Κατανοώντας το διαβήτη κύησης

Transcript

1 GESTATIONAL DIABETES Greek Ελληνικά Κατανοώντας το διαβήτη κύησης Ο διαβήτης κύησης είναι ο διαβήτης που παθαίνουν οι γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη. Περίπου 12-14% των έγκυων γυναικών θα αναπτύξουν διαβήτη κύησης, συνήθως γύρω στην 24η με 28η εβδομάδα της εγκυμοσύνης τους. Οι περισσότερες γυναίκες παύουν να έχουν διαβήτη μετά τη γέννα του μωρού. Εντούτοις, ορισμένες γυναίκες θα συνεχίσουν να έχουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης μετά τον τοκετό. Ο διαβήτης είναι η πάθηση όπου υπάρχει υπερβολική γλυκόζη (ζάχαρο) στο αίμα. Η γλυκόζη είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας για το σώμα σας. Προέρχεται από τις τροφές που τρώτε που περιέχουν υδατάνθρακες, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι, τα δημητριακά, τα φρούτα, τα αμυλώδη λαχανικά, το γάλα και το γιαούρτι. Το σώμα σας διασπά τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη, η οποία μετά εισέρχεται στο αίμα σας. Η ινσουλίνη είναι χρήσιμη για να επιτρέπει στη γλυκόζη να εισέλθει από το αίμα στα κύτταρα του σώματος και να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Η ινσουλίνη δημιουργείται στο σώμα από το πάγκρεας. Στην εγκυμοσύνη, ορισμένες από τις ορμόνες που παράγονται από τον πλακούντα μειώνουν τη δράση της ινσουλίνης. Κατόπιν το πάγκρεας πρέπει να παράγει επιπλέον ινσουλίνη για να διατηρηθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα στα φυσιολογικά όρια. Εάν το πάγκρεας δε μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί διαβήτης κύησης. Η διαχείριση του διαβη τη κύησης μπορεί να βοηθη σει στη διατη ρηση των επιπέδων γλυκο ζης στο αίμα στα επιθυμητά πλαίσια για μια υγιη εγκυμοσύνη. Γραμμή πληροφοριών ndss.com.au To National Diabetes Services Scheme (NDSS) (Εθνικο Προ γραμμα Υπηρεσιω ν για το Διαβη τη) είναι μια πρωτοβουλία της Αυστραλιανη ς Κυβέρνησης που διευθύνεται με βοη θεια απο τον οργανισμο του Diabetes Australia.

2 Ποιες κινδυνεύουν από διαβήτη κύησης; Οι γυναίκες που κινδυνεύουν περισσότερο από το διαβήτη κύησης περιλαμβάνουν εκείνες που: είναι 40 ετών ή άνω έχουν οικογενειακό ιστορικό με διαβήτη τύπου 2 ή συγγενή πρώτου βαθμού (μητέρα ή αδελφή) που είχε διαβήτη κύησης είναι πάνω από το εύρος κανονικού βάρους είχαν στο παρελθόν αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι ιθαγενείς ή κάτοικοι των Νήσων του Στενού Τόρρες είναι Μελανήσιοι, Πολυνήσιοι, Ασιάτες ή από τη Μέση Ανατολή είχαν διαβήτη κύησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είχαν προηγουμένως γεννήσει μεγάλο μωρό (που ήταν πάνω από 4.5 κιλά) παίρνουν κάποια αντιψυχωτικά ή στεροειδή φάρμακα έχουν βάλει βάρος πολύ γρήγορα στο πρώτο ήμισυ της εγκυμοσύνης. Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη κύησης; Όλες οι έγκυες γυναίκες πρέπει να εξεταστούν για διαβήτη κύησης μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας (εκτός από τις γυναίκες που ήδη έχουν διαβήτη). Οι γυναίκες για τις οποίες υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για διαβήτη κύησης πρέπει να εξεταστούν στις αρχές της εγκυμοσύνης τους. Η διάγνωση για διαβήτη κύησης γίνεται χρησιμοποιώντας την εξέταση ανοχής γλυκόζης από το στόμα (OGTT). Η εξέταση γίνεται σε εργαστήριο παθολογίας. Θα πρέπει να νηστέψουν από την προηγούμενη νύχτα πριν την εξέταση. Με εξέταση αίματος για έλεγχο επίπεδου γλυκόζης στο αίμα σας κατόπιν νηστείας. Μετά θα πάρετε ένα ζαχαρούχο ποτό και θα εξετάσουν το αίμα σας μετά από μία με δύο ώρες. Θα σας ζητήσουν να καθίσετε και να περιμένετε μεταξύ των εξετάσεων.»» Εάν το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα σας είναι πάνω από τα φυσιολογικά όρια μετά από νηστεία, μία ή δύο ώρες εξέτασης, έχετε διαβήτη κύησης. 2 από 6

3 Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβη τη κύησης υπάρχουν επαγγελματίες υγείας που μπορούν για να σας βοηθη σουν. Γιατί είναι σημαντικό να διαχειρίζεστε το διαβήτη κύησης; Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η γλυκόζη περνά μέσω του πλακούντα στο μωρό, που στη συνέχεια δημιουργεί επιπλέον ινσουλίνη. Έτσι μπορεί να γίνει το μωρό πάρα πολύ μεγάλο, προκαλώντας προβλήματα κατά τη διάρκεια του τοκετού, και να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρης γέννας ή την ανάγκη για καισαρική τομή. Μετά τη γέννηση, το μωρό μπορεί να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο χαμηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (υπογλυκαιμία). Αυτό είναι επειδή το μωρό σταμάτησε να λαμβάνει επιπλέον γλυκόζη από τη μητέρα του, αλλά συνεχίζει να δημιουργεί επιπλέον ινσουλίνη, προκαλώντας να πέσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα του. Οι γυναίκες με διαβήτη κύησης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πώς γίνεται διαχείριση του διαβήτη κύησης; Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη κύησης υπάρχουν επαγγελματίες υγείας που μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε αυτή την κατάσταση. Αυτό περιλαμβάνει ειδικευμένους ιατρούς, εκπαιδευτικούς διαβήτη και διαιτολόγους. Μπορούν να συνεργαστούν μαζί σας να σας βοηθήσουν να κρατήσετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας στα πλαίσια του στόχου σας. Αυτό θα επιφέρει το καλύτερο αποτέλεσμα για εσάς και το μωρό σας. Η διαχείριση του διαβήτη κύησης γίνεται ακολουθώντας ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής, κάνοντας τακτική σωματική δραστηριότητα, και παρακολουθώντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτό θα βοηθήσει να κρατήσετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα στα πλαίσια του στόχου σας για μια υγιή εγκυμοσύνη. Επίσης, θα βοηθήσει να διαχειριστείτε την αύξηση του βάρους σας κατά την εγκυμοσύνη σας. Μερικές γυναίκες θα πρέπει επίσης να πάρουν ένα φάρμακο που ονομάζεται μετφορμίνη ή/και να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης για να βοηθήσοει με τη διαχείριση του διαβήτη κύησης. 3 από 6

4 Υγιεινή διατροφή Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική για να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα στα πλαίσια που στοχεύετε, και να σας παρέχει όλες τις διατροφικές ανάγκες για την εγκυμοσύνη σας και να πάρετε υγιές βάρος κατά την εγκυμοσύνη σας. Εάν έχετε διαβήτη κύησης πρέπει να τρώτε καλά επιλέγοντας τις σωστές τροφές και στη σωστή ποσότητα πλούσιες σε υδατάνθρακες, να περιορίσετε τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα κορεσμένων λιπαρών, και να τρώτε ποικιλία θρεπτικών τροφών. Επιλέξτε σωστά τα είδη και ποσότητες τροφών που περιέχουν υδατάνθρακες Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για το σώμα σας, ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτά τα τρόφιμα περιλαμβάνουν το ψωμί και τα δημητριακά, τα αμυλούχα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια, το γιαούρτι και το γάλα. Για να διαχειριστείτε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας, θα πρέπει να τρώτε τα σωστά σε είδος και ποσότητα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες. Να τρώτε λίγους υδατάνθρακες σε κάθε γεύμα και κολατσό. Οι καλύτερες επιλογές είναι αυτές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (GI). Οι υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη περιλαμβάνουν κοκκώδη/ με σπόρους ψωμί, νιφάδες βρώμης, φυσικό μούσλι, ζυμαρικά, χαμηλού GI λευκό ή καφέ ρύζι, γάλα, γιαούρτι, όσπρια και τα περισσότερα φρούτα. Μοιράστε τα τρόφιμα με υδατάνθρακες σε τρία μικρά γεύματα και δύο ή τρία μικρογεύματα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να κρατήσετε τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος στα πλαίσια του στόχου και να διατηρήσετε τα επίπεδα της ενέργειάς σας. Οι μεγάλες ποσότητες τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες σε κάθε ένα γεύμα ή μικρογεύματα μπορούν να προκαλέσουν πολύ υψηλή αύξηση στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Ο διαιτολόγος σας μπορεί να σας συμβουλέψει για τις ποσότητες υδατανθράκων που είναι σωστές για σας. Αποφεύγετε τα τρόφιμα και τα ποτά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα και έχουν μικρή θρεπτική αξία, όπως τα αναψυκτικά, χυμούς, κέικ, μπισκότα και είδη ζαχαροπλαστικής. Περιορίστε τροφές που είναι υψηλές σε κορεσμένο λίπος Τρώτε λιγότερο κορεσμένο λίπος, επιλέγοντας άπαχα κρέατα, κοτόπουλο χωρίς πέτσα και τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα λιπαρών γαλακτοκομικών, και αποφεύγοντας τις τροφές σε πακέτο και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Να παίρνετε μικρές ποσότητες με υγιεινά λίπη, όπως το ελαιόλαδο ή το έλαιο canola, ανάλατους ξηρούς καρπούς, σπόρους και αβοκάντο. Τρώτε μια ποικιλία θρεπτικών τροφών Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα σας χρειάζεται επιπλέον θρεπτικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένου του ασβεστίου, του σιδήρου και φυλλικού οξέος, για να βοηθήσουν με την ανάπτυξη του μωρού σας. Τρώγοντας μια μεγάλη ποικιλία θρεπτικών τροφών - όπως λαχανικά, φρούτα, άπαχο κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας λιπαρών και ολικής αλέσεως ψωμιών και δημητριακών - μπορούν να σας βοηθήσουν να ανταποκριθείτε σε αυτές τις επιπλέον διατροφικές ανάγκες. Η ασφάλεια των τροφίμων είναι επίσης σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γι αυτό αποφεύγετε τα τρόφιμα υψηλού κινδύνου, όπως τα επεξεργασμένα κρέατα, άψητα κρέατα, κρύα θαλασσινά, ωμά αυγά, μαλακά τυριά και προπαρασκευασμένα λαχανικά και σαλάτες. Ένας διαιτολόγος μπορεί να σας συμβουλέψει για το πώς να καλύπτετε τις διατροφικές ανάγκες σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και για την ασφάλεια των τροφίμων και την υγιεινή σας διατροφή για το διαβήτη κύησης. 4 από 6

5 Σωματική δραστηριότητα Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας και την αύξηση του βάρους της εγκυμοσύνης, καθώς και να σας διατηρεί σε φόρμα για να προετοιμαστείτε για τη γέννηση του μωρού σας. Επίσης προσφέρει άλλα ωφελήματα, όπως πώς να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, δηλαδή την καούρα, τη δυσκοιλιότητα και τον πόνο χαμηλά στη μέση. Μιλήστε με το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε ή συνεχίσετε οποιεσδήποτε σωματικές δραστηριότητες όταν είστε έγκυος. Όταν έχετε διαβήτη κύησης, είναι σημαντικό να προσπαθείτε να είστε δραστήρια κάθε μέρα. Οι δραστηριότητες μπορούν να περιλαμβάνουν το κολύμπι, το γρήγορο περπάτημα, τη γιόγκα εγκυμοσύνης ή το πιλάτες και τα μαθήματα γυμναστικής στο νερό. Μιλήστε με τον εκπαιδευτή για το διαβήτη σας για τις επιπτώσεις της άσκησης στα επίπεδα γλυκόζης του αίματός σας, ειδικά όταν παίρνετε ινσουλίνη. Παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα Η παρακολούθηση της γλυκόζης στο αίμα είναι ένα απαραίτητο μέρος της διαχείρισης του διαβήτη κύησης. Ένας εκπαιδευτής υπεύθυνος για το διαβήτη μπορεί να σας δείξει πώς να ελέγχετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας χρησιμοποιώντας ένα μετρητή γλυκόζης αίματος και να σας συμβουλεύσει σχετικά με τα επίπεδα που στοχεύετε στην εγκυμοσύνη σας. Οι πιο συνηθισμένες ώρες για να ελέγχετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας είναι όταν ξυπνάτε το πρωί (νηστική) και μία ή δύο ώρες μετά από κάθε κύριο γεύμα. Συνιστάτε επίσης να ελέγχετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας και άλλες ώρες. Η τακτική παρακολούθηση της γλυκόζης στο αίμα μπορεί να χρησιμεύει για να καταλάβετε τις επιπτώσεις της διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Κρατήστε ένα αρχείο μετρήσεων της γλυκόζης στο αίμα σας, έτσι ώστε οι επαγγελματίες υγείας για το διαβήτη σας να μπορέσουν να σας βοηθήσουν να παρακολουθήσετε οποιεσδήποτε αλλαγές στα επιπέδα γλυκόζης στο αίμα σας. Μπορούν επίσης να σας συμβουλεύσουν για το τι πρέπει να κάνετε αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας είναι έξω από τους αναμενόμενους στόχους. Η παρακολούθηση γλυκο ζης στο αίμα είναι ένα σημαντικο μέρος της διαχείρισης του διαβη τη κύησης. Φάρμακα Αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας είναι πάνω από εκείνα που στοχεύετε, μπορεί να χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή που να βοηθάει στη διαχείριση του διαβήτη κύησης. Τα περισσότερα χάπια γαι το διαβήτη δεν είναι κατάλληλα για χρήση στην εγκυμοσύνη, μπορείτε ωστόσο να χρησιμοποιήσετε το φάρμακο που ονομάζεται μετφορμίνη. Μερικές γυναίκες θα χρειαστεί να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης για να βοηθήσει να κρατήσει τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος στα πλαίσια που στοχεύετε. Αυτό δεν θα βλάψει το μωρό σας. Αν χρειάζεστε ινσουλίνη, ο εκπαιδευτής του διαβήτη θα σας διδάξει πώς να κάνετε ένεση. Θα πρέπει επίσης να επανεξετάζετε τακτικά τις δόσεις της ινσουλίνης σας. Το βάρος στην εγκυμοσύνη Καθώς το μωρό σας μεγαλώνει, είναι φυσιολογικό να παίρνετε βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Το βάρος που πρέπει να πάρετε εξαρτάται από το βάρος σας πριν μείνετε έγκυος. Συζητήστε τους προσωπικούς σας στόχους για το βάρος που θέλετε να βάλετε στην εγκυμοσύνη με τον επαγγελματία της υγεία σας. 5 από 6

6 Ποιος μπορεί να σας βοηθήσει με το διαβήτη της κύησης; Η διαχείριση του διαβήτη κύησης είναι μια ομαδική προσπάθεια, όπου θα συμμετέχετε εσείς, καθώς κα η οικογένειά σας και οι επαγγελματίες υγείας. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί επαγγελματίες υγείας που μπορούν να σας βοηθήσουν, μεταξύ των οποίων: ο ενδοκρινολόγος (ειδικός του διαβήτη) ο μαιευτήρας ο διαπιστευμένος εκπαιδευτής διαβήτη ή η νοσοκόμα διαβήτη ο διαπιστευμένος διαιτολόγος ο διαπιστευμένος φυσιολόγος άσκησης ή φυσικοθεραπευτής ο γιατρός σας η μαία. Μετά τη γέννηση του μωρού Θα σας συμβουλέψουν να κάνετε μια εξέταση στοματικής ανοχής γλυκόζης (OGTT) 6-12 εβδομάδες μετά τη γέννα του μωρού σας (ή όσο πιο σύντομα γίνεται μετά τη γέννα). Αυτό γίνεται για να βεβαιωθείτε ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας έχουν επιστρέψει στο φυσιολογικό. Ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου που διατρέχετε, θα πρέπει επίσης να εξετάζεστε για διαβήτη τύπου 2 κάθε ένα έως τρία έτη. Για περισσότερες πληροφορίες ρωτήστε το γιατρό σας. Μπορεί ο διαβήτης να εμφανιστεί ξανά σε μέλλουσες εγκυμοσύνες σας, και να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο με το να: είστε μέσα στα πλαίσια του υγιεινού βάρους κάνετε υγιεινές επιλογές είστε σωματικά δραστήρια κάθε μέρα. Εάν αναπτύξετε διαβήτη τύπου 2, είναι σημαντικό για να διατηρήσετε καλή υγείνα να γίνει έγκαιρη διάγνωση και διαχείρισή του, ειδικά αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος μελλοντικά. Τα μωρά που γεννιούνται από γυναίκες που είχαν διαβήτη κύησης έχουν αυξημένο κίνδυνο παιδικής παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 στην μετέπειτα ζωή τους. Είναι σημαντικό για όλη την οικογένεια να τρώτε καλά και να παραμείνετε δραστήρια για να μειώσετε αυτό τον κίνδυνο. Περισσότερες πληροφορίες Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη κύησης και έχετε εγγραφεί στο National Diabetes Services Scheme (NDSS) θα λάβετε ένα βιβλιάριο που ονομάζεται Caring for yourself and your baby (Η δική σας φροντίδα καθώς και του μωρού σας). Μετά τη γέννα του μωρού σας, θα σας σταλεί ένα άλλο βιβλιάριο, Life after gestational diabetes, (Ζώντας με διαβήτη κύησης), καθώς και τακτικές υπενθυμίσεις για παρακολούθηση και έλεγχο του διαβήτη και πληροφορίες για υγιεινό τρόπο ζωής. Ο θηλασμο ς έχει πολλά βραχυπρο θεσμα και μακροπρο θεσμα οφέλη για την υγεία σας και την υγεία του μωρού σας. Ο θηλασμο ς συνιστάται για ο λα τα μωρά. Το NDSS και εσείς Το NDSS παρέχει μια σειρά από υπηρεσίες για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το διαβήτη σας. Αυτές περιλαμβάνουν Τηλεφωνική Γραμμή και ιστοσελίδα για συμβουλές σχετικά με τη διαχείριση του διαβήτη, προϊόντα του NDSS και μια σειρά από προγράμματα στήριξης για να σας βοηθήσουν να μάθετε περισσότερα σχετικά με τη διαχείριση του διαβήτη σας. Εκδόθηκε τον Ιούνιο 2016 Το ενημερωτικό αυτό φύλλο προορίζεται μόνο ως οδηγός. Δεν θα πρέπει να αντικαθιστά ατομικές ιατρικές συμβουλές και αν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με την υγεία σας ή περαιτέρω ερωτήσεις, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον επαγγελματία της υγείας σας. 6 από 6