Αυτά είναι ιδιότητες μιας χημικής ουσίας που έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Η έκθεση συνήθως συμβαίνει όταν η

Transcript

1

2 Αυτά είναι ιδιότητες μιας χημικής ουσίας που έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Η έκθεση συνήθως συμβαίνει όταν η ουσία εισπνέεται,η επαφή με το δέρμα ή έγχυση στον στόμαχο. Δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να είναι οξεία (βραχυπρόθεσμη) ή χρόνια (μακροχρόνια). Τυπικά οξείες επιδράσεις στην υγεία περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ναυτία ή εμετό και τη διάβρωση του δέρματος,ενώ χρόνιες επιδράσεις στην υγεία περιλαμβάνουν το άσθμα, δερματίτιδα, νευρική βλάβη ή καρκίνο

3 Αυτές είναι οι φυσικές ή χημικές ιδιότητες της ουσίας, μείγμα ή αντικείμενο που ενέχουν κινδύνους για τους εργαζομένους. Εκτός από τους κινδύνους για την υγεία, δεδομένου ότι δεν θα προκύψουν ως συνέπεια της βιολογικής αλληλεπίδρασης του χημικού (χημικής ουσίας)με τους ανθρώπους. Αυτοί προκύπτουν μέσα από ακατάλληλο χειρισμό ή χρήση και μπορεί συχνά να οδηγήσει σε τραυματισμό ανθρώπων ή και υλικές ζημιές ως αποτέλεσμα. Παραδείγματα φυσικοχημικών κίνδυνων περιλαμβάνουν εύφλεκτα, διαβρωτικά, εκρηκτικά, χημικά αντιδραστικές οξειδωτικές χημικές ουσίες.

4 Ως αποτέλεσμα, της έκθεσης σε χημικούς κινδύνους εργαζόμενοι υποφέρουν και περισσότερο από ασθένειες και θάνατοι ετησίως σχετίζονται με την έκθεση σε χημικές ουσίες στο χώρο εργασίας στις ΗΠΑ[1]. Η έκθεση σε χημικά έχει συνδεθεί με καρκίνους,πνεύμονα, του νεφρού, του δέρματος, της καρδιάς, του στομάχου, του εγκεφάλου, των νεύρων. his number is derived using the methodology from "Green Chemistry in California: A Framework for Leadership in Chemicals Policy and Innovation," (

5

6 Αναγνωρίστε τους Κίνδυνους εκτίμηση των κινδύνων ελαχιστοποίηση των κινδύνων Προετοιμασία για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης

7 Κώδικας Πρακτικής: Προετοιμασία Δελτίων με Δεδομένα Ασφαλείας για τα επικίνδυνα χημικά προϊόντα. Κώδικας Πρακτικής: Επισήμανση στο χώρο εργασίας για τα επικίνδυνα χημικά

8 -Φυσική κατάσταση: αν είναι στερεό, υγρό ή αέριο; - Εάν στερεά - ποια είναι η πιθανότητα έκρηξης της σκόνης; - Αν το υγρό - είναι ρευστό/ παχύρρευστο / πτητικές ιδιότητες / αναμίξιμο; - Εάν το φυσικό αέριο (και ατμοί) - είναι ελαφρύτερο / βαρύτερο από τον αέρα; - Σημείο ανάφλεξης, το σημείο φωτιάς και τα εκρηκτικά όρια -Ιξώδες -Πυκνότητα - Μέγεθος σωματιδίου -Πίεση ατμών -Διαλυτότητα και το ρη - Δραστικότητα -Σημείο ζέσης / και το σημείο πήξης ή εύρος - Ηλεκτρική ή / και θερμική αγωγιμότητα -Η φύση και η συγκέντρωση των προϊόντων καύσης.

9 Δεδομένου ότι είναι απαραίτητο να αντιδρούν γρήγορα και σκόπιμα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι φοιτητές θα πρέπει να μάθουν τι πρέπει να κάνουν σε διάφορες έκτακτης ανάγκης και να είναι έτοιμοι να ενεργήσουν αναλόγως - για παράδειγμα, οι πυρκαγιές, οι τραυματισμοί και οι διαρροές. Συσκευές ασφαλείας, όπως ντους, πλύσιμο ματιών, πυροσβεστήρες, διαρροή, πρέπει να επισημαίνονται σαφώς και τη χρήση και τη θέση τους, να είναι γνωστό σε όλους όσοι εργάζονται στο εργαστήριο. Αριθμούς τηλεφώνου έκτακτης ανάγκης, συναγερμοί, καθώς και οι οδοί διαφυγής πρέπει να είναι σαφής σε όλους.

10 Διαβρωτικές Τοξικές Καρκινογόνες Μεταλακτικές Τερατογενής Αλλεργιογόνες Αναφλέξιμες Εκρηκτικά χημικά Οξειδωτικά

11 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ 1. Κίνδυνοι από τοξικές και διαβρωτικές ουσίες 2. Κίνδυνοι από εύφλεκτες και εκρηκτικές ουσίες 3. Κίνδυνοι από ραδιενεργά ισότοπα 4. Κίνδυνοι από καρκινογόνες ουσίες

12 Α. Τήρηση αρχείων Τηρούμε αρχείο με τις χρησιμοποιούμενες χημικές ουσίες και τα πρόσωπα που τις χειρίζονται. Τηρούμε αρχείο με τα φύλλα επικινδυνότητας και ασφάλειας κάθε ουσίας (MSDS) Β. Αποθήκευση και μεταφορά Τηρούμε τους ενδεδειγμένους κανόνες αποθήκευσης, φύλαξης, ασφάλειας και ασφαλούς μεταφοράς των διαφόρων χημικών ουσιών. Γ. Ορθή πρακτική χρήσης Πριν τη χρήση μιας χηµικής ουσίας µελετούμε τις οδηγίες χρήσης και το αντίστοιχο MSDS. Ενηµερωνόμαστε για την επικινδυνότητα και τις απαραίτητες προφυλάξεις που πρέπει να ληφθούν. Αν είναι απαραίτητη η χρήση απαγωγού, πριν ξεκινήσετε την εργασία, ελέγχουμε αν ο απαγωγός είναι ενεργοποιηµένος και υπάρχει ροή αέρα.

13

14

15 Ορθή πρακτική χρήσης (συνέχεια) Ενηµερώνουμε τους συναδέλφους τι ακριβώς θα κάνουμε. εν επιτρέπεται η χρήση επικίνδυνων ουσιών χωρίς να το γνωρίζει το προσωπικό του εργαστηρίου. Κάνουμε χρήση ραδιενεργών υλικών μόνο στους ειδικούς πάγκους που διαθέτει το εργαστήριο και σε όργανα που έχουν την ειδική σήµανση. Ακολουθούμε προσεκτικά τους κανόνες χρήσης των ραδιενεργών (που παραθέτονται σε άλλο κεφάλαιο). Για την ασφαλή χρήση ιδιαίτερα επικίνδυνων ουσιών (πχ καρκινογόνων) έχουν διαµορφωθεί ειδικές και λεπτοµερείς οδηγίες. Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση τέτοιων ουσιών χωρίς την τήρηση των οδηγιών αυτών.

16 Καλή χρήση (συνέχεια) Αποφεύγουμε την απευθείας επαφή µε οποιαδήποτε χημική ουσία. Η χρήση γαντιών είναι απαραίτητη. Τα γάντια πρέπει να αφαιρούνται αµέσως μόλις λήξει η σχετική εργασία. Φοράμε την εργαστηριακή ποδιά καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας σας. Απαγορεύεται το κάπνισµα και το φαγητό µέσα στα εργαστήρια. Δεν χρησιμοποιούμε γυαλικά µε ρωγµές ή μικρά σπασίµατα Δεν δουλεύουμε µόνοι σε ερευνητικά εργαστήρια. Αν υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο, ενηµερώνουμε το φύλακα και κάποιο συνάδελφο μας.

17

18 Φοράμε προστατευτικά για τα μάτια και ποδιά Ενσωματώνουμε συσκευές και διαδικασίες παγίδευσης και διάθεσης των αποβλήτων Πλένουμε τα πιτσιλίσματα αμέσως με άφθονο νερό Δεν δουλεύουμε μόνοι ή κουρασμένοι με επικίνδυνα υλικά Εργασίες με επικίνδυνα υλικά γίνονται σε ειδικούς χώρους Όταν χειριζόμαστε επί μακρόν επικίνδυνα πτητικά υλικά, πρέπει να λαμβάνονται για έλεγχο δείγματα αέρα. Όταν εγκαταλείπουμε το εργαστήριο: - Πλένουμε τα γάντια και τα αφαιρούμε ανάποδα - Πλένουμε τα χέρια με κρύο νερό και μετά με κρύο νερό και σαπούνι - Βγάζουμε την ποδιά και αν είναι μολυσμένη, την τοποθετούμε σε μια πλαστική σακούλα μέχρι να καθαρισθεί

19 Αποθηκεύουμε τα χηµικά σύµφωνα µε τις οδηγίες που αναγράφονται στην συσκευασία. Τοποθετούμε τα πτητικά χηµικά στα ειδικά αεριζόµενα ντουλάπια ή ελλείψει αυτών στα ντουλάπια κάτω από τους απαγωγούς. Δεν κρατάμε µέσα στο εργαστήριο (έξω από τους χώρους αποθήκευσης) µεγάλες ποσότητες χηµικών. Δεν τοποθετούμε χηµικά στα ράφια πάνω από τους πάγκους εργασίας. Προφυλάσσουμε τα χηµικά από τον ήλιο και άλλες πηγές θέρµανσης. Συγκεκριµένα χηµικά δεν πρέπει να αναμιγνύονται ή να φυλάσσονται κοντά µε άλλα γιατί υπάρχει κίνδυνος αντίδρασης.

20 Η διάθεση των χημικών διέπεται από νομοθετικές διατάξεις. Το προσωπικό εγγυάται για την τήρηση των διατάξεων. Για κάθε ουσία υψηλού κινδύνου η αποβολή γίνεται αφού πρώτα βρεθεί η κατάλληλη διαδικασία. Υγρά που δεν αναμειγνύονται με το νερό, ιδιαίτερα εύφλεκτα, δεν πρέπει να χύνονται σε νεροχύτες και αποχετεύσεις, γιατί μπορεί να προκαλέσουν εκρήξεις. Υδατοδιαλυτές χημικές ουσίες, οξέα, βάσεις, αλάτια κλπ, μπορούν να αποβληθούν στο σύστημα αποχέτευσης και να εκπλυθούν με μεγάλη ποσότητα νερού.

21 Διαλύματα που περιέχουν κυανιούχα ή χρωμικά πρέπει να επεξεργάζονται χημικά για να απομακρυνθούν. Η διάθεσή τους στην αποχέτευση είναι παράνομη. Στερεά απόβλητα, διηθητικά χαρτιά, άδεια πλαστικά πετιούνται στις πλαστικές σακούλες σκουπιδιών. Σπασμένα γυαλικά, σύριγγες και μυτερά αντικείμενα, καθώς και άδεια φιαλίδια τοποθετούνται προσεκτικά σε ειδικούς και επισημασμένους για το σκοπό αυτό κάδους και σε πλαστική συσκευασία που θα είναι ασφαλής για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα.

22 Η δράση τους εξαρτάται από: Την ουσία Τη φύση της διάβρωσης Τη συγκέντρωση της ουσίας Τη θερμοκρασία Τη θέση και τη διάρκεια της διάβρωσης

23 Υποχρεωτικά φοράμε προστατευτικά για τα μάτια Χρησιμοποιούμε προστατευτικές αναπνευστικές συσκευές Χρησιμοποιούμε αποτελεσματικούς απαγωγούς Πρέπει να γνωρίζουμε τις καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης και την αντιμετώπισή τους (εξασφάλιση νερού για ξέπλυμα) Χρησιμοποιούμε πάντα καροτσάκια για τη μεταφορά οξέων

24 Οι εύφλεκτες ύλες μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιές και εκρήξεις. Σε κάθε αέριο, υπάρχει ένα όριο συγκέντρωσης κάτω από το οποίο δεν προκαλείται ανάφλεξη. Πολλοί κοινοί διαλύτες έχουν ένα φάσμα συγκέντρωσης ανάφλεξης από 1% μέχρι 10%. Σημείο ανάφλεξης είναι η ελάχιστη θερμοκρασία που απαιτείται για να υπάρξει ανάφλεξη, όταν υπάρχει πηγή ανάφλεξης. Ορισμένοι διαλύτες είναι εύφλεκτοι ακόμη και σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Θερμοκρασία αυτανάφλεξης είναι η ελάχιστη θερμοκρασία στην οποία η ουσία αυτοαναφλέγεται χωρίς παρουσία σπινθήρα ή φλόγας

25 Τα εύφλεκτα υλικά φυλάσσονται με ασφάλεια. Διατηρούνται και αποθηκεύονται σε μικρές ποσότητες Οι μεγάλες ποσότητες απαιτούν ειδικές αποθήκες πετρελαιοειδών Φυλάσσονται σε ατσάλινα ντουλάπια με καλυπτόμενες πόρτες, εφοδιασμένα με λεκάνες συλλογής διαρροών. Τα ντουλάπια έχουν σήμανση για το περιεχόμενό τους. Τα ντουλάπια παραμένουν κλειστά όποτε δεν γίνεται τοποθέτηση ή λήψη υλικών Τα ντουλάπια τοποθετούνται μακριά από πηγές ανάφλεξης.

26 Η μεταφορά των εύφλεκτων υγρών γίνεται με καρότσι ασφαλείας. Κατά τη μετάγγιση, τα δοχεία γειώνονται για να απομακρυνθεί ο στατικός ηλεκτρισμός

27 1. Φροντίστε να μην απλωθεί η ουσία Εμποδίστε το άπλωμά της δημιουργώντας ανάχωμα με κάποιο απορροφητικό υλικό. 2. Ελέγξτε αμέσως για ύπαρξη ελεύθερης φλόγας - Απομονώστε την - Σβήστε την. Κλείστε και οποιαδήποτε πιθανή πηγή, όπως ηλεκτρικά. 3. Ταπώστε τις εισόδους του κεντρικού εξαερισμού, για να μη διαδοθεί η ουσία αν είναι πτητική και ενημερώστε για τη δράση σας την τεχνική υπηρεσία. 4. Διώξτε τους εργαζόμενους έξω από το χώρο του ατυχήματος.

28 5. Φορέστε τον απαραίτητο εξοπλισμό από το ερμάριο κινδύνου. α. Γάντια β. Μάσκα προσώπου γ. Καλύμματα παπουτσιών 6. Διαβάστε τους πιθανούς κινδύνους από την συγκεκριμένη ουσία και τα ειδικά μέτρα προστασίας που πρέπει να λάβετε. 7. Περιορίστε τη διαρροή της ουσίας. 8. Συγκεντρώστε την σε δοχείο (γυαλί). 9. Καθαρίστε την περιοχή με απορρυπαντικό και αρκετό νερό.

29 Η κατασκευάστρια εταιρεία της χημικής ουσίας, ή ο εισαγωγέας και ο εργοδότης πρέπει να γνωστοποιεί αμέσως την ειδική χημική ταυτότητα των επικίνδυνων Χημικών στον θεράποντα ιατρό ή τη νοσοκόμα. Ειδικά Όταν οι πληροφορίες είναι απαραίτητες για τη σωστή απόφαση έκτακτης ανάγκης ή παροχή των πρώτων βοηθειών. Μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, η χημική βιομηχανία, εισαγωγέας ή ο εργοδότης μπορούν να λάβουν γραπτή ενημερωτική δήλωση του ατυχήματος στα πλαίσια μιας συμφωνίας εμπιστευτικότητας

30 Κύριος Κίνδυνος: Φωτιά Βασικός Στόχος: Περιορισμός της ουσίας Απομάκρυνση των πηγών έναυσης. Αν η ποσότητα του υλικού υπερβαίνει τα 500ml, θεωρείται κατάσταση έκτακτης ανάγκης και απαιτείται εκκένωση της άμεσης περιοχής. Μικρότερες ποσότητες μπορούν να καθαριστούν από το υπάρχων προσωπικό, το οποίο όμως θα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο και να έχει στη διάθεσή του τον απαραίτητο εξοπλισμό.

31 Κύριος κίνδυνος: Εισπνοή ατμών ή δερματική επαφή και απορρόφηση. Βασικός Στόχος: Περιορισμός της ουσίας Αποφυγή διάδοσής της στον αέρα άλλων χώρων. Έκχυση τέτοιων υγρών σε ποσότητα μεγαλύτερη του ενός λίτρου χαρακτηρίζεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μικρότερες ποσότητες μπορούν να καθαριστούν.

32 Κύριος κίνδυνος: Δερματικός ερεθισμός - Διαβρώσεις Εγκαύματα. Βασικός Στόχος: Απομόνωση της ουσίας Αραιά διαλύματα ερεθίζουν το δέρμα, πυκνά διαλύματα προκαλούν εγκαύματα και αντιδρούν βίαια με το νερό. Υδροφθοριούχα οξέα διεισδύουν στον οργανισμό και καταστρέφουν τα οστά (ειδική διαχείριση ). Διαρροή ποσότητας υγρού οξέος μεγαλύτερη του ενός (1) λίτρου / στερεού οξέος μεγαλύτερη των 500 γρ. συνιστούν κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο άμεσος χώρος θα πρέπει να εκκενωθεί. Ελέγχουμε το ph στην περιοχή έκχυσης. Αν είναι μικρότερο του 6, εξουδετερώνουμε με αραιό διάλυμα όξινου ανθρακικού νατρίου (μαγειρική σόδα).

33

34 Κύριος κίνδυνος: Δερματικός ερεθισμός Διαβρώσεις Εγκαύματα. Βασικός Στόχος: Απομόνωση της ουσίας Διαρροή ποσότητας υγρής βάσης μεγαλύτερης του ενός (1) λίτρου / στερεής βάσεως σε ποσότητα μεγαλύτερη των 500 γρ, αποτελούν κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο άμεσος χώρος θα πρέπει να εκκενωθεί. Ελέγχουμε το ph στην περιοχή έκχυσης. Αν είναι μεγαλύτερο από 10, τότε απαιτείται εξουδετέρωση με αραιό διάλυμα κιτρικού,η βορικό οξύ.

35