ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 138 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την άσκηση των εξουσιών που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές EL EL

2 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την άσκηση των εξουσιών που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές 1. Εισαγωγή και νομική βάση Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι να ανταποκριθεί στην υποχρέωση που επιβάλλεται στην Επιτροπή από το άρθρο 51 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές (στο εξής «ο κανονισμός σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα») 1. Το άρθρο 51 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα ορίζει ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί βάσει του εν λόγω κανονισμού. Η έκθεση καταρτίζονται το αργότερο εντός 9 μηνών από το τέλος της πενταετούς περιόδου της εξουσιοδότησης, η οποία άρχισε στις 12 Δεκεμβρίου Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται αυτομάτως για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο εντός τριών μηνών από τη λήξη της κάθε περιόδου. 2. Άσκηση της εξουσιοδότησης Το άρθρο 51 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εκδίδει τις κατ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 3, το άρθρο 10 παράγραφος 3, το άρθρο 13 παράγραφος 4, το άρθρο 18 παράγραφος 5, το άρθρο 19 παράγραφος 2, το άρθρο 21 παράγραφος 2, το άρθρο 23 παράγραφος 2, το άρθρο 30 παράγραφος 6, το άρθρο 31 παράγραφος 2, το άρθρο 36 παράγραφος 4 και το άρθρο 46 του εν λόγω κανονισμού. Από την έναρξη ισχύος του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα, η Επιτροπή έχει εκδώσει τρεις κατ εξουσιοδότηση πράξεις: α) κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής 2 για την τροποποίηση του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα σύμφωνα με το άρθρο 36 παράγραφος 4 όσον αφορά τις πληροφορίες για την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα: Στόχος της εν λόγω νομικής πράξης ήταν να παράσχει τη βάση για την κατάρτιση εθελοντικής πληροφόρησης για τα τρόφιμα όσον αφορά την απουσία ή την περιορισμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα. Βάσει της προηγούμενης οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδική διατροφή 3, η παροχή ΕΕ L 304 της , σ. 18. Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1155/2013 της Επιτροπής, της 21ης Αυγούστου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, όσον αφορά τις πληροφορίες για την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα, ΕΕ L 306 της , σ. 7 για περισσότερες πληροφορίες βλ. επίσης την αιτιολογική έκθεση. ΕΕ L 124 της , σ

3 τέτοιων πληροφοριών, ιδιαίτερα των ενδείξεων «χωρίς γλουτένη» ή «πολύ χαμηλή ποσότητα γλουτένης», ρυθμιζόταν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 41/2009 της Επιτροπής, της 20ης Ιανουαρίου 2009, σχετικά με τη σύνθεση και την επισήμανση τροφίμων κατάλληλων για άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη 4. Όπως προβλέπεται στην αιτιολογική σκέψη 41 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 2013, για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους 5, με την κατάργηση της οδηγίας 2009/39/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 41/2009 της Επιτροπής από τις 20 Ιουλίου 2016, οι κανόνες που διέπουν την πληροφόρηση για την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα θα πρέπει να μεταφερθούν και να υπόκεινται στο κανονισμό σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα. Με τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1155/2013 της Επιτροπής κατέστη δυνατή η μεταφορά αυτή, ενώ οι ουσιαστικές λεπτομέρειες της χρήσης των ενδείξεων που αναφέρονται ανωτέρω καθορίστηκαν από τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 828/ β) κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής 7 για την τροποποίηση των παραρτημάτων II και III του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα όσον αφορά ορισμένα σιτηρά που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες και τρόφιμα με προσθήκη φυτοστερολών, φυτοστερολεστέρων, φυτοστανολών ή φυτοστανολεστέρων. Η εν λόγω νομική πράξη εκδόθηκε βάσει του άρθρου 10 παράγραφος 2 και του άρθρου 21 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα με διπλό σκοπό: Πρώτον, βάσει του άρθρου 21 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα, το οποίο υποχρεώνει την Επιτροπή να επανεξετάσει τον κατάλογο των ουσιών ή των προϊόντων που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες για να εξασφαλίσει την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών, επικαιροποιήθηκε ο κατάλογος των εν λόγω ουσιών ή προϊόντων στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού η αναφορά στα σιτηρά που περιέχουν γλουτένη, κυρίως το σιτάρι, τροποποιήθηκε για να συμπεριλαμβάνει το σιτάρι σπέλτα, μια ποικιλία σιταριού, και να αντικαταστήσει την ένδειξη «kamut», η οποία αναφέρεται σε καταχωρισμένο εμπορικό σήμα μιας ειδικής ποικιλίας σιταριού με την ονομασία «Khorasan». Δεύτερον, βάσει του άρθρου 10 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα, το οποίο επιτρέπει τις τροποποιήσεις του καταλόγου των ειδικών υποχρεώσεων επισήμανσης για συγκεκριμένα τρόφιμα προς όφελος της προστασίας της υγείας των καταναλωτής ή της ασφαλούς χρήσης των τροφίμων, τροποποιήθηκε το παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού σχετικά με την παροχή ΕΕ L 16 της , σ. 3. ΕΕ L 181 της , σ. 26. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 828/2014 της Επιτροπής, της 30ής Ιουλίου 2014, σχετικά με τις απαιτήσεις για την παροχή πληροφοριών στους καταναλωτές όσον αφορά την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα, ΕΕ L 228 της , σ. 5. Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 78/2014 της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2013, για την τροποποίηση των παραρτημάτων II και ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, όσον αφορά ορισμένα σιτηρά που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες και τρόφιμα με προσθήκη φυτοστερολών, φυτοστερολεστέρων, φυτοστανολών ή φυτοστανολεστέρων, ΕΕ L 27 της , σ. 7 για περισσότερες πληροφορίες βλ. επίσης την αιτιολογική έκθεση. 3

4 πληροφοριών για τα τρόφιμα: για να διασφαλίζεται ότι τα τρόφιμα με προσθήκη φυτοστερολών, φυτοστερολεστέρων, φυτοστανολών ή φυτοστανολεστέρων φθάνουν στην στοχευόμενη ομάδα καταναλωτών που τα χρειάζονται για τον έλεγχο του επιπέδου της χοληστερόλης στο αίμα τους, ορίστηκε η κατάλληλη ένδειξη η οποία πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα των εν λόγω τροφίμων. γ) κατ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής για τον ορισμό των τεχνολογικά επεξεργασμένων νανοϋλικών: Το άρθρο 18 παράγραφος 5 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα υποχρεώνει την Επιτροπή να προσαρμόζει τον ορισμό των «τεχνολογικά επεξεργασμένων νανοϋλικών» που είχε διατυπωθεί αρχικά στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο κ) του κανονισμού στην τεχνική ή επιστημονική πρόοδο ή στους ορισμούς που συμφωνούνται σε διεθνές επίπεδο. Με βάση τα παραπάνω, η Επιτροπή εξέδωσε, στις 12 Δεκεμβρίου 2013, κατ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές όσον αφορά τον ορισμό των «τεχνολογικά επεξεργασμένων νανοϋλικών» και, την ίδια ημέρα, κοινοποίησε τη νομική πράξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 8. Στις 12 Μαρτίου 2014 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο αντιτάχθηκε στον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό, θεωρώντας ότι η Επιτροπή, με την εξαίρεση ορισμένων προσθέτων τροφίμων από το πεδίο του ορισμού, υπερέβη τις εξουσίες που της είχαν ανατεθεί 9. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/2283 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με τα νέα τρόφιμα, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 258/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1852/2001 της Επιτροπής 10, ο οποίος θα αρχίσει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2018, υιοθετεί τον ορισμό των «τεχνολογικά επεξεργασμένων νανοϋλικών» όπως διατυπώνεται σήμερα στον κανονισμό σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα. Ως εκ τούτου, ο ορισμός των τεχνολογικά επεξεργασμένων νανοϋλικών, μαζί με τη σχετική ανάθεση κατ' εξουσιοδότηση εξουσιών στην Επιτροπή, θα πρέπει να απαλειφθεί από τον κανονισμό σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα και να αντικατασταθεί με παραπομπή στον ορισμό που περιλαμβάνεται στον νέο κανονισμό 11. Ο κανονισμός σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα προβλέπει περαιτέρω κατ εξουσιοδότηση αρμοδιότητες. Ωστόσο, έως σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει ακόμα επικαλεστεί νομικές βάσεις 12 για την έκδοση κατ εξουσιοδότηση πράξεων βάσει του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα. Σημαντικό είναι να C(2013)8887 final. B7-0185/ C(2013) /2997(DEA). ΕΕ L 327 της , σ. 1. Βλ. αιτιολογική σκέψη 10, άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο στ) και άρθρο 31 του κανονισμού (ΕΕ) 2015/2283. Το άρθρο 9 παράγραφος 3, το άρθρο 12 παράγραφος 3, το άρθρο 13 παράγραφος 4, το άρθρο 19 παράγραφος 2, το άρθρο 21 παράγραφος 2, όσον αφορά άλλες ουσίες και προϊόντα, το άρθρο 23 παράγραφος 2, το άρθρο 30 παράγραφος 6, το άρθρο 31 παράγραφος 2 και το άρθρο 46 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα. 4

5 επισημανθεί ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται μόλις από τις 13 Δεκεμβρίου 2014 και ότι ορισμένες διατάξεις αρχίζουν να εφαρμόζονται από τις 13 Δεκεμβρίου Πιο συγκεκριμένα: α) Βάσει του άρθρου 13 παράγραφος 4 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα, η Επιτροπή θεσπίζει κανόνες για την αναγνωσιμότητα των υποχρεωτικών ενδείξεων που αναγράφονται, συνήθως στην ετικέτα, ενός συγκεκριμένου τροφίμου. Ως προς το θέμα αυτό, απαιτείται να συγκεντρωθεί περισσότερη εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των νέων κανόνων, προτού αρχίσει η εκπόνηση κατ εξουσιοδότηση πράξης σχετικά με την αναγνωσιμότητα. β) Το άρθρο 21 παράγραφος 2 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα υποχρεώνει την Επιτροπή να επανεξετάζει συστηματικά και, εφόσον απαιτείται, να επικαιροποιεί τον κατάλογο των ουσιών ή των προϊόντων που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες και απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, η Επιτροπή αξιολογεί συνεχώς κατά πόσο είναι αναγκαία περαιτέρω τροποποίηση του καταλόγου του παραρτήματος ΙΙ. γ) Το άρθρο 9 παράγραφος 3 το άρθρο 12 παράγραφος 3, το άρθρο 19 παράγραφος 2, το άρθρο 23 παράγραφος 2, το άρθρο 30 παράγραφος 6, το άρθρο 31 παράγραφος 2 και το άρθρο 46 του κανονισμού σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα επιτρέπουν στην Επιτροπή να καθορίζει περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με διάφορες τεχνικές πτυχές του κανονισμού. Δεδομένου ότι ο κανονισμός θα αρχίσει να ισχύει, εξ ολοκλήρου, στις 13 Δεκεμβρίου 2016, είναι αναγκαίο να εξεταστεί περαιτέρω η προστασία των καταναλωτών, προτού μπορέσουν να ληφθούν αποφάσεις σχετικά με την ενδεδειγμένη χρήση των εν λόγω κατ εξουσιοδότηση αρμοδιοτήτων. 3. Συμπέρασμα Ο κανονισμός σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα εφαρμόζεται μόλις λίγο περισσότερο από ένα έτος και δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στο σύνολό του. Έως σήμερα, η Επιτροπή έχει εκδώσει κατ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα και σχετικά με ορισμένα σιτηρά που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες και τρόφιμα με προσθήκη φυτοστερολών και φυτοστανολών ή των εστέρων τους. Η κατ εξουσιοδότηση πράξη για τον ορισμό των τεχνολογικών επεξεργασμένων νανοϋλικών απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 5