ΒΛΑΣΤΗΣΗ (ΜΑΤΘΑΙΟΥ) !"Τίτλος διερεύνησης: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων.

Transcript

1 ΒΛΑΣΤΗΣΗ (ΜΑΤΘΑΙΟΥ)!"Τίτλος διερεύνησης: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων.!"σύντομη περιγραφή διερεύνησης: Στη διερεύνησή μας μετρήθηκε ο χρόνος που χρειάστηκαν τα σπέρματα των οσπρίων μας για να βλαστήσουν.!"διατηρήθηκαν σταθερές οι εξής μεταβλητές: ΠΕΙΡΑΜΑ Α: Το φούσκωμα επηρεάζει το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα όσπρια; α) τόπος που βρίσκονται τα δοχεία με τα όσπρια.. β) υλικό και μέγεθος δοχείου μέσα στα οποία φυτέψαμε τα όσπρια.. γ) ποικιλία οσπρίων. δ) ποσότητα και ποιότητα βαμβακιού που χρησιμοποιήθηκε. ε) ποσότητα νερού που χρησιμοποιήθηκε για το πότισμα των οσπρίων τόσο κατά την ώρα του φυτέματος όσο και αργότερα κατά το πότισμά τους. ΠΕΙΡΑΜΑ Β: Το φως επηρεάζει το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα όσπρια; α) υλικό και μέγεθος δοχείου μέσα στο οποίο φυτέψαμε τα όσπρια.. β)ποικιλία οσπρίων γ)ποιότητα και ποσότητα βαμβακιού που χρησιμοποιήθηκε. δ) ποσότητα νερού που χρησιμοποιήθηκε για το πότισμα των οσπρίων τόσο κατά την ώρα του φυτέματος όσο και αργότερα κατά το πότισμά τους. ε) αφούσκωτα όσπρια!"πώς έγιναν τα πειράματα και οι μετρήσεις: Πήραμε για το κάθε πείραμα τέσσερα πλαστικά δοχεία ίδιου μεγέθους, διατηρήσαμε σταθερές όλες τις μεταβλητές που ορίσαμε και μεταβάλλαμε κάθε φορά μια μόνο μεταβλητή ( μεταβλητή που μεταβάλλω- φως/σκοτάδι, φουσκωμένα/αφούσκωτα). Πριν ξεκινήσει κάθε πείραμα το παιδί έκανε μια υπόθεση για το πιθανόν αποτέλεσμα του πειράματος. Πάνω σε κάθε δοχείο γράφαμε την ημερομηνία που φυτέψαμε τα όσπρια. Το ίδιο κάναμε και μόλις βλαστούσαν τα όσπρια,έτσι ώστε να γνωρίζουμε ακριβώς το χρόνο που χρειάστηκαν για να βλαστήσουν. Επίσης το παιδί κρατούσε σημειώσεις σ ένα πίνακα, σε κόλλα Α4 όπου έγραφε τα αποτελέσματα, δηλαδή ποια όσπρια βλάστησαν πρώτα ποια αργότερα και δίπλα τους τον ακριβή χρόνο που χρειάστηκαν.

2 !"Σύντομη περιγραφή δραστηριότητας πανηγυριού: Κατασκευάσαμε ένα παιχνίδι βασισμένο στην μορφή και τον τύπο του «καζαντή». Πάνω σ αυτό τοποθετήσαμε αντί για αριθμούς, όσπρια σε συγκεκριμένα σημεία μπροστά από τα καρφιά όπου σταματούσε ο βόλος ( η μπίλια). Για κάθε είδος οσπρίων ( φασόλια, φακές, λουβιά κ.λ.π.) αντιστοιχούσαν κάποιες ερωτήσεις. Ο κάθε συμμετέχων έπρεπε να τραβήξει το μηχανισμό του «καζαντή» και σ όποιο σημείο-είδος οσπρίου σταματούσε η μπίλια ο συμμετέχων διάλεγε μια κάρτα που είχε κολλημένο πάνω της το αντίστοιχο είδος οσπρίου. Πάνω στην κάρτα υπήρχε μια ερώτηση που αφορούσε γενικές γνώσεις γύρω από τα όσπρια και τα φυτά. Όποιος απαντούσε σωστά κέρδιζε μια καραμέλα, όποιος έχανε είχε το δικαίωμα να δοκιμάσει ακόμα μια φορά.!"εκτενής περιγραφή της αλληλεπίδρασής μας με το παιδί: Πώς έγινε η καθοδήγηση: Στις πρώτες συναντήσεις προσπάθησα να δώσω μια αρχική πρόκληση στο παιδί, έτσι ώστε ν αποκτήσει ενδιαφέρον για τον τρόπο που θα δουλεύαμε και για το θέμα με το οποίο θα ασχολούμασταν. Έτσι λοιπόν, στην αρχή καθώς μιλούσα και γνωριζόμουν με το παιδί του είπα τα εξής: «Χθες το απόγευμα ήπια ένα καφέ και αμέσως μετά που τον ήπια πόνεσα το στομάχι μου πάρα πολύ, ώστε αναγκάστηκα να πάω στο γιατρό. Ο γιατρός μου είπε ότι κάτι είχε μέσα ο καφές και με πείραξε. Επειδή είμαι πολύ περίεργη θέλω να ανακαλύψω τι είχε ο καφές που με πείραξε. Θέλω να δώσω απάντηση σ αυτό το π ρ ό β λ η μ α. Αν σου πω ότι για να φτιάξω τον καφέ μου χρησιμοποίησα ζάχαρη, νερό και καφέ, τι νομίζεις ότι μπορεί να έφταιξε και πόνεσα το στομάχι μου;» Το παιδί μου έδωσε την εξής απάντηση: «Μπορεί να έφταιξε η ζάχαρη που έβαλες ή το νερό ή ο καφές. Αλλά μπορεί να φταίει και ο τρόπος που έψησες τον καφέ ή να είχε κάτι μέσα το φλιτζάνι που τον έβαλες.» Τότε τη ρώτησα να μου πει τι εννοεί όταν λέει πως φταίει η ζάχαρη, το νερό ή ο καφές. Μου απάντησε ότι μπορεί να φταίει η ποσότητα ή η ποιότητα της ζάχαρης που έβαλα, το ίδιο και για τον καφέ. Για το νερό μου απάντησε πως μπορεί να ήταν μολυσμένο. Τη ρώτησα λοιπόν μετά τι νόμιζε ότι έπρεπε να κάνω για να βρω την πραγματική αιτία του προβλήματος. Μετά από λίγη σκέψη μου απάντησε ότι έπρεπε να φτιάξω καφέ βάζοντας διαφορετική ζάχαρη και καφέ, καθώς και νερό από διαφορετική βρύση και να προσέξω καλά τον τρόπο που θα ψήσω τον καφέ. Να προσέξω επίσης να είναι καθαρό το φλιτζάνι που θα τον βάλω. Συνεχίζοντας τη συζήτηση καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι για να είμαι σίγουρη τι ακριβώς έφταιγε έπρεπε να κάνω τόσους καφέδες ώστε κάθε φορά ν αλλάζω ένα μόνο υλικό ή παράγοντα (ποσότητα, ποιότητα) που νομίζαμε ότι επηρεάζει, ενώ όλα τ άλλα να τα κρατώ σταθερά. Με αυτό τον τρόπο προσπάθησα να τη βοηθήσω να καταλάβει γιατί κάνω ένα πείραμα και πως το κάνω ώστε τα αποτελέσματα να είναι όσο γίνεται πιο αντικειμενικά.

3 Στη συνέχεια, κάναμε τις δραστηριότητες με τους κύκλους, που βρίσκονται στις σημειώσεις για το πανηγύρι ( σελ.1-5), με σκοπό να καταλάβει καλύτερα το παιδί τα στάδια της διερεύνησης ( αναγνώριση και έλεγχος μεταβλητών). Μετά απ αυτό εισήγαγα το παιδί στο δικό μας θέμα ρωτώντας το αν θα ήθελε να μάθει τι κάνει τα όσπρια να βλαστούν πιο γρήγορα. Η στάση της ήταν πολύ θετική οπότε αρχίσαμε τη διερεύνησή μας. Το πρόβλημα που της έθεσα ήταν: Ο κύριος Αγροτίδης θέλει να μάθει τι κάνει τα σπέρματα των οσπρίων να βλαστούν πιο γρήγορα ώστε να του δώσουν πιο γρήγορα καρπούς για να τους διαθέσει στην αγορά. Μετά τη ρώτησα να μου πει ποιοι παράγοντες νομίζει ότι μπορεί να συμβάλλουν στο πόσο γρήγορα βλαστούν τα σπέρματα των οσπρίων και μου ανέφερε το νερό, το χώμα, τον τόπο που θα τα φυτέψουμε (βουνό, θάλασσα), την ποικιλία των οσπρίων κ.α. Ακολούθως της είπα ότι εμείς θα εξετάζαμε αν το φούσκωμα και το φως επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων και ότι θα χρησιμοποιούσαμε για τα πειράματά μας, φακές και κουκιά. Πείραμα Α: Πήραμε φακές της ίδιας ποικιλίας και κουκιά μιας συγκεκριμένης ποικιλίας. Ακολούθως χωρίσαμε τις φακές σε δύο ίσες ποσότητες. Τη μια ποσότητα τη φουσκώσαμε για δώδεκα ώρες. Μετά φυτέψαμε, την ίδια ώρα, τις δυο ποσότητες φακών (φουσκωμένες- αφούσκωτες) σε ξεχωριστά δοχεία. Τα δοχεία ήταν τα ίδια ως προς το μέγεθος και το υλικό και βάλαμε και στα δυο την ίδια ποσότητα και ποιότητα βαμβακιού. Στη συνέχεια ποτίσαμε και τα δυο δοχεία με έξι κουταλιές νερό και τα τοποθετήσαμε στον ίδιο τόπο. Μετά από δυο μέρες τα ποτίσαμε πάλι με έξι κουταλιές νερό. Κατά τον ίδιο τρόπο δουλέψαμε και με τα κουκιά. Το παιδί παρατηρούσε καθημερινά τα φυτεμένα όσπρια και περίμενε πότε θα βλαστήσουν. Πάνω στα δοχεία γράψαμε τις ημερομηνίες φυτέματος και μόλις βλαστούσαν τα όσπρια γράφαμε την ημερομηνία βλάστησης. Συμπεράσματα-Αποτελέσματα: Πιο γρήγορα βλάστησαν οι φουσκωμένες φακές (20/11/01-22/11/01), μετά τα φουσκωμένα κουκιά (20/11/01-25/11/01) και ύστερα οι αφούσκωτες φακές (20/11/01-26/11/01) και τα αφούσκωτα κουκιά (20/11/01-26/11/01). Επομένως συμπεράναμε ότι το φούσκωμα βοηθά τα σπέρματα των οσπρίων να βλαστούν πιο γρήγορα. Πείραμα Β: Κατά παρόμοιο τρόπο δουλέψαμε και στο δεύτερο πείραμα (φως/σκοτάδι). Πήραμε φακές της ίδιας ποικιλίας και κουκιά πάλι μιας συγκεκριμένης ποικιλίας. Ακολούθως χωρίσαμε τις φακές σε δυο ίσες ποσότητες και φυτέψαμε την ίδια ώρα τις δυο ποσότητες από αφούσκωτες φακές, σε ξεχωριστά δοχεία. Τα δοχεία ήταν τα ίδια ως προς το μέγεθος και το υλικό και βάλαμε και στα δυο δοχεία την ίδια ποσότητα και ποιότητα βαμβακιού. Στη συνέχεια ποτίσαμε και τα δυο δοχεία με έξι κουταλιές νερό και τοποθετήσαμε το ένα κάτω από ένα κιβώτιο ( όπου ήταν σκοτεινά) ενώ το άλλο το τοποθετήσαμε πάνω από το κιβώτιο (όπου υπήρχε φως). Μετά από δυο μέρες τα ποτίσαμε με έξι κουταλιές νερό. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δουλέψαμε και με τα κουκιά. Συμπεράσματα-Αποτελέσματα: Πιο γρήγορα βλάστησαν οι φακές που ήταν στο σκοτάδι (21/11/01-23/11/01), μετά βλάστησαν τα κουκιά στο σκοτάδι (21/11/01-

4 24/11/01) και ύστερα βλάστησαν τα κουκιά και οι φακές στο φως (21/11/01-24/11/01). Επομένως συμπεράναμε ότι το σκοτάδι βοηθά τα σπέρματα των οσπρίων να βλαστούν πιο γρήγορα. Πού δυσκολεύτηκα εγώ και το παιδί: Το παιδί δυσκολεύτηκε κυρίως στο να κατανοήσει γιατί κρατώ κάποιες μεταβλητές σταθερές ενώ κάθε φορά μεταβάλλω μόνο μία. Δυσκολευόταν επίσης να ξεχωρίσει γιατί ένα πείραμα δεν είναι δίκαιο όταν της έδινα κάποια παραδείγματα πειραμάτων που δεν ήταν δίκαια αφού δεν τηρούσαν κάποιες μεταβλητές σταθερές ή μετέβαλλα περισσότερες από μια μεταβλητή. Εγώ δυσκολεύτηκα στο να βρω και να παρουσιάσω στο παιδί απλά παραδείγματα έτσι ώστε να ξεπεράσει τις πιο πάνω δυσκολίες. Επίσης δυσκολεύτηκα στο γεγονός ότι δεν είχαμε αρκετό χρόνο, (λόγω της φύσεως των πειραμάτων, φύτεμα-βλάστηση οσπρίων) να επαναλάβουμε τα πειράματα-κυρίως το δεύτερο πείραμα- για να είμαστε ακόμα πιο σίγουροι για τα αποτελέσματα, πράγμα το οποίο εξήγησα και στο παιδί ότι για να είμαστε απόλυτα σίγουροι για τα αποτελέσματά μας πρέπει ένα πείραμα να το επαναλάβουμε πολλές φορές. Το πανηγύρι ως μέσο καλλιέργειας δεξιοτήτων διερεύνησης Πιστεύω ότι το πανηγύρι είναι ένας αρκετά καλός τρόπος για να καλλιεργηθούν δεξιότητες διερεύνησης γιατί δουλεύαμε μόνο με ένα παιδί και έτσι η αλληλεπίδρασή μας μ αυτό ήταν σαφέστατα πολύ μεγαλύτερη απ ότι αν δουλεύαμε μέσα σε μια τάξη με τριάντα παιδιά. Αυτό βοηθά τόσο το παιδί, γιατί θα καταλάβει καλύτερα τις δεξιότητες αυτές, όσο και εμάς, αφού μας δίνεται η ευκαιρία να «πειραματιστούμε» μ ένα παιδί και να δούμε εις βάθος τη διαδικασία της διερεύνησης ώστε να είμαστε σε θέση να την εφαρμόσουμε και στην αυριανή μας τάξη η οποία θ αποτελείται βεβαίως από πολλά παιδιά. Επίσης το πανηγύρι της επιστήμης είναι ένας ευχάριστος και διασκεδαστικός τρόπος που δίνει εύκολα, κίνητρα στα παιδιά να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στο μάθημα της Επιστήμης. Δίνεται ακόμα η ευκαιρία στους γονείς να δουν προσωπικά τη δουλειά που γίνεται στο σχολείο πράγμα που βοηθά στη δημιουργία καλών σχέσεων οικογένειας και σχολείου. Κατά την προετοιμασία δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να αναπτύξουν την δημιουργικότητα και τη φαντασία τους προσπαθώντας να βρουν μια πρωτότυπη και ευχάριστη δραστηριότητα για το κοινό. Αλλά και κατά την ώρα του πανηγιριού μπορούν να δουν διάφορες άλλες δραστηριότητες που είναι ευχάριστες και διασκεδαστικές αποκομίζοντας ταυτόχρονα γνώσεις και εμπειρίες. Συνδυάζουμε δηλαδή «το τερπνόν μετά του ωφελίμου». Μειονεκτήματα πανηγυριού Τα παιδιά πιέστηκαν κατά την προετοιμασία του πανηγυριού ( κυρίως στο πόστερ) γιατί έπρεπε να οργανώσουν το χρόνο τους καθότι είχαν κι άλλες εργασίες που έπρεπε να διεκπεραιώσουν.

5 Επίσης κατά την ώρα του πανηγυριού, τα παιδιά, δεν είχαν πολύ χρόνο να δουν όλες τις δραστηριότητες και τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι άλλοι αφού έπρεπε να βρίσκονται (την πιο πολλή ώρα) στο δικό τους χώρο για να εξηγούν στους άλλους τη δραστηριότητά τους. Τέλος, κατά την ώρα του πανηγυριού θα μπορούσαν οι διάφοροι σταθμοί να χωριστούν ανάλογα με τα θέματα έτσι ώστε να υπάρχει περισσότερη οργάνωση και ομοιομορφία.