lykawn.wordpress.com

Transcript

1

2 Το παρόν κείμενο υπόκειται σε άδεια πνευματικών δικαιωμάτων: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 3.0 Μη εισαγόμενο Αυτό σημαίνει ότι... Είναι ελεύθερη:... για Διανομή: για αναπαραγωγή, διανομή, παρουσίαση στο κοινό του Έργου.... για διασκευή ή για να τροποποιήσετε το έργο. Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:... Αναφορά Δημιουργού - Θα πρέπει να κάνετε την αναφορά στο έργο με τον τρόπο που έχει οριστεί από το δημιουργό ή το χορηγούντο την άδεια (χωρίς όμως να εννοείται με οποιονδήποτε τρόπο ότι εγκρίνουν εσάς ή τη χρήση του έργου από εσάς).... Μη Εμπορική Χρήση - Δε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το έργο αυτό για εμπορικούς σκοπούς.... Παρόμοια Διανομη - Εάν αλλοιώσετε, τροποποιήσετε ή δημιουργήσετε περαιτέρω βασισμένοι στο έργο θα μπορείτε να διανέμετε το έργο που θα προκύψει μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια. Με την κατανόηση ότι:... Αποποίηση - Κάθε μία από τις παραπάνω συνθήκες μπορεί να παρακαμφθεί αν πάρετε άδεια από τον κάτοχο των πνευματικών δικαιωμάτων.... Δημόσιος Τομέας - Όταν ένα έργο ή κάποιο από τα μέρη του είναι διαθέσιμο στο Δημόσιο Τομέα σύμφωνα με εφαρμοστέο Δίκαιο, αυτό το status δεν επηρεάζεται με κανένα τρόπο από την άδεια.... Άλλα δικαιώματα - Σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζονται από την άδεια οποιοδήποτε από τα παρακάτω δικαιώματα: - Η σωστή δοσοληψία σας ή εύλογη χρήση, ή άλλοι εφαρμοστέοι περιορισμοί και εξαιρέσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. - Τα ηθικά δικαιώματα του δημιουργού * - Μπορεί να υπάρχουν δικαιώματα άλλων ατόμων είτε στο έργο καθεαυτό είτε στο πώς αυτό χρησιμοποιείται όπως δικαιώματα δημοσιότητας ή δικαιώματα περί την ιδιωτικότητα. *Σημείωση Για κάθε νέα χρήση ή διανομή, πρέπει να καταστήσετε σαφείς στους άλλους τους όρους της άδειας αυτού του Έργου. 1

3 1. Εισαγωγή 1.1 Το πέμπτο στοιχείο (ατσάλι) Τύποι μαχαιριών 1.4 Bushcraft 2. Τα μέρη του μαχαιριού Λαβή - Handle Ράχη - Spine Λεπίδα Blade Full tang, hidden tang Πάχος Μήκος Σχήμα Υλικό - Μέταλλο Διαμόρφωση κόψης Κόψη 3. Ασφάλεια Ασφαλής χρήση μαχαιριού bushcraft Α' Βοήθειες 2

4 Το πέμπτο στοιχείο (ατσάλι) Από την αρχαία Ελλάδα και άλλους πολιτισμούς, υπάρχει μια φιλολογία/φιλοσοφία σχετικά με τα στοιχεία της ύλης. Από τι αποτελείτε ο κόσμος, το σύμπαν, τι μας δηλώνει κάθε στοιχείο, τι χαρακτηριστικά έχει, πως μας επηρεάζει και άλλα. Τα 4 στοιχεία, σύμφωνα με την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, είναι το Νερό, η Γη, ο Αέρας και η Φωτιά (Πυθαγορική ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ). Ταυτόχρονα με την ανάλυση αυτών των στοιχείων, οι Αρχ.Έλληνες φιλόσοφοι, έκαναν αναφορά και για ένα πέμπτο στοιχείο, που μπορεί να έχετε ακούσει, ως Αιθέρα (Αιθήρ). Σήμερα πολλοί φιλόσοφοι και φυσικοί, είναι αντίθετοι και αρνητικοί ως προς την ύπαρξη του και οι τότε φιλόσοφοι το συνέδεαν με κάτι το υπερ - φυσικό, θείο, θεϊκό. Προσωπικά, άσχετα αν συμφωνώ ή διαφωνώ με την ύπαρξη η μη του αιθέρα, δεν τον θεωρώ ως στοιχείο. Δεν είναι κάτι το απτό, που μπορείς να το αντιληφθείς με τις αισθήσεις σου. Οπότε δεν το θεωρώ σαν πέμπτο στοιχείο. Τι θα μπορούσε όμως να είναι αυτό το πέμπτο στοιχείο; Καταρχάς (για μένα πάντα), θα πρέπει να είναι κάτι το υλικό, απτό, που μπορείς να το αντιληφθείς με τις αισθήσεις, αλλά να περιέχει και μια δόση από κάτι πιο υπεράνω, μη υλικό. Θα έπρεπε να συνδυάζει όλα τα υπόλοιπα στοιχεία και να είναι μέρος τους, αλλά ταυτόχρονα να συνδυάζει και αυτό το κάτι παραπάνω που να έχει μια δόση από τον Αιθέρα και το θείο που συνδέετε με αυτόν. Ένα τέτοιο υλικό, είναι το Ατσάλι. Συνδυάζει όλα τα τέσσερα στοιχεία, καθώς για να παραχθεί χρειάζονται όλα και ταυτόχρονα για να του δοθεί μορφή και αξία, πρέπει να υπάρχει ένας άνθρωπος, με μεράκι και ψυχή που θα του δώσει ζωή. Θα το σφυρηλατήσει στη φωτιά και το αμόνι, με το δικό του μεράκι και το αποτύπωμα της δικής του ψυχής. Ανάλογα το χαρακτήρα του, θα το φτιάξει βιαστικά, με ηρεμία, απρόσεχτα, μελετημένα, θα το φτιάξει σαν εργαλείο για να βοηθήσει άλλους, θα το φτιάξει σαν όπλο για να σκοτώσει άλλους. Για να γίνει το ατσάλι, χρειάζεται να το βγάλουμε (σαν σίδηρο) από την Γη, να το καθαρίσουμε με την φωτιά και το νερό, να του δώσουμε προσμίξεις από άλλα υλικά της γης και μετά, μόνο από την 3

5 συνεργασία του αέρα και της φωτιάς να το διαμορφώσουμε. Χωρίς αέρα, η φωτιά δεν μπορεί να λυγίσει το ατσάλι. Έτσι το ατσάλι, είναι κομμάτι όλων των άλλων στοιχείων, που μάλιστα με την κατάλληλη διαμόρφωση μπορεί να διαμορφώσει και να ελέγξει τα υπόλοιπα. Όμως, ταυτόχρονα όλα τα στοιχεία, μπορούν και να υπερνικήσουν το ατσάλι. Η φωτιά το τρώει, το νερό το σκουριάζει, η γη το φυλακίζει και ο αέρας το ρίχνει κάτω. Όλα αυτά όμως δεν θα μπορούσαν να γίνουν, χωρίς τον άνθρωπο και συγκεκριμένα την ψυχή του, αφού αυτή θα το διαμορφώσει και ύστερα θα το ελέγξει για καλό ή κακό σκοπό. Αν το σκεφτείτε, μπορεί η φωτιά να μας έδωσε το έναυσμα για να δημιουργήσουμε ότι έχουμε φτιάξει μέχρι σήμερα, όμως το ατσάλι είναι αυτό που έχει διαμορφώση τον πολιτισμό μας. Με το ατσάλι καταφέραμε και φτιάξαμε την τεχνολογία και την εξελίσσουμε ακόμα χάρη σε αυτό, όμως και πάλι με το ατσάλι, αιώνες τώρα, στρατηλάτες και αυτοκράτορες υποτάσσουν λαούς. Με το ατσάλι φτιάχνουμε ειρήνη, με το ατσάλι κάνουμε πόλεμο. Μάλιστα το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα όλων των παραπάνω, είναι το μαχαίρι., ένα κομμάτι ατσάλι, στο πέρασμα των αιώνων, μας εξασφάλισε τροφή, φωτιά, ζωή αλλά και έσπειρε το θάνατο. Όχι μόνο τον θάνατο από μίσος και κακία, αλλά τον θάνατο που εξασφάλισε την δική μας ζωή, είτε για τροφή αν ήταν ζώων, είτε για ασφάλεια αν ήταν για αυτοάμυνα και προστασία. Συνεπώς, είναι 4

6 τόσα πολλά που συνδέονται με το ατσάλι και ειλικρινά αν ήμουν ποιητής, θα έγραφα ατελείωτα κείμενα για αυτό, καθώς είναι ένα υλικό που συνδέει εμάς σαν ανθρώπους με τον κόσμο γύρω μας και είναι το μέσο, με το οποίο τον διαμορφώνουμε είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο. Από τα πρώτα εργαλεία που έφτιαξε ο άνθρωπος για να προστατεύσει τον εαυτό του και να εξασφαλίσει τα προς το ζην, είναι το μαχαίρι. Όχι με την μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα. Μάλλον θα ήταν πιο σωστό να το πούμε σαν κοπτικό μέσο, καθώς αρχικά ήταν ένα κομμάτι κόκκαλο που είχε τροχιστή ώστε να κόβει, μία πέτρα δεμένη σε ένα κομμάτι ξύλο, ακόμα και μία φλούδα ξύλου που είχε μία αιχμηρή πλευρά/κόψη. Όταν όμως καταφέραμε σαν είδος και τιθασεύσαμε το μέταλλο και το ατσάλι ειδικότερα, τότε ήταν που το μαχαίρι πήρε την σημερινή του μορφή, η οποία διατηρείτε ακόμα και σήμερα, είτε στην απλή της μορφή, είτε σε πιο σύγχρονα σχέδια, σχήματα και παρέχει περισσότερες λειτουργίες από ότι ένα απλό μαχαίρι. Ακόμα και αν πέρασαν χιλιάδες χρόνια, από την δημιουργία του, το μαχαίρι χρησιμοποιείτε καθημερινά σε πολλές εργασίες, από το οικογενειακό τραπέζι, μέχρι τον κρεοπώλη και από κάποιο εστιατόριο, μέχρι σε επιχειρήσεις για το άνοιγμα χαρτοκιβωτίων. Όμως η αρχική του χρήση, ήταν στην Φύση για να παρέχει φωτιά, τροφή και ασφάλεια, κάτι που το κάνει ακόμα, αν σκεφτούμε ότι αρκετοί άνθρωποι ακόμα και σήμερα είτε ζουν σε πρωτόγονες συνθήκες ή για λόγους αναψυχής και επαγγέλματος, έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με την Φύση. Για αυτές τις χρήσεις του μαχαιριού θα μιλήσουμε εδώ, τι πρέπει να ξέρουμε για αυτό, τι να προσέξουμε, πως να το χρησιμοποιούμε σωστά και πολλά άλλα. Πιο συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για το μαχαίρι bushcraft, το οποίο είναι ένα γενικής χρήσης μαχαίρι... 5

7 Τύποι μαχαιριών Υπάρχουν αρκετοί τύποι ή μάλλον κατηγορίες μαχαιριών, οι οποίες δημιουργήθηκαν με βάση την χρήση και τις ιδιαίτερες λειτουργίες που χρειάζεται κάποιος από ένα μαχαίρι. Να σκεφτείτε πως μόνο στην κατηγορία των μαχαιριών μαγειρικής, υπάρχουν δεκάδες υπό κατηγορίες. Ενδεικτικά έχουμε τις παρακάτω κατηγορίες: Κυνηγιού Επιβίωσης Σφάχτες Σουγιάδες Στιλέτο Bushcraft Πτυσσόμενα Επιχειρησιακά Διασωστικά Καταδυτικά Βοσκομάχαιρα Bowie Ματσέτα / machete Μαγειρικής Για φιλετάρισμα Για καθάρισμα Για κοπή ψωμιού Για επάλειψη Για λαχανικά Για ξεφλούδισμα...και άλλα πολλά. Το ότι υπάρχουν τόσες κατηγορίες μαχαιριών δεν είναι τυχαίο. Καθένα από αυτά εξυπηρετεί κάποιες συγκεκριμένες λειτουργίες ή και σύνολο αυτών, τις οποίες ο χρήστης θεωρεί χρήσιμες και απαραίτητες για τον σκοπό, που το θέλει. Εξάλλου υπάρχουν τόσες πολλές εργασίες, που γίνονται με ένα μαχαίρι, ώστε μόνο ένας τύπος, δεν μπορεί να τις κάνει. 6

8 Bushcraft Ίσως σκεφτήκατε, γιατί να ασχοληθούμε μόνο με ένα τύπο μαχαιριού και μάλιστα το bushcraft; Προσωπικά το θεωρώ ένα μαχαίρι γενικής χρήσης, το οποίο μπορεί να κάνει λίγο από όλα, σχετικά καλά, σε αρκετούς τομείς. Αυτό το κάνει ιδιαίτερα πολύτιμο σε εξορμήσεις στην Φύση και γενικά σε διαβίωση, με ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής, είτε αυτό έχει να κάνει με αγροτικές δουλειές, δασικές δουλειές, ορειβασία, ορεινή πεζοπορία κα. Εξάλλου, δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε τα επιμέρους χαρακτηριστικά, για κάθε τύπο μαχαιριού, οπότε ο συγκεκριμένος τύπος, θεωρώ πως είναι ο πλέον κατάλληλος, για να μιλήσουμε γενικά για τα μαχαίρια. Από την κατασκευή τους, την χρήση τους, μέχρι την συντήρηση τους. Εννοείτε πως τα περισσότερα από αυτά που θα αναλύσουμε εδώ, εφαρμόζονται σε όλους τους τύπους μαχαιριών, απλά θα αναλύσουμε περισσότερο τα χαρακτηριστικά του bushcraft μαχαιριού. Το βασικότερο όλων, είναι πως πρέπει να ξέρουμε και να καταλάβουμε, πως ακόμα και ανάμεσα σε μαχαίρια ίδιας κατηγορίας, όπως τα bushcraft, αυτό που είναι καλό μαχαίρι, είναι αυτό που ταιριάζει και καλύπτει τις δικές μας ανάγκες. Δεν υπάρχει καλό και κακό μαχαίρι, υπάρχει το μαχαίρι που ξέρουμε να το χρησιμοποιούμε και με αυτό μπορούμε να κάνουμε αυτό που θέλουμε, αλλά υπάρχει και το μαχαίρι, που δεν μας βολεύει, το νιώθουμε περίεργα, δεν νιώθουμε ασφαλής και σίγουροι με αυτό και δεν μπορούμε να κάνουμε όλες τις εργασίες, που θέλουμε. Αυτό, άμεσα συνεπάγεται πως το λάθος της επιλογής, είναι δικό μας φταίξιμο/ευθύνη και κανενός άλλου. Ακόμα και σε μία μόνο κατηγορία μαχαιριού, όπως είναι το bushcraft, υπάρχουν πολλά σχέδια από τα οποία μπορεί κάποιος να διαλέξει και να χρησιμοποιεί. Κυρίως έχουν να κάνουν με το μέγεθος, όπου ανάλογα το μέγεθος της παλάμης του καθενός, αλλά και το τι θέλει να κάνει κάποιος στην εξοχή και πως να το χρησιμοποιεί, μπορεί να διαλέξει κάποιο σε μεγάλο μέγεθος πχ 25-30εκ ή πιο μικρό 20-24εκ, συνολικό μήκος πάντα, μαζί με την λαβή. Όπως είπαμε, δεν είναι λάθος το να διαλέξουμε ένα μαχαίρι μεγάλου μεγέθους, αρκεί 7

9 να μας εξυπηρετεί σε αυτό που θέλουμε και να ξέρουμε πως να το δουλέψουμε. Γενικά πάντως, στον χώρο επικρατεί η άποψη, πως ένα μικρό μαχαίρι bushcraft, μπορεί να κάνει ότι και ένα μεγάλο, με περισσότερο κόπο φυσικά, αλλά ένα μεγάλο, δεν μπορεί να κάνει ότι κάνει το μικρό πχ σκάλισμα σε μικρά αντικείμενα. Στις Σκανδιναβικές χώρες, όπου εκεί έχουν παράδοση στα μαχαίρι και στην διαβίωση στην Φύση, χρησιμοποιούν συνδυασμό δύο μαχαιριών, ενός μικρού και ενός μεγάλου, puukko και leuku. bushcraft, όπως και κάθε μαχαίρι άλλωστε, έχει την μορφή που έχει, ώστε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένες λειτουργίες, οι οποίες είναι: Σκάλισμα και επεξεργασία ξύλων, είτε για ξυλογλυπτική και χαρακτική, είτε για επεξεργασία αυτών για άναμμα φωτιάς. Σημαντικό χαρακτηριστικό, είναι πως θα πρέπει με την μύτη αυτού, να μπορούμε να κάνουμε τρύπες στο ξύλο. Θα πρέπει με αυτό να μπορούμε να ανάψουμε φωτιά, όχι απλώς επεξεργάζοντας τα ξύλα, αλλά να μπορεί το ίδιο να προκαλεί σπινθήρα. Συνεπώς θα πρέπει να έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε άνθρακα. Να μπορούμε να σκοτώσουμε κάποιο ζώο και να το τεμαχίσουμε/επεξεργαστούμε. Λοιπές εργασίες, πχ κόψιμο σχοινιών, δέρματος Να είναι αρκετά γερό ώστε να αντέχει battoning Να είναι ανθεκτικό στην υγρασία, βροχή, νερό, λόγω του περιβάλλοντος που συνήθως βρισκόμαστε, όπως το δάσος. Αυτές είναι οι βασικές λειτουργίες που πρέπει να εξυπηρετεί το μαχαίρι μας. Από κει και πέρα, κάποιος μπορεί ζητά περισσότερα χαρακτηριστικά, για άλλες λειτουργίες. Δεν θα πρέπει όμως να ξεφεύγουν πολύ, από την λογική χρήσης του συγκεκριμένου μαχαιριού πχ πριονωτή λάμα. Ας δούμε ποια είναι τα βασικά μέρη του μαχαιριού και να τα αναλύσουμε εις βάθος, πάντα στην λογική χρήσης ενός μαχαιριού για διαβίωση στην Φύση. 8

10 Τα μέρη του μαχαιριού Στην εικόνα 2.1, βλέπουμε τα βασικά μέρη του μαχαιριού. Παρατηρούμε την απλότητα στον σχεδιασμό, ο οποίος προσφέρει άνεση και πολυχρηστικότητα. Η λαβή (handle) Ένα από τα πιο παρεξηγημένα μέρη ενός μαχαιριού, κατά την άποψη μου, καθώς δίνουμε πολύ μεγάλη σημασία στο πως θα φαίνεται, αλλά όχι στο αν είναι βολική, γερή και ανθεκτική. Αν η λαβή του μαχαιριού δεν είναι η σωστή, όχι μόνο θα μας δυσκολέψει στην χρήση, αλλά μπορεί να μας προκαλέσει κάποιο ατύχημα, σε περίπτωση που πχ μας γλυστρίσει ή να μας προκαλέσει φουσκάλες στο χέρι. Το υλικό που θα διαλέξουμε για την λαβή, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γλιστρά και να είναι όσο πιο ανθεκτικό γίνεται. Το παραδοσιακό υλικό που χρησιμοποιείτε για λαβή, είναι το ξύλο. Αρκετά ανθεκτικό, διαμορφώνεται εύκολα, είναι φτηνό, δεν γλιστρά. Αν αγοράσουμε ένα μαχαίρι με ξύλινη λαβή, μπορούμε με εργαλεία να παρέμβουμε στην λαβή και να την διαμορφώσουμε έτσι, ώστε να εφαρμόζει στο χέρι μας. Ένα μειονέκτημα του ξύλου, είναι ότι δεν τα πάει καλά με την υγρασία και για αυτό χρειάζεται περιποίηση και προστασία. Ακόμα όμως και αν χαλάσει, μπορούμε σχετικά εύκολα να την αντικαταστήσουμε χωρίς να προκαλέσουμε βλάβη στο μέταλλο του μαχαιριού. Δεν είναι τυχαίο, ότι η ξύλινη λαβή, έχει επικρατήσει εδώ και πολλά χρόνια και συνεχίζει να χρησιμοποιείτε ακόμα, την ίδια στιγμή που έχουν κατασκευαστεί πιο σύγχρονα υλικά όπως η micarta και το G10. Πιθανόν να έχετε δει μαχαίρια με λαβή από κόκκαλο ή κέρατο. Είναι σίγουρα όμορφα, δεν θα τα συνιστούσα όμως για χρήση σε μία λαβή ενός μαχαιριού bushcraft, καθώς είναι εύθραυστα υλικά και σε χτυπήματα ή πέσιμο, μπορούν να σπάσουν. Επίσης, έχουν πιο λεία επιφάνεια που τα κάνει να γλιστρούν περισσότερο στο χέρι, σαν υλικό. 9

11 Βασικά Χαρακτηριστικά μαχαιριού Bushcraft Λεπίδα Η λεπίδα, κατά προτίμηση να είναι full tang και από ανθρακούχο ατσάλι (πχ Ο1). Αυτό μας προσφέρει, αντοχή, εύκολο ακόνισμα, είναι υλικό που πετάει σπινθήρες αν χτυπηθεί με σκληρότερο υλικό, οπότε χρησιμεύει σαν σπινθιριστής. Η σκληρότητα να είναι περίπου HRC. Ράχη Η ράχη θα πρέπει να σχηματίζει γωνία 90 μοιρών, ώστε να χρησιμοποιείτε με ένα σπινθηριστή Λαβή Η λαβή μπορεί να είναι από ξύλο, κέρατο, πλαστικό, micarta ή άλλο ανθεκτικό υλικό. Σημασία έχει, να εφαρμόζει καλά στο χέρι μας και να μην γλιστρά. Διαμόρφωση Κόψης Η διαμόρφωση της κόψης, κατά προτίμηση, να είναι scandi grind, για εύκολο ακόνισμα και καλό κόψιμο. Κόψη Η κόψη του μαχαιριού, θα πρέπει να είναι πάντα ακονισμένη. Αν με την κόψη, μπορούμε να αφαιρέσουμε υλικό, από το πάνω μέρος του νυχιού μας, αρκεί για τις περισσότερες εργασίες bushcraft. Ίσια χωρίς δόντια. Πύρροι Οι πύρροι συνήθως είναι πριτσινωμένοι και τα πλακίδια δεν αφαιρούνται. Αν όμως είναι βίδες, θα πρέπει να αφαιρούμε τα πλακίδια, να εξετάζουμε και να συντηρούμε το εσωτερικό της λαβής και του μαχαιριού fugazigr.com 10

12 Αδιαμφισβήτητα, από θέμα αντοχής, η micarta και το G10, είναι ότι καλύτερο υπάρχει. H micarta, είναι στην ουσία ύφασμα σε λωρίδες, το οποίο βυθίζεται σε ρητίνη και υπόκειται σε μεγάλη πίεση. Αφήνεται να στεγνώσει και το αποτέλεσμα είναι ένα πολύ ανθεκτικό υλικό, όπου ανάλογα και την φαντασία του καθενός, μπορεί να έχει πολύ καλό οπτικό και αισθητικό αποτέλεσμα. Εννοείτε πως δεν γλιστρά στο χέρι, μπορούμε να την επεξεργαστούμε ακόμα και όταν την τοποθετήσουμε στο μαχαίρι, ώστε να προσαρμόσουμε την λαβή στο χέρι μας. Μπορεί ο καθένας να φτιάξει λαβή από micarta, με λίγο υπομονή και μεράκι, αφού τα υλικά για να κατασκευαστεί υπάρχουν ελεύθερα στο εμπόριο και είναι αρκετά φτηνά, ειδικά αν τα συγκρίνει κανείς με το αποτέλεσμα. Το G10, είναι και αυτό συνθετικό υλικό, πολύ ανθεκτικό, όμως πιο ακριβό από την micarta και δεν μπορεί εύκολα κανείς να το φτιάξει, αλλά θα πρέπει να το παραγγείλει, αν θα φτιάξουμε οι ίδιοι την λαβή. Κατασκευάζεται από fiberglass και ρητίνη, που το κάνουν πολύ ανθεκτικό ως υλικό. Δυστυχώς όμως και η micarta, αλλά και το G10, στα έτοιμα μαχαίρια, ανεβάζουν το κόστος αποκτήσεις του μαχαιριού. Φυσικά υπάρχουν και οι απλές πλαστικές λαβές, όπως πχ στα μαχαίρια της Mora. Προσφέρουν καλό πιάσιμο και σχετικά καλή αντοχή, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με μία λαβή micarta/g10. Είναι όμως και αυτή, μία αποδεκτή λύση και αρκετά φτηνή. Ένα συχνό λάθος που γίνεται κατά την επιλογή της λαβής, είναι ότι κοιτάμε περισσότερο το οπτικό μέρος και την αισθητική της, παρά την άνεση και την εφαρμογή στο χέρι. Επίσης, με το να πιάσουμε απλά το μαχαίρι και να το χειριστούμε ελαφρώς, δεν είναι αρκετό να μας δείξει αν όντως η λαβή εφαρμόζει στο χέρι και είναι ξεκούραστη. Μόνο σε πολύχρονη και σκληρή δοκιμασία, μπορεί να το καταλάβει κανείς, κάτι που είναι δύσκολο κατά την αγορά του μαχαιριού, εκτός και αν κάποιος μας έχει συστήσει συγκεκριμένο μοντέλο. Μία συμβουλή είναι να αποφεύγουμε λαβές που έχουν γωνίες και ίσια μέρη. Προτιμήστε μία λαβή, που είναι στρόγγυλη, καθώς εφαρμόζει καλύτερα. Δοκιμάστε να πιάσετε ένα κομμάτι πλαστελίνη στο χέρι σας, σφίξτε το γερά στην χούφτα σας και δείτε τι σχήμα θα πάρει. Τι είδους επιφάνεια νομίζετε πως θα εφαρμόσει 11

13 καλύτερα; Μία ισία επιφάνεια ή μία καμπύλη; Η σωστή λαβή, ειδικά όταν χρησιμοποιούμε το μαχαίρι αρκετά και ασκούμε δύναμη σε αυτό, θα μας προστατεύσει από πληγές και φουσκάλες, καθώς και θα αποφύγουμε να μας γλιστρήσει το μαχαίρι από το χέρι, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο. Για το σκοπό αυτό, στα περισσότερα μαχαίρια υπάρχει μία τρύπα στο πίσω μέρος της λαβής, ώστε να περάσουμε κάποιο σχοινί / κορδόνι, το οποίο το περνάμε στον καρπό μας. Η εφαρμογή θα πρέπει να είναι σχετικά σφιχτή και όχι πολύ χαλαρή, καθώς το σχοινί αυτό, θα συγκρατήσει το χέρι μας, όταν γλιστρήσει, από το να φτάσει στην κόψη του μαχαιριού και να κοπούμε. Επίσης αποτρέπει το να μας πέσει το μαχαίρι από το χέρι. Σίγουρα δεν είναι για όλους βολικό, καλό όμως είναι να υπάρχει και μετά από χρήση και εμπειρία, να επιλέξετε εσείς τι σας βολεύει. Σε κάποια μαχαίρια θα δείτε ότι στη λαβή υπάρχουν πύρροι που συγκρατούν τα πλακίδια της λαβής, ενώ σε κάποια άλλα υπάρχουν βίδες. Στις λαβές με τους πύρρους, δεν είναι δυνατόν να αφαιρέσουμε τα πλακίδια, προσωρινά και να συντηρήσουμε το μέταλλο που βρίσκεται πίσω από αυτά. Ειδικά στις ξύλινες λαβές, είναι δυνατόν στα σημεία που το ξύλο συναντά το μέταλλο, να υπάρχουν κενά, είτε από σπασίματα / ρωγμές, είτε από κακή συγκόλληση, με αποτέλεσμα να εισχωρεί υγρασία και να σκουριάζει το μέταλλο, καθώς και να σαπίζει το ξύλο. Στις λαβές που υπάρχουν βίδες, τα πλακίδια, μπορούν να αφαιρεθούν και να συντηρήσουμε πιο εύκολα το μαχαίρι, ακόμα στο μέρος της λαβής. Και σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εισχωρήσει υγρασία, όμως εδώ έχουμε την δυνατότητα να επέμβουμε εύκολα. Το τι θα προτιμήσετε, εξαρτάται από εσάς και φυσικά το κατά πόσο θέλετε ή έχετε το χρόνο να συντηρείτε το μαχαίρι σας. 12

14 Η ράχη (spine) Η ράχη του μαχαιριού, συνήθως είναι απλή. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν εγκοπές, μπροστά από την λαβή, που λειτουργούν ως φρένο για τον αντίχειρα μας. Αυξάνουν δηλαδή την τριβή, ανάμεσα στον αντίχειρα και την λεπίδα του μαχαιριού, ώστε να ασκήσουμε μεγάλη δύναμη στο μαχαίρι, σε λειτουργίες που απαιτείτε. Οι ίδιες εγκοπές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για να προκαλέσουμε σπινθήρες, με ένα σπινθηριστή (firesteel), αν και δεν είναι απαραίτητο. Αν λειάνουμε την ράχη, ώστε η επιφάνεια της, να είναι κάθετη στην πλευρά της λεπίδας (να σχηματίζουν ορθή γωνία), τότε η ράχη είναι αρκετά αιχμηρή για να χρησιμοποιηθεί με το firesteel. Σε κάποια μαχαίρια, μπορούμε να την διακοσμήσουμε με περίτεχνο τρόπο, ώστε να δίνει άλλη όψη και αισθητική στο μαχαίρι μας, πραγματικά αξιοζήλευτη. Μία όμορφη ράχη, μπορεί να κάνει ένα απλό μαχαίρι, να ξεχωρίζει. Με την ράχη του μαχαιριού μας, μπορούμε να χτυπήσουμε μαλακά υλικά πχ ίνες φυτών για δημιουργία σχοινιού ή και πιο σκληρά πχ φλοιό από κλαδιά, πάντα όμως με μεγάλη προσοχή, καθώς έτσι, το χέρι μας είναι εκτεθειμένο στη κόψη της λεπίδας. Με το κατάλληλο πιάσιμο, μπορούμε να χτυπήσουμε την ράχη του 13

15 μαχαιριού με μία πέτρα από πυρίτη (flint), ώστε να προκαλέσουμε σπινθήρες, για άναμμα φωτιάς. Η λεπίδα (blade) Φτάνουμε στην λεπίδα, που είναι το βασικότερο μέρος του μαχαιριού μας ή μάλλον καλύτερα, το ίδιο το μαχαίρι. Το υλικό που είναι φτιαγμένη η λεπίδα, η σκληρότητα που έχει, το σχήμα της, το μέγεθος της, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που αποτελούν το μαχαίρι και ξεχωρίζουν ένα καλό μαχαίρι. Για το λόγο αυτό θα εμβαθύνουμε περισσότερο. Full tang, hidden tang Η λεπίδα του μαχαιριού, μπορεί να συνεχίζει και να είναι μέρος της λαβής. Τότε λέμε πως το μαχαίρι μας είναι full tang (Εικόνα 2.1). Στην ουσία λεπίδα και λαβή γίνονται ένα και αυτό προσδίσει μεγάλη ανθεκτικότητα στο μαχαίρι. Επειδή το υλικό της λαβής, πιάνεται με πύρρους ή βίδες, πολύ δύσκολα θα φύγει, αλλά ακόμα και μετά από σκληρή χρήση, αν σπάσει η λαβή, το μαχαίρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έχει. Φυσικά μπορούμε να δέσουμε πρόχειρα κάποιο ύφασμα ή σχοινί (paracord) και να φτιάξουμε μία λαβή. Για το λόγο αυτό, το bushcraft μαχαίρι, έχει επικρατήσει να είναι full tang, καθώς αντέχει σε σκληρή χρήση. Εικόνα

16 Υπάρχει και το hidden tang, όπου εκεί η λεπίδα στο μέρος της λαβής (Εικόνα 2.2), δεν συνεχίζει καθ' όλο το πλάτος της κόψης, αλλά στενεύει και η λεπίδα μπαίνει χωνευτεί στην λαβή. Επειδή κρύβεται η λάμα του μαχαιριού, εξού και το όνομα hidden. Σε αυτή την περίπτωση συνήθως δεν χρησιμοποιούνται πύρροι ή βίδες, αλλά κόλλα. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν και πύρροι για το δέσιμο της λαβής, αλλά δεν συνηθίζεται. Στα μαχαίρια με πλαστική λαβή, το υλικό της λαβής αγκαλιάζει το μέταλλο, στο οποίο συνήθως γίνεται κάποια εγκοπή, για να συγκρατεί καλύτερα την λαβή. Όπως βλέπουμε και στην φωτογραφία, το μέταλλο της λεπίδας, μπορεί να συνεχίζει καθ' όλο το μήκος της λαβής, ή μέχρι ένα σημείο πχ στο μισό της λαβής ή και λιγότερο. Εννοείτε πως τα μαχαίρια hidden tang, που το μέταλλο τους, διατρέχει ολόκληρη την λαβή, θεωρούνται καλύτερα, από αυτά που το μέταλλο είναι μέχρι την μέση ή λιγότερο. Το ότι το μέταλλο στενεύει εκεί που τελειώνει η λεπίδα, ανάλογα με την μέθοδο κατασκευής του μαχαιριού, ίσως να ελοχεύει κίνδυνο ώστε το μαχαίρι να σπάσει. Όχι απαραίτητα όμως. Μην θεωρήσετε ότι τα hidden tang μαχαίρια δεν είναι καθόλου καλά. Υπάρχουν πολύ καλά hidden tang μαχαίρια. Σίγουρα όμως είναι πιο επιρρεπή σε προβλήματα, όπως το να ξεκολλήσει η λαβή, που είναι από τα πιο συχνά θέματα της κατηγορίας αυτής. Στην περίπτωση που ξεκολλήσει η λαβή, πλέον το μαχαίρι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σε αντίθεση με τα full tang, όπου μπορούμε να τα χειριστούμε ακόμα 15

17 και χωρίς λαβή. Για το λόγο αυτό, έχει επικρατήσει ότι τα full tang μαχαίρια, είναι καλύτερα και τα πληρώνει κανείς πιο ακριβά, άσχετα αν ο τρόπος κατασκευής, δεν νομίζω πως δικαιολογεί την δυσανάλογη διαφορά τιμής, που έχουν αυτοί οι δύο τύποι. Αν φτιάχνετε μόνος το μαχαίρι ή έχετε τα χρήματα, επενδύστε σε ένα full tang. Το πιο πιθανό, είναι πως θα το έχετε για μία ολόκληρη ζωή και ακόμα παραπάνω. Πάχος λεπίδας Το πάχος της λεπίδας, είναι και αυτό ένα χαρακτηριστικό, που συνήθως παραβλέπεται ή δεν το θεωρεί κάποιος τόσο σημαντικό. Για ένα μαχαίρι bushcraft, το πάχος μπορεί να κυμαίνεται από 3χιλ έως 6χιλ. Λιγότερο από 3χιλ, είναι πολύ εύκολο να σπάσει, ενώ πάνω από 6χιλ, θα είναι δύσχρηστο. Ακόμα και τα 5-6χιλ, για κάποιους είναι πολλά. Ένα ιδανικό πάχος, είναι στα 4χιλ, όπου προσφέρει αντοχή, αλλά και ευλυγισία στο μαχαίρι ώστε να μην σπάσει, πιθανόν σε κάποια αδέξια κίνηση ή αν το μαγκώσουμε κάπου. Το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το μαχαίρι, αλλά και η βαφή του, μπορούν να μας επιτρέψουν να ανεβούμε ή να κατεβούμε στο πάχος του, ανάλογα φυσικά και το τι ζητάμε και θέλουμε από το μαχαίρι μας. Για αυτούς που τώρα ξεκινούν να ασχολούνται με μαχαίρια και διαβίωση στην Φύση, καλό είναι να προτιμήσουν ένα μαχαίρι στα 3-4χιλ και όχι πιο παχύ. Από την άλλη, αν είστε έμπειρος και θέλετε με το μαχαίρι σας να κάνετε battoning (σχίσιμο ξύλων), τότε το μεγαλύτερο πάχος, θα σας δώσει μεγαλύτερη αντοχή στο μαχαίρι και θα κάνει την εργασία αυτή, πιο εύκολη. Επίσης το πάχος, μας καθορίζει και την διαμόρφωση της κόψης. Σε ένα πολύ παχύ μαχαίρι πχ 6χιλ, το να κάνεις flat grind την κόψη, νομίζω πως είναι λάθος, οπότε αναγκαστικά πας σε κόψη convex ή scandi (θα τα δούμε παρακάτω). Μήκος λεπίδας Το μήκος της λεπίδας, όπως είπαμε και παραπάνω, είναι πολύ σημαντικό. Ένα μεγάλο μαχαίρι δεν μπορεί να κάνει ότι κάνει ένα μικρό και το αντίστροφο. Ένας αρχάριος, δύσκολα ή από λάθος θα επιλέξει σαν μοναδικό μαχαίρι, ένα με μεγάλο μήκος, καθώς 16

18 απαιτεί εμπειρία και δεξιότητα. Σαν μικρό θεωρούμε ένα μήκος περίπου 8-12εκ μήκος, της κόψης μόνο, ενώ σαν μεγάλο, περίπου 1325εκ. Το καλύτερο, είναι κάποιος να χρησιμοποιεί συνδυασμό μαχαιριών, ένα μεγάλο και ένα μικρό ή να έχει ένα μικρό μαχαίρι και ένα τσεκούρι, για τις πιο δύσκολες εργασίες. Ένα μαχαίρι με μικρή κόψη, μπορεί να εκτελέσει πιο πολλές εργασίες, που απαιτούν περισσότερη δεξιοτεχνία, όπως για παράδειγμα το σκάλισμα ξύλων, να φτιάξουμε feather sticks, να τεμαχίσουμε κρέας κα. Από την άλλη, ένα μαχαίρι με μεγάλη λεπίδα, είναι πιο χρήσιμο στο battoning (σχίσιμο ξύλων). Το μήκος της λεπίδας, είναι πολύ σημαντικό, γιατί αν διαλέξετε ένα μέγεθος που όπως αποδειχτεί, από την χρήση δεν σας βολεύει, εκτός ότι θα το παρατήσετε μετά από κάποιο διάστημα, πολύ πιθανόν να σας προκαλέσει κάποιο ατύχημα και να κοπείτε/χτυπήσετε. Σχήμα λεπίδας Το σχήμα της λεπίδας στα μαχαίρια bushcraft, είναι σχεδόν, για να μην πούμε πάντα, το ίδιο. Έχει μία ίσια φαρδιά λάμα, όπου μπροστά τελειώνει σε μύτη, η οποία άλλες φορές βρίσκεται ακριβώς ή περίπου στο μέσο του φάρδους της λεπίδας (spear point) και άλλες είναι στο πάνω μέρος της λεπίδας, σχεδόν σε Spear point ευθεία με την ράχη (drop point). Αυτό δεν είναι τυχαίο. Λόγω των εργασιών που κάνουμε με ένα μαχαίρι bushcraft, η θέση της μύτης σε αυτό το σημείο, βολεύει περισσότερο και το κάνει πιο εύχρηστο, καθώς μπορούμε να ασκήσουμε περισσότερη δύναμη. Η μύτη, θα πρέπει να είναι γερή και σχετικά μυτερή, όχι όμως πολύ λεπτή, ώστε να έχει περισσότερη αντοχή, σε εργασίες, όπως το να ανοίξουμε μία τρύπα σε ξύλο, να χαράξουμε δέρμα ή ξύλο, να επεξεργαστούμε κρέας, ακόμα και να σκάψουμε αν χρειαστεί. Drop point 17

19 Υλικό / Μέταλλο, φτιάχνεται από ατσάλι. Το ατσάλι είναι στην ουσία ένα κράμα (μείγμα στέρεων υλικών), αρκετών υλικών με κύριο συστατικό τον σίδηρο. Ο απλός σίδηρος, δεν έχει την σκληρότητα του ατσαλιού, ακόμα και αν του κάνουμε την διαδικασία της βαφής. Τα υπόλοιπα υλικά που εμπεριέχονται στο ατσάλι, είναι που του προσδίδουν διάφορες ιδιότητες, ανάλογα το υλικό και την περιεκτικότητα. Από τα πιο συνήθη είναι ο άνθρακας, το χρώμιο, το κοβάλτιο, το νικέλιο και άλλα. Κάποια από αυτά, κάνουν το ατσάλι πιο ανθεκτικό στην οξείδωση, άλλα το κάνουν πιο γερό/σκληρό, άλλα πιο ελαστικό. Όλες αυτές, είναι ιδιότητες που χρειάζονται σε ένα μαχαίρι, ανάλογα την χρήση που το θέλουμε. Από τις πιο γνωστές κατηγορίες ατσαλιού στην μαχαιροποιεία είναι τα ανοξείδωτα ή stainless steel, τα οποία αντέχουν στην οξείδωση και τα ανθρακούχα/carbon, τα οποία ναι μεν έχουν μικρότερη αντοχή στην οξείδωση, αλλά ο άνθρακας τους δίνει άλλες χρήσιμες ιδιότητες, που για ένα μαχαίρι bushcraft, θεωρούνται σημαντικές. Επειδή το ανοξείδωτο ατσάλι ή το stainless (δεν είναι ακριβώς το ίδιο με το ανοξείδωτο), δεν σκουριάζουν εύκολα και επειδή η χρήση των μαχαιριών bushcraft σήμερα, είναι κάπως περιορισμένη, ο κόσμος το προτιμά σαν υλικό, αφού δεν χρειάζεται συχνή συντήρηση. Ένα ανθρακούχο ατσάλι, ακόμα και με αρκετή υγρασία στον αέρα, χωρίς να βραχεί, θα αρχίσει να σκουριάζει σε λίγες μέρες. Όπως είπαμε και αρχικά, δεν υπάρχει καλό και κακό μαχαίρι, αλλά αυτό που ταιριάζει σε εμάς, με την έννοια ότι ικανοποιεί τις ανάγκες, για τις οποίες το πήραμε/φτιάξαμε. Το ξαναλέω και το τονίζω, γιατί στον τομέα του υλικού, από το οποίο είναι φτιαγμένο το μαχαίρι, υπάρχει πληθώρα κραμάτων, το καθένα με διαφορετικές ιδιότητες. Ας δούμε ποιες είναι αυτές, τι προσδίδουν στο μέταλλο και άλλες λεπτομέρειες. Σκληρότητα Μετριέται στην κλίμακα Rockwell (HRC). Τα μαχαίρια έχουν μία σκληρότητα από 50 ως 60+ HRC. Όσο πιο μεγάλο είναι το νούμερο, τόσο πιο σκληρό είναι το 18

20 μέταλλο, με την έννοια της ανθεκτικότητας. Ανάλογα την σκληρότητα, το μαχαίρι είναι πιο ελαστικό ή μη και κάνει περισσότερες ή μη, γρατσουνιές και χτυπήματα. Η σκληρότητα, έχει μεγάλη σημασία και για τη διαμόρφωση της κόψης. Ένα πιο μαλακό ατσάλι δεν μπορεί να αντέξει συγκεκριμένες διαμορφώσεις στην κόψη και το αντίστροφο. Ευθραυστότητα Πόσο εύκολα σπάει το μέταλλο Πόσο θα λυγίσει μέχρι να σπάσει Αν πιαστεί η μύτη του μαχαιριού, κατά πόσο αυτή θα αντέξει την καταπόνηση ή θα σπάσει; Αντοχή στην οδείδωση Κατά πόσο αντέχει το μέταλλο, την υγρασία και την επαφή με το νερό/ιδρώτα. Σκουριάζει εύκολα ή όχι; Αντοχή στην φθορά Κατά πόσο αντέχει το μέταλλο τις καταπονήσεις και αν φθείρεται εύκολα ή γρήγορα. Ένα μαχαίρι με μικρή αντοχή στην φθορά, θα χρειάζεται να ακονίζεται περισσότερες φορές. Αυτές οι ιδιότητες εξαρτώνται από την περιεκτικότητα του ατσαλιού σε διάφορα υλικά. Ας δούμε μερικά από αυτά και τι ιδιότητες προσδίδουν στο ατσάλι. Άνθρακας. Από τα πρώτα συστατικά που προστέθηκαν στο ατσάλι, το πιο γνωστό και αυτό που χρησιμοποιείτε συχνότερα. Όλα τα είδη ατσαλιού περιέχουν άνθρακα, σε μικρή ή μεγάλη περιεκτικότητα. Ατσάλια που περιέχουν άνθρακα σε περιεκτικότητα 0.8%, θεωρούνται ως high carbon stell ατσάλι υψηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα. Όσο περισσότερο άνθρακα, περιέχει το ατσάλι, τόσο πιο γερό είναι, αλλά γίνεται και πιο εύθραυστο όπως ακριβώς το μαντέμι και ο χυτοσίδηρος. Χρώμιο. Συστατικό που κάνει το ατσάλι ανθεκτικό στην 19

21 οξείδωση, συνήθως σε ποσοστά του 12% ή και παραπάνω. Μικρές ποσότητες χρωμίου στο ατσάλι, το κάνουν πιο μαλακό, αλλά πιο γερό. Όλα τα ανοξείδωτα ατσάλια, περιέχουν χρώμιο σε μεγάλη ποσότητα. Κοβάλτιο. Δίνει στο ατσάλι μεγαλύτερη ανοχή στην θερμοκρασία και την φθορά. Χαλκός. Ενισχύει την αντίσταση στην οξείδωση και σε μεγάλη συγκέντρωση κάνει το ατσάλι πιο δυνατό. Μαγγάνιο. Κάνει το ατσάλι πιο σκληρό και αυξάνει την αντοχή του. Μόλυβδος. Αυξάνει την αντίσταση στην οξείδωση και κάνει το μέταλλο πιο εύκολο στην συγκόλληση. Νικέλιο. Αυξάνει την αντοχή και την αντίσταση στην οξείδωση. Νάτριο. Συνήθως βρίσκεται στο μέταλλο σαν ακαθαρσία/βρωμιά, αλλά όταν χρησιμοποιείτε σκόπιμα, ενισχύει την αντοχή του ατσαλιού. Φώσφορος. Κάνει πιο σκληρό το μέταλλο, πιο διαχειρίσιμο σε μηχανικές κατεργασίες και αυξάνει την αντοχή στον εφελκυσμό. Ταυτόχρονα όμως κάνει το ατσάλι και πιο εύθραυστο. Πυρίτιο. Κάνει το ατσάλι πιο γερό και βοηθά στον περιορισμό της οξείδωσης. Επίσης κάνει το μέταλλο λιγότερο αγώγιμο στο ηλεκτρικό ρεύμα. Θείο. Κάνει το ατσάλι πιο εύκολο στην κατεργασία με μηχανήματα. Βανάδιο. Αυξάνει την σκληρότητα και την αντοχή του ατσαλιού. Επίσης εξευγενίζει τα μόρια του άνθρακα, επιτρέποντας έτσι μία πιο λεπτή κόψη. Όλα αυτά τα συστατικά/στοιχεία, προσθέτοντας τα σε διάφορες αναλογίες, μας δίνουν ένα μέταλλο, με διαφορετικές ιδιότητες. Έτσι δημιουργούνται τα ανοξείδωτα ατσάλια, τα ατσάλια που χρησιμοποιούνται σε σφυρηλάτηση στο καμίνι, ατσάλια που μπορούμε να τα κατεργαστούμε με βαριά μηχανήματα (πρέσσες, τόρνους, φρέζες κτλ). Στην αγορά, για να διευκολυνθεί ο αγοραστής 20

22 και να μην ζητά για παράδειγμα, μέταλλο με χ ποσοστό άνθρακα και ψ ποσοστό χρωμίου κτλ, υπάρχουν στάνταρ τύποι ατσαλιών, με κωδικούς, ώστε ζητώντας το με τον κωδικό του, να ξέρει ο προμηθευτείς τι ζητάμε, αλλά και εμείς τι παίρνουμε. Ας δούμε μερικούς τύπους/κωδικούς ατσαλιών. Ανοξείδωτα Ατσάλια 154 CM ATS & 420 HC. Σκληρό ατσάλι με καλή αντίσταση στην οξείδωση. Τα ατσάλια 420, έχουν λιγότερο άνθρακα, είναι πιο μαλακά, αλλά πιο δυνατά. Το HC, σημαίνει High Carbon. Έχει πιο πολύ άνθρακα από το απλό 420, αλλά λιγότερο από το A, B & C. Παρόμοια με το 420, μα έχουν περισσότερο άνθρακα. Είναι από τα πιο γνωστά και χρησιμοποιούμενα ατσάλια για μαχαίρια και φτάνει σε σκληρότητα τους HRC. AUS 6, 8 & 10. Παρόμοιο με το 440, αλλά περιέχουν και βανάδιο. VG 1 & VG 10 CPM Crucible Particle Metallurgy Η CPM είναι εταιρία, που χρησιμοποιεί έναν δικό της τρόπο κατασκευής ατσαλιών με εξαιρετικές ιδιότητες. Αυτά τα ατσάλια λόγω της ποιότητας τους, είναι πιο γερά, σκληρά και ανθεκτικά, ώστε να έχουν την δική τους κατηγορία. CPM 154cm. Παρόμοιο με το 154 CM, αλλά λόγω της διαδικασίας που χρησιμοποιεί η CPM, είναι πιο γερό και σκληρό. CPM S30V 21

23 CPM S35VN CPM S60V CPM S90V CPM S110V CPM 1V. Αντέχει στην φθορά όπως το Α2, αλλά πολύ πιο σκληρό. CPM 3V CPM 9V CPM 10V Alloy Steel / Κράματα 5160 A2. Ένα σκληρό ατσάλι που χρησιμοποιείτε αρκετά, αλλά δεν κρατά καλή κόψη. D2. Σχεδόν ανοξείδωτο, λόγω της περιεκτικότητας του σε χρώμιο (12%). Είναι πολύ σκληρό, αλλά σε μεγάλο βαθμό σκληρότητας γίνεται εύθραυστο. O1. Χρησιμοποιείτε αρκετά και είναι πολύ γνωστό ατσάλι στους μαχαιροποιούς. Είναι σκληρό, αλλά λιγότερο από το Α2. Παρόλα αυτά όμως διατηρεί την κόψη στο μαχαίρι και έχει μεγαλύτερη αντοχή στην φθορά. M2 W2 AISI Παρόμοιο με το Ο1, αλλά πιο δυνατό και με μεγαλύτερη αντοχή στην φθορά. Επίσης διατηρεί καλύτερα την κόψη, σε σχέση με το Ο1 και μπορεί να ακονιστεί πολύ. 22

24 SR101 Carbon Steel Ανθρακούχο Ατσάλι Αυτά τα ατσάλια, έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε άνθρακα και σκουριάζουν εύκολα. Όμως λόγω ότι περιέχουν πολύ άνθρακα, προσδίδουν στο μαχαίρι, ιδιότητες που είναι χρήσιμες, ειδικά για κάποιον που ασχολείται με bushcraft. Το 10, σημαίνει ότι είναι ατσάλι με υψηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα και τα δύο τελευταία ψηφία 10χχ, την περιεκτικότητα. Πχ το 1095, έχει.95% άνθρακα, το 1084,.84% κοκ Από τα πιο γνωστά ατσάλια με μεγάλη περιεκτικότητα σε άνθρακα.95% Διαμόρφωση κόψης Η κόψη του μαχαιριού, μπορεί να διαμορφωθεί με διαφορετικούς τρόπους. Κάθε τρόπος, δίνει διαφορετικές ιδιότητες στο μαχαίρι και έχει τα πλεονεκτήματα και μειονέκτημα της. Ορισμένες από αυτές που θα δούμε, χρησιμοποιούνται λιγότερο ή και καθόλου σε μαχαίρια bushcraft, επειδή οι ιδιότητες που έχουν, δεν συνάδουν με την λογική και την πρακτική του bushcraft. Εκτός όμως από το είδος της διαμόρφωσης που βλέπουμε και στην παραπάνω εικόνα, σημαντικό ρόλο παίζει και η γωνία που έχει. Για αυτή όμως θα αναφερθούμε παρακάτω. Θα πρέπει όμως να καταλάβουμε, ότι για μία κόψη που θέλουμε να κάνει συγκεκριμένα πράγματα, θα χρειαστεί να κάνουμε σωστό συνδυασμό 23

25 Διαμόρφωση Κόψης - Εικόνα 2.3 διαμόρφωσης και γωνίας μαζί, και όχι να διαλέξουμε απλά μία διαμόρφωση με πιθανόν λάθος γωνία. Σε ορισμένες διαμορφώσεις, μπορούμε να κάνουμε και δεύτερη/δευτερεύουσα γωνία, εν συνεχεία της αρχικής/πρωτεύουσας γωνίας της κόψης, ώστε να δώσουμε μεγαλύτερη αντοχή και δύναμη στην κόψη. Ταυτόχρονα όμως, ενώ μας δίνει αντοχή, μία δευτερεύουσα γωνία, μας δυσκολεύει στο ακόνισμα. 24

26 Scandinavian ή Scandi Grind - Μισή επίπεδη διαμόρφωση: Πολύ γνωστή και παραδοσιακή διαμόρφωση, στις Σκανδιναβικές χώρες, εξού και το όνομα της. Έχει μόνο μία γωνία (πρωτεύον) και ανάλογα το μέγεθος της, μπορεί να είναι λεπτή και εύθραυστη ή φαρδιά και γερή. Πλεονεκτήματα: Ακονίζεται εύκολα, αφού έχει μόνο μία γωνία και το bevel είναι φαρδύ. Έτσι εφαρμόζουμε το bevel πάνω στην πέτρα ακονίσματος και έχουμε πολύ εύκολα την σωστή γωνία ακονίσματος. Μπορεί να ακονιστεί πάρα πολύ. Είναι πολύ καλή διαμόρφωση για εργασίες με ξύλο. Μειονεκτήματα: Αν η γωνία της κόψης, είναι μικρή, τότε η κόψη θα είναι αδύναμη και θα φθείρεται εύκολα. Επειδή η λεπίδα, διατηρεί το φάρδος της σε πολύ μεγάλο ποσοστό της επιφάνειας της, μπορεί να ξενίζει στην χρήση ορισμένων εργασιών ή άπειρους χρήστες. Flat Grind / Επίπεδη διαμόρφωση: Σε αυτή την διαμόρφωση η γωνία της κόψης ξεκινά από την ράχη, μέχρι την κόψη και από τις δύο πλευρές. Χρειάζεται να αφαιρεθεί πολύ υλικό από την λεπίδα, προσφέρει όμως μία πολύ λεπτή κόψη και για αυτό προτιμάται σε μαχαίρια πχ κουζίνας. Πλεονεκτήματα: Πολύ κοφτερή κόψη, ανάλογα και την γωνία Εύκολο στον χειρισμό Μειονεκτήματα: Επειδή αφαιρείτε πολύ υλικό και συνήθως η κόψη έχει μικρή γωνία, το μαχαίρι μπορεί να σπάσει ή να υποστεί μεγαλύτερες φθορές, σε σκληρή χρήση. Αν χρησιμοποιηθεί και δευτερεύουσα γωνία, είναι δύσκολο 25

27 στο ακόνισμα. Convex Grind Καμπύλη διαμόρφωση: Συνηθίζεται να χρησιμοποιείτε στα τσεκούρια, για αυτό και αναφέρεται ως Axe Grind Διαμόρφωση Τσεκουριού. Στην διαμόρφωση αυτή, αφαιρείτε υλικό και από της δύο πλευρές της λεπίδας, σχεδόν από την ράχη της, μέχρι την κόψη με καμπύλη μορφή. Πλεονεκτήματα: Γερή διαμόρφωση, που ταυτόχρονα ομως μας δίνει και κοφτερή κόψη. Η καμπύλη μορφή που έχει, την κάνει ιδανική για κόψιμο, αλλά και τεμαχισμό. Μειονέκτημα: Το μεγαλύτερο και ίσως μοναδικό μειονέκτημα, είναι ότι είναι πολύ δύσκολη στο ακόνισμα. Χρειάζεται, κάπως πιο ειδικό τρόπο και σίγουρα αρκετή εμπειρία. Ο χρήστης / χειριστής, μπορεί να ακονίζει λάθος και να δίνει διαφορετική ή δευτερεύουσα διαμόρφωση στην κόψη. Hollow Grind Κοίλη διαμόρφωση: Είναι σχεδόν η αντίστροφη της καμπύλης διαμόρφωσης. Εδώ το υλικό αφαιρείτε με κυρτό τρόπο, δίνοντας μία πολύ λεπτή κόψη, αλλά ταυτόχρονα και πολύ αδύναμη. Δεν συνηθίζεται σε bushcraft μαχαίρια, αλλά σε άλλου τύπου μαχαίρια. Πλεονεκτήματα: Πολύ καλή και λεπτή κόψη, ιδανική για φιλετάρισμα Μειονεκτήματα: Η κόψη είναι πολύ εύθραυστη και ακατάλληλη για εργασίες με ξύλα. Chisel Grind - Μονόπλευρη μισή επίπεδη διαμόρφωση: Σε αυτή την διαμόρφωση, το υλικό αφαιρείτε μόνο από την μία πλευρά της λεπίδας και συνήθως χρησιμοποιείτε σε εργαλεία. 26

28 Πλεονεκτήματα: Εύκολη στο ακόνισμα. Γερή και δυνατή διαμόρφωση. Μειονεκτήματα: Βασικά, είναι περίεργη στην χρήση. Δεν χρησιμοποιείτε σε μαχαίρια και έτσι κάποιος που θα την εφαρμόση, θα χρειαστεί χρόνο μέχρι να προσαρμοστεί. Στα μαχαίρια bushcraft, συνηθίζεται να χρησιμοποιούμε το scandi grind και το convex grind. Λιγότερο ή και σπάνια το flat grind, καθώς, από τα μαχαίρια αυτά, απαιτούμε αντοχή και διάρκεια. Πολλοί είναι, αυτοί που κάνουν το λάθος και προτιμούν μαχαίρια που κυριολεκτικά ξυρίζουν, για εργασίες bushcraft. Έτσι αναγκάζονται να τα ακονίζουν συχνά, αλλά και να τα σπάνε ή φθείρουν περισσότερο. Ταυτόχρονα, λόγω της φθοράς αυτή, νομίζουν πως φταίει η ποιότητα του μαχαιριού και όχι μία λάθος διαμόρφωση ή/και γωνία της κόψης. Κόψη Η κόψη είναι το πιο βασικό μέρος του μαχαιριού. Μία σωστά ακονισμένη κόψη, θα μας επιτρέψει να κάνουμε τις εργασίες μας, άνετα και με ασφάλεια. Μία όμως στομωμένη κόψη, όχι μόνο θα μας εμποδίσει και θα μας κουράσει, αλλά θα μας βάλει και σε μεγάλο κίνδυνο. Συνηθίζεται να λέμε, πως μία στομωμένη/χαλασμένη κόψη, θα σε τραυματίσει περισσότερο από ότι μία καλά ακονισμένη. Όταν το μαχαίρι δεν κόβει καλά, αναγκαζόμαστε να ασκούμε μεγαλύτερη δύναμη και εκεί το μαχαίρι μπορεί να μας γλιστρήσει, είτε από το χέρι, είτε από το ξύλο, με απρόβλεπτες συνέπειες. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε το μαχαίρι μας σωστά ακονισμένο, αλλά και να του έχουμε δώσει την σωστή γωνία, για τις δουλειές που το χρειαζόμαστε. Σε ένα μαχαίρι όπως είναι το bushcraft, το οποίο είναι γενικής χρήσης, χρειαζόμαστε από την κόψη, να αντέχει στον χρόνο και σε σκληρές εργασίες. Έτσι ξεχνάμε τις μικρές γωνίες (κλίση), που 27

29 χρησιμοποιούνται σε μαχαίρια πχ κουζίνας και πλησιάζουμε κοντά σε γωνίες που χρησιμοποιούνται στα τσεκούρια. Έτσι η γωνία/κλίση της κόψης, κυμαίνεται ανάμεσα στις μοίρες. Ένα συχνό λάθος που γίνεται, είναι να μπερδεύουμε τις γωνίες, της κόψης και της γωνίας με την οποία ακονίζουμε το μαχαίρι, ώστε να δώσουμε την τελική γωνία κόψης. Όπως βλέπουμε και στην εικόνα παρακάτω, η γωνία της κόψης, που είναι και η επιθυμητή, είναι η γωνία θ. Αυτή την γωνία είναι που θα πρέπει να την κάνουμε περίπου 20 με 30 μοίρες. Για να το κάνουμε όμως αυτό, όταν θα την ακονίζουμε/τροχίζουμε στην πέτρα ακονίσματος ή με άλλο τρόπο, επειδή η κόψη μας είναι συμμετρική, θα πρέπει να κρατάμε το μαχαίρι υπό μία γωνία, που είναι το μισό της γωνίας της κόψης. Έτσι αν η γωνία κόψης είναι 25 μοίρες, όταν ακονίζουμε το μαχαίρι, θα πρέπει να το κρατάμε υπό μία γωνία 12.5 μοιρών. Σε διαμορφώσεις 28

30 όπως το scandi grind, επειδή η γωνία της κόψης έχει μεγάλη επιφάνεια, μπορούμε να την ακουμπήσουμε πάνω στην πέτρα και να βρούμε την γωνία ακονίσματος, πολύ εύκολα. Σε άλλες όμως διαμορφώσεις αυτό είναι πιο δύσκολο. Ένα κόλπο είναι να δώσετε στο μαχαίρι σας, μία γωνία κόψης περίπου 22.5 μοίρες. Είναι μία γωνία μέσα στα επιθυμητά όρια και επιπλέον είναι το μισό των 45 μοιρών. Αυτό θα μας βοηθήσει, ώστε οπτικά να βρούμε την γωνία ακονίσματος. Με το μάτι, μπορούμε εύκολα να διχοτομήσουμε μία γωνία. Τοποθετούμε το μαχαίρι μας κάθετα στην πέτρα και έχουμε τις 90 μοίρες. Με το μάτι διχοτομούμε την γωνία στις 45 μοίρες και γέρνουμε το μαχαίρι αντίστοιχα. Ξανά κάνουμε το ίδιο άλλες δύο φορές, ώστε να βρούμε το μισό των 22.5 μοιρών, περίπου 11 μοίρες. Υπάρχουν αρκετά κόλπα για να βρίσκουμε και να κρατάμε σταθερή την γωνία ακονίσματος, άλλα πιο εύκολα, άλλα πιο πρακτικά. Φυσικά υπάρχουν και εργαλεία που μπορούμε να αγοράσουμε για τον ίδιο σκοπό, άλλα πιο φτηνά και άλλα πιο ακριβά. Συμπερασματικά Διαπιστώνουμε ότι ακόμα και σε ένα απλό σχέδιο (design) και γενικής χρήσης μαχαίρι, όπως είναι το bushcraft, υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες που πρέπει να προσέξουμε. Το σημαντικότερο όλων, είναι να δοκιμάσουμε και να αποκτήσουμε εμπειρία με το μαχαίρι που θα χρησιμοποιήσουμε. Μην παρασυρθείτε και για παράδειγμα, διαλέξετε ένα μεγάλο μαχαίρι, μόνο και μόνο, επειδή το ακούσατε/διαβάσατε κάπου. Αν ασχολείστε πρώτη φορά με bushcraft δεν έχετε ιδέα από μαχαίρια και δεν θέλετε να ξοδέψετε λεφτά σε μία πιθανά αποτυχημένη επιλογή, επιλέξτε ένα μαχαίρι της εταιρίας Mora ( όπως το Clipper με λεπίδα, μεγάλης περιεκτικότητας σε άνθρακα (carbon steel blade) και όχι με 29

31 ανοξείδωτη λεπίδα. Η λεπίδα από ανθρακούχο ατσάλι, είναι πιο εύκολη στο ακόνισμα, ώστε να εκπαιδευτείτε και σε αυτόν τον τομέα, καθώς η ανοξείδωτη λεπίδα, θα σας δυσκολέψει. Το ότι σκουριάζει και πιο εύκολα, μην σας τρομάξει, καθώς θα μάθετε και να συντηρείτε σωστά το μαχαίρι σας. Άλλωστε η εταιρία (Μora), έχει πολύ φτηνά μαχαίρια (15-20 Ευρω) και ακόμα και αν δεν σας ικανοποιήσουν, τουλάχιστον θα μπορέσετε να τριφτείτε πάνω τους. Ασφάλεια Όπως όλα τα εργαλεία, έτσι και το μαχαίρι, πρέπει να ξέρουμε πως να το χειριστούμε σωστά και με ασφαλή τρόπο. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, να γίνονται τραυματισμοί με μαχαίρι, από τους ίδιους τους χρήστες/χειριστές στον εαυτό τους, ακόμα και σε ανθρώπους που βρίσκονται παρά δίπλα. Παρακάτω θα μάθουμε βασικούς κανόνες ασφαλής χρήσης του μαχαιριού, που πρέπει πάντα να τηρούμε, όσο έμπειροι και αν είμαστε. Μάλιστα αυτός είναι και ο πρώτος κανόνας... ;) δεν το βγάζουμε από την θήκη του, παρά μόνο όταν πρόκειται να το χρησιμοποιήσουμε. Όταν το χρησιμοποιήσουμε και δεν το χρειαζόμαστε πλέον, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, το ξανά βάζουμε στην θήκη του. Ένα μαχαίρι τοποθετημένο /παρατημένο, από δω και από κει, εκτός ότι θα φθαρεί και θα χρειαστεί συντήρηση πιο συχνά, είναι επικίνδυνο να το πατήσει κάποιος ή να πέσει / κάτσει πάνω του και να τραυματιστεί. Ούτε το καρφώνουμε πάνω σε δέντρα, κλαριά ή στο έδαφος, για τους ίδιους λόγους. Μάλιστα οι χυμοί από το δέντρο ή η υγρασία από το έδαφος, ειδικά σε μία ανθρακούχα λεπίδα, θα την οξειδώσουν πιο γρήγορα. Αν δε, το χρώμα του είναι περίπου ίδιο με το περιβάλλον, μπορεί να το χάσετε στο έδαφος. Το βγάλατε, το χρησιμοποιήσατε και πάλι μέσα. Πριν ξεκινήσουμε την όποια εργασία, ειδικά αν πρόκειται για ξυλοτεχνική (κατεργασία ξύλου), προσέχουμε ώστε δίπλα μας, να βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, άλλα άτομα, που πιθανόν να τραυματίσουμε. Για να το αποφύγουμε, κάνουμε το εξής. Παίρνουμε το μαχαίρι, μέσα στην θήκη του και το κρατάμε με το χέρι μας. 30

32 Περιστρέφουμε το χέρι μας, προς όλες τις κατευθύνσεις και μέσα σε αυτό τον νοητό χώρο, δεν πρέπει να βρίσκεται άλλος άνθρωπος ή κατοικίδιο. Έτσι έχουμε, περιμετρικά, έναν ασφαλή χώρο, ώστε αν μας γλιστρήσει / πέσει το μαχαίρι, να μην χτυπήσει κάποιος άλλος. Για να δώσουμε σε κάποιον άλλον το μαχαίρι μας, αν και λάθος, θα πρέπει να γίνει με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε να μην τραυματιστεί ούτε αυτός που το δίνει, ούτε αυτός που το παίρνει. Ο τρόπος είναι αυτός που φαίνεται στην φωτογραφία. Αυτός που θέλει να πάρει το μαχαίρι, θα το πιάσει από την λαβή, ενώ η κόψη δεν θα είναι προς το μέρος αυτού που το δίνει, ώστε την ώρα που γίνεται η ανταλλαγή, να τον τραυματίσει. Όταν χειριζόμαστε το μαχαίρι, σκεφτόμαστε πάντα, τι θα γίνει αν το μαχαίρι γλιστρήσει απότομα, από το σημείο που το κρατάμε, είτε από το χέρι μας, είτε πάνω στο ξύλο. Μήπως έχουμε τα δάχτυλα του άλλου χεριού μπροστά; τον αντίχειρα; μήπως ακουμπάμε το ξύλο πάνω στο γόνατο ή στο στήθος μας και έτσι και γλιστρήσει το μαχαίρι θα τραυματιστούμε; Πάντα, μα πάντα, ποτέ δεν πρέπει να υπάρχει μέρος του σώματος μας, μπροστά από την πορεία που ακολουθεί το μαχαίρι, κατά το κόψιμο. Είναι συνηθέστερος λόγος τραυματισμού και μάλιστα, σοβαρών τραυματισμών. 31

33 Σε κοψίματα που απαιτούν δύναμη, πιάνουμε το μαχαίρι γερά με την παλάμη μας. Τον αντίχειρα τον βάζουμε στην ράχη της λεπίδας σε κοψίματα που χρειάζονται περισσότερο ακρίβεια, παρά δύναμη. Το χέρι μας, θα πρέπει να είναι αρκετά πιο πίσω, από το σημείο που κάνουμε το κόψιμο, ώστε να μην κοπούμε κατά λάθος. Επίσης μας δίνει πιο πολύ χώρο και άνεση, για να επεξεργαστούμε το σημείο. Η φορά κίνησης του μαχαιριού, θα πρέπει να είναι πάντα μακριά από το σώμα μας και όχι προς αυτό. Όταν κόβουμε οτιδήποτε με το μαχαίρι μας, είτε το αντικείμενο, είτε η φορά κοψίματος θα πρέπει να είναι έξω από το Επικίνδυνο Τρίγωνο όπως το λέμε, που σχηματίζεται από τρία σημεία, τον κορμό μας ή την μέση μας και τα δύο γόνατα. Ποτέ δεν κόβουμε ή λαξεύουμε, το οτιδήποτε σε αυτή την περιοχή, καθώς υπάρχουν ζωτικά όργανα και κύριες αρτηρίες, που αν τις κόψουμε, ο θάνατος μπορεί να επέλθει μέσα σε λίγα λεπτά, χωρίς μεγάλα περιθώρια αντίδρασης. Αν κόψουμε την μηριαία αρτηρία, ο θάνατος από αιμορραγία, επέρχεται σε δευτερόλεπτα. Είναι προτιμότερο να σκύψουμε, να ακουμπήσουμε κάπου το ξύλο ή να βάλουμε κάποια τάβλα (ή άλλο ξύλο) ανάμεσα σε εμάς και το αντικείμενο που λαξεύουμε, ώστε να μην τραυματιστούμε. Ο κανόνας αυτός, θα πρέπει να μας γίνει βίωμα, καθώς είναι πολύ σημαντικός. 32

34 33

35 Ένας άλλος συχνός τραυματισμός, που γίνεται σχεδόν καθημερινά ακόμα και στην κουζίνα, είναι να κοπούμε στον αντίχειρα. Όταν η κόψη του μαχαιριού, είναι σε θέση απέναντι από τον αντίχειρα και προσπαθήσουμε να κόψουμε κάτι σκληρό, το πιο πιθανό είναι να τραυματιστούμε. Αντί να τοποθετήσουμε τον αντίχειρα, ακριβώς απέναντι από την κόψη, τον βάζουμε ελαφρά στο πλάι της κόψης ή από κάτω, όπως και στην παρακάτω φωτογραφία (Φωτο 1 & Φωτο 2). Ποτέ όμως ακριβώς απέναντι. Την στιγμή που θα γίνει το κόψιμο και η λαβή θα διαπεράσει το ξύλο, αυτό δεν θα βρει στον αντίχειρα. Στην Φωτο 3, της εικόνας, βλέπουμε ένα άλλο είδος κοψίματος, όπου ασυναίσθητα τοποθετούμε τον αντίχειρα εκεί που θα βγει η κόψη. Και πάλι βάζουμε τον αντίχειρα λίγο παραπέρα. 34

36 Όταν θέλουμε να κάνουμε μία οπή στο ξύλο, με φορά προς τα κάτω, αντί να στηρίξουμε το ξύλο στην παλάμη μας, είναι πιο σωστό να στηρίξουμε το ξύλο, σε ένα άλλο κομμάτι ξύλο πχ κορμό, τραπέζι. Μην παρασυρθείτε και το βάλετε στο πόδι σας, είναι ακόμα πιο επικίνδυνο. Αν θέλουμε για παράδειγμα να σκίσουμε ένα κομμάτι ξύλο, είμαστε αναγκασμένοι να βάλουμε το μαχαίρι σε μία κάθετη θέση προς αυτό. Στην περίπτωση αυτή, αντί να πιάσουμε την λαβή του μαχαιριού με όλη μας την παλάμη, βάζουμε την λαβή στο εσωτερικό της παλάμης και την αφήνουμε ανοιχτή (Θέση Α). Προσέχουμε ώστε τα δάχτυλα να μην μπουν, μπροστά από την κόψη (Θέση Β). Αν είχαμε πιάσει το μαχαίρι κανονικά, με κλειστή παλάμη και γλιστρούσε το χέρι μας, θα πέρναγε πάνω από την κόψη, τραυματίζοντας μας. Ενώ με τον τρόπο αυτό και να γλιστρήσει το χέρι, το χέρι μας δεν είναι μπροστά από την κόψη, για να υπάρξει τραυματισμός. 35

37 Όταν θέλουμε να διαιρέσουμε / ανοίξουμε ένα κλαρί, όπως στην φωτογραφία, προσέχουμε ώστε να μην βάλουμε τον δείκτη, κάτω από το σημείο που κόβουμε. Στην παρακάτω περίπτωση, βλέπουμε έναν διαφορετικό τρόπο κοψίματος. Αν ασκήσουμε δύναμη και φύγει το μαχαίρι, δεν υπάρχει τρόπος να σταματήσει και θα κοπούμε στο χέρι. Για να το αποφύγουμε αυτό, τοποθετούμε τον δείκτη εξωτερικά και τον χρησιμοποιούμε σαν οδηγό, για να εφαρμόσουμε το κόψιμο. 36

38 Α' Βοήθειες Όσο και να προσέξουμε, κατά την χρήση του μαχαιριού, το πιο πιθανό είναι πως, αργά ή γρήγορα θα τραυματιστούμε. Θα πρέπει λοιπόν να ξέρουμε πως να αντιμετωπίσουμε ένα κόψιμο, μία πληγή που προκλήθηκε από ένα μαχαίρι. Για το λόγο αυτό θα πρέπει πάντα να έχουμε μαζί μας ένα κιτ Α' Βοηθειών, που να περιέχει : αντικολλητική γάζα επίδεσμο χανζαπλαστ αντιβιοτική κρέμα αυτοκόλλητα ράμματα Οι συχνότεροι τραυματισμοί, γίνονται στα σημεία ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα, συνήθως στο χέρι που κρατάμε το ξύλο καθώς και στο μέσο της παλάμης, όταν μας ξεφύγει το μαχαίρι. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται βαθιά κοψίματα, τα οποία ίσως και να χρειαστούν ράμματα. Όταν κοπούμε, αφήνουμε για μερικά δευτερόλεπτα, να τρέξει το αίμα, ώστε να καθαρίσει η πληγή από τυχόν ακαθαρσίες και σκουπιδάκια. Αμέσως μετά, εφαρμόζουμε αντικολλητική γάζα και ασκούμε πίεση για 10 λεπτά. Καλό είναι να σηκώσουμε το χέρι μας πάνω από το ύψος της καρδιάς, ώστε να μειωθεί η πίεση και η ροή του αίματος. Αν το κόψιμο είναι βαθύ, θα χρειαστεί να μεταβούμε σε κάποιο κέντρο Α' βοηθειών. Δεν σταματάμε να ασκούμε πίεση στο τραύμα ή δένουμε την γάζα με κάποιο πανί ή αυτοκόλλητη ταινία. Αν η αρχική γάζα, γεμίσει με αίμα, δεν την βγάζουμε για να βάλουμε μία άλλη καθαρή, αλλά προσθέτουμε από πάνω μία άλλη. Αν το κόψιμο είναι αντιμετωπίσιμο εκεί που είμαστε, αφού σταματήσει η αιμορραγία, απλώνουμε αντιβιωτική κρέμα, περιμετρικά του τραύματος (όχι πάνω στο τραύμα) και κλείνουμε με επίδεσμο ή χανζαπλάστ. Σε μερικά κοψίματα, κόβεται κομμάτι από το δέρμα, το οποίο λειτουργεί σαν καπάκι πάνω στο κόψιμο. Βεβαιωνόμαστε ότι κάτω από το δέρμα δεν υπάρχουν ξένα σώματα, διαφορετικά θα 37

39 προκαλέσουν μόλυνση και εφαρμόζουμε το δέρμα, όπως ήταν αρχικά. Βάζουμε γάζα και ασκούμε πίεση, κανονικά. 38