ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ EP-32 Chanakyapuri, Dr. Radhakrishnan Marg, New Delhi Tel: Fax: ecocom-newdelhi@mfa.gr Νέο Δελχί, 3 Αυγούστου 2012 Αρ.Πρωτ. Φ. 2300/783 Προς: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Β5 Δ/νση Κοιν.: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Γραφ. κ. Γεν. Γραμμ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφ. κας Β Γεν. Δ/ντού Β1, Β7, Β8 Δ/νσεις ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Γεν. Δ/νση Διεθνούς Οικονομ. Πολιτικής Δ/νση Διεθνών Οικον. Εξελίξεων& Συνεργασίας Απαντα τα ΕΒΕ ΣΕΒ ΣΕΒΕ ΠΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΞΩΤ. ΕΜΠΟΡΙΟΥ Εσ. Δ.: Πρεσβεία Ν. Δελχί Γραφείο κ. Πρέσβεως Θέμα: «Ετήσια Έκθεση Γραφείου Ο.Ε.Υ. Πρεσβείας Ν. Δελχί για την Οικονομία της Ινδίας» Διαβιβάζεται στη συνέχεια η Ετήσια Έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας Νέου Δελχί για την οικονομία της Ινδίας έτους 2011 για ενημέρωσή σας. Ο Προϊστάμενος Ανδρέας Δ. Καραϊσκάκης Γενικός Σύμβουλος Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Β 1

2 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ και ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ Tηλ: Φαξ: Ηλ.Ταχυδρομείο: ecocom-newdelhi@mfa.gr Διαδικτυακός Τόπος Γραφείου: ETHΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ IΝΔΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ-ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΙΝΔΙΑΣ Iνδικό Οικονομικό Έτος Απριλίου 2011 Μαρτίου 2012 Νέο Δελχί, Αύγουστος 2012 Προϊστάμενος Γρφ. ΟΕΥ Ν.Δελχί : Ανδρέας Δ. Καραϊσκάκης, Γεν. Σύμβουλος ΟΕΥ Β

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ σελ. 3 Α. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΝΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ σελ. 4 Γενικές Επισημάνσεις σελ. 4 Κύρια Oικονομικά Μεγέθη σελ. 4 Ποσοστιαία Συμβολή Επιμέρους Κλάδων στο Ινδικό ΑΕΠ σελ. 6 Παγκόσμιο Εμπορικό Ισοζύγιο Ινδίας σελ. 7 Παγκόσμιο Επενδυτικό Ισοζύγιο Ινδίας σελ. 8 Μακροοικονομική Πολιτική σελ. 9 Δημοσιονομική Πολιτική σελ. 11 Νομισματική Πολιτική σελ. 12 Φορολογική Πολιτική σελ. 12 Ινδική Εξωτερική Εμπορική Πολιτική σελ. 13 Ινδική Πολιτική Προσέλκυσης Αμέσων Ξένων Επενδύσεων σελ. 13 Πολιτική Αποκρατικοποιήσεων σελ. 14 Διαφθορά σελ. 14 Περιβάλλον/Κλιματική Αλλαγή σελ. 15 Αναπτυξιακή Συνεργασία σελ. 15 Ινδικές Οικονομικές Σχέσεις με Άλλες Χώρες [ΕΕ, ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ν.Κορέα, Ισραήλ, Τουρκία] σελ. 16 Ινδία και Περιφερειακοί Οικονομικοί Οργανισμοί σελ. 23 Ινδία και Διεθνείς Οργανισμοί σελ. 25 Β. ΔΙΜΕΡΕIΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ/ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΙΝΔΙΑΣ σελ. 25 Διμερές Θεσμικό Πλαίσιο (Συμφωνίες/Μνημόνια) σελ. 25 Μικτές Διϋπουργικές Επιτροπές σελ. 28 Διμερείς Εμπορικές Ροές σελ. 29 Διμερείς Επενδυτικές Ροές σελ. 31 Διμερείς Επίσημες Επισκέψεις σελ. 32 Διμερείς Επιχειρηματικές Αποστολές σελ. 32 Θεσμική Ελληνική Συμμετοχή σε Διεθνείς Εκθέσεις στην Ινδία σελ. 33 Γ. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΜΕΡΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΙΝΔΙΑΣ σελ. 33 Προοπτικές Διμερούς Εμπορικής Συνεργασίας σελ. 34 Προτάσεις Διοργάνωσης Επιχειρηματικών Αποστολών σελ. 35 Γενικώτερες Προτάσεις-Πλαίσιο Προώθησης Διμερούς Εμπορικής Συνεργασίας σελ

4 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η ινδική οικονομία συνιστά, σήμερα, την δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία παγκοσμίως, με αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 6,5% στην διάρκεια του οικονομικού έτους , ενώ τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο διαχέεται η πεποίθηση ότι η εντυπωσιακή αυτή δυναμική δύναται να διατηρήσει τους ρυθμούς της, λόγω της πλειάδας των οικονομικών-κοινωνικών δεικτών που χρήζουν βελτίωσης. Για μια χώρα με έκταση 3,3 εκ. χμ2 (6 η παγκοσμίως), πληθυσμό 1,2 δισ. άτομα (2 η παγκοσμίως), εργατικό δυναμικό, κατά μέσον όρο χαμηλής παραγωγικότητας, που ανέρχεται στα 550 εκ. άτομα και φορολογητέα βάση που δεν υπερβαίνει τα 35 εκ. άτομα [στοιχεία του Income Tax Dept./Ministry of Finance], τάσεις οι οποίες συνιστούν σημαντικές προκλήσεις για την περαιτέρω εξέλιξη της χώρας. Οι, με αργούς ρυθμούς, δρομολογηθείσες μεταρρυθμίσεις, στην διάρκεια του 21 ου αιώνα, έχουν βελτιώσει την διεθνή εικόνα της χώρας καθώς παρατηρείται ενδυνάμωση τού εξωτερικού της εμπορίου και των συναλλαγματικών της αποθεμάτων, σταδιακή μείωση του εξωτερικού χρέους, σχετική συγκράτηση του πληθωρισμού και κατακόρυφη άνοδος του τομέα των υπηρεσιών που εκτιμάται ότι αναλογεί στο 55,6% του ΑΕΠ. Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη σταδιακή άρση των περιορισμών στην βιομηχανία, στο εμπόριο καθώς και σε κλάδους-κλειδιά των υπηρεσιών και των υποδομών, όπως είναι ο χρηματοοικονομικός κλάδος, η ενέργεια, και οι τηλεπικοινωνίες. Γενικά καταγράφεται άνοιγμα της οικονομίας σε όρους αύξησης της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (κατά βάση όμως του ινδικού) σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικής δραστηριότητας. Παρά όμως τα ανωτέρω και τη συναφή υποστήριξη που παράσχουν τα διεθνή οικονομικά μέσα ενημέρωσης στον εθνικό λογότυπο Incredible India, η ινδική οικονομία δεν έχει πλήρως απαλλαγεί από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος καθώς, επί της ουσίας, παραμένει μία προστατευμένη οικονομία εφαρμόζοντας ποικίλα τεχνητά εμπόδια στην άσκηση των ελεύθερων συναλλαγών. Παράλληλα, το τεράστιο μέγεθος και η ανομοιομορφία της χώρας, οι μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες και η μη αποδοτική ανάπτυξη δικτύων υποδομών και διανομής δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την ανάπτυξη της ομαλής επιχειρηματικής και επενδυτικής δράσης. Οι εν λόγω προβληματισμοί δεν αποδυναμώνουν βέβαια, την αυξανόμενη δυναμική της ινδικής αγοράς, καθιστώντας την τρέχουσα οικονομική συγκυρία (μετά τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση) εξαιρετικά ευνοϊκή για τη διερεύνηση εκ μέρους της διεθνούς επιχειρηματικής κοινότητας (της ελληνικής συμπεριλαμβανομένης, της οποίας η εδώ παρουσία εμπορική/επενδυτική- είναι ισχνή) των προοπτικών επενδυτικής δραστηριοποίησης. Απαιτείται προσεγμένη και οριοθετημένη γεωγραφικά/χρονικά- στρατηγική διότι η εδώ κοινωνική/επιχειρηματική κουλτούρα θεωρείται από τις δυσκολότερες να κατανοηθεί παγκοσμίως (άνω των 100 εθνοτήτων και φυλών ομιλούν 20 γλώσσες/100 διαλέκτους ενώ τρώνε εδέσματα από 10 διαφορετικές ενδοεθνικές κουζίνες). Παράλληλα, ενώ η κυβέρνηση έχει θέσει ως μείζονα στόχο την έλξη διεθνών επενδύσεων, τα υψηλού κόστους γραφειοκρατικά εμπόδια και οι διαφοροποιήσεις στο επενδυτικό θεσμικό πλαίσιο, διαμορφώνουν ένα ιδιόμορφο επενδυτικό κλίμα. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν αποτιμηθεί σε περίπου $130 δισ. για την περίοδο Πολυεθνικές επιχειρήσεις έχουν καθιερώσει την παρουσία τους στην ινδική αγορά με έμφαση στην έρευνα και στην ανάπτυξη των διεθνών τους δραστηριοτήτων, σημαντικά προβλήματα όμως ανακύπτουν στις συνεργασίες των μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων, τα οποία απαιτούν δυσανάλογους πόρους για την επίλυσή τους. Όσον αφορά στη διεθνή δυναμική των ινδικών επιχειρηματικών ομίλων, αυτοί εξαπλώνονται σε παγκόσμια κλίμακα έχοντας ήδη να επιδείξουν ένα χαρτοφυλάκιο εξαγορών και συγχωνεύσεων, σε διαφόρους κλάδους επιχειρηματικής δρστηριότητας, που από τις αρχές 2000 ξεπερνάει τα $80 δισ. Από πλευράς Ελλάδος και παρά τη μεγάλη απόσταση που μας χωρίζει, οι προοπτικές ανάπτυξης των διμερών μας σχέσεων δεν είναι ευκαταφρόνητες. Πολλά εξαρτώνται από την ελαστικότητα προσφοράς και βαθμού ευελιξίας τόσο της εθνικής μας παραγωγής όσο και του στελεχιακού της δυναμικού. -3-

5 Α. ANAΛΥΣΗ ΙΝΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Γενικές Επισημάνσεις Από το , η Ινδία διέπετο από δομές μιας κεντρικά κατευθυνόμενης οικονομίας η οποία επέβαλε άκρατο προστατευτισμό και κανονιστικές διατάξεις στην άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας, πρακτικές που οδήγησαν σε χαμηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και έντονα φαινόμενα διαφθοράς. Την περίοδο , υιοθετήθηκε μια πιο φιλελεύθερη πολιτική με δειλά βήματα συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και με τις πρώτες καταγραφές αυξημένων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, οι οποίοι ξεπέρασαν το 5% περί τα τέλη της δεκαετίας. Στο πρόσφατο διάστημα, , η Ινδία έχει καθιερωθεί ως μια σημαντική οικονομική δύναμη που διαθέτει σχέδιο πυρηνικής ενέργειας, έχει διευρύνει την παραγωγική της βάση ενώ έχει θέσει και σε εφαρμογή ένα αξιόλογο διαστημικό πρόγραμμα. Καθ όλη την χάραξη της οικονομικής πορείας της χώρας, κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτισαν τα κεντρικά κατευθυνόμενα πενταετή προγραμματικά σχέδια, με πρώτο της περιόδου υπό την προεδρία του πρώτου Π/Θ, JawaharLal Nehru, οπότε και καθιερώθηκε η προεδρία αυτού του κεντρικού κυβερνητικού οργάνου, με τις 34 οικονομικές Επιτροπές, να ανατίθεται στο εκάστοτε Π/Θ. Στη διάρκεια των πρώτων πενταετών σχεδίων τέθηκαν οι βάσεις οικονομικής ανάπτυξης της χώρας με εθνικοποιήσεις διάσπαρτων ιδιωτικών τραπεζών, δημιουργία μονάδων παραγωγής χαλβουργικών προϊόντων, ενεργειακές επενδύσεις, επενδύσεις στον αγροτικό τομέα (η Πολιτεία Punjab έγινε ο σιτοβολώνας της Ινδίας), στις μεταφορές, στις τηλεπικοινωνίες και στην ανάπτυξη των κοινωνικών υπηρεσιών (μείωση της φτώχειας, εξασφάλιση παροχής βασικών αγαθών). Το ινδικό οικονομικό έτος Απριλίου 2011 Μαρτίου 2012 εντάσσεται στην περίοδο υλοποίησης του 11 ου Πενταετούς Προγραμματικού Σχεδίου ( ), με κυρίαρχο μήνυμα την επίτευξη «Ταχύτερης Περιεκτικής Ανάπτυξης» και πρωταρχικό σκοπό να θέσει την εγχώρια οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά, της τάξης του 8%, μετά την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση που έπληξε ανεξαιρέτως όλες τις εθνικές οικονομίες. Κυρίαρχο ρόλο στην όλη προσπάθεια διαδραματίζει ο «γκουρού» της ινδικής οικονομίας, Montek Singh Ahluwalia. Οι δύσκολοι στην υλοποίησή τους κυβερνητικοί στόχοι [απαιτούν πνεύμα καινοτομίας και δημιουργικότητας που η κρατική γραφειοκρατική μηχανή στερείται] έχουν οριστεί ως ακολούθως: η βελτίωση του μέσου βιοτικού επιπέδου και των συναφών δικτύων υποδομών μέσω της αύξησης του ρυθμού δημιουργίας θέσεων παραγωγικής απασχόλησης τόσο στον βιομηχανικό όσο και στον αγροτικό τομέα και η υλοποίηση του Food Security Bill, μέσω της εξασφάλισης ρυζιού και σιταριού, ο διπλασιασμός του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος, μέσα στην επόμενη δεκαετία, ως αποτέλεσμα επίτευξης υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών, της τάξης του 9% για τις επόμενες οικονομικές χρονιές, η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών και των επιμέρους κοινοτήτων μέσω της εξασφάλισης της πρόσβασης, σε βασικές υποδομές, μη εξαιρουμένων της υγείας και εκπαίδευσης, με ιδιαίτερη μέριμνα από τους φορείς άσκησης εξουσίας στις ευπαθείς ομάδες, η αποδυνάμωση του ρόλου των φυλετικών διακρίσεων ως παράγοντα επιτυχίας σε όλους τους τομείς δραστηριότητας και η δέσμευση σεβασμού στα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των πολιτών, η αποτελεσματικότερη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών με διπλασιασμό των κρατικών δαπανών για την παιδεία και τριπλασιασμό για την υγεία, μέσα στην πενταετία, η ευχερέστερη πρόσβαση στις υπηρεσίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τις πολύ μικρού και μεσαίου μεγέθους ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες συνιστούν πηγή διάχυσης του παραγομένου πλούτου στην τοπική κοινωνία και καλύπτουν τα 3/4 της συνολικά παραγομένης οικονομικής δραστηριότητος στην χώρα, η απλοποίηση του φορολογικού κώδικα και η ενιαία οριζόντια εφαρμογή του σε όλη την επικράτεια, προς αποφυγή δυσερμηνειών, οι οποίες επιτείνουν τα φαινόμενα διαφθοράς, η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την προσέλκυση διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των υποδομών και της περιβαλλοντικής διαχείρισης (τομέων που η Ινδία υστερεί σοβαρά). Κύρια Οικονομικά Μεγέθη ΑΕΠ (ισοτιμία αγορ.δύναμης) (σε σταθερές τιμές 2004/05) $ 4,463 τρις. (2011) $ 1,19 τρισ. ( ) ΑΕΠ % αύξηση 6,5% ( ) {σε σταθ.τιμές παραγωγού } ΑΕΠ/κάτοικο $3,688 (2011) -4-

6 ΑΕΠ (ανά Κλάδο) Πρωτογενής: 17.01% Δευτερογενής: 23,86% Τριτογενής: 59,13% Πρωτογενής: 16,75% Δευτερογενής: 23,71% Τριτογενής: 59,54% Πρωτογενής: 16,09% Δευτερογενής: 23,03% Τριτογενής: 60,88% Εργατικό Δυναμικό (ανά Κλάδο) Αγροτικός Τομέας : 52% Μεταποίηση : 14% Υπηρεσίες : 34% Πληθυσμός άτομα (2011) Εργατικό Δυναμικό 487,6 εκ. Ανεργία 9,8% η παγκοσμίως (2011) Πληθυσμός < ορίου φτώχειας Προσδόκιμο Ζωής (κατά τη γέννηση) Παιδική Θνησιμότητα 29,8% (2011) Άρρενες: 66 έτη, Θήλεα: 68 έτη (2011) 46,07 θάνατοι / γεννήσεις - 50 η στον κόσμο (2011) Γονιμότητα 2.62 τέκνα ανά γυναίκα (2011) Ποσοστά Αναλφαβητισμού (άνω των 15 ετών) Θρήσκευμα Γλώσσες Δημ.Επενδύσεις % ΑΕΠ Δημοσιονομικό Έλλειμμα Δημόσιο Χρέος % ΑΕΠ Kerala (10%) / Bihar (53%) [ακραία όρια δύο Πολιτειών] (2011) Ινδουϊστές:80,3%, Μουσουλμάνοι:13,5%, Χριστιανοί:2,3%, Σιχ:2%, Λοιποί Hindi:41%, Bengali:8%, Telugu:7%, Marathi:7%, Tamil:6%, Urdu:5%, Gujarati:4%, Kannada:4%, Malayalam:3%, Oriya:3%, Punjabi:3%, Assamese: 1%, Maithili:1%, Λοιπές 32,8% (2011) 5,5% ΑΕΠ ( ) 45,7 % ( ) Εξωτερικό Χρέος $345,8 δις. (Μάρτιος 2012) Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Πληθωρισμός (ΔΤΚ) Προϋπολογισμός ( ) Συναλλαγματικά Αποθέματα / Χρυσός Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου σε σταθερές τιμές (% ΑΕΠ) Συνολικό Απόθεμα Εισελθέντων ΑΞΕ στη χώρα Συνολικό Απόθεμα Ινδικών ΑΞΕ στον $-184,9 δις. ( ) 7,25% (Μάρτιος 2012) Έσοδα: $170,7 δις / Δαπάνες: $208,1 δις $295,14 δις (Μάρτιος 2012) 30% ΑΕΠ ( ) $246,6 δις ( ) $ 104,8 δις ( ) -5-

7 Κόσμο Κεφαλαιοποίηση Χρημ/ρίου Βομβάης $1.024,62 δις ( ) $1.616,1 δις ( ) $1.179,1 δις ( ) $ 645,5 δις ( ) $1.819,1 δις ( ) Ύψος Επιτοκίου Εμπ. Δανεισμού Υποδομές Τηλεπικοινωνιών Υποδομές Μεταφορών 11,8% ( ) 35,7 εκ. κύριες τηλεφ.συνδέσεις 670,3 εκ. συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας 6,7 εκ. διαδικτυακοί τόποι 61,4 εκ. χρήστες διαδικτύου 352 αεροδρόμια 64,1 χιλ. χλμ. σιδηροδρομικού δικτύου 3,3 εκ. χλμ. Οδικού δικτύου χλμ ποτάμιας ναυσιπλοϊας Εμπορικός Στόλος: 899 πλοία όλων των τύπων Κύρια λιμάνια: Mumbai, Chennai, Kolkata, Haldia, Kandla, Mormugao, New Mangalore, Vishakhapatnam (Vizag), Cochin Πηγή: Indian Ministries of Finance, Labour, Home Affairs, Petroleum, Telecoms, Transport / Reserve Bank of India / OECD Συμβολή Κλαδικών Τομέων στη Διαμόρφωση του Ινδικού ΑΕΠ Το ΑΕΠ , σε σταθερές τιμές έτους , κατέγραψε αύξηση 6,5%, ως ακολούθως: 1 ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Αγροτικός τομέας, Δάση και Αλιεία Iνδικό ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές παραγωγού ) Ποσά: εκ.δολλ.ηπα Μεταβολή , , , % 2 Ορυχεία και Ορυκτά 23, , , % 3 Μεταποίηση 165, , , % 4 Ηλεκτρισμός, Φυσ.Αέριο και Παροχή Ύδατος 20, , , % 5 Κατασκευές 81, , , % 6 Εμπόριο, Ξενοδοχεία, Μεταφορές και Επικοινωνίες 274, , , % 7 8 Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες, Κτηματομεσιτικά Κοινωνικές, Προσωπικές Υπηρεσίες Πηγή: Ινδικό Υπ.Εμπορίου 176, , , % 140, , , % 1,034, ,121, ,194, % -6-

8 Παγκόσμιο Εμπορικό Ισοζύγιο Ινδίας Με την αύξηση των εισαγωγών της κατά 32%και την αύξηση των εξαγωγών της μόνο κατά 20,9% στη διάρκεια του Οικονομικού Έτους σε σχέση με το προηγούμενο, η ινδική οικονομία κατέγραψε αύξηση του ελλείμματος στο παγκόσμιο εμπορικό της ισοζύγιο της τάξης του 55,7%, έλλειμμα το οποίο άγγιξε τα 184,9 δις. Δολλάρια. Παγκόσμιος Όγκος Εμπορίου Ινδίας ΟΙΚ.ΕΤΗ Μεταβολή Εξαγωγές $103,09 $126,26 $162,99 $185,30 $176,57 $251,1 $303,7 20,9% Εισαγωγές $149,17 $186,60 $251,56 $303,69 $278,68 $ $488,6 32,1% Ογκος Εμπορίου $252,26 $312,86 $414,55 $488,99 $455,25 $620,9 $792,3 27,6% Εμπ.Ισοζύγιο -$46,08 -$60,34 -$88,57 -$118,39 -$102,11 -$ $ ,7% Εξαγωγές / 40,8% 40,3% 39,1% 37,9% 38,7% 40,4% 38,3% Όγκο Εμπ. Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας Ποσά: Δις.Δολλάρια ΗΠΑ Όσον αφορά στις εξαγωγές, παρά την υποτίμηση του ινδικού νομίσματος κατά το δεύτερο ήμισι του Οικονομικού Έτους , ο ρυθμός ανάτπυξής τους ήταν περιορισμένος, κυρίως εξαιτίας της δυσμενούς παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας αλλά και της κατάργησης συγκεκριμένων κινήτρων εξαγωγικής δραστηριοποίησης. Ως προς τις εισαγωγές, αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές πετρελαίου, πετρελαιοειδών και συναφών παραγώγων αποτέλεσαν σχεδόν το 30,6% των συνολικών εισαγωγών της Ινδίας για το εν λόγω Οικονομικό Έτος. Παγκόσμιο Εμπόριο Ινδίας ( ) ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Κύρια Προϊόντα Κύριοι Εμπορικοί Εταίροι ΙΝΔΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΝΔΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Πηγή: Ινδικό Υπ.Εμπορίου παράγωγα πετρελαίου, μηχαν/κός εξοπλισμός, κλωστ/ργικά, πολύτιμοι λίθοι, χημικά, προϊόντα επεξεργασίας δέρματος, υπηρεσίες ακατέργαστο πετρέλαιο, μηχαν/κός εξοπλισμός, λιπάσματα, χημικά, ηλεκτρονικά ΕΕ(18,8%), ΗΑΕ(13,4%), ΗΠΑ(10,7%), Κίνα (6%), Σιγκαπούρη(4%), Ελβετία, ΧΚονγκ(4%) ΕΕ(14%), Κίνα(11%), ΗΠΑ(7%), ΗΑΕ(6%), Σ.Αραβία(6%), Αυστραλία(4%), Ιράν(4%)

9 Παγκόσμιο Επενδυτικό Ισοζύγιο Ινδίας Άνω των $240 δις επενδυτικών εισροών στην Ινδία, έχουν πραγματοποιηθεί κατά την περίοδο σε διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Ως κύριες χώρες προέλευσης των εισροών αυτών έχουν καταγραφεί ο Μαυρίκιος, η Σιγκαπούρη και η Ιαπωνία. Αναλυτικότερα, οι στατιστικοί πίνακες δηλώνουν επακριβώς την ανωτέρω τάση, κατά τα τελευταία έτη: Κυριότερες Επενδυτικές Εισροές στην Ινδία (ανά Γεωγραφική Προέλευση) (περίοδος ) Σύνολο Επενδυτικών εισροών: $ % 1 Μαυρίκιος $ % 2 Σιγκαπούρη $ % 3 Ιαπωνία $ % 4 Η.Π.Α. $ % 5 Η.Β. $ % 7 Ολλανδία $ % 8 Κύπρος $ % 9 Γερμανία $ % 10 Γαλλία $ % 11 Η.Α.Ε. $ % Πηγή: Αποθεματική Τράπεζα Ινδίας Ποσά: εκ.δολλ.ηπα Κυριότερες Επενδυτικές Εισροές στην Ινδία (ανά Κλάδο Οικονομικής Δραστηριότητας) Υπηρεσίες $ % Τηλεπικοινωνίες $ % Κατασκευές $ % Τεχνολογία Πληρ/κής $ % Κατοικία, Εμπ.Κέντρα $ % Φαρμακοβιομηχανία $ % Ενέργεια $ % Αυτοκινητοβιομηχανία $ % Μεταλλουργία $ % Πετρέλαιο-Φυσ.Αέριο $ % Χημική Βιομηχανία $ % Πηγή: Αποθεματική Τράπεζα Ινδίας Ποσά: εκ.δολλ.ηπα

10 Οικ.Έτη Eπενδυτικές Εισροές στην Ινδία (ανά Ινδικό Οικονομικό Έτος) Άμεσες Ξένες Επενδύσεις Θεσμικές Επενδύσεις Πηγή: Αποθεματική Τράπεζα Ινδίας Ποσά: εκ.δολλ.ηπα RBI Monthly Bulletin, May 2102 Eπενδυτικό Ισοζύγιο Ινδίας (Ανά Ινδικό Οικονομικό Έτος) Ποσά: δισ.δολλ.ηπα Οικ.Έτη Εισροές ΑΞΕ Εκροές ΑΞΕ ,4 18, ,1 17, ,8 10, ,9 16, ,8 15 Πηγή: Κεντρική Τράπεζα Ινδίας, 2012 Μακροοικονομική Πολιτική Προϋπολογισμός Την Παρασκευή 16 τρέχοντος, ο τότε Ινδός Υπουργός Οικονομικών (και από Πρόεδρος της Δημοκρατίας της χώρας) κ. Μακέρτζι κατέθεσε στο Κοινοβούλιο τον προϋπολογισμό της ινδικής κυβέρνησης του οικονομικού έτους Ο προϋπολογισμός, που από εδώ παρατηρητές χαρακτηρίστηκε ως «προσεκτικός» και «χαμηλών τόνων», επικεντρώνεται κυρίως στον τομέα της φορολογίας, όπου επέρχονται σημαντικές αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, πλησιάζοντας τα προ του 2008 επίπεδα, προβλέπει μικρή μείωση των αμέσων φόρων και δεν θίγει θέματα ευρέων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, απαραίτητων για την άρση δομικών εμποδίων για την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης, οι οποίες παρέμειναν στο επίπεδο των διακηρύξεων. -9-

11 Οι βασικοί μακροοικονομικοί στόχοι του κατατεθέντος προϋπολογισμού είναι: α) η Ινδία να επιστρέψει σταδιακά σε υψηλούς ετήσιους αναπτυξιακούς ρυθμούς, άνω του 8%, επίπεδα στα οποία εκινείτο η χώρα πριν την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, με φετινό στόχο το 7,6%, β) να μειωθεί ο διψήφιου επιπέδου πληθωρισμός που κυριαρχεί στην οικονομία κατά την τελευταία διετία, και γ) να επιτευχθεί φορολογική εξυγίανση του προϋπολογισμού μέσω της επίτευξης περαιτέρω ανάπτυξης και της εφαρμογής ενός ευρύτερου οικονομικού προγράμματος που θα ενισχύσει την αγοραστική δύναμη του μη αστικού πληθυσμού, δημιουργώντας νέα εσωτερική ζήτηση. Επί πλέον δε, προβλέπεται επί μέρους ανάπτυξη 2,5% στην γεωργία, 4-5% στην βιομηχανία και 9,4% στις υπηρεσίες. Κατά εδώ παρατηρητές, οι προσδοκίες σχετικά με τον προϋπολογισμό παρέμειναν γενικά σε χαμηλά επίπεδα, επιβεβαιώνοντας την όχι ιδιαίτερα υψηλή φιλοδοξία και ικανότητα, της κυβέρνησης να δρομολογήσει μεταρρυθμίσεις, Παράλληλα, ο προϋπολογισμός χαρακτηρίστηκε επίσης και ως «τεχνικός», δεδομένου οτι στοχεύει κυρίως στην μέχρις ενός σημείου μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος (από το 5,5% του περσινού οικονομικού έτους στα επίπεδα του 5,1% κατά το τρέχον) με αύξηση κυρίως των φορολογικών εσόδων και όχι με την μείωση των δημοσίων δαπανών, οι οποίες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,9% και των οποίων το 30%, κατά ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, προέρχεται από δανεισμό. Ο στόχος όμως της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 5,1% του ΑΕΠ για το οικονομικό έτος (επισημαίνεται ότι το ο στόχος για το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν 4,2% του ΑΕΠ, το οποίο έφθασε τελικά το 5,5%) εξαρτάται κατά πολύ από την σημαντική (κατά 32%) αύξηση των μη φορολογικών εσόδων της χώρας, τα οποία υπολογίζονται να φθάσουν τα 300 δισεκ. ρουπίες (1 =64 ΙR). Μεγάλο μέρος αυτών των εσόδων υπολογίζεται να προέλθουν από την πώληση των αδειών τηλεφωνίας 2G και 4G καθώς και τις πωλήσεις μειοψηφικών πακέτων κρατικών εταιρειών. Εδώ παρατηρητές πάντως είναι διχασμένοι άν ο στόχος αυτός είναι επιτεύξιμος, δεδομένων των απογοητευτικών αναλογικά αποτελεσμάτων του προηγουμένου ετους. Επιπροσθέτως, το σύνολο των κρατικών επιδοτήσεων θα πρέπει να μειωθεί κατά 12%, εκτίμηση που θεωρείται υπεραισιόδοξη αν ληφθούν υπ όψη οι αυξανόμενες διεθνείς τιμές του πετρελαίου (καύσιμα και λιπάσματα απορροφούν το μεγαλύτερο ποσοστό των κρατικών επιδοτήσεων), ενώ παράλληλα, ο Υπουργός Οικονομικών εγγυήθηκε την χρηματοδότηση της επιδότησης ορισμένων τροφίμων. Το γενικό επίπεδο των επιδοτήσεων πάντως, πρέπει να μειωθεί από 2% του ΑΕΠ στον φετινό προϋπολογισμό στο 1,75% εντός τριών ετών, χωρίς να καθορίζεται συγκεκριμένα ο τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου. Παρά τα ανωτέρω, οι στόχοι του φετινού προϋπολογισμού για το δημοσιονομικό έλλειμμα αλλά και την οικονομική ανάπτυξη, κρίνονται ως περισσότερο πραγματοποιήσιμοι από τους αντίστοιχους περσινούς. Παράλληλα, οι δανειακές ανάγκες του ευρύτερου δημόσιου τομέα εκτιμάται ότι αντιστοιχούν στο 75% του συνολικού ύψους καταθέσεων των ινδικών τραπεζών, γεγονός που θα δυσχεράνει την χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Η λόγω της αύξησης των φόρων πληθωριστική επίδραση, σε συνδυασμό με την κατά τα ανωτέρω περιορισμένη δυνατότητα ιδιωτικού δανεισμού λόγω του υψηλότερου δημοσιονομικού ελλείμματος της κεντρικής κυβέρνησης, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει την Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας (Reserve Bank of India - RBI) να μετριάσει τα επίπεδα μείωσης των επιτοκίων, με αρνητική επίδραση στις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας. Από καθαρά εμπορικής πλευράς, ο προϋπολογισμός, ενδεικτικά αλλά και χαρακτηριστικά, προβλέπει αυξήσεις στους δασμούς των αυτοκινήτων άνω των 1500cc (από 22% στο 27% κατ αξίαν), ενώ σε αυτά αξίας άνω των 40 χιλ.δολλ. ΗΠΑ, οι δασμοί αυξάνονται από 60% στο 75% της αξίας τους. Επίσης προβλέπονται αυξήσεις στους δασμούς εισαγωγής ποδηλάτων και ορισμένων χαλυβουργικών, ενώ προβλέπονται μειώσεις στην δασμολόγηση εισαγωγής βυθοκόρων μετά από σχετικές πιέσεις εδώ οργανωμένων συμφερόντων. Στις 28/2/2011 ολοκληρώθηκε η διαδικασία υποβολής του προϋπολογισμού (Union Budget) της ινδικής κυβέρνησης για το οικονομικό έτος Απριλίου 2011-Μαρτίου 2012 (FY12) συνολικού ύψους 1,26 εκ.crores (1,26 τρισ.ρουπιών, ήτοι περίπου 21 δισ.ευρώ), αυξημένου κατά 3,2% σε σχέση με το περυσινό οικονομικό έτος. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο Προϋπολογισμός έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα με αυξημένες, σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος, κατανομή δαπανών υπέρ των τομέων των υποδομών, του αγροτικού, των κοινωνικών παροχών και της εν γένει πράσινης ανάπτυξης. Παράλληλα, ο προϋπολογισμός έχει κοινωνικό χαρακτήρα διατηρώντας ή και αυξάνοντας τους έμμεσους φόρους ενώ μειώνει το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού που υπόκειται σε άμεση φορολογία, ορίζοντας πλέον το εισοδηματικό όριο μηδενικής φορολόγησης για τα κατώτερα εισοδηματικλά στρώματα, στο 1,8 lakhs ( ) ρουπίες (ήτοι περίπου ευρώ) όπως επίσης και μείωση του ορίου ηλικίας, από τα 65 στα 60 έτη, της κατηγορίας των πολιτών που υπόκεινται σε φορολογικές ελαφρύνσεις. Μια άλλη καινοτομία του προϋπολογισμού, συνιστά η -10-

12 σταδιακή καθολική εφαρμογή του Γενικού Φόρου Πωλήσεων (GST/General Sales Tax) σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και στις συναλλαγές, στοχεύοντας στην απλοποίηση των μαθηματικών υπολογισμών της έμμεσης φορολόγησης και καταργώντας παράλληλα πλειάδα άλλων παρεμβατικών φόρων. Για την περυσινή οικονομική χρονιά (FY11) το έλλειμμα της γενικής Κυβέρνησης ανήλθε στο 5,1%. Για την επόμενη οικονομική χρονιά, το έλλειμμα προβλέπεται να διαμορφωθεί σο 4,6%, λόγω και του αναμενόμενου υψηλού μονοψήφιου ρυθμού ανάπτυξης (περίπου 9%). Στην κατεύθυνση αυτή, η κυβέρνηση αναμένεται να χρησιμοποιήσει ως κύρια εργαλεία επίτευξης των δημοσιονομικών της στόχων, τον εξορθολογισμό των επιδοτήσεων, τον αυστηρότερο έλεγχο των μη προγραμματισμένων δημοσίων επενδύσεων και την περαιτέρω προώθηση των κρατικών αποεπενδύσεων. Ξεχωριστό τμήμα του Προϋπολογισμού αποτελεί ο προϋπολογισμός των σιδηροδρομικών μεταφορών, ιδιαζούσης σημασίας για την ανάπτυξη της ινδική οικονομίας ο αοποίος ανέρχεται στο ύψος των 57,6 χιλ. Crores (57,6 δισ. Ρουπιών, ήτοι σχεδόν 1 δισ.ευρώ). Δημοσιονομική Πολιτική - Δείκτες Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Αποθεματικής Τράπεζας της Ινδίας, για το τρέχον οικον. έτος Απριλίου Μαρτίου 2012, οι επιμέρους δείκτες ανάλυσης της ινδικής οικονομίας, είχαν ως εξής: Συνολικό Προϊόν-Συνολική Ζήτηση Σημαντική μείωση του ετήσιου ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ, από το 8,4% το , σε 6,5% το Η αύξηση της βρώσιμης αγροτικής παραγωγής που σημειώθηκε το μετά από μία περίοδο ξηρασίας το αμέσως προηγούμενο οικονομικό έτος, συνεχίστηκε με ρυθμό 2,5%, αγγίζοντας τους 250 εκ. τόνους έναντι 232 εκ. τόνων το Η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε σημαντικά μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης, ιδίως κατά το πρώτο εξάμηνο του εν λόγω Οικονομικού Έτους, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 5% έναντι 8,2% κατά την αντίστοιχη περίοδο Ο τομέας των υπηρεσιών συνέχισε να καταγράφει σημαντική αύξηση, με ρυθμό που άγγιξε το 9,6% κατά τοπρώτο εξάμηνο του Οικονομικού Έτους. Η δημοσιονομική προσαρμογή που επιχειρήθηκε το εν λόγω Οικονομικό Έτος είχε επιπτώσεις στην συνολική ζ ήτηση, της οποίας ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε. Διεθνές Εμπόριο Παρά την γενικώτερη δυσχερή παγκόσμια οικονομική συγκυρία, οι ινδικές εξαγωγές κατά το Οικονομικό Έτος κατέγραψαν αύξηση της τάξεως του 20,9% σε σχέση με το Συνολικά, το έτος 2011, η Ινδία εξήγαγε σχεδόν τριπλάσια αξία αγθών απ ό,τι μία πενταετία νωρίτερα. Ωστόσο, η αύξηση αυτή υπολειπόταν σημαντικά της αύξησης των εισαγωγών, η οποία πραγματοποιήθηκε με ρυθμό 32,1% κατά το συγκεκριμένο Οικονομικό Έτος. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατά το Οικονομικό Έτος άγγιξε τα 184,9 δις. Δολλάρια, ενισχυμένο κατά 55,7% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, κυρίως ως αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Οι εισροές κεφαλαίου κατά το πρωτο ήμισι του Οικονομικού Έτους διαμορφώθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον εξωτερικό δανεισμό, με μικρότερη σχετικά συμμετοχή των Αμέσων Ξένων Επενδύσεων, παρόλο που αυτές παρουσίασαν αύξηση σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Ο όγκος των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας προσέγγισε τα $300,9 δις, στις Ωστόσο, οι παρεμβάσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας ως προς το κανονιστικό πλαίσιο της διαπραγμάτευσης παραγώγων σε ξένο νόμισμα, είχαν ως αποτέλεσμα τα συναλλαγματικά αποθέματα τέλη Ιανουαρίου 2012 να μειωθούν κατά $7 δις., στα $293 δις. Από τον Σεπτέμβριο του 2011 η ινδική ρουπία (INR) παρουσίασε σημαντική υποτίμηση έναντι του δολλαρίου ΗΠΑ, ανακάμπτοντας στις αρχές του

13 Nομισματική/Συναλλαγματική Πολιτική - Δείκτες Το μεγάλο δίλημμα εξακολούθησε να παραμένει σχετικά με την πολιτική επιτοκίων που υιοθέτησε η κυβέρνηση όσον αφορά στην ενίσχυση ή ανάσχεση της ανάπτυξης. Οι κύριοι δείκτες είχαν ως εξής: Νομισματικές Συνθήκες/Αγορά Συναλλάγματος Η ινδική νομισματική/πιστωτική πολιτική είχε χαρακτήρα συγκράτησης των ρυθμών επέκτασης της οικονομίας ώστε να αποφευχθούν οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις του παρελθόντος έτους με την Αποθεματική Τράπεζα της Ινδίας (RBI/Reserve Bank of India) να έχει υιοθετήσει μια σφιχτή πολιτική επιτοκίων (υψηλά επιτόκια δανεισμού), αυξάνοντας σταδιακά το διατραπεζιικό επιτόκιο, το οποίο στις άγγιξε το 9,02% 1 Η διαθεσιμότητα των πόρων από μη τραπεζικές πηγές αυξήθηκε σημαντικά, μέσω ξένων επενδύσεων, δημόσιες εγγραφές επιχειρήσεων στο χρηματιστήριο της Βομβάης, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και εκδόσεις εταιρικών ομολόγων. Η ισοτιμία της ινδικής ρουπίας (INR) έναντι των δύο κύριων αποθεματικών νομισμάτων, δολλαρίου ΗΠΑ και ευρώ, κατέγραψε αρκετές διακυμάνσεις, με το δολλάριο να αντιστοιχεί σε 43,85 ρουπίες τον Ιούλιο του ετήσιο ανώτατο για τη ρουπία- σε 54,30 ρουπίες τον Δεκέμβριο του 2011 ετήσιο κατώτατο και σε 48,60 ρουπίες τον Φεβρουάριο του Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι παρά τις έντονες διακυμάνσεις της ισοτιμίας ρουπίας/δολλαρίου καθ όλη τη διάρκεια του Οικονομικού Έτους , η μέση ημερήσια ισοτιμία αναφοράς από την Ινδική Κεντρική Τράπεζα ήταν 47,89 ρουπίες.δολλάριο, γεγονός το οποίο επαληθεύει την εκτίμηση ότι πέραν των όποιων πρίσκαιρων διακυμάνσεων, κατά το μεγαλύτερο μέρος του εν λόγω Οικονομικού Έτους η ισοτιμία ρουπίας/δολλαρίου διατηρήθηκε σε σχετικά σταθερά επίπεδα. 2 Όσον αφορά στην ισοτιμία του ευρώ με τη ρουπία, αυτή διαμορφώθηκε σε 64,614 ρουπίες/ευρώ τον Απρίλιο του 2011 ενώ στο τέλος του εν λόγω Οικονομικού Έτους διαμορφώθηκε σε 65,80 ρουπίες/ευρώ ( ) Χρηματαγορά Στην εσωτερική πιστωτική αγορά, τα ημερήσια διατραπεζικά επιτόκια, κατάθεσης και δανεισμού, ξεπέρασαν το όριο του 8%. Ο δείκτης αξιών του Χρηματιστηρίου της Βομβάης ανέκτησε σημαντικό τμήμα της δραματικής μείωσης που είχε υποστεί, από την έναρξη της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, προσεγγίζοντας τα επίπεδα των μονάδων στις αρχές του 2011 και κλείνοντας τον Μάρτιο του 2012 στις ,20 μονάδες ( ). Πληθωριστικές Πιέσεις Ο Δείκτης Τιμών Χονδρικής (Wholesale Price Index-WPI), σε σχέση με το προηγούμενο 12μηνο, κυμάνθηκε στο 7,36%, σημαντικά χαμηλότερος από τα επίπεδα του προηγούμενου Οικονομικού Έτους. Φορολογική Πολιτική Όσον αφορά στο φοροδοτικό κομμάτι του νέου Προϋπολογισμού, οι μεταβολές αφορούν και πάλι στην υλοποίηση των ακόλουθων μέτρων: 1. Μείωση στη συμμετοχή των έμμεσων φόρων, από 22% στο 12%, 2. Ενοποίηση του εταιρικού φορολογικού νόμου σε όλη την επικράτεια, εξαλείφοντας τη συγκεχυμένη πρότερη εικόνα των εκατοντάδων Πολιτειακών Νόμων, 1 Πηγή: Reserve Bank of India, 2 Πηγή: Reserve Bank of India, περίληψη στο

14 3. Καθιέρωση δύο μόνον φόρων επί των συναλλαγών αγαθών (προϊόντων και υπηρεσιών) Γενικού Φόρου επί των Πωλήσεων και Πολιτειακού Φόρου επί των Πωλήσεων (GST/LST), καταργώντας πλειάδα μικρο-φόρων διαφόρων κατηγοριών, 4. Την ενιαία φορολόγηση με συντελεστή 30% για ετήσια εισοδήματα άνω των 25 lakhs ρουπιών ($55.000) όταν πριν επιβαλλόταν παρόμοιος συντελεστής για εισοδήματα μόλις του 1/5, 5. Αύξηση των δυνατοτήτων φοροαπαλλαγής (ασφάλιστρα νοσηλευτικά/ συνταξιοδοτικά, αγορά κρατικών ομολογων), μέχρι του ύψους των 3 lakhs ρουπιών ($6.000) σε σχέση με την προτεραία κατάσταση του πλαφόν του 1 lakh, 6. Επίτευξη αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών (ιδιαίτερα στους τομείς της φορολογικής συμμόρφωσης και επίλυσης των επιχειρηματικών διαφορών) στοχεύοντας σε αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας, όπως προσμετράται σε όρους απαιτουμένων διαδικασιών και ανθρωποωρών ανά διαδικασία) του δημόσιου τομέα, 7. Εδραίωση μιας ενιαίας αγοράς με όσο το δυνατόν λιγότερα διαπολιτειακά (φορολογικά, δασμολογικά) εμπόδια, 8. Βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος για την ταχύτερη και περισότερο απρόσκοπτη προσέλευση ξένων επενδύσεων. Ινδική Εξωτερική Εμπορική Πολιτική Ήδη από τον Ινδό Υπουργό Εμπορίου μελετάται η ετήσια επικαιροποίηση της Ινδικής Εξωτερικής Εμπορικής Πολιτικής , η οποία εντάσσεται στο αντίστοιχο πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Το ευρύτερο μείγμα της Ινδικής εξωτερικής εμπορικής πολιτικής αποτελεί μία δέσμη εξαγωγικών επιδοτήσεων και ενισχύσεων για την τόνωση των εξαγωγών, καθώς και την διαφοροποίηση τόσο των αγορών-στόχων όσο και της συνθέσεως των εξαγώγιμων προϊόντων, το οποίο, κατά το μάλλον ή ήττον, είναι γνωστό από προηγηθέντα έτη και το οποίο κινείται αυστηρά εντός του πλαισίου του «πενταετούς σχεδίου προσανατολισμού» που υιοθετήθηκε το Τα ανακοινωθέντα μέτρα αποτελούν ανανεώσεις και επεκτάσεις ήδη ισχυόντων, στα οποία όμως δίδεται περισσότερη έμφαση στην υποκατάσταση εισαγωγών καθώς και τις εισροές για την εξαγωγική βιομηχανία. Με την επικαιροποιημένη αυτή πολιτική, η Ινδία αποσκοπεί στην υποβοήθηση της επίτευξης υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών μέσω της αύξησης των εξαγωγών από 303 δισεκ. δολλ. ΗΠΑ του στα 500 δισεκ. δολλάρια ΗΠΑ το , που αντιστοιχεί σε αύξηση εξαγωγών της τάξεως του 65%. Από εδώ αναλυτές επισημαίνεται ότι η επικαιροποίηση βασικά παραβλέπει την συμμετοχή του τομέα των υπηρεσιών στο όλο ισοζύγιο των εξωτερικών οικονομικών σχέσεων της Ινδίας, καθώς και την συσχέτιση των αναγκαίων οικονομικών μεταρρυθμίσεων με τις υφιστάμενες δυνατότητες της Ινδικής βιομηχανίας. Παρά δε την παραδοχή ότι ο περιορισμός των χρονοβόρων διαδικασιών και η μείωση του κόστους των συναλλαγών θε είχε ευεργετικές επιπώσεις στην διευκόλυνση διεξαγωγής του διεθνούς εμπορίου, εν τούτοις οι σχετικές προβλέψεις στην πρόσφατη επικαιροποίηση είναι πολύ περιορισμένες. Σχετικά επισημαίνεται ότι παρά τις πρόσφατες αναφορές από εδώ παράγοντες ότι ο όγκος εμπορίου με την Ε.Ε. (πρώτου εμπορικού εταίρου της χώρας) σημείωσε μείωση, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν το αντίθετο τόσο για το διμερές με την Ένωση εμπόριο, όσο και για την ροή αμέσων ξένων επενδύσων. Ινδική Πολιτική Προσέλκυσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων Η ινδική κυβέρνηση μελετά σοβαρά την απαρχή άρσης των υπέρμετρων κανονιστικών διατάξεων που διέπουν την πολιτική έλξης άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα. Μέχρι το 2010, επιχειρηματικά σχέδια άνω των 600 crores (120 εκ.δολλ.ηπα) απαιτούσαν την τελική έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου Οικονομικών Υποθέσεων (CCEA/Cabinet Committee for Economic Affairs). Με εντολή όμως του Υπ.Εμπορίου, Anand Sharma, η αρμόδια Γενική Γραμματεία Βιομηχανικής Πολιτικής (DIPP/Department of Industrial Policy & Promotion) με επικεφαλής τον Γεν.Γραμματέα, Ajay Shankar, πρότεινε και πέτυχε διπλασιασμό του ανωτέρω πλαφόν. Από την 1 η Οκτωβρίου 2010, ετέθη σε ισχύ το νέο Ενιαίο Πλαίσιο -13-

15 Δράσης για τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις 3, με στόχο να καταστεί η ινδική πολιτική προσέλκυσης ΑΞΕ διαφανής, προβλέψιμη, απλή και ξεκάθαρη, με ταυτόχρονο περιορισμό των γραφειοκρατικ ών βαρών και ασφαλώς αύξηση της ετήσιας έλευσης επενδύσεων από το εξωτερικό. Στρατηγικοί τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, οι αερομεταφορές, οι τράπεζες, το λιανεμπόριο θα αποκτήσουν άλλη δυναμική, προσδίδοντας στη χώρα αίγλη και βελτιώνοντας τη διεθνή εικόνα της. Τον Οκτώβριο 2009, τέθηκαν, επί τον τύπο των ήλων, στο εγχειρίδιο OECD: India Investment Policy Review οι προκλήσεις θεσμικού χαρακτήρα που θα πρέπει να υιοθετήσει η χώρα ώστε να καλύψει το τεράστιο έλλειμμα υποδομών που διαθέτει: Περαιτέρω απελευθέρωση των περιοριστικών διατάξεων στις επενδυτικές εισροές, συμπεριλαμβανομένων των ορίων ξένης συμμετοχής, ιδιαίτερα σε τομείς που διευκολύνουν την καθημερινή οικονομική δραστηριότητα, όπως ο τραπεζικός τομέας, ο ασφαλιστικός κλάδος και το λιανικό εμπόριο, Μεγαλύτερη αληθοφάνεια στα στατιστικά στοιχεία που παραθέτουν οι επιμέρους Πολιτείες όσον αφορά στην προσέλευση ξένων επενδύσεων αλλά και στην επιμέρους υιοθετούμενη πολιτική και ανάρτηση συγκριτικών πινάκων, Μεγαλύτερη ισχύ από πλευράς κενρικής εξουσίας στην επιβολή και υιοθέτηση των κατευθύνσεών της στις διοικήσεις των Πολιτειών, ώστε να αποφεύγεται η παρατηρούμενη ανακολουθία, Αξιολόγηση, επί τη βάσει Κόστους-Οφέλους, των επενδυτικών κινήτρων, σε κάθε Πολιτεία, Εντατικοποίηση των μέτρων για επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας και λογοδοσίας σε Φορείς και επιχειρήσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ώστε η χώρα να ευθυγραμμιστεί με τα διεθνή πρότυπα. Πολιτική Αποκρατικοποιήσεων (Disinvestments) Αρμόδιο Υπουργείο είναι το Οικονομικών/Γεν.Γραμματεία Αποεπενδύσεων (Dept. of Disinvestment). Από το 1991 μέχρι τέλος του 2011, είναι καταγραμμένες άνω των 50 κρατικών αποεπενδύσεων στους τομείς των τροφίμων και ποτών, αγροβιομηχανίας (λιπάσματα στρατηγική πώληση της Paradeep Phospates Ltd), τουρισμού (μείωση συμμετοχής σε μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ή και πληρής στρατηγική πώληση Ashok Hotels Chain, Laxmi Udaipur, Lodhi N.Delhi), τραπεζικό (μείωση συμμετοχής στις κρατικές State Βank of India και Punjab National Bank), εξέταση ιδιωτικών επενδύσεων στον εθνικό αερομεταφορέα (συγχωνευθείσες Air India και India Airlines). Συνολικά, οι αποεπενδύσεις, από το 1991, έχουν αγγίξει τα $12δις. Ωστόσο, μετά την αποτυχία του σχεδίου πώλησης μεριδίου της Ινδικής Εταιρείας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου, η Ινδική Κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει προτεραιότητα σε μικρότερης κλίμακας ιδιωτικοποίήσεις, όπως αυτές των εταιρειών SAIL και BHEL, και εφόσον οι αντίστοιχες προσπάθειες ευοδωθούν, να προχωρήσει και σε μεγαλύτερης κλίμακος πρωτοβουλίες. Τον Φεβρουάριο του 2012, η Ινδική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ( Securities and Exchange Board ) ανακοίνωσε ότι εφεξής οι ιδιωτικοποιήσεις θα πραγματοποιούνται μόνο μέσω πλειοδοτικών προσφορών. Επισημαίνεται ότι κατά το Οικονομικό Έτος , η Ινδική Κυβέρνηση κατάφερε να συγκεντρώσει μόνο $2,5δις. μέσω των ιδιωτικοποιήσεων, έναντι των προϋπολογιζόμενων $7 δις. Αυτός ήταν και ένας εκ των παραγόντων που συνετέλεσαν στην διαμόρφωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 5,5% του ΑΕΠ, έναντι του προϋπολογιζόμενου 4,2%. Διαφθορά Η Ινδία παρουσιάζει έντονα κρούσματα διαφθοράς στη συνεργασία Κράτους-Επιχειρήσεων και Κράτους- Πολιτών. Το 2011, κατείχε την 95 η θέση -από 178 χώρες- στην κατάταξη της Διεθνούς Διαφάνειας ως προς τον Δείκτη Διαφθοράς. Κατά τα τελευταία χρόνια οι ειδήσεις που απασχόλησαν περισσότερο την κοινή γνώμη και ταλάνισαν τόσο την οικονομία της χώρας όσο και την κυβέρνηση ήταν η απ ευθείας ανάθεση των αδειών τηλεπικοινωνιών δεύτερης γενιάς (2G) σε ορισμένες ινδικές επιχειρήσεις, οι οποίες έναντι συμβολικού τιμήματος απέκτησαν σημαντικά μερίδια αγοράς, ενώ αργότερα είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε πωλήσεις των μεριδίων αυτών σε τιμές υπερβολικά μεγαλύτερες, προξενώντας στα ταμεία του Κρατους ζημιά της τάξης των $40δις, καταργώντας ουσιαστικά δύο εμπλεκέντες Υπουργούς Τηλεπικοινιών. Έτερη περίπτωση ήταν η συμμετοχή κρατικών/ιδιωτικών τραπεζών σε δανειοδοτήσεις νοικοκυριών για την αγορά κατοικιών, στη Βομβάη, καθ ήν στιγμή δεν είχαν τα εχέγγυα αποπληρωμής και κατόπιν προέβησαν σε αθρόες πωλήσεις αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από την υπερβολικά μεγάλη ζήτηση, στη νεο-δομούμενη αυτή οικονομική πρωτεύουσα της χώρας (στο εν λόγω σκάνδαλο, ύψους $80δις. είχε εμπλακεί και ο Κυβερνήτης της Πολιτείας Μαχαράστρα, στην οποία η Βομβάη είναι πρωτεύουσα). Άλλη περίπτωση διαφθοράς είναι τα πλαστά εκδοθέντα πιστοποιητικά για την πώληση/παραχώρηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, όπου εμπλέκονται ανώτατα στελέχη του δημόσιου και ιδιωτικού βίου και που έχουν προξενήσει ζημιά της τάξης των $3 δις. στα κρατικά ταμεία, εμπλέκοντας ακόμη και επιχειρήσεις κολοσσούς στο χώρο των μεταλλείων. Παράλληλα, πολλά μικρότερης εμβέλειας οικονομικά σκάνδαλα ταλανίζουν τη χώρα, σε καθημερινή βάση, συνεπεία της απουσίας των ελεγκτικών μηχανισμών, οι οποίοι πολλάκις λειτουργούν σε ακαθόριστες χρονικές στιγμές δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερο κόστος στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Του εν λόγω θέματος

16 επιλαμβάνεται ο Φορέας της Kεντρικής Κυβέρνησης CBI/Central Board of Intelligence-Directorate of Enforcement, ο οποίος υπάγεται στο Υπ.Εσωτερικών Υποθέσεων (Ministry of Home Affairs) σε συνεργασία με τις, αναλόγως του οικονομικού κλάδου στον οποίο υπόκειται η κάθε περίπτωση, ανεξάρτητες Ρυθμιστικές Αρχές σύμφωνα και με τα συναφή πορίσματα μελετών του Συνηγόρου του Πολίτη (Οmbudsman/CVO/Chief Vigilance Officers)-(Lokpal στην κεντρική κυβέρνηση και Lokayukta στις επιμέρους Πολιτειακές κυβερνήσεις). Eίναι αντιληπτό ότι μια τέτοια διασταση του γενικότερου προβλήματος "διαφθορά" έχει πολλαπλές και ευρύτερες επιδράσεις επιδράσεις στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων στη χώρα, απαιτώντας εξονυχιστικούς ελέγχους των τίτλων αγοράς γης αλλά και προσεκτικά βήματα στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων στην ιδιόμορφη και αχανή ινδική αγορά, με τια πολλαπλές παραμέτρους γεωγραφικής και κοινωνικής οικονομικής ανισορροπίας, διαμορφώνοντας δυσμενείς συνθήκες εκτίμησης του βαθμού επενδυτικής επικινδυνότητας. Περιβάλλον / Κλιματική Αλλαγή Μετά τρεις συνεχόμενες μη ικανοποιητικές Συνόδους για το Κλίμα, της Κοπενχάγης το 2009, του Κανκούν το 2010 και του Ντέρμπαν το 2011, έχει καταστεί πλέον σαφές ότι η θέση της Ινδίας για το περιβάλλον και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί και θα εξακολουθήσει να είναι αιχμηρή, με κύρια σημεία α.) την μεταχείριση των Αναπτυσσομένων Χωρών ως προς τις διεθνείς υποχρεώσεις τους για το κλίμα, υπό το πρίσμα των κοινών αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών (Common but Differentiated Responsibilities) και β) την επίτευξη μιας μη νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για το κλίμα, στο πλαίσιο ενός «δεύτερου Πρωτοκόλλου του Κυότο» το οποίο θα αντικαταστήσει το πρωτο, με την εκπνοή του στο τέλος του Επισημαίνεται ότι ο Ινδός Π/Θ, κ. Manmohan SINGH, έχει επανειλημμένως επιβεβαιώσει της δέσμευση της χώρας του στις αρχές και επιταγές του Πλαισίου που έχει καθορίσει ο ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) εμμένοντας όμως στη θέση περί αποτίμησης του προβλήματος σε όρους εκπομπών αερίου ανά κάτοικο, στοιχείο που διευκολύνει την Iνδία στην άσκηση ηπιότερης πολιτικής, λόγω της εκ του αποτελέσματος, χαμηλής αποτίμησης του δείκτη αυτού σε σχέση με τις πληθυσμιακά μικρότερες ανεπτυγμένες χώρες ή ακόμα και με τον αυτονόητα συγκρίσιμα οικονομικό γίγαντα της Ασίας, τη ΛΔ της Κίνας, που με ποσοστό 23% (πενταπλάσιο της Ινδίας) κατέχει τα πρωτεία στην παγκόσμια εκπομπή ρύπων, σύμφωνα με έρευνα (2008), του Υπ.Ενέργειας των ΗΠΑ, για λογαριασμό του ΟΗΕ. Σύμφωνα με το Ινδικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, η συνολική πρόκληση για την Ινδία, είναι η μείωση, κατά 90 εκ. τόννους, των αερίων του θερμοκηπίου, δηλαδή του αποτυπώματος άνθρακα της χώρας, μέχρι το 2020, στοιχείο που αντιστοιχεί σε επενδύσεις συναφών υποδομών της τάξης των 20 δισ.δολλαρίων και που καθιστά ελκυστική τη χώρα για προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Σύμφωνα με τη μελέτη Earth:Vision 2050-The new Agenda for Business του Παγκόσμιου Επιχειρηματικού Συμβουλίου για την Αειφόρο Ανάπτυξη (World Business Council for Sustainable Development), τα φαινόμενα που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του πλανήτη, είναι η σταδιακή μεταφορά οικονομικής δύναμης από τις αναπτυγμένες χώρες στις αναπτυσσόμενες, η από πλευράς μεγέθους προσέγγιση του αστικού πληθυσμού, στις αναπτυσσόμενες χώρες, προς τον αντίστοιχο αγροτικό, δημιουργώντας μη εύκολα διαχειρίσιμες μεγαλουπόλεις ένεκα και της ραγδαίας ποσοστιαίας αύξησης της μεσαίας τάξης. Τα φαινόμενα αυτά δημιουργούν προκλήσεις επιχειρηματικών συνεργασιών για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες εστιάζονται στους τομείς της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της διαχείρισης των υδάτινων πόρων και του αστικού περιβάλλοντος, της μεταφοράς τεχνογνωσίας για μείωση των βιομηχανικών ρύπων και εξοικονόμηση κατανάλωσης ηλ.ρεύματος (για οικιακή και βιομηχανική χρήση) και υπό το πρίσμα αυτό, η Ινδική θέση παραμένει ότι μόνον υπό τις προϋποθέσεις αποδοτικής μεταφοράς διεθνών πόρων και συναφούς τεχνογνωσίας η Ινδική κυβέρνηση θα μπορούσε να δεχθεί αξιολόγηση επί τη βάσει διεθνών μεθόδων Μέτρησης, Υποβολής και Επαλήθευσης των στοιχείων που θα οδηγούσαν στην υιοθέτηση του κατάλληλου μίγματος πολιτικής προς την ανάληψη δράσεων μετριασμού των αρνητικών επιδράσεων των παρατηρηθεισών αντι-οικονομιών. Από πλευράς συνεργασίας ΕΕ-Ινδίας, η Ευρ.Επιτροπή, από το 2000, έχει διαθέσει περίπου μισό δισ.ευρώ για τη βελτίωση των συνθηκών περιβάλλοντος στην Ινδία μέσω δράσεων στις οποίες συγκαταλέγονται δανεισμός από την Ευρ.Τράπεζα Επενδύσεων, απ ευθείας υποστήριξη κυβερνητικών προγραμμάτων καθώς και ΜΚΟ, ένταξη προγραμμάτων στο 7 ο Επιστημονικό Πρόγραμμα-Πλαίσιο. Ειδικότερα, ο ινδο-ευρωπαϊκός διάλογος εστιάζεται στην ανταλλαγή πρακτικών εντός ενός πλαισίου τεχνολογικής υποστήριξης που περιλαμβάνει δύο κύρια Επιχειρηματικά Σχέδια (APSF) το πρώτο για το περιβάλλον και το δεύτερο για την ενέργεια. Αναπτυξιακή Συνεργασία / Ανθρωπιστική Βοήθεια Η Ινδία ολοένα και περισσότερο συνιστά ένα δυναμικό αναπτυξιακό εταίρο στην άσκηση της εν λόγω πολιτικής είτε ώς χώρα δωρητής είτε ως αποδέκτης. Είναι χρήστης, σύμφωνα και με τις επιταγές του συστήματος ΟΗΕ, όλων των καινοτομιών στην άσκηση πολιτικής για αναπτυξιακούς σκοπούς ενώ προσφέρει, λόγω των γεωγραφικών και κοινωνικών ανισορροπιών, το «ιδεώδες» περιβάλλον για εφαρμογή μιας διεθνούς αναπτυξιακής στρατηγικής. Εκτός από τα σημαντικότερα κράτη-δωρητές παγκοσμίως (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία, ΗΒ, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία) σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ΕΕ ως οικονομική και θεσμική περιφέρεια. Οσον αφορά στην ευρωπαϊκή βοήθεια, από πλευράς κρατών-μελών, τρεις ευρωπαϊκές χώρες έχουν προγραμματίσει τη χρηματοδότηση δράσεων στην Ινδία, για τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών της δεικτών: η Γερμανία με κονδύλι 400εκ. ευρώ, η Γαλλία με 120 εκ ευρώ και το -15-

17 ΗΒ με 15 εκ. ευρώ. Διεθνείς οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα [ και Τράπεζα Ασιατικής Αναπτύξεως [ADB] συμμετέχουν ενεργά στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας μέσω προγραμμάτων βελτίωσης των κοινωνικοοικονομικών της δεικτών. To Ευρωπαϊκό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό 260 εκ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο θα ανέλθει στα 210 εκ.ευρώ, εκ του οποίου το 80% θα αφορά τον Κοινωνικό Τομέα [Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση/ Eπιμόρφωση] και το υπόλοιπο 20% την Ενίσχυση του Κοινού Προγράμματος Δράσης (JAP) [Τριτοβάθμια Eκπαίδευση/ Ενέργεια/ Περιβάλλον/ Εμπόριο]. H Παγκόσμια Τράπεζα (Πρόγραμμα Δράσης ), σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Γεν.Δ/ντού Ινδίας, Roberto Zagha, έχει επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των ελλειμμάτων υποδομών ηλεκτρισμού, μεταφορών και αστικού περιβάλλοντος, της θεραπείας μεταδοτικών και άλλων ασθενειών, της υποσίτισης αλλά και διάδοσης των υλοποιηθεισών λύσεων διατροφής του ινδικού πληθυσμού, των περιφερειακών οικονομικών ανισοτήτων, της πρόσβασης στην εκπαίδευση, της γυναικείας και παιδικής θνησιμότητας, του αποκλεισμού των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η Τράπεζα Ασιατικής Ανάπτυξης (Αsia Development Bank), ( της οποίας η Ινδία είναι ιδρυτικό μέλος και κατέχει την 5 η θέση σε εισφορές, έχει χρηματοδοτήσει από το 1986, στην Ινδία, αναπτυξιακά σχέδια ύψους $24,1 δις, εκ των οποίων τα $10,2 δις αφορούσαν απ ευθείας χρηματοδοτήσεις στην ινδική κυβέρνηση με την εξής ανάλυση: 35% στις υποδομές μεταφορών, 25% στην ενέργεια, 11% στη διαχείριση ύδατος, 10% στο χρηματοοικονομικό τομέα, 3% στον αγροτικό τομέα και στους φυσικούς πόρους. Από πλευράς Ινδικών Πολιτειών, στόχος είναι η ενίσχυση εκείνων που εμφανίζουν αδύναμους οικονομικούς δείκτες και είναι οι λιγότερο αναπτυγμένες, όπως οι Assam, Bihar, Chattisgarh, Himachal Pradesh, Madhya Pradesh, Rajasthan. Ινδικές Οικονομικές Σχέσεις με Άλλες Χώρες ή Ομάδες Χωρών Ινδία-Ευρωπαϊκή Ένωση / ΕΕ (27) - [Γραφείο Αντιπρ/πείας ΕΕ-Ν.Δελχί: Από τις μηνιαίες Συναντήσεις Συμβούλων επί των εξελίξεων στο επιστημονικό/οικονομικό επίπεδο που διοργανώνει η εδώ Αντιπροσωπεία της εκάστοτε ευρωπαϊκής χώρας που προεδρεύει στην ΕΕ, σε συνεργασία με την εδώ Αντιπροσωπεία της Ευρ.Επιτροπής, τις οποίες το Γραφείο ΟΕΥ Ν.Δελχί παρακολουθεί και συμμετέχει: 1. Οικονομικών και Εμπορικών Θεμάτων, 2. Θέματων Επιστήμης και Τεχνολογίας, 3. Αναπτυξιακών Θεμάτων, 4. Θεμάτων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκρατούναι και καταγράφονται τα ακόλουθα κύρια όργανα, οι οριζόντιες θεσμικές συμφωνίες και τα επιχειρησιακά σχέδια δράσης της ευρωπαϊκής πολιτικής προς την Ινδία: Σύνοδος Κορυφής [EU-India Summit] Μετά το κοινό πολιτικό ανακοινωθέν του 1993, οπότε άνοιξε ο δρόμος για μια ευρύτερη πολιτική/οικονομική συνεργασία των δύο οικονομικών περιφερειών, οι Σύνοδοι Κορυφής συνιστούν το κύριο θεσμικό όργανο χάραξης των αξόνων πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας. Απαρτίζονται από δύο σκέλη: α) το πολιτικό και β) το οικονομικό, όπου διεξάγεται και επιχειρηματικό συμβούλιο. Οι πρώτες συνομιλίες διεχήχθησαν, στη Λισσαβώνα, τον Ιούνιο Η 12 η στη σειρά, έλαβε χώρα στις 10 Φεβρουαρίουί 2012, στο Νέο Δελχί. Τα θέματα τα οποία απασχόλησαν τη Σύνοδο ήταν: οι μεταρρυθμίσεις του ΟΗΕ, η τρομοκρατία, οι περιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η κλιματική αλλαγή και οι διμερείς εμπορικές σχέσεις. Oι δύο πλευρές επαναθεώρησαν το νέο Κοινό Σχέδιο Δράσης (Joint Action Plan), συζήτησαν για περιφερειακά θέματα, συμφώνησαν να εντείνουν τις προσπάθειες για περαιτέρω ενίσχυση του διμερούς εμπορίου ενώ έδωσαν έναυσμα να ενταθούν οι διαπραγματεύσεις ολοκλήρωσης και υπογραφής των δύο εκκρεμουσών συμφωνιών με την Ινδία, της ναυτιλιακής και της πολυεπίπεδης/ συνεκτικής Συμφωνίας για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις (comprehensive F.T.A.). Όσον αφορά στη σύνοδο επιχειρηματικού χαρακτήρα, συμμετείχαν επιχειρησιακοί οργανισμοί-κολοσσοί εκατέρωθεν. -16-

18 J.A.P. [Joint Action Plan] F.T.A. ΕU-INDIA [Free Trade Agreement]... [Broad-Βased Bilateral Trade & Investment Agreement] Συμφωνία Αεροπορικών Μεταφορών EE-Iνδίας Συμφωνία Ναυτιλιακών Μεταφορών ΕΕ-Ινδίας Το Σχέδιο Συντονισμένης Δράσης (Joint Action Plan), είναι το προϊόν της έναρξης στρατηγικής συνεργασίας της ΕΕ με την Ινδία (2004). Συμφωνήθηκε στην 6 η Σύνοδο Κορυφής στο Ν.Δελχί (7 Σεπτ. 2005) και αναθεωρήθηκε στη διάρκεια της 9 ης Συνόδου Κορυφής, στη Μασσαλία, το Σεπτέμβριο Έθεσε τις κατευθυντήριες γραμμές για την Στρατηγική Συνεργασία ΕΕ.- Ινδίας σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο σε τομείς όπως: η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η εμπέδωση ειρήνης και ο αφοπλισμός, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, η μεταναστευτική πολιτική, ο πολιτισμός, η διεθνής χρηματοοικονομική κατάσταση, οι νομισματικές υποθέσεις, η βιομηχανική πολιτική, η πολιτική ανταγωνισμού, το εμπόριο, οι μεταφορές, το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή, η ενέργεια, η επιστήμη και τεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές, η τελωνειακή συνεργασία, ο αγροτικός τομέας, η απασχόληση/κοινωνική πολιτική και η αναπτυξιακή συνεργασία μέσω οριζόντιων δια-πολιτειακών προγραμμάτων (States Partnership Programmes). Οι διαπραγματεύσεις για την εν λόγω Συμφωνία ξεκίνησαν τον Ιούνιο 2007, κατόπιν σχετικού mandate της Ευρ.Επιροπής. H σχετική απόφαση ελήφθη στη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Ινδίας, το 2006 και ανατέθηκε σε Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (High Level Trade Group), η διερεύνηση των οικονομικών κλάδων που θα εντάσσονταν στη Συμφωνία και της βέλτιστης διαπραγματευτικής οδού που θα ακολουθείτο και που θα έπρεπε να συμβάλει στη θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων της Αναπτυξιακής Ατζέντας της Ντόχα όπως επίσης και να είναι συμβατή με τη Συμφωνία GATS που έχει υιοθετήσει ο ΠΟΕ. Η Ευρ.Επιτροπή, στο έγγραφό της «Global Europe: Competing in a Globalized World, που εκδόθηκε το 2006, έχει αναπτύξει επιχειρηματολογία περί μιας επιθετικής διεθνούς εμπορικής πολιτικής για την είσοδο των ευρωπαϊκών προϊόντων στις ξένες αγορές, με παράλληλη εξασφάλιση της απρόσκοπτης εισόδου των πρώτων υλών στην ευρωπαϊκή αγορά. Τα υπό διαπραγμάτευση θέματα είναι: το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, οι επενδύσεις, η πολιτική ανταγωνισμού, τα φυτοϋγειονομικά πιστοποιητικά, το ευάλωτο σύστημα των ινδικών δημοσίων προμηθειών, η διαχείριση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και τα τεχνητά εμπόδια εισόδου (πολύπλοκες τελωνειακές διαδικασίες, ασαφές δασμολογικό καθεστώς και διαφοροποίηση ανά Πολιτεία] των ευρωπαϊκών προϊόντων στην ινδική αγορά [ελαστικά, χαλυβουργικά, οινοπευματώδη, ακατέργαστα δέρματα, επεξεργασμένο χοιρινό κρέας, ταχυδρομικές υπηρεσίες, νωπά φρούτα και λαχανικά). Διαπραγματευτές, την τρέχουσα περίοδο, είναι ο Ignacio Bercero (EU-DG.Trade) και ο PK Chaudhery (Sp.Secretary of Commerce). Μέχρι το Μάϊο 2011, είχαν πραγματοποιηθεί 10 γύροι συνομιλιών. Οι λόγοι της ινδικής κωλυσιεργείας είναι η αγωνιώδης υποστήριξη της εγχώριας βιομηχανίας και η θεσμικά δύσκολη ενσωμάτωση των προωθούμενων αλλαγών στο εθνικό δίκαιο. Οι, εδώ, επίσημες επισκέψεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου για το Εμπόριο, κ. Karel de Gucht, και της Catherine Ashton (πρώην Επίτροπο Εμπορίου και νυν Αντιπρόεδρο της Ευρ.Επιτροπής), έχουν ωθήσει το διμερή διάλογο, ενώ ο ινδός Υπ.Εμπορίου, κ. Anand Sharma, τόνισε τη σημασία της αύξησης των ευρωπαϊκών επενδύσεων στην Ινδία, στους τομείς των υποδομών και της διαχείρισης του πρωτογενούς τομέα, όπως επίσης και τη διατήρηση των λεπτών ισορροπιών στη διαχείριση της εδώ παραγωγής των γενόσημων φαρμάκων. Προκειμένου να εξσφαλισθούν βασικές θέσεις για την ελευθερία των αιθέρων καθορίσθηκε η θεματολογία διαπραγματεύσεων της εν λόγω συμφωνίας, με αποτέλεσμα την μονογραφή της, τον Απρίλιο 2008, στις Βρυξέλλες και την υπογραφή της, στις , στη Γαλλία, κατά την διάρκεια του 9 ου Συμβουλίου Κορυφής ΕΕ-Ινδίας. Η θεματολογία αφορούσε την απαλειφή της παραγράφου που έδινε την δυνατότητα σε αεροπορικές εταιρείες των κρατών-μελών να επωφεληθούν μονομερώς της ινδικής αγοράς καθώς και την, υπό προϋποθέσεις, απελευθέρωση των υπηρεσιών μεταφοράς εμπορευμάτων και επιβατών. Η συμφωνία δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για την ολοκλήρωση των διμερών δεσμευτικών πλαισίων μεταξύ της Ινδίας και των κρατών της ΕΕ, όπου μόνον 7 κράτη έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τους διμερείς γύρους συνομιλιών και έχουν προβεί σε υπγραφή Διμερών Συμφωνιών (Βέλγιο, Γερμανία, Φινλανδία, Γαλλία, ολλανδία, Πολωνία, ΗΒ). H σχετική εντολή (mandate) έναρξης των διαπραγματεύσεων δόθηκε από το Ευρ.Συμβούλιο προς την Ευρ.Επιτροπή, το Τον Ιούλιο 2006, μετά από σχετική προετοιμασία, ξεκίνησε ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων. Ηδη έχουν διεξαχθεί 6 διαπραγματευτικοί γύροι. Ο 1 ος διεξήχθη το Φεβ.2007 και ο 6 ος το Σεπτ

19 Συμφωνία Επιστήμης και Τεχνολογίας ΕΕ-Ινδίας Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων Από τις διαπραγματευτικές συνομιλίες ανωτέρω γύρων, έχει καταστεί εμφανής η ινδική διαπραγματευτική στρατηγική που έγκειται στη γνωστή παρελκυστική τακτική (ελαφρές παραχωρήσεις όσον αφορά στην πρόσβαση των ευρωπαϊκών συμφερόντων εμπορικών πλοίων, των στρατηγικής σημασίας ινδικών φορτίων, στην όσο το δυνατόν περισσότερο διασφαλισμένη πρόσβαση του πλεονάζοντος ινδικού εργατικού δυναμικού στον ευρύτερο ευρωπαϊκό ναυτιλιακό τομέα αλλά και στην υιοθέτηση ευνοϊκών όρων και προϋποθέσεων σχετικά με τα δικαιώματα/υποχρεώσεις των ινδών ναυτεργατών. Υπεγράφη στις και αναθεωρήθηκε το Κάθε χρόνο συγκαλείται, εναλλάξ εκατέρωθεν, η Επιτροπή Παρακολούθησης (Steering Committee) ώστε να καταγράφει την πορεία της υλοποίησης, με βασικό άξονα τα εκάστoτε ΕU FRPs/Framework Research Programmes (τώρα διανύουμε το 7 ο ). Στη διάρκεια της 10 ης Συνόδου Κορυφής, (Ν.Δελχί, Νοε.2009), υπήρξε η κοινή πρόθεση να επισπευσθεί η διαδικασία υπογραφής της. Συμφωνία Κοινωνικών Ασφαλίσεων ΕΕ-Ινδίας Συμφωνία Έρευνας και Ανάπτυξης Ενεργειακής Σύντηξης Αναπτυξιακή Συνεργασία Eυρωπαϊκά Προγράμματα στην Ινδία Σε επίπεδο σχέσεων ΕΕ-Ινδίας, δεν έχει ακόμα υπογραφεί, το Ινδικό Υπουργείο Εργασίας και Απασχόλησης όμως έχει υπογράψει σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως στον καθορισμό των όρων διοικητικά προσόντα, στη σχέση επιμόρφωσης και απασχόλησης, στην κοιωνική ασφάλεια, στην υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, στην υπό όρους συμμετοχή στη διοίκηση, κλπ. Στη βάση αυτή, διοργανώνεται σχεδόν ετησίως ένα σεμινάριο ενημέρωσης ειδικών επιστημόνων από τις δύο χώρες (Ν.Δελχί- 2006, Λισσαβώνα-2007, Νέο Δελχί-2008, Βρυξέλλες-2010). Το 5 ο Σεμινάριο θα διοργανωθεί στις 19-20/09/2011 στο Νέο Δελχί με θεματολογία «Ασφάλεια και Υγιεινή της Εργασίας». Υπεγράφη, στη διάρκεια της 10 ης Συνόδου, από την Επίτροπο Εξωτερικών Υποθέσεων κα Benita Ferrero-Waldner, η οποία εκπροσώπησε την Ευρ.Κοινότητα για λογαριασμό της EURATOM/Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και τον Πρόεδρο της Ινδικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας AEC/Atomic Energy Comission, Dr.Anil Kakodkar. Από το 1976 η Ευρ.Επιτροπή έχει δεσμεύσει συνολικά, 2 δις.ευρώ στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας, για την Ινδία. Αρμόδια Γεν.Δ/νση είναι η ECHO/Economic- Humanitarian. Στη διάρκεια της 8 ης Συνόδου Κορυφής ΕΕ Ινδίας (Δελχί, Νοε.2007) υπεγράφη σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης για την υλοποίηση του, αναπτυξιακού χαρακτήρα, Country Strategy Paper, για το οποίο καθορίστηκε χρηματοδότηση 470εκ.ευρώ. Για την περίοδο , η Ευρ.Επιτροπή θα επιδιώξει μία διμερή προσέγγιση συνεργασίας με την Ινδία: αφ ενός να υποστηρίξει την Ινδία να επιτύχει τους Στόχους Ανάπτυξης της Χιλιετίας με αδιάκοπη βοήθεια σε στρατηγικούς τομείς (υγεία, εκπαίδευση), αφ ετέρου να εφαρμόσει την Εταιρική Σχέση Ε.Ε-Ινδίας μέσω του ανωτέρω φιλόδοξου Σχεδίου Συντονισμένης Δράσης που θα υποστηρίξει τις αναγκαίες μεταρρυθμιστικές πολιτικές για την προώθηση του διαλόγου σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Ειδικότερη αναφορά γίνεται στις δράσεις για τη βελτίωση του περιβάλλοντος, όπου η συνεργασία υλοποιείται από κοινού με το UNDP. Τα ακόλουθα Προγράμματα, από το 2000, προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης στην Ινδία, ύψους 340 εκ.ευρώ, υλοποιούν τις δράσεις ΕΕ-Ινδίας: EU 7 th RFP/Research Framework Programme [promoting scientific & technology cooperation between EU and Indian research centres in energy & environment], EIB/European Investment Bank [loan to EXIM Bank of India to support investments in renewable energy sectors contributing to climate change mitigation], EBTC/European Business & Technology Centre [clean technology transfer in Biotechnology, Energy, Environment, Transport], APSFs/Action Plan Support Facilities [provide technical assistance in water, waste, chemicals, air pollution, climate change], Switch-ASIA.eu [sustainable production & consumption], EURAXESS [database of EU scientific personnel in India], SFIC/Strategic Forum for International S&T Cooperation, ENRTP/Environment & Sustainable Management of Natural Resources, -18-

20 Εμπορικό Ισοζύγιο ΕΕ-Ινδίας (Προϊόντων Υπηρεσιών) Ιndigo, EU-Aid fortrade, ECHO [Humanitarian Aid in disaster prevention from climate change], State Partnership Programmes [water sector reforms, forest based livelihoods], Euraxess Links [Databases of EU Researchers Categories in India ], Info Campaign of EU-MS Science Cooperation India: ΕΒTC: [Biotechnology, Transport,Renewables, IT][ EBG/European Business Group [representing the EU companies in India]. Εμπορικές Ροές Προϊόντων ΕΕ-ΙΝΔΙΑΣ Εξαγωγές ΕΕ 27,6 34,6 40,4 Εισαγωγές ΕΕ 25,4 33,1 39,3 Όγκος Εμπορίου 53,0 67,7 79,7 Εμπ.Ισοζύγιο +2,2 +1,5 +1,1 Εξαγωγές Ε.Ε. προς Ινδία Προϊόντα: Μηχ/κός Εξοπλισμός, Ημικατεργασμένα προϊόντα, Χημικά, Εξοπλισμός Μεταφορών, Ορυκτά-Πετρελαιοειδή, Υπηρεσίες: Μεταφορές, Πληροφορική Outsourcing, Χρημ/κές, Κατασκ/κές Κύριοι ΕΕ Εξαγ.Εταίροι Ινδίας Γερμανία(26,8%), Βέλγιο(15,6%), ΗΒ(11,6%), Γαλλία(10,9%), Ιταλία(10,1%), Ολλανδία(5,5%), Σουηδία(4,2%), Ισπανία(2,8%), Eλλάδα(0,4%). Εισαγωγές Ε.Ε. από Ινδία Προϊόντα: Μηχ/κός Εξοπλισμός, Ορυκτά- Πετρελαιοειδή, Ενδύματα, Ημι-κατεργασμένα προϊόντα, Χημικά Υπηρεσίες: Νομικές, Μεταφορικές Κύριοι ΕΕ Εισαγ.Εταίροι Ινδίας Ολλανδία(17,7%), ΗΒ(17,2%), Γερμανία(15,2%), Γαλλία(10,6%), Βέλγιο(10,4%), Ιταλία(9,4%), Ισπανία(5,6%), Ελλάδα(1,3%). Ινδία - Η.Π.Α. Επιβεβαιώνοντας τις κοινές αξίες των δύο κρατών και την ολοένα αυξανόμενη σύγκλιση στόχων στο πεδίο της οικονομικής διπλωματίας, οι δύο ηγέτες ΗΠΑ και Ινδίας, Barack Obama και Manmohan Singh, απεφάσισαν, σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν (08/11/2010), την ενδυνάμωση της αμερικανο-ινδικής στρατηγικής συνεργασίας και στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων. Η εν λόγω συνεργασία επικεντρώθηκε στους κάτωθι άξονες: 1. Χαλάρωση των αμερικανικών ελέγχων στις εξαγωγές προς την Ινδία των προϊόντων, ευαίσθητης, υψηλής τεχνολογίας, διττής χρήσης, με παράλληλη υποστήριξη της Ινδίας στο σύστημα των πολυμερών μηχανισμών εξαγωγικών ελέγχων και στον αποχαρακτηρισμό της χώρας από τη αμερικανική κατάσταση αμυντικών και διαστημικών οντοτήτων, 2. Συνεργασία σε θεσμικό και επιστημονικό επίπεδο, στον τομέα της πράσινης επανάστασης, στον αγροτικό τομέα, βοηθώντας στην εξασφάλιση διατροφής για το σύνολο του ινδικού πληθυσμού, ως συστατικού στοιχείου της βιώσιμης ανάπτυξης, 3. Συνεργασία, για ειρηνικούς σκοπούς, στο διαστημικό τομέα, συμεπριλαμβανομένων της διαστημικής έρευνας, της παρακολούθησης των ανισορροπιών του πλανήτη Γη και της συναφούς επιστημονικής εκπαίδευσης εξασφαλίζοντας έναν ελεύθερο, δίκαια προσβάσιμο, διαστημικό χώρο, 4. Κοινή δέσμευση, ιδιαίτερα μέσω προτάσεων από, υψηλού διαμετρήματος, επιχειρηματίες, περί εξασφάλισης της ενεργειακής πρόσβασης, αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας, έρευνας σχιστολιθικών κοιτασμάτων περιεχόντων υδρογοναναθράκων. Συναφείς συμφωνίες υπογράφηκαν με πρωτεργάτη το Μνημόνιο Κατανόησης για την Ίδρυση Κέντρου Έρευνας Καθαρής Ενέργειας στους τομείς των βιοκαυσίμων και της ηλιακής ενέργειας με απώτερο στόχο την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων στον επιχειρηματικό και κοινωνικό στίβο, για εμπέδωση των υψηλών ρυθμών οικονομικής ανόδου, 5. Εμπέδωση της αμερικανο-ινδικής χρηματοοικονομικής συνεργασίας (ιδιαίτερα την περίοδο αυτή που απελευθερώθηκαν οι αμιγώς ξένες τραπεζικές επενδύσεις στη χώρα), -19-