Είμαι ο εαυτός μου Είμαι ο εαυτός μου;

Transcript

1 Είμαι ο εαυτός μου Είμαι ο εαυτός μου; Νέα Εκπαιδευτήρια Μαλλιάρα α γυμνασίου Σχολικό έτος Επιβλέπουσα καθηγήτρια Ελένη Παπανικολάου 1

2 2

3 Ερευνητική ομάδα 3

4 Περιεχόμενα Σελίδες Εισαγωγή 5 Είμαι οι ρόλοι μου. 6 8 Είμαι αυτά που ακούω, αυτά που κατανοώ και 9 12 αυτά που αφήνω να με επηρεάσουν. Η επικοινωνία με την οικογένεια Η επικοινωνία με τους φίλους 10 Η επικοινωνία με τους καθηγητές / καθηγήτριες και γενικά με τους ενήλικες.. Είμαι τα ταλέντα μου, οι δυνατότητές μου και οι αδυναμίες μου Είμαι οι επιθυμίες μου, τα ενδιαφέροντά μου και οι ανάγκες μου Είμαι τα συναισθήματά μου Παράρτημα Πηγές 23 4

5 Εισαγωγή Τι σημαίνει η φράση είμαι ο εαυτός μου ; Την απάντηση στην ερώτηση αυτή την αναζητήσαμε στα βιβλία, στο διαδίκτυο, στην καθημερινή εμπειρία μας, αλλά κυρίως μέσα μας. Μετά από συζήτηση και ανταλλαγή σκέψεων και ιδεών καταλήξαμε ότι ο εαυτός μας αποτελείται όχι μόνο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του, αλλά επίσης διαμορφώνεται μέσα από τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους που είναι γύρω μας. 5

6 Είμαι οι ρόλοι μου «Όλος ο κόσμος είναι μια θεατρική σκηνή και όλοι οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες είναι ηθοποιοί...» William Shakespeare Τι είναι όμως ο ρόλος και πώς αυτός επηρεάζει τη θέση του ατόμου στην κοινωνία καθώς και την εικόνα που έχει το ίδιο το άτομο για τον εαυτό του; Ο ρόλος είναι μια κοινωνιολογική έννοια που οριοθετείται ως εξής: Είναι το σημείο τομής του ατόμου με την κοινωνία και αποτελεί ένα πλέγμα από προσδοκίες και μορφές συμπεριφοράς, που απευθύνει η κοινωνία στον κάτοχο μιας θέσης ή στον φορέα ενός ρόλου. Ο ρόλος που έχει ένα άτομο του δίνει δικαιώματα και υποχρεώσεις. Οι ρόλοι πρέπει να είναι καθορισμένοι και οριοθετημένοι, ώστε να σταθεροποιούνται οι διαπροσωπικές σχέσεις των ατόμων, δηλαδή οι σχέσεις πομπού και δέκτη. Για κάθε πρόσωπο ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τις προσδοκίες και τα γνωρίσματα που έχει και που του έχει δώσει ο κοινωνικός περίγυρός του, αντιστοιχεί και ένας συγκεκριμένος ρόλος. Οι ρόλοι είναι τόσοι όσες και οι διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο κοινωνικός ρόλος λοιπόν είναι ένα είδος «κοινωνικής συνταγής» για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει ο κάτοχος μιας θέσης. Στα παραπάνω έγινε αναφορά στην έννοια της θέσης, έννοια η οποία είναι -πολλές φορές λανθασμένα- ταυτισμένη με την έννοια του ρόλου. Ας δούμε, όμως, τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στη θέση και τον ρόλο. Η θέση ενός ατόμου στην οικογένεια, στον επαγγελματικό τομέα, στον κοινωνικό περίγυρο κλπ, είναι ευρύτερη και σταθερότερη έννοια από τον ρόλο, ο οποίος μπορεί να διαμορφώνεται ανάλογα με τις υπάρχουσες καταστάσεις κι ανάγκες. Συγκεκριμένα, η θέση είναι το σύνολο δικαιωμάτων και καθηκόντων ενός ατόμου μέσα στο περιβάλλον που ζει και κινείται. Ανάλογα με τη θέση που έχει κάποιος, δημιουργούνται προσδοκίες και υποχρεώσεις για την συμπεριφορά του κι έτσι δημιουργείται ο κοινωνικός του ρόλος. Ο ρόλος είναι η δυναμική όψη μιας θέσης, είναι δηλαδή η συμπεριφορά του ατόμου στην κοινωνική δομή. Άρα ο καθένας και η καθεμία από μας έχει «ταυτόχρονα» πολλές θέσεις, έχει δηλαδή πολλές ιδιότητες, όπως λέμε, και καλείται να επιτελέσει τους αντίστοιχους πολλαπλούς ρόλους. Συνήθως, οι κάτοχοι των θέσεων ανταποκρίνονται οικειοθελώς στις προσδοκίες του ρόλου τους και έτσι δεν δημιουργείται πρόβλημα στην ομαλή λειτουργία της κοινωνίας. Κάποιες φορές, είτε γιατί οι κάτοχοι των θέσεων δεν έχουν μάθει καλά το ρόλο τους, είτε γιατί διαφωνούν με τις προδιαγραφές του συγκεκριμένου ρόλου, παρατηρείται απόκλιση από τις απαιτήσεις του ρόλου. Στα πλαίσια αυτής της βιωματικής δράσης, αναζητήσαμε τους ρόλους που εμείς έχουμε αναλάβει να παίζουμε στη ζωή μας, κατ επιλογή ή χωρίς να το επιλέξουμε. Ο πρώτος ρόλος που έχουμε όλοι είναι να είμαστε γιοι και κόρες των γονιών μας. 6

7 Το να είναι κανείς γιος ή κόρη θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιες αναταράξεις στην περίοδο της εφηβείας. Όλες αυτές οι αναταράξεις μπορούν να μειωθούν αν ο γιος και η κόρη κατανοήσουν και συνειδητοποιήσουν ότι όλα προέρχονται από την αγάπη των γονιών τους και με την καλή διάθεση και τον διάλογο μπορεί να δημιουργηθεί συνεννόηση μεταξύ των δύο πλευρών. Ζούμε μέσα σε μια οικογένεια με ζεστούς και δοτικούς γονείς. Μεγαλώνουμε σε ένα κλίμα αγάπης. Έχουμε αναπτύξει ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με τους γονείς μας και αισθανόμαστε πάνω από όλα ασφαλείς, καθώς καλύπτουν τις βιολογικές και τις συναισθηματικές μας ανάγκες. Οι γονείς μας αποτελούν υγιή πρότυπα για εμάς και συζητούν μαζί μας για τα ζητήματα που μας απασχολούν. Παρόλο που η λογική μας λέει πως πρέπει να υπακούμε σε κάποιους κανόνες, κάποιες φορές γκρινιάζουμε και είμαστε εγωκεντρικοί, ενώ άλλες φορές γινόμαστε αγχώδεις και υπερευαίσθητοι, κάτι που δεν οφείλεται στην οικογένειά μας, αλλά σε δυο στοιχεία που έχουμε: πρώτον είμαστε έφηβοι και δεύτερον κάποιες συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται στο ότι κάποια παιδιά είναι μοναχοπαίδια. Υπάρχουν φορές που επιθυμούμε να απομονωνόμαστε στο δωμάτιό μας, άλλες φορές πάλι πιστεύουμε πως θα κατακτήσουμε τον κόσμο και άλλες ότι δεν θα καταφέρουμε τίποτα. Ο δεύτερος ρόλος που έχουμε όλοι είναι να είμαστε μαθητές και μαθήτριες. Μαθητής είναι το πρόσωπο που φοιτά σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αλλά μπορεί να είναι και ένας μαθητευόμενος μιας τέχνης ή ενός επαγγέλματος. Ποιος είναι όμως ο σωστός μαθητής; Ο σωστός μαθητής είναι αυτός που είναι επιμελής, συνεπής στις σχολικές του υποχρεώσεις και δεν δημιουργεί προβλήματα στο σχολείο, στους δασκάλους και στους συμμαθητές του και, γενικά, παίρνει καλούς βαθμούς και δεν δυσκολεύεται ιδιαίτερα στις εξετάσεις. Όλα αυτά είναι σωστά και κατανοητά. Δεν παύουν όμως να αποδίδουν μια αρκετά στατική εικόνα αυτού που ονομάζουμε «καλό μαθητή», αγνοώντας έτσι τους δύο βασικότερους παράγοντες που διαμορφώνουν, ο καθένας με τον τρόπο του, την έννοια αυτή. Τα παιδιά, τους ίδιους δηλαδή τους μαθητές από τη μία και τους γονείς από την άλλη. Εμείς στο σχολικό περιβάλλον συμπεριφερόμαστε με ευγένεια προς τους καθηγητές μας και τους συμμαθητές μας. Επίσης μιλάμε με σεβασμό προς τους καθηγητές χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο. Ακόμη σεβόμαστε τους συμμαθητές μας και συνεργαζόμαστε με αυτούς. Μέσα στο σχολικό χώρο γνωρίζουμε ότι πρέπει να συμμορφωνόμαστε στους κανόνες που υπάρχουν, να διαβάζουμε ώστε να μορφωθούμε και κάποια μέρα να ασκήσουμε μία πραγματική δουλειά που να μας αρέσει. Έτσι θα μπορέσουμε να ενταχθούμε ομαλά 7

8 αργότερα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον μιας και το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Βέβαια, κάποιες φορές νιώθουμε αυτόν τον ρόλο πολύ κουραστικό, διότι συνήθως φτάνουμε να διαβάζουμε 5-6 ώρες στο δωμάτιό μας (φυσικά με διαλείμματα). Τέλος, με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μας κάνουμε διάλογο για διάφορα ζητήματα, αναπτύσσοντας έτσι συναισθηματικούς δεσμούς που με κάποιους είναι ιδιαίτερα ισχυροί. Ένας τρίτος ρόλος που έχουν αρκετοί από εμάς, κατ επιλογή, είναι του φίλου ή της φίλης. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν φιλίες από την παιδική ηλικία που μπορούν να διαρκέσουν μια ολόκληρη ζωή. Με τους φίλους και τις φίλες μας μοιραζόμαστε τα μυστικά μας, σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες και τα δικαιώματά τους και προσπαθούμε να μην τους εκμεταλλευόμαστε. Επίσης, συμπαραστεκόμαστε στους φίλους και τις φίλες μας και προσπαθούμε να μάθουμε τόσο να παίρνουμε όσο και να δίνουμε σ αυτούς. Ένας τέταρτος ρόλος που έχουν αρκετοί από εμάς, κατ επιλογή, είναι του αθλητή ή της αθλήτριας. Είναι ένας ρόλος που κάποιοι από εμάς επέλεξαν, αφού πρώτα «δοκίμασαν» πολλά και διαφορετικά αθλήματα. Όπως και στους παραπάνω ρόλους, έτσι και σε αυτόν υπάρχει αυτό που λέμε «σωστή» ή προσδοκώμενη συμπεριφορά. Ο σωστός αθλητής και η σωστή αθλήτρια πρέπει να παίζουν σύμφωνα με τους κανόνες και να σέβονται τους συμπαίχτες τους, τους αντιπάλους τους και τους διαιτητές. Επίσης, πρέπει να νικούν χωρίς να κοροϊδεύουν τους αντιπάλους (χαμένους) ή να γίνονται χαιρέκακοι και τέλος να ξέρουν να χάνουν χωρίς να εξοργίζονται, να παραπονιούνται ή να δικαιολογούνται. Τελειώνοντας ο κάθε ρόλος είναι ένα είδος συνταγής για το τι πρέπει και το τι δεν πρέπει να κάνει ο κάτοχος μιας θέσης. Καθένας από εμάς έχει ταυτόχρονα πολλές θέσεις και πολλούς ρόλους. Από εκεί και πέρα όλα θα κριθούν από τα προσόντα του, τις δυνατότητές του, τις εμπειρίες του και τους στόχους του στη ζωή. 8

9 Είμαι αυτά που ακούω, αυτά που κατανοώ και αυτά που αφήνω να με επηρεάσουν Ο άνθρωπος είναι από την φύση του κοινωνικό ον. Δηλαδή πάντα είχε την ανάγκη να επικοινωνεί με άλλους ανθρώπους με τη γλώσσα του σώματος, με κινήσεις, νοήματα αλλά και μιλώντας. Η επικοινωνία γίνεται για πολλούς λόγους. Οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους όταν θέλουν να μοιραστούν τα συναισθήματά τους, να ανταλλάξουν εμπειρίες και βιώματα αλλά και να επιλύσουν τα προβλήματά τους. Στις μέρες μας οι άνθρωποι επικοινωνούν και με άλλους τρόπους από ό,τι στα παλαιότερα χρόνια. Μέσω Skype, Facebook κ.ά. Έτσι η εκφραστικότητα αλλά και η ικανότητα να διαισθάνονται τι νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι γύρω τους μειώνεται κατά πολύ. Εκτός από αυτό γίνονται μονότονοι, ψυχροί και απόμακροι. Παλαιότερα καθόταν όλη η οικογένεια μαζί και συζητούσαν πώς πέρασαν την ημέρα τους. Στις μέρες μας όμως είμαστε μπροστά στην τηλεόραση, στο tablet και έτσι όχι μόνο δεν επικοινωνούμε, αλλά έχουμε και πρόβλημα στο να εκφραζόμαστε. Έτσι μειώνεται και το λεξιλόγιό μας. Πολλοί άνθρωποι όμως προτιμούν αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας διότι: 1. Δεν χρειάζεται να απαντήσουν, αν δεν θέλουν. 2. Δεν βγαίνουν από το σπίτι. 3. Δεν μπορούν να εκφραστούν αλλιώς. Είμαστε συνεχώς βιαστικοί, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να περνάμε ποιοτικό χρόνο με τους φίλους και τους συγγενείς μας. Πολλές φορές δεν προλαβαίνουμε να χαιρετήσουμε ούτε τους γείτονές μας. Όταν λοιπόν δεν έχουμε χρόνο να επικοινωνήσουμε και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας αλλά και τις αγωνίες μας, όλα αυτά παραμένουν μέσα μας και μας δυσκολεύουν. Η επικοινωνία με την οικογένεια Στην οικογένεια δημιουργούνται οι πρώτες σχέσεις του ανθρώπου, οι οποίες αναπτύσσονται και διαρκούν για όλη τη ζωή του. Είναι ο σημαντικότερος θεσμός. Μέσα στην οικογένεια θα υπάρξουν σταδιακά αναταραχές, όμως καμιά από αυτές δεν θα καταφέρει να απομακρύνει μόνιμα τα μέλη της. Η επιβίωση και η πρόοδος της σύγχρονης οικογένειας στηρίζεται στις σχέσεις των γονέων μεταξύ τους. Το παιδί έχει ανάγκη και τους δύο γονείς. Έχει επίσης ανάγκη και για μία σταθερή οικογενειακή ατμόσφαιρα, όπου ο πατέρας και η μητέρα θα του δίνουν αγάπη. Αν υπάρχει ένταση ανάμεσα στους δύο γονιούς, το παιδί θα εκφράσει με βία τα συναισθήματά του στους συνανθρώπους του. Το διαζύγιο είναι μία πιθανή αιτία καταστρεπτικού στρες για τα παιδιά. Οι σχέσεις των γονέων με τα παιδιά τους είναι πολύ σημαντικές. Σήμερα σε πολλές οικογένειες, αρκετά παιδιά ντρέπονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή κάποιο πρόβλημα που έχουν στους γονείς τους. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να απασχολεί τους γονείς σε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό και το αποτέλεσμα θα είναι να μην υπάρχει 9

10 εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Οι γονείς θα κάνουν αρκετές φορές την προσπάθεια να το αλλάξουν, αλλά δεν θα έχουν πάντα θετικό αποτέλεσμα. Η επικοινωνία με τους φίλους Φιλία ονομάζεται η σχέση μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων, με κύριο χαρακτηριστικό την αμοιβαία πλατωνική αγάπη, αφοσίωση και κατανόηση, χωρίς κατ' ανάγκη να υπάρχει συμφέρον, κίνητρο ή απώτερος στόχος. Φιλία είναι να εμπιστεύεται ο ένας τον άλλον και να είναι ειλικρινείς μεταξύ τους. Με τους φίλους μας σε καθημερινή βάση συζητάμε για πολλά θέματα. (π.χ. τα νέα, τον καιρό, τα αθλήματα, τις συνήθειές μας, για τους άλλους φίλους μας, για μουσική, τρόπους διασκέδασης κ. ά). Πολλές φορές μπορεί να υπάρξουν και διαμάχες, διαφορές, τσακωμοί. Θα πρέπει τότε να συζητάμε τα προβλήματά μας. Στο κάτω κάτω όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί και αυτό θα πρέπει να το αποδεχόμαστε, να μην απαιτούμε να γίνεται πάντα αυτό που θέλουμε εμείς και να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε υποχωρήσεις. Δεν είναι όμως όλα τα παιδιά ανοιχτά σε φιλίες. Κάποια είναι πιο κλειστά. Αυτό δεν σημαίνει πως εμείς θα πρέπει να τα αποφεύγουμε επειδή μπορεί εμείς να τα θεωρούμε διαφορετικά ή περίεργα. Όλα τα παιδιά έχουν πολλά να πουν και να συζητήσουν. Απλά μερικά χρειάζονται λίγη περισσότερη προσπάθεια. Συνήθως μετά την ηλικία των 11 (ίσως και πιο νωρίς) αρχίζουν να ενδιαφέρονται για το πώς είναι η εξωτερική τους εμφάνιση. Μερικές φορές όταν κάποια παιδιά ντύνονται διαφορετικά από τα άλλα απομονώνονται. Δηλαδή δεν βρίσκουν εύκολα φίλους ή δεν τους μιλούν τα άλλα παιδιά. Αυτό είναι λάθος. Δεν είναι συνετό εκ μέρους μας να κρίνουμε κάποιον από τα ρούχα του. Μπορεί να έχει έναν υπέροχο χαρακτήρα που εμείς δεν θα έχουμε ποτέ την ευκαιρία να γνωρίσουμε αν σκεφτόμαστε έτσι. Οι φίλοι μας πολλές φορές μας βοηθούν, όταν βρισκόμαστε σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής μας. Συζητώντας τα προβλήματά μας, τις ανησυχίες μας ακόμα και τους εφιάλτες μας αισθανόμαστε καλύτερα όταν τα μοιραζόμαστε. Δίνοντάς μας λύσεις ή μιλώντας και για τις δικές τους εμπειρίες οι φίλοι μας (και οι γονείς μας) μας κάνουν να αισθανόμαστε ωραία. Όταν έχουμε διαδικτυακούς φίλους είναι καλό να μην φανερώνουμε στοιχεία για το ποιοι είμαστε, την ηλικία μας και γενικά να μην τους εμπιστευόμαστε. Όταν όμως μιλάμε στους φίλους μας μέσω facebook, twitter, μπορεί οι σχέσεις να αλλοιωθούν και να μην υπάρχει εμπιστοσύνη. Όταν ας πούμε επικοινωνούμε διαρκώς με τους φίλους μας βρισκόμαστε συνεχώς σε επαφή. Αυτό από πολλούς μπορεί να θεωρηθεί καλό όμως μπορεί να φτάσουμε στο σημείο να τους βαρεθούμε, γιατί δεν θα έχουμε τίποτα να πούμε. Γι αυτό κατά την άποψή μας όλα είναι καλά, αλλά με μέτρο. 10

11 Η επικοινωνία με τους καθηγητές / καθηγήτριες και γενικά με τους ενήλικες Όπως κάθε παιδί ξέρει, η συναναστροφή με μεγαλύτερους ανθρώπους μπορεί να γίνει πολύ άβολη. Δεν ξέρουμε πως να φερθούμε στους μεγαλύτερους, δεν είμαστε ο εαυτός μας και συχνά δεν ανοιγόμαστε σε αυτούς. Όμως αυτό είναι αναμενόμενο, εκείνοι ανησυχούν για τα οικονομικά, εμείς για τους βαθμούς και το σχολείο, εκείνοι για την δουλειά τους, εμείς για τις δραστηριότητές μας κλπ. Φυσικά με τους γονείς μας είμαστε πολύ πιο κοντά, αλλά αν το καλοσκεφτούμε υπάρχουν πράγματα που τα λέμε στους φίλους/συνομήλικούς μας, τα οποία δεν τα λέμε σε αυτούς. Κυρίως όμως οι ενήλικες στους οποίους θα μπορούσαμε να ανοιγόμαστε περισσότερο και δεν το κάνουμε, είναι οι καθηγητές και οι καθηγήτριές μας, άτομα από το περιβάλλον των συγγενών μας, οι προπονητές μας και γενικά άνθρωποι που έχουν αποδείξει ότι αξίζουν την εμπιστοσύνη μας. Οπότε, συνήθως τα άτομα στα οποία στρεφόμαστε για βοήθεια αρχικά, για τους περισσότερους αν δεν είναι πολύ σοβαρό ένα πρόβλημα, είναι οι καλύτεροί μας φίλοι. Φυσικά μπορούν να δώσουν πολύ χρήσιμες συμβουλές, αλλά έως ένα σημείο. Μπορούν να μας βοηθήσουν για ένα μικροτσακωμό, χαμηλό βαθμό κ.α., όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι, όταν τα προβλήματα μεγαλώνουν, πρέπει να στραφούμε σε κάποιον με εμπειρία στη ζωή. Εάν κάποιο παιδί αντιμετωπίζει προβλήματα με σχολικό εκφοβισμό μπορεί αν θέλει να το αναφέρει στους φίλους του, αλλά προτιμότερο είναι να απευθυνθεί σε καθηγητές-τριες και τους γονείς του και να μην το κρατά μέσα του, διότι κανένας μα κανένας δεν έχει το δικαίωμα να το απειλεί ή να το τραυματίζει σωματικά ή συναισθηματικά. Έτσι καταλήγουμε στο ότι δεν πρέπει να επηρεαζόμαστε απ ότι μας λένε οι άλλοι, αν δεν είναι αλήθεια. Κάποιες φορές εμείς οι έφηβοι ενδιαφερόμαστε πολύ για το τι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς και επηρεαζόμαστε εύκολα, κάτι στο οποίο πρέπει να δουλέψουμε. Αν κάποιος μας πει: Είσαι χάλια στα Αρχαία, ηλίθια!! δεν σημαίνει πως πρέπει να κλάψουμε, αλλά να το πάρουμε υπόψη μας για να βελτιωθούμε για εμάς και όχι για τον ανάγωγο που μας το είπε. Πολλές φορές η συζήτηση με άλλους ανθρώπους μας επηρεάζει. Η επιρροή αυτή είναι άλλες φορές θετική, άλλες φορές αρνητική. Συχνά μέσα από τη συζήτηση με ανθρώπους που είναι μέσα στο καθημερινό μας περιβάλλον που τους αγαπάμε και τους εκτιμούμε μαθαίνουμε και κατανοούμε πράγματα που θα μας βοηθήσουν στη ζωή μας. Δεν σημαίνει όμως πως αυτοί οι άνθρωποι δεν κάνουν ποτέ λάθος. Γι αυτό το λόγο κάθε φορά που ακούμε συμβουλές από κάποιον πρέπει να τις επεξεργαζόμαστε, να σκεφτόμαστε τι αποτελέσματα θα βγουν αν τις αξιοποιήσουμε και αν αυτά τα αποτελέσματα μας συμφέρουν. Πολύ συχνά μέσα από την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους δημιουργούνται προβλήματα και διαφωνίες. Τα προβλήματα δεν είναι πάντα εύκολο να βρούμε πώς θα τα λύσουμε. Γι αυτό το λόγο ζητάμε συμβουλές από άλλους ανθρώπους. Ο τρόπος επίλυσης των διαφωνιών μας είναι η συζήτηση. Δεν είναι σωστό να καταφεύγουμε στη βία. Όταν το κάνουμε αυτό, όσο δίκιο και να έχουμε το χάνουμε. Πάντα πρέπει να συζητάμε μέχρι να φτάσουμε σε κάποια λύση. Συνήθως, είναι πολύ εύκολο να καταλάβουμε αυτά που μας λένε οι άλλοι. Πάντα πρέπει να προσπαθούμε να αξιοποιούμε αυτά που ακούμε όσο περισσότερο μπορούμε, αν φυσικά 11

12 θεωρήσουμε πως αυτό που μας λένε είναι σωστό και πως ξέρουν γιατί το λένε. Μπορεί φυσικά να μην καταφέρουμε να το αξιοποιήσουμε στον βαθμό που χρειάζεται, αλλά θα προσπαθήσουμε και θα δοκιμάσουμε. Συνήθως από τους συνανθρώπους μας ακούμε πληροφορίες, συμβουλές και διορθώσεις. Τις πιο πολλές φορές όλα αυτά τα ακούμε από ανθρώπους που νοιάζονται και ενδιαφέρονται για εμάς και μας αγαπούν, καθώς μας τα λένε γιατί θέλουν να γίνουμε καλύτεροι. Είμαι τα ταλέντα μου, οι δυνατότητές μου και οι αδυναμίες μου Ταλέντα αποκαλούνται όλες οι έμφυτες ικανότητες με τις οποίες κανείς γεννιέται και τις οποίες είχε την τύχη να εκδηλώσει στο περιβάλλον που μεγαλώνει και δραστηριοποιείται. Ταλέντα επίσης είναι και οι έμφυτες ικανότητες τις οποίες ενδεχομένως δε γνωρίζει ότι διαθέτει, καθώς απουσίαζαν από τη ζωή του τα κατάλληλα ερεθίσματα που θα τις αποκάλυπταν. Δεξιότητες ονομάζονται οι ικανότητες στις οποίες το άτομο έχει εκπαιδευτεί, αυτές τις οποίες γνωρίζει γιατί τις έχει διδαχθεί, αυτές που δε γνωρίζει αν προϋπήρχαν ως ταλέντα ή απλά αποκτήθηκαν μέσα από μια εκπαιδευτική διαδικασία στην οποία συμμετείχε. Αδυναμία ονομάζουμε την έλλειψη δυνατότητας του ανθρώπου να δρα ή να αντιδρά αποτελεσματικά! Τα ταλέντα, οι δυνατότητες και οι αδυναμίες μας είναι μέρη του εαυτού μας. Όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως ηλικίας, φύλου ή εθνικότητας έχουν το δικαίωμα να εξασκηθούν ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα ταλέντα μας και τις δυνατότητές μας και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες μας. Κάποιες και κάποιοι από εμάς έχουν ταλέντο στον αθλητισμό, στη ζωγραφική, στη μουσική, στο χορό, στο να λένε αστεία και να κάνουν τους άλλους να γελούν, στο να κάνουν όμορφα γράμματα ή στο να μαθαίνουν εύκολα ξένες γλώσσες. Η αξιοποίηση βέβαια αυτών των ταλέντων πολλές φορές απαιτεί προπόνηση, μελέτη και αρκετές ώρες δουλειάς. Κάποιες από τις δεξιότητες που καταγράψαμε στο πλαίσιο αυτής της βιωματικής δράσης, είναι πώς κάποιες / κάποιοι είμαστε καλές / καλοί στη μαγειρική, στη γυμναστική και στις κατασκευές. Για να αναπτύξουμε αυτές τις δεξιότητές μας και πάλι αφιερώνουμε χρόνο είτε κάνοντας εξάσκηση, είτε διαβάζοντας και ψάχνοντας στο 12

13 διαδίκτυο για πληροφορίες, είτε παρατηρώντας επαγγελματίες στο χώρο που εργάζονται ή στην τηλεόραση. Οι αδυναμίες που καταγράψαμε είναι η διάσπαση προσοχής, η έλλειψη ευλυγισίας, το ότι αγχωνόμαστε και απογοητευόμαστε εύκολα, ότι έχουμε δυσκολία κατανόησης στα μαθήματα και το ότι είμαστε πολύ ευαίσθητες / ευαίσθητοι και στεναχωριόμαστε εύκολα. Για τη διάσπαση προσοχής κάποιοι / κάποιες από εμάς κάνουν ειδικές ασκήσεις προκειμένου να περιορίσουν τις αρνητικές συνέπειες. Το άγχος μας το αντιμετωπίζουμε με τη συζήτηση με αγαπημένα μας πρόσωπα και τη δυσκολία στην κατανόηση των μαθημάτων με αύξηση του χρόνου μελέτης. Τελικό συμπέρασμα είναι πως όλες / όλοι προσπαθούμε να εξασκούμε τα ταλέντα μας για να γίνουμε καλύτερες / καλύτεροι. Επίσης οι αδυναμίες δεν πρέπει να μας αποτρέπουν από το να συνεχίζουμε να εξασκούμαστε για να γίνουμε έστω και λίγο καλύτεροι / καλύτερες. Καμιά φορά όμως μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι μια αδυναμία είναι μια μεταμφιεσμένη δύναμη. Πχ, την ευαισθησία την καταγράψαμε ως αδυναμία, αλλά όμως είναι κάτι που το εκτιμούν οι φίλοι μας. Πρέπει να κάνουμε αυτό που μας ευχαριστεί, χωρίς να δίνουμε υπερβολική σημασία στη γνώμη ή στην κρίση των άλλων. Ακόμη, πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και αυτοπεποίθηση, ώστε να μπορούμε να φέρουμε σε πέρας τους στόχους που έχουμε βάλει εμείς οι ίδιοι, χωρίς να επηρεαζόμαστε από τους υπολοίπους. Με αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύουμε τα θετικά μας χαρακτηριστικά και νιώθουμε καλύτερα κάνοντας κάτι που πραγματικά μας ευχαριστεί. Να είσαι ο εαυτός σου!! Το αυθεντικό αξίζει πάντα περισσότερο από το αντίγραφο. Συμπέρασμα όλων αυτών των βιωμάτων είναι ότι δεν πρέπει να παραιτούμαστε εύκολα όταν έχουμε κάποια αδυναμία και να συνεχίζουμε να εξασκούμαστε, μέχρι να τα καταφέρουμε και να γίνουμε καλύτεροι. Επίσης όταν έχουμε κάποιο ταλέντο πρέπει να το αξιοποιούμε και να βελτιωνόμαστε, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. 13

14 Είμαι οι επιθυμίες μου, τα ενδιαφέροντά μου και οι ανάγκες μου Επιθυμία είναι κάτι που μας δελεάζει και θέλουμε να το πραγματοποιήσουμε, όμως δεν το έχουμε πραγματικά ανάγκη και δεν επείγει. Η ψυχολογική έννοια της επιθυμίας είναι δύσκολο να οριστεί με σαφήνεια. Περικλείει ταυτόχρονα την ενστικτώδη ορμή και την συνειδητή βούληση και ξεχωρίζει από την συγγενή έννοια του πόθου, που είναι μια μορφή ισχυρής και διαρκούς επιθυμίας. Ανάγκη είναι αυτό που επιβάλλεται από την φύση των πραγμάτων, πίεση, εξαναγκασμός. Ενδιαφέροντα είναι όσα γεννιούνται από την ανάγκη και είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την εκδήλωση ψυχικής ενέργειας με τη μορφή της προσοχής. Το ενδιαφέρον μπορεί να αναφέρεται είτε στο ίδιο το αντικείμενο της προσοχής, είτε στην πνευματική και συναισθηματική στάση του υποκειμένου απέναντι στο αντικείμενο. Η ύπαρξη ενδιαφερόντων είναι παράγοντας οργάνωσης και σταθεροποίησης στην ανάπτυξη ενός χαρακτήρα. Ο άνθρωπος είναι μια μηχανή που παράγει επιθυμίες. Θα πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τις επιθυμίες μας από τις πραγματικές ανάγκες μας. Αυτό δυστυχώς δεν είναι εύκολο, γιατί πολλοί άνθρωποι δεν έχουμε διαπαιδαγωγηθεί γι αυτό (από τους γονείς, το σχολείο και το κοινωνικό περιβάλλον). Το πολιτικό και το κοινωνικό- οικονομικό σύστημα, στο οποίο ζούμε προσπαθεί με διάφορα μέσα να μας πείσει ότι οι συνεχείς επιθυμίες μας είναι και ανάγκες μας, καταφέρνοντας έτσι να παρασύρει και τους πιο συνειδητοποιημένους. Δεν γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Πρέπει να βρούμε τα θετικά και τα αρνητικά μας, αυτό που μας ταιριάζει και το μέτρο ο καθένας για τον εαυτό του. Έτσι θα φτάσουμε στην αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχο και την αυτοπειθαρχία και θα διαφοροποιηθούμε από το σύνολο. Στον στόχο αυτό θα φτάσουμε με δική μας προσπάθεια, με διάβασμα και αναζητώντας βοήθεια από άλλους. Δεν είναι κακό να ικανοποιούμε τις επιθυμίες μας, αλλά να έχουμε κάποιο μέτρο και να γνωρίζουμε ότι στο βαθμό αυτής της ικανοποίησης μπορεί να θυσιάσουμε κομμάτια της ύπαρξής μας, που μας αφήνουν κενά ή μας δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα όπως φόβο, θυμό, και ενοχές. Αν μάλιστα συνεχώς ικανοποιούμε τις επιθυμίες μας, αυτές μετατρέπονται σε ανάγκες μας, οπότε μπαίνουμε σ έναν κύκλο αυτοκαταστροφής και ποτέ δεν θα είμαστε ευτυχισμένοι. Γι' αυτό πρέπει να μάθουμε να τα ξεχωρίζουμε. Σύμφωνα με τις έρευνες τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία μας στον ελεύθερό τους χρόνο βλέπουν τηλεόραση. Στο σχολείο τους αρέσει η άθληση και στην καθημερινή ζωή τους η διασκέδαση. Όταν μεγαλώσουν θέλουν να ασχοληθούν κυρίως με επαγγέλματα που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντά τους. Σε μια προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τις διαφορές επιθυμιών, αναγκών και ενδιαφερόντων καταγράψαμε μερικά από αυτά. Έτσι καταλήξαμε ότι μερικές επιθυμίες μας είναι: Να πάρουμε ένα κατοικίδιο, να κάνουμε κάποια έξοδο, να πάμε κάποιο ταξίδι, να κολυμπήσουμε, να πάρουμε ένα δώρο όπως κινητό ή υπολογιστή και να έχουμε το δικό μας χώρο - δωμάτιο. Μερικές ανάγκες μας είναι να έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι, για ξεκούραση και ύπνο, κατανόηση και σεβασμό από τους γονείς και τους φίλους μας, τους 14

15 οποίους επίσης χρειαζόμαστε. Η υγεία, η αγάπη και ένα καθαρό περιβάλλον για να ζήσουμε είναι επίσης κάποιες από τις ανάγκες μας. Τέλος, έχουμε ενδιαφέροντα όπως τα βιβλία, τις «Υποβρύχιες Εξερευνήσεις» και το windsurf το καλοκαίρι ή την πεζοπορία. Επιπλέον η μουσική, το θέατρο, η σκηνοθεσία ταινιών και παραστάσεων, το τραγούδι, ο χορός, το πιάνο και η κιθάρα, είναι μερικά από τα ενδιαφέροντά μας. Ακόμα μας αρέσουν τα ταξίδια, το παιχνίδι με τα ζώα και οι καινούργιες γνωριμίες. Είμαι τα συναισθήματά μου Συναίσθημα είναι η ψυχική κατάσταση που οφείλεται σε ευχάριστα ή δυσάρεστα γεγονότα ή σκέψεις και προκαλεί φυσιολογικές αντιδράσεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε συναισθήματα αρνητικά ή θετικά. Όμως μερικές φορές νιώθουμε μπερδεμένα συναισθήματα. Όπως για παράδειγμα νιώθουμε χαρά και ταυτόχρονα αγωνία. Πριν νιώσουμε ένα συναίσθημα π. χ. λύπη μας έχει συμβεί κάτι άσχημο που μας έχει στενοχωρήσει. Τα άσχημα συναισθήματα πολλές φορές μας προκαλούν ιατρικά προβλήματα όπως η κατάθλιψη. Επίσης όταν χαιρόμαστε εκκρίνονται ωφέλιμες για τον οργανισμό ουσίες απ τον εγκέφαλο. Το γέλιο μάλιστα μας βοηθάει να παραμένουμε υγιείς, επειδή κάνει καλό σε όλα τα όργανα του οργανισμού μας. Οι άνθρωποι δεν μπορούν ακόμα να κατανοήσουν πλήρως τον μηχανισμό με τον οποίο παράγονται τα συναισθήματα και αυτό είναι ένα από τα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα συναισθήματα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων. Όλοι νιώθουμε πολλά και διαφορετικά συναισθήματα στην καθημερινή μας ζωή, έτσι και εμείς νιώσαμε μερικά από τα παρακάτω: Αγάπη είναι το συναίσθημα φιλίας, συμπάθειας και στοργής καθώς και η έκφρασή του με λόγια και πράξεις. Π. χ. αγαπάω πολύ την οικογένεια μου. Άγχος είναι η συγκινησιακή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φόβο, αγωνία και άλλα ψυχοσωματικά συμπτώματα και βιώνεται ως εναγώνια αναμονή επικείμενου κακού. Π. χ. σήμερα είμαι πολύ αγχωμένη, γιατί αύριο αρχίζει το σχολείο. Αγωνία είναι η ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ταραχή, ανησυχία, αβεβαιότητα ή ανασφάλεια λόγω κινδύνου ή δυσκολίας. Π.χ. ένιωθα αγωνία πριν βγουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Αηδία είναι το συναίσθημα έντονης δυσαρέσκειας και αποστροφής, που προκαλείται από κάτι απεχθές στις αισθήσεις. Π χ. αηδίασα όταν άκουσα τα υλικά της πίτας. Αμηχανία είναι η αδυναμία να αντιδράσει κάποιος με τον κατάλληλο τρόπο. Π. χ. νιώσαμε αμηχανία όταν δεν ξέραμε τι άλλο να συζητήσουμε. Έκπληξη είναι το συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν συμβαίνει κάτι ξαφνικό και τελείως αναπάντεχο. Π.χ. είχα μείνει έκπληκτη όταν οι γονείς μου αποφάσισαν να μου πάρουν σκύλο. 15

16 Ενσυναίσθηση είναι η βαθιά επικοινωνία με τον άλλον μέσω της συναισθηματικής ταύτισης ή κατανόησης. Ευγνωμοσύνη είναι η αναγνώριση της ευεργεσίας και η έκφραση ευχαριστίας για αυτήν. Π. χ. ένιωσα μεγάλη ευγνωμοσύνη προς τον Γιώργο, επειδή με συμβούλεψε να διαβάσω καλά για το διαγώνισμα. Ευτυχία είναι η ευδαιμονία, η πλήρης ικανοποίηση κάποιου από τη ζωή του. Π. χ. νιώθω ευτυχισμένος όταν είμαι με συγγενείς μου. Ζήλια είναι ο φθόνος και η δυσαρέσκεια για μία ξένη ιδιοκτησία. Π. χ. ζήλεψα όταν αγόρασε το κινητό που ήθελα. Θλίψη είναι η βαθιά λύπη, η οδύνη κάποιου για κάτι. Π. χ. ένιωσα θλίψη όταν έμαθα πως πέθανε ο παππούς μου. Θυμός είναι η οργή και η αγανάκτηση κάποιου. Π. χ. ένιωσα θυμό όταν δεν έκανε αυτό που του είπα. Ικανοποίηση είναι η ευχαρίστηση που πηγάζει από ευτυχία, πραγματοποίηση επιθυμίας κ.τ.λ. Π. χ. ήμουν πολύ ικανοποιημένη όταν μου πήραν το δώρο που ήθελα. Λύπη είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα το οποίο προέρχεται από ψυχικό πόνο. Π. χ. λυπήθηκα όταν τελείωσαν οι διακοπές. Μοναξιά είναι το συναίσθημα που νιώθει αυτός που ζει μόνος ή δεν έχει κάποιον να επικοινωνήσει. Π. χ. η Αγγελική ζει μόνη και πρέπει να νιώθει πολύ μοναξιά. Μελαγχολία είναι η συνεχής και επίμονη λύπη. Π. χ. νιώθω μελαγχολία γιατί δεν αναγνωρίζουν την αξία μου. Νευρικότητα είναι η ιδιότητα του νευρικού και η έλλειψη ψυχραιμίας σε δύσκολες καταστάσεις. Π. χ. ήμουν νευρικός πριν το χειρουργείο. Οδύνη είναι ο ισχυρός και ψυχικός πόνος που προκαλείται από μια κατάσταση. Π. χ. νιώθω οδύνη για την απώλεια αγαπημένου προσώπου. Τρόμος είναι πολύ ισχυρός φόβος. Π. χ. ένιωσα τρόμο όταν μπήκε κλέφτης στο σπίτι. Χαρά είναι η ψυχική κατάσταση μεγάλης ευχαρίστησης και ικανοποίησης. Π.χ. Χάρηκα γιατί είχε καλό καιρό και θα πήγαινα βόλτα με την οικογένειά μου. 16

17 Παράρτημα 17

18 Θεατρικό δρώμενο Τζ Παν Τζ Παν Τζ Κρο Παν Τζ Π... Χ Κρ. Τσ. Δ Πε.. Αρ.. Στ Παν.. Πρ. Καλημέρα σας! Πριν ξεκινήσουμε θα ήθελα να σας συστηθώ. Είμαι είμαι ο εαυτός μου! Σώωωπα Ποιος άλλος θα μπορούσες να είσαι; Και όλοι αυτοί εκεί πίσω τι είναι; Νομίζω οι άλλοι εαυτοί μου ή. τα άλλα πρόσωπα του εαυτού μου! Δεν σε καταλαβαίνω. Τι σημαίνει... τα άλλα πρόσωπα του εαυτού σου; Πόσους εαυτούς έχεις; Θα προσπαθήσω να σου εξηγήσω. Λοιπόν.. Είμαι οι ρόλοι που έχω αναλάβει να παίζω στη ζωή κατ επιλογή ή χωρίς επιλογή. Δηλαδή είσαι ηθοποιός; Όχι περισσότερο από εσένα Άκουσε και ίσως καταλάβεις Είμαι γιος και πρέπει να προσαρμόζομαι στις αρχές και τις αξίες της οικογένειάς μου. Είμαι κόρη και πρέπει να σέβομαι και να υπακούω τους γονείς μου. Είμαι κόρη και πρέπει να συνεισφέρω και να βοηθάω την οικογένειά μου. Είμαι γιος και θέλω να κάνω περήφανους τους γονείς μου. Είμαι μαθητής και πρέπει να τηρώ τους κανονισμούς του σχολείου. Είμαι μαθήτρια και πρέπει να είμαι συνεργάσιμη και να συμμετέχω στα μαθήματα. Είμαι μαθητής και πρέπει να προσέχω στα μαθήματα. Είμαι μαθήτρια και πρέπει να σέβομαι τους καθηγητές και τις καθηγήτριές μου. Και εγώ Είμαι μαθητής και πρέπει να είμαι συνεπής και να προσπαθώ. Είμαι μαθήτρια και αναγκάζομαι μερικές φορές να ασχολούμαι με πράγματα που δεν θέλω. 18

19 Κο. Χα.. Π... Κρ... Παν Κρο. Σο.. Κομ Δ. Τζ.. Τσ.. Μπ. Παν Σο Παν. Τζ.. Αρ Επ Κτ Ρο.. Κο.. Είμαι μαθητής και προσπαθώ να ακούω τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μου. Είμαι μαθήτρια και θέλω να εκφράζω ελεύθερα τη γνώμη μου. Είμαι αθλητής και πρέπει να τηρώ τους κανόνες του παιχνιδιού. Είμαι αθλήτρια και πρέπει να μάθω να χάνω χωρίς να εξοργίζομαι. Kαι εγώ..είμαι αθλητής και πρέπει να σέβομαι τους συμπαίκτες μου και τη διαιτησία. Είμαι αθλήτρια και πρέπει όταν νικώ να μην κοροϊδεύω τους αντιπάλους μου. Είμαι αθλήτρια και προσπαθώ να μην τα παρατάω, όταν κάτι με δυσκολεύει. Είμαι φίλη και θέλω να με εμπιστεύονται οι φίλες μου. Είμαι φίλος και προσπαθώ να συμπαραστέκομαι στους φίλους μου. Είμαι φίλη και σέβομαι τις ιδιαιτερότητες και τα δικαιώματα των φίλων μου. Είμαι φίλος και προσπαθώ να μην εκμεταλλεύομαι τους φίλους μου. Είμαι φίλη και θέλω να παίρνω από τους φίλους και τις φίλες μου, αλλά και να δίνω σ αυτούς. Πω πωωω είσαι όλα αυτά; Όχι μόνο αυτά. Είμαι επίσης αυτά που μου λένε, αυτά που κατανοώ, αυτά που αφήνω να με επηρεάσουν και αυτά που αξιοποιώ στη ζωή μου. Δηλαδή; Άκου. Πρέπει να γίνεις καλύτερος. Πρέπει να συγκεντρώνεσαι. Πρέπει να έχεις αυτοπεποίθηση. Πρέπει να σέβεσαι τους μεγαλύτερους. Πρέπει να ακολουθείς τους κανόνες. Παπ.. Έχεις κάνει πρόοδο. 19

20 Σο.. Παν.. Τζ Κρ.. Παν Τζ. Μην τα παρατάς. Εμένα μου λένε.πρέπει να σκέφτεσαι πριν μιλήσεις. Πρέπει να αγαπήσεις τον εαυτό σου. Πρέπει να ακολουθείς τα όνειρά σου. Κατάλαβα, οι σχέσεις σου με τους άλλους σε κάνουν αυτό που είσαι. Λάθος δεν είμαι μόνο οι σχέσεις μου. Κρο Είμαι τα ταλέντα μου, δηλαδή αυτά με τα οποία με προίκισε η φύση, καθώς και οι δυνατότητές μου, δηλαδή αυτά στα οποία συνεχώς προσπαθώ και βελτιώνομαι. Κο. Έχω ταλέντο. στη μουσική. Χ. στη ζωγραφική. Σο.. στο χορό. Κρο.. στον αθλητισμό. Δ Εεε..... στο να κάνω ωραία γράμματα. Παπ... στο να μαθαίνω ξένες γλώσσες. Τζ... στην υποκριτική και το θέατρο. Κτ.... στο να λέω αστεία και να κάνω τους ανθρώπους να γελάνε. Ρ..... στο να κατανοώ εύκολα αυτά που διαβάζω. Παν..... στο να απαντώ εύστοχα όταν με προκαλούν. Επ.... στο να γίνομαι εύκολα πειστική. Τζ..... στο να φωτίζω την καλή πλευρά των πραγμάτων. Σο. στο να πετυχαίνω τους στόχους μου. Παν Τζ Καλά εεεε όλα είναι τέλεια σε σένα; Μήπως έχεις καβαλήσει λίγο το καλάμι; Το ότι γνωρίζω τα δυνατά μου σημεία, δεν σημαίνει ότι δεν γνωρίζω ότι έχω και αδυναμίες, πάνω στις οποίες πρέπει να δουλέψω για να τις αντιμετωπίσω. Κο.. Έχω αδυναμία.. στο να συγκεντρώνομαι. Πε.. στο να αντιμετωπίζω τις δύσκολες καταστάσεις. Κο..... στο να μην ξέρω πότε να τα παρατάω. Παπ.. στο να αναγνωρίζω. τις αδυναμίες μου. 20

21 Παν. Τζ.. Αρ. Κο. Πρ Κατάλαβα Δεν νομίζω Γιατί ξέρεις εκτός από ταλέντα και αδυναμίες, έχω και κάποιες επιθυμίες και κάποιες ανάγκες! Επιθυμώ να αγοράζω καινούρια ρούχα, αν και έχω αρκετά. Επιθυμώ να παίξω, αλλά δεν μπορώ, γιατί έχω διάβασμα. Επιθυμώ να διακριθώ και να με αναγνωρίζουν. Χ Χα. Κομ.. Π Τα Τζ. Στ. Κομ. Πρ Π... Πε Χα Κρο. Αρ Κρ Μπ Τα Παν. Τζ Επιθυμώ να πάρω ένα φορητό υπολογιστή, αλλά δεν τον έχω πραγματικά ανάγκη. Επιθυμώ να πάρω ένα σκυλάκι, αλλά δεν γίνεται γιατί η μαμά είναι αλλεργική. Επιθυμώ να αγοράσω ένα κινητό αφής, αλλά δεν το έχω πραγματικά ανάγκη, επειδή έχω ήδη ένα με πλήκτρα. Επιθυμώ να σπουδάσω και θα εργαστώ για να το πετύχω. Επιθυμώ να ταξιδέψω σε όλο τον κόσμο. Επιθυμώ να πετύχω στη δουλειά μου. Έχω ανάγκη από υγεία. Έχω ανάγκη από αγάπη. Έχω ανάγκη να με σέβονται αυτοί που συναναστρέφομαι. Έχω ανάγκη από δικαιώματα. Έχω ανάγκη από περισσότερη ξεκούραση. Έχω ανάγκη από ελεύθερο χρόνο. Έχω ανάγκη από πραγματικούς φίλους. Έχω ανάγκη από κατανόηση. Έχω ανάγκη από δικό μου χώρο. Έχω ανάγκη να εκφράζομαι ελεύθερα. Έχω ανάγκη να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου. Μμμμμμ.. και για να σε προλάβω, μέρος του εαυτού μου είναι και τα συναισθήματά μου, όλα αυτά που με δυσκολεύουν και όλα όσα με κάνουν να νιώθω όμορφα. 21

22 Κο.. Νιώθω αυτοπεποίθηση όταν μου συμπαραστέκονται. Δ. Χα.. Πε.. Πρ. Δ Χα.. Νιώθω απόγνωση όταν δεν έχω κάποιον να μιλήσω. Νιώθω ευχαρίστηση όταν αναγνωρίζουν την αξία μου. Νιώθω λύπη όταν με απορρίπτουν. Νιώθω απελπισία όταν δεν πετυχαίνω τους στόχους μου. Νιώθω περήφανος όταν παίρνω καλούς βαθμούς. Νιώθω άγχος όταν πλησιάζουν οι εξετάσεις. Ρ.. Νιώθω θυμό όταν με αδικούν. Κρο. Νιώθω θυμό όταν προδίδουν την εμπιστοσύνη μου. Στ. Νιώθω ευγνωμοσύνη όταν με βοηθούν. Μπ.. Νιώθω αγωνία όταν περιμένω τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Παν.. Εγώ..Νιώθω άγχος όταν παίζει η ομάδα μου. Σο. Φοβάμαι τα έντομα. Κτ. Φοβάμαι το σκοτάδι. Επ Φοβάμαι την μοναξιά. Μπ Φοβάμαι την απόρριψη Στ Νιώθω απελπισία, όταν δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω. Χα Νιώθω αγωνία όταν κάνω κάτι για πρώτη φορά. Κτ Νιώθω χαρά όταν πετυχαίνω τους στόχους μου. Κρ Νιώθω ευτυχία όταν βρίσκομαι με ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπούν. Παν Τώρα κατάλαβα γιατί λες πως έχεις και άλλους εαυτούς Όλα αυτά είσαι εσύ; Όλα αυτά είναι ο εαυτός σου; ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΝΑΙ!! Είμαι ο εαυτός μου, όλα αυτά είναι ο εαυτός μου!!! 22

23 ΠΗΓΕΣ «Λεξικό Της Νέας Ελληνικής Γλώσσας», Γ. Μπαμπινιώτη, Β Έκδοση 2005 εμπλουτισμένη, εκδόσεις: κέντρο λεξικολογίας E%BC%CE%AF%CE%B1#Hist1 23