Τ Ρ Ι Μ Η Ν Η Ε Κ Δ Ο Σ Η Τ Η Σ Ο Λ Σ Α

Transcript

1 Τ Ρ Ι Μ Η Ν Η Ε Κ Δ Ο Σ Η Τ Η Σ Ο Λ Σ Α «Ôáîßäé óôç Âáôïýóá» ΕΤΟΣ ΙΖ ΤΕΥΧΟΣ 72ο ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΛΕΣΒΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΟΔΟΣ ΚΙΑΦΑΣ 9, ΑΘΗΝΑ

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα! Σκέψεις...3! Αποχαιρετισμός στον Γ. Τριανταφύλλου...4! Γ. Τριανταφύλλου" Έφυγε ένα πρότυπο ζωής"5! Γ. Τριανταφύλλου, ο Αγρίτης...6! Ένα ποίημα του Άρη Ταστάνη...7! Για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο...8! Άντυ Μελιδώνη...9! "Κακοήθες μελάνωμα"... 10! Πολιτιστικοί Σύλλογοι-προτάσεις...11! Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων...15! Το χρονογραφήμα του Δημοκράτη...17! Η μετα-καλλικρατική εποχή στο Πλωμάρι18! Ξεφυλλίζοντας Λεσβιακά έντυπα...19! Λεσβιακό βιβλίο - Νέες εκδόσεις...20! Τα "Ελευθέρια"...21! Φωτογραφήματα...23 «η Λέσβος μας» ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΛΣΑ Κιάφας 9, ΑΘΗΝΑ Τηλ./Fax: lesvos.olsa@gmail.com ο ΕΤΟΣ ΙΖ ΤΕΥΧΟΣ 72 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 Ιδιοκτήτης: Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής Εκδότης-Υπεύθυνος κατά το νόμο: ΤΣΑΚΙΡΕΛΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ, πρόεδρος ΟΛΣΑ Εμ. Μπενάκη 30, ΑΘΗΝΑ Τηλ.: Fax: christodoulos_tsakirellis@yahoo.gr Τιμή : 1 Διανέμεται δωρεάν ISSN Εμβάσματα-Επιταγές, για την ενίσχυση της έκδοσης του περιοδικού, στη διεύθυνση της Ομοσπονδίας Παραλήπτες: Γιάννης Μαντάς - Τσακιρέλλης Χριστόδουλος ΔΙΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βακάλης Νεκτάριος politistikosnaftilos@yahoo.gr, Ζάνταλης Στράτος strazan@yahoo.gr, Παπουτσής Μανόλης empap@ath.forthnet.gr Παπουτσή Μαρία math55@otenet.gr Τσάκος Κώστας kostsakos@yahoo.gr Δεν είναι απαραίτητο οι απόψεις των αρθρογράφων να εκφράζουν απόλυτα τις θέσεις της Ομοσπονδίας και του περιοδικού μας. Άρθρα ανυπόγραφα δε θα δημοσιεύονται. Φωτογραφία Εξωφύλλου Μανόλη Α. Παπουτσή «Ταξίδι στη Βατούσα» Ατελιέ - Σελιδοποίηση: ΓΙΑΜΑΡΕΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ Ορφανίδου 4, Αθήνα Τηλ.: , Fax: stathis@hol.gr Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία NON STOP PRINTING LTD Αίμονος 71 & Κρέοντος Ακαδημία Πλάτωνος, Αθήνα Τηλ.: Σκέψεις με αφορμή τον καινούργιο χρόνο... Ο ερχομός κάθε καινούργιου χρόνου δημιουργεί την ελπίδα ότι στις μέρες του τα πράγματα θα είναι καλύτερα, σε σχέση με τον απερχόμενο. Φθάσαμε σήμερα να ευχόμαστε - και αυτό δεν είναι σχήμα λόγου- να μην είναι χειρότερα, αφού είναι φανερό ότι κατρακυλάμε με γοργούς ρυθμούς στην άβυσσο της αβεβαιότητας και της απαισιοδοξίας. Το μέλλον διαγράφεται για τους νέους, αλλά και για όλους μας, ζοφερό. Οι πρόσφατες τεχνοκρατικές αντιλήψεις και αντισυνταγματικές πρακτικές, πρωτόγνωρες για τον νομικό μας πολιτισμό, οι οποίες παρεισέφρησαν με αναίδεια στον θεσμό της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας, κατέστησαν τον δρόμο της ζωής μας ακόμα πιο ανηφορικό και δύσβατο. Παρακολουθούμε ό,τι συμβαίνει γύρω μας ζαλισμένοι, χωρίς να έχουμε απόλυτα κατανοήσει τι συνέβη και τι ακόμα θα συμβεί. Αλίμονο, όμως, αν κλειστούμε στο στενό πλαίσιο της οικογένειάς μας ή επιλέξουμε τον εύκολο δρόμο, να δείχνουμε δηλαδή μόνο όλους τους άλλους, εκτός από τον εαυτό μας, ως υπεύθυνους για το κατάντημά μας. Αλίμονο, αν δεν πιάσουμε ο ένας το χέρι του άλλου, αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι τίποτε δεν θα μας χαριστεί, ότι μόνο με συλλογική δράση, πολλή δουλειά, αγώνα και κοινωνική αλληλεγγύη, θα μπορούσαμε να βρούμε τον χαμένο μας δρόμο. Αυτά χρειάζεται να αναδείξουμε. Η ΟΛΣΑ, με υψηλό αίσθημα ευθύνης, πολιτισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, και εν όψει της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την απελευθέρωση της Λέσβου, επεξεργάζεται -και θα προτείνει το επόμενο χρονικό διάστημα- σχέδιο συλλογικής δράσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού και θα ζητήσει συνεργασία με όλους τους φορείς για την υλοποίησή του. Η καινούρια λοιπόν χρονιά μας βρίσκει απέναντι σε πολλές προκλήσεις που καλούμαστε να τις αντιμετωπίσουμε. Μια πρώτη νότα αισιοδοξίας για την Ομοσπονδία μας: Αρχίζουμε να οικοδομούμε το Παλλεσβιακό Πνευματικό Κέντρο Μίλτης Παρασκευαΐδης. Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, προχωρούμε. Οι σύλλογοί μας, οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου, όλης της Λέσβου και της υπόλοιπης Ελλάδας και οι ξενιτεμένοι μας είναι βέβαιο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι θα χρειασθούμε αυτό το κέντρο πολιτισμού, ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης που σχεδιάσαμε και δημιουργούμε. Οι ανάγκες του νησιού μας και του Αιγαίου γενικότερα είναι πολλές. Προχθές ακόμα συμμετείχαμε μαζί με όλους σχεδόν τους Αιγαιοπελαγίτες, την Περιφέρεια, τον Δήμο Λέσβου, το Επιμελητήριο και τους λοιπούς φορείς, σε σύσκεψη στη Βουλή, για να μην αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά μας, ώστε να δοθεί μικρή ανάσα στην τοπική κοινωνία. Στην εισήγησή μας αναφέραμε και τονίσαμε την ύπαρξη πολλών ακόμα καίριων προβλημάτων που περιμένουν λύση. Είναι ντροπή τα παιδιά των σχολείων του νησιού μας, (τα οποία, ειρήσθω εν παρόδω, σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν υποστεί ανεπίτρεπτη συγχώνευση), να μην έχουν πρόσβαση στη γνώση, γιατί η Πολιτεία δεν μπορεί να πληρώσει το ελάχιστο κονδύλιο για την μεταφορά τους. Είναι τραγική η κατάσταση από την λειτουργία ενός Δήμου για ολόκληρο το νησί. Είναι απαράδεκτη η συρρίκνωση υπηρεσιών ακόμα και η διαφαινόμενη κατάργηση της Γενικής Γραμματείας του Υπουργείου Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής, που έχει εκτός των άλλων και ένα συμβολικό χαρακτήρα. Συγχαίρουμε τους συλλόγους που μας κάνουν περήφανους με τις δραστηριότητές τους ιδιαιτέρα τους συλλόγους των Μεσοτοπιτών και των Πολυχνιατών και όσους άλλους συμμετείχαν σε εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης, που πρόβαλαν και ανέδειξαν σημαντικά πολιτιστικά και λαογραφικά στοιχεία του νησιού μας. Πενθούμε, όταν χάνουμε τους στυλοβάτες της μουσικής μας παράδοσης όπως ο Νίκος Καλαϊτζής (Μπινταγιάλας). Καμαρώνουμε, όταν γίνονται εκδηλώσεις τιμής στους ποιητές μας, όπως στον Άρη Ταστάνη. Αυτό είναι μια ελπίδα, ότι μπορεί να περάσουμε σε μια άλλη εποχή, που θα βραβεύονται και θα αναδεικνύονται οι εργάτες της τέχνης, που ανοίγουν δρόμους με σεμνότητα και ήθος, και όχι αυτοί που απλώς κάνουν θόρυβο, αλυσοδεμένοι στα πλοκάμια της διαπλοκής, ακόμα και στην τέχνη. Όλοι μαζί ενωμένοι με πολλή δουλειά και προσπάθεια, αφήνοντας πίσω μας λανθασμένες επιλογές και συμπεριφορές, πιστεύουμε ότι μπορούμε να ανοίξουμε, μαζί με την καινούργια χρονιά, τα κλειστά παράθυρα της αισιοδοξίας και της ελπίδας. Όλα είναι στο χέρι μας. Τίποτα δεν χάθηκε, ούτε θα αφήσουμε να χαθεί. Με τις καλύτερες ευχές μας Το ΔΣ της ΟΛΣΑ 3

4 AΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ μάγισσα Φρικαντέλα, ενώ τα παιδία της Β Γυμνασίου μαθαίνουν τι έκαναν οι εταίρες κατά την αρχαιότητα ούτε για τη μάχη του Μαραθώνα, ούτε για τη Δημοκρατία του Περικλέους, ούτε για τον όρκο των εφήβων. Αυτά και πολλά ακόμη διαβάζω σε μία επιστολή εκπαιδευτικού προς αθηναϊκή εφημερίδα. Κρίμα. Ωστόσο, είναι πολλοί που εξακολουθούν να φυλάγουν Θερμοπύλες ποτές από το χρέος μη κινούντες. Κι ένας εξ αυτών, πρώτος μεταξύ πρώτων, ο υπέροχος άνθρωπος που αποχαιρετούμε σήμερα: ο Γιάννης Τριανταφύλλου, το παλικάρι, ένας ήρωας της ζωής. Πάνος Ι. Κοντέλλης Ο Γιάννης Τριανταφύλλου με τη σύζυγό του Σίγουρα, όχι μόνο όσοι παρευρισκόμαστε σήμερα σ' αυτήν την αποχαιρετιστήρια τελετή, αλλά και όλοι οι Αγρίτες, οι Μεσοτοπίτες, όλοι σχεδόν οι Λέσβιοι και πολλοί άλλοι εκτός των συνόρων του νησιού, ξέρουμε λίγο ως πολύ την τραχεία πορεία της ταλαιπωρημένης ζωής του διαλεχτού φίλου Γιάννη Τριανταφύλλου, μιας ζωής σημαδεμένης σκληρά από τα χρόνια της τρυφερής παιδικής ηλικίας. Είχα την τιμή να τον γνωρίζω εδώ και πολλά χρόνια. Η πρώτη μου εντύπωση για την προσωπικότητα του Γιάννη, από την πρώτη μέρα της γνωριμίας, όχι μόνο έμεινε σταθερή όλα αυτά τα χρόνια, αλλά κάθε τόσο και κάθε φορά που βρισκόμαστε, προσετίθετο ένα ακόμη διαμαντάκι στην εικόνα που είχα σχηματίσει γι' αυτόν. Κι αυτή η εικόνα είχε ως τίτλο την επιγραφή «Το παλικάρι», με την βαθιά, την παραδοσιακή, την ελληνική έννοια της λέξης και την χριστιανική εγκαρτέρηση. Παλικαρίσια αντιμετώπιζε το πρόβλημα της υγείας του, ποτέ μοιρολατρικά, ποτέ με τα χέρια υψωμένα σ' ένδειξη παράδοσης και υποταγής πάντα στην πρώτη γραμμή του αγώνα για πληροφόρηση του κόσμου, για ενθάρρυνση των πασχόντων, για ενίσχυση του ηθικού των απελπισμένων και παράλληλα στην πρώτη γραμμή των μορφωτικών και κοινωνικών αγώνων, για επιμόρφωση του λαού, για διάσωση της παράδοσης, για δικαιοσύνη, προκοπή, κοινωνική ισότητα. Κι όλα αυτά με ηρεμία, με χαμόγελο αισιοδοξίας και με αγάπη, πολλή αγάπη. Σ' ένα κράτος ευνοούμενο και ειλικρινά ενδιαφερόμενο για την προκοπή του λαού και ειδικότερα για την ψυχική καλλιέργεια των ιδίων και για την ηθική διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς, η πορεία του Γιάννη, τα βιβλία του, οι αγώνες του, η πίστη του, θα έβρισκαν περίοπτη θέση στις σελίδες των σχολικών βιβλίων και θα αποτελούσαν φάρους παλικαριάς και αισιοδοξίας. Δυστυχώς, τα σχολικά μας βιβλία δεν διαθέτουν χώρο για τέτοια απαρχαιωμένα θέματα, αλλά στο μεν δημοτικό μιλούν για Χάρυ Πότερ, για μάγισσες, για μαγικά, γλύκα και νανουρίσματα, για χταπόδια, για τη 4 Για τον Γιάννη Τριανταφύλλου Ο Γιάννης Τριανταφύλλου ήταν από τους ανθρώπους που, αν τους συναντούσες έστω και μία φορά στη ζωή σου, τους θυμάσαι για πάντα. Η συναναστροφή μαζί του ήταν ένα μάθημα ζωής. Το προσωπικό του πρόβλημα υγείας, αντί για τροχοπέδη στις κοινωνικές και διαπροσωπικές του σχέσεις, υπήρξε η αιτία για επίμονη και αδιάκοπη πάλη για αξιοπρεπή ζωή. Στη παρέα ήταν πάντα ευχάριστος, σεμνός και αξιοπρεπής. Δεν σε άφηνε ούτε μια στιγμή να νιώσεις άβολα. Το μόνο συναίσθημα που σου προκαλούσε ήταν ο θαυμασμός. Ακόμα και το τελευταίο διάστημα που τα σημάδια του τέλους είχαν αρχίσει να γίνονται ορατά -και το ήξερε και ο ίδιος-, το χαμόγελο δεν έλλειψε από τα χείλη του. Ο Γιάννης έδωσε πολλές μάχες και τις κέρδισε όλες. Πάλεψε την αρρώστια, πάλεψε την κοινωνική ανισότητα, πάλεψε για μια καλύτερη ζωή, όχι μόνο για τον ίδιο αλλά για όλους. Ήταν πάντα έτοιμος να προσφέρει στον συνάνθρωπο που είχε ανάγκη, στο σύλλογο, στην κοινωνία. Είναι απ' αυτούς που φεύγοντας από τη ζωή, αφήνουν πίσω τους ανεξίτηλο αποτύπωμα. Υπήρξε καθοδηγητής για την νέα γενιά, στην οποία πίστεψε και αυτή με τη σειρά της τον έκανε πρότυπο. Υπήρξε ένας από τους πραγματικούς ανώνυμους ήρωες, που κατάφεραν να νικήσουν το φόβο και να τον μετατρέψουν σε μαχητικότητα και πείσμα για ζωή. Σήμερα που οι κυβερνώντες μας με την συνέργια των μέσων μαζικής χειραγώγησης, προσπαθούν συνεχώς να μας φοβίζουν, για να μας έχουν υποταγμένους, τη στιγμή που μας υφαρπάζουν τη ζωή και τα όνειρά μας, ας μη τους αφήσουμε να πετύχουν το στόχο τους. Ας εμπνευστούμε από το παράδειγμα του Γιάννη, και ας δώσουμε ο καθένας προσωπικά και όλοι μαζί τον δικό μας αγώνα για αξιοπρέπεια και ελευθερία. Το χρωστάμε στη μνήμη του αλλά και στις νεότερες γενιές. Μαρία Παπουτσή

5 Γιάννης Τριανταφύλλου «'Εφυγε» ένα Πρότυπο Ζωής Φεύγουν οι άνθρωποι Πάνε και χάνονται Και ο τόπος τους, ο τόπος μας, όλο και στερεύει όλο και φτωχαίνει και κανένας «ανασχηματισμός» καμία «αναδιάρθρωση» δε συμπληρώνει τα κενά Ο αγαπητός και ξεχωριστός συμπατριώτης μας (από την Άγρα Λέσβου) αν και «χτυπημένος» από πολύ μικρός από μια πολύ σπάνια-κληρονομική ασθένεια (30 με 40 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο κατοίκους), την αιμορροφιλία, υπήρξε ένας Σκίτσο του Κ. Μίσσιου. πραγματικός μαχητής της ζωής που αγωνιζόταν πάντοτε για τα δικαιώματα του ανθρώπου και του λαού. Ήταν ένας από τους επτά που πριν από 30 περίπου χρόνια δημιούργησαν το Αναπηρικό Κίνημα και δικαίως αποτέλεσε την έμπνευση και τον πρωταγωνιστή στο πρώτο διήγημα του συμπατριώτη μας Γιώργου Καμβυσέλλη, «Πρότυπα ζωής». Το βιβλίο του «Αιμορροφιλία-αίμα-αιμοδοσίαστάση ζωής» υπήρξε μια μαρτυρία του Γολγοθά που πέρασε σε όλη του τη ζωή και μια ακτινογραφία μιας άγνωστης ασθένειας αλλά και μια διέξοδο, μια πρόταση ζωής-στήριγμα σε εκείνους που άμεσα ή έμμεσα τη βιώνουν. Από το 1975 που ασχολήθηκε με το σύλλογο της Άγρας και μέχρι τέλους υπήρξε πραγματικός στυλοβάτης του συλλόγου από όλες τις θέσεις τις οποίες υπηρέτησε με αποκορύφωμα τη θέση του προέδρου με την οποία τον τίμησαν και τον εμπιστεύθηκαν πολλάκις οι συγχωριανοί του. Όλα του τα βιώματα και την έρευνα για την ιστορία του χωριού του την κατέγραψε στο δίτομο έργο του "ΑΓΡΑ ΛΕΣΒΟΥ". Μαζί με την αγάπη και τη φροντίδα του για το χωριό του στήριζε την πνευματική ανάπτυξη, πολιτιστική συνέχεια και ορθολογική εξέλιξη όλου του τόπου μας, της Λέσβου. Ήταν κοντά στις δραστηριότητες συλλόγων και της ΟΛΣΑ, η οποία ως ελάχιστο φόρο τιμής τον βράβευσε για το σύνολο του πνευματικού του έργου το Δεκέμβρη του 2009 μαζί με τον εξίσου σημαντικό Λέσβιο συγγραφέα Άρη Ταστάνη, στο πλαίσιο των τιμητικών εκδηλώσεων για τα δέκα χρόνια του θανάτου του Μίλτη Παρασκευαΐδη. Τότε ο αγαπητός Γιάννης είχε πει και γράψει στο βιβλίο εντυπώσεων της έκθεσης για τον Μίλτη: «Οι άνθρωποι του πολιτισμού όταν τιμούν προσωπικότητες που ανάλωσαν τη ζωή τους για έναν καλύτερο κόσμο μέσα από την προσωπική τους στάση και μέσα από το πλούσιο καλλιτεχνικό και πνευματικό τους έργο, συμπορευόμενοι με τους αγώνες του λαού μας, τότε υπάρχει ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον του τόπου τούτου. Συγχαρητήρια στην ΟΛΣΑ.» Πρόπερσι, ως απερχόμενος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου του δίνοντας τη σκυτάλη στη νέα γενιά, έγραφε μεταξύ άλλων στο περιοδικό τους «Η Άγρα, χθεςσήμερα- αύριο»: «Δ ε ν υ π ή ρ ξ α αλάθητος, γιατί λάθη δεν κάνουν μόνο όσοι κρίνουν και δε συμμετέχουν. Ακόμα, παρά τη μακρόχρονη συμμετοχή μου στα κοινά και τις τιμητικές διακρίσεις σε επίπεδο του νησιού μας και της πατρίδας μας, δεν είμαι σε Το εξώφυλλο του πρώτου τόμου για την Άγρα θέση να κρίνω την όποια προσφορά μου. Εκείνο όμως που μπορώ να πω με βεβαιότητα, είναι πως μέσα από αυτή την πορεία σφυρηλάτησα τις αρχές μου για μία κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο...». Η κηδεία του τελέστηκε στο Κοιμητήριο Καισαριανής. Αγαπητέ μας Γιάννη καλό σου ταξίδι... Μας δίδαξες το ήθος, την υπομονή, την αγωνιστικότητα... Να σαι καλά εκεί που θα σαι...παρέα με τους άλλους "απόδημους" συμπατριώτες, μακριά από τα αγαπημένα μας χώματα της Λέσβου... Νεκτάριος Βακάλης 5

6 Γιάννης Τριανταφύλλου, ο Αγρίτης του Γιώργου Καμβυσέλλη Τούτη την ώρα που μιλάμε, δεν είναι κοντά μας. Είναι όμως στην καρδιά, στο νου μας και στις προθήκες των εκλεκτών με το χ ά ρ ι σ μ α τ η ς αγωνιστικότητας, της καρτερικότητας, της σεμνότητας, του ήθους και της αγάπης για τον συνάνθρωπο. -Γιώργο, εντάξει. Έχω την αρρώστια μου, κινδυνεύω ανά πάσα στιγμή, πονάω, μα αυτό δεν είναι τίποτα. Το παλεύω. Το πρόβλημα είναι ο άνθρωπος που μου συμπαραστέκεται κι υποφέρει. Αυτό μου έλεγε συχνά κι έδειχνε τη γυναίκα του και το μεγαλείο της ψυχής του. Γιατί ο Γιάννης Τριανταφύλλου, παθιασμένος πατριδολάτρης και στυλοβάτης του Συλλόγου των Αγριτών και του περιοδικού τους, δεν ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Ήταν ένα πρότυπο ζωής, σπάνιο για τους χαλεπούς καιρούς μας, κι ένας από τους πρωταγωνιστές όχι μόνο του βιβλίου «Κρινάνθη και ζωής τα πρότυπα», μα του κοινωνικού μας περιβάλλοντος. Αντί καλλιλογίας στερνής, όμως, θα προτιμούσα να διαβάσουμε μέρος απ' όσα είχανε γραφτεί από την ταπεινότητά μου σε διάφορα έντυπα το Μάρτιο του Είναι ένας καθρέφτης του, ας είναι μια ευχή για ανάπαυσή του οριστική. «Προικισμένος από τη φύση, προίκισε κι εμάς με το δίτομο έργο του. Εμάς που ζήσαμε κι αγαπήσαμε την Άγρα με τον αγέρα τον καθαρό, τα μέρη τα σημαδιακά και περήφανα, την ιστορία της και πάνω απ' όλα την αγάπη των κατοίκων της, που σαν εφόδια τα φυλάμε στο διάβα μας. Καθαρό μυαλό, άοκνος ερευνητής, μειλίχιος συνομιλητής, σβάρνισε βουνά και κάμπους, εισχώρησε εκεί που άλλοι περνάμε βιαστικοί κι επιπόλαια, κόντεψε κι εξομολόγησε φίλους και συγγενείς, γνωστούς κι αγνώστους, χώθηκε σε βιβλία πρόσφατα και παλιά, δυσεύρετα, ξεχασμένα και πεταμένα, άκουσε ιστορίες και μάζωξε απαντήσεις, μύθους και σχόλια. Τα 'βαλε σωρό, τα 'σπειρε, τ' αυγάτισε, τα πάλεψε, ζυμώθηκε μαζί τους, γενήκανε ένα. Τα θέρισε μετά και τ' άπλωσε νοικοκυρεμένα στο χαρτί για να τα βρούμε εμείς, να θαμάξουμε τη δύναμη και το κουράγιο του Γιάννη Τριανταφύλλου του Αγρίτη. Είναι το δίτομο έργο του «Άγρα Λέσβου», απόκτημα ζωής, που δίνει πολύτιμες πληροφορίες ιστορικές, οικονομικές, πολιτιστικές, -πάσης μορφής, θα 'λεγα-, σε όποιον έχει ενδιαφέρον όχι μόνο για την Άγρα και τη Μυτιλήνη, αλλά και γενικότερα. Ονόματα, χρονολογίες, τοπωνυμίες και παρατσούκλια, ιστορικά δεδομένα κι ακούσματα λογιώ-λογιώ διαβάζουμε. Πολύ μεράκι κι 6 υπομονή δουλέψανε αντάμα, για να μας ξεστορήσουν τα δρώμενα, αιώνες τώρα, από τον Μάκαρα και τη Σαπφώ ως τα σήμερα, και να τρυπώσουμε στις τόσες φωτογραφίες ψάχνοντας για πρόσωπα γνώριμα. Δοσμένα όλα, μ' ένα απλό, αβίαστο μοτίβο. Κι επισημαίνει πως «χρειάζεται πλατειά ενημέρωση του κόσμου και γρήγορη και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών αν θέλουμε να έχουμε πραγματική προστασία των μνημείων». Ένας «μεγάλος» του αναπηρικού κινήματος έφυγε από τη ζωή Ο αιμορροφιλικός Γιάννης Τριανταφύλλου υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του ελληνικού αναπηρικού κινήματος τις τελευταίες δεκαετίες. Τα υπερβολικά λόγια και τιμητικοί χαρακτηρισμοί για τον κωδικό ζωής του Μυτιληνιού αιμορροφιλικού είναι περιττά. Ο χαρακτηρισμός που απόλυτα σκιαγραφεί τον Γ. Τριανταφύλλου είναι ανιδιοτελής. Για τους πραγματικά ανιδιοτελείς όπως ο Τριανταφύλλου δεν χρειάζονται περαιτέρω κουβέντες. Η αγάπη του Γιάννη Τριανταφύλλου για τον τόπο του, την Λέσβο, αποτυπώνεται στο δίτομο συγγραφικό του έργο με τίτλο ΑΓΡΑ ΛΕΣΒΟΥ. Σε ό,τι αφορά τις παρακαταθήκες του πολύχρονου αγώνα του για τα δικαιώματα των Ελλήνων αιμορροφιλικών, καταγράφονται στο βραβευμένο του βιβλίο με τίτλο ΑΙΜΟΡΡΟΦΙΛΙΑ ΑΙΜΑ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ. Ευχής έργον οι παρακαταθήκες ζωής του σημαντικότατου Μυτιληνιού αγωνιστή να αξιοποιηθούν... Εφ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ Το τελευταίο φύλλο του περιοδικού «Η Άγρα», του Συλλόγου Αγριτών Λέσβου «Άγιος Δημήτριος» είναι αφιερωμένο στον αείμνηστο Γιάννη Τριανταφύλλου, που έφυγε προσφάτως από τη ζωή Ένα πολύ συγκινητικό τεύχος, με άφθονο φωτογραφικό υλικό και κείμενα των συντακτών κ α ι τ ω ν σ υ ν ε ρ γ α τ ώ ν τ ο υ περιοδικού. Όλα αφιερωμένα στον τέως πρόεδρο του Συλλόγου Αγριτών Λέσβου, που εκτός άλλων χαρακτηρίζεται ως «ο Γιάννης της Άγρας», «αγωνιστής της ζωής» και «πνευματικός άνθρωπος», αλλά και πρότυπο ζωής για τους συγχωριανούς του και όχι μόνο.

7 Και ένα ποίημα του Άρη Ταστάνη αφιερωμένο στον Γιάννη Τριανταφύλλου Να γυρίζεις... Ι Να γυρίζεις ξανά. Όπως λένε στα Λεύκα οι παλιές ιστορίες. Στους κνικάτους βράχους και στα ψαρόσπιτα του Κούκμου. Με τα ξεβαμμένα παράθυρα αντίκρυ στο γιανγκίνι της Τρωάδας. Εκεί που το φεγγάρι βάζει το χρώμα των ματιών σου. Όταν χορεύεις σε πελαγίσιων αγίων τη γιορτή... Στις φωτιές των δρόμων η ζωή μας περιπέτεια παλιά. Ποτέ δεν μας άγγιξαν οι υποσχέσεις και τ ανταλλάγματα να παραδεχθούμε την πραγματικότητά μας... Ποτέ δεν μερώσαμε με το παράπονο των παιδιών που ξέρασε στην ακρογιαλιά η απονιά των καιρών μας... ΙΙ Να γυρίζεις ξανά. Όπως λένε στου Ροδότοιχου τα παραμύθια. Στα προσφυγικά καφενεία της Μυτιλήνης με τα θαμπά τζάμια. Ρακί της λησμονιάς πίνουν οι οπλαρχηγοί του Θεόφιλου. Η χάλκινη μάνα σκεφτική τον ορίζοντα βιγλίζει κι ανθόνερο ποτίζει τα καραβάνια της προσφυγιάς... Στα πέτρινα δέντρα που λόγια της αγάπης κάποτε χαράξαμε. Στις σπηλιές του Αητού που κρύψαμε ψωμί κι αλάτι για τους καταδιωγμένους... ΙΙΙ Να γυρίζεις ξανά. Όπως λένε του Αιγαίου οι ξαφνικές τραμουντάνες. Στις αμμουδιές και στα ξέγναντα, που η Σαπφώ παινεύει της σελήνης τα όνειρα. Εκεί που η σπασμένη κρεβατή και τα χρυσά κουδούνια, είναι σκουριά κι αλμύρα κι ο νόστος πικραμύγδαλο στον ίσκιο της φλαμουριάς... Στις αποβάθρες κάτω από τις λόγχες εθνοφυλάκων περάσαμε και δεν φοβηθήκαμε τόσες απειλές... Ποτέ δεν αλλάξαμε τα ρούχα της νοσταλγίας με σιωπή και πλαστικά λουλούδια... Ποτέ δεν χαμηλώσαμε το μέτωπο στου γενάρχη Μακαρέα τη στράτα... Στα κυπαρίσσια του Αϊ Γιάννη στο Νίππο, τα μυστικά της εαρινής σύναξης των εθελοντών της Λεσβιακής Φάλαγγας αέναα θα φυλάμε. Ακόμη και τις εποχές που ο σκορπιός και το τσακάλι, μεταμορφώνονται σε τρίχορδη λύρα και σαντούρι Παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Τριανταφύλλου το 2007 μαζί του είναι ο Άρης Ταστάνης, Ετεοκλής Πόκας πρ.συλλόγου αιμορροφιλικών, Λιάνα Κανέλλη βουλευτής, Π. Σακέτος γιατρός-συγγραφέας Την αγαπημένη μας Σοφία των Χρωμάτων Ένας χρόνος χωρίς την ΣΟΦΙΑ ΤΑΤΑ Την Κυριακή 4/12/2011 συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατο της ακριβής μας Σοφίας. Όλοι οι δικοί της άνθρωποι και αρκετοί αγαπητοί φίλοι, τίμησαν τη μνήμη της στον ΑΓΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ (Πεδίο του Άρεως). Μετά την λειτουργία μαζεύτηκαμε «να την κουβεντιάσουμε και να της στείλουμε» την αγάπη μας στην καφετέρια «Το Άλσος», δίπλα στην εκκλησία και μέσα στα δέντρα, έτσι όπως θα της άρεσε. Η κόρη της Χριστίνα, τα αδέρφια Νίκη, Ελευθερία, Λευτέρης, τα ανίψια Κική, Γιάννης, Νάστια, Νίκολαϊ, Αναστασία, Στέλιος, οι λοιποί συγγενείς και οι αγαπημένοι φίλοι. 7

8 Για τον Αγγελόπουλο Η απώλεια της ψυχής μας σε δύσκολους καιρούς Γράφει Μανόλης Α. Παπουτσής 'Έφυγε τούτες τις μέρες ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Παράλογα και ακατανόητα ακούσαμε, ότι ο πιο σπουδαίος έλληνας σκηνοθέτης, δεν ζει πια. Έφυγε, λέει η είδηση, από τροχαίο ατύχημα, την στιγμή των γυρισμάτων της νέας του ταινίας «Η ΑΛΛΗ ΘΑΛΑΣΣΑ», που είχε να κάνει με την σημερινή μαύρη εποχή που ζούμε. Γράφω τούτο το σημείωμα για τον Αγγελόπουλο, από βαθιά οδύνη για τον χαμό ενός ανθρώπου του πολιτισμού μας. Oι ταινίες του επηρέασαν, σε μεγάλο βαθμό τη νιότη μας και ενέβαλαν τον πνευματικό μας κόσμο σε μεγάλες και ατέρμονες συζητήσεις, για το αν ο εμπειρισμός της κινηματογραφικής γραφής του Αγγελόπουλου, μπορεί να οδηγήσει με ασφάλεια, στη γνώση και την κατανόηση της μετεμφυλιακής διαστρωμάτωσης της ελληνικής κοινωνίας, με ζητούμενο την αλλαγή των δομών της. Πέθανε ακατανόητα ο διάσημος σκηνοθέτης, και έτρεξαν όλα τα αρπακτικά ΜΜΕ με περίσσια υποκρισία και αναίδεια- να τον εξυμνήσουν, ως διάσημο δημιουργό, αυτοί που μέχρι χθες, χλεύαζαν το κινηματογραφικό του ύφος και το ρυθμό των ταινιών του, επειδή, προφανώς αδυνατούσαν να τον κατανοήσουν και αρνούνταν να δεχθούν την ορθότητα της σφοδρής κριτικής του, για τα λάθη και τις αγκυλώσεις της επίσημης αριστεράς. Ο Αγγελόπουλος γνώριζε ότι η ποίηση είναι η πιο παλιά τέχνη του λόγου, πιο συναισθηματική και πιο μουσική απ' τον πεζό λόγο και τον σκηνικό διάλογο και ότι η σωστή χρήση της, αποτελούσε την ασφαλέστερη οδό της ψυχικής αποκάλυψης και της ερμηνείας των ανθρώπινων ιχνών, διαχρονικά. Γι' αυτό επέλεξε αυτή τη κινηματογραφική γλώσσα ως τρόπο έκφρασης, για να κατανοήσουν οι άνθρωποι τη ψυχή και τη μοίρα τους. Γι' αυτό, με μεγάλη ευκολία μπορεί να πει κανείς ότι ο Αγγελόπουλος έκανε πολιτικό κινηματογράφο, επιλέγοντας την κινηματογραφική τεχνική της ποιητικής γλώσσας, που, κατά τον Παζολίνι* είναι 8 δεμένη με μια ιδιαίτερη φόρμα του έμμεσου ελεύθερου κινηματογραφικού λόγου, επειδή η σκηνοθετική ματιά, είναι βυθισμένη βαθιά στην ψυχή και την ψυχολογία των προσώπων, όπως ο λόγος αυτός αναδεικνύεται δυναμικός και εμβληματικός στη λογοτεχνική ποίηση. Και μέσα από αυτή τη κινηματογραφική φόρμα, ο Αγγελόπουλος, εξέφρασε με πάθος και ακρίβεια, αλλά και μοναδική γενναιότητα, το όνειρο και την πίστη του στις πανανθρώπινες αξίες, μέσα από την τραυματική περιπέτεια των συνανθρώπων του, όπως το έπραξαν οι ποιητές, που έγραψαν πολιτική ποίηση και προφήτεψαν τα επερχόμενα δεινά, σε μια περίοδο, που τα σημάδια, όχι μόνο δεν ήταν ορατά για τον απλό θεατή, αλλά και άλλα ευαγγελίζονταν**. Ο Αγγελόπουλος υπήρξε ένας σκηνοθέτηςποιητής, αφού οι εικόνες του, δουλεμένες στην εντέλεια και άψογα τοποθετημένες η μία πλάι στην άλλη αποτελούν τον ορισμό της αισθητικής τελειότητας***. Ο χαρακτηρισμός του Αγγελόπουλου ποιητή, ταιριάζει απόλυτα με τον ορισμό που δίνει ο Μπόρχες στην έννοια της ποίησης: Ποίηση, λέει, είναι η έκφραση του ωραίου διαμέσου των λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους. Εάν αφαιρέσουμε μόνο τη λέξη «λέξεων» και βάλουμε στη θέση της την λέξη «εικόνων», έχουμε την έννοια του ποιητή-σκηνοθέτη για τον Θ. Αγγελόπουλο. Έτσι μέσα από τις εικόνες του, χωρίς καμιά διάθεση εντυπωσιασμού ή χειραγώγησης του θεατή, εξέφραζε τον βαθύ πολιτικό ανθρωποκεντρικό του προβλη-ματισμό, δημιουργώντας ένα προσωπικό αφηγηματικό ύφος, με αργά πλάνα και μακρόσυρτο ρυθμό, (πλάνα- σεκάνς τα ονόμασαν οι ειδικοί του κινηματογράφου), για να μπορέσει ο θεατής να στοχάζεται τα βαθιά νοήματα των ταινιών του και να συνδιαλέγεται μαζί τους, αφού τα γλωσσικά αρχέτυπα των εικονο-σημείων επικοινωνίας με τον εαυτό του ταυτίζονταν με τις εικόνες της μνήμης και του ονείρου, των θεατών των ταινιών του. Έτσι χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή γλώσσα της αφηγηματικής κινηματογραφικής πρόζας, με στοιχεία όμως υποκειμενικο-λυρικής έκφρασης, τόσο στο ρυθμό όσο και στη φωτογραφία, ο Αγγελόπουλος κατέγραφε τις Μεγάλες Αφηγήσεις, όταν αυτές άρχισαν να ξεθωριάζουν και έφτιαξε ταινίες, πραγματικά έργα τέχνης, άξια να αναδείξουν τον Άνθρωπο, μέσα από την υπαρξιακή του περιπέτεια, συνυφασμένη με την ιστορία των τόπων του, που άλλοτε τον βασανίζουν και άλλοτε τον αποδιώχνουν και ποτέ δεν τον κρατούν, αλλά παρά ταύτα εκείνος βρίσκεται εκεί. Έτσι μέσα από μια γοητευτική και συνάμα καταθλιπτική ομίχλη, να την κόβεις με το μαχαίρι, οραματίζεται την πορεία και την έξοδο, για τη δικαίωση των πεπρωμένων του ανθρώπου, μέσα από την περιπέτεια του εμφυλίου και των διώξεων, στη βάση των Μεγάλων Αφηγήσεων, που κλονίζονται και καταρρέουν, όπως καταρρέουν ή τουλάχιστον παραμένουν μετέωρα, τα οράματα που αδυνατούν να

9 η Λέσβος μας υλοποιηθούν. Γιατί η ποίηση είναι υπέρβαση και απαιτεί δράση, που, στις ταινίες του Αγγελόπουλου είναι το ζητούμενο, γι' αυτό ίσως και παραμένει μετέωρο και αδικαίωτο, προς το παρόν το επόμενο βήμα της ανθρώπινης Ιστορίας. Μέσα από τις σουρεαλιστικές εικόνες των ιστορικών τοπίων, των ιστορικών γεγονότων, των κοινωνικών αντιθέσεων και της αντίδρασης των καθεστωτικών δομών, διατεταγμένων με ακρίβεια στο χώρο και στο χρόνο της ιστορίας, μετεωρίζεται το πέλμα της ανθρώπινης αγωνίας, σε μια κατάσταση επίμονης αναμονής για την ανατροπή της, αν και η αφηγηματική πραγματικότητα των ταινιών του, δείχνει να μην την πιστεύει. Μιας πραγματικότητας, που στις μέρες μας παρουσιάζεται αδυσώπητη και καταστρέφει τις κινηματογραφικές αίθουσες και κάθε στοιχείο του πολιτισμού μας, που προσπαθεί ακόμα να διατηρήσει υποφερτή την επιβίωσή μας. Ας ξαναδούμε, λοιπόν, τις ταινίες του Αγγελόπουλου με υπομονή και προβληματισμό και ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε, όσα συμβαίνουν γύρω μας, την ίδια στιγμή, που από την διπλανή μας Ιταλία, διασπείρονται ιδέες για κυβερνήσεις τεχνοκρατών, ερήμην των πολιτών τους. *Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Κουρσάρικα γραπτά. Αιρετικός εμπειρισμός. Εκδ. ΕΞΑΝΤΑΣ **Αναφέρομαι στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη και ιδιαίτερα στο ποίημα "Τώρα είναι ένας απλός θεατής" από το έργο του «Η Συνέχεια». ***Στρ. Κερσανίδης Η ΕΠΟΧΗ Μία Μελιδώνη φέρνει την άνοιξη στην ψυχολογία μας Η Μυτιληνιά αθλήτρια του πόλο Άντυ Μελιδώνη πανηγύρισε δύο ακόμη τίτλους στην πλούσια καριέρα της. Με την Εθνική ομάδα πόλο των γυναικών κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα του 2011, στη Σαγκάη, σε μια επιτυχία άνευ προηγουμένου για τον ελληνικό αθλητισμό καθώς τα χρυσά κορίτσια επικράτησαν με 8-9 της οικοδέσποινας Κίνας, υψώνοντας την ελληνική σημαία και κάνοντας τον εθνικό ύμνο να αντηχεί στο Ολυμπιακό Κολυμβητήριο της κινεζικής πόλης. Και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Αϊντχόφεν, κατέκτησαν τη δεύτερη θέση εξασφαλίζοντας την συμμετοχή της στο προολυμπιακό τουρνουά της Τεργέστης. Πρόκειται για τεράστιο επίτευγμα, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Εθνική ομάδα πόλο των γυναικών είναι πλέον η μοναδική Εθνική ομαδικού αθλήματος που έχει στο παλμαρέ της μετάλλια και από τις τρεις μεγάλες διοργανώσεις, δηλαδή Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα! Η αγαπητή μας συμπατριώτισσα διατηρεί πρακτορείο ΠΡΟΠΟ στη Βάρη και φαίνεται πως όσο η επιτυχία της πολλαπλασιάζεται, πληθαίνουν από ένα παιχνίδι της τύχης και οι περιπέτειες με τον επαγγελματικό της χώρο καθώς για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες θρασύτατοι ληστές εισέβαλαν στο πρακτορείο της και αφαίρεσαν ένα σεβαστό χρηματικό ποσό και επτά τηλεοράσεις νέας τεχνολογίας. Της ευχόμαστε το νέο έτος να φέρνει μόνο επιτυχίες και καλές ειδήσεις στη ζωή της. Ν.Β. Οι αεικίνητοι Αeolistas Tην Κυριακή 11 Δεκεμβρίου οι aeolistas σε συνεργασία με τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού σχολείου, του 14ου Νηπιαγωγείου και του Πειραματικού Γυμνασίου Μυτιλήνης (Γιάννης & Αριστείδης Δελλής) προχώρησαν σε καθαρισμό τμήματος της αυλής του εγκαταλελειμμένου και λεηλατημένου 5ου Δημοτικού σχολείου Μυτιλήνης. Σκοπός της δράσης ήταν αφενός μεν η ανάδειξη του ζητήματος της εγκατάλειψης αυτού του πολύ σημαντικού κτηρίου της πόλης, αφετέρου δε η ανάγκη χρήσης ενός δημόσιου χώρου από τους πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό σκοπεύουν να δημιουργήσουν έναν αστικό δημόσιο λαχανόκηπο στην αυλή του σχολείου, προάγοντας την ιδέα της κοινωνικής συνοχής που είναι τόσο απαραίτητη τις δύσκολες αυτές ημέρες που περνάμε, αλλά και την ανάγκη επαφής των μικρών παιδιών με τη φύση. Τον Νοέμβριο οι aeolistas έβαψαν τους αυλότοιχους στο Γενί Τζαμί, καλύπτοντας τα υβριστικά μηνύματα που αμαύρωναν την εικόνα του σημαντικού μνημείου, το οποίο είχε ευπρεπιστεί την άνοιξη σε δράση της ομάδας. Παράλληλα καλούν τους συμπολίτες μας να σεβαστούν τη δημόσια πολιτιστική περιουσία και το Δήμο να αποκαταστήσει άμεσα τις αναρίθμητες ανάλογες φθορές σε όλη την πόλη. 9

10 «Κακόηθες μελάνωμα» * «Αυτός είναι ένας κόσμος ανάποδα. Που ανταμοίβει συτούς που τον καταστρέφουν» (Εδουάρδο Γκαλεάνο, δηλώσεις από την πλατεία Καταλονίας). «ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Η τηλεόραση παρουσιάζει σκηνές από την φρικιαστική νύχτα της σφαγής των φοιτητών της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη Το πανό, με κόκκινο χρώμα, σαν από νεανικό αίμα γραμμένο, ζητά «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Είναι αναρτημένο στα κάγκελα του Πολυτεχνείου. Πιο δίπλα το τανκ, ρίχνει την κεντρική πόρτα του Ιδρύματος, παρασύροντας τους φοιτητές που είναι σκαρφαλωμένοι πάνω της και συντρίβει τα πόδια της Π. Ρηγοπούλου. Οι φοιτητές ξεχύνονται στους δρόμους και προσπαθούν να σωθούν από την εισβολή του στρατού. Η Χούντα των Συνταγματαρχών πνέει τα λοίσθια και ένα χρόνο μετά καταρρέει. Έρχεται η μεταπολίτευση. Στην τηλεόραση παρουσιάζονται σκηνές από την πρώτη χρονιά μετά τη σφαγή του Πολυτεχνείου, από μια φασιστική χούντα. Γυναίκες στους δρόμους, πάντα οι γυναίκες, με αφυδατωμένο πρόσωπο, στεγνό απ' το κλάμα, τον θρήνο και τον οδυρμό, αλλά με υψηλό το φρόνημα και με περηφάνια, μιλούν για τα παιδιά τους, τους συντρόφους τους, τους αγαπημένους τους, που χάθηκαν την επτάχρονη νύχτα της δικτατορίας. Δείχνουν αποφασισμένες να αγωνιστούν, για να μην ξεχαστεί ο αγώνας και η θυσία τους. 10 η 17 Νοέμβρη Η 38 χρονιά από την νύχτα εκείνη. Τα ΜΜΕ την περιγράφουν σαν να πρόκειται για γιορτή. Πάλι οι γυναίκες, μαζί με τους νέους αυτή τη φορά, είναι στους δρόμους με το ίδιο σύνθημα «ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Τώρα πια μιλούν με απόγνωση για την ζωή τους και τη ζωή των νέων, που χάνεται και χάνονται κι αυτοί μαζί, με μαθηματική ακρίβεια και οργάνωση χειρουργείου, με την επίσημη σφραγίδα του Κράτους, που διατείνεται ότι είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία, αλλά που κανένας δεν την αναγνωρίζει. Δεν την αναγνωρίζουμε, γιατί αυτοί που μας κυβερνούν και μας εξαθλιώνουν είναι Τραπεζίτες και μάλιστα ευρωπαϊκής κοπής. Δεν τους γνωρίζουμε γιατί ποτέ δεν μας ζήτησαν την ψήφο μας, ούτε την εντολή μας για να μας κυβερνήσουν. Τι έχει συμβεί, λοιπόν; Όλοι πιστεύαμε μέχρι σήμερα ότι αυτό που κέρδισαν οι Έλληνες, αλλά και όλοι οι λαοί, με αγώνα και θυσίες, χρόνια τώρα και τελευταία εμείς, την βραδιά του Πολυτεχνείου, ήταν η ελευθερία τους. Το δικαίωμα στη δουλειά, στις σπουδές στην ατομική και κοινωνική πρόοδο, στην ειρήνη, στην ευημερία. Και πρωτίστως στο δικαίωμα να επιλέγουμε ελεύθερα και με δημοκρατικές διαδικασίες τους κυβερνήτες μας. Έτσι νομίζαμε. Σήμερα καταλαβαίνουμε ότι όλα αυτά ήταν μια ψευδαίσθηση, ένα παιχνίδι με μαριονέτες εμάς τους ίδιους. Μια πλάνη. Μια χειραγωγημένη ελευθερία. Μια ελευθερία, «την ιδέα της οποίας απήγαγαν οι Τραπεζίτες, οι ψεύτες πολιτικοί, το τσίρκο (που ζήσαμε κι εμείς τις τελευταίες ημέρες σε απ' ευθείας μετάδοση από την τηλεόραση) που προσφέρει ένα νούμερο κάθε μέρα», όπως κραυγάζει από την πλατεία Καταλονίας, ο σπουδαίος Ουρουγουανός συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο. Σήμερα καταλάβαμε όλοι ότι η ελευθερία μας εξαρτάται από την οικονομική ελευθερία. Υπ' αυτή την έννοια, η ελευθερία του χρήματος, είναι ο εχθρός της ελευθερίας του ανθρώπου, βροντοφωνάζει, ξανά για να μας αφυπνίσει, από την ίδια πλατεία, ο Εδουάρδο Γκαλεάνο. Γιατί το χρήμα, κυκλοφορεί μεν ελεύθερα, είναι όμως συγκεντρωμένο στα χέρια των Τραπεζιτών, οι οποίοι ρυθμίζουν την κυκλοφορία του, ελέγχοντας την ανάπτυξη των Κρατών και ε π ο μ έ ν ω ς και κάθε δ ρ α - στηριότητα των πολιτών. Γι' αυτό οι Κυβερνήσεις όλου του κόσμου είναι ελεγχόμενες και υποδουλωμένες στις απόψεις και στις απειλές μικρών ομάδων, που κανένας δεν γνωρίζει, ούτε το Αφίσα του Γ, Βακιρτζή π ρ ό σ ω π ό τ ο υ ς, ο ύ τ ε τ η ν για την επέτειο διεύθυνση της κατοικίας τους. του Πολυτεχνείου. Είναι ο άγριος Καπιταλισμός του 21ου αιώνα. Το κακόηθες μελάνωμα. Το λεγόμενο «χρηματοπιστωτικό Κεφάλαιο», το οποίο δημιουργούν οι λεγόμενες «αγορές» στα σκοτεινά τους γραφεία, από τα χρέη των Κρατών και το οποίο, ως χρήμα, είναι πλασματικό, αφού δεν είναι αντίστοιχο της πραγματικής ανάπτυξης. Και το κεφάλαιο αυτό, ως χρήμα, δεν έχει νόμιμη υπόσταση. Αποτελεί τον μοχλό για την σχεδιασμένη ήδη από την δεκαετία του 1960 «νόμιμη» κλοπή του πλούτου των Εθνών και τη συγκέντρωση του πραγματικού κεφαλαίου των Λαών, στα χέρια αυτών των μικρών ομάδωνκερδοσκόπων. Γι' αυτό σήμερα, τριάντα οκτώ χρόνια μετά την θυσία, το σύνθημα «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», εξακολουθεί να είναι πιο επίκαιρο και επιτακτικό όσο ποτέ. Ας τα διεκδικήσουμε με γνώση και οργάνωση, επειδή η χώρα μας, ο πλανήτης ολόκληρος, κινδυνεύει από την ασύδοτη απληστία των κερδοσκόπων και των εντολοδόχων τους, που δεν έχουν την νομιμοποίηση των λαών να τους κυβερνούν. Ας κατανοήσουμε ότι το πρόβλημα είναι πρωτίστως πολιτιστικό και δευτερευόντως οικονομικό. Ας κατανοήσουμε ότι οι κυβερνήσεις μας λένε ΨΕΜΑΤΑ, γιατί δεν είναι δικοί μας εντολοδόχοι, αλλά πειθήνια όργανα του κεφαλαίου, που σκοπό έχουν, με απειλές και παραπλανητικά διλήμματα, να αποσπάσουν την συναίνεσή μας, για να επιβάλλουν τις θελήσεις του. Ας κατανοήσουμε ακόμα ότι ο παγκόσμιος τουρμποκαπιταλισμός που κυβερνά τον κόσμο, σκοπό έχει να σαρώσει τις διαφορές. Ομογενοποιεί τον κόσμο, για να δημιουργήσει μια γιγαντιαία αγορά για τις πολυεθνικές και τα λόμπι, όπως μας προειδοποίησε, από πολύ νωρίς ο Λουτσιάνο Κάμφορα**. Και ας αντισταθούμε όλοι μαζί με γνώση και θάρρος, για να ανασχέσουμε την λαίλαπα και να ανατρέψουμε τα σχέδιά τους, προτάσσοντας τις πανανθρώπινες αξίες και την ηθική της γενιάς μας και της γενιάς των γονιών μας και των δασκάλων μας. *Μελοποιημένη ποίηση του Άλκη Αλκαίου από τον Θάνο Μικρούτσικο για τον Νίκο Πουλαντζά. **Κριτική της δημοκρατικής ρητορείας, εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, σελ. 56. Μανόλης Παπουτσής, μέλος του Δ.Σ.

11 Οι πολιτιστικοί σύλλογοι των ατόμων Λεσβιακής καταγωγής στην Αττική - Προβλήματα και προοπτικές Εικόνα από την κοινή εκδήλωση ΟΛΣΑ- Παγγεραγωτικού αφιερωμένη για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Οδ. Ελύτη Η δημιουργία των πολιτιστικών συλλόγων στις μεγάλες πόλεις από ανθρώπους που κατάγονταν από την επαρχία συμπίπτει με το φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης, κυρίως από την δεκαετία του 1960 και μετά. Τότε, αρκετοί συντοπίτες μας φεύγουν από το οικείο περιβάλλον της ιδιαίτερης πατρίδας τους και μετεγκαθίστανται σε ένα «ξένο» κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο πρέπει να επιβιώσουν. Στην ανάγκη τους να βρουν στήριγμα, ιδιαίτερα στα πρώτα σκληρά χρόνια, συσπειρώνονται μεταξύ τους, ώστε ο καθένας να έχει την υποστήριξη των υπολοίπων συντοπιτών του. Στην αρχή οι εσωτερικοί μετανάστες επιλέγουν να κατοικήσουν σε περιοχές όπου ήδη βρίσκονται άλλοι συντοπίτες. Εκεί συγκεντρώνονται στα καφενεία, μιας και μπορούν ευκολότερα να συναντηθούν. Στην συνέχεια, η δυνατή επιθυμία για επικοινωνία μεταξύ τους και για να μην αποκοπούν από τις ρίζες τους (δηλ. την ιδιαίτερη πατρίδα τους) τους ωθεί στην δημιουργία των πολιτιστικών συλλόγων. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει όχι μόνο την έντονη ανάγκη για αλληλοσυμπαράσταση, αλλά παράλληλα την εξ ίσου μεγάλη επιθυμία για επαφή με τον πολιτισμό της γενέτειράς τους και την διατήρηση των δεσμών με την ιδιαίτερη πατρίδα τους, η οποία αποτελεί συνδετικό κοινωνικό κρίκο. Σύμφωνα με το παραπάνω φαινόμενο, και μετά την εσωτερική μετανάστευση δημιουργούνται νέα πολιτισμικά δεδομένα, που έχουν φορέα τους την ζωτικότητα και βάση την πολιτιστική παραγωγικότητα των ανθρώπων της εσωτερικής διασποράς. Το γεγονός αυτό της ίδρυσης πολιτιστικών συλλόγων δείχνει την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για αλληλοϋποστήριξη στην επιβίωση αλλά επίσης για την δημιουργία δραστηριοτήτων και καταστάσεων που ομορφαίνουν την ζωή, δηλ. για δράσεις πολιτισμού (ου γαρ επ' άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος...). Με απλά λόγια, μπορεί κανείς να πει ότι οι σύλλογοι δημιουργήθηκαν σε μία προσπάθεια των μεταναστώνσυντοπιτών να δημιουργήσουν ένα οργανωμένο «αντίγραφο»/ ομοίωμα της τοπικής κοινωνίας από την οποία προήλθαν, στον νέο χώρο της εγκατάστασής τους. Κάποια πράγματα γίνονται τόσο «αυτόματα» στη ζωή μας, ώστε να τα θεωρούμε δεδομένα. Όταν π.χ. κάποιος γεννιέται σε έναν τόπο, «κληρονομεί» τους φίλους και γνωστούς των γονιών του και φυσικά δημιουργεί ο ίδιος με τη σειρά του δικούς του φίλους και γνωστούς. Με άλλα λόγια δικτυώνεται κοινωνικά. Μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει το κοινωνικό περιβάλλον, με την δυνατότητα επικοινωνίας που μπορεί να προσφέρει ή με την δυσκολία επικοινωνίας που μπορεί να επιβάλλει. Στις μικρές κοινότητες οι άνθρωποι επικοινωνούν εύκολα και πολύ συχνά. Μέσα απ' αυτή την συνεχή επικοινωνία δημιουργείται η εξοικείωση, η εμπιστοσύνη (ή η έλλειψη εμπιστοσύνης) προς τα άλλα μέλη της τοπικής κοινωνίας. Ανάλογα με τον χαρακτήρα των ανθρώπων, δημιουργούνται οι φιλίες που στηρίζονται στην εμπιστοσύνη και τις κοινές ψυχοπνευματικές αξίες. Σε μεγάλες πόλεις, η προσωπική επικοινωνία γίνεται δύσκολη λόγω της συνεχώς μειούμενης κοινωνικής δικτύωσης (συνοχής) στις γειτονιές και λόγω των μεγάλων γεωγραφικών αποστάσεων μεταξύ των ατόμων. Εάν λάβουμε υπόψη ότι ζούμε σε μία κοινωνία με καταμερισμό της εργασίας (δηλ. ο καθένας μας ασχολείται με μία εργασία και προμηθεύεται από τα υπόλοιπα μέλη της τοπικής κοινωνίας του όλα τα αγαθά που χρειάζεται), αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η κοινωνική δικτύωση, δηλ. οι φιλίες και γνωριμίες. Έτσι 11

12 η Λέσβος μας απολαμβάνουμε τις ευεργεσίες που προκύπτουν από αυτές και συμμετέχουμε σε καταστάσεις και δραστηριότητες που «μιλάνε στην ψυχή μας». Με την σταδιακή ένταξη των εσωτερικών μεταναστών στις «νέες πατρίδες» τους, δηλ. με την οικονομική και κοινωνική τους αποκατάσταση (νέες γνωριμίες και φιλίες, όχι απαραίτητα με άτομα κοινής καταγωγής) είναι φυσικό η αρχικά έντονη επιθυμία για επικοινωνία μεταξύ των συντοπιτών να ελαττώνεται. Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια τη χαλάρωση των συνεκτικών δεσμών. Για παράδειγμα η μεγάλη διασπορά των συντοπιτών μας μέσα στο λεκανοπέδιο της Αττικής, καθιστά δυσχερή την επικοινωνία μεταξύ των μελών των συλλόγων (έλλειψη χρόνου, μεγάλες αποστάσεις). Με εξαίρεση τους συνταξιούχους, η επικοινωνία των εργαζομένων μελών με την γενέτειρα χρόνο με τον χρόνο χαλαρώνει, λόγω των επαγγελματικών υποχρεώσεών και του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου τους. Επίσης, γίνονται γάμοι μεταξύ ατόμων με καταγωγή από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, που επιμερίζουν την αναφορά καταγωγής της οικογένειας σε περισσότερα από ένα μέρη. Επιπλέον, η νέα γενιά δεν έχει τους ίδιους συνδετικούς δεσμούς (γνωριμίες, φιλίες) με τον τόπο της καταγωγής των γονέων της. Δεν πρέπει επίσης να διαφύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι τα μέλη ενός συλλόγου είναι όπως τα μέλη μιας μικρής κοινωνίας, το καθένα με την δική του υπόσταση, τις αξίες και τις προτιμήσεις του. Αυτό σημαίνει ότι οι δράσεις του συλλόγου πρέπει να έχουν την απαιτούμενη ποικιλία, ώστε να προκαλούν το ενδιαφέρον και την ικανοποίηση όλων των μελών, για να προάγεται η επικοινωνία και να διατηρείται η συνοχή των μελών. Μέχρι τώρα έχουμε επισημάνει τις ωφέλειες που προκύπτουν από την δράση των συλλόγων αλλά και τα προβλήματα που αυτοί αντιμετωπίζουν. Τι πρέπει, όμως, να γίνει τώρα για την διατήρηση και ενδυνάμωση των συλλόγων, ώστε τα μέλη και οι διάδοχες γενιές να συνεχίσουν να απολαμβάνουν και πιθανώς να αυξήσουν/ βελτιώσουν τα οφέλη της κοινωνικής δικτύωσης; Για να προταθούν λύσεις στο πρόβλήμα, πρέπει να επισημανθούν τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι σύλλογοι και να γίνει επιπλέον μια εκτίμηση και στοχοθεσία για το μεσοπρόθεσμο μέλλον τους. Το παρόν κείμενο εστιάζει στις πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να αναλάβουν άμεσα οι σύλλογοι, για να διατηρήσουν και να προαγάγουν τη συνοχή των μελών τους. Δεν γίνεται αναφορά σε άλλα σημαντικά θέματα, όπως π.χ. στις υποδομές (γραφεία, αίθουσες εκδηλώσεων) και στους οικονομικούς πόρους των συλλόγων. Με βάση τα όσα έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα, ως κύρια προβλήματα θα μπορούσαν να σημειωθούν επιγραμματικά τα ακόλουθα: 1. Χαλάρωση της ανάγκης για επικοινωνία μεταξύ των μελών λόγω της κοινωνικής και οικονομικής «αποκατάστασής» τους. 2. Δυσκολία στην επικοινωνία λόγω της διασποράς τους σε μεγάλο γεωγραφικό χώρο (λεκανοπέδιο της Αττικής). 3. Έλλειψη δεσμών της νέας γενιάς με τον τόπο καταγωγής των γονιών της, (άρα μη ύπαρξη κοινών εμπειριών, γνωριμιών και βιωμάτων). 4. Διαφορετικά ενδιαφέροντα και προτιμήσεις μεταξύ των μελών του κάθε συλλόγου, με συνέπεια μία εκδήλωση να μην προκαλεί το ενδιαφέρον όλων των μελών. (Το τελευταίο πρόβλήμα δεν προέκυψε βέβαια τώρα,, αλλά υποδηλώνει την ανάγκη για την διοργάνωση ποικιλίας εκδηλώσεων, ώστε να ικανοποιούνται κατά το δυνατόν όλα τα μέλη). Πώς μπορεί λοιπόν ένας σύλλογος με περιορισμένους ανθρώπινους και υλικούς πόρους να αντιμετωπίσει με επιτυχία αυτά τα προβλήματα, να διατηρηθεί και να «προοδεύσει»; Θα πρέπει εξ αρχής να επισημανθεί ότι ο κάθε σύλλογος μπορεί να ενισχύσει την δυναμική του, εάν κατορθώσει να επιτύχει την ενεργό συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων μελών του στις διοικητικές και εκτελεστικές εργασίες του, χωρίς να περιορίζεται μόνο στα μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου. Η διοίκηση των Συλλόγων αλλάζει, τα ενεργά όμως μέλη παραμένουν και εξυπηρετούν την αναγκαία συνέχεια στους συλλόγους. Ένα άλλο σημείο μεγάλης σημασίας για την εξέλιξη του κάθε συλλόγου είναι ο τρόπος συμμετοχής των μελών του συλλόγου στις δραστηριότητές του. Εάν κοιτάξουμε π.χ. τις πολιτιστικές δραστηριότητες, υπάρχουν δύο τρόποι συμμετοχής σε αυτές: είτε με τη συμμετοχή των μελών ως παραγωγών της δ ρ α σ τ η ρ ι ό τ η τ α ς ε ί τ ε ω ς α π ο δ ε κ τ ώ ν τ η ς δραστηριότητας. Είναι φανερό ότι η συμμετοχή ενός μέλους στην παραγωγή πολιτιστικής δραστηριότητας είναι ποιοτικά ανώτερης αξίας απ' ό,τι ως αποδέκτης. Στην περίπτωση της ενεργού συμμετοχής δημιουργείται ισχυρός συνεκτικός δεσμός μεταξύ των μελών, αφού προσέρχονται στην δραστηριότητα με κοινό ενδιαφέρον και έχουν κοινό στόχο να την φέρουν σε πέρας με επιτυχία. Επιπλέον, λόγω της επαφής μεταξύ τους κατ' επανάληψη, ενισχύονται οι σχέσεις μεταξύ τους και πιθανώς δημιουργούνται πολύτιμες φιλίες. Επιπρόσθετα, κάθε παρόμοια δραστηριότητα λειτουργεί ως παρόρμηση και προς τα άλλα μέλη για ενεργό συμμετοχή τους. Τι θα μπορούσε λοιπόν να κάνει ο κάθε σύλλογος προς αυτή την κατεύθυνση (ανάλογα βέβαια με τα άτομα και τους άλλους πόρους που διαθέτει); Ως παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων θα μπορούσαν να αναφερθούν π.χ. τα ακόλουθα: - Δημιουργία χορευτικού τμήματος - Δημιουργία χορωδίας - Δημιουργία μουσικού τμήματος - Δημιουργία θεατρικής ομάδας - Δημιουργία συντακτικής ομάδας της εφημερίδας ή 12

13 η Λέσβος μας του περιοδικού του συλλόγου - Δημιουργία ομάδας προγραμματισμού δραστηριοτήτων του συλλόγου (πρόταση και οργάνωση δραστηριοτήτων) Τι θα μπορούσε λοιπόν να κάνει ένας σύλλογος για να λύσει τα προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω; 1. Για να λυθεί το πρόβλημα της χαλάρωσης της επικοινωνίας μεταξύ των μελών, θα πρέπει οι σύλλογοι να εμπλουτίσουν τις υπηρεσίες που προσφέρουν στα μέλη τους. Με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή στον σύλλογο μπορεί να προσφέρει και διασκέδαση, αλλά και πρόσθετες υπηρεσίες που να έχουν σχέση με την κοινωνική δικτύωση και προαγωγή τους και την οικονομική τους ανέλιξη. Ως παραδείγματα τέτοιων δράσεων θα μπορούσαν να είναι τα ακόλουθα: - Δημιουργία επαγγελματικού καταλόγου των ατόμων Λεσβιακής καταγωγής στην Αττική (και για αλληλοβοήθεια και για την υποστήριξη των νέων επαγγελματιών). Αυτό θα μπορούσε να το αναλάβει η ΟΛΣΑ σε συνεργασία με τους συλλόγους-μέλη της. - Δημιουργία Τράπεζας Αίματος. - Διοργάνωση τιμητικών εκδηλώσεων μελών που διακρίνονται σε κάποιον τομέα της κοινωνικής δραστηριότητας ή διοργάνωση εκδηλώσεων γνωριμίας μεταξύ των ατόμων της νέας γενιάς. - Δημιουργία καταλόγων ατόμων με ειδικές δεξιότητες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πυρήνες πολιτιστικών δράσεων (π.χ. άτομα που γνωρίζουν, χορό, μουσική, φωτογραφία, ζωγραφική,...). - Ανάληψη δράσεων ή ένταξη σε δράσεις άλλων φορέων (Υπουργεία, ΝΕΛΕ, Δήμοι, κλπ.) σχετιζόμενες με την δια βίου μάθηση. - Πραγματοποίηση ομιλιών από ειδικούς σε θέματα χρήσιμα για τα μέλη των συλλόγων (π.χ. ιατρικά, εργασιακά, νομικά, συνταξιοδοτικά, τεχνικά, εκπαιδευτικά,...). - Δημιουργία ομάδων εργασίας για την λύση συγκεκριμένων προβλημάτων της ιδιαίτερης πατρίδας τους Η θεματολογία των δράσεων είναι σημαντικό στοιχείο, το οποίο θα προσδώσει την ανάλογη αξία στον σύλλογο. 2. Για να λυθεί το πρόβλημα της δυσκολίας στην επικοινωνία μεταξύ των μελών λόγω της διασποράς τους σε μεγάλο χώρο στην Αττική, θα πρέπει οι σύλλογοι να χρησιμοποιήσουν μεθόδους επικοινωνίας που να αντισταθμίζουν κάπως τις μεγάλες αποστάσεις. Τέτοιοι τρόποι θα μπορούσαν να είναι π.χ. οι ακόλουθοι: - Επικοινωνία μέσω του Διαδικτύου, δηλ. δημιουργία ιστοτόπου για κάθε σύλλογο, στον οποίο θα εισάγονται πληροφορίες για την δράση, για θέματα που ενδιαφέρουν τα μέλη του και δημιουργία πίνακα συζητήσεων. - Διοργάνωση δραστηριοτήτων σε διάφορες περιοχές του λεκανοπεδίου, ώστε να μην υπάρχουν περιοχές που να είναι μόνιμα απομακρυσμένες από τα σημεία των εκδηλώσεων. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί ευκολότερα, εάν ο ενδιαφερόμενος σύλλογος συνεργασθεί με σύλλογο που έχει έδρα κοντά στο σημείο της εκδήλωσης, προς αμοιβαίο όφελος και των δύο συλλόγων. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι η φυσική επικοινωνία μεταξύ των μελών δεν μπορεί να υποκατασταθεί με την ηλεκτρονική επικοινωνία, ακόμη και αν αυτή διεξάγεται μέσω ήχου και εικόνας. Ας σημειωθεί ότι προς την κατεύθυνση της μείωσης των αποστάσεων μεταξύ των μελών έχουν ήδη κινηθεί συντοπίτες μας Λέσβιοι, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει Παλλεσβιακούς συλλόγους κατοίκων ορισμένων περιοχών της Αττικής με πολύ θετικά αποτελέσματα. Σημειώνεται ότι, αν και τα μέλη τέτοιων συλλόγων δεν γνωρίζονταν προηγουμένως μεταξύ τους λόγω του ότι προέρχονται από διάφορα χωριά και δήμους της Λέσβου, ο συνεκτικός κρίκος της κοινής γεωγραφικής προέλευσης και του κοινού κοινωνικού και πολιτιστικού παρελθόντος (συνεπώς των κοινών στοιχείων ταυτότητας) έχει λειτουργήσει ισχυρά προς την συσπείρωση. Αυτή η επισήμανση θα πρέπει να γίνει αντικείμενο έρευνας και μελέτης, ώστε να ανιχνευθούν όλα εκείνα τα στοιχεία που ενισχύουν την συλλογική συσπείρωση των ατόμων-μελών. Η ΟΛΣΑ αποτελεί μία βαθμίδα «υψηλότερης» οργάνωσης των μελών και των Λεσβιακών συλλόγων στην Αττική, βασισμένη στα παραπάνω κοινά στοιχεία. Τα μέσα επικοινωνίας μεταξύ των συλλόγων και των μελών ήταν μέχρι πριν από μερικά χρόνια οι πάγιες εκδηλώσεις των συλλόγων (π.χ. συνεστιάσεις, εκδρομές,...), τα έντυπης που εξέδιδαν ή εκδίδουν (εφημερίδες, περιοδικά, επιστολές των συλλόγων), το τηλέφωνο και σε μερικές περιπτώσεις το φαξ. Τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί ένα ισχυρότατο μέσο επικοινωνίας: το Διαδίκτυο (Ίντερνετ). Αυτού του είδους η επικοινωνία μέσω του Ίντερνετ έχει επισημανθεί από πολλούς φορείς (συμπεριλαμβανομένου και του Κράτους) ως σημαντικότατος μοχλός κοινωνικής και οικονομικής προόδου, αφού επιτρέπει την φθηνή και εύκολη επικοινωνία μεταξύ ατόμων και επιχειρήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. 3.Πώς μπορεί ένας σύλλογος να φέρει την νέα γενιά κοντά του, όταν αυτή δεν έχει τους ίδιους δεσμούς κοινής καταγωγής και κοινών εμπειριών και γνωριμιών ανάμεσα στα μέλη της; Τούτο είναι το κρισιμότερο πρόβλημα, αφού από αυτό εξαρτάται η συνέχεια και επιβίωση του κάθε συλλόγου. Βεβαίως, η επιβίωση ενός συλλόγου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αυτοσκοπός αλλά ως μέσον για να παρέχονται και στις επόμενες γενιές τα οφέλη που προκύπτουν από την συμμετοχή σε συλλογικές δράσεις. Στην αρχή του άρθρου αναφέρθηκε συνοπτικά ότι «οι σύλλογοι δημιουργήθηκαν σε μία προσπάθεια των μεταναστών συντοπιτών να δημιουργήσουν ένα οργανωμένο «αντίγραφο»/ομοίωμα της τοπικής κοινωνίας από την οποία προήλθαν στον νέο χώρο εγκατάστασής τους». Για ποια «τοπική» κοινωνία 13

14 η Λέσβος μας μπορούμε να μιλάμε, όταν οι νέοι γεννήθηκαν και μεγαλώνουν σε μία μεγαλούπολη με περιορισμένες επαφές μεταξύ τους και με τους μεγαλύτερούς τους; Πώς μπορούν οι νέοι να αποκτήσουν την αναγκαία αγάπη και εκτίμηση προς την πατρίδα των γονέων τους και τον σύλλογο; Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν βασικά δύο ομάδες νέων: Οι νέοι μικρής ηλικίας (ας πούμε μέχρι ετών) που εξαρτώνται άμεσα από τους γονείς τους και οι νέοι μεγαλύτερης ηλικίας που αποκτούν σταδιακά αυτονομία. Η πρώτη ομάδα νέων είναι ευκολότερα διαχειρίσιμη, εάν οι γονείς παίρνουν τα παιδιά τους μαζί τους στις διάφορες εκδηλώσεις του συλλόγου, ώστε αυτά να γνωρίζονται μεταξύ τους και να εξοικειώνονται με την μικρή κοινωνία, την οποία αντιπροσωπεύει ο σύλλογος. Η δεύτερη ομάδα νέων είναι δυσκολότερη σε προσέγγιση, αφού αυτοί έχουν ήδη δημιουργήσει τις διαπροσωπικές σχέσεις και φιλίες τους. Έχουν ήδη δημιουργήσει την «κοινωνία» τους, η οποία μπορεί να έχει μικρή σχέση με την «κοινωνία» της καταγωγής των γονέων τους. Αυτοί πιθανώς δεν μπορούν να δουν για ποιόν λόγο θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθεια, για να ενταχθούν στην κοινωνία του συλλόγου και να δημιουργήσουν σχέσεις με συνομηλίκους τους κοινής απώτερης καταγωγής τους οποίους γνωρίζουν ελάχιστα ή καθόλου. Πρέπει συνεπώς ο σύλλογος να παρουσιάσει δράσεις ελκυστικές στην νεολαία, ώστε να την προσεγγίσει. Οι λύσεις που θα μπορούσαν προταθούν ίσως να τροποποιούν τους αρχικούς στόχους και την στρατηγική δράσης του κάθε συλλόγου και αποτελούν μεγάλο θέμα συζήτησης. Σημειώνεται ότι γνωριμίες αποσπασματικού τύπου δεν μπορούν να δημιουργήσουν συνοχή μεταξύ των ατόμων. Θα πρέπει λοιπόν ο σύλλογος να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες επικοινωνίας με τους νέους του (όσο το δυνατόν πλησιέστερα προς εκείνες που υπήρχαν στα χωριά μας τότε που γνωριστήκαμε μεταξύ μας), ώστε αυτοί να γνωρισθούν μέσα από δραστηριότητες που τους ενδιαφέρουν. Έτσι θα αποκτήσουν την αναγκαία εμπιστοσύνη ο ένας προς τον άλλο και θα δημιουργήσουν φιλίες. Πώς δημιουργούν γνωριμίες και φιλίες οι νέοι μεταξύ τους στην Αθήνα; Βασικά μέσα από την φυσική επαναλαμβανόμενη επικοινωνία στα διάφορα σχολεία και στους άλλους χώρους κοινών δραστηριοτήτων. Ποια είναι λοιπόν εκείνα τα εργαλεία με τα οποία οι σύλλογοι θα φέρουν κοντά τους νέους; - Το Διαδίκτυο (Ίντερνετ) με διάφορες εφαρμογές (ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης, πίνακες συζητήσεων, κλπ.). Οι νέοι μας, που πάντοτε υιοθετούν ευκολότερα τις νέες τεχνολογίες, είναι εξοικειωμένοι με τούτο το μέσον επικοινωνίας και το χρησιμοποιούν ευρύτατα. Οι σύλλογοι που επιθυμούν να προσελκύσουν την νεολαία τους, πρέπει οπωσδήποτε να χρησιμοποιήσουν αυτό το εργαλείο. Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πίνακες συζητήσεων, στους οποίους οι νέοι θα θέτουν προτάσεις και θέματα προς συζήτηση ή επίλυση. - Ομαδικές νεανικές δραστηριότητες (π.χ. αθλητικές δραστηριότητες σε επίπεδο ΟΛΣΑ, νεανικά πάρτι, διάφοροι διαγωνισμοί π.χ. χορού, μουσικής, πεζού κειμένου, ποίησης, φωτογραφίας, ζωγραφικής, σκακιού, κλπ.). Θα γεννηθεί βεβαίως άμεσα το ερώτημα: Πώς μπορεί ένας σύλλογος με περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό κι ελάχιστους υλικούς πόρους να επιτύχει όλα τα παραπάνω; Η απάντηση είναι απλή: Σε συνεργασία με τους άλλους συλλόγους συμπατριωτών που κατάγονται από την ίδια ευρύτερη περιοχή, τον ίδιο νομό, στην περίπτωσή μας την Λέσβο. Μια τέτοια συνεργασία θα ενώσει δυνάμεις που από μόνες τους μπορεί να μην επαρκούσαν για την ανάληψη τέτοιου είδους δράσεων. Η συνοχή μεταξύ των συλλόγων και των μελών τους θα μπορούσε να ενισχυθεί, εάν εδημιουργείτο (π.χ. από την ΟΛΣΑ ή από κάποιον άλλο σύλλογο) ένας ιστότοπος, στον οποίο όλοι οι συνεργαζόμενοι σύλλογοι να ανακοινώνουν τις προγραμματισμένες δραστηριότητές τους. Έτσι όσοι θέλουν να ενημερωθούν για μια δραστηριότητα που έχει την «μοσχοβολιά» της Λέσβου να μπορούν να τον επισκέπτονται και να αντλούν την σχετική πληροφόρηση. Λόγω της αναμενόμενης αυξημένης επισκεψιμότητας, αυτός ο ιστότοπος θα μπορούσε να δημιουργεί έσοδα για αυτόν που θα τον διαχειρίζεται μέσω διαφημίσεων προϊόντων και υπηρεσιών ατόμων/ επιχειρήσεων Λεσβιακής και άλλης καταγωγής. 4. Πώς μπορεί ένας σύλλογος να ικανοποιήσει τα διαφορετικά ενδιαφέροντα και προτιμήσεις των μελών του; Με την ποικιλία των δράσεων, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέλη του συλλόγου αποτελούν μια μικρή κοινωνία, στην οποία το κάθε μέλος έχει τη δική του προσωπικότητα. Για κάθε δραστηριότητα που προγραμματίζεται, είναι ανάγκη να καθορίζεται ο σκοπός, το περιεχόμενό της και η ομάδα ατόμων στην οποία στοχεύει/ απευθύνεται. Όσον αφορά στις διαλέξεις, σημειώνεται ότι η πληροφόρηση που παρέχεται από αυτές δίνει γνώση η οποία δημιουργεί την παρακίνηση για την σκοπευόμενη δράση. Ένα άλλο θέμα το οποίο έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η «κίνηση» των δυνητικών μελών ενός συλλόγου (δηλ. η «είσοδος» και «έξοδος» μελών), όταν αυτά αλλάζουν τον τόπο (πόλη) της κατοικίας τους. Ειδικά όσον αφορά στην Αττική, αναμένεται ότι θα υπάρχει σημαντική και συνεχής ροή συντοπιτών μας προς και από την Αττική. Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ομάδα τέτοιων μετακινουμένων ατόμων είναι οι νέοι συντοπίτες μας, οι οποίοι εισάγονται ως φοιτητές κάθε χρόνο στα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Αττικής. Αυτοί μπορούν να τροφοδοτήσουν τους συλλόγους με νέα μέλη. Η ομάδα αυτή πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα, γιατί μπορεί να δώσει σημαντική ώθηση σε κάθε σύλλογο. Χρειάζεται βέβαια ειδική προσέγγιση, μέσα από την οποία θα δοθούν 14