Κινηματογράφος - Βίντεο Εκπαιδευτική ταινία. Γιούλη Χρονοπούλου Απρίλιος / Μάιος 2014

Transcript

1 Κινηματογράφος - Βίντεο Εκπαιδευτική ταινία Γιούλη Χρονοπούλου Απρίλιος / Μάιος 2014

2 Οπτικοακουστική εκπαίδευση Οπτικοακουστικός κριτικός γραμματισμός Η έννοια του εγγραμματισμού ορίζεται από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως η δυνατότητα πλήρους συμμετοχής στον πολιτισμό (άρα για τον 21ο αι. το ο/α) Η ικανότητα επεξεργασίας - ανάλυσης αξιολόγησης των μέσων Δημιουργία Έκφραση - Συμμετοχή

3 Η κριτική κατανόηση των μέσων (αδιανόητη η απουσία κριτικής διάστασης / καλλιέργεια επιφύλαξης και απέναντι στην εικόνα) Αρχές Φρενέ και Φρέιρε: κάθε εκπαιδευτική πράξη είναι πράξη πολιτική / η προώθηση της δημιουργικής έκφρασης είναι άποψη απελευθερωτική

4 Γιατί οπτικοακουστική εκπαίδευση; Λειτουργεί και ως αγωγή για τα Μέσα (γραμματισμός), αλλά και ως σύστημα επικοινωνίας και υποστήριξης σε όλα τα μαθήματα του σχολείου Εξάπλωση ο/α πληροφορίας Ενεργοί θεατές Εμπλουτισμός σχολικού προγράμματος Εμπλοκή σε δημιουργικό διάλογο Αναλυτική κριτική σκέψη

5 Το παράδειγμα της Γαλλίας Πρόγραμμα Cine Lycee (2010): Συστηματική ενσωμάτωση 7ης τέχνης στα σχολεία. Σώμα 212 ταινιών (Ιστορία, Λογοτεχνία, κινηματογραφική λέσχη), για να μεταδώσουν αξίες στα παιδιά.

6 Κριτήρια αξιοποίησης Να καλύπτει μαθησιακές ανάγκες και διδακτικούς στόχους Να καλλιεργεί κριτική σκέψη Να είναι θελκτικό και ενδιαφέρον Να υποκινεί ενεργητική συμμετοχή

7 Ομοιότητες: Κινηματογράφος Λογοτεχνία (διαφορετικά είδη αναπαράστασης της υποκειμενικής αλλά και της κοινωνικής και ιδεολογικής εμπειρίας) Αφήγηση Υπόθεση (πλοκή / δράση) Χαρακτήρες Οπτική γωνία / εστίαση αναδρομές / προβολές στο μέλλον- αφηγηματικός χρόνος / τόπος, προοικονομία, έκβαση / κάθαρση, πρόκληση συναισθημάτων / συγκίνηση, κλπ. Και με τα δυο είδη ο αποδέκτης φαντάζεται (με το βιβλίο τις εικόνες, τα πρόσωπα, με την ταινία τις σκέψεις) Διαφορές: Εικόνα - κίνηση ήχος Άλλη γλώσσα (πλάνα, κάδρα, κλπ) - Όταν διδάσκεις κινηματογράφο, διδάσκεις γλώσσα (Η αφήγηση είναι βέβαια κυρίαρχο αλλά όχι αναγκαίο στοιχείο της κινηματογραφικής αλλά και της λογοτεχνικής πεζογραφικής γλώσσας)

8 Κριτήρια ένταξης 1. Μεταφορά λογοτεχνικού έργου στον κινηματογράφο, π.χ. «Η τιμή της αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη (μεταφορά της νουβέλας «Η τιμή και το χρήμα» του Θεοτόκη ή η ταινία «Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό μέτωπο», μεταφορά του ομώνυμου έργου του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ (παράλληλα με τη «Ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη, κλπ.)

9 2. Πρωτογενής θεματική συνάφεια (π.χ. κείμενο για την ανεργία σε συνδυασμό με ταινία που θίγει το πρόβλημα 3. Δευτερεύουσες θεματικές αναφορές 4. Μορφολογικά χαρακτηριστικά (κατασκευή στερεοτύπων, ταύτιση ή όχι με ήρωα, φιλοσοφικές αντιλήψεις αξίες μηνύματα, παρουσίαση σχέσης ατόμου κοινωνίας, διαχείριση χρόνου, κλπ.)

10 «Τα χιόνια του Κιλιμάνταρο» Γαλλική ταινία 2011, σκηνοθεσία Ρομπέρ Γκεντιγκιάν Ένα ζευγάρι πενηνταπεντάρηδων (ο άντρας έχει χάσει πρόσφατα τη δουλειά του) πέφτει θύμα ληστείας. Δεν ξέρει όμως πώς να αντιδράσει όταν διαπιστώνει ότι αυτή έχει οργανωθεί από έναν επίσης απολυμένο πρώην συνάδελφο του συζύγου, ο οποίος αναθρέφει μόνος τα δύο μικρά αδέρφια του.

11

12 «Δευτέρες με λιακάδα» Ισπανική 2002, Σκηνοθεσία: Φερνάντο Λεόν Ντε Αρανόα Σε μια παραθαλάσσια πόλη της Ισπανίας που πλήττεται από την ανεργία, μια παρέα απολυμένων εργατών συγκεντρώνονται κάθε βράδυ στο ίδιο μπαρ, ενώ τις καθημερινές αντιμετωπίζουν την αναμονή στο ταμείο ανεργίας και στα γραφεία ευρέσεως εργασίας. Κοινωνικός σχολιασμός και γλυκόπικρο χιούμορ σε μια μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Ισπανία. Τιμήθηκε με 5 βραβεία Γκόγια (μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας κι ερμηνείας για τον Χαβιέρ Μπαρδέμ) και προτάθηκε για ξενόγλωσσο Όσκαρ.

13 «Σκοτώνουν τ άλογα όταν γεράσουν» Αμερικανική ταινία σκηνοθεσία Σίντνει Πόλακ Τις σκοτεινές μέρες τις οικονομικής κρίσης, οι χορευτικοί μαραθώνιοι αποτελούσαν έναν τρόπο για να διαγωνιστούν οι απελπισμένοι άνθρωποι με σκοπό τα χρηματικά έπαθλα. Το θέαμα κρατούσε μέρες, καθώς οι διαγωνιζόμενοι πίεζαν τους εαυτούς τους πέρα από τα όρια της εξάντλησης, ενώ το βάρβαρο κοινό παρακολουθούσε στοιχηματίζοντας χρήματα για σπορ ή κέρδος...

14 Τρόποι χρήσης υλικού στην τάξη: Προβολή ολόκληρης της ταινίας μεγάλου ή μικρού μήκους Προβολή καίριων αποσπασμάτων Συνοδεία με φύλλο παρακολούθησης και εργασίας ερωτηματολόγιο εστίαση προσοχής εμψύχωση συζήτησης συμμετοχής Εμπλοκή μαθητών με ομάδες εργασίας Διάλογος συζήτηση Δημιουργικές εργασίες - δραστηριότητες (ενδεχομένως παραγωγή δικού τους οπτικοακουστικού υλικού)

15 Χρήση εκπαιδευτικής ταινίας (και βίντεο)

16 Η εκπαιδευτική ταινία στη σχολική τάξη Επικουρική στη διδασκαλία την εμπλουτίζει, δεν την υποκαθιστά Ο διδάσκων μπορεί να την αξιοποιήσει με ποικίλους τρόπους: στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος ή ευρύτερα αυτοτελώς ή από κοινού με άλλες πηγές με ενιαία ή διακεκομμένη προβολή με φύλλα εργασίας και παρακολούθησης ή χωρίς με διαβάθμιση στη στόχευση από: ερωτήσεις, εργασίες μέχρι δραστηριότητες, πρόσκληση ειδικών, αφιερώματα

17 «Νίκος Καζαντζάκης» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η ταινία αναφέρεται στο βίο και την πολιτεία του συγγραφέα Προβάλλει το πολύπλευρο του έργου του Αναδεικνύει την πνευματικότητα και την προσωπικότητά του Αφηγείται ο Πάτροκλος Σταύρου (θετός γιος της Ελένης Καζαντζάκη) Διάρκεια: 15

18 Στόχοι Να αποκτήσουν οι μαθητές μια συνολική εικόνα για τον Καζαντζάκη η ζωή του το έργο του και το εύρος της προσωπικότητάς του Να προβληματιστούν σχετικά με τις αναζητήσεις του Να ενεργοποιηθεί το ενδιαφέρον τους για τον λογοτέχνη

19 Πρόταση για το Λύκειο Β Λυκείου: «Αλέξης Ζορμπάς» Η ταινία προβάλλεται εισαγωγικά πριν τη διδασκαλία του αποσπάσματος Μετά το τέλος της προβολής ακολουθούν δύο κύκλοι συζήτησης

20 Α κύκλος συζήτησης Ερωτήσεις κατανόησης Σχετικά με τα βασικά στοιχεία της βιογραφίας και του έργου Καταγωγή Σπουδές Ενδιαφέροντα Δραστηριότητες Ιδεολογία Είδη με τα οποία καταπιάστηκε Έργα - ήρωες Απήχηση του έργου του

21 Β κύκλος συζήτησης Ερωτήσεις εμβάθυνσης Οι μαθητές καλούνται να σχολιάσουν ορισμένες φράσεις που ακούγονται στην ταινία: Η υπεύθυνη του βιβλιοπωλείου στο Λονδίνο: «Ο Καζαντζάκης ανήκει στους κλασικούς» Ο ίδιος: «Τα χέρια μου, όταν γράφω, δεν μελανώνονται. Ματώνουν» Ο ίδιος: «Τα όνειρα και τα ταξίδια στάθηκαν ευεργέτες στη ζωή μου» Ο αφηγητής: «Τον γοήτευε η αγιοσύνη. Είχε την αγιότητα μέσα του.» Ο αφηγητής: «Είχε πάντα μαζί του ένα σβώλο κρητικό χώμα.» Η γυναίκα του Ελένη: «Έζησα 33 χρόνια μαζί του και δεν ντράπηκα ποτέ για καμιά του πράξη» Η επιγραφή στον τάφο του (που ο ίδιος είχε παραγγείλει): «Δεν ελπίζω τίποτα. Δε φοβούμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.»

22 Εργασίες Μετά τη διδασκαλία του αποσπάσματος του «Ζορμπά» οι μαθητές καλούνται να αναζητήσουν στο κείμενο στοιχεία που παρατίθενται στην ταινία (κατά ομάδες): Η φιλοσοφική διάσταση του έργου (βιοθεωρία) Το αυτοβιογραφικό στοιχείο Η «κρητική ματιά» Η αναζήτηση του θείου Η επιγραφή στον τάφο σε συνδυασμό με τον «ιερό τρόμο» Όλες οι ομάδες σχολιάζουν γραπτώς τη στάση του Καζαντζάκη απέναντι στη ζωή και το θάνατο. Τι θα απαντούσαν στη θέση του Οι μαθητές συγκεντρώνουν τις αγαπημένες τους φράσεις και διακοσμούν με αυτές έναν τοίχο της τάξης (αναζήτηση σε άλλα βιβλία του Καζαντζάκη)

23 Ερωτήσεις προσωπικής τοποθέτησης Απ όσα ακούσατε στην ταινία τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση; Απ όσα έχετε κατά καιρούς ακούσει ή διαβάσει για τον Καζαντζάκη τι έχετε συγκρατήσει; Αν τυχόν έχετε διαβάσει κάποιο βιβλίο του τι εντύπωση έχετε αποκομίσει; Πώς σας φάνηκε η ταινία; Τι σας πρόσφερε;

24 Πρόταση για το Γυμνάσιο «Η Νέα Παιδαγωγική» (από την «Αναφορά στον Γκρέκο») Α Γυμνασίου Οι αναμνήσεις του Νίκου Καζαντζάκη από το δημοτικό σχολείο της εποχής του Παιδαγωγικές μέθοδοι ιδιαίτερα αυταρχικές και δασκαλοκεντρικές Πρόταση Β. Αφεντουλίδου

25 Α. Ο Νίκος Καζαντζάκης και το ελληνικό σχολείο στα Στόχοι: Να γνωρίσουν οι μαθητές μορφές της σχολικής ζωής του παρελθόντος Να προβληματιστούν σχετικά με τις σχέσεις δασκάλου-μαθητή και παιδιού-γονέα Να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους σχετικά με την εμπειρία της πρώτης μέρας στο σχολείο, όπως τη βιώνει ο μικρός Καζαντζάκης τέλη του 19ου αιώνα

26 Οι μαθητές σε ομάδες: Συγκεντρώνουν βιογραφικά στοιχεία και τα σημαντικότερα έργα του πεζογράφου. Συλλέγουν φωτογραφικό υλικό από σχολικές φωτογραφίες παλαιότερων ετών. Καταγράφουν τις εμπειρίες ατόμων που υπήρξαν μαθητές παλαιότερων σχολείων. Δραματοποιούν τη σχολική τάξη του τέλους του 19 ου αιώνα.

27 Παρουσιάζουν σύντομα τις απόψεις και τα συμπεράσματά τους α) σχετικά με το ρόλο του δασκάλου στα τέλη του 19 ου αιώνα β) τις παιδαγωγικές μεθόδους που ακολουθούνται γ) τη σχέση των μαθητών με τους δασκάλους τότε και σήμερα δ) Προβληματίζονται γύρω από το ρόλο του δασκάλου σήμερα και αναπτύσσουν τις απόψεις τους σε προσχεδιασμένο προφορικό λόγο

28 Β. Οι γονείς

29 Οι μαθητές περιγράφουν τη μορφή και το χαρακτήρα του πατέρα και της μητέρας του μικρού Καζαντζάκη αν έχει προηγηθεί η ανάγνωση του κειμένου και η επεξεργασία του, αναπλάθουν με τη φαντασία τους τις περιγραφές των δύο γονέων επιβεβαιώνουν ή όχι τις προσδοκίες τους από την ταινία συγκεντρώνουν πληροφορίες σχετικά με τα ενδύματα και τη μόδα της εποχής, για παράδειγμα τη μαθητική ποδιά και στολή το οικιστικό περιβάλλον του Ηρακλείου στα τέλη του 19 ου αιώνα.

30 «Σεφέρης Διαμαντής: ο κόσμος της Κύπρου» Ελληνοκυπριακή συμπαραγωγή 2012 Η ταινία παρουσιάζει τη σχέση του Σεφέρη με την Κύπρο και τον Κύπριο ζωγράφο Αδαμάντιο Διαμαντή με φόντο τις ιστορικές εξελίξεις στο νησί. Διάρκεια: 26

31 Αδαμάντιος Διαμαντής: «Λεπτομέρειες στην Κύπρο» Πηγές και στοιχεία αναφορικά με το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη

32 Η μικρή κουκουβάγια ήτανε πάντα εκεί σκαρφαλωμένη στ ανοιχτάρι τ Άγιου Μάμα

33 Τότες ήρθε ο καλόγερος σκουφί, κοντόρασο, πέτσινη ζώνη, κι έπιασε να πλουμίζει την κολόκα.

34 Αδαμάντιος Διαμαντής «Ο κόσμος της Κύπρου»

35 Ασκήσεις Δραστηριότητες με αφορμή: τους πίνακες τα ποιήματα την αναφορά στα ιστορικά γεγονότα το ταξίδι τη συνάντηση, τη φιλία, την αλληλογραφία τη σύνδεση με τον τόπο, τις παραδόσεις την επιστροφή στα παιδικά χρόνια

36 Ενδεικτικά Να συνταιριάξουν πίνακες του Διαμαντή με ποιήματα του Σεφέρη από το Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ (ή στίχους υπό μορφή λεζάντας). Να γράψουν ένα «διήγημα», μια ιστορία για έναν πίνακα του Διαμαντή. Με αφορμή τη σειρά πινάκων του Διαμαντή με τίτλο «Αγωνίες» να αποπειραθούν την απεικόνιση ενός συναισθήματος. Με βάση το έργο του Διαμαντή «Ο κόσμος της Κύπρου» να φτιάξουν τον κόσμο της δικής τους πόλης (εικαστικά ή περιγραφικά). Να επιλέξουν μια φιγούρα από τον «Κόσμο της Κύπρου» και να γράψουν την ιστορία του. Να «οπτικοποιήσουν» (ψηφιακά ή όχι) κυπριακά ποιήματα του Σεφέρη.

37 Να τοποθετήσουν σε χρονικό άξονα επιλεγμένες από την ταινία φωτογραφίες αρχειακού υλικού. Να συγκρίνουν τα πλάνα της Αθήνας κατά τη δεκαετία του 50 με τη σημερινή συνοδεύοντας την περιγραφή τους από φωτογραφίες (αν ζουν στην Αθήνα δικές τους). Να χωριστούν σε ομάδες με στόχο να προσκομίσουν υλικό και να παραστήσουν μια περίοδο της Κυπριακής ιστορίας (αντι-αποικιοκρατικό αγώνα) ή της ελληνικής (δικτατορία). Να μελετήσουν τη συλλογή «Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ» και να ανακαλύψουν τα ιστορικά δεδομένα ή τα πραγματικά περιστατικά πίσω από τα ποιήματα.

38 Να ανασυστήσουν την ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 50 και να βρουν χαρακτηριστικά αντικείμενα και στοιχεία της εποχής. Χωρισμένοι σε ομάδες να αναλάβουν διαφορετικές πλευρές της ζωής και, τέλος, να παρουσιάσουν είτε σε δραματοποίηση είτε σε ταμπλώ βιβάν μια σκηνή εκείνων των χρόνων (αστική, αγροτική, ιστορική, κλπ.) Να χωριστούν σε ομάδες (Κύπριοι, Ελλαδίτες, Άγγλοι) και, αφού μελετήσουν εφημερίδες της εποχής (ψηφιακό αρχείο Βουλής) να αναπτύξουν ένα δρώμενο ή μια ανταγωνιστική συζήτηση. Να δημιουργήσουν την αφίσα της ταινίας. Να δημιουργήσουν μια αφίσα για τον Διαμαντή. Να δημιουργήσουν μια αφίσα για τον «Κυπριακό» Σεφέρη.

39 Εκπαιδευτικές ταινίες για Λογοτεχνία ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ Καζαντζάκης 15 Μυριβήλης 15 Σικελιανός 15 Ρίτσος 15 Παπαδιαμάντης «Φόνισσα» 25 Χειμωνάς 13 Εγγονόπουλος Εμπειρίκος 15 Καρυωτάκης 15 Κάλβος 20 Άξιον εστί (Η Γένεσις, Τα Πάθη, Δοξαστικόν) ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ Το μοιρολόγι της φώκιας 14 Το σπίτι του Παπαδιαμάντη 8 Η «σεληνοφεγγής νυξ» στον Παπαδιαμάντη 19 Το σπίτι του Καβάφη 10 Καβάφης: Εγκλεισμός και παγίδευση 18 Η διάσταση του θανάτου στην ποίηση του Ρίτσου 21 Το φως στην ποίηση του Σολωμού 15 Ελένη 10

40 «Ο Γάμος στην Αρχαία Ελλάδα Από τον Όμηρο στα κλασικά Χρόνια» Απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου Αναφέρεται στα ήθη και στα έθιμα του γάμου στην αρχαία Ελλάδα, με έμφαση στην κλασική Αθήνα Συνδέει την τελετουργία του γάμου με το νομικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής

41 Πρόταση για τη Β Γυμνασίου Ανθολόγιο, «Ένα αντρόγυνο στην κλασική Αθήνα», Ξενοφών Οικονομικός Ιλιάδα Σ Οπλοποιία, περιγραφή της Ασπίδας του Αχιλλέα Ομάδες: Χρονικογράφοι Ρεπόρτερ Μουσικοί Πρόταση Β. Αφεντουλίδου

42 Χρονικογράφοι: Γράφουν Ημερολόγιο επιλέγοντας από τα παρακάτω: α. μίας νύφης την ημέρα του γάμου της στην κλασική Αθήνα β. ενός γαμπρού την ημέρα του γάμου του στην κλασική Αθήνα γ. μίας νύφης την ημέρα του γάμου της στα βυζαντινά χρόνια δ. ενός γαμπρού την ημέρα του γάμου του στα βυζαντινά χρόνια [Άσκηση στην οπτική γωνία και στην παραγωγή λόγου σε επικοινωνιακό πλαίσιο]

43 Ρεπόρτερ Πώς φαντάζονταν και απεικόνιζαν οι αγγειογράφοι της εποχής το θεϊκό και τον ανθρώπινο γάμο; Με τα συμπεράσματά σας και τις αγγειογραφίες που επιλέξατε, δημιουργήστε μια μικρή παρουσίαση για τον αρχαιοελληνικό γάμο.

44

45 Μουσικοί Περιγράφουν τα ήθη και τα έθιμα των πανηγυριών ή άλλων μουσικών εκδηλώσεων. Αναζητούν επιπρόσθετο υλικό από το Φωτογραφικό Αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου

46 «Ξένοι στην ίδια πόλη»

47 «Ξένοι στην ίδια πόλη» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Μορφή ντοκιμαντέρ 20 για διαπολιτισμική εκπαίδευση Μαρτυρίες μαθητών (ιστορίες ζωής, αιτίες μετακίνησης, δυσκολίες, δυσκολίες ένταξης, όνειρα για το μέλλον) Στιγμιότυπα από μαθήματα Καταγραφή δραστηριοτήτων (εφημερίδα, θέατρο) Η σημασία της γλώσσας

48 Η ταινία παρακολουθεί μια αντιπροσωπευτική ομάδα μαθητών (μετανάστες, ομογενείς, πρόσφυγες) σε μια διαδρομή, τόσο φυσική όσο και συμβολική και καταγράφει μέσα από τις μαρτυρίες τους τις δυσκολίες προσαρμογής τους και το ρόλο του σχολείου στη διαδικασία της ένταξής τους εστιάζοντας κυρίως στο θέμα της γλώσσας.

49 ΣΤΟΧΟΙ Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές απέναντι στα προβλήματα των παιδιών που προέρχονται από το εξωτερικό (μετανάστες, πρόσφυγες, ομογενείς) Να εξοικειωθούν με τις νέες συνθήκες της κοινωνίας, που αποκτά πολυπολιτισμικό χαρακτήρα και άρα με την ανάγκη σεβασμού στη διαφορετικότητα που απορρέει απ αυτόν Να συνειδητοποιήσουν το ρόλο της γλώσσας και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στην ένταξη των παραπάνω ομάδων στην ελληνική κοινωνία Να αναγνωρίσουν τη σημασία των παράπλευρων δραστηριοτήτων του σχολείου Να δημιουργήσουν κείμενα και άλλες δραστηριότητες με αφορμή το βίντεο

50 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Η ταινία μπορεί να ενταχθεί στο μάθημα της Έκθεσης Έκφρασης Γυμνασίου & Λυκείου: Γ Γυμνασίου: Ενότητα «Είμαστε όλοι ίδιοι, είμαστε όλοι διαφορετικοί» Α Λυκείου: Ενότητα «Γλώσσα» Β Λυκείου: Ενότητα «Στερεότυπα Προκαταλήψεις - Ρατσισμός» Γ Λυκείου: Ενότητα «Ανθρώπινα Δικαιώματα», «Παιδεία»

51 ΑΣΚΗΣΕΙΣ Ελεύθερη συζήτηση Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, όπου τίθενται τα διάφορα θέματα που προκύπτουν από την ταινία Συνεντεύξεις (από συμμαθητές ή γονείς) Ασκήσεις ενσυναίσθησης («Τι θα έκανα στη θέση του») Παραγωγή λόγου με αφορμή τοποθετήσεις που ακούγονται στην ταινία

52 Ερωτήσεις κατανόησης Οι αρχικές λέξεις (άνθρωποι, τόποι, διαδρομές, ελπίδες, πορείες, όνειρα, ζωές, γέςφυρες) γιατί επιλέγονται; Τι σηματοδοτούν; Τι είδους προσωπικές ιστορίες κρύβονται πίσω από την άφιξη των παιδιών στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες μετακίνησης ατόμων και οικογενειών; Τα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα όταν έρχονται στον τόπο μας; Ποιος πιστεύετε πως είναι ο ρόλος της γλώσσας στη διαδικασία ένταξης των παιδιών στην ελληνική κοινωνία; Θεωρείτε ότι πρέπει να ξεχάσουν τη γλώσσα του περιβάλλοντος στο οποίο γεννήθηκαν; Ποιος είναι ο ρόλος και ο χαρακτήρας του σχολείου; Επηρεάζει τους μαθητές; Πώς λειτουργούν οι δραστηριότητες στις οποίες εμπλέκονται οι μαθητές; Παίζουν ρόλο στην ένταξή τους;

53 Ασκήσεις ενσυναίσθησης Πώς θα αισθανόσασταν στη θέση αυτών των παιδιών; Πώς θα βιώνατε μιαν αντίστοιχη κατάσταση; Η ταινία γυρίστηκε το Ταυτιστείτε με ένα παιδί και φανταστείτε τι έχει κάνει στο μεταξύ.

54 Ασκήσεις «αναγνωστικής» ανταπόκρισης Τι σας συγκίνησε; Τι σας άρεσε; Τι σας εντυπωσίασε; (ποια φράση, ποια ιστορία;) (Σχολιάστε την). Σας επηρέασε ή ίσως σας άλλαξε σε κάτι; Συγκρίνετε τα όνειρα των παιδιών με τα δικά σας. Σχολιάστε την επανερχόμενη φράση «είναι πολύ δύσκολο»

55 Δραστηριότητες Θεατρικό δρώμενο Πρόσκληση παιδιών Συζήτηση αφιέρωμα Φωτογραφικό εικαστικό αφιέρωμα

56 Αποτελέσματα Μεγάλη απήχηση επίδραση, παραγωγική συζήτηση, αλλαγή στάσεων, οπτικής, εντυπωσιακές εργασίες, καθολική συμμετοχή

57 Το βίντεο στην Ιστορία Δεν είναι ουδέτερο δείχνει οπτική Δευτερογενής ιστορική πηγή Ένταξη στους διδακτικούς στόχους όχι απλή παρακολούθηση Συνδυασμός με ερωτηματολόγιο, σημειώσεις, άλλες πηγές

58 Ενδεικτικές ιστοσελίδες για υλικό

59 Δημιουργία δικής τους ταινίας «Πρόσωπα της εφηβείας»

60 Προετοιμασία

61 Προετοιμασία

62 Γύρισμα

63 Μοντάζ

64 Η επίδραση στους μαθητές Ενθουσιάστηκαν παρά την πίεση του χρόνου και τις ελλείψεις εξοπλισμού Ήταν ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό τόσο για την εκπαίδευση στα Μέσα όσο και για τη δημιουργικότητα

65 Βιβλιογραφία Δεμερτζή Κ., (2012) Η αξιοποίηση της τέχνης στα φιλολογικά μαθήματα, παρουσίαση Δημητριάδου Κ., Διδακτικές προσεγγίσεις σε μικτές τάξεις στο πλαίσιο φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Διαμαντοπούλου Ε., Η διδασκαλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο και το Λύκειο: Η ένταξη της τέχνης της εικόνας στην ανάλυση της τέχνης του λόγου Κόκκος Α. κ.ά. (2011), Εκπαίδευση μέσα από τις Τέχνες, εκδ. Μεταίχμιο Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης «Αξιοποίηση των τεχνών στην εκπαίδευση», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 2011

66 ΟΕΠΕΚ (2008) Κριτήρια αξιολόγησης και αξιοποίησης εκπαιδευτικού υλικού Παπαδόπουλος Μ., Η κινηματογραφική ταινία ως εποπτικό μέσο κατά τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας Σάλλα Τ. (επιμ.) (2011), Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική της τέχνης, εκδ. νήσος Σφυρόερα Μ. (2007) Η επεξεργασία της εικόνας στη σχολική τάξη, Κλειδιά και Αντικλείδια, ΥΠΕΠΘ και ΕΚΠΑ

67 Suzanne Stokes (Τroy State University), Visual Literacy in Teaching and Learning: A Literature Perspective Dr. Cathy Cavanaugh, Images in Education

68