασήµατος. Έχουµε αποτύχει να συνειδητοποιήσουµε ότι για το σκύλο µας, το χρήµα δεν έχει κανένα νόηµα. Το χαλί δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ευχάριστο µέρος για ούρηση,και το γραφείο σας που εισάγεται από την Ιταλία είναι πολύ διασκεδαστικό να το µασάς. Οι σκύλοι δεν έχουν ηθική ώστε να ασχολούνται µε το τι είναι καλό και τι κακό. Ασχολούνται µε το τι είναι ασφαλές και τι επικίνδυνο, τι άνετο ή µη, και το τι νόστιµο ή µη. Όσο πιο γρήγορα κατανοήσουµε αυτό το χάσµα µεταξύ του ανθρώπινου και του κυνοειδούς είδους, τόσο πιο γρήγορα θα είµαστε σε θέση να τους αποδεχθούµε ως έχουν και να εξηγήσουµε (στη γλώσσα τους) τις προσδοκίες µας από αυτούς. Έτσι κι αλλιώς, εµείς τους εξηµερώσαµε, γι 'αυτό είναι καθήκον µας να εξηγήσουµε τους κανόνες και τα πρότυπα διαβίωσης σε µια ανθρώπινη κοινωνία. Αν ήταν να υιοθετήσετε ένα παιδί από έναν άλλο πολιτισµό ; Ένα παιδί που δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα, δεν καταλαβαίνει την αξία του χρήµατος, και δεν µοιράζετε τους ίδιους κανόνες καθαριότητας, όπως εσείς, θα πρέπει να βρείτε το χρόνο για να διδάξετε αυτό το παιδί τη γλώσσα και τα κοινωνικά πρότυπα προκειµένου αυτό να µπορεί να ζει σε αρµονία µαζί σας. Εξάλλου, εάν ήταν να φέρετε ένα νέο µωρό στον κόσµο, θα δαπανούσατε πολλά χρόνια υποµονετικών εξηγήσεων και διδασκαλιών πριν γίνει ένα υπεύθυνος ενήλικας. Θα επαναλαµβάνατε τις εξηγήσεις ξανά και ξανά, θα ενισχύατε τις σωστές συµπεριφορές, που θα προστάτευαν το παιδί από το κακό, και θα προστατεύατε το παιδί από το να του δηµιουργηθούν προβλήµατα. Σας ακούγεται οικείο; Θα πρέπει ναι. Το κουτάβι σας είναι ακριβώς όπως αυτό το νέο µωρό. Είναι ανίδεο τι θέλεις από αυτό. Εναπόκειται σε εσάς να διδάξετε τους κανόνες και να το προλαµβάνετε από το να κάνει λάθη ή να προκαλεί ζηµίες. Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι η συµπεριφορά πάντα αλλάζει. Μπορεί είτε να - 9 -

10 την αλλάξετε προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Κάθε ανεπιθύµητη συµπεριφορά θα τείνει να γίνει χειρότερη, αν δεν παρεµβαίνετε να την τροποποιείτε. Αν το κουτάβι σας µασάει τα παπούτσια σας και δεν το εµποδίσετε να το κάνει, την επόµενη φορά θα µασάει τα παπούτσια, τις κάλτσες, και τις µπότες σας. Η πρόληψη, όπως θα συζητήσουµε αργότερα, αποτελεί σηµαντικό ακρογωνιαίο λίθο για την εκπαίδευση του κουταβιού. Όταν εµποδίζουµε το κουτάβι να έχει εµπειρία των ανεπιθύµητων προς εµάς συµπεριφορών, αυτό µας επιτρέπει να το µεγαλώσουµε χωρίς την εµπειρία της απόλαυσης αυτών των συµπεριφορών. Ως αποτέλεσµα, θα µειωθούν οι πιθανότητες να αναπτύξει κακές συνήθειες στο µέλλον. Αν και βοηθά στην εκπαίδευση του σκύλου µας να διδάσκουµε τι να µην κάνει, αυτό δεν είναι αρκετό. Ο συνδυασµός της πρόληψης µε ένα πρόγραµµα έντονης θετικής ενίσχυσης που διδάσκει στο σκύλο τι επιτρέπεται, είναι µια συνταγή για ένα σταθερό και χωρίς προβλήµατα σκύλο. Γιατί χρησιµοποιούµε εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης ; Ουσιαστικά - γιατί δουλεύει! Η θεωρία πίσω από τα συστήµατα είχε ερευνηθεί και δεκάδες χρόνια πριν, από επιστήµονες σαν τον Pavlov και τον Skinner. Ένα από τα καλύτερα παραδείγµατα ότι το σύστηµα αυτό πραγµατικά δουλεύει και στην εκπαίδευση θαλάσσιων θηλαστικών, όπως τα δελφίνια και οι φάλαινες δολοφόνοι σε διάφορες τοποθεσίες στον κόσµο. Το εκπληκτικό σόου που βλέπετε σε µέρη όπως το "Sea World", είναι αποτέλεσµα της εκπαίδευσης θετικής ενίσχυσης. Στην περίπτωση αυτή, για µια ορισµένη συµπεριφορά (δηλ. άλµα στη µέση της πισίνας) η οποία ανταµείβεται από πολλά ψάρια. εν µπορείς να τιµωρήσεις το δελφίνι επειδή φεύγει κολυµπώντας µακριά. Στη περίπτωση δε, που προσπαθήσεις να τιµωρήσεις µια φάλαινα δολοφόνο, αυτό µπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυµατισµό του προπονητή. Τα άγρια ζώα δεν ανταποκρίνονται απαραίτητα, καλά στον πόνο. Η ακρίβεια που οι εκπαιδευτές παίρνουν από τα ζώα είναι ένα σπουδαίο παράδειγµα για την αποτελεσµατικότητα και την επιτυχία της θετικής ενίσχυσης. Επιπλέον, η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης είναι απλούστερη σε σύγκριση µε τις µεθόδους τιµωρίας και δεν µπορεί να προκαλέσει βλάβη στο ζώο. Η εκπαίδευση που περιλαµβάνει διάφορες δραστικές µεθόδους τιµωρίας απαιτεί πολύ µεγαλύτερη εµπειρία και γνώση. Χρησιµοποιώντας µεθόδους τιµωρίας χωρίς τις απαιτούµενες γνώσεις, µπορεί κανείς να προκαλέσει µεγάλη συναισθηµατική βλάβη στο σκύλο και µακροπρόθεσµα (και µερικές φορές επίσης και σε βραχυπρόθεσµη βάση) µπορεί να καταστρέψει τη σχέση µεταξύ ιδιοκτήτη και σκύλου. Αντίθετα, το χειρότερο δυνατό που µπορεί να προκληθεί ενώ εργάζεστε µε θετικές µεθόδους είναι η ενίσχυση µιας ανεπιθύµητης συµπεριφοράς, ζηµιά που µπορεί εύκολα να διορθωθεί στην επόµενη εκπαιδευτική περίοδο ή ακόµη και την επόµενη επανάληψη. Σηµαντικότερο όλων είναι ότι η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης είναι διασκεδαστική τόσο για τον ιδιοκτήτη όσο και για τον σκύλο. Ο σκύλος µαθαίνει να απολαµβάνει νέες συµπεριφορές και ο ιδιοκτήτης βλέπει σηµαντική βελτίωση χωρίς την ανάγκη να ενεργεί µε δύναµη και τιµωρία

11 Ο σκύλος µου, µου έκανε αυτό από φθόνο Ως άνθρωποι προσπαθούµε να καταλάβουµε τα άλλα ζώα ανθρωποποιώντας τα (αποδίδουµε τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε κάτι µη ανθρώπινο) και συγκρίνοντας τα µε εµάς. Είναι µάλλον φυσικό ότι εµείς το κάνουµε αυτό, γιατί γνωρίζουµε το είδος µας καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο. Ωστόσο, η ανθρωποποíηση µπορεί να είναι η πηγή πολλών παρεξηγήσεων µεταξύ του σκύλου και του ιδιοκτήτη. Αυτές οι παρεξηγήσεις µπορεί να κάνουν τον ιδιοκτήτη να ενεργήσει µε τρόπο που είναι επιζήµιος για τη σχέση του µε το σκύλο. "Ο σκύλος µου ούρησε το κρεβάτι µου για να µε εκδικηθεί που έµεινε µόνος στο σπίτι" είναι µια κοινή πρόταση µεταξύ των ιδιοκτητών σκύλων. Άλλες κοινές φράσεις είναι "ο σκύλος µου γαβγίζει όλη τη µέρα έστω και αν γνωρίζει ότι θα πρέπει να είναι ήσυχος" και "ο σκύλος µου κλέβει φαγητό από την κουζίνα µόνο για να µε δει να θυµώνω". Η εκδίκηση κάποιου, η διάκριση ανάµεσα στο καλό και στο κακό, η ύπαρξη ηθικής συνείδησης, αυτά είναι χαρακτηριστικά των ανθρώπων, και δεν έχουν καµία σχέση µε τα σκυλιά µας. Τα σκυλιά µας δεν έχουν την εκδίκηση του ιδιοκτήτη στο καθηµερινό πρόγραµµα τους. Γιατί απλά δεν λειτουργούν έτσι. Όσο πιο γρήγορα κάποιος συνειδητοποιήσει ότι οι σκύλοι δεν κάνουν και δεν γίνεται να κάνουν τίποτα από φθόνο, τόσο πιο γρήγορα είναι σε θέση να σταµατήσει να τιµωρεί τον σκύλο του, δεδοµένου ότι, µετά από όλα αυτά, γιατί να τιµωρήσεις κάποιον, εάν αυτός δεν έχει παρά µόνο καθαρές προθέσεις. Οι σκύλοι µαθαίνουν συνδέοντας πράγµατα και καταστάσεις. οκιµάζουν τον κόσµο για να δουν τι συµβαίνει. Το µόνο που σκέφτονται όταν κάνουν κάτι είναι πώς µπορoυν να αποκοµίσουν όφελος κατά τη στιγµή της πράξης αυτής. Εδώ είναι µερικά παραδείγµατα για το πώς σκέφτονται οι σκύλοι:ανεβαίνω στο πάγκο της κουζίνας, υπάρχει τροφή επάνω στο πάγκο, Τρώω το φαγητό και µου αρέσει - θα το ξανακάνω στο µέλλον. Σε αντίθεση: Ανεβαίνω στο πάγκο της κουζίνας - ποτέ δεν υπάρχει τίποτα εκεί, θα σταµατήσω να ανεβαίνω στο πάγκο. Με άφησε µόνο µου στο σπίτι και είµαι αγχωµένος, Πηγαίνω στο υπνοδωµάτιο του ιδιοκτήτη, γιατί οι κάλτσες του έχουν την µυρωδιά του και αυτό µε χαλαρώνει - εγώ µασάω τις κάλτσες. Σε αντίθεση: Ο ιδιοκτήτης µου µε αφήνει µόνο µου, εν έχω καµία πρόσβαση στο υπνοδωµάτιο του ιδιοκτήτη, µόνο στο δωµάτιο µου που έχει παιχνίδια γεµισµένα µε διάφορες λιχουδιές - Εγώ µασάω αυτό το παιχνίδι. Όσο λιγότερο χρόνο ξοδεύετε προσπαθώντας να βγάλετε άκρη µε το γιατί ο σκύλος σας να κάνει κάτι, και όσο πιο πολύ επικεντρωθείτε στις ενέργειες του σκύλου σας και πώς µπορείτε να τις τροποποιήσετε, τόσο πιο µεγάλη επιτυχία θα έχετε στην επικοινωνία µε το σκύλο σας. Είναι επίσης σηµαντικό να σηµειωθεί ότι οι σκύλοι δεν µπορούν να µάθουν µετά το γεγονός. Μόλις µία συµπεριφορά έχει σταµατήσει δεν µπορούµε να την ενισχύσουµε ή να την τιµωρήσουµε. Εάν θέλετε να ενισχύσετε µία συµπεριφορά στο σκύλο σας (ή να τιµωρήσετε το σκύλο σας), πρέπει να το κάνετε κατά τη διάρκεια της συµπεριφοράς αυτής. Όταν κάποιος επιστρέφει σπίτι, βλέπει µια λίµνη από ούρα και τιµωρεί τον σκύλο του, τότε αυτός δεν διδάσκει το σκύλο τίποτα άλλο εκτός του ότι είναι επικίνδυνος όταν

12 έρχεται σπίτι και έχει αυτή την έκφραση. Ο σκύλος απλά δεν µπορεί να κάνει τη σύνδεση ότι µια συγκεκριµένη συνέπεια, συµβαίνει 5 δευτερόλεπτα, 2 λεπτά ή µία ώρα µετά την πράξη που υποτίθεται ότι προκάλεσε. Θυµηθείτε, παρά τα όσα µπορεί να πιστεύετε, και παρά τα όσα σας έχουν πει στο παρελθόν, ο σκύλος σας δεν κάνει τίποτα για να σας εκδικηθεί. Οι λόγοι για τις πράξεις του σκύλου είναι πολύ απλούστεροι από τα σύνθετα σχήµατα σκέψης που τους αποδίδουµε. εν υπάρχουν απώτερα κίνητρα και µυστηριώδεις συνωµοσίες? Αν ο σκύλος ενεργεί µε ένα συγκεκριµένο τρόπο, είναι γιατί πιστεύει ότι θα είναι προς όφελος του. Καθήκον µας είναι να διδάξουµε το ποιο είναι προς όφελος του και ποιο όχι. Απαιτώ απόλυτο σεβασµό και επιτυχία Συχνά, ακούµε ιδιοκτήτες σκύλων να λένε ότι θέλουν τα σκυλιά τους να τους υπακούνε συνέχεια και χωρίς εξαιρέσεις. Ωστόσο, η απαίτηση αυτή είναι µη ρεαλιστική και πρακτικά αδύνατη. Σκεφτείτε το µε αυτό τον τρόπο: όλοι κάνουµε λάθη, όλοι έχουµε αποτύχει και όλοι χάνουµε τη συγκέντρωση µας κατά καιρούς. Ο καλύτερος shortstop στο µπέιζµπολ διαπράττει αρκετά λάθη σε µια σεζόν. Ο καλύτερος σεφ κάνει πιάτα που δεν είναι και πολύ νόστιµα µερικές φορές, και ο καλύτερος οδηγός δεν αντιλαµβάνεται την πινακίδα stop, αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αν οι άνθρωποι - πλάσµατα µε πολύ µεγαλύτερη ικανότητα του εγκεφάλου σε σύγκριση µε τους σκύλους - αποτυγχάνουν µερικές φορές, γιατί περιµένουµε τα σκυλιά µας να είναι πάντα τέλεια; Ένα ποσοστό επιτυχίας του 80-90% είναι πολύ πιο ρεαλιστικό, ειδικά όταν εκπαιδεύουµε οικογενειακούς σκύλους στην βασική υπακοή. Είναι ενδιαφέρον να σηµειωθεί ότι παρόλο που συνεχώς ανθρωποµορφοποιούµε τα σκυλιά όταν είναι βολικό για µας (ισχυριζόµαστε ότι ξέρουν να διακρίνουν µεταξύ του καλού και του κακού και ότι µας εκδικούνται), αδυνατούµε να τα ανθρωποµορφοποιήσουµε όταν ενεργούν εναντίον µας. Ενώ γνωρίζουµε ότι, αφού ακόµα και ο άνθρωπος δεν µπορεί να επιτύχει την τελειότητα, ζητάµε από τα σκυλιά µας να το κάνουν. Η κατανόηση του γεγονότος ότι δεν θα υπάρξει ποτέ η τελειότητα και η απόλυτη συµµόρφωση µπορεί να µας βοηθήσει να αποφύγουµε να οργιζόµαστε κατά των σκυλιών µας όταν λέµε "κάθισε" και δεν συµβαίνει τίποτα. Επιπλέον, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων απαιτούν συνολική συµµόρφωση χωρίς επιβράβευση του σκύλου. Με άλλα λόγια, ο σκύλος πρέπει να συµµορφωθεί γιατί εγώ είµαι ο αφέντης, και όχι επειδή είναι προς όφελος του. Προσπαθήστε να σκεφτείτε την τελευταία φορά που υπακούσατε ή συµµορφωθήκατε µε την εντολή του αφεντικού σας χωρίς πάρετε µια ανταµοιβή για αυτό. Εργάζεστε για ένα µισθό, και αν δεν ήταν ο µισθός σας, δεν θα κάνατε τίποτα. Ακριβώς όπως µια καλή λέξη από το αφεντικό σας δεν είναι αρκετή για να εργασθείτε, έτσι και για το σκύλο σας το να τον χαϊδεύετε και να λέτε "καλό παιδί" δεν είναι αρκετό για να συµµορφωθεί µε τις επιθυµίες σας. Ο σκύλος πρέπει να γνωρίζει ότι θα λάβει ένα µισθό ανεξάρτητα αν είναι ένα παιχνίδι, τροφή, ή οτιδήποτε άλλο ενδιαφέρον γι αυτόν

13 Θεωρείστε όλους αυτές τις επιβραβεύσεις σαν το µισθό του σκύλου σας που κάνει µια καλή δουλειά για σας. Είναι ένας ζωντανός οργανισµός που είναι ελεύθερος να κάνει τις δικές του επιλογές. Όταν ο ίδιος επιλέγει να συµµορφωθεί µε την επιθυµία σας φανείτε γενναιόδωρος και επιβραβεύστε το. Πρέπει επίσης να προσπαθήσετε και να σκεφτείτε τις εντολές σας ως συνθήµατα ή αιτήµατα. Χτίζοντας µια σχέση που βασίζεται σε συµµόρφωση µέσω της ελεύθερης βούλησης, και όχι µια που βασίζεται στον φόβο και τον εξαναγκασµό είναι πολύ πιο ενδιαφέρον τόσο για τον ιδιοκτήτη όσο και για τον σκύλο. Πρόληψη και διαχείριση - ο ακρογωνιαίος λίθος για να αναθρέψετε ένα κουτάβι Η πρόληψη είναι ένας τρόπος να βοηθήσουµε το σκύλο να επιτύχει. Με το να µην αφήνετε το κουτάβι να εµπλακεί σε καταστάσεις µέσω των οποίων είναι καταδικασµένο να οδηγηθεί σε λάθος συµπεριφορές, το προετοιµάζετε για την επιτυχία. Ο στόχος της πρόληψης είναι να σταµατήσει ο σκύλος να διαπράττει λάθη, όπως η ούρηση σε λάθος µεριά, το µάσηµα αντικειµένων, κλπ Η πρόληψη, όπως φαίνεται, είναι πολλές φορές ξεχασµένη από τους ιδιοκτήτες σκύλων. Περιµένουµε τα σκυλάκια µας να µην ψάχνουν για τροφή στα σκουπίδια, ενώ εµείς αφήνουµε ανοιχτούς κάδους. εν θέλουµε να ανεβαίνουν στο κρεβάτι, τη στιγµή που εµείς, αφήνουµε ανοικτή την πόρτα του υπνοδωµατίου. Πολλά προβλήµατα συµπεριφοράς όπως αυτά που περιγράφονται παραπάνω είναι τόσο εύκολο να λυθούν µε την παρεµπόδιση της πρόσβασης σε πιθανές προβληµατικές περιοχές. Ο άνθρωπος χρησιµοποιεί συνεχώς την πρόληψη στην καθηµερινή του ζωή µε µεγάλη επιτυχία. Προλαµβάνουµε την ηλεκτροπληξία στα µωρά, εµποδίζοντας την πρόσβαση στις πρίζες µε την εγκατάσταση πωµάτων ασφάλειας σε αυτές. Προλαµβάνουµε το να βάζουν επικίνδυνα αντικείµενα στο στόµα τους, κρύβοντας όλα εκείνα τα αντικείµενα η βάζοντας το µωρό σε µία κούνια, όταν δεν µπορούµε να το εποπτεύσουµε. Προλαµβάνουµε τους κλέφτες να µπουν στα σπίτια µας, κλειδώνοντας τη πόρτα και εγκαθιστώντας σύστηµα συναγερµού. Ο κατάλογος συνεχίζεται, και εµείς οι άνθρωποι φαίνεται να έχουµε µια καλή αντίληψη σχετικά µε τα πλεονεκτήµατα της πρόληψης. Παρόλα αυτά, πολλές φορές αδυνατούµε να χρησιµοποιήσουµε τις ίδιες µεθόδους µε τα σκυλιά µας. Έχουµε την τάση να τα αφήνουµε ανεξέλεγκτα στο σπίτι για ώρες και περιµένουµε από αυτά να αφήσουν τα πάντα σε τάξη. Εµείς δεν περιµένουµε κάτι τέτοιο από τα µωρά µας - ανθρώπους µε µεγαλύτερη ικανότητα του εγκεφάλου - αλλά νοµίζουµε ότι τα σκυλιά µας είναι πλάσµατα µε υπερφυσικές δυνατότητες που διαβάζουν το µυαλό µας και ξέρουν τι θέλουµε από αυτά. Είναι δύσκολο να πούµε από πού προέκυψαν αυτές οι αντιλήψεις, αλλά ανεξάρτητα από αυτό, είναι εκτός πραγµατικότητας. Εάν δεν θέλετε το σκύλο σας να κατουράει στο κρεβάτι σας, ξεκινήστε από το κλείσιµο της πόρτας του υπνοδωµατίου. Σας εγγυούµαι ότι θα πετύχει

14 Χµµµ, Φαγητό Αν θέλουµε να επιτύχουµε µε την εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης, πρέπει να διασφαλίσουµε ότι οι αµοιβές που θα χρησιµοποιήσουµε, είναι πράγµατι ενίσχυση για τον σκύλο. Η ενίσχυση είναι κάτι που συµβαίνει αµέσως µετά από µια ορισµένη συµπεριφορά και αυξάνει τις πιθανότητες ότι η συµπεριφορά θα επανεµφανιστεί. Ακόµα κι αν εµείς πιστεύουµε ότι µια ορισµένη ανταµοιβή θα πρέπει να είναι η ενίσχυση δεν έχει κανένα νόηµα, γιατί ο σκύλος είναι, που θα πρέπει να αγαπήσει την ανταµοιβή έτσι ώστε οι πιθανότητες να επαναληφθεί µια συµπεριφορά να είναι αυξηµένες. Για πολλά σκυλιά, τα τρόφιµα είναι ένα µεγάλη ενίσχυση. Η ανάγκη για τροφή είναι πολύ κυρίαρχη και ο σκύλος σας µπορεί να κάνει τα πάντα για να αποκτήσει µια πολύ νόστιµη τροφή. Η ξηρά τροφή του σκύλου σας µπορεί να είναι ενίσχυση έως κάποιο βαθµό. Μπορεί να είναι αρκετό για να κάνετε το σκύλο σας για να καθίσει όταν βρίσκεται σε ένα ήσυχο περιβάλλον. Ωστόσο, ενδέχεται να µην είναι αρκετή για να κάνετε το σκύλο σας να κάτσει στα γόνατα σε ένα θορυβώδες και ενδιαφέρον για το σκύλο περιβάλλον. Τα τρόφιµα που θα δώσετε για να επιβραβεύσετε το σκύλο σας πρέπει να είναι πιο ενδιαφέροντα από το περιβάλλον. Κάθε διαφορετικό περιβάλλον µπορεί να περιλαµβάνει δεκάδες θετικές ενισχύσεις για το σκύλο σας: µυρωδιές από ούρα άλλων σκύλων, το κυνήγι µίας γάτας, ο χαιρετισµός ενός προσώπου στο δρόµο, κτλ Όλα αυτά είναι ουσιαστικές θετικές ενισχύσεις. Καθήκον µας είναι να διασφαλίσουµε ότι αυτό που προσφέρουµε εµείς είναι πολύ καλύτερο από οτιδήποτε άλλο. Μερικές φορές, αυτό µπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Αρκετοί τρόποι για να το επιτύχουµε αυτό περιγράφονται σε επόµενα κεφάλαια. Οι επιβραβεύσεις µε τρόφιµα που χρησιµοποιούµε θα πρέπει να έχουν µια µεγάλη ποικιλία. Θα πρέπει επίσης να είµαστε γενναιόδωροι µε την ποσότητα που δίνουµε, ιδιαίτερα κατά την έναρξη της εκπαίδευσης. Όσο υψηλότερος είναι ο µισθός του σκύλου (ποιότητα και ποσότητα της τροφής), τόσο περισσότερο ο σκύλος θα θέλει να εργασθεί. Από την εµπειρία µου, η καλύτερη επιβράβευση τροφής είναι τα διάφορα κρέατα. Κοτόπουλο, βοδινό κρέας ψητό, γαλοπούλα, αρνί, και κάθε άλλο κρέας που µπορείτε να σκεφτείτε είναι συνήθως καλό. Οι σκύλοι είναι κρεατοφάγοι, οι διαιτές τους βασίζονται κυρίως σε πρωτεΐνη και έχουν έµφυτο πραγµατικά το να θέλουν τρόφιµα που περιέχουν πρωτεΐνες. Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι τα κρέατα που δίνετε δεν έχουν υπερβολικά καρυκεύµατα. Αυτό µπορεί να προκαλέσει κάποια προβλήµατα πέψης. Επιπλέον, όταν εκπαιδεύετε µε τροφή, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει υπόψη σας την ποσότητα της τροφής που χρησιµοποιείτε για την εκπαίδευση, όταν υπολογίζετε τη συνολική ηµερήσια ποσότητα τροφής του σκύλου σας. Με απλά λόγια, αν εκπαιδεύετε εκτενώς µε τροφή, µειώστε τις ποσότητες των τακτικών γευµάτων του σκύλου σας (αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φυλές που τρώνε παραπάνω και τείνουν να γίνουν υπέρβαροι). Τα τρόφιµα, ωστόσο, δεν είναι η µόνη επιβράβευση που µπορείτε να χρησιµοποιήσετε µε το σκύλο σας. Πολλοί σκύλοι θα εργαστούν για ένα παιχνίδι κυνηγητού, ένα παιχνίδι µε τράβηγµα, ή για το πιάσιµο ενός δίσκου frisbee. Κάποιοι σκύλοι θα εργαστούν για επαίνους και χάδια αν και από την εµπειρία µου, αυτά είναι αρκετά σπάνια. Θα πρέπει να δοκιµάσουµε διαφορετικά είδη

15 τροφίµων και παιχνίδια για να µάθουµε τι πραγµατικά έχει επιτυχία στο σκύλο µας. Θα ξέρετε τι είναι όταν δείτε τη µατιά του σκύλου σας που λέει "ok, τι πρέπει να κάνω για να πάρω αυτό το κοµµάτι ψητό βοδινό κρέας». Κάντε µια λίστα µε όλα τα πράγµατα που πραγµατικά αγαπάει ο σκύλος σας και χρησιµοποιήστε τα για να εκπαιδεύσετε το σκύλο σας. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε τον πίνακα του παραρτήµατος Α, για να θυµόσαστε όλες εκείνες τις µεγάλες επιβραβεύσεις. Προσοχή: Η σοκολάτα είναι δηλητηριώδης για τους σκύλους - ποτέ δεν επιτρέπουµε ένας σκύλος να τρώει σοκολάτα 3. Η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης Το σύστηµα θετικής ενίσχυσης θα επιτρέψει στο κουτάβι σας να γίνει ένα σταθερό και περιεκτικό σκυλί. Μπορείτε να σκεφτείτε αυτό το σύστηµα ως µια σειρά εµβολιασµού συµπεριφορών που θα προστατεύσει το σκύλο σας από το να αναπτύξει προβλήµατα συµπεριφοράς. Κάθε τµήµα αυτής της µεθόδου εκπαίδευσης έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει την κατανόηση µεταξύ ανθρώπων και κυνοειδών και µέσω αυτού το δεσµό µεταξύ των δύο ειδών. Οι µέθοδοι που περιγράφονται είναι απλοί και µπορεί να ακολουθηθούν από τον οποιονδήποτε. εν χρειάζεται να είστε εκπαιδευτής σκύλων προκειµένου να επιτύχετε. Όλες οι µέθοδοι που είναι ανθρώπινες, και θετικές και το µεγαλύτερο πλεονεκτηµά τους είναι ότι δεν προκαλούν ζηµιά στο σκύλο σας, εάν κάνετε λάθος. ουλεύοντας µε το σκύλο σας και χρησιµοποιώντας θετικές µεθόδους, είναι µεγάλη επιβράβευση τόσο για το σκύλο όσο και για τον ιδιοκτήτη. Τα κουτάβια απαιτούν πολλή προσοχή και επένδυση χρόνου. Επενδύοντας ποιοτικά το χρόνο σας µε το κουτάβι, χρόνο κατά τον οποίο το εκπαιδεύετε και το µαθαίνετε αυτό αντιστοιχεί µε το να βάζετε τα χρήµατα σας σε λογαριασµό ταµιευτηρίου µε πολύ υψηλό επιτόκιο. Μετά από µόνο µερικούς µήνες της επένδυσης στην εκπαίδευση του κουταβιού σας, θα δείτε µεγάλα αποτελέσµατα που διαρκούν. Όλα τα µέλη της οικογένειας µπορούν και πρέπει να συµµετέχουν στην εκπαίδευση του νέου κουταβιού, αλλά τα µικρά παιδιά πρέπει πάντα να εποπτεύονται. Τώρα, ας αρχίσουµε περιγράφοντας κάθε τµήµα της µεθόδου µε λεπτοµέρειες. Κοινωνικοποίηση Η κοινωνικοποίηση είναι µακράν το πιο σηµαντικό πράγµα που µπορείτε να κάνετε για το σκύλο σας στους πρώτους λίγους µήνες της ζωής του. Η κοινωνικοποίηση αναφέρεται σε µια διαδικασία κατά την οποία το κουτάβι σας είναι εκτεθειµένο στις συνήθειες, τους θορύβους, τους ανθρώπους, τα ζώα και οτιδήποτε άλλο στο περιβάλλον γύρω του. Όσο περισσότερο κοινωνικοποίoυµε το κουτάβι µας και συνδέουµε καινούργια πράγµατα µε θετικές συνέπειες, τόσο πιο συναισθηµατικά σταθερό θα είναι κουτάβι µας

16 Οι σκύλοι έχουν µια ευαίσθητη περίοδο κατά την οποία η κοινωνικοποίηση µπορεί να επιτευχθεί. Σε αυτό το διάστηµα, ο σκύλος είναι ανοιχτός να δεχτεί νέους και διαφορετικούς ανθρώπους, ζώα, αντικείµενα και θορύβους και να δει πώς συνδέονται µε αυτόν: ποίες έχουν καλές συνέπειες γι αυτόν και ποίες όχι. Όσο περισσότερες θετικές εµπειρίες έχει το κουτάβι σας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τόσο λιγότερο θα φοβάται όταν αντιµετωπίζει νέα πράγµατα στο µέλλον. Αυτή η ευαίσθητη περίοδος λήγει σχετικά σύντοµα - σε περίπου εβδοµάδες. Η κοινωνικοποίηση του σκύλου σας κατά τη διάρκεια των πρώτων 3-4 µηνών είναι η πιο σηµαντικός εµβολιασµός συµπεριφοράς που µπορείτε να δώσετε στο κουτάβι σας. Μετά από τις 16 εβδοµάδες, και καθώς ο χρόνος περνά, γίνετε όλο και πιο δύσκολο να αλλάξεις στον σκύλο σου αντίληψη σχετικά µε το τι είναι ασφαλές και το τι είναι επικίνδυνο. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτή την ευαίσθητη περίοδος είναι η ίδια ακριβώς περίοδος που οι κτηνίατροι συνιστούν ότι ο σκύλος σας θα πρέπει να παραµένει κυρίως στο σπίτι και να αποφευχθεί η υπερβολικά µεγάλη έκθεση στην ύπαιθρο, λόγω του κινδύνου νοσήσει. Ωστόσο, οι ειδικοί συµπεριφοράς θέλουν να εκθέσετε το σκύλο σας στον κόσµο γύρω του όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτή η διαφωνία µεταξύ των κτηνιάτρων και των ειδικών συµπεριφοράς έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια. Ενώ είναι προφανές το ότι να βγάλετε το µη εµβολιασµένο κουτάβι σας έξω χωρίς επιτήρηση, σε µια τοποθεσία όπου υπάρχουν κόπρανα σκύλων και άλλα άγνωστα σκυλιά, είναι επικίνδυνο και ανεύθυνο, θα πρέπει επίσης να σας είναι προφανές -µετά την ανάγνωση της πρώτης παραγράφου- ότι το να αφήνετε το κουτάβι στο σπίτι, ελαχιστοποιώντας την έκθεση του σε ερεθίσµατα, είναι το ίδιο επικίνδυνο. Πολλά σκυλιά έχουν σκοτωθεί σε καταφύγια ζώων σε ολόκληρο τον κόσµο, µετά την ανάπτυξη διάφορων προβληµάτων συµπεριφοράς που οφείλονται στην έλλειψη κοινωνικοποίησης. Πιστεύω ότι η επίλυση της διαφωνίας µεταξύ των κτηνιάτρων και των ειδικών για την συµπεριφορά βρίσκεται κάπου στη µέση. Εµείς θα πρέπει να κοινωνικοποίoυµε τα κουτάβια µας όσο καλύτερα µπορούµε και να φερόµαστε αρκετά υπεύθυνα, ώστε να αποφεύγουµε τα µέρη και τα ζώα εκείνα που µπορεί να φέρουν ασθένειες. Θα πρέπει να βγάζετε το σκύλο σας έξω όσο το δυνατόν περισσότερο κατά τους πρώτους µήνες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποφεύγετε µέρη όπως τα πάρκα για σκύλους, τα πάρκα της γειτονιάς, και τους άλλους χώρους όπου βρίσκονται η συχνάζουν πολλά άγνωστα σκυλιά. Εάν χρειαστεί, κρατήστε το κουτάβι σας αγκαλιά όταν περνάτε από περιοχές που υποψιαζόσαστε ότι µπορεί να είναι πιθανό να µεταδοθούν ασθένειες. Συµβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας σχετικά µε το συγκεκριµένο κουτάβι. Ορισµένα κουτάβια µπορεί να είναι πιο ευαίσθητα στις ασθένειες για διάφορους λόγους και ίσως θα πρέπει να είσαστε πολύ πιο προσεκτικοί µε αυτά. Όταν εκθέτετε το κουτάβι στον κόσµο, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι η έκθεση αυτή συνοδεύεται µε ανταµοιβές και θετικές συνέπειες. Όπως ακριβώς το κουτάβι σας δέχεται νέα πράγµατα εύκολα, το ίδιο εύκολα µαθαίνει να φοβάται κάτι, αν αυτό που το φόβισε συνέβη σε αυτήν την ευαίσθητη χρονική περίοδο. Φοβικά γεγονότα όπως αυτά, µπορεί να συνοδεύουν το κουτάβι και στη ζωή του ως ενήλικα και µπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να το αλλάξτε αυτό αργότερα. Αποφύγετε οποιαδήποτε ανεξέλεγκτη κατάσταση κατά την οποία το κουτάβι σας µπορεί να εκτεθεί σε φοβικά γεγονότα. Θα ήθελα να συστήσω την αποφυγή πάρκων για

17 σκύλους. Στα πάρκα για σκύλους, πολλά σκυλιά διαφόρων ηλικιών και ιδιοσυγκρασιών είναι χωρίς λουρί, και το µόνο που χρειάζεται για να προκληθεί φοβία για τα µεγάλα σκυλιά στο δικό σας κουτάβι, είναι ένα µεγάλο επιθετικό που θα το φοβίσει. Η κοινωνικοποίηση του κουταβιού σας µε άλλους σκύλους είναι σηµαντική και τάξεις νηπιαγωγείου για κουτάβια µπορούν να βρεθούν σχεδόν παντού (στην Ελλάδα ;;;;;;;). Συνιστούµε να διαλέξετε έναν έγκριτο εκπαιδευτή που έχει τάξεις νηπιαγωγείου για κουτάβια, όπου το κουτάβι σας µπορεί να συναντήσει άλλα κουτάβια σε ένα ασφαλές, ελεγχόµενο, και καθαρό περιβάλλον. Μια καλή τάξη νηπιαγωγείου για κουτάβια είναι ένας τόπος όπου κουτάβια µαθαίνουν να παίζουν όµορφα το ένα µε το άλλο, ο εκπαιδευτής είναι παρόν για να σταµατήσει κάθε επιθετικότητα, το µέρος είναι πολύ καθαρό, και ο εκπαιδευτής έχει φροντίσει όλα τα κουτάβια να είναι εµβολιασµένα. Τα κουταβίσια νηπιαγωγεία είναι συνήθως χαµηλού κόστους και µπορούν να αποτρέψουν πολλά µελλοντικά προβλήµατα συµπεριφοράς. Ποτέ µην πιέσετε το κουτάβι σας σε καταστάσεις που φοβάται. Αναγκάζοντας το κουτάβι σας να "απολαύσει" καταστάσεις που φοβάται και αφηνοντάς το να αντιµετωπίσει την κατάσταση µόνο του µπορεί να είναι επιβλαβές. Αν το κουτάβι σας για παράδειγµα φοβάται όταν εκτίθεται στον θόρυβο ενός σχολικού λεωφορείου, µην το αναγκάσετε να είναι κοντά σε πολλά σχολικά λεωφορεία µε κινητήρες σε λειτουργία για να συνηθίσει. Το να κάνετε το κουτάβι σας να συνηθίσει τον θόρυβο, απαιτεί ήπια και σταδιακή απευαισθητοποίηση προς αυτόν. Αν έχετε ένα φοβικό κουτάβι, συµβουλευθείτε ένα εκπαιδευτή ή έναν ειδικό συµπεριφοράς σκύλων για να σας βοηθήσει να λύσετε το πρόβληµα. Όσο πιο γρήγορα το πράξετε, τόσο ευκολότερη και φθηνότερη θα είναι η λύση του προβλήµατος. Χρησιµοποιήστε την πίνακα κοινωνικοποίησης στο Παράρτηµα Β για την παρακολούθηση της διαδικασίας κοινωνικοποίησης του κουταβιού σας. Σκύλοι και παιδιά: Η επαφή µεταξύ σκύλων και παιδιών µπορεί να αποδειχθεί προβληµατική. Πολλά σκυλιά είναι φοβισµένα (σε διάφορους βαθµούς) από τα παιδιά. Ως αποτέλεσµα, τα παιδιά υποφέρουν περισσότερο από δάγκωµα σκύλου. Η ηλικιακή οµάδα µε τον υψηλότερο κίνδυνο είναι εκείνη µεταξύ των 5 έως 10 ετών. Επιπλέον, τα δαγκώµατα στα παιδιά µπορεί να είναι πιο σοβαρά, απλά γιατί τα παιδιά είναι µικρότερα και δεν µπορούν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους τόσο καλά όσο οι ενήλικες. Πολλά δαγκώµατα γίνονται στην περιοχή του λαιµού και του προσώπου, περιοχές όπου ένα δάγκωµα µπορεί να προκαλέσει µεγάλη βλάβη. Τα περισσότερα δαγκώµατα (περίπου 80%) προκαλούνται από το σκύλο της οικογένειας ή από το σκύλο ενός φίλου. αγκώµατα από ξένα ή αδέσποτα σκυλιά είναι σχετικά σπάνιες. Τα δεδοµένο αυτό ενισχύει τη σηµασία της κοινωνικοποίησης του σκύλου σας µε παιδιά κατά την ευαίσθητη περίοδο. Οι σκύλοι δαγκώνουν τα παιδιά για πολλούς λόγους, αλλά, σε γενικές γραµµές, ο κύριος λόγος είναι συχνά ο φόβος. Τα παιδιά τείνουν να κινούνται γρήγορα και µε γρήγορες κινήσεις. Ένα παιδί µπορεί εύκολα να τρέξει προς ένα σκύλο και να τον αγκαλιάσει, φέρνοντας τον έτσι σε µια αµυντική κατάσταση, χωρίς ούτε καν να το

18 καταλάβει. Ως εκ τούτου, όλες οι δραστηριότητες µεταξύ σκυλιών και παιδιών πρέπει να επιβλέπονται από τους ενήλικες και ανεξάρτητα από το αν ο σκύλος κατά το παρελθόν ήταν τρυφερός προς τα παιδιά. Κατά την ευαίσθητη περίοδο και καθόσον κοινωνικοποιείτε τα κουτάβια µε τα παιδιά και τα µωρά, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι όλα θα επιδρούν θετικά στο κουτάβι. Με αυτό τον τρόπο, τα κουτάβια µπορούν να µάθουν να συνδέουν τα παιδιά µε θετικές συνέπειες έτσι ώστε αργότερα στη ζωή τους, να συµφωνούν να "υποφέρουν" από το περίεργο χειρισµό των παιδιών. Ταυτόχρονα, πρέπει να βρούµε και το χρόνο να εκπαιδεύσουµε τα παιδιά µας για τους σκύλους. Πρέπει να τα διδάξουµε πώς να προσεγγίζουν και να χειρίζονται ένα σκύλο µε ήπιο τρόπο και πώς να ενεργούν µε προσοχή µε σκυλιά που τους είναι άγνωστα. Κοινωνικοποιώντας ταυτόχρονα τα σκυλιά µε τα παιδιά και τα παιδιά µε τα σκυλιά, µειώνουµε τις πιθανότητες των δαγκωµάτων του σκύλου καθώς και τη δριµύτητα των δαγκωµάτων αυτών. Βήµα-Βήµα: Η ακόλουθη διαδικασία χρησιµοποιεί τα µωρά παιδιά ως παράδειγµα. Η διαδικασία είναι πολύ παρόµοια µε οποιοδήποτε άλλο θέµα. 1. Επιλέξτε δύο έως τρεις χώρους, θορύβους, ανθρώπους ή ζώα που θέλετε εσείς να συνηθίζει το κουτάβι την κάθε ηµέρα. 2. Ετοιµάστε νόστιµες λιχουδιές τις οποίες θα έχετε µαζί σας κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Βεβαιωθείτε ότι οι λιχουδιές είναι πολύ ελκυστικές για το κουτάβι σας. 3. Πάρτε το κουτάβι σας σε χώρους όπου βρίσκονται µωρά όπως παιδικές χαρές, δηµόσια πάρκα κ.λπ. καθίστε µε το κουτάβι σας στο χώρο αυτό και κάθε φορά που το κουτάβι βλέπει ένα µωρό δώστε λιχουδιά. Επαναλάβετε για περίπου φορές. 4. Σε περίπτωση που ένα βρέφος έρθει κοντά στο κουτάβι σας, βεβαιωθείτε ότι συνοδεύεται από τους γονείς του. Αν το κουτάβι σας νιώθει άνετα, επιτρέψτε στο µωρό να έρθει σε επαφή µε αυτό, κάνοντας απαλές κινήσεις, και δώστε στο κουτάβι λιχουδιές γενναιόδωρα. Βεβαιωθείτε ότι το µωρό δεν θα τραυµατίσει ή θα τροµάξει τον σκύλο. Εάν αυτό συµβεί, διακόψτε την επαφή. 5. Επαναλάβετε τα βήµατα 3 και 4 αρκετές φορές την ηµέρα για πολλές εβδοµάδες. 6. Ηχογραφήστε τον ήχο ενός µωρού που κλαίει και παίξτε το όταν ο σκύλος τρώει. Ξεκινήστε µε µια αρκετά χαµηλή ένταση ώστε το κουτάβι σας να αισθάνεται άνετα µε αυτό. (Πολλά κουτάβια δεν θα έχουν κανένα πρόβληµα µε υψηλότερη ένταση). 7. Επισκεφθείτε φίλους που έχουν ένα µωρό και αφήστε το κουτάβι να συναντά το µωρό για µικρά διαστήµατα (5 λεπτά). Επιβλέψτε την επίδραση και βεβαιωθείτε ότι είναι ήπια καθώς και ότι και τα δύο, µωρό και κουτάβι, το απολαµβάνουν. Αν δείτε κάποιον να µην αισθάνεται άνετα ή να φοβάται, σταµατήστε τη συνεύρεση. 8. Μην αναγκάζετε το κουτάβι να είναι κοντά σε µωρά αν τα φοβάται. Αν εξαναγκάσετε το κουτάβι σε µια φοβική κατάσταση, αυτό µπορεί να αυξήσει τη

19 φοβία. Αµείψτε το σκύλο σε µια απόσταση στην οποία νιώθει άνετα και µειώστε σταδιακά την απόσταση αυτή. Σε κάθε περίπτωση επίµονης φοβίας η οποία δεν βελτιωθεί για αρκετές ηµέρες, συµβουλευτείτε έναν εκπαιδευτή. Ο εκπαιδευτής θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τις µεθόδους σας και να ακολουθήσετε ένα πρόγραµµα τροποποίησης της συµπεριφοράς, αν χρειαστεί. Μην περιµένετε να γίνουν τα πράγµατα καλύτερα από µόνα τους. Υπάρχει µεγάλη πιθανότητα αυτό να µην συµβεί, και όσο πιο πολύ περιµένετε, τόσο πιο δύσκολο θα είναι µετά να τροποποιήσετε τη συµπεριφορά ή το φόβο. Χειρισµός Σε άµεση συνέχεια της κοινωνικοποίησης έρχεται ο χειρισµός. Ο όρος χειρισµός αναφέρεται στο πόσο ο σκύλος µπορεί να αντέξει τη φυσική επαφή και τη συγκράτηση χωρίς να εµφανίζει σηµάδια δυσφορίας ή επιθετικότητα. Κάθε σκύλος θα πρέπει να είναι σε θέση να δεχτεί και να ανεχθεί τον ανθρώπινο χειρισµό σε κάποιο βαθµό. Όσο περισσότερο είναι συνηθισµένος ένας σκύλος στον ανθρώπινο χειρισµό, τόσο µικρότερη είναι η πιθανότητα του να δαγκώσει. Χειρισµός δεν σηµαίνει χαϊδέµατα και τρίψιµο της κοιλιάς. Αναφέρεται σε πιο φυσικούς τύπους µεταχείρισης όπως κόψιµο νυχιών, κούρεµα,, βούρτσισµα δοντιών κλπ. Σε πολλά σκυλιά δεν αρέσει τέτοιου είδους µεταχείριση, αλλά µέσω της προσεκτικής απευαισθητοποίησης προς τον ανθρώπινο χειρισµό, µπορούν πραγµατικά να µάθουν να το αγαπούν. Οι ασκήσεις χειρισµού θα πρέπει να γίνεται σε καθηµερινή βάση από όλους τους ανθρώπους στο νοικοκυριό. Είναι συνήθως µια καλή ιδέα να ξεκινήσετε κάνοντας αυτές τις ασκήσεις, όταν ο σκύλος σας είναι χαλαρός (βραδινές ώρες µετά από µια µεγάλη περίοδο παιχνιδιού είναι τέλειο). Σταδιακά συνεχίστε όταν ο σκύλος σας είναι πιο ενεργός. Ξεκινήστε χαϊδεύοντας το σκύλο σας και δίνοντας του λιχουδιές µαζί µε το χαΐδεµα. Στη συνέχεια, αρχίστε να πιάνετε τα πόδια του σκύλου και δώστε µια λιχουδιά µετά από κάθε άγγιγµα. Αυξήστε το χρόνο που πιάνετε το κάθε πόδι πριν να δώσετε τη λιχουδιά και κάντε κινήσεις σαν να κόβετε τα νύχια. Εάν, οποιαδήποτε στιγµή, ο σκύλος δείξει ταραχή, πηγαίνετε πίσω ένα στάδιο, εκεί που ήταν ήρεµος. Για παράδειγµα, αν ο σκύλος σας πιάσει µε το στόµα του χέρι σας όταν κρατάτε το πόδι του για περισσότερα από 5 δευτερόλεπτα, µειώστε το χρόνο σε 4 δευτερόλεπτα και δώστε λιχουδιά. Επαναλάβετε το αρκετές φορές και µετά επιστρέψτε στα 5 δευτερόλεπτα. Γενικά, θα προχωρήσουµε στο επόµενο στάδιο, ή θα αυξήσουµε την δυσκολία για τον σκύλο, όταν δούµε ότι ο σκύλος είναι ευχαριστηµένος όταν αγγίζεται και ψάχνει για τη λιχουδιά, και όχι όταν απλά µόνο το ανέχεται. Κάντε το ίδιο µε την εξέταση των δοντιών του σκύλου: κοιτάξτε στο στόµα του και δώστε µια λιχουδιά, αυξήστε τη διάρκεια και πιάστε τα δόντια µε το χέρι σας σαν να τα βουρτσίζετε. Να έχετε υποµονή και να το κάνετε αυτό σταδιακά. Αυτό το εγχείρηµα µπορεί να φαίνεται ότι εξελίσσεται αργά, αλλά αν είστε συνεπείς, ο σκύλος µαθαίνει και βελτιώνεται µε ταχύτερους ρυθµούς (έως και σε σηµείο να

20 συνηθίσει τον οδοντιατρικό τροχό). Τώρα, κοιτάξτε τα αυτιά, και µε τον ίδιο σταδιακό τρόπο συνεχίστε στον καθαρισµό τους. Εξετάστε το σώµα, να εξετάστε την ουρά, κλπ. Μην παραλείψετε κανένα µέρος του σώµατος του σκύλου. Ποτέ δεν γνωρίζετε πότε θα χρειαστεί να επέµβετε σε ένα τραυµατισµό ή να βγάλετε µια αλεποουρά από το σκυλί σας.(αλεποουρά είναι το αγριόχορτο που µοιάζει µε στάχυ και ως παιδιά το πετάγαµε πάνω στα ρούχα και κόλλαγε. Το αγριόχορτο αυτό µπορεί να προκαλέσει µέχρι και το θάνατο στο σκύλο καθώς εισχωρεί µέσα στο δέρµα.) Μόλις ο σκύλος σας ανταποκρίνεται καλά στους χειρισµούς σας όταν είναι χαλαρός, µπορείτε να ξεκινήσετε κάνοντας αυτές τις ασκήσεις όταν ο σκύλος είναι σε µια πιο ενεργητική διάθεση. Μπορεί πιθανώς θα παρατηρήσετε ότι ο σκύλος σας θα είναι λιγότερο υποµονετικός µαζί σας, γι`αυτό το λόγο αρχίστε πάλι σταδιακά. Ωστόσο, ο σκύλος σας θα βελτιωθεί πολύ γρηγορότερα, καθώς έχει ήδη εµπειρία από αυτό το είδος της άσκησης πιο πριν. Πρέπει να είστε πολύ γενναιόδωροι µε τους επαίνους και τα κεράσµατα κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ασκήσεων. Θυµηθείτε να δίνετε τη λιχουδιά µετά το χειρισµό και όχι πριν. Ο σκύλος πρέπει να µάθει ότι το κόψιµο των νυχιών ισούται µε µια λιχουδιά, και όχι αντίστροφο. Με κάποια σκυλιά ίσως χρειαστεί να ξεκινήσετε δίνοντας την λιχουδιά κατά τη διάρκεια ή ακόµη και πριν από το πραγµατικό χειρισµό. Μπορείτε να ξεκινήσετε µε αυτόν τον τρόπο, αλλά σιγά - σιγά πρέπει να περάσετε από το στάδιο δίνω λιχουδιά και κανείς κάτι, στο στάδιο πρώτα κανείς κάτι και µετά παίρνεις λιχουδιά. Αυτή η άσκηση είναι σηµαντική για να έχετε µια µεγάλη περίοδο ζωής µε ένα χαλαρό σκύλο που αγαπά να αγγίζεται από τους ανθρώπους. Είναι καλό όλοι οι άνθρωποι του σπιτιού να κάνουν αυτή την εκπαίδευση, γιατί οι σκύλοι δεν γενικεύουν κάτι εύκολα και όσο µεγαλύτερη εµπειρία αποκτούν, τόσο το καλύτερο. Η ώρα που θα επενδύσετε σε αυτές τις ασκήσεις είναι ασήµαντη σε σύγκριση µε τα οφέλη που θα έχετε εσείς και ο σκύλος σας για όσο ζει µαζί σας. Απολαύστε αυτές τις ήρεµες στιγµές µε το σκύλο σας, και ταυτόχρονα συνηθίστε τον σε αυτή τη τρελή ανθρώπινη συνήθεια του αγγίγµατος. Βήµα-Βήµα: 1. Ετοιµάστε νόστιµες λιχουδιές τις οποίες θα έχετε µαζί σας κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Βεβαιωθείτε ότι οι λιχουδιές είναι πολύ ελκυστικές για το κουτάβι σας. 2. Περιµένετε τη στιγµή που το κουτάβι θα είναι κουρασµένο και νυσταγµένο. 3. Ξεκινήστε να ακουµπάτε το κουτάβι γύρω από το πρόσωπο του. Ακουµπήστε τα µάγουλα, το κεφάλι, και κάτω από το πηγούνι. Μετά από κάθε άγγιγµα δώστε µια λιχουδιά. Μετά από αρκετές επαναλήψεις, κουτάβι σας θα περιµένει τη λιχουδιά σας αφότου το αγγίζετε. 4. Κοιτάξτε τα δόντια του κουταβιού σας. Κρατήστε τα σαγόνια στο ένα χέρι και σηκώστε επάνω τα χείλη µε το άλλο. Πολλοί σκύλοι δεν εκτιµούν ιδιαίτερα αυτό το είδος του αγγίγµατος, έτσι λοιπόν αυτή η άσκηση είναι σηµαντική. Ξεκινήστε µε ένα µικρό σήκωµα στα πάνω χείλη ακολουθούµενο από